Thai literary epic in new English translation

One of Thailand's most famous stories of love and war has been translated into English for the first time.

The Tale of Khun Chang Khun Phaen features a beautiful woman, a heroic young man - Thailand's answer to Casanova - and another, richer suitor.

The tale is hundreds of years old, and was first recited in open-air performances to village crowds, and passed on by word-of-mouth.

This first, full English translation fills two volumes and over 1,000 pages.

The Tale of Khun Chang Khun Phaen is Thailand's version of Romeo and Juliet mixed up with Robin Hood.

It tackles the eternal themes of a woman torn between two lovers, the struggle between rich and poor, and the idea of revolt against the monarch.

The dialogue is passionate, moving, even funny - as co-translators Chris Baker and Pasuk Phongpaichit have demonstrated.

"I fear the strong wind and fierce sun will spoil your fair face. You must be stiff and weary from walking... I followed you here because I love you," says the handsome young lover, Khun Phaen.

"I've been missing you and moping without any relief. At night my eyes are awake through all four watches.

"I feel a fire is licking after me and I can't escape. I'm sick with desolation and yearning.

"How is it with you?"

The fair Nang Wanthong replies: "You've come to pour out your heart. You're talking in the hope I'll soften up.

"I think I do care for you a little so I won't reject your feelings completely."

Tortured past

A written version of the tale was developed by court poets and two Thai kings.

treets, artworks, TV shows and even children are named after the characters to this day. Thai schoolchildren learn excerpts from it.

"It is about the plight of women where the warrior is supreme and men dominate all kinds of things," said Ms Pasuk, a leading Thai intellectual.

Over the years, of course, Thailand has changed a lot. Village and court life have evolved, perhaps more than the current ruling class would care to admit.

Chris Baker said there was no political motive behind this translation - even though elements of the story reflect directly on the exercise of power.

"There's the theme about revolt, of everyman. He has his wife taken away from him, suffers other injustices and eventually becomes an outlaw. And in fact the king fears very much that he's gone into revolt.

"The sentence that is imposed upon the heroine is actually in the law code a sentence for revolt, which somehow has been imposed on her not him.

"And I think the way to understand that is that the two themes - the position of women in a society that gives all the power to men, and the little man up against wealth and power - have got totally wrapped around one another," said Mr Baker, a Cambridge-trained historian.

One more explanation of the tale's enduring popularity may be the illustrations - this new edition's cover features a luscious beauty reclining semi-naked beneath the gaze of a handsome young man.

Tình sử Thái được dịch tiếng Anh

Một trong những câu chuyện nổi tiếng nhất về tình yêu và chiến tranh của Thái Lan được lần đầu tiên dịch ra tiếng Anh.

Câu chuyện về Khun Chang Khun Phaen kể về một phụ nữ xinh đẹp và một chàng trai anh hùng trẻ tuổi - tương tự như nhân vật Casanova của Thái Lan - và một người cầu hôn khác giàu có hơn.

Đây là câu chuyện có từ hàng trăm năm và từng lần đầu tiên được đọc trong các buổi biểu diễn ngoài trời trước đám đông dân làng, và được truyền miệng tới ngày nay.

Câu chuyện về Khun Chang Khun Phaen của Thái Lan là một phiên bản của chuyện tình Romeo và Juliet pha trộn với Robin Hood.

Nó động chạm tới những chủ đề muôn đời của một phụ nữ bị giằng xé giữa hai người yêu, cuộc đấu tranh giữa người giàu và người nghèo, và ý tưởng nổi dậy chống lại vua chúa.

Cuộc đối thoại đầy đam mê, cảm động, thậm chí hài hước - như đồng dịch giả Chris Baker và Pasuk Phongpaichit đã chứng minh.

"Tôi lo sợ những cơn gió mạnh và mặt trời gay gắt sẽ làm hỏng mặt da mặt trắng trẻo của em. Chắc hẳn em đã cứng người và mệt mỏi do đi bộ ... Tôi theo em tới đây bởi vì tôi yêu em," người yêu trẻ đẹp trai, Khun Phaen, nói.

"Tôi nhớ em. Vào ban đêm đôi mắt của tôi chong chong thức.

"Tôi cảm thấy ngọn lửa đuổi theo tôi và tôi không thể trốn thoát. Tôi phát ốm vì cô đơn và khao khát.

"Thế còn em thì sao?"

Nàng Nang Wanthong trắng trẻo đáp: "Anh đến trút hết nỗi niềm từ trái tim mình. Anh nói với hy vọng em sẽ mềm lòng.

"Em nghĩ rằng em cũng thương mến anh đôi chút vì thế em sẽ không hoàn toàn từ chối tình cảm của anh."

Quá khứ đau khổ

Một phiên bản của tình sử này được các nhà thơ cung đình và hai vị vua Thái Lan ghi chép lại.

Cho tới tận ngày nay, các đường phố, tác phẩm nghệ thuật, chương trình TV và thậm chí cả trẻ em được đặt tên theo các nhân vật này. Học sinh Thái học các đoạn trích từ tác phẩm đó.

"Đó là câu chuyện về số phận của người phụ nữ trong đó các chiến binh này là tối thượng và nam giới thống trị," bà Pasuk, một trí thức hàng đầu Thái Lan, nói.

Trong những năm qua, tất nhiên, Thái Lan đã thay đổi rất nhiều. Làng mạc và đời sống cung đình đã phát triển, có lẽ tiến triển nhiều hơn so với những gì giai cấp thống trị hiện nay muốn thừa nhận.

Chris Baker nói rằng không có động cơ chính trị đằng sau bản dịch này - ngay cả khi các yếu tố của câu chuyện phản ánh trực tiếp việc thực thi quyền lực.

"Có chủ đề về nổi dậy của mọi người dân. Vợ ông bị cướp đi và ông chịu những bất công thậm chí cuối cùng trở thành một người ngoài vòng pháp luật. Trên thực tế, nhà Vua lo ngại nhất nếu ông sẽ nổi loạn."

"Và tôi nghĩ rằng cách hiểu sẽ là có hai chủ đề - vị trí của người phụ nữ trong một xã hội vốn cho người đàn ông mọi quyền lực, và người đàn ông bé nhỏ chống lại sự giàu có và quyền lực - và hai chủ đề đó được hoàn toàn hòa trộn vào nhau," ông Baker, nhà sử học được đào tạo tại Cambridge, nói.

Một giải thích nữa về sự nổi tiếng lâu dài của câu chuyện này có thể là các minh họa - bìa ấn bản mới này giới thiệu vẻ đẹp ngọt ngào của người phụ nữ dưới cái nhìn của một người đàn ông trẻ đẹp trai.