Chương 7

Chuyển biến bất ngờ ở nhà thờ

Buổi chiều hôm nay, không khí buồn bã nặng nề bao trùm ngôi làng. Gia đình Harper, dì Polly và Mary chuẩn bị tang phục, thẫn thờ đau đớn. Những cuộc tìm kiếm chẳng đi đến đâu, mọi hy vọng đành phải bỏ.

Trong sân trường vắng lặng, Becky Thatcher đi lang thang, lòng tràn ngập một nỗi buồn sầu thảm.

- ôi! Phải chi mình giữ chiếc vòng của anh ấy! - Cô bé than thở. - Một kỷ niệm của anh ấy mình cũng chẳng có... Thế là hết, mình sẽ không bao giờ gặp lại anh ấy nữa, sau những lời kinh tởm mình đã nói ra với anh! Chắc anh ấy đã chết vì tuyệt vọng!

Và những giọt nước mắt to chảy dài trên má cô bé. Lúc đó, một đám trẻ, bạn của Tom và Joe, trai có gái có, đi qua. Chúng tìm đủ mọi cơ hội để gợi lại một cử chỉ, nhớ lại một lời nói nào đó của mỗi một trong hai đứa bé mất tích.

Chúng cãi nhau để biết ai là kẻ nói chuyện với Tom và Joe lần sau cùng. Tất cả đều cho rằng chúng đã linh cảm về tai họa. Đứa nào cũng ca tụng những việc làm lừng lẫy của các vị anh hùng quá cố.

Hôm sau, sau buổi học ngày chủ nhật, tiếng chuông cầu hồn thảm đạm kêu gọi tín đồ đến dự thánh lễ thay cho hồi chuông vui vẻ ngày chủ nhật. Dân làng lần lượt kéo nhau tới, đi thành từng nhóm lặng lẽ. Khi đến cổng nhà thờ, họ trao đổi cảm tưởng về biến cố buồn thảm trong giây lát rồi thủng thỉnh bước vào nhà thờ.

Khi dì Polly, Sid, Mary và gia đình Harper đi vào, mọi người đứng dậy tỏ ý kính trọng, chờ họ vào ngồi ở hàng ghế đầu rồi mới ngồi xuống.

Những chiếc khăn tay bắt đầu được lia lịa móc ra để lau nước mắt. Vị mục sư bèn lên tiếng thuyết giảng hăng say về đề tài sự phục sinh và cuộc sống đời đời đang chờ các đứa bé thân yêu ra đi quá sớm. ông ta dùng những lời rất cảm động nói đến nhiều đức tính tốt đẹp của các nạn nhân bé nhỏ, gợi lại tính vui tươi hồn nhiên, tính.tinh nghịch nhưng không hề ác ý, tính tự nhiên hào hiệp, bản chất trìu mến và trung nghĩa, tính tình dũng cảm - thậm chí táo bạo và than ôi!

Đây có lẽ là nguyên nhân khiến chúng phải gánh chịu cuộc đời ngắn ngủi - ông ta nói say sưa đến nỗi những người ngồi nghe, ai cũng tự hỏi làm sao mà các chú bé hoàn thiện đến như vậy lại có lúc đối với họ lại giống như những tên vô lại cần phải sửa trị thẳng tay... để chúng nên người...

Tín đồ càng lúc càng cảm động, vị mục sư càng lúc càng lâm li, văn chương bay bổng chẳng khác gì thánh Jean Chrytostone, diễn giả "lời lời châu ngọc", đến nỗi chẳng mấy chốc toàn thể cử tọa đều rơi nước mắt và sau đó chỉ còn nghe những tiếng nức nở, tiếng thút thít và những biểu hiện khác của nỗi đau chung.

Thình lình cánh cửa nhà thờ rít kêu khe khẽ, tiếng động hoàn toàn mất hút trong bản đồng ca đang than vãn. Mục sư mắt đẫm lệ, tiếp tục chủ đề đó trong suốt cả mười phút thì ông bỗng ngưng bặt như biến thành tượng đá. ông trợn mắt nhìn về phía cuối chính điện như thế nhìn thấy ma hiện. Các tín đồ, từng người một quay lui từ từ để nhìn xem cái gì đã chận ngang sự hùng biện và lôi cuốn sự chú ý của mục sư như vậy. Lúc đó mọi người thấy ba kẻ được xem như đã chết từ từ đi lên phía chính điện, quần áo rách rưới tả tơi, tóc tai bù xù nhưng mới nhìn qua cũng thấy rõ là còn sống nhăn...

Dì Polly, Mary và gia đình Harper nhào tới ôm chầm Tom và Joe, hôn như mưa và siết lấy siết để làm chúng đến ngạt thở. Những tiếng la sửng sốt xen lẫn tiếng kinh cầu tạ ơn Chúa vang lên không ngớt. Chỉ tội nghiệp một mình Huck không được quyền hưởng sự đón tiếp cuồng nhiệt đó.

- Dì Polly, - Tom nói, - vậy là không công bằng. Huck cũng phải có người nào đó hài lòng khi gặp lại cậu ta chứ!

- Kìa, dì cũng hài lòng, sung sướng mừng như điên được gặp lại nó đấy chứ! Gặp lại nó ai cũng mừng cả! Còn sống, chúng còn sống đây, ôi cảm ơn Chúa!

Và lần này, bà cũng biểu lộ những tình cảm thân thương sướt mướt, nồng nàn luôn cả với Huck làm nó ngượng đến chết.

Bỗng một bài thánh ca tạ ơn Chúa vang rền làm rung cả cửa kính nhà thờ: ai nấy đều ráng hết sức để hát thật to, như vậy là giải tỏa được.những cảm xúc mà suốt cả tuần qua họ chất chứa trong lòng. Tom vẫn bị siết đến nghẹt thở trong vòng tay bà dì, nó vui mừng rạng rỡ và tự cho đó là ngày đẹp nhất trong đời mình. Bọn trẻ đứa nào cũng nhìn nó, lác mắt thèm thuồng. Sống lại, đó là một kỳ công dễ dàng làm người ta nổi bật trong cõi người trần!

Ngày hôm đó, tùy theo tâm trạng của dì Polly tội nghiệp, Tom từng lúc được ôm hôn hoặc bị những cái tát tới tấp nhiều lần hơn suốt cả một năm, ấy cũng do nó đã làm bà lo lắng đến điên cuồng. Và nó bối rối không biết giữa những cú tát và những cái vuốt ve, cái nào trong hai thứ đó biểu lộ đúng nhất tình thương của bà dì dành cho nó và lòng biết ơn của bà đối với Chúa nhân từ.

Vậy ra đó là kế hoạch phi phàm của Tom để giữ lại trên đảo hai đứa bạn đang lúc chao đảo tinh thần; cho chúng dự tang lễ của chính bản thân chúng! Vì vậy, tối thứ bảy, sau khi vượt qua sông trên một thân cây trôi giạt, chúng đã ngủ trong khu rừng, cách làng vài cây số, rồi lựa ngày giờ thích hợp len lỏi trong những hẻm phố vắng vẻ và đã lẻn vào nhà thờ để dự tang lễ một cách khoái trá.

Tuy nhiên, vào sáng thứ hai, giờ tính sổ đã đến. Dì Polly nửa vui nửa buồn cất lời hạch hỏi Tom:

- Tom này, dì không nói rằng phỉnh gạt được cả làng như vậy trong gần một tuần lễ chẳng phải là một vụ đùa nghịch hết sức thú vị. Dì nghĩ bất cứ đứa nhóc nào cũng bị quyến rũ làm chuyện đó. Cái mà dì trách cháu, đó là đã để dì trong tình trạng phập phồng kinh khủng, dì đây yêu thương trìu mến cháu thay thế bà mẹ tội nghiệp của cháu - cầu Chúa cứu vớt linh hồn mẹ cháu!

Cháu làm vậy là chẳng dễ thương chút nào. Vì cháu có thể vượt sông về tham dự tang lễ, thì cháu cũng có thể bằng cách nào đó về cho dì hay để dì yên lòng về số phận của cháu chứ!

Cháu biết rõ là dì lúc đó sẽ tha thứ việc làm liều lĩnh của cháu kia mà!

- Thưa dì - Mary xen vào - cháu chắc rằng nếu nó có nghĩ tới, hẳn nó đã làm chuyện đó. Tom yêu dì lắm, đâu đến nỗi cố ý làm dì đau khổ!

- Có thật cháu sẽ làm thế không, Tom? - Dì Polly hỏi ra vẻ không yên tâm. - Cháu đã không cố ý muốn làm dì phập phồng lo lắng chứ?.- Nhưng cho dì biết thì sẽ hỏng bét hết rồi còn gì?

- Vậy ra cháu yêu dì ít quá... - Bà cụ nói giọng đau đớn làm Tom áy náy.

Mary lên tiếng biện hộ:

- Dì ơi, hãy tha lỗi cho nó, tính nó như vậy, có bao giờ nó nghĩ tới cái gì đâu.

- Dì ạ, dì biết cháu thương dì lắm. Bây giờ cháu tiếc là đã không báo trước cho dì biết. Dầu sao, cháu đã nằm mơ thấy dì, đó không phải là một bằng chứng sao?

- Thế cháu đã mơ thấy gì nào hở cháu? Dì tò mò muốn biết đấy...

- Thế này nhá... Đêm thứ tư rạng ngày thứ năm, cháu mơ thấy dì ngồi ở phòng khách, chỗ kia kìa, còn Sid ngồi trên cái rương gỗ và Mary ở bên cạnh, và mơ thấy bà Harper đến thăm dì...

- Đúng rồi, tối đó bà ta đã tới!

- Trong giấc mơ, cháu thấy có gió và có lúc gió đã làm ngọn nến phập phồng...

- Chúa ôi! Lạ thật: đúng như đã xảy ra... nói tiếp đi, Tom!

- Lúc đó, hình như dì bảo Sid lại đóng cửa vì cửa hơi hé mở. Rồi sau đó dì bảo cháu không phải là một đứa độc ác, mà chỉ hơi... dại dột.

- Chúa ôi! Hoàn toàn đúng như vậy. Dì sẽ kể lại chuyện này cho Sereny Harper nghe rồi mới biết. Để xem bà còn bảo dì giấc mơ chẳng có gì thật và toàn là chuyện mê tín nữa hay không! Nói tiếp đi Tommie!

- Lúc ấy bà Harper đã khóc lóc, nhớ lại bà đã phạt Joe vì tội ăn bát kem mà chính bà đã đổ bỏ... Rồi Sid nói...

- Em có nói gì đâu. - Sid nói để chống chế.

- Có mà, em có nói. - Mary nói.

Và cứ thế Tom dần dà tái tạo lại toàn bộ cảnh tượng đã diễn ra dưới mắt nó trong cái đêm li kỳ đó, bị gián đoạn đều đặn bởi những câu xuýt xoa của dì Polly.

- Đúng là một phép lạ, phép lạ thật sự! - Dì nói. - Tom à, có lẽ cháu đã thấy hết cả nên nói không khác một điều gì! Hẳn phải có mặt một thiên thần! Rồi sao nữa?

- Rồi dì đi nằm; cháu xúc động quá chừng khi thấy nước mắt và lời cầu Kinh của dì nên cháu đã lấy một mảnh vỏ cây sung và viết lên đó một câu nhắn gởi để dì yên lòng. Cháu đã.để nó trên bàn, gần bên cây đèn cầy. Rồi cháu cúi hôn dì.

- Thật vậy không? Nếu cháu đã làm như vậy, dì sẵn sàng tha thứ cho cháu ngay! - Rồi bà ôm hôn Tom âu yếm đến nỗi nó cảm thấy đôi chút hối hận.

- Phải, anh ấy thật tử tế, dù đó chỉ là trong mơ. - Sid nói phớt nhẹ ra vẻ không tin, như chỉ để mình nghe.

- Im đi, Sid. Khi thức làm sao thì người ta chiêm bao làm vậy: tâm tính chân thật lộ ra, cái đó không đánh lừa được! Này Tom, cháu cầm quả táo này đi, quả lớn nhất đấy! Dì đã để dành nó cho cháu khi người ta đã tìm ra cháu. Thôi bây giờ tất cả đi đến trường hết đi, các cháu ạ!

Và bà đuổi chúng đi một cách nhã nhặn, miệng vẫn lẩm bẩm những lời tạ ơn Chúa về lòng quảng đại của Ngài đã cho bà tìm lại được đứa cháu thân yêu, đứa con của người em gái quá cố, dẫu bà không chút xứng đáng với lòng nhân từ của Chúa, và lời lẽ theo giọng điệu ấy cứ tiếp tục tuôn ra...

Sau đó, bà đích thân lên đường đến kể cho bà Harper nghe phép lạ đã hiện ra dưới mái nhà của bà.

ở trường, dĩ nhiên Tom và Joe đã trở thành những anh hùng, nhân vật danh tiếng. Cả hai nghênh ngang nhìn, đáp trả mọi người, có thế mới đáng mặt là những tay hải tặc ghê gớm đã từng trải bao nỗi hiểm nguy của cuộc đời hoang dã, những kẻ thoát hiểm từng đối diện với cái chết... Cả hai làm ra vẻ như không nghe thấy những câu chuyện đầy vẻ tán tụng của các người thành kính theo sau lưng chúng, nhưng trong thâm tâm, chúng khoái chí lên tận chín tầng mây và ngây ngất trước những lời ca ngợi ngọt ngào như sữa mẹ... Các đứa nhỏ hơn xúm xít theo sau gót, hãnh diện được người ta thấy mình đi bên chúng. Những đứa lớn hơn trong lúc làm bộ dửng dưng thờ ơ, vẫn tái mặt vì thèm muốn có được nước da rám nắng và bắp chân trầy trụa của chúng, bằng cớ hiển nhiên của trò liều mạng vinh quang. Chẳng cần phải nói vì thế mà cả hai đứa trở thành kiêu ngạo không chịu nổi: chúng không ngớt thuật lại các cuộc phiêu lưu của mình, luôn luôn thêm vẻ li kỳ trước một cử tọa háu chuyện và thường như thế chúng không quên kết thúc bài ca bằng cách lơ đãng rút trong túi.ra chiếc ống vố, phì phèo như những thủy thủ lão luyện.

Giờ đây Tom đang ở cực điểm vinh quang, được mọi người săn đón và xu nịnh, một bất hòa của nó với Becky chỉ còn xem như là một giai đoạn vui vui thời quá khứ. Bây giờ, cô ta cứ thử đưa ra tín hiệu ngỏ ý làm lành với nó xem, cô sẽ thấy mình chuốc lấy sự đối xử thờ ơ đến mức nào! A, tiểu thư đã khinh rẻ chiếc vòng của nó, những lời thề nguyền chung thủy thật lòng của nó... Được rồi, cô nàng đã làm bộ bị xúc phạm...

Bây giờ sẽ đến lượt nó cho mà xem! Vậy là, khi cô bé đi đến, Tom giả tảng không trông thấy.

Để trả thù nó, Becky làm bộ lăng xăng hớn hở, vui vẻ rượt đuổi các bạn gái và rú lên cười khanh khách khi chụp được một đứa. Nhưng Tom nhận thấy ngay là con bé vẫn không quên liếc nhanh nhiều lần về phía nó để xem nó có chú ý không. Cái trò này thay vì làm nó mềm lòng lại càng khiến nó quyết tâm làm lơ hơn nữa. Được một lát, cô bé ngừng trò chơi và cất bước vừa đi lang thang vừa thở dài, nhất là khi trông thấy nó nói chuyện sôi nổi với Amy Laurence. Amy mỉm cười, uốn éo, thỉnh thoảng đụng vào người Tom...

Như bị thỏi nam châm hút, con bé tiến lại gần nhóm có Tom đang đứng và giữ ý không nhìn thấy nó, cô ta nóng nảy nói với cô bạn gái Mary Austin:

- Này Mary, cậu có thích dự một buổi đi píc-níc không?

- Píc-níc hả? Thích chứ, mà tại nhà ai thế?

- Tại nhà bọn này đó. Mẹ mình cho phép mình tổ chức. Mình muốn mời ai cũng được.

- Tuyệt vời! Nghe nói mình thèm chết đi được. Định bao giờ tổ chức đấy?

- Ngay khi vừa nghỉ hè.

- Thế thì bọn mình sẽ vui biết mấy! Cậu mời tất cả bọn tớ chứ?

- Tất cả những bạn nào muốn dự đều có thể mời hết. - Vừa nói nó vừa liếc trộm về phía Tom. Nhưng thằng bé này vẫn mải say sưa nói chuyện: với những chi tiết rành mạch, nó kể cho Amy nghe chuyện sét đã đánh rụi cây sung đại thụ và vài ba cây khác, chỉ cách nó mấy bước như thế nào. Amy lắng nghe nó như uống lấy từng lời..- Tớ có thể đến được không? - Một cô bé hỏi.

- Được. - Becky đáp.

- Còn tớ? Còn tớ thì sao?

Đứa bé nào cũng muốn được mời. Riêng Tom và Amy vẫn mải mê trò chuyện không đòi được ân huệ đó. Chuông reo, bọn trẻ phải vào lớp. Cô bé Becky đáng thương đã khóc! Buổi píc-níc mà không có Tom chẳng làm cô ta thích thú chút nào!

Giờ ra chơi, Tom muốn kéo dài cái trò độc ác của nó. Nhưng nó phí công vô ích. Tự ái bị tổn thương, nhưng Becky rõ ràng đã trấn tĩnh, cô ta đến ngồi bên cạnh Alfred Temple. Chụm đầu vào nhau, hai đứa say mê ngắm nhìn các hình ảnh một cách ngoan ngoãn. Máu ghen của Tom sôi lên sùng sục. Uất ức trong lòng, nó cảm thấy hai má đỏ bừng và tim đập như muốn vỡ ra. Nó tự xỉ vả mình bằng đủ các thứ tên gọi vì đã bỏ lỡ mất lời cầu hòa mà Becky đã đề nghị.

Nó tức tối như điên khi nhìn thấy sự đồng lõa rõ rệt, sự ăn ý hoàn toàn giữa Becky và Alfred.

Hẳn cô bé đã chọn hắn trong bao đứa khác rõ ràng vì nó có bộ tịch kiêu kỳ, làm bộ cao sang và áo quần đẹp đẽ. Nó thấy hài lòng khi nhớ lại trận đòn nó đã nện cho thằng kia khi hắn mới tới làng và muốn làm lại một lần nữa mới cam.

Nó đâu có ngờ là Becky dù cho ra vẻ chăm chú như vậy, đã không bỏ qua một thoáng cảm xúc nào lần lượt hiện lên mặt Tom và con bé mừng thầm cho sự thành công của mưu kế nó bày ra.

Nhưng Tom bỏ đi làm cô ta cụt hứng: cô bé không còn vui vẻ, nó đâm ra thẫn thờ, buồn bã.

Tội nghiệp thằng bé Alfred nhận ra nó đã thất thế nhưng không biết tại sao và vẫn kiên trì lôi kéo sự chú ý của nó:

- ồ, hình này này! Nhìn xem nó đẹp biết bao!

Becky hết chịu nổi, đuổi nó không một chút nể nang:

- Bực mình lắm rồi, tranh với ảnh! Sao mà ngốc đến dữ vậy!

Nói xong, con bé òa khóc, đứng dậy, quay phắt người và bỏ chạy.

Alfred muốn an ủi, bèn lẽo đẽo đi theo.

Nhưng làm thế, hắn cũng không được Becky tỏ ra ưu ái, mà trái lại....- Đừng đeo theo tôi như con chó con nữa!

Rõ ghét cái mặt! - Con bé nói thẳng, mặt mày sừng sộ.

Bối rối, tức giận, Alfred trở vào lớp. Chỉ cần một lúc nó hiểu ra ngay: rõ ràng là Becky đã dùng nó để chọc Tom ghen tức. Vậy ra chính vì Tom, vì thằng khoác lác, thằng trời đánh thánh vật ấy mà nó phải chịu sự thất vọng cay đắng này. Thằng này không để yên đâu! Alfred rút một cuốn sách học của Tom lòi ra khỏi bàn viết.

Nó lật ra đúng trang phải học trong ngày rồi đổ bình mực lên đó.

Ngay lúc ấy, Becky nhìn qua cửa sổ lớp học và bắt quả tang Alfred đang làm chuyện đó. Mới đầu con bé định tìm gặp Tom tại nhà để kể hết cho thằng bé biết. Nó có cớ rất chính đáng để bắt chuyện với Tom và sự bất hòa giữa chúng chắc chắn sẽ chấm dứt. Tom biết ơn, ắt sẽ cám ơn cô ta. Nhưng trên đường đi con bé đổi ý.

Tom đã coi rẻ vụ píc-níc, đã nối lại quan hệ với vị hôn thê cũ. Nếu nó bị đòn vì làm hư sách thì đó cũng là một bài học cho nó. Nó không xứng đáng với tình yêu của cô ta và hơn nữa, cô ta căm ghét nó.

Tom về nhà với tâm trạng rất buồn bực. Hỡi ơi, khổ như thế chưa thấm vào đâu. Khi thấy nó, dì nó gọi nó lại với giọng cay cú khác thường:

- à, thằng này đã về đó hả? Đáng tội như mày mà không biết cái gì đã ngăn tao không bóp cổ mày chết quách cho xong!

- Dì ơi, cháu làm gì mà dì giận vậy?

- Thế mà mày còn dám hỏi à, đồ nhãi ranh vô liêm sỉ! Mày làm gì, để tao nói cho mày nghe.

Mày đã dối tao, mày đã đem tao làm trò cười cho thiên hạ. Tao đến nhà bà Harper, làm duyên làm dáng, hí hửng xúc động, và vội kể cho bà ta nghe giấc mơ của mày, thật ra là giấc mơ bịa đặt của mày... Bởi vì, té ra tao đâu có biết. Mày đã về đây tối thứ tư, mày đã nghe những gì bọn tao nói. Chính thằng Joe đã cho mẹ nó biết như vậy.

Làm gì có sự sáng suốt siêu phàm mà tao thán phục! A, tao phải làm gì mày đây hả Tom? Sao mày có thể để tao đi đến nhà bà Harper trong khi mày biết tao sẽ chuốc lấy sự lố bịch với câu chuyện hoang đường thô thiển ấy... Rồi đây cả làng sẽ cười tao còn gì!

Xúc động vì sự khốn khổ của bà dì tốt bụng, Tom thấy trò đùa của nó mang một vẻ hoàn.toàn khác hẳn, không phải vô hại như nó đã tưởng trước kia.

- Dì ơi, cháu rất tiếc đã gây ra nỗi buồn phiền này; cháu đã không suy nghĩ.

- Chính cái đó là điều ta trách cháu đấy, cháu không bao giờ chịu suy nghĩ trước khi hành động cả, cháu chẳng nghĩ tới gì hết, chẳng nghĩ tới ai ngoài bản thân của cháu. Cháu chỉ nghĩ đến việc về đây lúc nửa đêm để đánh lừa bọn dì, cháu chỉ nghĩ đến chuyện phỉnh gạt dì với cái tài thấu thị vô cùng sáng suốt của cháu, những cái đó thì có, nhưng cháu chẳng mảy may nghĩ đến nỗi buồn mà bọn dì có thể cảm thấy, cũng không nghĩ đến cách nào để tránh cho bọn dì khỏi một chút buồn phiền đó.

- Thưa dì, cháu rất lấy làm xấu hổ, bây giờ cháu biết rằng cháu đã có lỗi với dì, nhưng quả thật không phải cháu có ác ý. Hơn nữa, sở dĩ cháu về đây đêm thứ tư là vì cháu có ý định nói để dì khỏi lo, rằng bọn cháu không bị chết đuối.

- Tom ạ, nếu ta tin được lời mày thì mất gì ta cũng chẳng tiếc. Nhưng giải thích thế nào đây khi cháu lại bỏ đi mà chẳng nói gì với ta cả?

- Thưa dì, ấy là vì khi nghe dì nói đến buổi tang lễ: liền lúc ấy, cháu chỉ mang một ý duy nhất trong đầu, đó là chứng kiến tang lễ. Cháu không thể từ bỏ ý nghĩ ấy được. Thế là cháu để lại mảnh vỏ cây vào trong túi áo cháu rồi bỏ đi mà không nói gì cả.

- Mảnh vỏ cây nào?

- Dạ miếng vỏ cây trên đó cháu giải thích cho dì biết là chúng cháu đang ở trên đảo chơi trò hải tặc. Lúc cháu hôn dì, cháu muốn dì thức dậy biết mấy; nếu vậy thì đã hay hơn cho mọi người cả rồi!

- Thế có thật cháu đã hôn dì không hở Tom?

- Dì Polly hỏi, lòng đã dịu lại.

- Trong giấc ngủ, dì lộ vẻ khổ sở đến nỗi cháu thấy tim cháu se lại và cháu muốn an ủi dì theo cách riêng của cháu. Cháu thương dì lắm dầu cho không phải lúc nào cháu cũng biểu lộ rất đúng cách.

Bà cụ cảm động vì lời thú tội ngây thơ đó, đành phải xiêu lòng. Bà kéo thằng cháu lại với mình:.- Nào, lại hôn dì một lần nữa đi, thằng mất nết. Thôi bây giờ, hãy đi học nhanh lên, đừng có đi phiêu lưu mà không báo trước nữa đó!

Tom vừa quay gót thì dì Polly chạy đến tủ treo quần áo nơi Tom đã móc cái áo vét rách tả tơi nó mặc ở trên đảo.

- Chúa ôi, ta có dám nhìn không? Liệu có gặp thêm một lần thất vọng nữa chăng? Thằng nhỏ thân yêu đó sẽ nói dối ta vì lòng tử tế để ta khỏi buồn. Ta nhìn vào không hay thôi đi?

Thôi, ta chỉ còn đành biết trách mình nếu phải khóc cả buổi chiều nay vì ta là một mụ già ngu ngốc...

Hai lần bà đưa tay ra, hai lần bà dừng tay lại. Lần thứ ba, bà không chịu nổi nữa, bèn lục lọi cái áo và thấy mảnh vỏ cây! Nước mắt ròng ròng, bà vừa khóc vừa đọc lời nhắn gửi đã phai nhòe hết một nửa rồi giọng bà run run vì xúc động kêu lên:

- Từ giờ trở đi mình sẽ tha thứ cho nó dù nó phạm đến trăm ngàn tội lỗi!

Chương 8

Hòa giải

Trưa hôm đó, khi Tom ở trường về, dì nó đã ôm hôn nó với lòng biết ơn trìu mến, khiến nó hoàn toàn trở lại vui tươi hớn hở. Do đó, sau bữa ăn, khi lại đi học, nó cảm thấy lòng thanh thản và yêu đời. Trên đường đi nó gặp Becky. Chẳng chút do dự, nó dẹp bỏ tự ái, chạy đến phía cô bé và nói bằng giọng ăn năn hối hận:

- Becky, hôm nay tôi đã tỏ ra tàn nhẫn với bạn, tôi thật lòng hối tiếc. Tôi hứa sẽ không bao giờ làm như vậy nữa. Ta giảng hòa với nhau nhé, bạn có chịu không?

Lập tức, Becky buông ngay câu trả lời khô khan và thù địch:

- ông Sawyer, ông muốn làm gì cứ làm, tôi xem ông không còn là bạn của tôi nữa..Tom đứng sững cả người. Rồi nó nổi tức điên ruột. › kìa, con bé phách lối này lại cự tuyệt nó trong khi nó đã công khai tạ lỗi, không ngần ngại bóc trần trái tim nó trước mặt cô ta.

Nó tiếc rằng Becky không phải là con trai chứ không thì lần này nó đã nện cho con bé một trận nên thân! Khi gặp lại con bé, nó chẳng tiếc lời quật cho con bé một câu nhận xét cay cú về tính bần tiện nhỏ nhen của bọn con gái. Con bé đốp lại cùng chung giọng điệu và lời qua tiếng lại thêm phần kịch liệt. Sau đó, con bé quay lưng bước vào lớp, giữ thái độ làm nghiêm. Bây giờ nó giận Tom đến nỗi nóng lòng muốn thấy Tom bị ăn đòn về tội làm hư sách. Con bé đáng thương đâu có ngờ rằng chính nó cũng sắp sửa bị tai nạn giống như vậy và chỉ có cách cư xử hào hiệp của Tom mới cứu nó thoát...

Số là Becky đã đi vào lớp và lúc ngang qua trước bàn thầy giáo Dobbins, nó thấy ngăn kéo thường được khóa lúc ấy đang mở hé. Nên biết rằng ngăn kéo này đặc biệt kích thích tính tò mò của bọn trẻ - nói chính xác hơn đó là thứ bên trong ngăn kéo, một cuốn sách bí mật mà thầy giáo mải mê ngồi đọc mỗi khi có dịp. Bọn trẻ thường đánh đố nhau đó là sách gì. Không cưỡng lại được, Becky chộp lẹ cuốn sách quý và đọc tựa đề một cách thèm thuồng. Đó là một cuốn "Khái luận giải phẫu học của giáo sư Dick-inson".

Vấn đề đó hoàn toàn xa lạ đối với nó, đương nhiên khỏi cần phải nói.

Mà tại sao ông giáo khả kính lại có cuốn khái luận về y học này nhỉ? Bởi vì trước kia ông đã mơ làm bác sĩ - một tham vọng mà ông phải từ bỏ vì thiếu điều kiện học hành nên ông sốt sắng ngấu nghiến bất cứ sách y nào rơi vào tay ông...

Với hy vọng biết rõ thêm về cuốn sách, Becky bèn lật từng trang. Nó bắt gặp một hình vẽ màu trình bày thân thể con người trần truồng lõa lồ.

Đúng lúc đó một cái bóng in hình lên trang sách:

đó là Tom đang đi vào. Becky hốt hoảng, lật đật gấp cuốn sách lại. Bị kéo mạnh tay vội vàng nên trang hình rách toạc một đường từ bên này thấu bên kia! Cô bé vứt cuốn sách vào lại trong ngăn kéo, xoay chìa khóa một vòng rồi đối mặt nhìn Tom.

- Rình mò người ta, xấu xa quá! Đồ không biết xấu hổ! Thế nào anh cũng sẽ tố giác tôi và.tôi sẽ bị phạt là cái chắc! Tôi sẽ bị đòn trước mắt mọi người, mà tôi chưa bao giờ từng bị cả!

Bỗng cô bé òa khóc nức nở, nói thêm:

- Tôi muốn chết cho rồi! ôi tôi ghét anh quá!

Nói xong, nó quay gót đi ra khỏi phòng, đóng sầm cửa lại.

Tom đứng lại quá sức bối rối trước cơn kịch biến đó, đối với nó không cách gì hiểu nổi.

- Bọn con gái sao mà kỳ cục rắc rối đến thế!

- Nó lẩm bẩm. - Bị đòn trước mặt bạn bè, thì đã sao! Chuyện đó nó cho là ghê gớm lắm sao?

Chuyện đó chẳng đã xảy ra với nó nhiều lần hơn ư! Và tại sao con nhỏ muốn nó đi mách với ông cụ Dobbins? Nếu nhất thiết nó phải trả thù, nó biết nhiều cách khác hơn cách đó. Chọc ghẹo thì có thể có nhưng bần tiện nhỏ nhen thì không đời nào! Bây giờ rồi sẽ ra sao đây? Nó phân tích tình hình và tự hỏi. Dobbins sẽ biết cuốn sách quý của ông bị rách, ông sẽ hỏi ai làm. Vì không ai trả lời, ông sẽ lần lượt hỏi từng đứa và dĩ nhiên Becky sẽ lộ tẩy. Bọn con gái hễ động đến là đỏ mặt. Chà, cứ mặc kệ, chuyện của nó kia mà. Nó đâu tử tế gì với mình.

Thế rồi Tom đi ra nhập bọn với lũ bạn ngoài sân. Một lát sau, thầy giáo đến và chuông reo.

Dầu đã quyết tâm, Tom không thể nào quay mắt tránh nhìn cô bé Becky tội nghiệp đang mang vẻ mặt lo âu làm nó bất giác cảm thấy xúc động.

Trái tim quảng đại của nó se lại vì thương hại con bé khốn khổ.

Mải mê suy nghĩ, Tom mở cuốn sách chính tả ra lúc nào không để ý và đồng thời với thầy giáo, nhận thấy mực đã lem nhiều chỗ. Nó thản nhiên nhận một trận đòn. Đúng là nó đã quen bị ăn đòn. Ngoài ra, Tom quá ngay thẳng nên không nghi ngờ đó là hành động của một đứa bạn bất nghĩa. Nó tự nhủ có lẽ nó đã vô ý làm đổ bình mực trong khi chơi giỡn cùng với chúng bạn lúc nãy.

Một giờ trôi qua. Rồi trong khi học trò lo giải một lô bài tập toán, ông Dobbins lục trong ngăn kéo, rút cuốn Khái luận về giải phẫu học quý giá của ông ra. Becky như ngồi trên đống than hồng, khuôn mặt nó đỏ bừng rồi dần dần xanh mét. án mắt nó là ánh mắt của một con thú bị săn đuổi. Vở kịch sắp gỡ nút... Tom vắt.óc nhưng không nghĩ ra được cách nào để cứu nó thoát được vòng nguy khốn.

Sau khi ngồi xuống thoải mái trên ghế, trước tiên thầy giáo lật sách một cách lơ đãng rồi có vẻ chăm chú đọc. Chính lúc đó ông bắt gặp bức hình bị rách. Đứng bật dậy, ông nhìn lớp học bằng cặp mắt đổ lửa, có vẻ như co rúm người lại.

- Trò nào đã cả gan mó vào cuốn sách này?

- ông giận dữ hét vang như sấm nổ.

Đáp lại lời ông dĩ nhiên là sự im lặng, một sự im lặng nặng nề lo âu. Thế rồi ông dò xét lần lượt từng gương mặt để phát hiện một dấu hiệu phạm tội trên mặt của một kẻ nào đó. Bọn học trò khiếp vía cụp mắt xuống, kẻ vô tội cũng như thủ phạm.

- Benjamen Rogers, có phải trò đã làm rách cuốn sách này không?

- Thưa thầy, không ạ. - Đứa bé lắp bắp.

- Joe Harper có không?

Lần lượt tên các học trò được thốt ra như những lưỡi dao máy chém. Thầy sắp gọi đến bàn của Becky. Không chịu nổi nữa, Tom đứng bật dậy như lò xo và nói quả quyết:

- Thưa thầy, chính con!

Trước lời thú nhận bắt nó sẽ phải chịu hình phạt, cả lớp há hốc mồm... mà người trước tiên chính là Tom. Rồi sau khi định thần lại, hoàn toàn chấp nhận hy sinh, nó can đảm lãnh trận đòn dữ dội nhất trong cuộc đời nghề nghiệp của ông Dobbins, không một chút than van. Rõ ràng lúc bấy giờ nó đọc thấy trong ánh mắt của Becky sự biết ơn và cảm phục đến mức nó sẵn sàng chịu tội thay cho con bé một trăm lần nữa cũng không ngán. Mông rát bỏng nhưng lòng thanh thản và miệng tươi cười, nó trở về ngồi xuống ghế, được Joe Harper đón tiếp hết sức ân cần.

Nhưng nó chỉ để mắt nhìn Becky.

Lúc tan trường, con bé chạy lại với nó và hổn hển nói:

- Tom... tử tế lắm... anh làm thế thật tử tế quá. Tôi sẽ không bao giờ quên!

Rồi con bé tiết lộ việc làm hèn hạ của Alfred Temple là thủ phạm. Điều này khơi dậy mối hiếm khích của nó đối với đối thủ cũ. Nhưng những lời ca ngợi của Becky mau chóng làm nó quên đi ý muốn trả thù. Thấm thoắt kỳ nghỉ hè đã đến. Nhưng trước khi được hưởng thời kỳ thần tiên này, còn phải qua kỳ thi cử, kết thúc bằng một cuộc tranh tài hùng biện diễn ra trước sự hiện diện của các nhân vật tai mắt trong tỉnh.

Thầy giáo thường ngày vốn đã nghiêm khắc, nay lại nghiêm khắc gấp đôi và cây roi của ông không bao giờ nghỉ hoạt động được lâu. Thực tình ông cố tâm làm bọn học trò mình thi đỗ cao và ông không bỏ qua phương tiện nào để đạt mục đích ấy. Chỉ những cô cậu nào thật bé mới thoát khỏi bị trừng phạt nhục hình. Và ông đánh thật đau, bởi vì mặc dù ông mang cái đầu hói trọc lóc giấu dưới mái tóc giả, thật ra ông vẫn còn trẻ, các cơ bắp còn chắc nịch. Bất cứ lỗi nhỏ nào cũng bị phạt nên những đứa học sinh nhỏ nhất cũng phải suốt ngày run rẩy, vừa vì sợ lẫn vì đau và suốt đêm nghiền ngẫm những dự định báo thù. Cuộc chiến đã tuyên bố!

Thế là bọn con trai họp nhau sắp đặt một âm mưu chắc thế nào cũng sẽ mang lại một chiến thắng vang dội. Chúng lôi kéo con trai của ông họa sĩ vẽ bảng hiệu trong làng tham gia vào vụ này và nó sẵn lòng tiếp tay. Quả thật, thầy giáo hiện đang trọ trong nhà bố mẹ nó và thằng bé có nhiều lý do để than phiền về chuyện này. Thế là đồng ý, nó sẽ sắp đặt để cho buổi tối diễn ra cuộc thi hùng biện, thầy giáo đạo mạo ăn một bữa nhiều rượu và ông ta sẽ đến dự thính trong trạng thái say sưa quá chén. Ngoài ra nó còn tự hứa sẽ thêm vào đó một trò đùa do nó sáng chế.

Buổi tối tiền định đã đến. Tất cả học trò và gia đình chúng kéo nhau tới ngôi trường đèn đuốc sáng trưng và được trang hoàng bởi những bó hoa và tràng hoa rực rỡ. Thầy giáo trông không còn được tươi tỉnh lắm, đang ngồi chễm chệ trên khán đài, chung quanh là những thân hào nhân sĩ của thành phố. Tại một góc phòng các học trò thí sinh dự thi đang đứng, tắm rửa sạch sẽ, áo quần hồ ủi thẳng thớm, ăn diện đẹp đẽ, trang sức cầu kỳ. Bọn con gái lăng xăng, xúng xính trong những bộ áo quần vải sa, vải phin, băng vải, hoa và những đồ trang sức lặt vặt.

Cuộc thi bắt đầu. Lần lượt từng thí sinh tiến lên bục, đọc thơ hoặc các bài văn của mình trước những ánh mắt thán phục của các phụ huynh há hốc miệng để nhìn và những cái gật đầu hảo ý của các vị tai mắt. Sau phiên các đứa nhỏ nhất đọc túa lua bằng giọng máy móc - một bài thơ đã ngàn lần lặp lại đến lượt các cô gái lớn..Các bài văn của chúng được tô điểm bằng những lời thuyết giảng đạo đức và trang trọng mà mục sư tuôn ra vào mỗi ngày chủ nhật để giáo hóa đám cử tọa trẻ tuổi của ông. Chủ đề của chúng là "Tình bằng hữu chân thực là gì?" "Kỷ niệm thời xa xưa", "Tôn giáo qua các thời đại", "Kẻ vô đạo bị trời đánh", "Những lợi ích của văn hóa", "Hiếu đạo", v.v... Các bài văn này được nhồi nhét những từ ngữ cầu kỳ, bí hiểm, hoa hòe, khoa trương, rỗng tuếch và dĩ nhiên trong đó vấn đề đạo đức, lòng sùng kính, các tình cảm cao thượng chiếm phần lớn.

Mỗi bài tham luận được hoan nghênh bằng những tràng pháo tay rầm rộ. Cuối cùng một đứa con gái lớn có nước da vàng ngà và nét mặt bi thương giật được cành nguyệt quế. Bài văn của cô bé được coi là tác phẩm xuất sắc nhất trong cuộc thi và ông thị trưởng nồng nhiệt khen ngợi tài hùng biện của người đoạt giải. ông thầy giáo cũng không muốn ngồi thừa: ông lảo đảo đứng dậy khỏi ghế để hoan hô cô gái đang đỏ bừng mặt.

Nhưng ô kìa, cái nắp cửa sập ở ngay bên trên bục ngồi lúc ấy mở ra và một con mèo chui xuống, bị quấn quanh mình một sợi dây nịt, đong đưa ở đầu sợi dây. Con vật tội nghiệp đập bốn chân chới với trong khoảng không với hy vọng bám được vào một vật gì đó. Cuối cùng móng vuốt của nó gặp một vật: Đó là bộ tóc giả của thầy giáo. Con mèo được kéo lên lập tức, quặp theo trong chân chiến lợi phẩm mà nó không chịu buông ra. Cử tọa cười nghiêng ngả và càng cười lăn lóc hơn nữa vì thằng con trai của ông họa sĩ đã nghĩ ra ý bôi kim nhũ lên vầng trán bóng láng của nhà giáo bất hạnh! Sự cố xảy ra chấm dứt buổi dạ hội, bọn học trò trở về nhà với tâm trạng hả hê được trả thù cho những nỗi khổ đã qua. Mùa nghỉ hè có thể bắt đầu!

Than ôi, những ngày hè mới bắt đầu của Tom rất tệ hại. Trước hết, bởi vì Becky đã theo bố mẹ đi Missouri; kế đến, bởi vì cảm giác tội lỗi của Tom đối với Muff Potter đã phát triển tới mức trở thành một cực hình thật sự. Cuối cùng là vì Tom mắc bệnh sởi và không được ra khỏi nhà suốt hai tuần...

Khi ra khỏi phòng, người nó xanh xao, yếu ớt, gầy mòn. Nó thấy dường như tình hình trong làng đã thay đổi bất lợi cho chúng. Rõ ràng đã có một giáo đoàn truyền đạo ngang qua làng và phát động một chiến dịch sùng tín: mọi người.đã trở nên đạo hạnh kinh khủng, không những người lớn mà còn cả trẻ con nữa! Tom lang thang đi tìm kẻ vô tín ngưỡng để nó có thể an tâm cùng với những kẻ giống nó, nhưng chẳng có ai.

Joe Harper - nhìn nó nản quá - đang mải mê đọc Kinh thánh, Ben Rogers đang phân phát sách của giáo đoàn cho người nghèo, Jim Hollis lúc nào cũng nói đến Chúa. Khi Huck, thằng bạn thân thiết của nó vừa tiếp nó vừa trích dẫn những câu Kinh thánh thì cuộc đời xem như chấm dứt:

Tom rơi vào một nỗi tuyệt vọng tận cùng.

Đêm hôm đó trời nổi một cơn giông tố kinh hoàng và tàn phá dữ dội. Tom trùm chăn kín đầu, chờ đợi cái chết sắp tới bởi vì nó chẳng còn gì nghi ngờ nữa: thần thánh đã nổi cơn lôi đình vì thái độ cố chấp không có lòng tin. Nhưng cuối cùng khi cơn bão dịu lại, nó ngạc nhiên sung sướng thấy mình vẫn còn sống. Hình như Chúa đã cho nó được triển hạn... Việc làm đầu tiên của Tom là cảm tạ ơn thánh quan phòng và quyết tâm mạnh mẽ muốn sửa mình; việc thứ hai, nói cho cùng là chờ đợi một lời cảnh báo khác của trời đưa xuống.

Hôm sau, bác sĩ trở lại vì bệnh của Tom tái phát. Nó phải nằm liệt giường thêm ba tuần lễ, ba tuần lễ đối với nó dường như dài vô tận...

Khi đã có thể ra khỏi nhà, nó đi thơ thẩn trên đường làng, hy vọng gặp một thằng bạn nào đó có tâm trạng lạc quan hơn... Quả nhiên, nó bắt gặp Joe và Huck đang chia nhau một quả dưa ăn cắp được. Thì ra bệnh của chúng cũng tái phát! Ba đứa bạn nhanh chóng tìm lại được mối quan hệ đồng lõa như trước kia...