1.     Lịch sử quá trình phát triển

Theo tài liệu lịch sử thì vào thế kỉ 12, con cháu họ Lí sang Hàn Quốc lập nghiệp. Từ thế kỉ thứ 17, 18, người Việt Nam đi ra nước ngoài ngày càng đông, chủ yếu sang các nước láng giềng (TQ, Lào, CPC, TL). Đến cuối TK 18, 19 thì người Việt Nam đi ra nước ngoài càng đông hơn, 1 phần do td Pháp đưa công nhân đi làm đồn điền, hoặc là do nhà Nguyễn bị đàn áp, hoặc người dân theo đạo bị cấm phải chạy trốn

Trước năm 1975, có khoảng 200.000 người sống ở nước ngoài. TL 50ngàn, Lào 30 ngàn, Pháp: 30 ngàn, TQ 7ngàn, Mỹ 6 ngàn, còn lại sống rải rác ở Canada, Bỉ, Anh, Nhật... chủ yếu đi do hoàn cảnh đất nước bị chiến tranh, do bị đô hộ. Đi vì mục đích kinh tế, chính trị

Đặc điểm

-         Có tư tưởng sống tạm ở nước sở tại, khi nào đất nước yên ổn sẽ trở lại. Người ta vẫn theo dõi tình hình chính trị ở trong nước, và đóng góp sức người sức của cho cuộc kháng chiến trong nước, đóng góp cả tinh thần và xương máu, gửi cả con em về tham gia đi lính.

-         Vấn đề nhập quốc tịch ở đất nước sở tại rất khó khăn, hoặc hành nghề đi lại rất khó khăn. 

Trong khoảng thời gian 30/4/1975, đây là làn sóng người Việt Nam đi ra nước ngoài nhiều. Khi chúng ta tiến hành chiến dịch HCM, địch phao tin để làm hoang mang tinh thần công dân Việt Nam, cho nên cả người dân và những người phục vụ cho chính quyền cũ đều muốn di tản sang nước ngoài. Có khoảng gần 1 triệu người chạy sang Mỹ, Úc, Canada và các nước TB khác. Trong số này chủ yếu là dân miền nam, nguỵ quân nguỵ quyền

Vào những năm 78-81, số người Việt Nam chạy ra nước ngoài (‘thuyền nhân’), chủ yếu chạy bằng thuyền sang các nước lân cận như Malaysia, bao gồm cả dân miền nam và miền Bắc. Nguyên nhân là do đời sống kinh tế ngày càng đi xuống, viện trợ bị cắt.

Sau khi  giải phóng, chúng ta cho công nhân Việt Nam sang nước ngoài lao động, hoặc các lưu học sinh sang học tập

Cho đến nay có  khoảng 3 triệu người Việt Nam sống ở nước ngoài.

2.     Sự phân bố của người Việt Nam ở nước ngoài

Khoảng 3 triệu người Việt Nam sinh sống trên khoảng 80 nước trên thế giới. Ở châu Mỹ có trên 1,3 triệu. Ở Tây Âu có trên 500ngàn, ở Liên Xô (cũ) và Đông Âu có khoảng 300 ngàn, ở Châu Á khoảng 370 ngàn, Châu đại dương 300 ngàn.

-         Cộng đồng người Việt Nam là cộng đồng trẻ, từ sau 30/4/1975

-         Cộng đồng người Việt Nam có tư tưởng sống ổn định, lâu dài ở nước sở tại và dần dần muốn gia nhập vào quốc tịch nước sở tại. Riêng 1 số ở LX và Đông Âu vẫn có tư tưởng sống tạm bợ.

-         Hiện nay 1 số người Việt Nam sống ở các nước TB thì khoảng 70% đã nhập quốc tịch nước sở tại và 60-70% có cuộc sống ổn định.

-         Người Việt Nam sống ở nước sở tại vẫn giữa được phong tục truyền thống của Việt Nam. Duy trì  văn hiến (xây chùa), giữ tiếng mẹ đẻ, mong muốn trở lại Việt Nam.