(22)

Sài Gòn ... Sài Gòn ...

Thuở nay Mỹ với Hường nghe hai tiếng Sài Gòn thường hoài. Người thì khoe Sài Gòn tốt đẹp như cảnh tiên. Kẻ thì nói Sài Gòn náo nhiệt như chợ tết, ngựa xe rần rộ, người đi dập dìu, vui chơi ngày đêm, giàu nghèo đủ hạng.

Sửa soạn đi Sài Gòn, cô Mỹ ngoài kia cũng như cô Hường trong này, đêm nay hai cô rộn rực ngủ không được, trong trí cứ muốn tưởng tượng coi Sài Gòn như chốn nào, nhưng nghĩ không ra, không hiểu nó ở đâu, không biết đi bao lâu mới tới.

Ở chốn thôn quê người ta đã quen tục đi đâu cũng lo ăn trước vài chén cơm dằn bụng rồi mới đi, vì họ hổ thẹn với cách ngồi quán ngồi tiệm dọc đường mà ăn uống.

Ba Mùi bị cảnh giàu sang của Quí làm chóa mắt rồi kiêng sợ, bây giờ lo ngon ngọt với Mỹ để cầu thân, bởi vậy nghe trống ngoài quận đánh canh năm, thì kêu Mỹ thức dậy đặng đi Sài Gòn. Chị ta bổn thân xuống bếp nhúm lữa nấu một nồi cơm nhỏ cho Mỹ ăn. Mỹ giành mà làm. Chị ta không cho, biểu Mỹ lo rữa mặt gỡ đầu cho đàng hoàng, đợi cơm chín ăn rồi thay quần áo mới mà bận cho sẵn, đặng lên xe thì đi, khỏi bắt Quí chờ đợi.

Phần thì ăn cơm sớm, phần thì trong lòng rộn rực, cô Mỹ rảnh lắm, nhưng ăn cơm không biết ngon, bởi vậy và cho hết chén cơm rồi cô bưng đem dẹp mà đi uống nước.

Bây giờ cô mới vô buồng bận bộ đồ mướn thợ Càng Long may cô mới lấy về hồi chiều. Bộ đồ may khéo và bận vừa. Ba Mùi theo vuốt ve trầm trồ, khen hàng tốt nhứt hạng mà thợ cắt khéo cũng nhứt hạng.

Cô kiếm giấy gói bộ đồ bận đi Trà Vinh bữa trước, là cái áo của cô Hường cho mượn với cái quần cô mới may, mà đem hờ theo, để có đồ thay đồi đỡ ít bữa.

Mặc quần áo tốt, tóc bới vén khéo, mặt mày tay chưn rữa sạch, tay đeo đội bông xoàn to, chưn mang đôi guốc mới, tướng mạo cô Mỹ hôm nay cũng đẹp có thua gì chị em bạn gái ơ trong làng. Ba Mùi đứng nhắm nghía cô rồi cười mà nói: " Năm đó thầy giáo Lễ hay cha con bán ruộng, rồi thầy thối lui, chê con nghèo nên cưới con Sáu Thị. Dì chắc bây giờ thầy tiếc lắm".

Mỹ ũng cười mà nói: " Con người như vậy nhắc tới làm chi dì. Dì muốn an lòng khoẻ trí, dì đừng thèm nhớ những chuyện đó"

Trong lúc cô Mỹ sữa soạn đây thì trong ngã ba Suối Cạn dì Ba Thới cũng kêu Hường với Điệu thức dậy. Dì cũng biểu Điệu nấu cơm cho Hường ăn, Hường cũng thay đồ, cũng gói đem theo một cái áo với một cái quần, rồi mẹ con ngồi nói chuyện mà chờ Quí.

Trới mới hừng sáng thì xe Quí lên tới, đi chiếc xe lớn sơn màu xám, có đem người bếp nấu ăn theo, ngồi phía trüüớc với Sen.

Quí xuống xe đi vô nhà móc túi lấy hai chiếc vòng đưa cho Hường mà biểu đeo đặng đi. Dì Ba Thới cũng đi theo ra nhà Ba Mùi chơi.

Xe vô sân thì Ba Mùi với cô Mỹ đã đứng sẵn tại cửa mà chờ. Quí cũng xuống xe vô đưa hai chiếc vòng cho Mỹ đeo. Quí thấy Mỹ mặc đồ mới thì khen đẹp. Ba Thới với Hường vô đứng nhắm áo quần của Mỹ đều nói may vừa như vậy bận coi mới được.

Hai cô mặc đồ mới, đeo bông hột xoàn, tay cũng có vòng nhẫn xoàn. Quí đứng ngó, sắc mặt rất vui vẻ.

Quí cùng hai cô mới từ giã Ba Thới với Ba Mùi mùi lên xe. Quí ngồi giữa để hai cô ngồi hai bên. Còn hai gói áo của hai cô thì để trên cái hoa ly trước mặt.

Sen cũng từ giã mẹ mà đi, kêu dặn chú Tiền ở nhà coi nhà với mẹ, có ý muốn khoe với chú rằng mình cũng được đi Sài Gòn với anh chị.

Chú Tiền cười ngỏn ngoẻn, đứng ngó chiếc xe lộng lẫy chở mấy người biết yêu chú, mà chú cũng hết sức mến yêu, lần lần chạy ra cửa ngỏ.

Ba Thới hẹn với Ba Mùi chờ ăn cơm sớm mơi rồi dì ôm hàng ra đặng hai người hiệp nhau ra chợ mướn may quần. Ba Mùi hứa chờ. Ba Thới mới ra về. Hai bà bây giờ thân yêu, không còn cớ chi mà đố kỵ nhau như ngày trước nữa.

Buổi sớm mơi người ta đi chợ đầy đường, lại trước nhà Dây thép Càng Long mấy chiếc xe đò sửa soạn chạy, bóp kèn te te, hành khách lăn xăn lộn xộn. Chiếc xe của Quí phải chạy chậm chậm. Ai thấy chiếc xe tốt, lại mới tinh, cũng dòm ngó, người thấy Sen, kẻ thấy Hường hoặc thấy Mỹ ngồi trên xe xũng đưa tay mà chỉ rồi nói với nhau.

Xe qua khỏi chợ rồi tài xế mới nhấn ga săng cho chạy mau được. Cô Mỹ hỏi Quí:

- Ði chùng nào mới tới Sài Gòn?

- Chừng 10 giờ tới, vì đến đường ngay đây, xe mình chạy đến 90 hoặc 100 cây số một giờ. Nếu đi xe đò thì gần 12 giờ mới tới.

Cô Hường nói:

- Xe đò Sài Gòn thường thường lối 11 giờ về ngang cửa tôi.

- Ừ, ở trên họ chạy hồi 6 giờ. Hồi nãy mình đi đó gần 7 giờ.

Hai cô mới đi đường Sài Gòn lần đầu nên không biết xóm nào chợ nào hết, tới đâu Quí phải chịu khó nói cho hai cô hiểu thành thử có chuyện nói với nhau luôn luôn, làm cho hai cô vui vẻ và an lòng không còn lo ngại chi hết.

Lên tới gần Vinh Long, Quí dặn tài xế chạy đường trong cho hai cô biết châu thành. Quí hỏi hai cô có đói bụng và muốn ăn uống hay không. Hai cô đồng nói hồi khuya đã có ăn cơm dằn bụng rồi. Quí cười ngất, cười hai cô nhà quê hễ đi ra thì có cơm đắp đầu gối.

Đến bến đò Mỹ Thuận hai cô thấy xe đậu cả dọc mà cách xuống đò cũng khác hơn cách xuống đò nước Xoáy hồi nãy. Quí phải cắt nghĩa điểm trọng yếu của Mỹ Thuận cho cô nghe: chín tỉnh miền tây đi Sài Gòn đều phải qua đò này hết thảy, chớ chưa có ngã nào khác, vì vậy nên ở đây có xe dồn dập luôn luôn không ngớt.

Tài xế đi kỹ, không cho xe chạy mau lắm, nên chín giờ ba khắc thì tới Phú Lâm. Quí cho hai cô hay từ đây xe vào châu thành Chợ Lớn rồi, còn chừng mười phút nữa sẽ tới nhà. hai cô ngó ra trước thì trên đường người ta đi dập dìu, chen lộn với đủ thứ xe, xe hơi, xe ngựa, xe bò, xe kéo, xe máy, không thiếu thứ nào hết. Hai cô hồi hộp, mắt ngó hai bên không muốn nói chuyện.

Xe bỏ đường này, quẹo qua đường nọ, rồi quanh lại đường khác nữa, chạy một hồi, thình lình vô sân mà ngừng.

Quí cười mà nói: " Tới nhà rồi". Quí vội mở cửa xe, biểu Mỹ xuống trước rồi Quí với Hường tiếp xuống sau. Phía trước anh bếp với Sen đã xuống rồi, tài xế bóp kèn. Một anh bồi chạy ra xá, Quí biểu coi xách đồ lên lầu.

Hường với Mỹ đứng ngó vô nhà thì thấy một toà nhà lầu nho nhỏ, nhưng có vẻ êm ấm lại gọn gàng. Một gia đình có vài đứa con nhỏ mà ở chỗ như vầy thì đủ an nhà sung sứơng.

Quí mời hai cô vô nhà. Qua khỏi cửa thì liền thấy hai bên, có hai bàn viết, có tủ đứng, có máy đánh chữ, có máy điện thoại. Quí chỉ mà nói: " Đây là chỗ người thay mặt cho tôi làm việc, có một thơ ký phụ. Bữa nay chúa nhựt nên hai người nghỉ hết"

Phía trong có một bộ sa lông nhỏ, và tiếp theo đó là một bàn ăn, còn hai bên có hai phòng ngủ. Bàn ghế toàn bằng cây thông hoặc cây giá tỵ sơn dầu nên nhẹ nhàng mà sạch sẽ.

Quí dắt lên lầu. Từng trên cũng có hai phòng ở phía sau, có kềm phòng tắm và rữa mặt, còn phía ngoài cũng có sa lông, có bàn viết, có đi hoăn, có tủ sách có cái ra dô.

Hai cô Hường và Mỷ đi xem giáp hết rồi nói sắm nhà gọn như vầy ỡ cũng xong cần gì phải làm rực rỡ bề bộn như nhà dưới Trà Vinh. Quí nghe lời bình luận ấy thì cười chớ không cãi. Quí biểu anh bồi kêu anh bếp với anh tài xế, Quí nói ngày nay lên trễ không kịp đi chợ, vậy để ăn cơm nhà hàng, rồi mai sẽ bắt đầu ăn cơm nhà. Quí đưa cho mỗi người một trăm và dặn anh tài xế chơi rồi 11 giờ rưỡi sẽ đưa đi ăn cơm.

Quí mời hai cô rữa mặt rồi đúng giờ cùng nhau lên xe xuống Sài Gòn vào nhà hàng ăn cơm trưa. Sen với hai cô bây giờ mới thấy rõ sụ náo nhiệt của đất Sài thành, náo nhiệt từ ngoài đường vô trong nhà hàng, ở chổ nào thiên hạ cũng lăng xăng dường như lật đật sợ bê trễ rồi hư hỏng việc của mình, khác hẵn tư cách của người ở thôn quê, ăn nói cẩn thận đi đứng chậm rãi, dường như không lo ngại việc chi hết.

Ăn cơm rồi trở về nhà, Quí giao cho hai cô một cái phòng ở trên lầu đặng hai cô nghỉ, còn cái phòng ngang đó thì để cho Sen. Quí thay đồ rồi xuống từng dưới kêu tài xế mà biểu vô đất hộ mời bà xếp Marc sáng bữa sau bà ra đem giùm hai cô đi đặt may áo may quần.

Quí vào cái phòng từng dưới mà nghỉ. Đến 3 giờ chiều Quí thức dậy tắm rửa rồi thay đồ và biểu hai cô với Sen sửa soạn đặng đi chơi cho biết Sài Gòn trong buổi chiều chúa nhựt.

Quí mời mấy chị em lên xe, biểu tài xế chạy chậm chậm khắp châu thành cho mấy chị em xem cho biết, đi vòng các đường lớn, xuống chợ bến th2nh, qua đường Ca ti na, lên nhà thờ, vô cửa sở thú, ra mé sông xem tàu hàng, đi đến gần tối rồi trở lại cầu ông Lãnh do ngã Cầu Kho, Chợ Quán mà vô chợ Lớn. Ghé một cao lâu lớn ăn cơm tối rồi trở về Sài Gòn đi thẳng qua Catina xem hát bóng, đến gần 12 giờ khuya mới về nghỉ.

Sáng bữa sau bà xếp Marc đi xe hơi riêng của bà xuống thăm Quí. Bà là người Việt, tuổi đã bốn mươi lăm mà sắc vẫn còn đẹp. Bà cũng son phấn như các bà khác, nhưng dồi mài đúng điệu, nên ra vẽ thanh nhã chớ không lả lơi, y phục sang trọng nhưng sắc xảo chớ không loè loẹt.

Bà Marc thạo đời, biết người, lại có tánh bãi buôi vui vẻ, bởi vậy Quí giới thiệu cô Hường với cô Mỹ cho bà biết nói rằng bà mua hàng giùm hôm nọ rồi đem về Càng Long thợ may thợ may không thể may hết được, nên đưa hai cô lên đây cậy bà dắt ra tiệm may quen mà mướn cắt may giùm cho khéo mà cũng cho mau. Bà sẵn sàng chịu liền. Nhờ trí khôn ngoan bặt thiệp của bà nên bà mở hết mấy gói hành mà coi lại, bà chỉ cái tốt cho hai cô hiểu, bà nói chuyện với hai cô trong một lát thì hai cô yêu bà liền, không còn bợ ngợ nghi ngại điều chi hết.

Nghe người Pháp thay mặt với thầy ký lại làm việc, Quí xuống từng dưới nói chuyện với người đó một chút rồi trở lên, thì thấy bà Marc với hai cô nói chuyện vui cười cùng nhau, cũng như chị em quen biết đã lâu rồi vậy.

Bây giờ mới tính tới việc đi mướn may đồ.

Ba Marc kêu bồi biểu ôm hết các gói hàng đem bên xe bà. Bà mời hai cô đi chung với bà. Còn Quí với Sen đi xe riêng theo đặng tiệm may đồ mà may hai áo dài của hai người và may áo rộng cho Quí luôn thể. Bà nhớ còn phải may cho mỗi người một phần hàng trắng đặng bận với áo dài. Bà nói để xuống tiệm họ có hàng rồi đặt luôn cho may.

Xuống tới tiệm quen của bà Marc ở chợ Mới, Quí xin thợ đo Quí và Sen trước đặng hai anh em còn phải đi đặt đồ tây cho Sen. Thợ đo rồi bà Marc biểu Quí đi đâu thì đi, để bà lãnh hai cô, bà đặt may đo rồi bà sẽ đưa về.

Quí đem Sen qua Ca-ti-na đặt may cho Sen một bộ đố nỉ xám, một bộ ga-bạc-đinh trắng, với hai bộ đồ trắng. Quí còn mua cho nó hai đôi giầy da, mua sơ mi, mua rề-gát, mua nón trắng nón nỉ cho đủ bộ vận. Sen vui sướng vô cùng, nhớ lại bữa anh mới về, mình lợt lạt với anh thì ăn năn hết sức.

Dắt Sen đi dạo Ca-ti-na, Quí ghé tiêm vàng mua hai chiếc cà rá nhỏ với hai sợi dây chuyền có mề đay dông nhận hột xoàn để cho Mỹ và Hường đeo chơi.

Đến 11 giờ Quí với Sen trở về nhà mà hai cô vẫn chưa về. Quí ngồi nói chuyện với người Pháp, giở mấy cuốn sổ ra xem, đến 12 giờ mới có xe của bà xếp vô sân.

Người Pháp đại lý đó với thầy lý ra về, Quí thấy Hường với Mỹ bước vô, còn xe bà xếp thì quanh ra ngõ, thì hỏi: " Bà xếp về luôn, bà không vô nhà hay sao?"

Hường cười mà đáp:

- không có bà xếp. Bà biểu người con gái lớn của bà đưa hai chị em tôi về đây.

- Con gái lớn ở đâu mà đưa?

- Hồi sớm mơi đặt may đồ xong rồi, bà dắt chị em tôi lại mấy tiệm bán hàng coi chơi rồi bà mời lên nhà bà cho biết nhà. Bà ở cái nhà nhỏ mà ngộ quá.

- Ừ, xóm đó kêu là Đất Hộ. Té ra hai chị em có lên nhà bà Marc rồi. Vậy mà chiều nay tồi tính dắt lên thăm bà chớ. Lên trển có thấy 3 đứa con của bà hay không?

- Có. Bà có kêu ra trình diện cả ba cô.

- Cô Mỹ tiếp mà nói:

- Ba cô mặc đồ đầm lịch sự quá. Nhứt là cô lớn hơn hết nói chuyện dễ thương lắm. Cô đó ngồi xe đưa tôi về hồi nãy đó.

- Ừ, Jeanne dễ thương lắm, học giỏi nữa.

- Vậy à? Bà mời hai chị em tôi chiều ăn cơm với bà.

- Chị chịu hay không?

- Hai chị em tôi dục dặc. Bà nói không biết nhau thì thôi, chớ biết nhau rồi thì là chị em, đừng ái ngại gì hết. Bà biểu chị em tôi coi bà như chị ruột trong nhà vậy. Lên đây có cần dùng việc gì cứ nói cho bà biết đặng bà giúp cho. Mới biết lần đầu mà người thiệt là tử tế, không làm kiểu làm cách gì hết.

- Tôi đã nói lên Sài Gòn thiếu gì người quen, muốn vật gì cũng có người lo cho. Được lắm, hai chị em cứ làm quen chơi với bà Marc đi. Bà biết điều lắm. Không sao đâu mà ngại.

- Vợ chồng xứng với nhau quá. Ông xếp vui vẻ, mà bà cũng vậy. Bà nói 5 giờ chiều bà xuống rước hai chị em tôi đi Chợ Lớn chơi. Tối về nhà bà ăn cơm rồi đi coi hát cải lương với bà. Chừng vãn hát bà đưa về.

- Được. Cứ đi chơi với bà. Đối với mình bà cũng như người trong thân. Ổng làm việc với tôi. Tôi tin cậy ổng lắm. Mà áo quần đặt may xong hay chưa?

Cô Hường tiếp mà đáp:

- Họ biểu hai bữa lại bận thử rồi chừng bốn bữa nữa thì may xong hết.

- Vậy thì trong một tuần lễ mình về được. Một tuần đủ cho chị em biết hết Sài Gòn Chợ Lớn. Để may đồ cho Sen rồi tôi chở hết lên vườn cao su của tôi đặng đi cho biết.

Anh bồi ra bẩm cho hay cơm đã dọn xong rồi. Quí móc túi đưa cho hai cô mỗi người một chiếc cà rá với một sợi dây chuyền biểu đeo thử. Hai cô đeo rồi. Quí dắt lại đứng trước tấm gương lớn nhắm coi. Hai cô chúm chím cười.

Ăn cơm rồi Quí vô phòng mà nghỉ. Hai cô với Sen lên lầu, mắc bàn luận về cảnh náo nhiệt của Sài Gòn, về sự rực rỡ của nhà hàng, về trang hoàng của rạp hát, về tàu to tát, về xe dập dìu, về bà xếp Marc bãi buôi, về con của bà ngộ nghĩnh, ba người cứ trầm trồ khen ngợi, cứ nhắc nhở vui cười, không thèm ngủ trưa, mà cũng không thèm nằm nghỉ.

Lên Sài Gòn Mỹ thấy đàn bà con gái, từ già chí trẻ đều trang điểm bóng láng, quần áo bảnh bao. Đến xế hai cô mới rũ nhau tắm rửa cho sạch sẽ, chãi gỡ cho vẻ vang, rồi thay đồ, đeo nữ trang mang giày mới, không phải có ý chưng diện làm chi, kỳ thiệt là muốn làm cho người ta đừng chê mình nhà quê mình dân ruộng vậy thôi.

Quí lên lầu thấy hai cô ăn mặc đàng hoàng, hết cái vỏ quê mùa nữa, thì lấy làm hài lòng. Chàng mở tủ lấy đưa cho mỗi cô một ngàn, biểu bỏ túi đi chơi với bà xếp Marc, cậy mua cho giùm mỗi người một cái bóp để cầm tay như các bà các cô khác.

Thiệt quả năm giờ chiều bà Marc ngồi xe ra tới rước hai cô đi chơi. Nhơn dịp Quí mới pha lửng cậy bà làm hoa tiêu lái giùm hai chiếc thuyền quê cho quen lượn sóng Sài Thành, kẻo gió bê nước đạp rồi đụng chạm với tàu hơi tàu khói.

Bà Marc vui vẻ chịu lãnh tập cho hai cô quen Sài Gòn, khuyên Quí an lòng, đừng lo chi tiết.

Cách ba bữa sau, tiệm đã may trước cho Sen được một bộ đồ ga-bạc-đinh rồi, Quí mới mời bà Marc với ba người con gái của bà đi lên Xuân Trường ăn cơm tối một bữa. Sen thấy cô Jeanne thì mê mết, cứ theo nói chuyện với mấy chị em cô. Mà cô Jeanne là gái Sài Gòn, cô không biết nhút nhát sụt sè, nên cô cũng vui vẻ theo chơi với Sen, không ái ngại chi hết.

Từ đây hễ sớm mai thì bà mai rước hai cô đi thử áo, đi mua đồ. Buổi chiều thì hai bà hiệp lại đi chơi hai xe, khi đi ăn nem Thủ Đức, khi đi ăn cơm Tây Sài Gòn, khi ăn cơm Tàu trong chợ lớn.

Một bữa Quí biểu anh bếp mau đồ ăn sẵn, rồi rũ nhau đi hai xe lên viếng vườn cao su trên Biên Hòa. Quí mời ba Marc qua ngồi xe bên này đặng nói chuyện chơi với hai cô cho vui, để Sen với anh bếp qua xe của bà đi với ba cô gái nhỏ theo sau.

Mỹ với Hường thuở nay chưa biết vườn cao su, nên lên tới đó thấy vườn minh mông chớn chở, mà đường xẻ ngay thẳng, cây trồng có hàng, đâu đó đều sạch trơn, công việc phân rành rẽ, thì hai cô ngạc nhiên, khủng khiếp trước một công phu sáng tạo đồ sộ như vậy.

Cô Hường với cô Mỹ đi theo bà Marc mà xem vừơn, Hường nói nhỏ với Mỹ: " Người làm cuộc chủ vườn như vầy nên sắm cuộc nhà ở Trà Vinh như vậy, nghĩ cũng phải"

Còn Sen đi theo ba chị em cô Jeanne mà chơi phía khác, khi đứng rù rì dưới bóng cây, khi đi thẩn thơ trên đường thẳng, ban đầu còn sụt sè, lần lần rồi vui vẻ thân yêu, người yêu sắc đẹp thần tiên, kẻ yêu lời quên chất phác.

Người Pháp coi vườn lăng xăng lo tiếp đãi ông chủ, mà còn phải chỉ công việc làm cho ông xem. Người Pháp với Quí mắc bận rộn về phận sự nên phải để cho đám đàn bà với sắp trẻ em tự do vui chơi trò chuyện.

Ăn cơm trưa rồi, Quí với mấy bà con mới lên xe trở về Sài Gòn. Mỹ với Hường rất vui lòng mà được thấy vườn cao su, mà cũng rất kính phục công của người mở rừng mà tạo thành một cuộc kinh dinh đến ám trăm mẫu đất như vậy.

Quí ở Sài Gòn cho hai cô vui chơi tới tám bữa, tiệm may mới giao đủ quần áo đặt may. Quí đem hai cô với Sen lên nhà bà Marc từ giả mà về Trà Vinh. Quí ân cần mời bà với ba cô nhỏ chừng đám cưới thế nào cũng ráng xuống Trà Vinh ở chơi ít bữa.

Cô Mỹ và cô Hường lên xe đi về, hai cô được biết những việc thuở nay nghe nói chưa thấy, được thưởng thức những thứ cao sang, những cảng xinh đẹp thuở nay chưa hề dám mơ ước, bởi vậy hai cô rất mát dạ, rất hài lòng. Cô Mỹ cứ khen bà xếp Marc thông thạo mà hông kiêu căng, cô nói lên Sài Gòn mà có bà dắt đi chơi thì không sợ gì hết.

Quí nói trong nhà đã có hai chiếc xe, trên Sài Gòn lại có nhà sẵn cho mà ở, vậy hễ buồn thì lấy xe lên Sài Gòn ở chơi năm mười bữa cho đã rồi về.

Mỹ nói sau có đi nữa thì mời luôn hai bà dì đi đặng cho hai bà biết cảnh thú Sài Gòn với người ta.

Trong lúc ba người ngồi phía sau nói chuyện thì Sen ngồi trước gió phất phới mát mẻ, mắt nhắm lim dim, trí tưởng nhớ hìng dáng cô Jeanne, nhớ miệng cô cười có duyên, nhớ tiếng cô nói ngọt xớt.

(23)

Cả tuần nay, ở vùng Càng Long, cái tin đền đài cất đồ sộ dưới Trà Vinh do vốn của Phan Văn Quí, con trai Bồi bái Tồn, chớ không phải của ông nào nào xa lạ. Tin ấy phóng ra rất mau mà cũng rất mạnh, làm cho dư luận sôi nổi xôn xao vô cùng. Từ ngoài chợ vô mấy ấp trong giồng, đi tới đâu cũng nghe người ta bàn luận về chuyện của Quí trở về làng mấy tháng nay cuốc đất phát vườn, ăn mặc lang thang, làm cho ai cũng lần tưởng nghèo hèn mạt rệp, té ra anh ta giàu quá xá, giàu không thể tưởng tượng.

Có thể nói hôm trước lên Sài Gòn mua đem về hai chiếc xe hơi mới tinh hảo, vô đậu chình ình trong sân ông Bồi bái, rồi rần rộ đi về nhà mới dưới Trà Vinh.

Người khác nói cách mấy bữa trước Quí chở chị em với con gái dì Ba Thới đi Sài Gòn chơi, xe đi ngang chợ Càng Long, ai cũng ngó thấy.

Người khác nữa lại nói thêm rằng Quí sửa soạn cưới cô Hường, là con của dì Ba Thới, nên đem cô nọ với cô Mỹ lên Sài Gòn đặng may đồ. Chuyện đó chắc chắn như một với một là hai, bỏi vì dì Ba Thới cũng như cô Ba Mùi đem hàng ra chợ mướn thợ may áo may quần đặng làm lễ cưới, hai người đã nói thiệt mọi việc cho ai nấy hay biết.

Sở dĩ có sự xôn xao bàn luận như vậy là vì hôm nọ Quí chở Hường, Mỹ với Sen đi Sài Gòn, khi xe đi ngang chợ Càng Long có nhiều người ngó thấy rồi đến trưa lại có Ba Thới với Ba Mùi ôm hàng ra chợ mướn thợ may áo may quần. Người quen gạn hỏi bà mua hàng ở đâu mà mỗi bà may tới hai áo hai quần còn hồi sớm mơi Quí đi xe của ai mà tốt quá như vậy.

Ba Thới với Ba Mùi nghĩ Quí đã chường mặt thiệt, không cần giả dạng nữa. Huống chi Quí đi theo làm bồi cho ông La-Co, vì ham học nên ông thương yêu; ông đem về Pháp ông cho ăn học thi đậu bằng Kỹ sư, ông nhận làm con nuôi, rồi chừng ông chết ông để sự nghiệp cho Quí hưởng, việc như vậy làm vinh diệu cho Quí chớ không xấu hổ gì mà sợ người ta chê cười nên phải giấu giếm, Dì Ba Thới, nhứt là Ba Mùi nói ngay ra hết cho chị em nghe,vì vậy nên thiên hạ mới hay mà bàn tán khắp mấy làng An Trường, Mỹ Cẩm, Mỹ Trường, Trường Định.

Đến bữa Quí với mấy chị em về xe chạy ngang chợ Càng Long, người ta thấy rồi kêu nhau chỉ chỏ mà nói nữa. Xe vô sân, chú Tiền ngó thấy, chú chạy ra mà mừng. Chú thấy cậu Sen ăn mặc như ông hoàng, thì chú chúm chím cười, coi bộ chú đắc ý lắm.

Quí dặn Ba Mùi sửa soạn rồi một chút nữa có xe lên rước xuống Trà Vinh ăn cơm và nói chuyện chơi,vì bây giờ xe chật đi một lượt không tiện. Chàng dặn chú Tiền ở nhà coi nhà, để cho Ba Mùi với cô Mỹ ở dưới Trà Vinh ít bữa đặng sắp đặt đám cưới. Chàng cho chú hai mươi đồng bạc đặng ở nhà mua tôm cá mà ăn, rôi cùng với chị em lên xe vô ngã ba Suối Cạn cho dì Ba Thới hay áo quần đã may xong rồi hết, Quí cũng xin dì Ba sửa soạn đặng chút nữa sẽ có xe trở lên rước dì xuống ở ít bữa mà lo đám cưới, có chị Điệu ở nhà coi nhà thì chẳng có điều chi mà lo.

Xe Quí đi không đầy một giờ thì quả có chiếc xe đen lên rước Ba Mùi với Ba Thới đi nữa.

Vì Quí đã đánh dây thép cho ông Marc hay trước nên ông dạy bồi bếp sắp đặt dọn bữa ăn trưa này sẵn sàng mà chờ

Cô Hường với cô Mỹ gặp ông Marc thì mừng rỡ. Khoe đã quen với bà Marc rồi, khen bà tử tế, khen bà đứa con bà đẹp dễ thong, rồi còn nòi bà có hứa chừng nào đám cười bà sẽ đem con xuống ở chơi ít ngày.

Trong bữa cơm Mỹ và Hường tiếp nối nhau mà thuật chuyện Sài Gòn Chợ Lớn không dứt, khoe được đi dạo khắp đô thành có thấy đủ những ngối nhà lớn nhỏ, có ăn đủ cơm Tây cơm t

Tàu, có coi cải lương hát bóng, có đi Xuân trường t

Thủ đức, có đi viếng vườn cao su, vườn rộng lớn minh mông gần bằng một làng, cây trồng giáp hết, dân làm công cả ngày, có xẻ đường xá thẳng băng, đâu đó dọn dẹp sạch sẽ.

Câu chuyện còn tiếp luôn buổi trưa đó không nghỉ, Mỹ nhắc nhở mấy mẹ con bà xếp Marc, Hường cười mà nói bộ Sen mê mết cô Jeanne, mà cô này thiệt lịch sự lại dễ thương, nên vợ chồng ông Marc chịu gả cho Sen, thì nên cầu mà cưới

Cô Mỷ trề môi mà nói cô Jeanne học giỏi lại đẹp như tiên nga, còn Sen lại quê mùa lại dốt nát, không ước chuyện cao xa như vậy.

Dì Ba Thới nói: "không hại gì. Để mẹ con bà xếp xuống đây, tôi dọ ý thử coi, nếu con nhỏ ưng tôi đứng ra làm mai cho".

Đến xế Qúi mời hai bà hai cô ngồi ăn bánh uống trà Qúi mới nói:"quần áo và nữ trang xắp xong rồi. Bây giờ nên tính đến đám cưới cho rồi đặng tôi rảnh lo nhiều việc khác. Để tôi tỏ ý của tôi đã xắp đặt cho hai dì nghe, chánh thức tôi là kỹ sư La-Co, thuộc quốc tịch pháp, theo pháp luật thì hôn thú của tôi ở Sài Gòn về xã Tây lập, còn ở lục tỉnh thì về Tham biện chủ tịch tỉnh lập.

Khai sinh khai tử đôi bên tôi đã xin sao lục sẵn rồi. Vậy sáng mai tôi sẽ nạp cho Tham biện đặng bố cáo bát nhựt rồi định ngày lập hôn thú. Theo phép đứng hôn thú phải có hai người làm chứng. Về đàng trai tôi nhờ thầy nhứt Vĩnh đứng chứng giùm cho tôi. Còn bên gái tôi muốn cậy ông xếp Marc đứng chứng. Dì Ba với em nghĩ coi có được không?".

Dì Ba Thới nói:" được lắm chớ. Nếu ông xếp chịu đứng làm chứng giùn cho con Hường thì quí biết chừng nào".

Qúi nói tiếp:" hễ tôi cậy thì ông chịu. Vì tôi là người việt mang tên pháp, nên lễ cưới phải làm lễ hỗn hợp, chớ không phải làm theo tục truyền được. Vậy bữa cưới thân tộc hai bên với dâu rể buổi sớm mới đó phải hội hiệp tại nhà tôi đây. Gần 9 giờ thì lên xe đi hết vào tòa bố đặng lập hôn thú. Mà sớm mai bữa đó hai nhà trên Càng Long cũng mời ít người bà con đến sẵn trong nhà và cũng nấu ít mâm dọn sẵn trên bàn thơ. Hễ hôn thú lập xong thì hết thảy cả đoàn xe chở dâu rể, sui gia với chứng đi thẳng về Càng Long đặng dâu rể làm lễ bái từ đường bên trai rồi qua bên gái, cũng như trình diện với ông bà cha mẹ hai bên. Lễ xong thì dâu rể với họ hàng nhập lại ăn chung một bữa cơm tại nhà thờ của tôi. Mãn tiệc thì bà con hai bên lên xe đi hết xuống nhà lớn dưới này đặng dự tiệc cưới tôi sẽ đãi tối bữa đó. Nên xe chở một lần không hết thì chạy lên xuống chở nhiều chuyến vì trọn buổi xế đó có nhiều thì giờ, không đến nỗi trễ mà sợ. "

Di Ba Thới hỏi:

- Con xắp đặt như vậy tè ra không có rước dâu mà cũng không có đưa dâu?

- Thưa không. Hai họ nhập chung lại đây đặng đi lập hôn thú, rồi cũng nhập chung về bái yết từ đường hai bên. Nếu muốn buổi mới rước dâu đưa dâu đặng làm lễ từ đường, rồi chiều sẽ đi lập hôn thú cũng được. Nhưng làm như vậy thì thất công tới hai buổi, lại buổi sớm mơi phải nhóm họ hàng đông, rồi đãi trên Càng long, nhà trật hẹp bất tiện. Vì vậy nên con tính chiều bữa cưới đó con làm một tiệc lớn tại nhà dưới nhà nầy. Con mời hết thảy những người quen biết thuở này trên Càng Long xuống đây dự tiệc. Con cho nhiều xe hơi trực sẵn buổi chiều đó mà rước khách, ai muốn đi thì rước hết, chừng mãn tiệc cũng có xe đưa về.

- Mời hết, nhu họ đi cả trăm thì làm sao?

- Đi bao nhiêu cũng được, càng nhiều càng tốt, còn tính mở tiệc từ sáu giờ chiều tới sáng bữa sau, con đãi ăn uống luôn, cho bà con quen biết ở vùng Càng Long vui chơi với vợ chồng con một bữa.

- Con không tính mời khách Trà vinh hay sao?

- Mời bữa khác. Tiệc đãi bữa đó là đãi khách Càng Long với bà con hai bên mà thôi. Con nghỉ một bữa rồi bữa sau nữa sẽ có một tiệc khác tổ chức đặng đãi khách xa lạ. Khách quí hơn hết là quan Tham biện đứng lập hôn thú. Con sẽ mời các quan Pháp và Nam trong tỉnh, mời mấy bạn kỹ sư công chánh học một lớp với con, mời chủ mấy hãng con có hùn, mời mấy người thay mặt cho con coi các sở. Tiệc ấy mãn rồi thì nhảy đầm cũng vui chơi sáng đêm.

- Nhảy đầm là sao?

- Chừng đó thì dì sẽ thấy.

- Đãi tới hai tiệc chắc tốn hao dữ lắm.

- -Nhơn dịp con cưới vợ, con khánh thành luôn tổ chức La-Co cho thiên hạ biết, bởi tổn hao chút đỉnh không hại gì.

- Con liệu coi thế nào phải thì con làm. Tụi này có biết gì đâu mà bàn cãi.

- Sáng mai con xuống toà bố tính việc lập hôn thú. Hễ định ngày cưới chắc rồi thì con sẽ in thiệp mà mời khách. Hai dì ở dưới này chơi với con. Hai cô cũng vậy, ở đặng bàn tính công việc mà làm cho đám cưới được rỡ ràng.

- Hai dì về đặng lo sửa soạn nhà cửa chớ.

- Không cần. Còn vài bữa tới đám cưới sẽ về. Muớn người quét trong ngoài cho sạch sẽ vậy thôi, khỏi sửa soạn chi lắm. Còn nấu thì cũng mua một con heo rồi chia hai mà kho nấu. Đãi bà con mấy người không cần làm rình rang. Mướn vài người lối xóm phụ nấu thì xong. Mà quần áo của hai dì đã may rồi chưa?

- Áo may rồi hết. Còn mấy cái quần thợ hứa chiều nay rồi.

Quí hỏi Ba Mùi có mướn may đồ cho chú Tiền hay chưa. Ba Mùi nói bộ đồ hàng may rồi. Còn đồ vải mới rồi một cái áo.

Nhắc tới quần áo dì Ba Thới mới biểu Hường với mỹ bận thử đồ mới coi đồ mới thợ Sài Gòn may khéo tới bực nào.

Hai bà với cô dắt nhau vô phòng coi áo quần.

Qúi với Sen đi xuống từng dưới. Quí giao cho Sen một cái phòng riêng, Sen soạn hết quần áo giày nón mà để vào tủ rồi giữ chìa khóa riêng đặng tự do vô ra cho tiện.

Sang bữa sau, Quí cậy ông Marc bữa cưới ông đứng chứng giùm cho bên gái. Ông sẵn lòng chịu liền. Qúi xuống thăm thầy nhứt Vĩnh thuật rõ ý định của mình với cách thối thoái của Hương cho thầy nghe.

Thầy lấy làm vui lòng mà được thấy một cô gái quê biết xét người ta, biết thủ phận không ham giàu sang một cách mù quáng, như kẻ háo danh háo lợi. Thầy nói Quí có một người vợ như vậy tuy không có tài mà giúp sức hay giúp trí cho Quí về nhiệm vụ, song có đức đủ lo bề nội trợ cho Quí khỏi nhọc trí bận lòng thế thì Quí cũng được hưởng hạnh gia đình rồi vui lòng mà gây hạnh phúc cho xã hội. Vậy thì cưới cô Hường được lắm, vừa đáp nghĩa nặng tình dài, vừa tạo hạnh phúc từ trong ra ngoài, khỏi phải thiếu sớt chỗ nào hết.

Quí cậy thầy chứng giùm trong hôn thú về phía bên trai. Thầy sẵn lòng chấp thuận và hứa Quí muốn gì thầy sẽ giúp cho cả thẩy.

Quí đặt in thiệp mời khách dự hai tiệc khác nhau, khách Càng Long dự tiệc chiều thứ năm thì thiệp mời in Việt ngữ, còn quan khách mời dự tiệc tối thứ bảy thì thiệp in chữ Pháp.

Quí hỏi Ba Thới với Ba Mùi mà lật sổ biên hết bà con cùng người quen biết ở vùng Càng Long đặng gởi thiệp mời. Quí gạch trong thiệp bữa thứ năm từ bốn giờ chiều luôn luôn có xe đậu một chiếc tại chợ Càng Long và một chiếc tại ngã ba Suối Cạn để rước khách cho tới bảy giờ tối. Chừng mãn tiệc cũng có xe đưa khách về. Quí tính ở nhà có chiếc xe cũ để cho ông Marc dùng đó với hai chiếc xe mới. Bữa đó có xe bà Marc xuống, mượn xe của bà và mướn thêm vài xe lô ca xông nữa thì đủ đưa rước, vì mời hương chức tân và cựu trong hai làng Mỹ Cẩm với An Trường cùng những người thân thích của hai nhà cộng hết chỉ có tám chục người, chớ không nhiều hơn.

Còn đặt tiệc thì tối thứ năm đặt cho cao lầu Chợ Lớn xuống nấu, đặt mười hai bàn mỗi, bàn mười người, đặng cho bà con trong nhà ngồi nữa, khuya đãi khách một tiệc đồ nguội nữa rồi mới đưa về. Tiệc đãi quan khách tối thứ bảy thì đặt cho nhà hàng Sài Gòn nấu, ăn rồi nhảy đầm chơi đến khuya đãi đồ nguội nữa rồi mới tan.

Ông Marc viết thơ dặn vợ con trưa thứ tư phải xuống tới ở chơi đến trưa chúa nhựt mới cho về.

Ba Thới với Ba Mùi thấy công việc sắp đặt xong rồi cứ đòi về đặng dọn dẹp nhà cửa, Quí phải cho xe đưa hai bà với hai cô và Sen về đặng sữa soạn. Quí đưa tiền để mua heo và mua đồ nấu ăn, căn dặn sáng thứ năm xe lên thì rước hết thảy phải xuống sớm đặng có thì giờ thay đổi áo quần và hai cô chải gỡ điểm trang đặng dự lễ lập hôn thú. .

Hường với Mỹ để quần áo mới hay lại hết đặng thứ năm trở xuống rồi sẽ bận. Đôi vòng nhận hột xoàn cũng để lại, mỗi cô chỉ đeo đôi bông, sợi dây chuyền với chiếc cà rá mà về.

Mỹ với Hường trở về Càng Long, chòm xóm tới thăm nườm nượp. Sen bận đồ Tây thiệt đẹp đi ra chợ chơi làm náo động thêm nữa. Rồi tới thiệp mời sự tiệc tối thứ năm, có xe hơi đưa rước, thiệp ký tên " Kỹ sư La-Co, trước gọi là Phan Văn Quí " Ối thôi! Rần rần náo nhiệt, vì người biết chuyện ai cũng có thiệp mời sự tiệc dám cưới hết, nên mừng rỡ rủ nhau đi hết, đi cho đông đặng vui chơi, có xe rước rồi xe đưa về, sợ gì mà không di.

Chiều thứ ba Quí về Càng Long thầm coi hai nhà dọn dẹp thế nào. Sen nghe nói bữa sau sẽ có bà Marc với mấy con xuống thì muốn theo xe xuống Tra Vinh. Quí nói chiều thứ tư sẽ cho xe lên rước Hường với Mỹ xuống ăn cơm với bà Marc, vậy Sen chờ bữa sau sẽ đi với hai chị.

Thiệt trưa thứ tư xe của bà Marc xuống tới với ba con, rồi bốn giờ chiều Quí cho xe lên rước cô Hường với cô Mỹ. Ba Thới với Ba Mùi biểu hai cô ở luôn dưới Trà Vinh đặng sáng hai bà xuống tiếp, hai cô đi, Sen đi theo.

Mỹ với Hường gặp bà Marc mừng rỡ vô cùng, cũng như Sen mừng gặp cô Jeanne với hai em của cô.

Ăn cơm tối rồi mấy người đàn bà lên lầu mà sửa soạn quần áo. Mấy người nhỏ dắt nhau đi chơi ngoài sân, nhìn bóng trăng lờ mờ, hứng ngọn gió chướng mắt mẻ.

Quí với ông Marc ngồi trong sa lông sắp đặt các xe đặng sáng đi lập hôn thú rồi đi luôn lên Càng Long lễ bái tơ đường.

Sáu giờ sáng cho một chiếc xe lên Càng Long rước Ba Thới với Ba Mùi.

Bảy giờ cho một chiếc xe khác đi rước vợ chồng thầy nhứt Vĩnh.

Chín giờ đi lập hôn thú, Quí mặc âu phục, cô Hường khỏi mặc áo rộng

Lễ lập hôn thú xong rồi, Ba Thới, Ba Mùi, Mỹ và Sen đi trước về Càng Long đặng sửa soạn. Mấy chiếc xe khác ghé nhà đặng Quí thay đồ mà mặc áo rộng ở ngoài rồi mới đi một lượt theo sau.

Ai ngồi xe nào thì Quí sắp như vầy:

Dâu rể đi xe xám mới.

Ba Thới với Ba Mùi đi chiếc xe đen mới.

Mỹ và Sen đi chiếc xe củ trong nhà.

Vợ chồng thầy nhứt Vĩnh đi một chiếc xe lô ca xông.

Vợ chồng ông Marc đi chiếc xe nhà của bà một xuống.

Quí dặn ông Marc tảng sáng phải đi kêu hai chiếc xe lô ca xông cho sẵn, mướn luôn hai mươi bốn giờ đặng chiều phụ rước khách Càng Long và khuya mãn tiệc đưa khách về.

Mọi việc của Quí liệu định thì sáng thứ năm thi hành như vậy. Gần bảy giờ xe rước Ba Thới với Ba Mùi về tới. Gần bảy giờ rưởi xe rước vợ chồng thầy Nhứt Vĩnh cũng lên tới. Hai chiếc xe lô ca- xông láng bóng cũng đã tới đậu sẵn ngoài sân.

Từ hồi khuya bà Marc giúp trang điểm cho Hường với Mỹ, nên lúc khách tới thì hai cô phụ với Quí ra tiếp khách.

Đến tám giờ chủ khách ăn lót lòng, rồi thiếu mười năm phút nữa tới chín giờ, thì hết thẩy lên xe xuống Toà bố. Ai ngồi xe nào y như Quí đã định trước.

Lễ lập hôn thú xong rồi, đoàn xe trở về. Xe của Ba Thới với Ba Mùi và xe của Mỹ với Sen đi luôn lên Càng Long. Còn bốn xe kia thì ghé lại nhà lầu cho Quí thay đồ, mặc quốc phục, và vợ chồng bận áo rộng, rồi mới tiếp nhau một đoàn lên Càng Long bát yết từ đường

Người trong làng trong xóm chực sẵn trước tiệm dì Ba Thới cũng như trước nhà thời ông Bồi bái Tồn đen nghẹt, đón xem dâu rể ra mắt giàu có sang trọng bất ngờ.

Trong mỗi nhà đều có vài kỵ lão với năm sáu đàn ông và đàn bà thân thích ngồi sẵn mà rước họ và chứng kiến cho dâu rể ra mắt cha mẹ ông bà. Làm lễ ngoài nhà ông Bồi bái rồi mới lên xe vô làm lễ rong nhà dì Ba Thới

Lễ bái xong rồi, dâu rễ với hai họ nhập nhau ra nhà ông Bồi bái dùng bữa cơm trưa. Ngoài sân sáu chiếc xe hơi đậy hai làng, người ta chen nhau đứng coi đám cưới lớn của ông Kỹ sư cưới con bà quán.

Quí thấy người ta coi đông mới ra mở cửa vui vẻ tỏ lời cám ơn anh chị em đến mừng cho vợ chồng mới cưới và tuyên bố rằng dầu không có tiếp được thiệp mời lên xe mà đi, tự nhiên vợ chồng Quí đã sẵn lòng tiếp đãi. Người ta hoan nghinh vỗ tay la ó. Chú Tiền mặc bộ đồ hàng đứng một bên Quí chớ cười.

Tiệc mãn dâu rể họ hàng hai bên lên xe trở về Trà Vinh, hẹn với khách chiều sẽ gặp nhau nữa.

Chiều bữa đó, trước bốn giờ, thì có xe hơi đậu ba chiếc tại chợ Càng Long và ba chiếc tại ngã ba Suối Cạn.

Hương chức và bà con anh em ở Càng Long phân từ tốp lên xe đặng đi ăn đám cưới nườm nượp. Ông Hương quản, ông Chủ Tư, Hương bộ Hen, thầy phó, Thầy Ba, Sáu Trừ, vợ chồng Hương quản đề, Cô Năm, thím thợ hai, Hương nhì Uùt, Phó Hương hào liếm, Tám Thấm, Trùm Sóc đều có đi đủ mặt.

Hễ có xe nào rước khách về tới, bất luận là khách hạng nào, thì Quí, Hường, Mỹ, Sen y phục sang trọng, hai cô lại đeo xoàn chói sáng, đồng ra tới ngoài thềm mà tiếp rước khách. Khách muốn ngồi đâu thì tuỳ ý, muốn dùng thử rượu nào thì cứ chỉ cho bồi rót cho. Ai muốn đi xem nhà cửa, thì Sen dắt đi, từ dưới lên trên được phép xem cùng hết.

Thầy nhứt Vĩnh với ông Marc ngồi sa lông giữa mà nói chuyện với mọi người, không phân thấp cao hay lớn nhỏ. Ai cũng kính phục Quí học lực đến bực Kỹ sư, giàu sang đến hạng triệu phú, mà không quên nghĩa cũ tình xưa, không khinh rẻ người nghèo, không làm cao với Hương chức.

Đến 7 giờ rưỡi, Quí đếm khách đã hơn một trăm, mà thấy xe nhà về không, hết có khách tới nữa mới mời nhập tiệc. Vợ chồng Quí với Ba Mùi, Ba Thới, Mỹ và Sen phân nhau mỗi người ngồi một bàn mà đãi khách.

Tiệc cưới vui cười hớn hở vì thuở nay chưa từng có dân làng mà được hậu đãi như vầy. Chừng mãn tiệc, Sáu Trừ mới đứng dậy thay mặt cho anh chị em Càng Long tỏ lời khen ngợi Quí có chí lập thân, nhờ ham học nên thành công mỹ mãn. Anh nâng ly rượu mà chúc cho vợ cho vợ chồng Quí trăm năm bền vững tóc tơ, một cửa đông vầy con cháu.

Thầy nhứt Vĩnh tiếp mà chúc cho vợ chồng Quí do chữ tìnhchữ nghĩa mà tạo thành đồng chí đồng tâm, để duy trì hạnh phúc gia đình rồi kéo dài ra làm hạnh phúc xã hội nữa. Nhơn dịp thầy tỏ lời khuyên em cháu trẻ tuổi nên noi gương của Quí mà lập thân. Muốn nên người cần phải kiên nhẫn, chơn thành, nghèo đừng nản chí, giàu đừng ham chơi, cứ thương người nên giúp người, đừng ghét chúng mà cũng đừng sợ chúng.

Sau hết Quí đứng dậy cám ơn hết thảy khách lớn nhỏ tưởng tình nên đến chung vui hôm nay. Chàng nói ngay ra rằng thầy nhứt Vĩnh là ân nhơn thứ nhứt của chàng, vì nhờ thầy dạy dỗ ung đúc tánh tình nên chàng mới biết cư xử ngay thẳng lấy sự ham học lập thân, nhờ vậy mà ông La-Co thương yêu tiếp dạy và giúp sức cho chàng học được. Chàng nhận ông La-Co làm ân nhơn thứ nhì của chàng. Chàng phải lãnh mang tên của ông để đền đáp nghĩa đền ơn, mà cũng để nhơn danh ông cứu với trẻ mồ coi và giúp cho con nhà nghèo thông minh, sẵn chí ham học, có thể đi học đến cùng đặng tạo nhơn tài cho đất nước. Mà dầu mang tên gì dầu có bạc tiền bao nhiêu, chàng cũng không thể quên chàng, là một công dân Việt Nam, lãnh của một người Pháp thành tâm thân Việt, cái nhiệm vụ cao quí là giáo hóa con nhà nghèo Việt Nam, giúp cho hạng người ấy thâu thập tài nghề Pháp, hấp thụ tư ưởng, đặng leo lên đài văn minh mà đứng cùng với các dân tộc khác trên mặt địa cầu này.

Tiệc mãn rồi mà chủ khách vẫn còn dan díu, đàm luận chơi đến nữa đêm, ăn thêm một tiệc thịt nguội với bánh mì nữa, rồi lần lượt xe mới đưa khác về từ tốp đến 3 giờ khuya mới hết.

Khách ra về ai cũng vui lòng, mà chủ nhà cùng các nhơn thân ở lại ai cũng vừa ý.

Khi vào phòng thay đồ mà nghỉ cô Hường cảm xúc cực điểm, nên cô ứa nước mắt mà nói với chồng:" Thiệt em không dè em được hưởng hạnh phúc lớn như vầy, bởi vậy em lo ngại quá. "

Quí cười mà nói:" Em cứ thành tâm giúp cho qua làm tròn nhiệm vụ của ông La-Co phú thác, thì hạnh phúc của em đáng hưởng. Em chẳng cần phải lo ngại chi hết.

Qua bữa sau bà Marc rủ Ba Thới với Ba Mùi đi Ba Đông coi bãi biển chơi cho biết. Quí biểu lấy hai chiếc xe mà đi chơi, một chiếc chở mấy mẹ con bà Marc. còn một chiếc chở Ba Thới, Ba Mùi, Mỹ và Sen. Vợ chồng Quí với ông Marc phải ở nhà đặng sắp đặt cuộc đãi khách tối thứ bảy.

Sáng thứ bảy mấy bà con đi chơi bên Tiểu Cần và Mặt Bắc nữa, thành ra Ba Thới với Ba Mùi cũng mến tánh nết ôn hòa vui vẻ của bà Marc như cô Mỹ cô Hường

Tiệc tối thứ bảy có các quan Pháp Nam trong tỉnh dự đủ: lại nhiều người Pháp ở Sài Gòn cũng xuống và có đem đầm theo. Bà Marc phải giúp cô Hường tiếp khách. Mãn tiệc rồi khách nhảy đầm chơi đến hai giờ khuuya mới rã mà về.

Sáng chúa nhựt, ăn lót lòng xong rồi bà Marc nói đám cưới xong rồi, nên bà về. Ông Marc cũng xin theo xe vợ về thăm nhà ít bữa. Quí cho ông Marc về nghỉ một tuần, nói rằng lúc này chàng ở nhà mà nghỉ, nên chàng thế cho ông mà chỉ chừng cho họ làm công việc được.

Xe của vợ chồng ông Marc đi rồi, dì Ba Thới mới nói:" Con gái lớn của bà xếp ngộ quá, tôi thấy nó đồng chạn với cháu Sen; tôi muốn làm mai chơi. Tôi nói thử nó muốn có chồng Trà Vinh hay không? Nó hỏi vậy chớ chồng là ai? Tôi chỉ cháu Sen mà nói nếu nó ưng cháu Sen tôi làm mai. Nó cười ngất rồi nói như vầy:" Anh Sen không ăn học, mà cũng không biết làm nghề gì hết. Ưng làm vợ ảnh rồi ảnh bỏ con chết đói hay sao? Xin bà biểu ảnh học cho có một nghề nghiệp mà nuôi gia đình được rồi sẽ cưới vợ. " Tôi nghe nói như vậy tôi thối lui ".

Quí nói với Sen:" Em thấy hay chưa em Sen? Con người không ăn học, mà cũng không nghề, thì bị người ta khinh rẽ như vậy đó. Lúc nhỏ em không cần học, cứ xẩn bẩn theo mấy trường gà rồi đi chơi lưu linh, bây giờ làm sao mà cưới vợ cho em được. Trước không lo sau nầy phải hại là vậy đó "

Sen giận mà nói:" Em sẽ đi học. Xin anh ba giúp cho em học nghề thợ máy đi "Quí cười mà nói " Để thủng thẳng coi"

Ba Thới với Ba Mùi đòi về đặng dọn dẹp nhà cửa.

Quí tỏ ý muốn gom hết về dưới này ở chung một chỗ cho vui, tiệm của Ba Thới thì giao cho chị Điệu ở buôn bán tiếp, còn nhà thờ ngoài này thì giao cho chú Tiền gìn giữ chừng nào có đám giỗ sẽ về lo cúng quãi.

Ba Thới không chịu, nói ở ngã ba Suối Cạn quen rồi, không đành bỏ đi. Để dì về ở đó với Điệu cho thong thả, năm mười bữa có nhớ thì xuống thăm con rể vậy thôi

Cô Mỹ cũng đòi theo Ba Mùi mà về. Vợ chồng Quí cương quyết không cho, nói rằng từ nhỏ tới giờ chị cực khổ lung quá, bây giờ phải ở dưới này đặng hưởng thanh nhàn sung sướng. Cô Mỹ nhứt định về vì ở dưới nầy chắc nhớ nhà lắm, lại để Ba Mùi ở một mình quạnh hiu tội nghiệp, Cô nói thà để cô ở trển rồi cô lên, xuống thăm chơi mà thôi.

Cực chẳng đã vợ chồng Quí phải xuôi theo ý chị, song buộc phải mướn người đi chợ nấu ăn với một người phụ với chú Tiền mà gieo trồng, lại hễ bữa nào có xe rước thì phải xuống chơi đặng chị em sum hiệp.

Còn Sen thì Quí buộc phải ở luôn dưới này cho Quí dạy dỗ. Mà thiệt Sen cũng không muốn về Càng Long, bởi vì về đó không có việc gì làm, rồi buồn thả đi chơi bậy bạ, dầu không hư thân thì cũng vo ích.

Đến xế mát Quí biểu Sen kêu tài xế đem xe ra rồi Sen đưa hai bà với cô Mỹ về Càng Long.

Quí với Hường đưa hai bà mẹ với chị lên xe. Xe chạy rồi Quí cười mà nói với vợ:" Chị Hai rõ ràng có Phật tâm. Từ nhỏ đến giờ chị bị bà mẹ ghẻ đày đoạ hết sức, mà chị vẫn mến yêu, không phiền, không ghét. Nếu không có lòng từ bi thì làm sao mà được vậy phải không em?"

Hường nói:" Thiệt vậy. Vợ chồng mình phải kính, phải yêu chị, phải làm cho chị vui vẻ an nhàn, đặng trừ những năm chị chịu đau khổ ".

Vợ chồng kề vai nhau đi vòng trước sân mà chơi.

(24)

Qua năm sau.

Năm này cũng như các năm trước, ở đất giồng hễ đến tháng mười một thì ai cũng lo gieo cải ương hầu để gần Tết bán cho họ hàng mua đặng chở đến mấy chợ mà bán lại.

Buổi sớm mơi cô Mỹ đi một vòng vườn mà coi chú Tiền với người mướn tháng để phụ với chú mà tưới cải tưới bầu. Cô mới trở vô nhà thì thấy ông Hương sư Bền trong Mỹ trường đương xăn xớm bước vô cửa.

Từ khi cuộc làm mai cho thầy giáo Lễ hư hỏng Hương sư Bền không tới nhà nữa, bởi vậy hôm nay ngó thấy ông, cô Mỹ ngạc nhiên, không hiểu ông đến có việc chi. Tuy vậy mà cô cũng vui vẻ mời ông ngồi, rồi kêu cô Hai, là đứa nhỏ mướn ở để sai vặt, mà biểu nó nói với chị bếp đặt ấm nước đặng chế trà đãi khách.

Ông Hương sư ngồi ngó quanh quất trong nhà rồi hỏi cô Mỹ:

- Bà Bồi không có ở nhà hay sao cháu.

- Thưa, dì tôi vô nói chuyện chơi với dì Ba tôi trong ngã ba. Bác có việc chi muốn nói với dì Ba tôi hay sao?

- Không có. Vì già rồi nên mấy năm nay bác ít đi chợ. Bữa nay có dịp ra nay, bác ghé một chút, trước thăm bà Bồi với cháu, sau coi nhà cửa thế nào mà mấy tháng nay người ta khen nhà cất lại tốt lắm.

- Thưa bác, cũng còn nhà cũ chớ đâu có cất lại duy có chỗ nào hư thì sữa chữa, tu bổ lại cho chắc chắn để thờ phượng ông bà cha mẹ vậy thôi.

- Hồi nãy vô sân bác có đừng có nhắm coi, thiệt nhà bây giờ cao ráo, khoảng khoái, tốt hơn hồi trước nhiều. Hèn chi họ khen cũng phải. Còn phía bên kia lộ bác thấy có mấy cuộc mả mới, chắc có làm mả cho ông phải hôn cháu?

- Thưa phải. Em tôi nó mướn thợ xây mộ của ông nội bà nội tôi với mộ của ba mẹ của tôi luôn nữa. Thợ mới làm xong và cúng tạ mả hôm mùng sáu.

- Được quá. Nghe nói ông kỹ sư giàu dữ, giàu thì lo cho tổ tiên như vậy là phải lắm rồi. À, bác nhớ ông Bồi ở với bà sau có sanh được con trai, bây giờ ở đâu? Có vợ con hay chưa?

- Thưa, nó đi học bên tây từ hồi năm ngoái. Nó chưa có vợ,

- Học giống gì mà qua tới bên Tây?

- Thưa, nó muốn học ngành nghề máy móc, nên anh ba nó cho nó qua bển cho mau, vì bên Tây có trường chuyên môn dạy máy móc.

- Anh em thương nhau như vậy thì Quí lắm. Anh lớn làm nên rồi thì lo dìu dắt em nhỏ. Còn nghe nói sở ruộng Mỹ trường hồi trước ông Bồi bán cho Sáu Thi, bây giờ ông kỹ sư chuộc lại rồi phải hôn cháu?

- Thưa, vợ chồng Sáu Thi muốn cho chuộc nhưng con rể cứ theo cản hoài nên em tôi phải mua sở ruộng khác mà đổi họ mới được. Em tôi nó nói sở ruộng đó là dấu tích của bà già hồi trước, nên nó nong nã quyết đem trở về, để làm phần hương hỏa cho mẹ cha. Nó đem lại được phải tốn hao nhiều dữ. Khá, may phần ruộng mười ba mẫu của bà chủ Tư mua đó bà sẵn long cho chuộc lại, nên số ruộng trở về đủ.

- Hết thảy được bao nhiêu ruộng vậy cháu !

- Năm chục mẫu, y như số hồi bà già tôi còn,

- Giỏi quá ... Bác nghĩ như thầy giáo Lễ bậy dữ. Chớ chỉ năm đó thầy cưới cháu thì bây giờ thấy vinh hiểt biết chừng nào.

- Tại cháu không phải duyên nợ của thẩy, chớ phải thẩy bậy đâu bác.

- Tại ham tiền ham ruộng, chớ duyên nợ gì. Bây giờ cháu muốn lấy chồng, thì thiếu gì người sang trọng họ giành họ cưới.

- Thôi bác, chồng con làm gì. Cháu có tới hai đứa em trai, cháu ở đây mà phụng sự ông bà; ngày sau cháu có chết thì sắp nhỏ kêu bằng cô chúng nó cúng cháu cũng được. Ham chồng con làm chi. Cháu lấy chồng rồi bỏ dì cháu quạnh hiu cũng tội nghiệp.

Ông Hương sư Bền uống nước rồi giã cô Mỹ mà về cô Mỹ nghi ổng muốn làm mai nữa, nên cô ngó theo, miệng chúm chím cười.

Ông Hương sư thiệt không có ý đó. Ông đến đây là vì ông nghe người ta đồn kỹ sư Quí giàu có, đã về cất nhà thờ lại và làm mồ mả cho cha mẹ ông bà đàng hoàng, nên ông ghé xem cho tận mắt.

Thiệt quả có như vậy. Nhà cửa tu bổ coi rất đẹp. Mồ mả xây tử tế. Ruộng đất đã chuộc lại đủ, để cho Ba Mùi với cô Mỹ cho mướn thâu huê lợi mà phụng sự tổ tiên.

Tiệm của dì Ba Thới bây giờ cũng đã cất lại, ba căn lợp ngói đỏ lòm. Trong tiệm có bán tới hàng vải nhiều thứ. Cô Ðiệu đứng mua bán, dì Ba Thới rảnh đi thăm con rể chơi mà thôi.

Còn cuộc nhà của vợ chồng kỹ sư Quí ở Trà Vinh thì năm nay trước sân bông hoa rực rở. Cây trồng tươi tốt đã lên cao chơi mà thôi.

Cô nhi viện cất phía sau đã hoàn thành. Trẻ mồ coi đã được lãnh nuôi gần tới số hai trăm, sắp lớn thì dạy dỗ, sắp nhỏ thì săn sóc, lớn nhỏ đều mặc áo quần sạch sẽ, được ăn uống no đủ, được chổ êm ấm, có chỗ chơi mát mẻ.

Vợ chồng thầy nhứt Vĩnh ở căn giữa trong dãy nhà lầu cất ngang ngõ vô cô nhi viện, bà chăm nom trẻ nhỏ có bốn cô nữ y tá tiếp tay, còn ông chăm nom sự học của tốp lớn, có hai cô giáo viên già giúp sức. Giáo viên với nữ y tá phân nhau mà ở dãy nhà lầu đó đặng gần gũi với trẻ em luôn luôn.

Kỹ sư La-Co đã có chọn gởi qua pháp được năm sinh viên nghèo rồi, mỗi người đều có bằng tú tài nên cho qua Pháp tiếp học mấy trường chuyên môn về cơ khí, cầu cống, nông phố, thương mãi. Kỹ sư La-Co có đặt một người thay mặt ở tại nhà mình bên Paris để chăm nom sự học tập của sinh viên. Nhơn có người đó, mới gởi em là Sen, qua đặng sắp đặt cho Sen học, ban ngày thì học máy, ban đêm thì học chữ.

Nhờ cô thầy nhứt Vĩnh phụ trách, kỹ sư La-Co được thong thả nên hay đi viếng sở ruộng vườn, hoặc lên Sài Gòn dọ kiếm sinh viên nghèo mà có chí ham học. Mỗi lần Quí đi thường đem cô Hường với Mỹ theo chơi cho biết chỗ này chỗ kia, đặng mở mang kiến thức. Mà lúc nào ở nhà thì năm ba bữa cũng cho xe rước cô Mỹ với Ba Mùi, Ba Thới ở chơi. Ba người này hễ xuống thì mê mết với đám trẻ mồ côi, xẩn bẩn theo bà giáo Vĩnh trong cô nhi viện.

Lúc này cô Hường có nghén thấy bụng đã trộng rồi. Quí sợ đi xa mệt mỏi, nên đi Sài Gòn hay là đi viếng sở không đem theo nữa. Nhưng để ở nhà thì cậy mẹ vợ với Cô Mỹ thay phiên nhau xuống ở chơi cho cô Hường vui.

Ấy vậy mặc dầu vợ chồng Quí với Hường học thức bất đồng, mà giáo dục cũng bất đồng, nhưng nhờ tình nghĩa nặng đày, thương yêu thành thiệt, nên gia đình cũng đầm ấm.

Vĩnh Long tháng 10/1943