TÕng quan vÁ NSNN

1.1 Khái niÇm NSNN

Lu­t NSNN ã °ãc quÑc hÙi nhà n°Ûc CÙng Hòa Xã HÙi Chç Ngh)a ViÇt Nam khóa IX, kó hÍp thé 9 thông qua ngày 20/03/1996 thì NSNN là toàn bÙ các kho£n thu chi nhà n°Ûc trong dñ toán ã °ãc c¡ quan nhà n°Ûc co th©m quyÁn, quy¿t Ënh và thñc hiÇn trong 1 nm à £m b£o thñ hiÇn các chéc nng và nhiÇm vå cça nhà n°Ûc

Xét trên nhïng ph°¡ng diÇn khác NSNN có nhïng sñ khác biÇt nh¥t Ënh, tóm l¡i chúng Áu thà hiÇn °ãc b£n ch¥t cça NSNN cå thà là:

-Xét vÁ ph°¡ng diÇn hình théc NSNN là mÙt b£n cân Ñi trong ó Ñi chi¿u và so sánh các khoan thu chi cça nhà n°Ûc trong kho£ng thÝi gian nh¥t Ënh

-Xét trên giác Ù là quan hÇ kinh t¿: NSNN thà hiÇn °ãc các mÑi quan hÇ kinh t¿ giïa nhà n°Ûc vÛi các chç thà trong nÁn kinh t¿

-Xét vÁ ph°¡ng diÇn pháp lý: NSNN là 1 ¡o lu­t då trï các kho£n thu, chi b±ng tiÁn cça nhà n°Ûc trong mÙt thÝi gian nh¥t Ënh, th°Ýng là 1 nm. ¡o lu­t này °ãc c¡ quan l­p pháp cça quÑc gia ó ban hành

-Xét tính ch¥t xã hÙi: NSNN luôn là 1 công cå khinh t¿ cça nhà n°Ûc, nh±m phåc vå cho viÇc thà hiÇn các chéc nng nhiÇm vå cça nhà n°Ûc

1. 2 ·c iÃm cça NSNN.

NSNN là bÙ ph­n chç y¿u cça hÇ thÑng tài chính quÑc gia. Nó bao gÓm nhïng quan hÇ tài chính nh¥t Ënh trong tÕng thà các quan hÇ tài chính quÑc gia, cå thà la:

-Quan hÇ tài chính giia nhà n°Ûc vÛi khu vñc doanh nghiÇp, ·c biÇt là các doanh nghiÇp ngoài n°Ûc.

- Quan hÇ tài chính giia nhà n°Ûc vÛi các t§ng lÛp dân cu.

- Quan hÇ tài chính giia nhà n°Ûc vÛi các ¡n vË hành chính sñ nghiÇp.

- Quan hÇ tài chính giia nhà n°Ûc vÛi các nhà n°Ûc khác vÛi các tÕ chéc quÑc t¿.

- Quan hÇ tài chính giia nhà n°Ûc vÛi t° cách la bên tham gia hình thành quù công nh° quù b£o hiÃm xã hÙi, quù §u t°&

Các quan hÇ tài chính thuÙc ngân sách nhà n°Ûc có ·c iÃm sau ây:

- Ho¡t Ùng thu chi NSNN luôn g¯n vÛi quyÁn lñc kinh t¿, chính trË cça nhà n°Ûc và viÇc thñc hiÇn các chéc nng cça nhà n°¡c °ãc ti¿n hành trên c¡ sß lu­t lÇ nh¥t Ënh.

- Ho¡t Ùng NSNN là ho¡t Ùng phân phÑi l¡i các nguÓn lñc tài chính, nó thà hiÇn ß hai l)nh vñc tài chính là thu và chi cça nhà n°Ûc.

- NSNN luôn g¯n ch·t vÛi sß hïu nhà n°Ûc, luôn chéa ñng nhïng lãi ích chung, lãi ích công cÙng.

- NSNN cing có nhïng ·c iÃm nh° các quù tiÁn tÇ khác. Nét khác biÇt cça NSNN vÛi t° cách là mÙt quù tiÁn tÇ t­p trung cça nhà n°Ûc, nó °ãc chia thành nhiÁu quù nhÏ có tác dång riêng, sau ó mÛi °¡c chi dùng cho nhïng måc ích nh¥t Ënh.

1.3 Vai trò cça NSNN

Xem xét vai trò cça NSNN không thà tách rÝi viÇc xem xét vai trò cça nhà n°Ûc, bßi l½ vai trò cça NSNN bao giÝ cing g¯n liÁn vÛi vai trò cça nhà n°Ûc trong tëng thÝi kó nh¥t Ënh.

Trong nÁn kinh t¿ thË tr°Ýng, vai trò cça NSNN °ãc thay Õi và trß nên h¿t séc quan trÍng. Ho¡t Ùng cça NSNN ã chuyÃn bi¿n mÙt cách cn b£n të ch× chÉ g¯n vÛi khu vñc kinh t¿ quÑc doanh và các nhu c§u chi tiêu cho bÙ máy nhà n°Ûc trong c¡ ch¿ bao c¥p sang mÙt bình diÇn mÛi vÛi ph¡m vi rÙng lÛn h¡n và bao quát h¡n. Có thà xem xét vai trò cça NSNN trên mÙt sÑ l)nh vñc iÁu ti¿t sau ây:

1.3.1 Vai trò iÁu ti¿t trong l)nh vñc kinh t¿( gi£i quy¿t các v¥n Á kinh t¿)

NSNN là công cå chç y¿u phân bÕ trñc ti¿p ho·c gián ti¿p các nguÓn lñc tài chính quÑc gia, Ënh h°Ûng phát triÃn s£n xu¥t, hình thành c¡ c¥u kinh t¿ mÛi, thúc ©y tng tr°ßng kinh t¿ Õn Ënh và bÁn vïng.

-VÑn NSNN là nguÓn tài chính có chç ¡o trong quá trình v­n Ùng cça toàn bÙ vÑn xã hÙi. Thông qua ho¡t Ùng thu chi cça vÑn ngân sách, nhà n°Ûc thñc hiÇn viÇc h°Ûng d«n, chi phÑi các nguÓn tài chính ß các chç thà khác nhau trong nÁn kinh t¿. Vì v­y, thông qua phân bÕ nguÓn tài chính cça ngân sách, nhà n°Ûc trñc ti¿p ho·c gián ti¿p tác Ùng ¿n méc Ù, c¡ c¥u cça các nguÓn lñc tài chính ß các chç thà ó theo Ënh h°Ûng cça nhà n°Ûc.

Thông qua các kho£n chi kinh t¿ và chi §u t° xây dñng c¡ b£n cça NSNN, Chính phç có thà t¡o ra iÁu kiÇn và h°Ûng nguÓn vÑn §u t° cça các doanh nghiÇp vào nhïng l)nh vñc, nhïng vùng c§n thi¿t à hình thành c¡ c¥u kinh t¿ mÛi nh° t¡o ra môi tr°Ýng thu­n lãi cho s£n xu¥t kinh doanh.

Thông qua thu ngân sách mà chç y¿u là thu¿ cing góp ph§n Ënh h°Ûng phát triÃn s£n xu¥t. viÇc ·t ra các lo¡i thu¿ vÛi thu¿ su¥t °u ãi, các quy Ënh miÅn, gi£m thu¿& có tác dång kích thích m¡nh m½ Ñi vÛi các doanh nghiÇp. MÙt chính sách thu¿ có lãi s½ thu hút °ãc doanh nghiÇp bÏ vÑn §u t° vào n¡i c§n thi¿t, ng°ãc l¡i mÙt chính sách thu¿ kh¯t khe s½ gi£m bÛt luÓng di chuyÃn vÑn vào n¡i c§n h¡n ch¿ s£n xu¥t kinh doanh.

ChuyÃn sang c¡ ch¿ thË tr°Ýng, trong l)nh vñc kinh t¿, nhà n°Ûc Ënh h°Ûng vÁ viÇc hình thành c¡ c¥u kinh t¿ mÛi, kích thích phát triÃn s£n xu¥t kinh doanh và chÑng Ùc quyÁn. iÁu ó °ãc thñc hiÇn thông qua các chính sách thu¿ và chính sách chi tiêu cça ngân sách chinh phç Ã vëa kích thích và gây séc ép vÛi các doanh nghiÇp, nh±m kích thích sñ tng tr°ßng kinh t¿.

1.3.2 Vai trò iÁu ti¿t trong l)nh vñc xã hÙi( gi£ quy¿t các v¥n Á xã hÙi)

Trong thÝi kinh t¿ ho¡c hóa t­p trung, tính ch¥t bao c¥p tràn lan cho mÍi l)nh vñc kinh t¿- xã hÙi ã h¡n ch¿ áng kà vai trò cça NSNN trong viÇc gi£i quy¿t v¥n Á xã hÙi. Trong thÝi kó này, mÍi sñ °u tiên, °u ãi cça nhà n°Ûc Áu °ãc dành cho khu vñc nhà n°Ûc. iÁu ó mÙt m·t làm gi£m hiÇu qu£ công tác, hiÇu qu£ tiÁn vÑn, m·t khác vëa tác Ùng ng°ãc chiÁu tÛi viÇc £m b£o công b±ng xã hÙi. Bên c¡nh ó, sñ bao c¥p tràn lan cho các các ho¡t Ùng có tính ch¥t xã hÙi( các ho¡t Ùng sñ nghiÇp), song l¡i thi¿u sñ tính toán hãp lý vÁ ph¡m vi, méc Ù và hiÇu qu£ cça nó cing d«n ¿n nhïng h¡n ch¿ trong viÇc thñc hiÇn các måc tiêu vÁ m·t xã hÙi.

Trong viÇc gi£i quy¿t các v¥n Á xã hÙi, sñ tÓn t¡i và ho¡t Ùng có hiÇu qu£ cça bÙ máy nhà n°Ûc, lñc l°ãng quân Ùi, công an, sñ phát triÃn cça các ho¡t Ùng xã hÙi, y t¿, vn hóa có ý ngh)a quy¿t Ënh. ViÇc thñc hiÇn các nhiÇm vå này vÁ c¡ b£n thuÙc vÁ nhà n°Ûc và không vì måc tiêu lãi nhu­n. ViÇc sí dång nhïng dËch vå kà trên °ãc phân chia giïa nhïng ng°Ýi tiêu dùng, nhïng nguÓn tài trã à thñc hiÇn các nhiÇm vå ó l¡i °ãc c¥p phát të ngân sách nhà n°Ûc. Vì v­y viÇc sí dång ngân sách nhà n°Ûc nh° mÙt công cå iÁu chÉnh v) mô trong l)nh vñc thu nh­p Ñi vÛi cách thành viên cça xã hÙi nh±m thñc hiÇn công b±ng xã hÙi vÁ thu nh­p, £m b£o và Õn Ënh cuÙc sÑng cça các t§ng lÛp dân c°, £m b£o vai trò kích thích cça thu nh­p Ñi vÛi sñ phát triÃn s£n xu¥t.

Bên c¡nh các kho£n chi ngân sáchcho viÇc thñc hiÇn các v¥n Á xã hÙi,thu¿ cing °ãc s£n xu¥t à thñc hiÇn vai trò tái phân phÑi thu nh­p, £m b£o công b±ng xã hÙi. ViÇc k¿t hãp giï thu¿ trñc thu và thu¿ gian thu, mÙt m·t vëa tng c°Ýng cho các kho£n thu cho NSNN, mt khác vëa nh±m iÁu ti¿t thu nh­p cça t§ng có thu nh­p cao, iÁu ti¿t tiêu dùng, b£o £m thu nh­p hãp lý cça các t§ng lÛp ng°Ýi lao Ùng.

Tuy nhiên viÇc sí dång NSNN làm côngcå iÁu chÉnh các v¥n Á xã hÙi là mÙt viÇc không ¡n gi£n.trong iÁu kiÇn kinh t¿ n°Ûc ta hiÇn nay, vÛi mÙt sÑ bên là nhïng òi hÏi r¥t lÛn cça các v¥n Á xã hÙi c§n gi£i quy¿t( nhu c§u chi tiêu), mÙt bên là nguÓn thu NSNN còn h¡n h¹p( kh£ nng tài trã) thì viÇc quán triÇt ph°¡ng châm nhà n°Ûng và nhân dân cùng làm trong viÇc chm lo và gi£i quy¿t các v¥n Á xã hÙi là c§n thi¿t. Óng thÝi c§n quán triÇt tinh th§n ti¿t kiÇm, hiÇu qu£, úng Ñi t°ãng trong chi tiêu NSNN cho các v¥n Á xã hÙi.

1.3.3 iÁu chÉnh trong l)nh vñc thË tr°Ýng( góp ph§n Õn Ënh thË tr°¡ng giá c£, chÑng l¡m phát)

Trong c¡ ch¿ k¿ ho¡ch hoá t­p trung, sñ ¡n iÇu vÁ ch¿ Ù sß hïu, bó khung trong hai hình théc quÑc doanh và t­p thà ã d«n ¿n sñ phát triÃn y¿u Ût cça các quan hÇ thË tr°Ýng. Bên c¡nh ó, c¡ ch¿ kinh t¿ chÉ huy vÛi viÇc nhà n°Ûc quy¿t Ënh giá c£ cça các hàng hoá, dËch vå, chÉ Ënh n¡i cung c¥p v­t t°, tiêu thå s£n ph©m& cing ã làm cho các quan hÇ thË tr°Ýng kém phát triÃn. Trong diÁu kiÇn nh° v­y, vai trò cça NSNN Ñi vÛi các quan hÇ thË tr°Ýng trß nên lu mÝ là iÁu t¥t y¿u.

Trong iÁu kiÇn cça nÁn kinh t¿ thË tr°Ýng, giá c£ chç y¿u phå thuÙc vào quan hÇ cung c§u hàng hoá trên thË tr°Ýng. Do ó à Õn Ënh giá c£ thË tr°Ýng, chính phç có thà tác Ùng vào cung ho·c c§u hàng hoá trên thË tr°Ýng. Sñ tác Ùng này không chÉ °ãc thñc hiÇn thông qua thu¿ mà còn °ãc thñc hiÇn thông qua chính sác chi tiêu cça NSNN. B±ng nguÓn vÑn c¥p phát cça chi tiêu NSNN nhà n°Ûc hàng nm, các quù dñ trï nhà n°Ûc vÁ hàng hoá và tài chính °ãc hình thành. Trong các tr°Ýng hãp thË tr°Ýng có nhiÁu bi¿n Ùng, giá c£ lên quá cao ho·c xuÑng quá th¥p, nhÝ lñc l°ãng dñ trï hàng hoá và tiÁn, chính phç có thà iÁu hoà quan hÇ cung c§u hàng hoá, v­t t° ç bình Õn giá c£ thË tr°Ýng, b£o vÇ quyÁn lãi cça ng°Ýi tiêu dùng và Õn Ënh s£n xu¥t. Chính phç cing có thà sí dång NSNN nh±m khÑng ch¿ và ©y lùi n¡n l¡m phát mÙt cách có hiÇu qu£ thông qua viÇc thñc hiÇn chính sách th¯t ch·t ngân sách, có ngh)a c¯t gi£m các kho£n chi tiêu ngân sách, chÑng tình tr¡ng bao c¥p, lãng phí trong chi tiêu, Óng thÝi có thà tng thu¿ tiêu dùng à h¡n ch¿ c§u, m·t khác có thà gi£m thu¿ vÛi §u t°, kích thích s£n xu¥t phát triÃn à tng cung. Ngoài ra Chính phç phát hành các công cå nã à vay nhân dân nh±m bù ¯p thi¿u håt cça NSNN cing góp ph§n to lÛn vào n°Ûc viÇc gi£m tÑc Ù l¡m phát trong nÁn kinh t¿ quÑc dân.

1.4 Thu và chi NSNN

1.4.1 Thu NSNN

1.4.1.1 Khái niÇm thu NSNN

Thu NSNN là viÇc nhà n°Ûc dùng quyÁn lñc cça mình à t­p trung mÙt ph§n nguÓn tài chính quÑc gia hình thành quù NSNN nh±m tho£ mãn nhu c§u cça nhà n°Ûc

Nét nÕi b­t cça viÇc thu NSNN là: Trong b¥t cé xã hÙi nào c¡ c¥u các kho£n thu NSNN Áu g¯n liÁn vÛi chéc nng, nhiÇm vå và quyÁn lñc chính trË cça nhà n°Ûc. Sñ ra Ýi, tÓn t¡i và phát triÃn cça nhà n°Ûc là iÁu kiÇn xu¥t hiÇn các kho£n thu NSNN

1.4.1.2 ·c iÃm cça thu NSNN

- Thu NSNN là tiÁn Á c§n thi¿t à duy trì quyÁn lñc chính trË, thñc hiÇn các chéc nng và nhiÇm vå cça nhà n°Ûc.

- Thu NSNN °ãc hình thành të nhiÁu nguÓn khác nhau nh°ng chung quy l¡i là b¯t nguÓn të nÁn kinh t¿ quÑc dân và g¯n ch·t vÛi k¿t qu£ cça các ho¡t Ùng s£n xu¥t kinh doanh

1.4.1.3 NÙi dung các kho£n thu NSNN

* Xét theo nguÓn hình thành các kho£n thu

- Nhóm nguÓn thu të ho¡t Ùng s£n xu¥t kinh doanh trong n°Ûc: là các nguÓn tài chính có kh£ nng t¡o l­p nên quù NSNN do k¿t qu£ ho¡t Ùng s£n xu¥t kinh doanh trong n°Ûc mang l¡i. NguÓn thu trong n°Ûc có thà bao gÓm:

+ NguÓn thu °ãc hình hành và thñc hiÇn trong khâu s£n xu¥t: xét trên mÍi góc Ù ây là nguÓn thu quan trÍng nh¥t. VÁ m·t t÷ trÍng so vÛi tÕng sÑ thu trong n°Ûc, nguÓn thu trong khâu s£n xu¥t luôn chi¿m mÙt t÷ trÍng lÛn. VÁ m·t ý ngh)a kinh t¿, nguÓn thu này là chÉ tiêu quan trÍng ph£n ánh sñ tng tr°ßng cça nÁn kinh t¿ vÁ quy mô và hiÇu qu£.

NguÓn thu trong khâu s£n xu¥t bao gÓm: nguÓn thu të s£n xu¥t công nghiÇp, nông nghiÇp, xây dñng c¡ b£n& Tuó theo tëng giai o¡n t÷ trÍng cça các kho£n thu trong khâu s£n xu¥t có thà thay Õi phå thuÙc vào tình hình phát triÃn cça ¥t n°Ûc vào tëng thÝi kì.

+ NguÓn thu °ãc hình thành trong khâu l°u thông phân phÑi: ·c iÃm cça nguÓn thu này là chúng °ãc t¡o ra ß khâu s£n xu¥t, xong thñc hiÇn mÙt ph§n trong khâu l°u thông phân phÑi. NguÓn thu này °ãc thñc hiÇn do k¿t qu£ cça ho¡t Ùng giao l°u hàng hoá trong và ngoài n°Ûc, do viÇc mß rÙng kinh doanh tiÁn tÇ mang l¡i.

+ NguÓn thu të các ho¡t Ùng dËch vå: nguÓn thu này không nhïng góp ph§n vào viÇc tng nguÓn thu cho NSNN mà còn góp ph§n quan trÍng vào viÇc kiÃm soát và h°Ûng d«n các ho¡t Ùng dËch vå, £m b£o phát triÃn cân Ñi giïa các ngành s£n xu¥t vÛi các ho¡t Ùng dËch vå.

- NguÓn thu ngoài n°Ûc: bao gÓm các kho£n thu vÁ vay nã và viÇn trã cça n°Ûc ngoài. NguÓn thu này có ·c iÃm là g¯n ch·t vÛi tình hình kinh t¿, chính trË, xã hÙi và ngo¡i giao cça ¥t n°Ûc. NguÓn thu này th°Ýng không Õn Ënh và có tính ch¥t bù ¯p mÙt ph§n trong quá trình cân Ñi ngân sách.

* Xét theo tác dång cça các kho£n thu vÛi quá trình cân Ñi ngân sách, thu NSNN bao gÓm các kho£n:

- Thu trong cân Ñi NSNN gÓm các hình théc thu chç y¿u sau ây:

+ Thu¿, phí và lÇ phí.

+ Thu vÁ bán và cho thuê các tài s£n thuÙc sß hïu cça NSNN.

+ Thu të lãi téc cÕ ph§n cça nhà n°Ûc.

+ Các kho£n thu khác theo lu­t Ënh.

Trong các kho£n thu trên thu¿ là kho£n thu quan trÍng nh¥t, nó không chi¿m mÙt t÷ trÍng lÛn trong tÕng thu NSNN mà còn là công cå cça nhà n°Ûc à qu£n lí nÁn kinh t¿ quÑc dân. à phát huy tÑt tác dång iÁu ti¿t v) mô cça các chính sách thu¿ thi khong chÉ có n°Ûc ta mà các n°Ûc trên th¿ giÛi Áu ph£i có mÙt mÙt chính sách thu¿ phù hãp vÛi tëng thÝi kó. Þ néoc ta hiÇn nay ang áp dung mÙt sÑ s¯c thu¿ nh°: Thu¿ giá trË gia tng, thu¿ tiêu thå ·c biÇt , thu¿ thu nh­p doanh nghiÇp, thu¿ xu¥t nh­p kh©u&

M×i s¯c thu¿ khác nha, xét trên giác Ù lu­t, Áu °ãc c¥u t¡o bßi các y¿u tÑ sau ây:

+ Ñi t°ãng nÙp thu¿: xác Ënh Ñi t°ãng nÙp thu¿ là ai. HiÇn nay, Ñi t°ãng nÙp thu¿ là các cá nhân ho·c tÕ chéc kinh doanh có t° cách pháp nhân.

+ Ñi t°ãng tính thu¿: xác Ënh thu¿ °ãc tính trên cái gì, tính trên giá trË tài s£n, trên thu nh­p hay trên ph§n giá trË gia tng&

+ Thu¿ su¥t, thu¿ biÃu: Trong các lu­t thu¿ hiÇn hành ß n°Ûc ta, biÃu thu¿ su¥t °ãc sí dång phÕ bi¿n là biÃu thu¿ su¥t luù ti¿n ho·c biÃu thu¿ su¥t t÷ lÇ.

+ Y¿u tÑ miÅn, gi£m thu¿: ViÇc quy Ënh các y¿u tÑ miÅn, gi£m thu¿ trong các s¯c thu¿ nh±m thñc hiÇn các v¥n Á chính sách xã hÙi thông qua các lu­t thu¿.

- Thu à bù ¯p sñ thi¿u håt cça NSNN

Bao gÓm các kho£n vay trong n°Ûc và ngoài n°Ûc cho chi tiêu NSNN khi các kho£n chi NSNN v°ãt quá các kho£n thu trong cân Ñi cça ngân sách.

+ Vay trong n°Ûc: gÓm c£ vay cça các t§ng lÛp dân c°, các doanh nghiÇp, các tÕ tréc kinh t¿, xã hÙi trong n°Ûc. ViÇc vay này °ãc thñc hiÇn d°Ûi hình théc phát hành các công cå nã cça Chính phç( ng¯n h¡n, trung h¡n và dài h¡n) nh° các tính phi¿u kho b¡c Nhà n°Ûc, trai phi¿u Chính phç.

+Vay ngoài n°Ûc: °ãc thñc hiÇn thông qua các kho£nviÇn trã có hoàn l¡i( mÍi ph§n quan trÍng trong nguÓn vÑn ODA), vay nã cça Chính phç các n°Ûc, các tÕ chéc quÑc t¿ và các công ty.

1.4.2 Chi NSNN

1.4.2.1 Khái niÇm chi NSNN

Chi cça NSNN là quá trình phân phÑi; sí dångquù NSNN theo nhïng nguyên t¯c nh¥t Ënh cho viÇc thñc hiÇn các nhiêm vå Nhà n°Ûc.

Thñc hiÇn chi NSNN là viÇccung c¥p các ph°¡ng tiÇn tài chính cho các nhiÇm vå Nhà n°Ûc. xong viÇc cung c¥p này có nhïng ·c thù riêng:

Thé nh¥t; chi NSNN luôn g¯n ch·t vÛi nhïng nhiÇm vå kinh t¿, chính trË, xã hÙi mà Chính phç ph£i £m nh­n tr°Ûc m×i quÑc gia.

Thé hai; tính hiÇu qu£ cça các kho£n chi NSNN °ãc thà hiÇn ß t§m v) mô và mang tính toàn diÇn c£ vÁ hiÇu qu£ kinh t¿ trñc ti¿p, hiÇu qu£ vÁ m·t xã hÙi và chính trË, ngo¡i dao.

Thé ba; xét vÁ m·t tính ch¥t, ph§n lÛn các kho£n chi NSNN Áu là các kho£n c¥p phát không hoàn tr£ trñc ti¿p và mang tính bao c¥p.

Trong thÝi kì qu£n lý nÁn kinh t¿ theo c¡ ch¿ k¿ ho¡ch hoá t­p trung ß n°Ûc ta tr°Ûc ây, nÙi dung các kho£n chi NSNN °ãc phân lo¡i dña trên các chéc nng, nhiÇm vå cça Nhà n°Ûc. ¥y là các phân lo¡i chç y¿u thÝi kì này. Theo chéc nng nhiÇm vå cça Nhà n°Ûc, nÙi dung chi tiêu NSNN bao gÓm:

+ Chi ki¿n thi¿t kinh t¿

+ Chi vn hoá xã hÙi

+ Chi qu£n lý hành chính

+ Chi an ninh - quÑc phòng

+ Chi các kho£n chi khác

Theo tính ch¥t kinh t¿, NSNN °ãc chia ra các nÙi dung sau ây:

* Chi th°Ýng xuyên

Là nhïng kho£n chi không có trong khu vñc §u t° và có tính ch¥t th°Ýng xuyên à tài trã cho ho¡t Ùng cça các c¡ quan Nhà n°Ûc nh±m duy trì Ýi sÑng quÑc gia . VÁ nguyên t¯c, các kho£n chi này ph£i °ãc tài trã b±ng các kho£n thu không mang tính toán hoàn tr£ ( thu trong cân Ñi) cça NSNN.

Chi th°Ýng xuyên gÓm có:

- Chi vÁ chç quyÁn quÑc gia: téc là các chi phí mà c¡ quan Nhà n°Ûc c§n ph£i thñc hiÇn à b£o vÇ chç quyÁn quÑc gia, nh¥t là trên l)nh vñc quÑc phòng, an ninh, ngo¡i giao, thông tinh ¡i chúng&

- Chi phí liên quan ¿n sñ iÁu hành và duy trì ho¡t Ùng cç¥cc c¡ quan Nhà n°Ûc

1.5 HÇ thÑng NSNN và phân c¥p NSNN

1.5.1 HÇ thÑng NSNN

Lu­t NSNN ra Ýi là sñ ph£n ánh pháp lý c¡ ch¿ qu£n lý NSNN ß n°Ûc ta. HÇ thÑng NSNN và phân c¥p NSNN là mÙt nÙi dung cÑt lõi trong mÑi quan hÇ giïa ngân sách trung °¡ng và ngân sách Ëa ph°¡ng ã °ãc ph£n ánh rõ ràng trong lu­t dña trên quan iÃm cça £ng và Nhà n°Ûc: tng c°Ýng tính l­p trung, thÑng nh¥t, tính lien tåc cça iÁu hành v) mô, lãnh ¡o t­p trung i ôi vÛi viÇc mß rÙng trách nhiÇm và quyÁn h¡n, phát huy tính chç Ùng, sáng t¡o cça Ëa ph°¡ng Ñi vÛi nhïng v¥n Á mà các Ëa ph°¡ng có kh£ nng xí lý hiÇu qu£.

HÇ thÑng NSNN °ãc hiÃu là tÕng thà các c¥p ngân sách có mÑi quan hÇ hïu c¡ vÛi nhau trong quá trình thñc hiÇn nhiÇm vå thu,chi cça m×i c¥p ngân sách.

T¡i n°Ûc ta, tÕ ché hÇ thông NSNN g¯n bó ch·t ch½ vÛi viÇc tÕ chéc bÙ máy Nhà n°Ûc và vai trò, vË trí cça bÙ máy ó trong quá trình phát triÃn kinh t¿ xã hÙi cça ¥t n°Ûc theo Hi¿n pháp. M×i c¥p chính quyÁn có mÙt c¥p ngân sách riêng cung c¥p ph°¡ng tiÇn v­t ch¥t cho chính quyÁn ó thñc hiÇn chéc nng, nhiÇm vå cça mình trên vùng lãnh thÕ. ViÇc hình thành hÇ thÑng chính quyÁn nhà n°Ûc các c¥p là mÙt y¿u khách quan nh±m thñc hiÇn chéc nng, nhiÇm vå cça nhà n°Ûc nhiÁu c¥p ó là tiÁn Á c¥p thi¿t à tÕ ché hÇ thÑng NSNN nhiÁu c¥p.

C¥p ngân sách °ãc hình thành trên c¡ sß c¥p chính quyÁn Nhà n°Ûc, phù hãp mô hình tÕ chéc hÇ thÑng chính quyÁn Nhà n°Ûc ta hiÇn nay,hÇ thông NSNN bao gÓm ngân sách trung °¡ng và ngân sách Ëa ph°¡ng( trong ó ngân sách Ëa ph°¡ng °ãc chia làm ngân sách tÉnh, thành phÑ; ngân sách qu­n, huyÇn và ngân sách xã, ph°Ýng). Cå thÃ:

- Ngân sách trung °¡ng ph£n ánh nhiÇm vå thu, chi theo ngành và giï vai trò chç ¡o trong hÇ thÑng NSNN. Nó b¯t nguÓn të vË trí, vai trò cça trính quyÁn trung °¡ng °ãc hi¿n pháp quy Ënh Ñi vÛi viÇc thñ hiÇn các nhiÇm vå kinh t¿, chính trË, xã hÙi cça ¥t n°Ûc. Ngân sách trung °¡ng c¥p phát kinh phí cho yêu c§u thñc hiÇn chéc nng, nhiÇm vå cça Nhà n°Ûc trung °¡ng( sñ nghiÇp vn hoá, sñ nghiÇp an ninh quÑc phòng, tr­t tñ an toàn xã hÙi, §u t° phát triÃn). Nó còn là trung tâm iÁu hoà ho¡t Ùng ngân sách Ëa ph°¡ng. Trên thñc t¿, ngân sách trung °¡ng là ngân sách cça c£ n°Ûc, t­p trung ¡i bÙ ph­n nguÓn tài chính quÑc gia và £m b£o các nhiÇm vå chi tiêu có tính ch¥t huy¿t m¡ch cça c£ n°Ûc. Ngân sách trung °¡ng bao gÓm các ¡n vË dñ toán cça c¥p này, m×i bÙ, m×i c¡ quan trung °¡ng là mÙt ¡n vË dñ toán cça ngân sách trung °¡ng. Ngân sách trung °¡ng bao gÓm:

+ Ngân sách c¥p tÉnh và thành phÑ trñc thuÙc trung °¡ng( gÍi chung là ngân c¥p tÉnh).

+ Ngân sách c¥p huyÇn, qu­n, thË xã, thành phÑ trñc thuÙc tÉnh( gÍi chung là ngân sách c¥p huyÇn).

+ Ngân sách câp xã, ph°Ýng, thË tr¥n( gÍi chung là ngân sách c¥p xã).

- Ngân sách Ëa ph°¡ng là tên chung à chÉ các c¥p ngân sách cça các c¥p chính quyÁn bên d°Ûi phù hãp vÛi Ëa giÛi hành chính các c¥p. Ngoài ngân sách xã ch°a có ¡n vË dñ toán, các c¥p ngân sách khác Áu bao gÓm mÙt sÑ ¡n vË dñ toán cça c¥p ¥y hãp thành.

+ Ngân sách c¥p tÉnh ph£n ánh viÇc thu, chi chia theo lãnh thÕ, £m b£o các nhiÇm vå tÕ chéc qu£n lý toàn diÇn kinh t¿, xã hÙi cça chính quyÁn c¥p tÉnh và thành phÑ trñc thuÙc trung °¡ng. Chính quyÁn c¥p tÉnh c§n chç Ùng, sáng t¡o trong viÇc Ùng viên khai thác các th¿ m¡nh trên Ëa bàn tÉnh à tng nguÓn thu, £m b£o chi và thñc hiÇn cân Ñi ngân sách c¥p mình.

+ Ngân sách c¥p xã, ph°Ýng, thË tr¥n là ¡n vË hành chính c¡ sß có t§m quan trÍng ·c biÇt và cing có nhïng ·c thù riêng biÇt nh°: nguÓn thu °ãc khai thác trñc ti¿p trên Ëa bàn và nhiÇm vå chi cing °ãc bÑ chí à phåc vå cho måc ích trñc ti¿p cça cÙng Óng dân c° trong xã, ph°Ýng mà không thông qua mÙt khâu trung gian nào. Ngân sách xã là ngân sách c¥p c¡ sß trong hÇ thÑng NSNN, £m b£o iÁu kiÇn tài chính à chính quyÁn xã chç Ùng khai thác các th¿ m¡nh cça Ëa ph°¡ng mình nh° th¿ m¡nh vÁ ¥t ai, phát triÃn kinh t¿, xã hÙi, x­y dñng nông thôn mÛi, thñc hiÇn các chính sách xã hôi, giï gìn an ninh, tr­t tñ trên Ëa bàn.

Trong hÇ thÑng NSNN ß n°Ûc ta, ngân sách trung °¡ng chi phÑi ph§n lÛn các kho£n thu và chi quan trÍng, còn ngân sách Ëa ph°¡ng chÉ °ãc dao nhiÇm vå £m nh­n các kho£n thu và chi có tính ch¥t Ëa ph°¡ng.

TÕ chéc hÇ thÑng NSNN cça n°Ûc ta °ãc thñc hiÇn dña trên hai nguyên t¯c c¡ b£n sau:

-Nguyên t¯c thÑng nh¥t, t­p trung và dân chç

N°Ûc ta là mÙt quÑc gia thÑng nh¥t, quyÁn lñc nhà n°Ûc là thÑng nh¥t, do ó chÉ có mÙt NSNN thÑng nh¥t do QuÑc hÙi phê chu©n dñ toán và quy¿t toán NSNN, Chính phç thÑng nh¥t qu£n lý NSNN.

Nguyên t¯c tÕ chéc bÙ máy Nhà n°Ûc ViÇt Nam là nguyên t¯c t­p trung, dân chç mà NSNN là công cå cça nhà n°Ûc vì th¿ hÇ thÑng NSNN cing °ãc xây dñng theo nguyên t¯c ó.

-Nguyên t¯c b£o £m tính tñ chç, tñ chËu trách nhiÇm cça m×i c¥p ngân sách.

Nguyên t¯c này xu¥t phát të yêu c§u nâng cao trách nhiÇm cça các c¥p chính quyÁn trong viÇc thñc hiÇn các nhiÇm vå chung cça toàn quôc gia. Theo Hi¿n pháp nm 1992 và Luât TÕ ché hÙi Óng nhân dân, U÷ ban nhân dân các c¥p, m&.JL

:

x

È

Ê

î

ð

ꜞ¬Èàâ|~

Zbdpr46Ö pr¦¨Æ-V X õêßõßÔßêßÉßÉßɾɳ¨Ô¨ÔõÔ Ô• • • •Š•ŠtŠtit hJtÉhþkCJaJ hJtÉhFCJaJ hJtÉh»

UCJaJ hJtÉh7ÑCJaJ hJtÉh

,gCJaJ hµR¼CJaJ hJtÉh% CJaJ hJtÉh" žCJaJ hJtÉhŒ)CJaJ hJtÉh¾M„CJaJ hJtÉhn" CJaJ hJtÉhB-CJaJ hJtÉhÅ:ðCJaJ hJtÉhêO>CJaJ)$&LÂ

È

ð

ò

ŽžÖâZêŽ ~^l0 êáÑÄÄÄÄÄÄ¿¿¿¿¿¿ººººººgdêO>gd%

„ЄÐ^„Ð'„ÐgdB-

&

F

Æ„h^„hgdB-„h^„hgdêO>

&

F

Æ Ðh„h„^„h'„gdêO>x›'›ýý >¨º-X ò!\%-'è*Ð-h.x3v9¤<Ø@˜AbEœOÄOâOPJQ<SxS^T¸UúúúúúñìãÞÞÞÞÞÞÞÞÞÞÞÞÞÞÞÞÞgd6dZ„Ð'„Ðgd6dZgd¦>ì„Ð'„Ðgd¦>ìgdêO>X ò!ô!Ž$Æ$\)æ*è*ê*d.0/1V2X2¨2v3x3z3,6x9î<8@V@Ö@Ø@$D'EbEFF'FõêõßêÔÉêɾ³¨É¨ê'‡|qfqf[f[S[ hjÿCJaJ hJtÉhÏÕCJaJ hJtÉhÇÚCJaJ hJtÉh

2CJaJ hJtÉh =½CJaJ hJtÉhµŸCJaJ hJtÉhî~›CJaJ hJtÉhØ@šCJaJ hJtÉhø-ÍCJaJ hJtÉhÿwCJaJ hJtÉhp¬CJaJ hJtÉh6dZCJaJ hJtÉhã)CJaJ hJtÉh‰CJaJ hJtÉh¦>ìCJaJ hJtÉhþkCJaJ'F'H:N&O(O.O0OšOœOÄO

PPP.P0P6P:P@PBPFPLPPPVP^PbPfPjPnPrPvP|P~P‚P†PŠPšPžP¤P¨P°P'P¸P¼PÂPÈPÎPÒPÞPäPêPðPöPøPQ

Q QQQQ*Q.Q2Q6Q<Q>QBQHQNQRQVQZQ^Qõêß×Ì×ßļ'×'×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì×Ì× h%0BCJaJ hjÿCJaJ hÏÕCJaJ h±vh±vCJaJ h±vCJaJ hJtÉhhkCJaJ hJtÉhï'kCJaJ hJtÉhxVSCJaJG^QbQfQjQpQtQŠQŒQžQ¢Q¦Q¨Q¬Q®Q²Q¶QºQ¾QÂQÄQÈQÌQÐQÔQÜQàQôQúQþQRR

RR RRR"R$R2R6R:R<R@RBRJRNRRRVR\RbRhRjRnRrRxRzR~R„RŠRŒR"RšR R¤R¨R¬R°R²R¸R¼RÄRÈRÌRÐRÖRØRÜRâRæRèRêRìRîRòRøRüRSS

SS SS S$SLSõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõí h±vCJaJ h±vh±vCJaJ^LSRSTSVSXS\S'SdS'S"SšSžS S¤S¨S¬S'S¸SºS¾SÌSÎSÖSÚSÞSâSèSîSôSöSþSTT

TT TTT"T$T,T.T6T:T>T@TDTHTNTPTTTZTvT~T‚TˆTŽT"T˜TšT¢T¦T®T²T¸T¼TÌTÎTêTîTòTôTøTüTUU

U U UU&U(U.U2U6U8U>U@UDUHUNURUVUZU^Uõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõí h±vCJaJ h±vh±vCJaJ^^UbUhUjUnUrUvUzU€U„U†UŽUU'U-UœU U¶U¸UÊUÎUÜUàUèUìU

V V V$V(V.V4V:V>VBVJVNVbVfVnVrV~V€V†VŠVŒV"V˜VœV¢V¦VÌVÒVØVÚVÞVâVêVîVòVöVüVWWW WW WWW"W&W*W.W0W8W:WNWRWXWZW'WdWfWnWrWvWõíõíõíõíõíõíåÚåÚåíåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚ h;™h;™CJaJ h;™CJaJ h±vCJaJ h±vh±vCJaJV¸UVXV

XÀZÂ\B_Xa¤cldîde˜eèe4f(jØjl

mFn~oÌoèp&s"t²tètèuøvøwúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúgd6dZvW|W€W¦W¬WºW¾WÈWÌWäWêWîWðWöWøWXXXX&X.X2X8X<XBXFXHXNXRXXX\XnXpXvXzX€X„XŠXŽX"X-XœX X¤X¨XªX®X°X'XÄXÈXàXæXìXðXöXøXüXYYY

YYY Y$Y*Y.Y0YHYNYXY\YvYxY~Y‚YˆYŒY'Y"YžY¢Y¦YªY®Y°Y¶Y¼YÀYÄYÊYÌYÐYÔYøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøí h;™h;™CJaJ h;™CJaJ^ÔYÖYØYàYäYòYôYþYZ ZZZZZ Z&Z(Z:Z@ZFZJZLZRZVZXZ\Z^ZhZpZtZxZ|Z€ZŽZZ"Z-Z¢Z¤Z¨ZªZ°Z'ZºZ¼ZÈZÌZæZèZîZòZøZüZ[

[[[&[([,[0[6[:[>[@[N[R[X[Z[h[l[r[t[z[€[„[†[Š[Ž["[-[¤[ª[¶[¸[º[¾[Â[Ä[Ê[Ð[Ô[Ø[Ü[à[øíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøí h;™h;™CJaJ h;™CJaJ^à[è[ì[\\ \\\\ \"\(\*\6\<\B\D\L\P\T\X\\\b\f\l\r\v\~\‚\†\Š\Œ\'\-\œ\ \¤\¨\®\'\¸\¼\¾\À\Â\Î\Ò\Ü\ä\è\î\ô\ú\

] ] ]]] ]*],]4]8]<]B]D]F]H]L]P]T]\]']l]p]t]v]|]‚]„]Œ]]"]œ]ž]¤]¦]øíøíøíøíøíøíøíøíøíøíåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåøåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚ hòY

hòY

CJaJ hòY

CJaJ h;™h;™CJaJ h;™CJaJV¦]¬]°]¶]º]Ì]Ð]Ö]Ú]Þ]â]è]ì]þ]^^^^^^^&^*^4^8^D^H^J^R^X^\^b^f^p^t^z^|^€^„^Š^Ž^^˜^¦^¨^®^'^º^¼^Ì^Î^Ö^Ú^Þ^ä^ò^ö^ú^ü^__"_&_*_,_:_>_N_R_^_'_d_h_n_r_t_|_€_†_Š_Œ_-_š_¦_ª_°_²_¼_Â_Æ_Ê_Ð_Ô_Ø_Ü_øíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøí hòY

hòY

CJaJ hòY

CJaJ^Ü_â_æ_ê_ì_ø_ü_'' '$'(','2'6'F'L'P'T'Z'^'d'h'n'r'v'x'|'„'ˆ'Œ''"'š'ž' '¨'¬'²'¶'¸'¼'Â'Æ'Ê'Ð'Ô'Ü'à'ä'æ'ê'ð'ö'ú'þ'aa aaaa a$a(a,a0a6a:a<aDaHaLaRaTadahaxa|a€a†a"a˜aœa a¨a¬a¸aºaÆaÈaÌaÎaÔaØaøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøí hòY

hòY

CJaJ hòY

CJaJ^ØaÞaàaäaèaìaòaúaþab

bbb b"b$b*b,b.b0b4b8b:b>bBbHbLbPbTbXb^bbbhbvbxb€b†bŒbŽb"b-bšbžb¢b¤b¬b°b¾bÂbÄbÊbÎbÔbÞbâbîbòbøbübcc cc cc c"c&c(c,c2c8c<c@cBcDcJcNcRcXc\cncpcvc|c€c‚c†cŒc'c"cšc cøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøí hòY

hòY

CJaJ hòY

CJaJ\ c¢c¤c¬c°c¾cÂcÆcÌcÐcÔcØcÜcäcècôcøcþcdd

ddddd"d$d*d0dPdTdXd\dddhdjdldˆdŠdŽd"d¢d¦dªd®d²d¸d¾dÂdÐdÒdÖdÚdädèdúdüdee

e

eeeee.e0e4e8e<e>eNePeTeXe\e'edehepetexeze~eøðøåøåøåøåøåøåøåøåøåøåøåøåøåÝÒÝÒÝÒÝøÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝ hf\hf\CJaJ hf\CJaJ h$vÅh$vÅCJaJ hòY

CJaJ h$vÅCJaJS~e‚e†eŠe¨eªe®e²e¶eºe¾eÀeÆeÊeÎeÒeØeÚeÞeäeðeôeüef ff"f&f(f0fDfHfPfTfbfdfnfpftfvf~f‚fšf f¦fªf¬f°f²f'f¶fºf¼fÄfÈfÌfÐfÔfØfÚfàfæfêfîfþfggg g$g(g*g.g0g8g:g>gBgHgJgNgTgVgZg'gdghgõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõåíÚåíåÚåíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõí hj¬hj¬CJaJ hj¬CJaJ hf\CJaJ hf\hf\CJaJVhgjgngrg€g‚gˆgŒgg'g"g˜gœg¢g¦g²g¶gºg¾gÂgÈgÊgÌgÎgÒgØgÜgàgâgægègìgðgôgøgþghh hhh2h4h8h:h>hDhNhPhThVh\hbhhhjhrhthzh|h€h†hŒhh"h-hšhœh¢h¦h¬h²h¶hºhÄhÆhÌhÎhÒhÖhÚhÞhâhèhîhðhöhøhõíõíõíõíõíåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚ hj¬hj¬CJaJ hj¬CJaJ hf\CJaJ hf\hf\CJaJVøhühþhii ii"i$i,i0i>iBiFiHiLiPiXiZi'ibifilinitivi|i~iŠiŒišiœi¢i¤i°i¶i¼iÀiÌiÎiÜiàiöiúijj jjjj j$j&j(j,j.j4j8j@jBjHjLjZj^jdjfjnjrjtjxj~j‚j†jŒjŽj-jšjžj¢j¦jªj®j²j¶jøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÒåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚ hf\CJaJ h rîh rîCJaJ h rîCJaJ hj¬hj¬CJaJ hj¬CJaJS¶jºj¾jÂjÄjÎjÒjÞjäjèjðjôjøjkkk

k k kkk"k*k.k2k:k<k@kBkPkTk'kfkjkrkvkzk‚k„kˆkŠkŽk'k-k˜kžk k¨k¬k°k²k¸k¼kÖkØkÜkÞkâkækîkòkøkúkl

llll"l*l,l2l6l8l@lHlJlLlTlXl^ldlfltlvl|l‚lˆlŠl'l"lšlœl l¤løíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøí h rîh rîCJaJ h rîCJaJ^¤l¨l¬l'l¶lÆlÊlØlÚlâlælìlîlôlölmmmm m$m.m0m6m:m>mLmPmVmZmbmdmjmnmrmxmzm|m€m†m"m-m m¢m¨m¬m®m¶mºm¼mÀmÆmÌmÎmÔmØmÜmÞmämèmðmòmømümnn

n n nnn"n*n,n2n6n:n<n@nøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøâÚÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒÇÒ ho(ho(CJaJ ho(CJaJ h„-øCJaJ h„-øh„-øCJaJ h rîh rîCJaJ h rîCJaJN@nBnDnFnNnRnVnXn^nbnjnnnvnxn€n„nŽn-nšnžn¢n¦nªn¬n²n¶n¾nÂnÊnÌnänènðnònønünoo

oo ooo o"o&o,o2o6o<o@oBoFoJoPoRobofolopoxozoŒoo"o-o˜ožo¢o¤o¬o°o'o¸o¼oÀoÚoÞoâoæoîoòo

pp ppp"p&p,pBpõíåíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõí h rîCJaJ ho(CJaJ ho(ho(CJaJZBpDp\p'phplp‚pˆpŽpp"p˜p p¤p¼p¾pÂpÈpÌpÐpÖpØpÞpäpèpq

qq qqq&q*q.q2q6q<q@qDqHqJqPqRqXq\qrqvq|q€q„q†qŒqqžq q¦q¨q¬q°qÀqÆqÎqÒqÞqâqäqìqòqöqüqrr

r r rrr$r(r,r2r6r:r>r@rHrJrõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚ hå[§hå[§CJaJ hå[§CJaJ ho(CJaJ ho(ho(CJaJVJrNrPrTrXr^rdrjrlrtrxr|r€r'r-ršrœr r¤r¨r¬r'r¶rºr¾rÂrÈrÐrÔràrärêrìrðrör

s s ss s"s$s&s8s<s@sFsJsRsXs\sbsfslsns~s‚sŠsŽs's-sœsžs¢s¤sªs®s²s¶s¼sÀsÆsÊsÚsàsôsøsüstttt"t(t.t4t6t:t>tBtHtøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøåøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøí ho(CJaJ hå[§hå[§CJaJ hå[§CJaJZHtNtRtVtXt^tbthtltptrtvtxt|t€t„t†tÆtÊtÐtÔtôtøtuu uuuu"u$u6u8u<uBuFuHubuhurutuzu~u„uˆuŠu'u u¤uªu®u'u¸u¼uÀuÈuÊuÐuÒuØuÚuÞuäuæuèuîuòuøuüuv vvv*v.v2v6v<v@vøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåøåÚåÚåÚåÚÒÇÒÇÒÇ hÈmhÈmCJaJ hÈmCJaJ h4I'h4I'CJaJ h4I'CJaJ hå[§hå[§CJaJ hå[§CJaJN@vJvNvRvVv\vbvnvrvzv~v‚v„vŠvŒvv-v¨v¬vºv¾vÂvÆvÊvÌvÒvØvÚvàvævèvîvðvövøvþvww

w

w$w&w,w0w6w:w>wBwHwNwVwZw^w'wnwpwxw~w„w†wŒwŽw'w-wœwžw¤wªw°w²w¸w¼w¾wÄwÊwÎwÔwÚwÞwâwèwìwöwøwøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøåøíøíøÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝÒÝø húKêhúKêCJaJ húKêCJaJ h4I'CJaJ hÈmhÈmCJaJ hÈmCJaJSøwþwx x xxx$x&x*x.x2x6x>xBxVx^xdxfxlxpxrxtxxx|x€x‚x†xˆxŒxŽxœx¢x¨x¬x²x¶xºx¼xÀxÂxÈxÌxÒxÔxâxäxêxîxôxøxyy

y

yyyyyy y$y(y,y.y4y:y@yByLyPyZy\ybydypytyxyzy~y‚y'y-yžy¢y¦yªyøíøíøíøíøíøíøíøâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚøÚâÚâÚâÚâÚâÚâÚâ h'>FCJaJ h'>Fh'>FCJaJ húKêhúKêCJaJ húKêCJaJVøw\ydz®|â|}F}~}²}4~\~ª€Þ€d‚ƒ

ƒ

ƒ ƒƒƒXƒ€ƒ¦‡Öˆ˜h- -Ú-úúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúúñññ„Ð'„Ðgdogd6dZªy®y²yºy¾yÒyØyÜyÞyâyæyîyòyöyúyzz

z

zzz z"z(z,z2z6z:z<zJzPz\z'zvzzz~z€z†zŠzŽzz"z˜z¦z¨z¶z¸z¾zÀzÄzÆzÌzÒzØzÚzÞzâzðzòzözüz{ {{ {{ {.{2{:{>{R{Z{'{b{j{n{r{v{|{~{„{ˆ{Ž{'{-{˜{¦{ª{®{°{'{¸{¾{À{øíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøí h'>Fh'>FCJaJ h'>FCJaJ^À{Ä{Ê{Î{Ô{Ø{Ú{Þ{â{è{ê{ò{ö{ü{þ{||

|| ||||0|4|8|:|F|J|N|P|T|X|^|'|d|j|p|r|Œ|Ž|œ|¦|ª|¬|®|À|Ä|Ì|Ð|Þ|à|ò|ô|ü|þ|}}

}}$}(},}.}2}8}>}D}l}p}v}|}Ž}'}š}ž}¬}°}À}Æ}Ì}Ð}Þ}à}î}ö}

~øíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøíøåÚåøåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚå hÈ8ÆhÈ8ÆCJaJ hÈ8ÆCJaJ h'>Fh'>FCJaJ h'>FCJaJV

~ ~~~*~.~F~N~V~X~'~b~j~p~x~|~Š~Œ~"~-~®~²~'~º~¾~À~Ä~Æ~Ê~Ì~Ð~Ö~Ü~à~æ~î~ö~ø~ü~ "$,048:@BRTX^dhvx|‚†Œ'-¦¨²'º¼ÄÈÐÔàäêîðøü€€õíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚåÚå hÅxÔhÅxÔCJaJ hÅxÔCJaJ hÈ8ÆCJaJ hÈ8ÆhÈ8ÆCJaJV€€

€€€€"€&€4€6€H€N€T€X€^€b€h€j€†€ˆ€Œ€'€˜€œ€¸€À€È€Ê€Ð€Ô€Ø€Ú€î€ð€ö€ø€

$&*.<>BDHJZ\'fjntx~‚ˆŒŽ'-šž ¦¨°'º¾ÎÒÖØÞàæìðôúþ‚

‚&‚*‚<‚>‚N‚õíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõí hÅxÔCJaJ hÅxÔhÅxÔCJaJ^N‚T‚Z‚'‚v‚x‚~‚€‚Ž‚"‚˜‚š‚œ‚ž‚ ‚¤‚¨‚®‚²‚'‚‚Ăʂ΂Ђ؂ނä‚è‚ê‚ú‚ü‚ƒƒƒƒƒƒVƒXƒ^ƒ€ƒ†Z†Œ†'†-†¤‡¦‡NŠõíõíõíõíõíõíõíõíõíõíõåÚåÚåÚåÚåÚåÚíÒÇ¿'©¿'ž"ˆ}ˆ}'} hJtÉh...'zCJaJ hJtÉhº2yCJaJ hJtÉhª&CJaJ hJtÉh˜rCJaJ hJtÉhhkCJaJ hJtÉh•C²CJaJ hjÿCJaJ hvi}h7gCJaJ h7gCJaJ hvi}hvi}CJaJ hvi}CJaJ hÅxÔCJaJ hÅxÔhÅxÔCJaJ1NŠŠŽ-˜šœÞ('*'°"Ô"(-f-h-€-- --Ð-Ú-à-˜"˜d˜f˜æšDF ¡ü¡¢¢:¢õêõßÔõÉÔ߾߳Ԩß''‡'|'‡|'|q|qf[f[ hJtÉh^*WCJaJ hJtÉhQnÖCJaJ hJtÉhATÞCJaJ hJtÉhü2DCJaJ hJtÉhŽ3‹CJaJ hJtÉhƒr°CJaJ hJtÉh/'CJaJ hJtÉhÃ%óCJaJ hJtÉhè-CJaJ hJtÉh§T%CJaJ hJtÉhoCJaJ hJtÉh -CJaJ hJtÉh

y#CJaJ hJtÉh...'zCJaJ hJtÉhp ŠCJaJ#Ú-f˜hšF<¢Ø£„¤à¤Z¦®§H¨6ø^øžø˜úöúêý,ÿ"hXöíèèèããÑÑÑÑÑÑÑÑ¿¿¿¿­

Æ Ð p@

à4gd*~

Æ Ð p@

à4gdÑ9

Æ Ð p@

à4gd^*Wgd^*Wgdü2D„Ð'„Ðgdü2D„Ð'„Ðgdo :¢<¢\¦¬§®§

ªö6ø<ø\ø^ødø˜ú¤ú¬úôúöú,ÿ "(fhV\ÂÄƤ °

²

n

,.0õêßêßÝßÕÊßÕÊ¿'¿Ê'©'Õ©ž"ˆ"ˆ"ˆ}ˆ}r}rgˆ hJtÉhÀqgCJaJ hJtÉhSnCJaJ hJtÉhP­CJaJ hJtÉh*~CJaJ hJtÉhý(¹CJaJ hJtÉh^ CJaJ hJtÉhvaÂCJaJ hJtÉhÑ9CJaJ hJtÉh|sCJaJ hJtÉhŸHCJaJ hjÿCJaJU hJtÉhòCJaJ hJtÉh^*WCJaJ hJtÉhATÞCJaJ$×i c¥p chính quyÁn có chúc nng nhiÇm vå ph£i thñc hiÇn òi hÏi có nguÓn ngân sách áp éng. Do v­y, c§n xây dñng cho m×i c¥p chính quyÁn có ngân sách cça c¥p mình, có nguÓn thu và các kho£n chi, có quyÁn quy¿t Ënh ngân sách cça c¥p mình trên c¡ sß ch¥p hành pháp lu­t cça Nhà n°Ûc.

1.5.2 Phân c¥p NSNN

1.5.2.1 Khái niÇm phân c¥p NSNN

Phân c¥p NSNN thñc ch¥t là viÇc gi£i quy¿t mÑi quan hÇ giïa các c¥p chính quyÁn trong viÇc phân Ënh nguÓn thu và nhiÇm vå chi cça tëng c¥p và thñc hiÇn bÕ sung ngân sách c¥p trên cho ngân sách c¥p d°Ûi à £m b£o sñ phát triÃn Óng Áu giïa các vùng.

Phân c¥p °ãc thñc hiÇn theo các yêu c§u sau:

-£m b£o tính thÑng nh¥t cça NSNN: phân c¥p qu£n lý Ã phát huy quyÁn dân chç, tính chç Ùng sáng t¡o cça các c¥p chính quyÁn trong khai thác, bÓi d°áng, huy Ùng nguÓn thu; tính toán ch·t ch½, sí dång ti¿t kiÇm có hiÇu qu£ các kho£n chi NSNN. Các c¥p chính quyÁn Áu ph£i ch¥p hành thÑng nh¥t các lu­t pháp tài chính ngân sách, các quy¿t Ënh cça Chính phç và BÙ Tài chính.

-Phân c¥p NSNN ph£i phù hãp vÛi phân c¥p các l)nh vñc khác cça Nhà n°Ûc, t¡o ra mÙt sñ Óng bÙ trong thñc hiÇn và qu£n lý các ngành, các l)nh vñc cça Nhà n°Ûc.

-NÙi dung phân c¥p NSNN ph£i phù hãp vÛi Hi¿n pháp và Lu­t phát quy Ënh chéc nng, nhiÇm vå, quyÁn h¡n và trách nhiÇm cça c¥p chính quyÁn, b£o £m m×i c¥p ngân sách có các nguÓn thu, các kho£n chi, quyÁn và trách nhiÇm vÁ ngân sách t°¡ng xéng nhau.

1.5.2.2 NÙi dung phân c¥p nhà n°Ûc

Phân c¥p ngân sách nhà n°Ûc, vÁ thñc ch¥t là gi£i quy¿t t¥t c£ các mÑi quan hÇ giïa chính quyÁn nhà n°Ûc trung °¡ng vÛi các c¥p chính quyÁn Ëa ph°¡ng có lien quan tÛi ho¡n Ùng NSNN. NÙi dung phân c¥p NSNN bao gÓ viÇc gi£i quy¿t các quan hÇ sau:

-Thé nh¥t là phân c¥p các v¥n Á liên quan ¿ qu£n lý, iÁu hành NSNN të trung °¡ng ¿n Ëa ph°¡ng trong viÇc ban hành, tÕ chéc thñc hiÇn kiÃm tra, giám sát vÁ trình Ù, chính sách.

Ti¿p theo là phân c¥p các v¥n Á liên quan ¿ nhiÇm vå qu£n lý và iÁu hành NSNN trong viÇc ban hành hÇ thÑng biÃu m¥u, chéng të vÁ trình tñ và trách nhiÇm cça các c¥p chính quyÁn trong xây ñngvñ toán ngân sách, quy¿t toán ngân sách và tÕ chéc thñc hiênh k¿ ho¡ch NSNN. Cå thÃ:

QuÑc hÙi quy¿n Ënh tÕng thu, tÕng chi, méc bÙ chi và các nguÓn bù d¯p bÙ chi; phân tÕ NSNN theo tëng lo¡i thu, tëng l)nh vñc chi và theo c¡ c¥u giïa cchi th°Ýng xuyên và chi §u t° phát triÃn, chi tr£ nã. QuÑc hÙi giao cho U÷ ban th°Ýng vå QuÑc hÙi Ënh ph°¡ng án phân bÕ ngân sách trung °¡ng cho tëng bÙ, ngành và méc bÕ sung të ngân sách trung °¡ng cho tëng tÉnh, thành phÑ trñc thuÙc trung °¡ng. Nh° v­y, QuÑc hÙi quy¿t Ënh nhïng v¥n Á then chÑt vÁ NSNN, £m b£o c¡ c¥u thu, chi NSNN hãp lý và cân Ñi NSNN tích cñc Óng thÝi giám dát viÇc phân bÕ ngân sách trung °¡ng và ngân sách các Ëa ph°¡ng.

U÷ ban th°Ýng vå QuÑc hÙi có trách thñc hiÇn nhiÇm vå vça QuÑc hÙi giao vÁ quy¿t Ënh ph°¡ng án phân bÕ ngân sách trung °¡ng, giám sát viÇc thi hành phát lu­t vÁ NSNN.

Chính phç trình QuÑc hÙ, u÷ ban thuong vå quÑc hÙi các dñ án lu­t, pháp lÇnh và các dñ án khác vÁ NSNN; ban hành các vn b£n pháp quy vÁ NSNN; l­p trình QuÑc hÙi dñ toán và phân bÕ NSNN, dñ toán iÁu chÉnh NSNN trong tr°Ýng hãp c§n thi¿t; giao nhiÇm vå thu, chi ngân sách cho tëng bÙ, nganh; thÑng nh¥t qu£n lý NSNN £m b£o sñ phÑi hãp ch·t ch½ giïa các c¡ quan qu£n lý ngành và Ëa ph°¡ng trong viÇc thåc hiÇn NSNN; tÕ chéc kiÃm tra viÇc thñc hiÇn NSNN; quy inh nguyên t¯c, ph°¡ng pháp tình toán sÑ bÕ sung nguÓn thu të ngân sách trên cho ngân sách c¥p d°Ûi; quy Ënh ch¿ Ù qu£ lý dñ phòng NSNN và quù dñ trï tài chính; kiÃm tra nghË quy¿t cça QuÑc hÙi Óng nhân dân vÁ dñ toán và quy¿t toán NSNN; l­p và trình QuÑc hÙi quy¿t toán NSNN và quy¿t toán các công trnhf c¡ b£n cça nhà n°Ûc.

BÙ Tài chính chu©n bË các dñ án lu­t, pháp lÇnh và các dñ án khác vÁ NSNN trình chính phç; ban hành các vn b£n pháp quy vÁ NSNN theo th©m quyÁn; chËu trách nhiÃm tr°Ûc Chính phç hiÇn chéc nng thÑng nh¥t qu£n lý NSNN; h°áng d«n kiÃm tra các bÙ, c¡ quan khác ß trung °¡ng và Ëa ph°¡ng xây dñng dñ toán NSNN hàng nm; Á xu¥t các biÇn pháp nh±m th°ãc hiÇn chính sách tng thu, ti¿t kiÇm chi NSNN; chç trì phÑi hãp vÛi các bÙ, ngành trong viÇc xây dñng các ch¿ Ù, tiêu chu©n, các ¡n vË hành chính, sñ nghiÇp và các Ñi t°ãng khác có ngh)a vå nÙp ngân sách và các Ñi t°¡ng khác có ngh)a vå nÙp ngân sách và sí dång ngân sách; qu£ng lý NSNN và các quù khác cça Nhà n°Ûc; l­p quy¿t toán NSNN trình chính phç.

BÙ k¿ ho¡ch và §u t° có nhiÇm vå trình chính phç dñ án k¿ hoách phát triÃn kinh t¿, xã hÙicça các n°Ûc và cân Ñi chç y¿u cça nÁn kinh t¿ quÑc dân, trong ó có cân Ñi tài chính tiÁn tÇ, vÑn §u t° xây dñng c¡ b£n làm c¡ sß cho viÇc xây dñng k¿ ho¡ch tài chính, ngân sách; phÑi hãp vÛi bÙ tài chính l­p dñ toán và ph°¡ng án phân bÕ NSNN trong l)nh vñc phå trách; phÑi hãp vÛi bÙ §u t° các công trình xây dñng c¡ b£n.

Ngân hàng Nhà n°Ûc có nhiÇm våphÑi hãp vÛi bÙ tài chính trong viÇc l­p dñ toán NSNN Ñi vÛi k¿ ho¡ch và ph°¡ng án vay à bù ¯p bÙi chi NSNN; t¡m éng cho NSNN à xí lý thi¿u håt t¡m thÝi quù NSNN theo quy¿t Ënh cça thç t°¡ng Chính phç.

Các bÙ, ngành khác có théc hiÇn ngân sách thuÙc ngành, l)nh vñc phå trách; báo cáo tình hình thñc hiÇn và k¿t qu£ sí dång ngân sách thuÙc ngàh, l)nh vñc phå trách; phÑi hãp vÛi bÙ tài chính xây dñng Ënh méc tiêu chu©n NSNN thuÙc ngành, l)nh vñc phå trách.

HÙi Óng nhân dân có quyÁn quy¿t Ënh dñ toán và phân bÕ ngân sách Ëa ph°¡ng, phê chu©n quy¿n toán ngân sách Ëa ph°¡ng; quy¿t Ënh iÁu chÉnh dñ toán NSP trong thÝi gian c§n thiêt; giám sát viÇc thñc hiÇn ngân sách ã quy¿t Ënh. Riêng Ñi vÛi HÙi Óng nhân dân c¥p tÉnh, ngoài nhïng nhiÇm vå, quÁn h¡n nêu trên còn có °ãc quyÁn quy¿t inh thu, chi lÇ phí, phå thu và các kho£n óng góp cça nhân dân theo quy Ënh cça pháp lu­t.

U÷ ban nhân dân l­p dñ toán và ph°¡ng án phân bÕ ngân sách Ëa ph°¡ng, dñ toán iÁu chÉnh NSP trong tr°Ýng hãp c§n thi¿t trình HND cùng c¥p quy¿t Ënh và báo cáo c¡ quan tài chính c¥p trên trñc ti¿p. KiÃm tra nghË quy¿t cça HND c¥p d°Ûi vÁ dñ toán ngân sách và quy¿t toán ngân sách. TÕ chéc th°c hiÇn NSP và báo cáo vÁ NSNN theo qui Ënh. Riêng Ñi vÛi c¥p tÉnh, thành phÑ trñc thuÙc trung °¡ng, UBND còn có nhiÇm vå l­p và trình HND quy¿t Ënh thu phí, lÇ phí, phå thu, huy Ùng vÑn trong n°Ûc cho §u t° xây dñng c¡ b£n thuÙc Ëa ph°¡ng qu£n lý.

Nh° v­y, lu­t ã quy Ënh rõ ràng vÁ nhiÇm vå, quyÁn h¡n cça các c¡ quan. chính quyÁn Nhà n°Ûc trong l)nh vñc NSNN, ·c biÇt Ñi vÛi HND và UBND các c¥p ã có sñ Õi mÛi theo h°Ûng tng tính tñ chç, sáng t¡o cça Ëa ph°¡ng trong viÇc phát huy tiÁm nng hiÇn có, bÓn d°áng và tng thu cho ngân sách c¥p mình, të ó chç Ùng bÑ trí chi tiêu hãp lý, có hiÇu qu£ theo k¿ ho¡ch phát triÃn kinh t¿, xã hÙi cça Ëa ph°¡ng, phù hãp vÛi quy ho¡ch tÕng thà và ch¿ Ù thu, chi thÑng nh¥t cça Nhà n°Ûc. iÁu này c¡ b£n cing pphù hãp vÛi ph°¡ng h°Ûng Ñi mÛi chéc nng, nhiÇm vå cça HND và UBND toàn quÑc.

Thé hai, phân c¥p vÁ m·t v­t ch¥t, téc là quy Ënh rõ nguÓn thu và nhiÇm vå chi cça tëng c¥p.

VÁ các kho£n thu:

HiÇn nay, theo lu­t NSNN sía Õi, viÇc phân chia nÙi dung thu NSNN không dña vào tính ch¥t sß hïu, tÕ chéc cça c¡ sß kinh t¿ theo c¡ ch¿:

-M×i c¥p ngân sách Áu có các kho£n thu °ãc h°ßng 100%. Nh° v­y, có thà giúp chính quyÁn Ëa ph°¡ng chç Ùng bÑ trí cân Ñi ngân sách c¥p mình.

-Các kho£n thu °ãc phân chia theo t÷ lÇn iÁu ti¿t giïa các c¥p ngân sách.

Tr°Ûc ây, t÷ lÇ iÁu ti¿t này °ãc xác Ënh bÏi cong théc:

X=[(Q-T):K]*100

Trong ó: X: là t÷ lÇ iÁu ti¿t các kho£n thu.

T: là tÕng sÑ chi theo nhiÇm vå °ãc giao.

Q: là tÕng sÑ thu cÑ Ënh.

K: là thu¿ doanh thu và thu¿ nông nghiÇp.

Công théc trên bË ánh gia là thi¿u c¡ sß khoa hÍc, không chính xác vÁ m·t toán hÍc và kinh t¿ d«n eens b¥t công b±ng giïa nhiÁu Ëa ph°¡ng, sÑ tÉnh có t÷ lÇ iÁu ti¿t tính ra v°ãt quá 100% là quá lÛn nên ngân sách nhiÁu Ëa ph°¡ng bÙi thu, trong khi ó NST¯ bÙi chi.

HiÇn nay, lu­t quy Ënh:

-T÷ lÇ ph§n trm phân chia các kho£n thu giïa NST¯ và ngân sách tëng tÉnh do Chính phç quy¿t Ënh và nó °ãc áp dång chung Ñi vÛi t¥t c£ các kho£n thu °ãc phân chia và °ãc xác Ënh riêng cho tëng tÉnh.

Các kho£n thu °ãc phân chia gÓm:

Thu¿ giá trË gia tng không kà thu¿ gia trË gia tng thu të hàng hoá nh­p kh©u và thu të ho¡t Ùng sÕ sÑ ki¿n thi¿t.

Thu¿ thu nh­p doanh nghiÇp không kà thu¿ thu nh­p doanh nghiÇp cça các ¡n vË h¡ch toán toàn ngành và thu¿ thu nh­p doanh nghiÇp thu të ho­t Ùng xÕ sÑ ki¿n thi¿t.

Thu¿ thu nh­p Ñi vÛi ng°Ýi có thu nh­p cao.

Thu¿ chuyÃn thu nh­p ra n°Ûc ngoài cça các tÕ chí cá nhân n°Ûc ngoài có vÑn §u t° t¡i ViÇt nam.

Thu sí dång vÑn ngân sách të ho¡t Ùng xÕ sÑ ki¿n thi¿t.

Theo thông t° sÑ 59/2003/BTC ngày 23-06-2003 thì t÷ phân chia ngân thu giïa NST¯ và NSP °ãc xác Ënh nh° sau:

GÍi a là tÕng chi NSP

b là tÕng các kho£n thu Ëa ph°¡ng °ãc h°ßng 100%

c là tÕng sÑ các kho£n thu phân chia giïa NST¯ và NSP

N¿u (a-b)<c thì tà lÇ phân % phân chia °ãc tính theo công théc sau:

EMBED Equation.3

k: l÷ lÇ % cho nguÓn thu phân chia mà Ëa ph°¡ng °ãc giï l¡i

N¿u (a-b)=c thì NSP °ãc giï l¡i 100%

N¿u (a-b)>c thì NSP °ãc giï l¡i 100% và ph§n thi¿u håt trong nguÓn thu s½ °ãc NST¯ c¥p bÕ sung

Sau ó t÷ lÇ % phân chia ngân sách trong NSP giïa các c¥p, tÉnh, huyên, xã, ph°Ýng do HND c¥p tÉnh quy Ënh.

B£ng phân Ënh nguÓn thu giïa NST¯ và NSP

B£ng 1:

NST¯ NSP Các kho£n thu 100% 1. Thu¿ giá trË gia tng hàng hoá nh­p kh©u

2. Thu¿ xu¥t kh©u, thu¿ nh­p kh©u

3. Thu¿ tiêu thå ·c biÇt, không kà thu¿ tiêu thå ·c biÇt hàng s£n su¥t trong n°Ûc thu vào các m·t hàng bài lá, vàng mã, hàng mã và các dËch vå kinh doanh vi tr°Ýng, mát-xa, ka-ra-ô-kê; kinh doanh gôn (golf) bán th» hÙi viên, vé ch¡i gôn; kinh doanh ca-si-nô (casino); trò ch¡i b±ng máy gi¯c-pót (jackpot); kinh doanh vé ·t c°ãc ua ngña, ua xe

4. Thu¿ thu nh­p doanh nghiÇp cça các ¡n vË h¡ch toán toàn ngành

5. Các kho£n thu¿ và thu khác të d§u khí ph£i nÙp ngân sách trung °¡ng theo quy Ënh cça Chính phç

6. Thu nh­p të vÑn góp cça Nhà n°Ûc, tiÁn thu hÓi vÑn cça Nhà n°Ûc t¡i các c¡ sß kinh t¿, thu hÓi tiÁn cho vay cça Nhà n°Ûc (c£ gÑc và lãi), thu të quù dñ trï nhà n°Ûc

7. Các kho£n do Chính phç vay; viÇn trã không hoàn l¡i cça Chính phç các n°Ûc, các tÕ chéc, cá nhân ß n°Ûc ngoài cho Chính phç theo quy Ënh cça pháp lu­t

8. Các kho£n phí, lÇ phí và các kho£n thu khác nÙp vào ngân sách trung °¡ng theo quy Ënh cça Chính phç

9. Thu k¿t d° ngân sách trung °¡ng

10. Các kho£n thu khác theo quy Ënh cça pháp lu­t. 1. TiÁn cho thuê ¥t

2. TiÁn cho thuê và tiÁn bán nhà ß thuÙc sß hïu nhà n°Ûc

3. LÇ phí tr°Ûc b¡ phát sinh trên Ëa bàn huyÇn, qu­n, không kà lÇ phí tr°Ûc b¡ nhà, ¥t

4. Thu të ho¡t Ùng xÕ sÑ ki¿n thi¿t

5. ViÇn trã không hoàn l¡i cça các tÕ chéc, cá nhân ß n°Ûc ngoài trñc ti¿p cho c¥p tÉnh theo quy Ënh cça pháp lu­t

6. Các kho£n phí, lÇ phí và các kho£n thu khác nÙp vào ngân sách c¥p tÉnh theo quy Ënh cça Chính phç

7. Huy Ùng cça các tÕ chéc, cá nhân à §u t° xây dñng các công trình k¿t c¥u h¡ t§ng theo quy Ënh cça Chính phç

8. óng góp tñ nguyÇn cça các tÕ chéc, cá nhân ß trong và ngoài n°Ûc cho ngân sách c¥p tÉnh

9. Thu k¿t d° ngân sách c¥p tÉnh;

10. BÕ sung të ngân sách trung °¡ng

11. Các kho£n thu khác theo quy Ënh cça pháp lu­t.

12. Các kho£n thu¿ liên quan ¿n nhà ¥t

13. TiÁn sí dång ¥t

14. Các kho£n thu khác theo qui Ënh B£ng 2:

Các kho£n thu phân chia theo t÷ lÇ ph§n trm giïa NST¯ và ngân sách tÉnh 1.Thu¿ GTGT( trë thu¿ GTGT hàng nh­p kh©u và ho¡t Ùng xÕ sÑ ki¿n thi¿t)

2. Thu¿ thu nh­p doanh nghiÇp( trë các ¡n vË h¡ch toán toàn ngành và ho¡t Ùng xÑ sÑ ki¿n thi¿t)

3. Thu¿ thu nh­p Ñi vÛi ng°Ýi có thu nh­p cao

4. Thu¿ chuyÃn thu nh­p ra n°Ûc ngoài

5. Thu të sí dång vÑn ngân sách cça các DNNN Các kho£n thu phân chia giïa tÉnh, huyÇn, xã 1.Thu¿ chuyÃn quyÁn sí dång ¥t

2. Thu¿ nhà ¥t

3. Thu¿ sí dång ¥t nông nghiÇp

4. Thu¿ tài nguyên

5. Thu¿ tiêu thå ·c biÇt vÛi hàng s£n xu¥t trong n°Ûc vào vàng mã, kinh doanh vi tr°Ýng, mát xa... t÷ lÇ phân chia do UBND tÉnh quy¿t Ënh VÁ các kho£n chi:

VÁ chi tiêu, m×i c¥p ngân sách Áu có các kho£n chi th°Ýng xuyên và chi §u t° tuó thuÙc vào ph¡m vi thñc hiÇn các chéc nng, nhiÇm vå cça m×i c¥p chính quyÁn nhà n°Ûc theo lu­t Ënh.

-Chi th°Ýng xuyên: Là nhïng kho£n chi h¿t séc c§n thi¿t và không thà trì hoãn, ph£i thñc hiÇn th°Ýng xuyên hàng tháng, hàng nm à duy trì tÓn t¡i cça bÙ máy nhà n°Ûc.

Chi th°Ýng xuyên bao gÓm:

+ Chi qu£n lý hành chính

+ Chi cho ho¡t Ùng sñ nghiÇp( kinh t¿, nông- lâm-ng° nghiÇp, Ëa ch¥t, thu÷ lãi, thu÷ vn... )

+ Chi cho sñ nghiÇp giáo dåc, y t¿, vn hoá, xã hÙi

+ Chi an ninh quÑc phòng ...

-Chi §u t°, phát triÃn: Là nhïng kho£n chi à hình thành tài s£n cÑ Ënh nh° mua s¯m tài s£n cÑ Ënh, §u t° xây dñng các công trình kinh t¿ mii nhÍn, xây dñng c¡ sß h¡ t§ng kinh t¿ -xã hÙi, xây dñng nhà cía, §u t° vào các Ùng s£n tài chính, sía chïa lÛn tài s£n cÑ Ënh, chi tr£ nã gÑc tiÁn vay... nhïng kho£n chi này g¯n vÛi viÇc iÁu chÉnh v) mô cça Nhà n°Ûc t¡o môi tr°Ýng và iÁu kiÇn cho các thành ph§n kinh t¿ ho¡t Ùng và phát triÃn.

Thé ba, quan hÇ chu trình ngân sách, téc là quan hÇ vÁ qu£n lý trong chu trình v­n Ùng cça NSNN, të khâu l­p ngân sách ¿n ch¥p hành và quy¿t toán ngân sách. Trong hÇ thÑng các mÑi quan hÇ này còn bao gÓm c£ quan hÇ trong kiÃm tra và thanh tra NSNN

1.5.2.3 Các nguyên t¯c phân c¥p NSNN

Nh±m gi£i quy¿t các mÑi quan hÇ nói trên, trong phân c¥p NSNN c§n ph£i thñc hiÇn mÙt sÑ nguyên t¯c nh¥t Ënh.

-Phân c¥p NSNN ph£i °ãc ti¿n hành Óng bÙ vÛi phân c¥p kinh t¿ và tÕ chéc bÙ bÙ máy hành chính.

Tuân thç nguyên t¯c này t¡o iÁu kiÇn thu­n lãi cho viÇc gi£i quy¿t mÑi quan hÇ v­t ch¥t giïa các c¥p chính quyÁn, xác Ënh rõ nguÓn thu trên Ëa bàn và quy Ënh nhiÇm vå chi cça các c¥p chính quyÁn mÙt cách chính xác.

Phân c¥p kinh t¿ là tiÁn Á và là iÁu kiÇn b¯t buÙc à thñc hiÇn phân c¥p NSNN, tÕ chéc bÙ máy Nhà n°Ûc là c¡ sß Ã xác Ënh ph¡m vi, méc Ù thu chi cça ngân sách ß m×i c¥p chính quyÁn.

-£m b£o thà hiÇn vai trò chç ¡o cça NST¯ và vË trí Ùc l­p cça NSP trong hÇ thÑng NSNN thÑng nh¥t.

£m b£o vai trò chç ¡o cça NST¯ là mÙt òi hÏi khách quan, b¯t nguÓn të vË trí, vai trò cça chính quyÁn trung °¡ng ã °ãc Hi¿n pháp quy Ënh Ñi vÛi viÇc thñc hiÇn các nhiÇm vå kinh t¿, chính trË, xã hÙi cça ¥t n°Ûc.

VË trí Ùc l­p cça NSP °ãc thà hiÇn:

+ Các c¥p chính quyÁn có quyÁn l­p, ch¥p hành và quy¿t toán ngân sách cça mình trên c¡ sß chính sách, ch¿ Ù ã ban hành.

+ Các c¥p chính quyÁn ph£i chç Ùng, sáng t¡o trong viÇc khai thác các th¿ m¡nh cça Ëa ph°¡ng à tng nguÓn thu, £m b£o chi, thñc hiÇn cân Ñi ngân sách cça c¥p mình.

-£m b£o nguyên t¯c công b±ng trong phân c¥p NSNN

à gi£i quy¿t úng ¯n mÑi quan hÇ v­t ch¥t giïa các c¥p chính quyÁn, viÇc giao nhiÇm vå thu chi cho Ëa ph°¡ng ph£i cn cé vào yêu c§u cân Ñi chung cça c£ n°Ûc, nh°ng cÑ g¯ng h¡n ch¿ th¥p nh¥t sñ chênh lÇch vÁ kinh t¿, vn hoá, xã hÙi do h­u qu£ cça phân c¥p này sinh ra giïa các vùng lãnh thÕ.

N¿u phân c¥p NSNN không thñc hiÇn theo nhïng nguyên t¯c trên thì viÇc phân c¥p NSNN s½ không ¡t °ãc hiÇu qu£ nh° mong muÑn.

1.6 Chu trình NSNN

1.6.1 Khái niÇm

Chu trình NSNN chÉ toàn bÙ các ho¡t Ùng të khâu l­p dñ toán ngân sách ¿n khâu ch¥p hành và cuÑi cùng là quy¿t toán NSNN.

1.6.2 NÙi dung cça chu trình NSNN

1.6.2.1 L­p dñ toán NSNN

L­p dñ toán NSNN thñc ch¥t là dñ toán các kho£n thu chi cça NSNN trong mÙt nm ngân sách.

-Yêu c§u cça l­p dñ toán NSNN

+ B£o £m viÇc xây dñng dñ toán thu chi NSNN dña trên hÇ thÑng các chính sách, ch¿ Ù, tiêu chu©n, Ënh méc úng ¯n phù hãp vÛi thñc tiÅn kinh t¿ - xã hÙi ang v­n Ùng.

+ B£o £m viÇc xây dñng dñ toán thu chi NSNN ti¿n hành úng vÛi trình tñ và thÝi gianquy Ënh.

+ B£o £m mÑi quan hÇ éng ¯n giï k¿ ho¡ch hiÇn v­t và k¿ ho¡ch giá trË thông qua viÇc thi¿t l­p dñ toán thu chi cça NSNN trong bÙi c£nh cça cung c§u, giá c£ có sñ bi¿n Ùng.

-Cn cé Ã l­p dñ toán NSNN

Thñc ch¥t dñ toán NSNN là sñ ph£n ánh nhu c§u Ùng viên, phân phÑi và sí dång vÑn NSNN nh±m áp éng mÙt cách tích cñ các dñ án phát triÃn kinh t¿ -xã hÙi và nh° c§u chi tiêu cça bÙ máy Nhà n°Ûc. Vì v­y, Ã dñ toán NSNN bi¿n thành hiÇn thñc, khi l­p dñ toán ph£i dña vào nhïng cn cé sau ây:

+ L­p dñ toán NSNN tr°Ûc h¿t ph£i dña vào ph°¡ng h°Ûng, chç tr°¡ng, nhiÇm vå phát triÃn kinh t¿, vn hoá, xã hÙi, an ninh quÑc phòng cça £ng và Nhà n°Ûc.

+ L­p dñ toán NSNN ph£i cn cé vào k¿t qu£ phân tích tình hình hiÇn thñc dñ toán NSNN trong thÝi gian qua. ây là cn cé quan trÍng à bÕ sung nhïng kinh nghiÇm c§n thi¿t cho viÇc l­p dñ toán NSNN trong kó k¿ ho¡ch.

-Quy trình cça so¡n l­p ngân sách °ãc khai quát bßi 6 b°Ûc :

+ Ph£i có cân Ñi v) mô tÕng quát vÁ thu chi

+ So¡n th£o thông t° và thông báo vÁ ngân sách, trong ó qui Ënh rõ méc tr§n chi tiêu ngân sách cho tëng ngành và h°áng d«n viÇc so¡n t­p ngân sách cça ngành.

+ Cán bÙ ngành và Ëa ph°¡ng l­p dñ th£o ngân sách dña trên ph°¡ng vn b£n h°Ûng d«n ó

+ àm phán ngân sách giïa cán bÙ, ngành vào Ëa ph°¡ng vÛi BÙ Tài chính.

+ Chính phç và các c¡ quan ché nng ß Trung °¡ng hoàn t¥t l§n cuÑi dñ th£o ngân sách và trình QuÑc hÙi

+ QuÑc hÙi thông qua ngân sách hàng nm.

1.6.2.2 Ch¥p hành NSNN

Sau khi NSNN °ãc phê chu©n và nm ngân sách b¯t §u, viÇc thñc hiÇn NSNN °ãc thñc hiÇn.

-TÕ chéc ch¥p hành dñ toán thu:

Måc tiêu cça dñ toán thu là trên c¡ sß không ngëng bÓi d°áng phát triÃn nguÓn thu, tìm mÍi biÇn pháp Ùng viên khai thác, £m b£o t÷ lÇ Ùng viên chung mà QuÑc hÙi ã phê chu©n à áp éng nhu c§u chi tiêu cça Nhà n°Ûc ã °ãc ho¡ch Ënh trong dñ toán chi.

à ¡t °ãc måc tiêu ó, viÇc tÕ chéc ch¥p hành dñ toán thu ph£i thñc hiÇn Óng bÙ các biÇn pháp sau ây.

+ Xác l­p và hoàn thiÇn hÇ thÑngchính sách, ch¿ Ù Ùng viên thích hãp vëa £m b£o khuy¿n khích ho¡t Ùng viên s£n xu¥t kinh doanh, vëa £m b£o méc Ù viÇc cça nhà n°Ûc.

+ Nâng cao công tác tuyên truyÁn chính sách, ch¿ Ù thu làm cho mÍi thành viên trong xã hÙi th¥y trách nhiÇm cça mình trong viÇc thñc hiÇn ngh)a vå Ñi vÛi NSNN.

+ KiÃm toán tÕ ché bÙ máy thu theo nguyên t¯c thÑng nh¥t, nng cao hiÇu lñc cça bÙ máy, £m b£o gÍn nh¹và hiÇu qu£ cao.

+ Ñi mÛi và hoàn thiÇn công tác qu£n lý thu të khâu l­p k¿ ho¡ch, giao k¿t ho¡ch thu ¿n khâu tÕ chéc công tác ôn Ñc thu lÙp công tác kê k¿ toán thu.

+Tng c°Ýng công tác bÓi d°áng, nâng cao nghiÇp vå cho cán bÙ qu£n lý thu; Óng thÝi sí lý tÑt mÑi quan hÇ giïa các c¡ quan chéc nng liên quan ¿n công tácthu nÙp cça NSNN.

-TÕ chéc ch¥p hành dñ toán chi:

Måc tiêu cça viÇc ch¥p hành dñ toan chi là £m b£o §y í, kËp thÝi nguÓn kinh phí cça NSNN cho ho¡t Ùng cça bÙ máy Nhà n°Ûc và thñc hiÇn các ch°¡ng trình kinh t¿ - xã hÙi °ãc ho¡ch Ënh trong nm k¿ ho¡ch. Thñc ch¥tt cça viÇc ch¥p hành dñ toán là tÕ ché viÇc ch¥p phát kinh phí sao cho ti¿t kiÇm và ¡t hiÇu qu£ cao.

à ¡t °ãc måc tiêu ó, trong viÇc ch¥p hành dñ toán chi c§n ph£i thñc hiÇn các yêu c§u ph£i thñc hiÇn các yeu c§u nÙi dung co b£n sau ây:

+ Thñc hiÇn c¥p phát kinh phí trên c¡ sß hÇ thÓng các chính sách, ch¿ Ù, tiêu chu©n, Ënh méc cça nhà n°Ûc. MuÑn ¡t °ãc yêu c§u này, c§n rà soát bÕ sung nhïng chính sách, ch¿ Ù, tiêu chu©n, Ënh méc mÛi; xoá bÏ các chính sách, ch¿ Ù, tiêu chu©n, Ënh méc l¡c h­u, £m b£o cho hÇ thÑng các chính sách, ch¿ Ù, tiêu chu©n, Ënh méc có tính khoa hÍc và tính thñc tiÅn cao.

+ B£o £m viÇc c¥p pháp kinh phí theo k¿ ho¡ch °ãc duyÇt k¿ ho¡ch c¥p phát hàng quý vëa ¡n gi£n, vëa khoa hÍc £m b£o c¥p phát theo k¿ ho¡ch vÛi thé tñ °u tiên °ãc quy Ënh theo pháp lu­t. Óng thÝi, ph£i thñc hiÇn nghiêm ng·t kho£n dñ trï kinh phí Ã xí lý khi có nhu c§u Ùt xu¥t ho·c m¥t cân Ñi giïa thu chi trong quá trình ch¥p hành NSNN.

+ TriÇt à thñc hiÇn các nguyên t¯c thanh toán trñc ti¿p, ngh)a là mÍi kho£n kinh phí chi tr£ të NSNN ph£i do Kho b¡c nhà n°Ûc trñc ti¿p thanh toán. Nguyên t¯c này ph£i °ãc áp dång c£ trong l)nh vñc xây dñng c¡ b£n có sí dång vÑn cça NSNN.

+ Õi mÛi ph°¡ng théc c¥p phát vÑn NSNN theo h°Ûng nhanh, gÍn, dÅ kiÃm tra.

+ Õi mÛi c¡ ch¿ c¥p phát vÑn NSNN theo h°Ûng gi£m các kênh c¥p phát, t­p trung vào ít §u mÑi. ·c biÇt là c£i ti¿n c¡ ch¿ c¥p phát vÑn xây dñng c¡ b£n nh¯m b£o £m gÍn nh¹, dÅ kiÃm tra, nâng cao trách nhiÇm cça các ¡n vË làm nhiÇm vå c¥p phát và ¡n vË sí dång vÑn §u t° xây dñng c¡ b£n.

-Xây dñng dñ toán thu chi quý, tháng:

Dñ toán thu chi quý, tháng thñc ch¥t là k¿ ho¡ch ti¿n Ù thñc hiÇn nhiÇm vå cça dñ toán thu chi nm. Thông qua viÇc l­p dñ toán thu chi quy, tháng có thà ¥nh giá °ãc kh£ nng hoàn thành dñ toán NSNN, tìm ra nhïng m·t y¿u kém và tÓn t¡i à có các biÇn pháp kh¯c phåc.

1.6.2.3 Quy¿t toán NSNN

Quy¿t toán NSNN là khâu cuÑi cùng trong chu trình qu£n lý NSNN. Thông qua quy¿t toán NSNN có thà cho ta th¥y béc tranh toàn c£nh vÁ ho¡t ông kinh t¿-xã hÙi cça nhà n°Ûc trong thÝi gian qua, hình dung d°ãc ho¡t Ùng NSNN vÛi t° cách là công cå qu£n lý v) mô cça nhà n°Ûc. Të ó rút ra nhïng kinh nghiÇm c§n thi¿t trong viÇc iÁu hành NSNN. Do v­y, yêu c§u cça quyêt toán NSNN là £m b£o tính chính xác, trung thñc và kËp thÝi