La Quán Trung

Tam Quốc Diễn Nghĩa

Hồi 88

Vượt Lư Thủy, Khổng Minh bắt Man vương
Biết trá hàng, ba phen trói Mạnh Hoạch

Sau khi Mạnh Hoạch được thả chư tướng hỏi Khổng Minh :
- Mạnh Hoạch là một tay lợi lại tại Nam Man, sao không giết cho rồi ? 
Khổng Minh cười : 
- Ta bắt Mạnh Hoạch dễ như thò tay vào túi lấy đồ thì cần gì phải giết y. Hãy để nó thiệt lòng phục ta, sau này sẽ hết làm phản . 
Ngày ấy, Mạnh Hoạch trở về thì quân sĩ mừng lắm hỏi :
- Tại sao đại vương đã bị bắt mà lại về được ? 
Mạnh Hoạch cười : 
- Ta giết chúng rồi đoạt ngựa mà về . 
Sau đó, Mạnh Hoạch sai gọi Ðổng Trà Na và A Hội Nam đến, nói : 
- Ta đã biết hết binh pháp của Khổng Minh. Nếu đánh ắt bị chúng bắt. Nếu cố thủ thì chúng sẽ hết lương mà trở về . Ta lại có sông Lư Thủy rất hiểm trở. Vậy phải đem hết thuyền về phía Nam, đào hào cho sâu, đắp lũy cho cao. Thử xem tài Khổng Minh thế nào . Các tù trưởng đều tuân lịnh.
Còn Khổng Minh kéo đại binh đến sông Lư Thủy thì có tin báo sông Lư Thủy không có thuyền, nước chảy xiết, khó qua được. Lúc ấy, tại Nam phương, khí trời oi bức quân sĩ không mặc giáp được . 
Khổng Minh bèn truyền quân sĩ đến nơi có cây cối mát mà đóng trại.
Chư tướng bèn hỏi : 
- Tiên chúa xưa cũng chỉ vì đóng trại trong bóng mát mà bị Lục Tốn đốt hết. Nay sao Thừa Tướng lại theo kế ấy ? 
Khổng Minh cười : 
- Man Vương đâu phải là Lục Tốn ? 
Khổng Minh lại khiến phải lợp trại bằng cỏ khô, che cho ngựa được mát. Sau đó lại được Mã Ðại vâng lệnh Hậu Chúa đem thuốc giải nhiệt đến. 
Khổng Minh nói với Mã Ðại : 
- Nam Man hiện giữ chặc sông Lư Thủy, đào hào sâu, đắp lũy cao, mà binh ta đã mệt ; vậy ta muốn dùng đạo binh của ngươi mới đến , rán tiến qua sông chặt đường lương của nó liệu được chăng ?
Mã Ðại thưa : 
- Rất nên ! 
Khổng Minh nói :
- Vậy ngươi hãy dẫn bọn bộ binh qua sông chặn đường lương của nó, rồi khiến Trà Na và A Hội Nam làm nội ứng gấp . Mã Ðại y lệnh.
Khi quân Mã Ðại kéo đến sông Lư Thủy thấy nước chảy xiết, song có một chỗ cạn, bèn khiến quân lội qua. Chẳng may lội đến giữa sông thì quân sĩ bị lạnh cóng, bị nước cuốn trôi đi phân nửa. Còn một số khác mạnh hơn , lội được qua sông, nhưng lại bị thổ huyết nằm bẹp.
Mã Ðại thất kinh chạy về báo Khổng Minh. 
Khổng Minh cả sợ bèn tìm người địa phương mà hỏi thì được biết, sông Lư Thủy, ban ngày trời nóng, khí độc bốc lên rất nguy hiểm, phải chờ ban đêm mới qua được .
Khổng Minh cả mừng , bèn chọn thêm 600 quân khỏe, nữa đêm theo Mã Ðại vượt sông, quả nhiên vô sự. 
Mã Ðại liền sai quân đến nơi Giáp San Cốc là nơi tứ phía có núi, mà chặn đường lương của địch.
Man binh không hay, dẫn binh qua, bị quân Mã Ðại đoạt hơn trăm xe.
Man binh bỏ chạy về báo cho Mạnh Hoạch. 
Lúc ấy Mạnh Hoạch đang say sưa, vui đùa với tướng sĩ mà rằng : 
- Ta nhờ sông Lư Thủy cố thủ thì dầu cho Khổng Minh có mọc cánh cũng khó qua nổi. Ðợi chúng hết lương thực ta sẽ tấn binh một trận là thành công . Nói đoạn, một tên tù trưởng thưa : 
- Nơi San Khấu có một khúc sông cạn, nếu binh Thục biết được thì nguy cấp.
Mạnh Hoạch cười :
- Ngươi ở đây mà thật không biết gì. Ý ta muốn chúng nó qua sông cho chết hết mới thỏa .
Tù trưởng lại thưa :
- Ví như có người địa phương cho chúng biết qua sông ban đêm sẽ vô hại thì sao ?
Mạnh Hoạch lại cười : 
- Người nước ta sao lại giúp cho giặc. Ngươi nói kỳ vậy. 
Ðang bàn chuyện thì có quân báo :
- Binh Thục đã kéo qua Giáp San Cốc chận đường lương, đoạt hết trăm xe . 
Mạnh Hoạch cả giận bèn sai Man Na Trường dẫn quân đến Giáp San Cốc.
Còn Mã Ðại, nghe binh Man Vương kéo tới thì dàn binh chờ cự địch. 
Ðánh chưa đầy một hiệp, Mã Ðại chém Nha Trường một đao bay đầu .
Mạnh Hoạch được tên báo bèn khỏi : 
- Có ai dám ra đánh Mã Ðại không ?
Ðổng Trà Na nói :
- Tôi xin đi . Sau đó cấp cho A Hội Nam ba ngàn binh đến giữ San Khẩu.
Ðổng Trà Na gặp Mã Ðại bèn xốc tới đánh liền.
Mã Ðại hét lớn : 
- Mi là đứa vô ơn. Thừa Tướng hậu đãi mi, sao mi lại phản phúc ? 
Ðổng Trà Na hổ thẹn quay về . 
Khi đến trại Mạnh Hoạch hỏi : 
- Sao lại trở về ? 
Ðổng Trà Na thưa : 
- Mã Ðại quả là bậc anh hùng, tôi thiệt khó thắng y . 
Mạnh Hoạch cả giận truyền mang chém. Các quan can ngăn mãi mới thôi, Mạnh Hoạch lại truyền đánh ba chục roi mới cho về trại. 
Ðêm Ðổng Trà Na bực bội, ngồi một mình, quân sĩ vào thưa : 
- Thừa Tướng là người nhân hậu, sao Nguyên soái không bắt Mạnh Hoạch mà đầu cho rồi ? 
Ðổng Trà Na nghe lời, đêm ấy dẫn mươi tên quân đến bắt sống Mạnh Hoạch lúc y đang say mèm. Sau đó, Trà Na trói lại và giải đến nạp cho Khổng Minh mà xin đầu hàng. Ðược tin cấp báo, Khổng Minh truyền tướng sĩ chuẩn bị dinh trại, treo cờ kết hoa, rồi mới dẫn Mạnh Hoạch vào.
Khổng Minh bèn tiếp đãi Ðổng Trà Na và tù trưởng rất hậu , rồi cho về hết. Ðoạn Khổng Minh cười nói với Mạnh Hoạch : 
- Hôm trước ngươi nói, hễ bắt được ngươi lần nữa, ngươi mới chịu đầu. Hôm nay ngươi nghĩ sao ?
Mạnh Hoạch nói : 
- Lần này đâu phải ngươi giải mà bắt được ta . Ðó là bọn tuỳ tướng ta làm phản . 
Khổng Minh nói :
- Nếu ta lại thả ngươi ra thì ngươi nghĩ sao ?
Mạnh Hoạch đáp : 
- Ta sẽ thâu góp tàn binh mà đánh nữa . 
Khổng Minh lại hỏi : 
- Nếu ta bắt được lần nữa thì ngươi tính sao ?
Mạnh Hoạch cười . 
- Nếu thế ta mới phục .
Khổng Minh bèn truyền cởi trói, lấy rượu thịt cho Mạnh Hoạch ăn uống rồi cho đi xem dinh trại mà rằng : 
- Từ ngày ra khỏi Mao Lư đến nay, không trận nào ta không thắng, còn người nước Man phương, sức được bao nhiêu mà không chịu hàng ?
Mạnh Hoạch không trả lời. 
Xem xong Khổng Minh lại dẫn Mạnh Hoạch về thết đãi một lần nữa rồi mới cho về.
Khi về đến trại, Mạnh Hoạch rất căm tức Ðổng Trà Na và A Hội Nam, bèn sai người đến trại báo cho hai người rằng : - Có sứ mạng của Khổng Minh đến . 
Ý của Mạnh Hoạch là gạt hai người đến rồi giết mà quăng thây đưới vực, còn mình dẫn binh đến Giáp Cốc San mà đánh với Mã Ðại. Nhưng đến nơi Mã Ðại đã chở hết lương đi rồi. 
Sau đó lại sai Mạnh Ưu dẫn năm trăm binh kỵ đem ngà voi, các vật châu báu đến dinh Khổng Minh ra mắt. Lúc ấy Khổng Minh đang ban luận với Mã Tắc bỗng có tin : 
- Có em Mạnh Hoạch là Mạnh Ưu đến . 
Khổng Minh cười nói với Mã Tắc : 
- Ngươi biết Mạnh Hoạch sai em đến làm gì chnăng ? 
Mã Tắc bèn viết trên mảnh giấy trao cho Khổng Minh:
- Khổng Minh khen là rất hợp sở kiến. Nói rồi kêu Triệu Vân bảo phải theo mưu kế này... Rồi dặn Ngụy Diên phải làm thế này... thế này... Lại khiến Vương Bình, Quan Sách, Mã Trung đen trao mật kế. Ðoạn cho đòi Mạnh Ưu vào .
Mạnh Ưu quì mọp mà thưa : 
- Anh tôì là Mạnh Hoạch mang ơn Thừa Tướng rất hậu, nên sai tôi đến dâng lễ vật cảm tạ, rồi sau sẽ triều cống Thiên Tử . 
Khổng Minh cười : 
- Bây giờ anh ngươi ở đâu ? 
Mạnh.Ưu đáp. : 
- Anh tôi hiện đến núi Ngân Khanh thâu góp bảo vật trong giây lát sẽ trở về .
Khổng Minh lại hỏi :
- Ngươi đem lính theo không ? 
Mạnh Ưu đáp :
- Chỉ đem chừng trăm tùy tùng . 
Khổng Minh bèn cho gọi hết trăm quân vào thì thấy toàn bọn mình cao vóc lớn, có sức mạnh vô cùng. 
Khổng Minh bèn mở tiệc khoản đãi rất hậu.
Còn Mạnh Hoạch đang ngồi trong trướng, bỗng có tin : 
- Khổng Minh rất vui vẻ nhận lễ vật thì rất vui mừng, liền phân binh thành ba đội, lại truyền cho tù trưởng buộc quân sĩ phải mang theo rơm, rồi kéo đến trại của Khổng Minh mà nổi lửa làm hiệu để một mình đánh tuốt vào trung quân bắt Khổng Minh. Ba quân y mạng lệnh. Còn Mạnh Hoạch dắt một nhóm tâm phúc đến thẳng trại Khổng Minh. Khi đến nơi, Hoạch dắt chúng tướng xông vào, thấy trong trại không có một người, thì ra đó mà trại trống. 
Mạnh Hoạch lại thẳng đến trung quân thì thấy bọn Mạnh Ưu say mèm. 
Mạnh Hoạch cả giận xông tới nữa thì chỉ còn vài tên nằm chỉ tay vào miệng chứ không nói được.
Mạnh Hoạch biết mình đã trúng kế bèn truyền cứu Mạnh Ưu về .
Vừa ra khỏi trại, bỗng tiếng la hét vang dội, Mạnh Hoạch thất kinh giục ngựa chạy qua phía tả thấy Ngụy Diên xông tới, chạy qua phía hữu lại gặp Triệu Vân. Phía sau Vương Bình nhào tới. 
Ba đạo quân ép lại, Mạnh Hoạch túng thế, chạy xuống mé sông Lư Thủy, may gặp chiếc thuyền của dân Man đi tới. Hoạch tưởng đã toàn tánh mạng, bèn nhảy đại xuống thuyền , chẳng dè trong thuyền lại là quân của Khổng Minh. 
Mạnh Hoạch liền bị trói giải về cho Khổng Minh. 
Khổng Minh chỉ mặt Mạnh Hoạch mà nói : 
- Ngươi sai em đến trước giả kế trá hàng, ngươi muốn gạt ta sao được ?
Mạnh Hoạch nói :
- Tại em ta ham ăn nên mới thất bại như vậy, chớ đâu phải ta bất tài . 
Khổng Minh nói :
- Vậy nay người đã chịu phục chưa ?
Mạnh Hoạch đáp : 
- Ðâu phải tại ta. Ðó là tại em ta thì làm sao ta phục được . 
Khổng Minh lại hỏi :
- Nếu chưa phục ta lại thả ngươi ra nữa, ngươi có phục chăng ?
Mạnh Hoạch nói :
- Bộ không sợ tôi đánh nữa sao ?
Khổng Minh đáp : 
- Ngươi không sợ ta bắt ngươi nữa sao ?
Minh Hoạch nói :
- Nếu bắt được tôi lần nữa, tôi mới phục . 
Khổng Minh bèn truyền quân mở trói thả Hoạch ra. 
Mạnh Hoạch được thả trói nhảy ngựa chạy tuốt.

Lúc ấy, binh Thục đã qua sông Lư Thủy, nên khi bọn Mạnh Hoạch qua khỏi sông thì thấy trên bờ đã dàn binh chỉnh tề. Khi đến trước trại lại thấy Mã Ðại cầm gươm chỉ mặt mà nói : 
- Thừa Tướng đã thả ngươi ba lần rồi sao bằng chịu đầu ? 
Mạnh Hoạch cứ thế mà tiến vào trại, nhưng khi đến nơi thì Triệu Vân đã cướp trại rồi.
Thấy Hoạch xông vào, Triệu Vân chỉ mặt y, nói : 
- Hãy đi khỏi cho mau ! Nếu phen này mà bắt được thì hết đường .
Bọn Mạnh Hoạch vội kéo nhau về động cũ, trong lòng căm giận lắm . Bèn viết thư cùng với ngọc ngà châu báu gửi qua tám sứ Phiên mượn binh hẹn ngày kéo tới .

La Quán Trung

Tam Quốc Diễn Nghĩa

Hồi 89

Hán Thừa Tướng bốn lên dụng mưu
Nam Man Vương năm phen bị bắt

Ðang bàn luận, Khổng Minh bỗng được tin Man Vương Mạnh Hoạch liên kết với nước Phiên, nay mai sẽ kéo đến đánh nữa. 
Khổng Minh nghe nói cười mà rằng : 
- Chúng càng đánh càng phục ta chứ hề chi .
Nói xong bèn đến trước dọ đường, thấy trước mặt có sông Tây Nhĩ Hà, bèn truyền đốn cây làm bè qua sông, không dè cây thả xuống bị chìm ngấm. 
Khổng Minh hỏi, Lữ Khải thưa :
- Tôi nghe hướng Tây có nhiều tre. Vậy nên dùng tre làm bè thì tiện hơn . 
Khổng Minh bèn sai quân đi chặt tre, chọn khúc sông hẹp mà bắc cầu qua, rồi đem hết đại quân qua bờ phía Nam, đóng trại dọc mé sông.
Còn Mạnh Hoạch, từ khi mượn được mười vạn quân Phiên, bèn hầm hầm kéo đến bờ Tây Nhĩ Hà thì gặp binh Thục đã đóng ở đó. 
Mạnh Hoạch bèn cỡi trâu tới mắng chửi khiêu chiến, binh Thục vẫn cố thủ không ra, Mạnh Hoạch đành phải kéo binh về trại. 
Ngày thứ hai, Mạnh Hoạch bắt quân cởi hết áo quần, nhục mạ đũ cách. 
Binh Thục cả giận vào xin Khổng Minh cho đánh .
Khổng Minh cười, nói : 
- Binh Man mới đến còn hăng đánh, nếu giết nhiều e chúng không phục, chi bằng để chúng giải đãi rồi sẽ có kế dụ chúng . 
Sau ít ngày. binh Man mệt nhừ.
Khổng Minh bèn lên chỗ cao xem, rồi hỏi tướng sĩ : 
- Bây giờ bắt đầu tấn binh . Ai tình nguyện ? 
Chư tướng rần rần xin đi, Khổng Minh dặn nhỏ Vương Bình và Mã Trung, rồi cho đi liền.
Lại kêu Mã Ðại mà nói : 
- Nay ta bỏ ba trại này mà lui binh. Hễ binh ta lui thì ngươi phải đốc quân giải qua Phù Kiều này mà đem bắc cầu phía dưới hạ lưu cho binh Ngụy Diên và Triệu Vân qua tiếp cứu.
Mã Ðại lãnh kế ra đi. 
Lại dặn Trương Dực : 
- Hễ ta lui binh, ắt Mạnh Hoạch rượt theo. Ngươi hãy đi đoạn hậu, đốt hết các dinh trại, rồi thắp đèn đuốc cho nhiều. Trương Dực tuân lệnh. 
Qua bữa sau, Mạnh Hoạch lại đến khiêu chiến, chỉ thấy ba trại không, nói với Mạnh Ưu :
- Khổng Minh mà bỏ trại thì trong nước ắt sinh nguy rồi. Vậy, ta phải nhơn cơ hội nay mà rượt theo, chớ bỏ qua ! Nói rồi xua binh đuổi theo đến Tây Nhĩ Hà, thấy trại Thục dựng lên, cờ xí rộn ràng, gươm giáo tề chỉnh, bèn nói với Mạnh Ưu : 
- Chắc chắn là binh Thục muốn rút về song sợ ta rượt theo nên đóng tại đó. Có thể vài hôm nữa chúng nó kéo đi. Vậy phải bắt cầu qua sông mà rượt theo ? 
Ðang bàn luận thì phía sau pháo nổ vang rần, binh Thục rần rần kéo đến. Binh Man cả loạn đạp nhau mà chạy. 
Mạnh Hoạch thất kinh, vội thâu binh về trại.
Nhưng đến nơi thì thấy Triệu Vân hươi thương đánh nhầu. Man quân tứ tán. Mạnh Hoạch cũng cắm đầu chạy. 
Chạy được một quãng, bỗng gặp Khổng Minh ngồi trên xe nhỏ, cười nói : 
- Man vương chạy đi đâu ? Ta đang chờ ngươi ? 
Mạnh Hoạch cả giận nói lớn : 
- Chúng quân hãy nhào tới bằm xe nó ra !
Mạnh Hoạch vừa nói vừa xốc tới, quân sĩ ùa theo , được chừng mấy thước thì sụp hết xuống hầm.
Ngụy Diên trong rừng ùa ra, dùng dây áp lại trói hết. 
Về đến trại Khổng Minh bèn chiêu an tất cả binh Man, rồi thả về quê quán.
Một lát sau, Trương Dực dẫn Mạnh Ưu đến .
Khổng Minh bèn nạt rằng : 
- Ta tha mạng ngươi đã nhiều phen mà sao ngươi còn cứ lẩn đầu vào chỗ chết như vậy ? Lần này ta tha cho nghe ? Nói rồi truyền mở trói cho về. 
Kế đó, Ngụy Diên lại đẫn Mạnh Hoạch đến, Khổng Minh quát lớn : 
- Nay mi lại bị bắt, còn lý gì nói nữa ?
Mạnh Hoạch đáp : 
- Tức quá, chết được ! 
Khổng Minh liền truyền quân sĩ mang ra chém quách. 
Mạnh Hoạch không chút sợ hãi còn ngó lại mà nói :
- Ngươi dám thả ta một lần nữa chăng ? 
Khổng Minh cười lớn rồi truyền thả cho về. 
Mạnh Hoạch trở về chiêu mộ thêm binh thì gặp Mạnh Ưu. Anh em mừng rỡ khôn cùng.
Mạnh Hoạch nói :
- Binh ta bại luôn, binh Thục thắng luôn, thiệt khó mà đánh . Vậy phải tìm nơi hiểm trở cố thủ, đến chúng sanh biến mới đánh được . 
Mạnh Ưu thưa : 
- Gần đây cố cái độg thậm sâu tên Thốc Long động. Ðộng chúa là Ðóa Tư đại Vương. Chúng ta nên đến đó nương tựa. 
Mạnh Hoạch bèn sai Mạnh Ưu đến ra mắt Ðóa Tư mà tỏ bày sự việc. 
Ðóa Tư cả mừng khiến quân đến rước Mạnh Hoạch về động. 
Ðóa Tư nói : 
- Ðại Vương chớ lo ? Nếu binh Thục tới đây ắt chết hết . 
Mạnh Hoạch cả mừng hỏi :
- Ðóa Tư có kế gì chúng ?
Ðóa Tư nói : 
- Ðộng này chỉ có hai con đường. Con đường phía Nam mà Ðại Vương mới vào là con đường lớn, người ngựa đi được, song nếu dùng cây mà lấp thì hết vô. Con đường Bắc rất nhỏ, rất nhiều rắn rết, khí độc bốc lên cả ngày, trừ giờ mùi, thân và dậu mới vào được.
Ngoài 3 giờ này ai đi qua đều phải chết. Ðộng này lại có 4 con suối độc là suối Á Tuyền, ai uống vào sẽ bị câm ; suối Ðiện Tuyền, nước nóng như nước sôi ; suối Hắc Tuyền nước rất trong, song da thịt ngâm vào là bị đen hết ; suối Nhu Tuyền, lạnh như giá, uống vào mình mẩy sẽ mềm như bún. Những nơi này xưa kia chỉ có Phục Ba tướng quân là Mã Viện đến rồi chết đi, nay còn miếu thờ. Nếu Ðại Vương ở đây tôi sẽ cho lấp đường lớn ấy đi, Khổng Minh ắt phải qua phía Bắc, nhưng qua phía ấy quân sĩ sẽ chết hết .
Mạnh Hoạch cả mừng bèn nói : 
-Hôm nay ta cỏ cho dung thân rồi ? 
Từ đó Mạnh Hoạch cứ cả ngày cùng Mạnh Ưu và Ðóa Tử ăn nhậu không lo gì hết. 

Còn Khổng Minh mấy ngày không thấy Hoạch đến bèn truyền nhổ trại xuong phía Nam. 
Bỗng được tin Mạnh Hoạch đã rút vào trong động không chịu ra đánh .
Khổng Minh bèn hỏi Lữ Khải .
Lữ Khải thưa : 
- Tôi nghe động ấy vẫn có lối vào, nhưng không to lắm ! 
Trương Huyền bèn thưa : 
- Nay Mạnh hoạch đã thế cùng, đức tận, Thừa Tướng nên ban sư trở về .
Khổng Minh đáp : 
- Nếu vậy thì trúng kế của Mạnh Hoạch rồi . Nói đoạn, truyền nhắm phía Nam kéo tới .
Vương Bình đi dò đường, thay phía Bắc có con đường nhỏ dẫn vào động Thốc Long thì cả mừng, bèn dẫn quân về báo cho Khổng Minh.
Ði giữa đường quân sĩ khát nước, xuống suối mà uống, bỗng tên nào tên nấy không nói được nữa.
Về đến trại Khổng Minh thất kinh, bèn đích thân đến xem thì thấy suối nước rất sâu, rất trong, nhưng không có chim chóc gì hết.
Khổng Minh trong lòng sinh nghi, bèn đưa mắt nhìn xa, thay ở chơn núi có một cái Miếu ,khi đến nơi thì thay Miếu thờ một pho tượng lớn, lại cổ một tấm bia đề : Hớn Phục Ba Tướng Quân Chi Miếu. 
Khổng Minh bèn lạy tạ và khấn : tôi vâng lời Tiến đế đến để bình Nam, rồi sẽ chinh phạt Ngụy và Ngô, khai phục nhà Hớn, cúi xin tôn thần tưởng đến ơn nghĩa bổn triều, thông linh hiển thánh cứu ba quân . Vái xong, ra khỏi miếu thì thấy một ông già hình dung kỳ lạ .
Khổng Minh hỏi quí danh thì không nói mà chỉ thưa : 
- Nơi đây nhiều khí độc, có bốn cái suối hễ uống vào nội trong mấy ngày ắt phải chết. 
Khổng Minh than : 
-Vậy Lão Trượng có kế chi chỉ dạy để vào được động Thốc Long ?
Ông già thưa : 
- Chẳng lo chi. Nơi phía Tây có một hang núi tên Vạn An Khê, trong có một cao sĩ hiệu là Vạn An. Ðã hơn hai chục năm không hề bước ra khỏi chỗ ấy. Lại có con suối tên An Lạc Tuyền, nếu trúng độc uống nước ấy ắt lành. Lại có một thứ cỏ quí tên Cửu Diệp Vân Hương hễ ngậm một lá vào thì chướng khí tiêu tan. Tướng quân hãy mau đến đó. Nói xong ông già biến mất. 
Khổng Minh thất kinh , bái tạ rồi về sắm lễ vật đến nơi Vạn An Khê. 
Khi đến nơi thấy một căn nhà tranh có mùi thơm ngát, Khổng Minh cả mừng bèn bước tới gõ cửa .
Một tên tiểu đồng chạy ra hỏi. 
Khổng Minh chưa kịp tỏ bày, thì có một người đội mũ tre , giày rơm, áo rộng, mặt xanh, râu vàng, bước ra mà hỏi : 
- Có phải Hớn Thừa Tướng chăng ? 
Khổng Minh thưa : 
- Sao ngài biết tôi ?
Người ấy nói : 
- Ta nghe Thừa Tướng đến đã lâu, lẽ nào không biết . Nói rồi mời vào trong. 
Khổng Minh nói : 
- Tôi lãnh lời thác cô của Tiên đế , có ý đến chinh phục Nam phương, chẳng dè Mạnh Hoạch trốn trong động. Quân sĩ uống nước mang bệnh, nên đến xin cao sĩ giúp đỡ .
Người ấy thưa : 
- Lão phu là người ở san giả, can chi Thừa Tướng phải nhọc lòng, suối ấy ở phía sau này, hãy múc về mà uống. 
Khổng Minh lại xin một mớ cỏ Cửu Diệp Vân Hương để phòng độc. 
Ẩn sĩ nói :
- Muốn hái bao nhiêu tùy ý .
Khổng Minh bèn hỏi tên họ. 
Ẩn sĩ thưa :
- Tôi tên Mạnh Tiệt, anh ruột của Mạnh Hoạch đây . 
Khổng Minh sửng sốt. 
Mạnh Tiệt nói : 
- Tôi vốn kẻ ẩn sĩ, tánh không muốn can dự việc đời . Tôi giúp Thừa Tướng cũng coi như cứu người hoạn nạn .
Khổng Minh nghe nói rất kính phục, bèn tạ ơn mà lui ra. 
Về đến trại, khiến quân đem nước suối cho kẻ bị câm uống, giây lát, tên nào cũng mửa chất độc ra rồi nói được như thường.
Khổng Minh lại truyền phát mỗi người một lá Cửu diệp Vân hương mà ngậm để phòng chướng khí. 
Quân sĩ của Khổng Minh đã được an nhiên vô sự rồi thì cứ theo đường nhỏ ấy mà tiến vào trong động Thốc Long. 
Man binh hay tin vào báo với Mạnh Hoạch. 
Ðóa Tư nghe nói không tin, bèn cùng Mạnh Hoạch đi quan sát thì thấy binh Thục quả nhiên mạnh khoẻ an nhiên vô sự. 
Ðóa Tư thay vậy rởn tóc gáy, nói với Mạnh Hoạch : 
- Nếu vậy thì quân chúng nó quả có trời giúp chớ không sai . 
Mạnh Hoạch nói : 
- Vậy để hai anh em chúng tôi liều chết đánh với chúng một trận xem sao ? 
Ðóa Tư nói : 
- Nếu đại.vương bị bắt ắt vợ con tôi chúng cũng không tha, chi bằng vật ngựa trâu cho quân sĩ ăn thiệt no rồi xông trận. Nói xong, bèn bày tiệc rượu cho quân sĩ ăn uống no say, xảy có tin báo : 
- Có động chúa là Dương Phong đem binh đến trợ chiến . 
Mạnh Hoạch cả mừng bèn ra nghinh tiếp. 
Dương Phong nói : 
-Tôi có ba vạn binh mặc giáp sắt, rất tinh nhuệ, đũ cự với mấy mươi vạn binh Thục . 
Ðóa Tư nói : 
-Thiệt là phước cho Nam Man ! 
Dương Phong lại nói : 
- Tôi còn có năm đứa con trai, võ nghệ siêu quần đến giúp đại vương . 
Mạnh Hoạch thấy năm người con của Dương Phong mình cao bảy thước, vóc lớn ba vừng, thì trong lòng cả mừng, bèn khiến bày tiệc đải Dương Phong. 
Ðang trong tiệc rượu, bỗng Dương Phong nạt lên một tiếng, năm đứa con của Phong áp đến bắt Mạnh Hoạch, Mạnh Uu và Ðóa Tư trói lại.

La Quán Trung

Tam Quốc Diễn Nghĩa

Hồi 90

Dùng thú máy, sáu bận phá quân Man
Ðốt giáp mây, bẩy lần bắt Mạnh Hoạch

Mạnh Hoạch cả giận hét lên : 
- Ta với ngươi người cùng một nước, ta cũng không hề thù oán ngươi. Sao ngươi lại phản ta như vậy ?
Dương Phong nói : 
- Anh em con cháu ta thảy đều thọ ơn Thừa Tướng, ta không lấy chi đền đáp được. Vậy ngươi hãy đến đó, để ta đền ơn cho người . Sau đó, Man binh thảy đều bỏ chạy Dương Phong dẫn Mạnh Hoạch về nạp cho Khổng Minh. 
Khổng Minh truyền cho vào.
Dương Phong quì móp mà thưa : 
- Anh em, con cháu tôi dẫn Mạnh Hoạch, Mạnh Ưu và Ðóa Tư đến để cảm ơn Ngài . 
Khổng Minh bèn trọng thưởng Dương Phong, rồi khiến dẫn Mạnh Hoạch vào mà rằng :
- Phen này ngươi đã chịu phục chưa ? 
Mạnh Hoạch đáp : 
- Chẳng qua người trong nước của ta nó phản để dâng công. Nay ngươi có giết thì giết, ta không phục ! 
Khổng Minh nói : 
- Ngươi dụ ta vào chỗ không có nước uống. Lại có suối độc mà ta không sao cả. Sao ngươi chưa phục ?
Mạnh Hoạch đáp : 
- Ta chưa phục lắm ! Phải như ngươi thả ta ra, ta sẽ giết hết đứa phản nghịch rồi về đóng binh tại Tam Giang. Ngươi dám đến đó bắt ta, ta mới phục . 
Khổng Minh bèn khiến quân sĩ thả ba người ra. 
Ðêm ấy Mạnh Hoạch thẳng về Ngân Khanh động, là nơi động rộng, núi cao, lại hiểm trở. Trong động có lập cung điện, lâu đài là chỗ Man vương đóng đô. Nơi này dân đông, lúa nhiều lại có mõ bạc nên gọi là Ngân Khanh san .
Khi về đến nơi, Mạnh Hoạch liền nhóm hết đẳng tộc và nói : 
-Ta đã bị nhục nhiều phen, ta thề quyết báo thù. Vậy các người có kế chi chăng ?
Vừa dứt lời thì em vợ Hoạch là Ðái Lai động chúa thưa :
- Tôi xin tiến cử một người trừ nổi Khổng Minh . 
Mạnh Hoạch hỏi :
- Ai vậy ?
Ðái Lai thưa : 
- Nơi động Bắc Nạp có động chúa Mộc Lộc, Vốn bạn thân với tôi. Y có phép thần thông, biết hô phong hoán vũ, hóa ra sài lang, hổ báo. Nếu cho thỉnh đến giúp thì khó gì mà không trừ được Khổng Minh .
Mạnh Hoạch cả mừng, bèn viết thư giao Ðái Lai đi thỉnh. Lại sai Ðóa Tư thủ nơi Tam Giang.

Còn Khổng Minh kéo quân đến Tam Giang Thành, thảy đồng bằng núi non hiểm trở bèn sai Triệu vân và Ngụy Diên dẫn binh đến công thành. Khi đến bên thành thì quân trên thành bắn xuống như mưa.
Triệu Vân và Ngụy Diên nhắm thế không xong bèn về báo cho Khổng Minh. 
Khổng Minh lên chỗ cao quan sát rồi truyền lui binh đóng trại.
Man binh thấy binh Thục lui thì cười cứ tưởng binh Thục sợ bỏ chạy.
Còn Khổng Minh truyền đóng chặt cửa trại không cho quân sĩ ra vô.
Qua ngày thứ tư. 
Khổng Minh truyền lệnh : 
-Mỗi quân sĩ phải có một báo đất đầy . Ðêm ấy, Khổng Minh kêu Ngụy Diên và Triệu Vân đến dặn dò, rồi truyền mở trại mà kéo quân đến. Khi đến nơi, Khổng Minh khiến quân mở bao trút đất dưới chân thành làm nên một con đường cao vút . Man quân ở trên thành tưởng binh Thục đã thua nên cứ ngủ kỹ không hay gì hết. Ðến chừng binh Thục ào vào thành mới hay, lấy cung ra bắn, nhưng binh Thục đã vào thành rồi, bắt sống Man binh vô kể . Còn Ðóa Tư cũng bị chết nơi loạn quân. 
Khổng Minh lấy được Tam Giang Thành rồi bèn chiêu an binh sĩ, còn tàn binh chạy về báo tin Mạnh Hoạch. 
Hoạch nghe tin chẳng lành thì buồn bả vô cùng. 
Bỗng Chúc Dung Phu Nhơn, vợ Mạnh Hoạch thưa rằng :
- Làm gái thời loạn há không biết quên mình, báo đền nợ nước sao ?
Mạnh Hoạch nói : 
- Phải chăng Phu nhơn có kế chi ?
Chúc Dung thưa : 
- Thiếp có 6 ngọn phi đao, để ngày mai thiếp đánh giặc cho .
Mạnh Hoạch cả mừng cho phu nhơn xuất trận. 
Chúc Dung vừa ra khỏi động, có một đạo binh đón đường cầm đầu là Trương Ngưng .
Ngưng thấy một người đàn bà lưng giắt 6 ngân phi đao, cỡi ngựa Xích Thố lông quăn. Trương Ngưng khen thầm bèn giục ngựa đến đánh. Ðánh chừng vài hiệp, Chúc Dung giả thua bỏ chạy, Trương Ngưng rượt theo, Chúc Dung liền lấy mũi phi đao phóng lại , Ngưng bị trúng nơi cánh tay té nhào. Man binh bắt trói dẫn về. 
Mã Trung thấy vậy, xông tới nhưng bị Man binh dùng dây giật té.. bắt trói cùng với Trương Ngưng. 
Mạnh Hoạch thấy vợ ra một trận mà bắt được hai Tướng Thục thì khâm phục vô cùng, bèn cùng vợ vui say hả hê.
Chúc Dung truyền chém hai Tướng đi .
Mạnh Hoạch can : 
- Khổng Minh bắt ta nhiều lần nhưng không chém, nay ta lại chém Tướng của y . Vậy ta không bằng y sao ? Nói rồi truyền giam lại, chờ bắt được Khổng Minh sẽ chém một lượt.
Còn Khổng Minh khi nghe hai Tướng bị bắt thì cả giận liền kêu Mã Ðại, Triệu Vân, Ngụy Diên dặn dò mưu kế. Qua bữa sau Mạnh Hoạch được tin Triệu Vân đến khiêu chiến. Chúc Dung bèn ra trận nghinh địch. Ðánh được vài hiệp, Triệu Vân giả thua bỏ chạy, Chúc Dung không rượt theo, lại có Ngụy Diên kéo binh đến mắng chửi . ChúcDung nổi giận quay ngựa lại đánh, Ngụy Diên lại giả thua bõ chạy. Chúc Dung vừa muốn thu binh. Triệu Vân lại ra chửi. Chúc Dung giận dữ chém nhàu, Triệu Vân lại bỏ chạy. Chúc Dung tức quá rượt theo, Triệu Vân chạy vào đường núi. Ðang chạy ngó lại thì thấy Chúc Dung té nhào xuống ngựa. Mã Ðại từ lùm cây xông ra trói lại dẫn về ra mắt Khổng Minh . 
Khổng Minh bèn sai người đến báo cho Mạnh Hoạch hay và đánh tin muốn đổi Chúc Dung lấy hai tướng Trương Ngưng và Mã Trung. 
Mạnh Hoạch bằng lòng, cả hai bên đều mở trói, ai về phe nấy. 
Mạnh Hoạch thấy vợ về thì nửa mừng nửa lo. Lại được tin báo có Mộc Lộc đem binh đến. 
Mạnh Hoạch vội ra đón, thấy Mộc Lộc cỡi voi trắng, dẫn theo sài lang, hổ báo rất nhiều. 
Mộc Lộc theo Mạnh Hoạch vào động rồi kể lể sự tình cho Mộc Lộc nghe .
Mộc Lộc hứa sẽ ra sức báo thù .
Hôm sau, Mộc Lộc dẫn thú dữ ra trận. 
Triệu Vân và Ngụy Diên được tin liền kéo quân ra khỏi thành đối địch. Thấy Mộc Lộc giắt bửu đao, tay cầm chuông ra hiệu lịnh, cỡi voi, quân sĩ mặt mày hung dữ . Lại thấy Mộc Lộc miệng đọc lâm râm, tay rung chuông, tức thì cuồng phong nổi lên, lại thấy hổ báo rầm rầm chạy tới, binh Thục chống không nổi phải lùi lại hết .
Man binh rượt theo giết nhàu đến Tam Giang mới chịu lui .
Triệu Vân và Ngụy Diên về ra mắt Khổng Minh mà chịu tội .
Khổng Minh cười : 
- Tội tình gì ! Khi tấn binh vào Nam Man , ta đã biết trước chúng sẽ dùng thuật sai thú dữ, nên ta đã chuẩn bị trước .
Nói đoạn, truyền đem mười cổ xe đến, lại khiến khui ra thì thấy toàn hình thú vật bằng gỗ, mỗi con to chừng mười người cỡi .
Khhổng Minh khiến lay đồ dẫn lửa để vào bụng chúng, rồi dẫn ra trận. 
Mộc Lộc thấy binh Thục đến, bèn dẫn binh ra khỏi động. 
Bỗng thấy Khổng Minh ngồi trên xe, tay cầm quạt lông. 
Mạnh Hoạch bèn nói với Mộc Lộc :
- Người ngồi trên xe là Khổng Minh. Ráng mà bắt nó . 
Mộc Lộc lại niệm thần chú tức thì cuồng phong nỗi lên, mãnh thú ào tới . 
Bên này, Khổng Minh truyền đẩy thú giả ra miệng mũi đều phun ra khói trông rất ghê rợn. 
Bầy thú của Mộc Lộc cả sợ bỏ chạy tán loạn . Binh Thục lại thừa thế rượt theo, giết binh Man vô kể . 
Mộc Lộc cả thua tìm đường tẩu thoát về động. 
Khổng Minh lại khiến xua binh vào động. 
Ngụy Diên, Triệu Vân xông vào chém giết. 
Mộc Lộc chết trong đám loạn quân, còn tôn tộc Mạnh Hoạch bõ động lên núi tẩu thoát. 
Khổng Minh bèn chiếm lấy Ngân Khanh động. 
Bữa sau, có quân báo, em Mạnh Hoạch là Ðái Lai động chúa khuyên anh đầu hàng không được, nên đã bắt Mạnh Hoạch và Chúc Dung đến nạp. 
Khổng Minh bèn gọi Trương Ngưng và Mã Trung vào dặn : 
- Phải làm thế này . . thế này . .!
Hai Tướng vâng lệnh, dẫn quân phục hai bên chái, rồi dẫn Mạnh Hoạch và phu nhơn vào .
Vừa vào tới nơi, Khổng Minh hét lớn :
- Hãy bắt chúng nó hết cho ta ! 
Quân Sĩ bèn trói bắt ba người lại .
Khổng Minh cười : 
- Chước quỉ nhỏ mọn ấy làm sao gạt nổi ta . Nói đoạn bèn truyền quân khám ba người thì quả có giắt đao nhọn trong quần.
Khổng Minh hỏi Mạnh Hoạch : 
- Bây giờ mi muốn nói gì ?
Mạnh Hoạch cũng cười : 
- Ðây là tại ta nạp mình cho ngươi . Ngươi đâu có tài gì !
Bây giờ ta thử nếu ngươi bắt ta một lần nữa, ta sẽ qui phục . 
Khổng Minh nói : 
- Ta bắt ngươi sáu lần , mà sáu lần đều tha, sao chưa biết xét mình ?
Mạnh Hoạch đáp : 
- Ta còn một cách nữa , Nếu ngươi trừ được ta sẽ qui phục .
Nói vừa dứt, Khổng Minh bèn truyền cởi trói thả cho về hết. 
Lúc ấy Man binh còn chừng ngàn người đều bị thương tích. 
Mạnh Hoạch bèn hỏi : 
- Binh ta phần ngã lòng, phần bị thương. Bấy giờ phải làm sao đánh với Khổng Minh ?
Ðái Lai đáp : 
- Lúc này, binh trong nước khó dùng được vì bị Khổng Minh mua chuộc rồi. Nay, nước Ô Qua có Ngột Ðột Cốt, với hàng mười vạn binh, thảy đều mặc giáp bằng mây ngâm dầu phơi khô gươm chém không được , tên bắn không thủng. Y lại có tài điều binh. Vậy Ðại vương hãy viết thư sang cầu cứu, ắt bắt được Khổng Minh . 
Mạnh Hoạch nói : 
- Vậy phải cầu cứu mới xong .
Nói rồi liền lên ngựa ra đi đến nước Ô Qua, Mạnh Hoạch tìm đến động của Ngột Ðột Cốt mà kể sự tình. 
Cốt nói : 
- Ngươi chớ lo, ta sẽ tấn binh cứu giúp . 
Mạnh Hoạch cả mừng lui về . Sau đó Ðột Cốt sai hai tướng là Thô An và Hồ Nê dẫn binh vượt sông Ðào Hoa Thủy, có lá đào rụng quanh năm, nước sông nếu người ngoài uống thì chết mà người địa phương uống lại thêm sức mạnh. Khi đến nơi, Ðột Cốt truyền đóng trại chờ binh Thục.
Trong khi đó, Khổng Minh được tin báo Mạnh Hoạch đã cầu cứu Chúa Ô Qua, hiện đóng tại mé sông Ðào Hoa, bèn thúc binh kéo thẳng tới mé sông đóng trại. Lại khiến Ngụy Diên đến khiêu chiến .
Ðột Cốt thấy binh Thục đến liền xuất trận. 
Ngụy Diên hạ lệnh bắn cung, không ngờ binh Ô Qua mình mặc giáp mây, tên bắn không thủng, gươm giáo đâm không đứt. Binh Ngụy Diên thất kinh cả loạn , còn binh của Ðột Cốt thấy vậy, ngồi cười. 
Ngụy Diên thua trận về trại thưa với Khổng Minh. 
Khổng Minh bèn lên xe nhỏ đi quan sát tứ phía. Khi đến một hòn núi, toàn đá dựng thành chồng. lại có một cái hang ăn thông vào núi. Khổng Minh bèn kêu người bản xứ đến mà hỏi thì được biết chỗ ấy là Bàng Xà Cốc, ăn thông với sông Ðào Hoa, và một ngả ăn thông với Tam Giang thành. 
Khổng Minh cả mừng, tức tốc truyền Tướng sĩ đem mười cỗ xe sơn đen của mình và dùng một ngàn cây tre làm theo
y kế... Lại đem bốn bộ binh giữ chặt hai cửa hang Bàng Xà . Công việc phải làm xong trong nửa tháng. Mã Ðại lãnh kế ra đi. 
Khổng Minh kêu Triệu Vân đến dặn : 
- Ngươi phải đến phía sau Bàng Xà bảo thủ ở đó .
Triệu Vân lãnh kế ra đi . 
Khổng Minh lại sai Ngụy Diên đem ba ngàn binh đến sông Ðào Hoa đóng trại. Mỗi ngày phải đánh với Ðột Cốt và trong nửa tháng phải thua 15 trận, bỏ 7 trại cho chúng chiếm.
Ngụy Diên lãnh mạng ra đi.
Còn Mạnh Hoạch nói với Ðột Cốt rằng : 
- Khổng Minh hay dùng quỉ kế lắm, chúng ta chớ nên khinh địch . 
Ðột Cốt thưa : 
- Ðại vương chớ lo. Tôi biết điều đó nên đã đề phòng rất cẩn thận . 
Hai người đang thương nghị bỗng có tin báo binh Thục kéo đến đóng nơi mé sông Ðào Hoa .
Ðột Cốt vội kéo quân đến công hảm. 
Ngụy Diên giả thua chạy dài. 
Ðột Cốt bèn lui binh không chịu rượt theo.
Hôm sau, Ngụy Diên lại đến đóng trại. Binh Man cũng qua sông đánh. Ngụy Diên sợ trái lệnh không dám tiến quân, bèn chém nhàu một lát rồi bỏ chạy. 
Binh Man thừa thế rượt theo, rồi chiếm lấy trại Thục mà đóng quân. Qua hôm sau, Ngột Ðột Cốt lại thấy Ngụy Diên
đóng trại gần đó, bèn rượt theo đánh nữa. Ngụy Diên lại giả thua bỏ chạy. 
Ðột Cốt bèn chiếm trại. Ngụy Diên cứ việc thua đủ 15 trận và bỏ đủ bảy trại. 
Mạnh Hoạch thấy Ðột Cốt thắng trận liền liền thì trong lòng cả mừng mà rằng : 
- Ta đã biết hết mưu của Khổng Minh, nên mới thắng hoài như vậy. Nay cũng nên thừa dịp đánh một trận lớn ắt thành công .
Qua đến ngày thứ 16, Ngụy Diên mới chỉnh đốn binh lại để cự, thấy Ðột Cốt đích thân chỉ huy binh Man thì cả mừng, bèn đánh nhàu một trận nữa, rồi hối quân bỏ gươm giáo mà chạy vào Bàng Xà Cốc.
Ðột Cốt bèn đốc quân rượt theo. Gần đến hang lại thấy vài chục cỗ xe sơn đen để ngổn ngang .
Ðột Cốt nói với Tướng sĩ : 
- Ðường này là đường chúng chuyển lương, nay thấy ta chúng trốn bỏ đi. Vậy hãy rượt cho gấp . 
Khi đến cửa hang, không thấy binh Thục, chỉ thấy gỗ ngỗn ngang, Ðột Cốt bèn truyền dọn dẹp để lấy đường đuổi theo.
Bỗng thấy trước mặt lửa cháy rần rần.
Ðột Cốt cả kinh khiến quân lui lại nhưng phía sau ai đã lấp gỗ cản đường, lại thấy những chiếc xe khi nãy chở toàn đồ dẫn lửa. Bỗng có nhiều tiếng nổ vang rền, lửa cháy văng vào giáp mây của Man binh bốc cháy dữ dội. Toàn bộ binh mã của Ðột Cốt bị thiêu rụi trong Bàng Xà Cốc. 
Khổng Minh thấy binh Man chết thui thì than : 
- Tuy ta có công với xã tắc song không khỏi bị tổn thọ rồi .
Còn Mạnh Hoạch được tin Ðột Cốt đã vây chặt Khổng Minh nơi Bàng Xà Cốc thì cả mừng bèn lên ngựa dẫn binh đến. Vừa tới nơi thấy lửa cháy rần rần, mùi tanh khét bốc lên nôn mửa, thì biết mình đã trúng kế bèn quay ngựa trở lại. Ði được ít dặm, bỗng có hai đạo binh phục xông ra chận đường, cầm đầu là Mã Trung và Mã Ðại. 
Mạnh Hoạch cả kinh bỏ chạy. Nhưng chưa chạy kịp thì Mã Ðại đã bắt sống trên lưng ngựa. 
Man binh thảy đều xin hàng.
Khổng Minh, sau khi tuyên bố với các Tướng về việc bất đắc dĩ phải dùng kế hỏa thiêu này để tận diệt binh Man, bèn truyền dẫn Mạnh Hoạch vào. 
Mạnh Hoạch quì móp. 
Khổng Minh sai quân sĩ dắt Mạnh Hoạch đi ăn uống và nói : 
- Thừa Tướng thấy mặt ông sợ ông hổ thẹn, nên truyền chúng lôi cho ông đi ăn uống rồi thả ông về để kịp chiêu dụ binh mã mà đánh nữa . 
Mạnh Hoạch rơi lụy nói : 
- Bảy lần bắt, bảy lên thả về, ta còn lòng nào không phục Thừa Tướng . Nói xong, kéo hết anh em vợ con đến xin hàng. Khổng Minh nói : 
- Nay ông đã phục rồi sao ? 
Mạnh Hoạch nói : 
- Cả nhà tôi thảy đều mang ơn Thừa Tướng, lẽ nào tôi dám chẳng phục . 
Khổng Minh bèn truyền thết đãi yến tiệc rất trọng thể rồi lại truyền trả lại hết đất đã chiếm cho Mạnh Hoạch.
Lúc ấy quan Trưởng Sử là Phí Vĩ can : 
- Thừa Tướng nên đặt quan cai trị, sao lại giao trả hết như vậy ? 
Khổng Minh nói : 
- Làm thế có ba điều bất lợi : thứ nhất, để người ở lại thì phải để binh , mà để binh lại thì phải để lương ; thứ hai, người Man mới phục nếu để người lại mà không để binh thì thật vô dụng. Còn nếu để người lại mà Man binh không phục là điều bất lợi thứ ba. Miễn biên cương ta được bình yên là tốt rồi . 
Chúng nhân thảy đều khâm phục. Vì thế người Man đội ơn chẳng cùng. Từ đó, người Man lập Sanh Từ thờ, bốn mùa tế hưởng.
Bình Nam phương xong, Khổng Minh khao thưởng ba quân, thù tạc tướng sĩ , khiến Ngụy Diên dẫn binh làm tiên phong, còn bao nhiêu kéo nhau về Thục hết.
Bọn Mạnh Hoạch ngùi ngùi lạy tạ, dắt nhau tiễn chân mười mấy dặm rồi mới trở về .