Bµi 7 Thuèc h¹ sèt- gi¶m ®au

1. Acid acetyl salixylic:

BD: Aspirin, Aspegic...

2. Diclofenac:

+BD: Voltaren, Diclofen.

+DT: Viªn nÐn: 25mg, 50mg,75,100mg

¤ tiªm 3ml =75mg

Thuèc ®¹n 100mg

Thuèc mì b«I ngoµi da

+ TD: Gi¶m ®au, chèng viªm

+ C§, LD: -- Viªn nÐn 25;50mg: §iÒu trÞ ng¾n ngµy c¬n ®au cÊp tÝnh do viªm khíp, viªm ngoµi khíp, viªm tho¸I ho¸, chøng viªm khíp m•n, ®au kinh nguyÖt, viªm tai, mòi häng.

Uèng 50mg/lÇn, 2 lÇn mçi ngµy, hoÆc ®Æt vµo buæi tèi trc khi ®I ngñ& s¸ng h«m sau uèng thªm 1v 50mg.

Duy tr× 75-100 mg/ ngµy. Uèng sau b÷a ¨n.

--Viªn 100mg : §iÒu trÞ khíp m•n tÝnh, uèng 1v/ ngµy

--D¹nh èng tiªm: §trÞ c¸c chøng ®au d©y thÇn kinh h«ng cÊp, ®au l­ng, ®au thÊp khíp, ®au do sái thËn: 1 è/ ngµy, ding 2 ngµy sau chuyÓn sang dangj uèng.

+ CC§: MÉn c¶m víi thc, BN lo¸t d¹ dÇy tiÕn triÓn, suy gan, suy thËn nÆng, hen.

ThËn träng khi ding phèi hîp víi thc chèng viªm #

+ BQ: Kh« rao, tr¸nh a/s.

3. Ibuprofen:

+BD:Ibufen, Mofen

+DT: Vieen nens 200mg, 400mg, Thuèc ®¹n 500mg. Lä 200ml dÞch treo ug (100mg/5ml)

+ TD: Chèng viªm ko co cÊu tróc Steroid. Cã td gi¶m ®au, chèng viªm m¹nh..

+ C§: Viªm khíp,cøng khíp, viªm x­¬ng khíp. §au d©y TK h«ng, ®au l­ng, ®au do phÉu thuËt RHM.

+ LD: Uèng 400mg/lÇn x 3 lÇn/ ngµy x 7ngµy.Sau duy tr× 200mg /lÉn 3 lÇn/ngµy. Uèng thc sau b÷a ¨n.

+ CC§: MÉn c¶m víi thuèc, phô n÷ cã thai vµ cho con bó.

+BQ: Kh« r¸o, tr¸nh a/s.

4. Indometacin:

+BD: Metindol, Indocin.

+ DT: - Viªn nÐn bao, viªn nang25mg. -Thuãc ®¹n 50, 100ng. - Thu«c nhá m¾t 0,1%. Lä tiªm25mg, 50mg d­íi d¹ng bét ®«ng kh« kÌm dung m«i.

+ TD: Chèng viªm, gi¶m ®au m¹nh, kh«ng cã ctrucSterßid.

+ C§: Viªm khíp, viªm x­¬ng khíp, ®au d©y TK, viªm khíp sau PThuËt.

+LD: Uèng sau khi ¨n no: 50-150mg/ngµy. Nhá m¾t trc vµ sau khi mæ m¾t

+ CC§: Phô n÷ cã thai 3 th¸ng &®ang cho con bó, mÉn c¶m víi thc, ng­êi loÐt d¹ dÇy, t¸ trµng, ruét.

ThËn träng: víi ng dÔ rèi lo¹n thÞ gi¸c vµ t©m thÇn. NÕu ding kÐo dµi ph¶I KTra cthøc m¸u.

+ BQ: KH« r¸o, tr¸nh a/s.

5. Piroxicam:

+ BD: Roxicam, Feldene, Hotemin.

+ DT: Viªn nÐn, nang trô 10 mg vµ 20 mg. è tiªm : 1ml=20mg. Thc ®¹n 10-20mg.

+ TD: Lµ dÉn chÊt âicam TD t­¬ng tù nh­ Indometacin nhg t/gian b¸n huû dµi h¬n chØ cÇm uèng 1 lÇn/ngµy.

+C§: §trÞ chøng viªm khíp, thÊp khíp m•n, c¬n ®au cÊp ë c¸c chøng h­ khíp, viªm cøng khíp.

+ LD: Ug vµo b÷a ¨n 10-30mg/lÇn/ngµy, liÒu tèi ®a 40mg/ngµy.

§Æt hËu m«n 1viªn vµo buæi tèi trc khi ®I ngñ. §au cÊp: Dïng trung b×nh1-2 è/ngµy x 3 ngµy. Sau ®ã chuyÓn sang dïng thc uog hay ®Æt

+CC§: MÉn c¶m víi thc, loÐt d¹ dÇy ruét tiÕn triÓn, suy gan, thËn nÆng, PN co thai hoÆc cho con bó.. ThËn träng khi dïng cho TE <16 tuæi.

+ BQ: Kh« r¸o, tr¸ng s¸ng

5. Paracetamol:

BD: Acetaminophen, Panadol, Actadol, Efferalgan.

DT: _Viªn nÐn0,1g; 0,2g; 0,5g. Viªn nÐn sñi bät 0,5g. _THc ®¹n 80mg, 150mg,600mg. _Dung dÞch ®Ó uèg 10%. ¤ tiªm 5ml=1g.

TD: H¹ nhiÑt, gi¶m ®au,uèg cã TD nhanh, th¶I trõ nhanh.

C§: Sèt, c¶m cóm, sèt do nguyªn nh©n nhiÔm khuÈn. C¸c trøng ®au do nguyªn nh©n# nhau nh­ ®au d©y TK,®au khíp,r¨ng,g©n c¬, ®au do chÊn th­g...

LD: Ng­êi lín: Uèg 0.2- 0.5g/lÇn x 2 lÇn/ngµy. §Æt hËu m«n 0.5g/lÇn x2-3lÇn/ngµy. TE: tuú theo tuæi mµ dung theo chØ dÉn cña thÇy thc.

CC§: MÉn c¶m víi thuc. Suy gan nÆng.

BQ: Kh« m¸t, tr¸nh s¸ng.

6. Morphin hydroclorid

BD: Morphin, Moscontin(1 hoatj chÊt chÝnh of thc fiÖn)

DT: ¤ tiªn 1ml=0.01g. Siro morphin 0.05%. Viªn nÐn bäc 10-60-100mg.

TD: Gi¶m ®©umnhj, g©y ngñ vµ ggay nghiÖn

C§: Gi¶m ®au trg tr­êng hîp ®au dín d÷ déi, ®au do sái thËn, sái mËt, do chÊn th­¬ng, do ung th­.

KÕt hîp víi thc # trog tiÒn mª. Ngé ®éc cafein, Quinin, Atropin. Gi¶m ho

LD: U«g, tiªm b¾p, tiªm d­íi da. Uèg 0.01g/lÇn; 0.05g/ngµy

Tiªm 0.01g/lÇn x 2 -5 lÇn/ngµy. LiÒu tèi ®a0.02g/lÇn; 0.05g/ngµy. Kh«ng dïng cho TE<3tuæi, >3t dïng theo chØ dÉn cña Bs. Ng­êi ung th­ g®o¹n cuèi cã thÓ dïng liÒu cao.

CC§: Suy h« hÊp, héi chøng ®au bông ch­a râ nguyªn nh©n, suy gan nÆng, chÊn th­¬ng sä n•o, nghiÖn r­îu.

Cý: Kh«ng dïng ®ång thêi víi thc g©y ngñ #, tr¸nh dïng cho PN cã thai vµ cho con bó.

BQ: Thuèc g©y nghiÖn

7. penthidin hydroclorid

BD: Dolargan, Dolosal.

DT: Viªn nÐn 25mg (Ýt gÆp) - èng tiªm: 2ml=0,1g.

TD: Lµ thÕ phÈm cña Morphin cã nguån gèc THîp, TD t­¬ng tù MP, dïng liÒu cao h¬n míi gi¶m ®au g©y ngñ, còng g©y kho¸I c¶m vµ g©y ngiÖn nhg nguy c¬ Ýt h¬n so víi Morphin.

C§: T­¬ng tù MP :Gi¶m ®au......Cßn dïng lµm thc chèng co th¾t, thc tiÒn mª.

LD: Uèg , tiªm( Tiªm d­íi da, tiªm b¾p, tiªm tÜnh m¹h) Uèng 0.025-0.05mg/lÇn x1-3 lÇn/ngµy.

Tiªm b¾p. tiªm d­íi da: 0.05g lÇn x1-4 lÇn/ngµy.

T«Ý ®a 0.1 g/lÇn x3 lÇn/ngµy.

Tiªm tÜnh m¹h: pha 1 «/20ml Nacl9%, tiªm thËt chem.

CC§: Nh­ Morphin:, nªn thËn träng khi sd

BQ: Thuèc g©y nghiÖn

8. Allopurinol:

BD: Allopin, Allopurin.

DT: Vieen nens: 100-300mg

TD: lµm gi¶m acid uric trg m¸u do chiÕu tia X ®iÒu trÞ ung th­, t¨ng b¹ch cÇu

LD: Uèg 100mg/lÇn x 2 lÇn/ ngµy sau b÷a ¨n.

CC§: Phô n÷ cã thai hoÆc cho con bó, TE<16t

BQ: Kh« r¸o, tr¸nh ¸/s

9. Colchicin:

BD: Colbenemid

DT:Viªn nÐn 1mg

TD: Lµm gi¶m acid uric

C§: BÖnh gót, c¬n ®au cÊp ë BN gót m•n. Phßng cho c¸c ®ît ®trÞ gi¶m Ac Uric huyÕt, ®Ó tr¸nh c¸c c¬n gót cÊp do huy ®éng A. Ur

LD: BÖnh gót cÊp: NgÇy ®Çu uèng 3v chia 3lÇn, ngµy 2,3 uèng 2 vchia 2 lÇn. Ngúa thø 4 trë ®I uèng 1v vµo buæi tãi. Víi bÖnh gót m•n: uèng 1v vµo buæi tèi

CC§: Suy gan, thËn nÆng, PN cã thai

TDông cña thuèc:

TD chÝnh: Lµ td biÓu hiÖn m¹nh mÏ nhÊt, râ nhÊt vµ lµ td cã lîi ®Ó ch÷a vµ phßng bÖnh

VD : Paracetamol: gi¶m ®au

TD phô: Lµ TD bÊt lîi cña thc- bÊt k× thc nµo dï tèt còng cã td phô, tuy bhiªn nã cßn phô thc vµo t/c vµ ®/® cña tong lo¹i thc vµ kü n¨ng sd cña Bs mµ biÓu hiÖn nhiu hay it.

VD : Aspirin: g©y kÝch øng ®­êng tiªu ho¸

TD chuyªn trÞ: lµ TD laäi bá dc nguyªn nh©n gay bÖnh : VD Quinin ch÷a bÖnh sèt rÐt

TD triÖu chøng: lµ Td lµm gi¶m hay lµm mÊt c¸c triÖu trøng l©m sµng nhg ko lo¹i bá dc nguyªn nh©n g©y bÖnh

Vd: Aspirin: cã td ha nhiÖt, nh­g ko ch÷a dc ng/nh g©y sèt

YN: n¾m v÷ng ®Ó lùa chän vµ phoãi hîp thc dc hiªu qu¶ hîp lý vµ an toµn.

Nh÷ng chó ý khi sd thuèc: Thuèc lµ sp ®b liªn quan ®Õn SK vµ tÝnh m¹ng con ng­êi, thc ®• ®c phÐp l­u hµnh lµ thc ®• ®¹t ®c c¸c t/chuÈn x/® vÒ c/lg, tuy nhiªn khi sd vÉn cÇn chó ý 1 sè v/®Ò:

1- LiÒu l­îng thc:

Lµ liÒu thc ®­a vµo c¬ thÓ q/®Þnh t/chÊt, td phßng vµ ®/trÞ cña thc, nªn khi dïng thc ph¶I dïng ®óng liÒu C§, nÕu dïng ko ®óng ®Òu g©y t/h¹i nghiªm träng

Cã thÓ chia dung liÌu theo 2 c¸ch

+LiÒu theo t/gian: LiÒu 1 lÇn, 1ngµy, hay theo 1 ®ît ®/trÞ

+LiÒu theo td: LiÒu tèi thiÓu(liÒu thÊp ®Ó cã td), liÒu Tb×nh( liÒu ®trÞ), liÒu tèi ®a( liÒu g/h¹n ko v­ît qu¸)

+ ngoµi ra 1 sè lo¹i thc cßn cã liªuf t/c«ng, liÒu duy tr×( vd: nhãm Corticod)

ViÖc C§ liÒu l­îng cho tõng løa tuæi ®c x/® tuy nhiªn t/tÕ khi sd cÇn chó ý ®Ðn tÝnh c¸ biÕt cña tõng ®/t­îng dïng, nÕu ko sÏ g©y nguy hiÓm, (tõng ®/t cô thÓ tuy cung 1 thc nh­ng liÒu l­îng sÏ #)

2- H¹n sd cña thc: Khi sx nhµ sx ®• ng/c ®Ó x/® h¹n dïng cña thc

HD: lµ t/gian mµ thc cßn ®/b c/lg, cßn t/d ®/trÞ

3- Tai biÕn cña thc

4- Chèng c®

5- Thuèc dïng cho TE

6- Thuèc dung cho ng­êi giµ

7- Thuèc dïng cho PN