Ngôi nhà đã bị bỏ lại; ngôi nhà đã trở nên hoang vắng không người. Nó bị bỏ lại như chiếc vỏ sò trên một đồi cát và bị những hạt cát khô vùi lấp khi giờ đây cuộc sống đã từ bỏ nó. Dường như đêm dài đã chập chùng chặn nẻo; Dường như những làn gió lẻ vi vu, những hơi thở lần mò, lạnh và ẩm ướt, đã chiến thắng. Những cái chảo han rỉ, và những tấm thảm mục nát. Lũ cóc mò mẫm vào nhà. Tấm khăn choàng đong đưa phấp phới lại qua một cách lười nhát vô mục đích. Một cây kế đâm rễ vào những ô ngăn trong tủ chạn. Lũ chim én làm tổ trong phòng khách; nền nhà vương vải những cọng rơm; vữa trát tường rơi từng mảng lớn; những chiếc rui nhà nằm trần trụi; lũ chuột tha dần món này món nọ để gặm nhấm phía sau những tấm ván ốp tường. Những con nhộng nở thành bướm đốm nâu và bò lổm ngổm phía ngoài kính cửa sổ. Cây anh túc nẩy mầm giữa những lùm hoa thược dược; bãi cỏ nhấp nhô gợn sóng với những lớp cỏ cao; những cây atisô to lớn nhô cao giữa những bụi hoa hồng; một cây thược dược nở hoa giữa luống cải bắp; vào những đêm đông, tiếng gõ khe khẽ vào cửa sổ của một loài cỏ dại trở thành một tiếng lộp độp đều đều từ những thân cây cứng cáp và những cụm thạch nam gai vốn đã từng biến toàn bộ căn phòng thành một màu xanh vào mùa hạ.

Giờ đây sức mạnh nào có thể ngăn cản được sự sinh sôi nảy nở, sự vô tình của tự nhiên? Giấc mơ của bà McNab về một vị phu nhân, một đứa trẻ, một dĩa xúp sữa chăng? Nó đã lướt trên những bức tường như một đốm nắng và biến mất. Bà đã khóa cửa lại; bà đã ra đi. Việc này nằm ngoài khả năng của một người phụ nữ, bà bảo. Họ chẳng hề cử người tới. Họ chẳng hề viết thư. Những thứ đồ đạc đang mục nát dần trong những ngăn kéo trên kia - thật đáng tiếc khi bỏ lại chúng như thế, bà bảo. Nơi chốn đó đã tan hoang hủy hoại. Chỉ có tia sáng của ngọn hải đăng thâm nhập vào những căn phòng trong giây lát, gửi cái nhìn đột ngột của nó lên những chiếc giường và bức vách trong bóng tối mùa đông, bình thản nhìn cây kế và lũ chim én, lũ chuột và những cọng rơm. Giờ đây không gì có thể chống lại chúng; giờ đây không có gì nói với chúng là không. Mặc cho gió thổi; mặc cho cây anh túc tự nảy mầm và cây thược dược kết bạn với những lùm cải bắp. Mặc cho lũ chim én làm tổ trong phòng khách, cây kế đâm rễ vào những ngăn tủ, và lũ bươm bướm sưởi nắng trên lớp vải bọc phai màu của những chiếc ghế bành. Mặc cho những cái ly vỡ và những thứ đồ sứ nằm lăn lóc trên bãi cỏ và bị cỏ dại che khuất mất.

Vì giờ đây cái giờ khắc ấy, sự ngập ngừng ấy đã đến rồi, khi ánh bình minh run rẩy và bóng đêm dừng lại, khi nếu một chiếc lông chim đáp xuống mặt cân thì nó sẽ chìm xuống. Chỉ một chiếc lông chim, và ngôi nhà, đang chìm, đang rơi, hẳn sẽ xoay mình lao xuống những chiều sâu bóng tối. Trong những căn phòng đổ nát, những kẻ đi cắm trại sẽ đốt lửa đun những chiếc ấm của mình; những cặp tình nhân sẽ tìm nơi trú ẩn ở đó, nằm trên những tấm ván trần; và người chăn cừu cất bữa trưa của anh ta trên những chồng gạch, và gã lang thang nằm ngủ với chiếc áo khoác cuộn quanh người để xua đi cái lạnh. Rồi mái nhà hẳn cũng sẽ sụp đổ xuống; những bụi thạch nam và độc cần sẽ phủ kín những lối đi, bậc thềm và cửa sổ; sẽ đâm chồi nảy lộc, không đồng đều nhưng mạnh mẽ trên ụ đất, cho tới khi một kẻ xâm phạm nào đó, bị lạc đường, chỉ có thể được kể cho nghe câu chuyện bởi một cây loa kèn đuốc nằm giữa những bụi tầm ma, hoặc một mảnh đồ sứ trong bụi độc cần, rằng nơi đây trước kia đã có người từng sống; nơi đây từng có một ngôi nhà.

Nếu chiếc lông chim đã rơi, nếu nó đã đẩy nhẹ mặt cân xuống, toàn bộ ngôi nhà hẳn sẽ lao xuống những chiều sâu để nằm trên lớp cát lãng quên. Nhưng có một lực lượng nào đó đang hoạt động; một cái gì đó không có ý thức cao cho lắm; một cái gì đó đã đảo mắt liếc qua, một cái gì đó đã tập tễnh lắc lư lui tới; một cái gì đó không được thôi thúc bởi một nghi thức trang trọng hay một bài hát nghiêm trang để thực hiện công việc của nó. Bà McNab rên rỉ; bà Bast thở than. Họ đã già; người họ đã cứng đơ; chân họ thì đau nhức. Cuối cùng họ đã tới với những chổi và xô; họ phải làm việc. Đột nhiên, một trong những tiểu thư đã viết: bà Mcnab có thấy rằng ngôi nhà đã sẵn sàng chưa, bà có thực hiện xong việc đó chưa; thực hiện xong chưa; quá là vội vã. Có thể họ sẽ tới đó để nghỉ hè; đã từ bỏ mọi thứ để tới đó lần sau chót; mong rằng sẽ thấy mọi thứ y như lúc họ để lại chúng. Chậm chạp và đau đớn, với chổi và xô, lau chùi, cọ rửa, bà McNab và bà Bast ở lại với sự mục nát điêu tàn; cứu vớt từ cái vũng Thời gian lúc này đang nhanh chóng khép lại bên trên họ khi thì một cái chậu, khi thì một cái tủ chạn; thu hồi lại từ sự lãng quên một sáng nọ tất cả những cuốn tiểu thuyết Waverley và một bộ ấm tách uống trà; và vào buổi chiều phục hồi lại cho mặt trời và không khí một tấm chắn lò sưởi bằng đồng và một đồ lò bằng thép. George, con trai của bà Bast, tìm bắt những con chuột và cắt cỏ. Họ gọi thợ sửa nhà tới. Vào cuộc với tiếng cót két của những chiếc bản lề và tiếng kêu rít của những cái chốt cửa, tiếng gõ đập inh tai vào những đồ gỗ đã trương phồng vì ẩm mục, dường như một cuộc sinh nở khó nhọc nào đó đã diễn ra, khi hai người phụ nữ, khom xuống, đứng lên, rên rỉ, hát hò, gõ đập ồn ào, lúc thì trên thang gác, khi thì dưới tầng hầm. Ôi chao, họ bảo, rõ là một công việc ra trò!

Thỉnh thoảng họ uống trà trong phòng ngủ hay trong phòng đọc sách; ngưng tay vào giữa trưa với bộ mặt lem luốc, và đôi bàn tay già nua của họ co rúm lại, tê rần vì những cái cán chổi. Thả người xuống ghế, họ ngắm nghía khi thì sự huy hoàng đang ngự trị trên những cái vòi nước; khi thì sự chiến thắng có tính chất gay go hơn, từng phần hơn trên những dãy sách dài, trước kia đen bóng như lông quạ, nhưng giờ đây đã bạc phếch, sinh sôi đầy những nấm mốc xanh và những con nhện lén lút đầy bí mật. Một lần nữa, khi cảm nhận hơi ấm của trà trong người mình, chiếc viễn vọng kính lại tự lắp vào mắt của bà McNab, và giữa một vòng ánh sáng, bà nhìn thấy quý ông lớn tuổi đó, gầy như một chiếc que, đang lắc khẽ đầu khi bà ấy đi lên với mớ quần áo giặt, đang trò chuyện với chính mình trên bãi cỏ, bà cho là vậy. Ông ấy chưa bao giờ để ý tới bà. Người thì nói ông ấy đã chết; người thì lại nói bà ấy đã chết. Vậy ai nói đúng đây? Cả bà Bast cũng không biết chắc. Cậu trai trẻ đã chết. Điều đó thì bà chắc chắn. Bà đã đọc tên cậu ta trong báo.

Đã có một người đầu bếp, Mildred, Marian, một cái tên đại loại thế - một người đàn bà tóc đỏ, tính tình nhanh nhẩu hệt như bà, nhưng cũng tốt bụng nữa, nếu bạn biết cách xử sự với bà ta. Họ đã cười to với nhau biết bao lần. Bà ta đã để dành một dĩa xúp cho Maggie; đôi khi là một mẩu đùi lợn muối; dù là chuyện gì thì cũng đã qua rồi. Họ đã sống ổn trong những ngày tháng đó. Họ đã có mọi thứ họ muốn (một cách lém lỉnh, vui vẻ, với tách trà nóng trong bụng, bà lần gỡ cuộn len ký ức của mình trong lúc ngồi trong cái ghế bành đan bằng cành liễu gai cạnh tấm chắn lò của căn phòng dành cho lũ trẻ). Luôn có khá nhiều việc, những người trong cái nhà này, đôi khi có tới hai mươi người ở, và họ rửa ráy tắm giặt cho tới quá nửa đêm.

Bà Bast (bà chưa hề biết họ; vào thời gian đó bà sống ở Glasgow) vừa đặt tách trà của mình xuống vừa tự hỏi, họ treo cái xương sọ lợn lòi trên đó để làm gì nhỉ? Chắc chắn là nó đã bị bắn ở một vùng ngoại quốc nào đó.
Có thể là thế, bà Mcnab nói, tiếp tục rong ruổi với những ký ức của mình; họ có bạn hữu ở những nước phía đông; những quý ông sống ở đó, những vị phu nhân mặc đồ dạ hội; bà đã có lần nhìn thấy họ qua cửa phòng khách, tất cả đang ngồi ăn tiệc tối. Bà dám bảo rằng cả thảy có tới hai mươi người bọn họ với những vàng vòng trang sức, và bà đã đề nghị ở lại để giúp dọn rửa, có thể cho tới sau nửa đêm.

Ái chà, họ sẽ thấy rằng nó đã thay đổi, bà Bast nói. Bà nghiêng người ra ngoài cửa sổ. Bà quan sát George con trai bà đang cắt cỏ. Cũng có thể họ sẽ hỏi, người ta đã làm gì với nó? cứ xem ông già Kennedy được cho là từng đảm nhiệm nó ra sao, và rồi cái chân ông ta đã trở nên rất tệ sau khi ông ta bị té từ trên xe ngựa xuống; và có lẽ đã không có ai suốt một năm hay hơn; rồi tới Davie Macdonald, và có thể hạt giống đã được gửi tới, nhưng ai có thể nói đã bao giờ chúng được gieo xuống hay chưa? Họ sẽ thấy rằng nó đã đổi thay.

Bà quan sát con trai bà cắt cỏ bằng chiếc liềm. Anh là một kẻ rất tuyệt cho công việc - một trong những con người lặng lẽ. Chà, bà cho là họ phải tiếp tục với mấy cái tủ. Họ đứng lên.

Cuối cùng, sau những ngày lao khổ trong nhà, cắt cỏ và đào xới bên ngoài, họ tháo những tấm khăn lau khỏi mấy cánh cửa sổ, khép chúng lại, tra chìa khóa vào khắp cả nhà; cửa trước cũng được đóng sầm lại; mọi việc đã xong xuôi.

Và giờ đây, như thể việc lau chùi quét dọn và cắt xén cỏ đã nhấn chìm nó đi, giai điệu mơ hồ ấy lại cất lên, cái thứ âm nhạc liên miên không dứt mà lỗ tai thoáng nắm bắt được nhưng rồi lại để nó rụng rơi đi ấy; một tiếng chó sủa, một tiếng cừu be be; rải rác không đều, miên man chẳng dứt, thế nhưng theo cách nào đó lại có quan hệ với nhau; tiếng vo ve của một côn trùng, tiếng lao xao của cỏ đã cắt, không tách rời nhưng theo cách nào đó lại phụ thuộc vào nhau; tiếng bay o o của một con bọ hung, tiếng cót két của một cái bánh xe, lớn, nhỏ, nhưng lại liên quan với nhau một cách bí ẩn; những âm thanh mà lỗ tai gắng sức gắn lại chúng lại với nhau và luôn luôn mấp mé với sự hài hòa, nhưng chúng không bao giờ được hoàn toàn nghe thấy, không bao giờ hài hòa trọn vẹn, và rốt cuộc, vào chiều tối, những âm thanh đó lần lượt nối tiếp nhau lịm tắt, sự hài hòa chựng lại, và thinh lặng buông xuống. Với ánh hoàng hôn những đường nét rõ rệt mất đi, và như sương mù đang dâng lên, lặng lẽ giăng giăng, lặng lẽ lan trải, cơn gió hiện ra; thế giới nhẹ nhàng thả lỏng thân hình và nằm xuống ngủ, tối tăm không chút ánh sáng nào, ngoại trừ màu xanh thấm đẫm qua màn lá, hay ánh nhợt nhạt trên những bông hoa trắng trong luống hoa bên cửa sổ.

[Một xế chiều tháng 9, Lily Briscoe nhờ người mang hành lý của mình tới ngôi nhà. Ông Carmichael cũng tới trên cùng một chuyến tàu.]