CAU 1: Dinh nghia te bao

*Dinh nghia: Te bao la don vi gai phau , sinh ly cua cac co the thuc vat

-Hinh dang : cac te bao thuc vat co hinh dang khac nhau tuy thuoc vao tung loai va tung mo thuc vat nhu rong tieu cauco the bao hinh cau , men bia co te bao hinh trung, con da so te bao co hinh khoi nhieu mat...

-Kich thuoc :  Phu thuoc vao tung loai , da so co kich thuoc nho mat thuong ko nhin thay duoc ma phai quan sat  bang kinh hien vi

+vi du : +kich thuoc trung binh cua mo phan sinh thuc vat  bac cao la 10-30micromet

              + Vi khuan vao khoang vai micromet

             + Cac te bao lon mat thuong co the nhin that nhu tep buoi , soi day , soi gai...

CAU 2 : Cac the vui va ung dung

2.1-Cac the vui la :

* The vui la nhung the nho be  trong chat te bao  va la  nhug  chat du tru hay can ba

-The vui loai tinh bot:La loai chat du tru pho bien nhat trong te bao thuc vat, (trong re cu , than re, than cu, hat) .Moi loai cay co dang tinh bot rieng  va kich thuoc cung khac nhau , do vay de dang phan biet chung voi nhau

-Nguoi ta chia ra lam 3 loai la" :

2.2.1-The vui loai protid : ton tai trong chat te bao dang hat protid du tru , khong mau ,thuong hinh cau hay bau duc goi la Aleuron

2.2.2-The vui loai lipid co 3 loai

-Loai giot dau mo thuong gap trong hat lac, vung, thau dau ...

-Loai giot tinh dau  co nhieu o 1 so ho thuc vat nhu ho hoa moi , ho long nao , ho hoa tan..khac voi giot dau mo , tinh dau de bay hoi va co mui dac biet

-LOai nhua va gom : La nhung san pham cua qua trinh oxy hoa va trung hop hoa 1 so dau

2.2.3-The vui loai   tinh the la nhung chat can ba ket tinh , trong te bao thuc vat gap 2 loai tinh the :

+Tinh the Calci oxalat co nhieu hinh dang khac nhau  nhu hinh hat cat ola cay ca doc duoc , lang tru o cay hanh ta, hinh khoi nhieu mat trong la cay buoi ,.....

+Tinh the  canlci Carbonat  thuong gap trong la cay da , la cay voi voi , la caydau tam,duoi dang  mot khoi xu xi nhu qua mit goi la nang thach

-DUa vao hinhdang khac nhau cua cac tinhthe co the phan biet duoc cac loai duoc lieu khi soi bot cua no tren kinh hien vi

 CAU 3: Cac the song va vai tro cua no

3.1-The to :

-La  nhung to chuc rat nho be chi gap o nhung te bao co nhan dien hinh , con nhung te bao khong co nhan dien hinh khong co to chua nay , the to co nhieu dang khac nhau nhu hinh hat , hinh soi , hinh chuoi hat.

-Vai tro : La trung tam ho hap va la nha may nang luong cua te bao

3.2-The lap

-La nhung the song chi co o cac te bao thuc vat co diep luc , tuy theo ban chat cac chat mau nguoi ta phan biet the lap thanh 3 loai

+Luc lap :  -Co mau xanh luc

                   -O thuc vat bac cao lap luc co dang hinh cau , bau duc , thau kinh hoac  hinhthoi , o tao luc lap, o dang khac nhau  goi la the sac , the sac nayc o hinh xoay tron oc  nhu tao hoa , hinh ngoi sao  nhu tao sao ...

                   -Co vai tro dong hoa o cay xanh va tao

+Sac lap : -La the lap co mau vang , cam ,tim , do ... tao mau cho canh hoa , qua ,la , re cay nhung mau sac khac mau xanh cau diep luc

                  -Hinhdang nhu hinh cau , hinh thoi , hinh kinh

                 -Co vai tro quyen ru sau bo de thuc hien thu phan cho hoa valoi cuon cac loai chim thuc hien su phat tan cua qua va hat

+Vo sac lap : -La the lap nho  khong co mau va thuong gap o nhung co quan khong mau o thuc vat bac cao nhu : hat , cu , re

                       -Co hinh cau , hinh bau duc , hinh tron , hinh thoi , que..

                      - Co vai tro la noi duc tao tinh bot

3.3-The Golgi

-La mang luoi dac biet nam trong chat te bao , the golgi cau tao boi nhung chong hinh dia det hay tam det

-Vai tro : Co vai tro quan trong trong  viec tao bo khung cua te bao thuc vat

3.4-The Ribo

-La nhung hat cau nho chua nhieu Acid ribonucleic

-Vai tro tong hop Protein

CAU 4: Mang te bao va su bien  doi  cua mang

*Khai niem : Mang te bao la lop vo bao quanh te bao ,ngan cah te bao voi nhau hoac ngan cah te bao voi moitruong ngoai

-Mang te baogom  2 lop:

+Lop cellulose tao thanh vo cung xung quanh te bao

+Lop pectin co tac dung ngan cac lop Cellulose cua cac te bao lan can voi nhau

-Mang te bao co the thay doi tinh chat vat ly  va thanh phan hoa hoc nhu

+Hoa go

+Hoa ban

+Hoa cutin

+HOa sap

+Hoa nhay

-Su bien doi lam tang do cung ran , deo dai , ben vung va bao ve cua mang te bao

CAU 5: Phan biet cau tao giai phau re va than cay lop hanh

*Re cay lop hanh "

-Bieu bi co long che cho

-Noi bi, tru bi nam xen ke de giam bot su xam nhap cua nuoc

-Tia ruot xen ke  giua cac bo go va libe

-Bo goi tao theo kieu huong tam

*Than cay lop hanh

-Bieu bi co cau tao boi 1 lop te bao  khong co diep luc

-Mo cung lam nhiem vu nang do

-Bo go va libe cap 1  xep ko trat tu

-Khong co tia ruot nam giua cac bo go va libe

-Bo go cau tao theo kieu li tam

=>tom lai :

-O re cay lop hanh thi bieu bi co long che cho con than cay lop hanh thi co cau tao boi 1 lop te bao ko co diep luc

-O re cay lop hanh co mo men vo chiem phan  lon con than cay  lop hanh thi chiem phan it hon , than cay lop hanh co mo cung khong co mo day  con re cay lop hanh thi khong

-O re cay lop hanh thi co noi bi , co cac bo libe go cap 1 nam xen ke2 ben , bo go cau tao theo  kieu huong tam , conthan cay lop hanh  thi co rat nhieu cac bo libe go va xep khong trat tu, bo go cau tao theo kieu ly tam

-O re cay lop hanh thi chi co cau tao cap 1 con than cay lophanh thi co cau tao cap 2

-O re cay co tia ruot xen ke giua libe va go conthan cay thi khong co

CAU 6: Ho Bac Ha - cay lam thuoc

-Họ Hoa moi : Lamiaceae

*Dac diem chinh

-Cay bui hoac than co, song hang nam hoac nhieu nam

-Than va canh hinh vuong, thân va la co long tiet dau thom

-La don moc doi cheo chu thap , it khi moc vong, mep la nguyen hoac khia rang

-Cum hoa xim co o ke la hay o ngon

-Hoa nho luong tinh , khong deu, 5 la dai lien nhau thanh trang moi , co 4 nhị gom 2 dài , 2 ngắn , co 2 lá noãn , bầu trên , 2 ô

-Quả đóng , hạt khong  noi nhu

*Cay lam thuoc

1-Cay bac ha nam (Menthan arvensis Lin)

-Cay than co, song lau nam, cao 10-60cm

-Than vuong moc dung hay bò

-La don moc doi chao chu thap , phien la hinh trung , mep la co rang cua

-Cum hoa xim co , moc o ke la , trang hinhmoi , mau tim hong hay hong nhat hoac trang

-Toan cay tru goc re dung lam thuoc chua cam cum, cat tinh dau

2-Cay Hoac Huong (Pgostemon cablin Benth)

-Cay than co , song lau nam , cao 30-60cm

-La moc doi , phien la  khia rang , than va la co long

-Hoa nho  mau hong hay tim nhat, tu hop thanh cum hoa bong o ke la hay o ngon

-Canh va la dung lam thuoc chua dau bung tieu chay

*Mot so cay khac

-ICh mau

-Huong nhu tia

-Tia to

-Dan sam

CAU 7-Ho CUC - cac cay lam thuoc

Họ CUC : Asteraceae

*Dac diem chinh

-Cay than co , song hang nam hoac song dai , it khi la cay bui

-La thuong moc sole , it khi moc doi hay hinh hoa thi , phien la it khi nguyen , thuong khia rang hoac chia thuy

-Cum hoa dau , chum dau hay ngù,,

-Hoa co the deu ,  hinh ong  hay khong deu, hinh luoi nho, đài hoa tieu giam  co  khi bien doi thanh 1 mào lông , 5 nhị dính liền nhau , 2 la noan, bau duoi 1 ô , co 2 loai la bắc : la bac bao quanh dau tap hop thanh 1 bao chung va la bac sinh ra hoa o ke

-Qua dong nhieu khi co long hay móc

-MOt hat khong noi nhũ

-Re co khi phong thanh cu

*Mot so cay lam thuoc

1-Hong Hoa ( Carthamus tinctorius Lin)

-Cay than co , cao 0,6-1m ,

-La moc so le, khong co cuong, mep la co gai

-Cum hoa ngù -đầu , hoa mau do cam

-Qua dong co 4 canh loi

-Hoa duoc dung lam thuoc chua benh phu nu

2-Bo Cong Anh (Lactuca indica Lin)

-Cay than co , cao 0,6-1m, co nhua mu trang

-La moc so le, om lay than , la phia duoi chia thuy, co rang cua to ,la tren khong chia thuy, co nhieu rang cua thua hon

-Hoa tu dau mau tim vang

-Qua dong co chum long

-Toan cay tru rễ duoc dung lam thuoc chua mun nhot

*Mot so cay khac

-Ke dau ngua

-Sai dat

-Man tưới

-Kim cuc

-Ngai cứu

 CÂU 8- Họ TRuc Đào - cay lam thuoc

Ho Truc Dào  Apocynaceae

*Dac diem chinh

-Cay go to (cây sữa )  , cay than co ( cay dua can ), hoac dây leo ( cay mỏ sẻ )

-La thuong moc doi , doi khi moc so le, hoac moc vong , mep la nguyen khong co la kèm

-Hoa rieng le hoac tu hop thanh cum hoa

-Hoa deu , luong tinh, mẫu 5 tiền khai hoa vặn

-Qua đại hoac qua thit

-Hat co canh hay 1 chum long , co noi nhu

-Toan cay co nhua mu trang

*Mot so cay lam thuoc

1-Cay Truc Đao ( Nerium oleander Lin)

-Cay nho

-La moc vòng 3 chiec1, phien la hinh mui mac  dai , mau luc tham,dai cung, gan ben song song voi nhau

-Hoa mau do , hong hoăc trang hop thanh cum hoa xim -ngu o dau canh

-Qua gom 2 đại

-Trong la va cay co Glycosid chu  yeu la Neriolin chua benh tim

2-Thong Thien (Thevetia neriifolia Juss)

-Cay nho

-La hep dai

-Hoa mau vang

-Qua hach

-Trong hat cu chua Glycosid la Thevetin dung de chua benh tim

*Mot so cay khac

-Sung trau hoa vang

-Ba gac

-Muc hoa  trang

-Dua can

-Cay sữa...

CÂU 9 : Họ Gừng - cay lam thuoc

Họ Gừng Zingiberaceae

*Dac diem chinh

-Cay than cỏ, song lau nam ,

-Thân re chua chat du tru

-La co bẹ dai om lay nhau tao thanh thân giả , giua cuong la va bẹ có lưỡi nhỏ, phiến lá thường to

-Cụm hoa moc tu than rễ, hoa to , khong deu , luong tinh, mâu 3

-Dai va trang hoa hinh ong ,o phia duoi , phan chia thanh 3 thuy, bộ nhị chi con 1 nhị sinh san duy nhat, cac nhị khac bien thanh canh moi , bau duoi co 3 ô

-Qua nang , it khi qua mong

-Hat co noi va ngoai nhũ

*Cac cay lam thuoc

1-Sa nhan (Anomum xanthioides Wall)

-Caythan  co gan giog cay gieng nhung than rễ khong phat trien thanhcu

-La xanh tham ,mat la nhan  bóng

-Cum hoa chum moc o goc , mau trang dom tía

-Qua nang co 3 o, vo qua co gai deu

-Qua dung lamthuoc chua khong tieu day bung

2-Gừng ( Zingiber officinale Rose )

-Cay than Cỏ, song dai

-Than re phan nhanh

-La moc thanh 2 day , co be la va luoi nho

-Hoa khong deu, mau vang

-Qua nang

-Thân re dung lam gia vi , lam thuoc chua dau bung , day bung , cam lanh

*Mot so cay khac

-Riềng

-Nghe vang

-Địa liền

-Tam that gừng...