Tinh hinh kinh te 4 thang dau nam 2009

Tình hình kinh tế quý 1

Tăng trưởng GDP trong quý 1 đứng ở mức 3,1%, tiếp tục giảm. Tăng trưởng sản lượng công nghiệp giảm mạnh xuống còn 1,5% trong khi tăng tăng trưởng xây dựng hồi phục. Tăng trưởng trong ngành dịch vụ ở mức khiêm tốn.

Phát triển nhu cầu nội địa diễn biến trái chiều. Doanh số bán lẻ trong tháng 3 tăng 23,7% so với một năm trước nhưng tăng trưởng tiêu dùng thực tế vẫn không đổi. Tuy nhiên, sản lượng công nghiệp có vẻ đã chạm đáy.

Cán cân thương mại vẫn ổn định đáng ngạc nhiên. Xuất khẩu trong tháng 4 tăng khiêm tốn với 1,4% nhờ xuất khẩu đá quý và kim loại quý, đẩy nhanh xu hướng của khu vực. Nhập khẩu trong tháng 4 vẫn giảm mạnh với mức giảm 27,7% do mức độ nhập xăng dầu và thép vẫn còn yếu.

Áp lực lạm phát giảm, giá tiêu dùng trong tháng 4 tăng 9,2%, lần đầu tiên ở mức một con số kể từ 10/2007.

Để kích cầu, chính phủ đã giảm thuế VAT với những mặt hàng như quần áo, đồ may mặc và dệt, trong khi các nhà sản xuất những mặt hàng tương tự cũng được giảm 30% thuế thu nhập. Thuế trước bạ dành cho ô tô cũng sẽ được giảm một nửa.

Thị trường chứng khoán biến động lớn. Sau khi tăng gần 25% trong nửa đầu tháng, hơn một nửa mức tăng đã biến mất. Nhà đầu tư ngoại vẫn mua ròng 3 trong số 4 tuần cuối cùng.

Báo cáo của ANZ nhận định, thời điểm xấu nhất của kinh tế Việt Nam có thể đã ở lại sau lưng do kế hoạch kích cầu của chính phủ sẽ kích thích đầu tư tăng trưởng, và giảm thiểu rủi ro.

Chính sách trên thị trường tiền tệ

ANZ dự đoán, các cơ quan chức năng có thể thực hiện chính sách đồng VND yếu hơn, như một cách giải quyết tình trạng mất cân đối cung cầu đồng USD trên thị trường trong nước. Mặc dù cán cân thương mại đánh dấu mức thặng dư ít ỏi trong quý 1/2009, nhà chức trách có thể vẫn muốn bảo toàn lượng dự trữ ngoại hối.

Trong tháng 4, cam kết FDI mới giảm 87% so với một năm trước xuống còn 342 triệu USD. Trong khi đó, nhu cầu USD tăng khiến giá USD trên thị trường tự do tăng trên 18.250 đồng, lớn hơn nhiều so với tỷ giá chính thức 17.780 đồng.

Nhu cầu USD tăng từ phía các nhà nhập khẩu (tận dụng thời cơ mua vào khi giá thấp) và giới giao dịch vàng. Các nhà nhập khẩu đã tìm đến thị trường tự do vì ngân hàng không có đủ USD bán ra, còn các nhà xuất khẩu vẫn thích giữ USD trong tài khoản.

Vấn đề càng nghiêm trọng hơn khi những người bán USD trên thị trường liên ngân hàng bắt đầu do dự bán ra vì mức chênh lệch lớn giữa thị trường tự do và thị trường chính thức để chờ Ngân hàng Nhà nước can thiệp hoặc cho phép VND giảm sâu hơn nữa.

Cho tới lúc này, Ngân hàng Nhà nước vẫn phủ nhận thiếu hụt USD. ANZ dự đoán VND sẽ được can thiệp để giảm giá trong thời gian sắp tới, tỷ giá USD/VND vào cuối năm nay có thể tăng lên 18.800 đồng.

Áp lực lãi suất

Trong tháng 4, Ngân hàng Nhà nước đã giảm lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu xuống còn lần lượt ở mức 7% và 5%. Lãi suất cơ bản cũng được giữ nguyên ở mức 7%. Tuy nhiên, áp lực với lãi suất trái phiếu lại tăng.

Đấu thầu trái phiếu chính phủ trong tháng 4 tiếp tục không thành công khi những người mua yêu cầu mức lãi suất cao hơn gần 200 điểm điểm cơ bản so với mức chính phủ đưa ra 7,6% đối với trái phiếu kỳ hạn 2 năm.

Chương trình hỗ trợ lãi suất của chính phủ cũng tạo áp lực lãi suất khi các ngân hàng trong nước phải tăng lãi suất tiền gửi VND để thu hút thêm vốn, đáp ứng nhu cầu cho vay. Tính đến ngày 10/4, các ngân hàng đã cho vay 218 nghìn tỷ đồng (12,4 tỷ USD) so với mục tiêu cho vay 420 nghìn tỷ đồng trong năm 2009 của chính phủ.

Theo dự đoán của ANZ, Ngân hàng nhà nước sẽ hạ lãi suất cơ bản xuống 6% vào giữa năm nay và sẽ giữ nguyên cho đến tháng 9/2010 mới tăng lại 7%.