TQDN (1-700)
Thông tin ebook
Tên sách: Tam quốc diễn nghĩa
Tác giả: La Quán Trung
Dịch giả: Phan Kế Bính, hiệu đính: Bùi Kỷ
Upload wattpad : Nguyễn Hoàng
Nhà xuất bản Đại học và Giáo dục chuyên nghiệp 1987
Khổ 13 x 19, in thành 8 tập
Ebook created by Mr. Vien
October 2008 [email protected]
2
HỒI 1 Tiệc vƣờn đào, anh hùng kết nghĩa; Chém Khăn Vàng, hào kiệt lập công.
HỒI 2 Trƣơng Dực Đức giận đánh đốc bƣu; Hà Quốc Cửu mƣu giết quan hoạn
HỒI 3 Tiệc Ôn Minh, Đổng Trác mắng Đinh Nguyên; Dùng vàng bạc, Lý Túc dụ Lã Bố
HỒI 4 Phế Hán Đế, Trần Lƣu lên ngôi; Lừa Đổng tặc, Mạnh Đức dâng kiếm
HỒI 5 Phát hiệu triệu, các trấn hƣởng ứng Tào Công; Phá cửa quan, ba anh hùng đánh Lã Bố
HỒI 6 Đốt Kim Quyết, Đổng Trác làm càn; Giấu ngọc tỷ, Tôn Kiên trái ƣớc
HỒI 7 Viên Thiệu qua cầu đánh Công Tôn; Tôn Kiên sang sông đá Lƣu Biểu.
HỒI 8 Vƣơng tƣ đồ khéo dụng liên hoàn kế; Đổng thừa tƣớng náo động Phụng Nghi Đình
HỒI 9 Trừ hung bạo, Lã Bố giúp Tƣ đồ; Chiếm Trƣờng An, Lý Thôi nghe Giả Hủ
HỒI 10 Giúp nhà vua, Mã Đằng khởi nghĩa; Báo thù bố, Tào Tháo cất quân
HỒI 11 Lƣu Hoàng Thúc cứu Khổng Dung ở Bắc Hải; Lã Ôn Hầu phá Tào Tháo thành Bộc Dƣơng
HỒI 12 Đào Cung Tổ ba lần nhƣợng Từ Châu; Tào Mạnh Đức một phen đánh Lã Bố
HỒI 13 Lý Thôi, Quách Dĩ một trận giao tranh; Dƣơng Phụng, Đổng Thừa hai lần cứu giá
HỒI 14 Tào Mạnh Đức rời giá đến Hứa Đô; Lã Phụng Tiên đang đêm cƣớp Từ Quận
HỒI 15 Thái Sử Từ ham đả Tiểu Bá Vƣơng; Tôn Bá Phù hăng đánh Nghiêm Bạch Hổ
HỒI 16 Cửa nha môn, Phụng Tiên bắn kích; Sông Vị Thủy, Mạnh Đức thua quân.
HỒI 17 Viên Công Lộ cất bảy cánh quân;
Tào Mạnh Đức gặp ba ông tƣớng
HỒI 18 Giả Văn Hòa liệu kế đánh thắng giặc; Hạ Hầu Đôn rút tên nuốt con ngƣơi
HỒI 19 Thành Hạ Phí, Tào Tháo dùng binh;
Lầu Bạch Môn, Lã Bố tuyệt mệnh
HỒI 20 Tào A Man ra săn ruộng Hứa Điền; Đổng quốc cữu vâng chiếu trong nội các
HỒI 21 Tào Tháo uống rƣợu luận anh hùng; Quan Công lừa mƣu giết Xa Trụ
HỒI 22 Viên, Tào đều cất ba quân mã bộ; Quan, Trƣơng cùng bắt hai tƣớng Vƣơng, Lƣu
HỒI 23 Nễ Chính Bình khỏa thân mắng giặc; Cát Thái Y đầu độc bị hình.
HỒI 24 Quốc tặc hành hung giết quý phi; Hoàng Thúc thua chạy sang Viên Thiệu
HỒI 25 Đóng Thổ Sơn, Quan Công giao ƣớc ba việc; Cứu Bạch Mã, Tào Tháo thoát khỏi vòng vây
HỒI 26 Viên Bản Sơ hao binh tổn tƣớng; Quan Vân Trƣờng treo ấn gói vàng
HỒI 27 Mỹ Nhiệm Công cƣỡi một ngựa bay nghìn dặm; Hán Thọ Hầu chém sáu tƣớng phá năm quan
HỒI 28 Chém Sái Dƣơng, anh em hòa giải; Hội Cổ Thành, vua tôi tụ nghĩa
HỒI 29 Tiểu Bá Vƣơng giận chém Vu Cát; Ngô Tôn Quyền ngồi lĩnh Giang Đông
HỒI 30 Đánh Quan Độ, Bản Sơ bại trận;
Cƣớp Ô Sào, Mạnh Đức đốt lƣơng.
HỒI 31 Tào Tháo ở Thƣơng Đình, phá vỡ Bản Sơ; Huyền Đức sang Kinh Châu, nƣơng nhờ Lƣu Biểu
HỒI 32 Cƣớp Ký Châu, Viên Thƣợng tranh hùng; Khơi sông Chƣơng, Hứa Du hiến kế
HỒI 33 Tào Phi nhân loạn lấy Châu Thị; Quách Gia dặn kế định Liêu Đông.
HỒI 34 Sái phu nhân nấp nghe chuyện kín;
Lƣu Hoàng Thúc nhảy ngựa Đàn Khê.
HỒI 35 Huyền Đức qua Nam Chƣơng, gặp ngƣời ẩn dật; Đan Phúc đến Tân Dã, tiếp chúa anh minh.
HỒI 36 Huyền Đức dùng mẹo đánh úp Phàn Thành;
Nguyên Trực tế ngựa tiến cử Gia Cát.
HỒI 37 Tƣ Mã Huy hai lần tiến cử danh sĩ,
Lƣu Huyền Đức ba lƣợt đến tận lều tranh.
HỒI 38 Long Trung quyết kế thiên hạ chia ba; Tôn thị báo thù, Trƣờng Giang đại chiến
HỒI 39 Thành Kinh Châu, công tử ba lần cầu kế; Gò Bác Vọng, quân sƣ bắt đầu dùng binh
HỒI 40 Sái Phu Nhân Bàn Hiến Ký Châu; Gia Cát Lƣợng Hỏa Thiêu Tân Dã
HỒI 41 Lƣu Huyền Đức đƣa dân qua sông; Triệu Tử Long một ngựa cứu chúa.
HỒI 42 Trƣơng Dực Đức Đại Náo Cầu Trƣờng Bản; Lƣu Dự Châu Thua Chạy Cửa Hán Tân
HỒI 43 Gia Cát Lƣợng khua lƣỡi bẻ bọn nho; Lỗ Tử Kính dùng sức bác lời chúng.
HỒI 44 Khổng Minh dùng kế khích Chu Du; Tôn Quyền quyết mƣu đánh Tào Tháo.
HỒI 45 Cửa Tam Giang, Tào Tháo hao binh; Hội quần anh, Tƣởng Cán mắc mẹo.
HỒI 46 Dùng Chƣớc lạ, Khổng Minh mƣợn tên; Dâng kế mật, Hoàng Cái chịu nhục.
HỒI 47 Hám Trạch mật dâng thƣ giả hàng; Bàng Thống khéo dùng liên hoàn kế.
HỒI 48 Mở tiệc yến, Tào Tháo ngâm thơ; Khóa chiến thuyền, bắc quân dùng võ.
HỒI 49 Đàn thất tinh, Gia Cát cầu phong; Cửa Tam Giang, Chu Du phóng hỏa.
HỒI 50 Gia Cát Lƣợng khéo tình đƣờng Hoa Dung; Quan Vân Trƣờng vì nghĩa tha Tào Tháo.
HỒI 51 Tào Nhân đại chiến quân Đông Ngô; Khổng Minh chọc tức Chu Công Cẩn. [email protected]
3
HỒI 52 Gia Cát Lƣợng chối từ Lỗ Túc; Triệu Tử Long lừa mẹo lấy Quế Dƣơng.
HỒI 53 Quan Vân Trƣờng tha Hoàng Trung không giết;
Tôn Trọng Mƣu đánh Trƣơng Liêu bị thua.
HỒI 54 Ngô Quốc Thái đến chùa xem rể hiền; Lƣu Hoàng Thúc động phòng cƣới vợ mới.
HỒI 55 Huyền Đức khéo léo, nói khích Tôn phu nhân; Khổng Minh hai phen trêu tức Chu Công Cẩn.
HỒI 56 Tào tháo mở tiệc mừng đài Đổng Tƣớc; Khổng Minh Ba lần trêu tức Chu Du.
HỒI 57 Cửa Sài Tang, Ngọa Long đến viếng tang;
Huyện Lỗi Dƣơng, Phƣợng Sồ quản công việc.
HỒI 58 Mã Mạnh Khởi cất quân báo thù; Tào A Man cắt râu, vứt áo.
HỒI 59 Hứa Chử cởi trần đánh Mã Siêu; Tào Tháo xóa thƣ lừa Hàn Toại.
HỒI 60 Trƣơng Vĩnh Niên hỏi vặn Dƣơng Thu;
Bàng Sĩ Nguyên bàn lấy Tây Thục.
HỒI 61 Triệu Vân chặn sông giằng A Đẩu; Tôn Quyền đƣa thƣ đánh lui Tào Man.
HỒI 62 Giữ Bổi Quan, Dƣơng, Cao nộp mạng; Đánh Lạc Thành, Hoàng, Ngụy tranh công
HỒI 63 Gia Cát Lƣợng đau lòng khóc Bàng Thống;
Trƣơng Dực Đức vì nghĩa tha Nghiêm Nhan
HỒI 64 Khổng Minh dùng mẹo bắt Trƣơng Nhiệm; Dƣơng Phụ mƣợn quân phá Mã Siêu
HỒI 65 Mã Siêu đại chiến cửa Hà Manh; Huyền Đức nhận chức đƣợc đất Tây Thục
HỒI 66 Quan Vân Trƣờng một đao tới hội; Phục Hoàng hậu vì nƣớc bỏ mình
HỒI 67 Bình Hán Trung, Tào Tháo thành công; Bến Tiêu Diêu, Trƣơng Liêu khét tiếng
HỒI 68 Cam Ninh trăm kỵ cƣớp Ngụy doanh; Tả Từ quăng chén đùa Tào Tháo
HỒI 69 Bói Chu Dịch, Quản lộ biết cơ; Đánh Tào Man, năm ngƣời tử tiết
HỒI 70 TrƣơngPhi khỏe, dùng mƣu lấy Ngõa Khẩu Ải; Hoàng Trung già, bày kế đoạt Thiên Đăng Sơn
HỒI 71 Chiếm Đối Sơn, Hoàng Trung sức nhàn thắng sức mỏi; Giữ Hán Thủy, Triệu Vân quân ít phá
quân nhiều
HỒI 72 Gia Cát Lƣợng dùng mẹo lấy Hán Trung; Tào A Man thu quân về Tà Cốc
HỒI 73 Huyền Đức lên ngôi Hán Trung Vƣơng; Vân Trƣờng đánh chiếm Tƣơng Dƣơng quận
HỒI 74 Bàng Đức mang áo quan, quyết trận tử chiến; Quan Công khơi dòng nƣớc, tràn ngập bảy đạo
quân
HỒI 75 Quang Vân Trƣờng cạo xƣơng chữa thuốc; Lã Tử Minh áo trắng sang đò
HỒI 76 Từ Công Minh đánh đến Miện Thủy; Quan Vân Trƣờng thua chạy ra Mạch Thành
HỒI 77 Núi Ngọc Toàn, Quan Công hiển thánh; Thành Lạc Dƣơng, Tào Tháo cảm thần
HỒI 78 Chữa bệnh nhức đầu, hại thân thầy thuốc; Trối trăn truyền lại, hết số gian hùng
HỒI 79 Anh chẹt em, Tào Thực ngâm thơ; Cháu hại chú, Lƣu Phong chịu tội
HỒI 80 Tào phi bỏ Hiến Đế, cƣớp vận Viêm Lƣu; Hán Vƣơng lên ngôi rồng, nối dòng đại thống
HỒI 81 Vội báo thù, Trƣơng Phi bị hại; Mong rửa hận, tiên chủ cất quân
HỒI 82 Tôn Quyền hàng Ngụy, chịu cửu tích; Tiên chủ đánh Ngô, thƣởng sáu quân
HỒI 83 Đánh Hào Đình, tiên chủ bắt đƣợc thù nhân; Giữ Giang Khẩu, thƣ sinh cất làm đại tƣớng
HỒI 84 Lục Tốn đốt sạch trại liên doanh;
Khổng Minh khéo bày đồ bát trận
HỒI 85 Lƣu tiên chủ viết chiếu gửi con côi;
Gia Cát Lƣợng ngồi yên bình năm đạo
HỒI 86 Tần Bật biện bác, hỏi vặn Trƣơng Ôn; Từ Thịnh hóa công, phá quân Ngụy chủ
HỒI 87 Đánh nam khấu, thừa tƣớng cất quân; Chống thiên binh, Man vƣơng bị bắt
HỒI 88 Qua Lƣ Thủy, Phiên vƣơng hai lƣợt vào tròng; Biết trá hàng, Mạnh Hoạch ba phen bị bắt
HỒI 89 Võ Vƣơng hầu bốn phen dùng mẹo;
Nam Man vƣơng năm lƣợt vào tròng
HỒI 90 Đuổi thú mạnh, sáu chuyến phá quân Man; Đốt giáp mây, bảy lần bắt Mạnh Hoạch
HỒI 91 Tế sông Lƣ, thừa tƣớng rút quân;
Đánh giặc Ngụy, Võ Hầu dâng biểu
HỒI 92 Triệu Tử Long ra sức giết năm tƣớng;
Gia Cát Lƣợng dùng mẹo đoạt ba thành
HỒI 93 Khƣơng Bá Ƣớc về hàng Khổng Minh;
Võ Vƣơng Hầu mắng chết Vƣơng Lãng
HỒI 94 Gia Cát Lƣợng nhân tuyết phá quân Khƣơng;
Tƣ Mã Ý nhanh tay bắt Mạnh Đạt
HỒI 95 Mã Tốc trái lệnh mất Nhai Đình;
Võ Hầu gẩy đàn đuổi Trọng Đạt
HỒI 96 Khổng Minh gạt lệ chém MãTốc; Chu Phƣờng cắt tóc lừa Tào Hƣu
HỒI 97 Đánh nƣớc Ngụy, Võ Hầu hai lần dâng biểu; Phá quân Tào, Khƣơng Duy dùng mẹo hiến thƣ.
HỒI 98 Đuổi quân Hán, Vƣơng Song mắc mƣu; Úp Trần Thƣơng, Võ Hầu thắng trận.
HỒI 99 Gia Cát Lƣợng cả phá quân Ngụy; Tƣ Mã Ý vào cƣớp Tây Xuyên
HỒI 100 Quân Hán cƣớp trại, phá Tào Quân;
Võ Hầu đấu trận, nhục Trọng Đạt.
HỒI 101 Ra Lũng Thƣợng, Gia Cát giả làm thần; Vào Kiếm Các, Trƣơng Cáp bị mắc mẹo [email protected]
4
HỒI 102 Tƣ Mã Ý chiếm giữ Bắc Nguyên, Vị Kiều; Gia Cát Lƣợng chế ra trâu gỗ, ngựa máy
HỒI 103 Hang Thƣợng Phƣơng, Tƣ Mã mắc nạn; Gò Ngũ thƣợng, Gia Cát dâng sao
HỒI 104 Rơi sao lớn, thừa tƣớng qua đời; Trông tƣợng gỗ, đô đốc mất vía
HỒI 105 Võ Hầu dự sẵn mẹo cẩm nang; Ngụy chủ dỡ lấy mâm thừ lộ
HỒI 106 Công Tôn Uyên thua trận, chết ở Tƣơng Bình; Tƣ Mã Ý giả ốm, lừa đƣợc Tào Sảng
HỒI 107 Ngụy chủ trao quyền họ Tƣ Mã; Khƣơng Duy bại trận núi Ngƣu Đầu
HỒI 108 Trong mƣa tuyết, Đinh Phụng đánh đoản binh; Trên tiệc rƣợu, Tôn Tuấn dùng mật kế
HỒI 109 Vây Tƣ Mã, mƣu lạ Khƣơng Duy; Bỏ Tào Phƣơng, quả báo nhà Ngụy
HỒI 110 Văn Ƣơng một ngự thoái quân hùng; Bá Ƣớc men sông phá giặc lớn
HỒI 111 Đặng Sĩ Tái mẹo phá Khƣơng Bá Ƣớc; Gia Cát Đản khởi nghĩa đánh Tƣ Mã Chiêu
HỒI 112 Cứu Thọ Xuân, Vu Thuyên tử tiết; Lấy Trƣờng Thành, Bá Ƣớc dùng binh
HỒI 113 Đinh Phụng Lập mẹo đánh Tôn Lâm; Khƣơng Duy đấu trận phá Đặng Ngải
HỒI 114 Tào Mao ruổi xe chết cửa nam; Khƣơng Duy bỏ lƣơng phá quân Ngụy
HỒI 115 Xuống chiếu thu quân, Hậu chủ tin gièm;
Mƣợn nghề làm ruộng, Khƣơng Duy lánh vạ
HỒI 116 Đƣờng Hán Trung, Chung Hội chia quân; Núi Định Quân, Võ Hầu hiển thánh
HỒI 117 Đặng Sĩ Tái lẻn qua núi Âm Bình; Gia Cát Chiêm chết tại thành Miên Trúc
HỒI 118 Khóc miếu tổ, Lƣu Thầm tự tử; Vào Tây Xuyên, Chung, Đặng tranh công
HỒI 119 Giả đầu hàng, kế hay thành chuyện hão; Nhƣờng ngôi báu, ngƣời sau học lối xƣa
HỒI 120 Tiến Đỗ Dự, lão tƣớng dâng mẹo hay; Bắt Tôn Hạo, tam phân lại hợp nhất [email protected]
5
Có bài
từ rằng:
Trƣờng Giang cuồn cuộn chảy về đông
Sóng vùi dập hết anh hùng
Đƣợc, thua, phải, trái, thoắt thành không
Non xanh nguyên vẻ cũ
Mấy độ bóng tà hồng!
Bạn đầu bạc ngƣ tiều trên bãi
Đã quen nhìn thu nguyệt xuân phong
Một bầu rƣợu vui vẻ tƣơng phùng.
Xƣa nay bao nhiêu việc
Phó mặc nói cƣời suông
HỒI 1
Tiệc vườn đào, anh hùng kết nghĩa;
Chém Khăn Vàng, hào kiệt lập công.
Thế lớn trong thiên hạ, cứ tan lâu rồi lại hợp, hợp lâu rồi lại tan: Nhƣ cuối đời nhà Chu, bảy nƣớc tranh
giành xâu xé nhau rồi sau lại hợp về nhà Tần. Đến khi nhà Tần mất, thì Hán Sở tranh hùng rồi sau thiên
hạ lại hợp về tay nhà Hán.
Nhà Hán, từ lúc vua Cao tổ (Bái Công) chém rắn trắng khởi nghĩa, thống nhất đƣợc thiên hạ, sau vua
Quang Vũ lên ngôi, rồi truyền mãi đến vua Hiến Đế; lúc bấy giờ lại chia ra thành ba nƣớc.
Nguyên nhân gây ra biến loạn ấy là do hai vua Hoàn đế, Linh đế. Vua Hoàn đế tin dùng lũ hoạn quan,
cấm cố những ngƣời hiền sĩ. Đến lúc vua Hoàn đế băng hà, vua Linh đế lên ngôi nối nghiệp; đƣợc quan
đại tƣớng quân Đậu Vũ, quan thái phó Trần Phồn giúp đỡ. Khi ấy, trong triều có bọn hoạn quan là lũ Tào
Tiết lộng quyền. Đậu Vũ, Trần Phồn lập mƣu định trừ bọn ấy đi, nhƣng vì cơ mƣu tiết lộ nên lại bị chúng
nó giết mất. Từ đấy, bọn hoạn quan ngày càng bạo ngƣợc.
Ngày rằm tháng tƣ năm Kiến ninh thứ hai (một trăm sáu mƣơi bảy dƣơng lịch) vua ngự điện Ôn Đức. Tự
nhiên có cơn gió to ầm ầm từ góc điện nổi lên, rồi thấy một con rắn xanh lớn ở trên xà nhà quăng xuống
quằn quại trên long án. Vua kinh hoàng ngã đùng ra, các quan tả hữu vội cứu vực vào cung; ở ngoài văn
võ cũng sợ chạy cả. Đƣợc một lát con rắn biến mất và bỗng nhiên mƣa to, sấm sét ầm ầm; lại thêm mƣa
đá rào rào mãi đến nửa đêm mới tạnh, đổ nhà đổ cửa không biết bao nhiêu mà kể.
Tháng hai, năm Kiến ninh thứ tƣ (một trăm sáu mƣơi chín) tỉnh Lạc Dƣơng có động đất, nƣớc bể dâng lên
ngập lƣng trời, dân cƣ ở ven bể bị sóng lớn cuốn trôi đi mất cả.
Năm Quang hóa thứ nhất (một trăm bảy mƣơi tám), một con gà mái tự dƣng hóa ra gà trống. Mồng một
tháng sáu năm ấy, một luồng khí đen dài chừng hơn mƣơi trƣợng bay vào trong điện Ôn Đức. Qua sang
tháng bảy, lại có lắm điều gở lạ: Cầu vồng mọc ở giữa Ngọc đƣờng; rặng núi Ngũ Nguyên bỗng dƣng lở
sụt xuống.
Vua hạ chiếu, hỏi chƣ thần từ đâu mà sinh ra những điềm quái gở ấy. Có quan nghị lang là Sái Ung dâng
sớ lên, lời lẽ thống thiết, nói rằng: "Cầu vồng sa xuống, gà mái hóa trống, ấy là bởi quyền chính trong
nƣớc ở tay đàn bà và ở tay hoạn quan". Vua xem sớ ngậm ngùi thở dài, đứ ng dậy thay áo. Tào Tiết khi ấy
đứng hầu sau ngai nghe trộm thấy, trong lòng căm giận, bèn mách bảo đồng bọn, bàn mƣu kiếm cớ vu
hãm Sài Ung, cách quan đuổi về quê quán.
6
Về sau bọn hoạn quan là Trƣơng Nhƣợng, Triệu Trung, Phong Tƣ, Đoan Khuê, Tào Tiết, Hầ u Lãm, Kiển
Thạc, Trình Khoáng, Hạ Huy, Quách Thắng, cả thẩy mƣời ngƣời gọi là mƣời quan "Thƣờng thị" bè đảng
với nhau kéo cánh làm càn. Nhà vua tin dùng tôn trọng Trƣơng Nhƣợng, gọi là "Á phụ" (nghĩa là vua coi
nhƣ cha).
Từ đấy chính sự trong triều ngày càng đổ nát, lòng ngƣời náo loạn, giặc cƣớp nổi lên nhƣ ong.
Khi ấy ở đất Cự Lộc, có một nhà ba anh em: Anh cả là Trƣơng Giác, em hai là Trƣơng Bảo, em út là
Trƣơng Lƣơng.
Trƣơng Giác vốn thi tú tài trƣợt, nhân thế bực mình vào núi hái thuốc. Đi đƣờng gặp một ông cụ già mặt
tròn mắt biếc, tay chống gậy lê, gọi Trƣơng Giác vào trong một cái động, trao cho ba quyển sách và bảo
rằng: Đây là cuốn "Thái bình yêu thuật", có đƣợc cuốn này ngƣơi nên thay trời dạy ngƣời, để cứu lấy đời.
Nếu sau này manh tâm tà gian ắt bị ác báo. Trƣơng Giác sụp xuống lạy, hỏi họ tên thì cụ già nói: "Ta là
Nam Hoa lão tiên", nói đoạn hóa ra một trận gió biến mất.
Trƣơng Giác đƣợc ba quyển sách ấy đem về ngày đêm học tập, không bao lâu biết đủ các phép hô gió
mƣa, tự xƣng là Thái bình đạo nhân.
Đến tháng giêng, năm Trung bình thứ nhất (một trăm tám mƣơi bốn), có bệnh ôn dịch. Trƣơng Giác làm
ra nƣớc phép chữa bệnh, cứu đƣợc nhiều ngƣời, tự xƣng là Đại hiền lƣơng sƣ. Giác có đồ đệ năm trăm
ngƣời, đi dạo các nơi, ai cũng biết phép thƣ phù niệm chú. Về sau đồ đệ ngày càng đông; Giác bèn chi
học trò ra ba mƣơi sáu phƣơng, phƣơng lớn hơn một vạn ngƣời, phƣơng nhỏ sáu bảy ngàn ngƣời, phƣơng
nào cũng đặt một ngƣời làm thủ lĩnh xƣng là tƣớng quân. Giác nói phao lên rằng: "Trời xanh đã chết,
trời
vàng nên dựng", "Đến năm giáp tý, thiên hạ thái bình". Rồi sai ngƣời lấy đất thó trắng viết hai chữ "Giáp
tý" ở ngay giữa cửa. Nhân dân tám châu Thanh, U, Từ, Ký, Kinh, Dƣơng, Duyện, Dƣ nhà nào cũng thờ
mấy chữ hiệu: "Đại hiền lƣơng sƣ Trƣơng Giác".
Trƣơng Giác lại sai đồng đảng là Mã Nguyên Nghĩa mật đem vàng lụa vào kinh kết giao với tên hoạn
quan Phong Tƣ, đi làm nội ứng, rồi bàn với hai em rằng:
- Không gì khó bằng thu phục đƣợc lòng dân, nay lòng dân đã quy thuận về ta, nếu không thừa thế chiếm
lấy thiên hạ thì thật là đáng tiếc lắm.
Bèn một mặt sai may cờ vàng hẹn ngày khởi sự, một mặt sai đồ đệ là Đƣờng Châu đem thƣ báo cho
Phong Tƣ biết. Nhƣng Đƣờng Châu lại đi thẳng đến cửa cung tố cáo.
Đƣợc tin, vua liền triệu quan đại tƣớng quân là Hà Tiến điều binh bắt chém Mã Nguyên Nghĩa và bắt cả
bọn Phong Tƣ bỏ ngục. Trƣơng Giác thấy việc đã tiết lộ, vội vàng cử binh khởi sự, tự xƣng là Thiên công
tƣớng quân, Trƣơng Lƣơng xƣng Nhân công tƣớng quân nói với mọi ngƣời rằng: "Nay vận nhà Hán sắp
hết, đại thánh nhân ra đời. Các ngƣơi nên thuận mệnh trời, theo về ta để cùng vui hƣởng thái bình!".
Nhân dân bốn phƣơng đội khăn vàng, đi theo Trƣơng Giác có tới bốn năm mƣơi vạn ngƣời. Thế giặc dữ
dội, quan quân thua chạy nhƣ vịt. Hà Tiến một mặt tâu vua, xin hỏa tốc xuống chiếu cho các nơi phòng
giữ giết giặc lập công; một mặt sai ba quan trung lang tƣớng là Lƣ Thực, Hoàng Phủ Tung, Chu Tuấn
đem quân tinh nhuệ chia ra làm ba ngả dẹp giặc.
Trong khi ấy, quân Trƣơng Giác có một toán xâm phạm vào bờ cõi U Châu. Quan thái thú châu ấy là Lƣu
Yên, ngƣời làng Kính Lăng, đất Giang Hạ, dòng dõi Lỗ Cung Vƣơng nhà Hán, nghe tin quân giặc sắp
đến, liền triệu quan hiệu úy Châu Tĩnh đến bàn luận. Tĩnh nói:
7
- Quân giặc nhiều, quân ta ít, ông nên tức khắc chiêu mộ thêm quân thì mới kịp ứng phó.
Lƣu Yên cho là phải, bèn sai treo bảng mộ quân.
Khi bảng treo đến Trác quận thì có ngay một vị anh hùng ra ứng mộ. Vị anh hùng ấy không thích đọc
sách mấy, tính ôn hòa, ít nói, mừng giận không hề lộ ra mặt, vốn có chí lớn, chỉ thích kết giao với những
tay hào kiệt trong thiên hạ. Kể dáng ngƣời thì mình cao bảy thƣớc rƣỡi, hai tai chảy xuống gần vai, hai
tay buông khỏi đầu gối, mắt trông thấy đƣợc tai, mặt đẹp nhƣ ngọc, môi đỏ nhƣ son, tức là dòng dõi
Trung Sơn Tĩnh Vƣơng Lƣu Thắng, cháu năm đời vua Cảnh đế nhà Hán, họ Lƣu, tên Bị, tự là Huyền
Đức.
Ngày trƣớc con Lƣu Thắng là Lƣu Trinh, về đời vua Hán Vũ, đƣợc phong làm Trác lộc Đình hầu, sau vì
tội góp thiếu tiền cúng tế bị mất chức vì vậy còn sót một ngành ở Trác quận.
Ông của Huyền Đức là Lƣu Hùng, cha là Lƣu Hoằng. Hoằng thi đỗ hiếu liêm, đã từng làm quan, nhƣng
mất sớm. Huyền Đức mồ côi cha, thờ mẹ rất hiếu, nhà nghèo, phải làm nghề đóng dép, dệt chiếu kiếm ăn.
Nhà Huyền Đức ở thôn Lâu Tang, mé đông nam có một cây dâu rất lớn, cao hơn năm trƣợng, xa trông
từng lớp trên xòe ra nhƣ cái tán che cỗ xe. Có ngƣời thầy tƣớng đi qua trông thấy khen rằng: "Nhà có cây
dâu này tất sinh quý tử". Lúc Huyền Đức còn thơ ấu, cùng trẻ con chơi dƣới gốc dâu, thƣờng vẫn nói
rằng: "Ngày sau ta làm vua, cũng ngự cái xe có tán che nhƣ cây dâu này". Ngƣời chú là Lƣu Nguyên
Khởi nghe nói, lấy làm lạ bảo rằng: "Thằng bé này không phải ngƣời thƣờng". Nhân thấy Huyền Đức nhà
nghèo, thƣờng tƣ cấp cho thay đổi theo triều đại.
Huyền Đức, năm mƣời tám tuổi, mẹ cho đi học, thờ Trịnh Huyền và Lƣu Thực làm thầy và cùng với
Công Tôn Toản kết bạn học. Lúc Lƣu Yên treo bảng mộ quân, thì Huyền Đức hai mƣơi tám tuổi.
Bấy giờ Huyền Đức đọc bảng văn rồi thở dài. Có một ngƣời đứng phía sau nói lớn lên rằng:
- Đại trƣợng phu nhƣ ông, không ra giúp nƣớc, đứng thở dài đó, đƣợc việc chi?
Huyền Đức ngoảnh lại nhìn: Ngƣời ấy mình cao tám thƣớc, đầu báo, mắt tròn, râu hùm, hàm én, tiếng
vang nhƣ sấm, dáng nhƣ ngựa phi, Huyền Đức thấy dung mạo khác thƣờng, liền hỏi họ tên. Ngƣời ấy nói:
- Tôi họ Trƣơng tên Phi, tự là Dực Đức, ở Trác quận đã lâu đời. Gia tƣ có trang trại ruộng vƣờn, lại có lò
mổ lợn và ngôi hàng bán rƣợu. Tôi chỉ thích kết giao với hào kiệt trong thiên hạ. Vừa rồi thấy ông xem
bảng văn rồi thở dài, nên tôi mới hỏi.
Huyền Đức nói:
Tôi đây vốn dòng dõi nhà Hán, họ Lƣu tên Bị; nay thấy giặc Khăn Vàng nổi loạn, muốn ra dẹp giặc yên
dân, chỉ hiềm sức mình không làm nổi, nên mới thở dài.
Phi nói:
- Nhà tôi gia tƣ cũng khá. Ý tôi muốn chiêu mộ trai tráng trong làng,
cùng ông mƣu đồ việc lớn, ông tính
sao?
Huyền Đức mừng lắm. Hai ngƣời bèn rủ nhau vào hàng uống rƣợu.
Đƣơng đánh chén, thấy một ngƣời cao lớn lực lƣỡng, đẩy một cỗ xe đến cửa, vào hàng ngồi phịch xuống [email protected]
8
gọi nhà hàng:
- Rƣợu mau lên! Để ta uống xong còn vào thành ứng mộ!
Huyền Đức nhìn xem thấy ngƣời ấy mình cao chín thƣớc, râu dài hai thƣớc, mặt đỏ nhƣ gấc, môi nhƣ tô
son, mắt phƣợng, mày tằm, oai phong lẫm liệt. Huyền Đức bèn mời cùng ngồi và hỏi họ tên. Ngƣời ấy
nói:
- Tôi họ Quan tên Vũ, tự là Trƣơng Sinh, sau đổi là Vân Trƣờng, ngƣời làng Giải Lƣơng, tỉnh Hà Đông.
Nhân thấy có đứa thổ hào ỷ thế hiếp ngƣời, tôi bèn giết chết rồi đi làm kẻ giang hồ đã năm, sáu năm rồi.
Nay nghe ở đây có lệnh chiêu binh phá giặc nên tôi đến ứng mộ.
Huyền Đức cũng đem chí mình ra nói, Vân Trƣờng rất mừng. Bèn cùng đến trại của Trƣơng Phi bàn tính
việc lớn. Phi nói:
- Sau trại tôi có một vƣờn đào đang nở hoa đẹp lắm, ngày mai ta nên làm lễ tế trời đất ở trong vƣờn, rồi
ba chúng ta kết làm anh em, cùng lòng hợp sức, sau mới có thể tính đƣợc việc lớn.
Huyền Đức, Vân Trƣờng đều nói:
- Nhƣ thế tốt lắm!
Ngày hôm sau sửa soạn trâu đen ngựa trắng và các lễ vật ở trong vƣờn đào, ba ngƣời đốt hƣơng lạy hai
lạy thề rằng:
- Chúng tôi là Lƣu Bị, Quan Vũ, Trƣơng Phi, dẫu rằng khác họ, song đã kết làm anh em, thì phải cùng
lòng hợp sức, cứu khốn phù nguy, trên báo đền nợ nƣớc, dƣới yên định muôn dân. Chúng tôi không cần
sinh cùng ngày, cùng tháng, cùng năm, chỉ muốn chết cùng năm, cùng ngày, cùng tháng. Hoàng thiên hậu
thổ soi xét
lòng này. Nếu ai bội nghĩa quên ơn thì trời ngƣời cùng giết.
Thề xong tôn Huyền Đức làm anh cả, Quan Vũ thứ hai, Trƣơng Phi em út. Rồi mổ trâu đặt tiệc, tụ họp
dũng sĩ trong làng đƣợc ba trăm ngƣời, cũng đến vƣờn đào uống một bữa rƣợu thật say. Hôm sau ba
ngƣời sửa soạn khí giới, đƣơng lo còn thiếu ngựa cƣỡi, thì thấy báo có hai ngƣời buôn dắt một đàn ngựa
đến trại.
Huyền Đức nói:
- Thực là trời giúp chúng ta!
Nói đoạn ba ngƣời cùng ra cửa trại đón. Nguyên hai ngƣời khách ấy đều là lái buôn lớn ở Trung Sơn, một
ngƣời tên Trƣơng Thế Bình, một ngƣời tên Tô Song, hàng năm vẫn đem ngựa lên bán miền Bắc, chỉ vì
lúc ấy dọc đƣờng có nhiều giặc cƣớp nên quay trở về. Huyền Đức mời hai ngƣời vào trại, làm rƣợu khoản
đãi và nói rõ ý mình đang muốn dẹp giặc yên dân. Hai ngƣời cả mừng, tình nguyện tặng năm mƣơi con
ngựa tốt, năm trăm lạng vàng bạc và một nghìn cân sắt để làm khí giới.
Huyền Đức cảm tạ hai ngƣời khách và tiễn lên đƣờng, rồi sai gọi thơ đếnï rèn hai thanh kiếm. Vân
Trƣờng đánh một thanh long đao nặng tám mƣơi hai cân, Trƣơng Phi đánh một ngọn xà mâu dài một
trƣợng tám thƣớc. Mỗi ngƣời làm một bộ áo giáp, họp hƣơng dũng đƣợc hơn năm trăm ngƣời đem nhau
đến gặp Châu Tĩnh. Châu Tĩnh đƣa đi yết kiến quan thái thú Lƣu Yên. Ba ngƣời thi lễ xong, đều xƣng họ
tên. Huyền Đức kể rõ tôn phái. Lƣu Yên cả mừng nhận Huyền Đức là cháu.
Vài hôm sau, có tin báo tƣớng giặc Khăn Vàng là Trình Viễn Chí đem năm vạn quân đến đánh Trác [email protected]
9
Quận. Lƣu Yên sai Châu Tĩnh dẫn ba anh em Huyền Đức đem năm trăm quân đi trƣớc phá giặc. Ba anh
em Huyền Đức vui mừng hớn hở đi ngay. Lúc đến dƣới núi Đại Hƣng, thấy quân giặc đều xõa tóc chít
khăn vàng. Hai bên đối trận, Huyền Đức nhảy ngựa vụt ra, tả có Vân Trƣờng, hữu có Dực Đức, giơ roi
mắng lớn:
- Quân giặc phản nƣớc kia! Sao không xuống ngựa hàng ngay đi?
Trình Viễn Chí cả giận, sai phó tƣớng Đặng Mậu ra đánh. Trƣơng Phi cầm mâu xông ra đâm trúng vào
bụng Đặng Mậu. Đặng Mậu ngã lăn xuống ngựa chết.
Trình Viễn Chí thấy vậy, thúc ngựa múa đao xông thẳng vào định chém Trƣơng Phi. Tức thì Vân Trƣờng
múa long đao tế ngựa ra đón địch. Trình Viễn Chí trông thấy hoảng sợ, chƣa kịp trở tay đã bị đao Vân
Trƣờng xả làm hai đoạn.
Đời sau có thơ khen hai ngƣời rằng:
Anh hùng xuất hiện buổi sơ đầu,
Ngƣời thử long đao kẻ thử mâu,
Mới bƣớc chân ra uy đã dữ,
Tiếng tăm lừng lẫy cuộc ganh nhau.
Quân giặc thấy Trình Viễn Chí bị chém, đều vác ngƣợc giáo ù té chạy, Huyền Đức thúc quân đuổi theo,
giặc ra hàng không biết bao nhiêu mà kể. Ba ngƣời đại thắng kéo quân trở về. Lƣu Yên thân ra đón tiếp,
khao thƣởng ba quân.
Hôm sau Lƣu Yên tiếp đƣợc tờ điệp của quan thái thú Thanh Châu tên là Cung Cảnh, báo tin bị giặc
Khăn Vàng bao vây, thành sắp vỡ, kịp xin cho quân đến cứu. Lƣu Yên bàn với Huyền Đức. Huyền Đức
nói:
- Bị này tình nguyện đem quân đi cứu.
Lƣu Yên bèn sai Châu Tĩnh đem năm nghìn quân cùng Huyền Đức, Quan, Trƣơng kéo đến Thanh Châu.
Giặc thấy có quân đến cứu, chia quân đón đánh. Huyền Đức thấy quân mình ít, khó đánh đƣợc, lui ba
mƣơi dặm đóng trại, rồi bảo Quan, Trƣơng rằng:
- Giặc nhiều, ta ít, tất phải dùng kỳ binh mới có thể thắng đƣợc.
Bèn sai Vân Trƣờng dẫn một nghìn quân phục bên tả núi, Trƣơng Phi dẫn một nghìn quân phục bên hữu
núi, hẹn rằng nghe tiếng chiêng thì cùng kéo ra tiếp ứng.
Ngày hôm sau Huyền Đức cùng Châu Tĩnh dẫn quân đánh trống hò reo thẳng tiến. Quân giặc vội vã kéo
ra đón đánh, Huyền Đức lui binh ngay. Giặc thừa thế đuổi tràn. Vừa qua sƣờn núi, trong quân Huyền Đức
khua chiêng vang lên. Hai đạo quân tả hữu xô ra.
Huyền Đức thúc quân quay lại, ba mặt giáp đánh, quân giặc thua to, chạy đến dƣới thành Thanh Châu,
quan thái thú Cung Cảnh cũng đem dân binh ra trợ chiến, quân giặc bị chết rất nhiều, giải đƣợc vòng vây.
Đời sau có thơ khen Huyền Đức rằng:
Bầy mƣu đặt mẹo khéo ra công,
10
Đôi hổ chung quy kém một rồng.
Buổi mới đã nên công trạng lớn,
Chia ba chân vạc đáng anh hùng.
Cung Cảnh khao quân xong, Châu Tĩnh muốn về. Huyền Đức nói:
- Mới rồi nghe tin quan trung lang tƣớng Lƣ Thực cùng Trƣơng Giác đánh nhau ở Quảng Tôn. Bị này
trƣớc kia có học Lƣ tƣớng quân, nghĩa đạo thầy trò, muốn sang giúp sức.
Châu Tĩnh dẫn quân về một mình, còn Huyền Đức cùng Quan, Trƣơng dẫn năm trăm quân bản bộ sang
Quảng Tôn.
Khi ba ngƣời đến dinh quân Lƣ Thực, vào trƣớng thi lễ, bày tỏ ý kiến của mình, thì Lƣ Thực mừng lắm,
lƣu ở trƣớng tiền đợi khi dùng đến.
Bấy giờ quân Trƣơng Giác mƣời lăm vạn, quân Lƣ Thực năm vạn, đang chống nhau ở Quảng Tôn, chƣa
rõ bên nào thua đƣợc.
Một hôm Lƣ Thực bảo Huyền Đức rằng:
- Trƣơng Giác đã bị ta vây ở đây rồi. Duy hai em nó là Trƣơng Bảo, Trƣơng Lƣơng đang chống nhau với
Hoàng Phủ Tung và Chu Tuấn ở Dĩnh Xuyên. Ông nên đem quân ngay bản bộ và một nghìn quân ta giúp
thêm, đến thẳng Dĩnh Xuyên dò xem tin tức ra sao, rồi cùng nhau hẹn ngày tiến đánh.
Huyền Đức lĩnh mệnh, đem quân đi cả ngày đêm đến Dĩnh Xuyên.
Lúc ấy Hoàng Phủ Tung, Chu Tuấn đem quân đánh giặc, giặc bị thua luôn, phải lui về Trƣờng Xã, dựa
theo bụi rậm đóng trại. Tung bàn với Tuấn rằng:
- Quân giặc dựa vào chỗ có cỏ rậm đóng quân thì ta nên dùng mẹo hóa công.
Bèn sai quân sĩ mỗi ngƣời bó một bó cỏ, ngầm đi mai phục. Đêm ấy trời nổi cơn gió lớn, vào khoảng
canh hai, quân phục kéo vào phóng hỏa, Tung và Tuấn đều dẫn quân đến đánh, khói lửa ngụt trời, quân
giặc hoảng sợ, ngƣời không kịp mặt giáp, ngựa không kịp thắng yên, xô nhau mà chạy.
Đôi bên đánh
nhau đến sáng, Trƣơng Lƣơng, Trƣơng Bảo phải dẫn tàn quân cƣớp đƣờng mà chạy. Bỗng thấy một toán
quân mã kéo toàn cờ đỏ xông ra chặn đƣờng. Một tƣớng đi đầu, mình cao bảy thƣớc, mắt nhỏ râu dài.
Viên tƣớng ấy là ai? Tức là quan kỵ đô úy, ngƣời ở Tiên Quận nƣớc Bái, họ Tào tên Tháo, tự xƣng là
Mạnh Đức.
Cha Tào Tháo là Tào Tung, vốn xƣa họ Hạ Hầu nhận làm con nuôi quan trung thƣờng thị Tào Đằng, nên
đổi theo họ Tào. Tháo tiểu tự là A Man và đặt một tên nữa là Cát Lợi. Lúc Tháo còn trẻ, thì chỉ thích săn
bắn, ham múa hát, nổi tiếng là một tay cơ biến quyền mƣu. Ngƣời chú Tháo thấy Tháo chơn bời vô độ,
giận lắm, bèn mách với Tào Tung. Tung trách mắng Tháo. Tháo nghĩ ngay một kế, lúc thấy chú đến, giả
tảng nằm quay ra đất, làm nhƣ trúng phong. Chú Tháo thấy vậy cả sợ, chạy đến bảo Tung, Tung vội lại
xem, thấy Tháo không có bệnh chi cả, bèn hỏi:
- Chú mày nói mày trúng phong, đã khỏi rồi à?
- Thƣa cha, thuở bé đến giờ con có bệnh ấy đâu! Chẳng qua chú con ghét con, cho nên đặt điều ra thế.
Tung tƣởng thật. Từ đấy ngƣời chú kể tội Tháo, Tung đều không nghe nữa, nhân thể Tháo càng đƣợc tự [email protected]
11
do phóng đãng hơn xƣa.
Bấy giờ có ngƣời tên là Kiều Huyền bảo Tháo rằng:
- Thiên hạ sắp loạn, phi có tay tài giỏi hơn đời thì không sao dẹp đƣợc loạn. Làm đƣợc nhƣ thế có lẽ chỉ
có bác!
Ngƣời đất Nam Dƣơng là Hà Ngung, một hôm trông thấy Tháo cũng tán tụng rằng:
- Nhà Hán sắp mất, yên đƣợc thiên hạ chắc chỉ có ngƣời này!
Ngƣời đất Nhữ Nam là Hứa Thiệu có tiếng là giỏi biết ngƣời, Tháo thân đến hỏi:
- Nhƣ tôi
là ngƣời thế nào?
Thiệu không trả lời.
Tháo hỏi lại lần nữa.
Thiệu nói:
- Anh là năng thần của đời trị và gian hùng của đời loạn!
Tháo nghe nói cả mừng.
Năm Tháo hai mƣơi tuổi thi đỗ hiếu liêm, bổ làm quan lang, sau lại thăng chức đô úy huyện Lạc Dƣơng.
Lúc mới đến nhận chức, Tháo sai treo hơn mƣời cái roi ngũ sắc ở bốn cửa huyện, không kể hào quý, hễ ai
phạm pháp đều không tha. Chú quan trung thƣờng thị Kiển Thạc vác dao đi đêm, Tháo đi tuần bắt đƣợc
cũng đem nọc đánh ngay. Bởi thế trong ngoài kinh sợ, không ai dám làm trái phép. Sau Tháo đƣợc thăng
chức lệnh doãn Đốn kỷ. Nhân giặc Khăn Vàng nổi loạn, Tháo lại đƣợc thăng làm quan kỵ đô úy, đem
năm nghìn quân kỵ mã và bộ binh đến Dĩnh Xuyên giúp đánh. Tình cờ dọc đƣờng, gặp Trƣơng Lƣơng,
Trƣơng Bảo thua chạy, Tháo đón đánh một trận kịch liệt, chém giết hơn một vạn ngƣời, cƣớp đƣợc cờ,
trống, ngựa, khí giới rất nhiều. Lƣơng, Bảo cố chết mới chạy thoát. Tháo vào hội kiến Hoàng Phủ Tung,
Chu Tuấn rồi lại dẫn quân đi đuổi Trƣơng Lƣơng, Trƣơng Bảo ngay.
Nhắc lại Huyền Đức dẫn Quan, Trƣơng đi gần đến Dĩnh Xuyên, nghe tiếng reo hò đánh nhau, lại trông
thấy lửa sáng rực trời, vội thúc quân kéo đến, tới nơi giặc đã chạy tan hết rồi. Huyền Đức vào yết kiến
Hoàng Phủ Tung. Chu Tuấn lại nói ý kiến của Lƣ Thực. Tung nói:
- Nay Trƣơng Lƣơng, Trƣơng Bảo thế cùng lực kiệt tất chạy đến Quảng Tôn nƣơng nhờ Trƣơng Giác.
Ông nên đi gấp đƣờng về giúp ngay Lƣ Thực.
Huyền Đức nghe lời, dẫn quân trở lại.
Khi mới đi đƣợc nửa đƣờng, gặp một toán ngƣời ngựa, áp giải một xe tù, trên xe có một cái cũi nhốt một
ngƣời tù, tế ra chính là Lƣ Thực. Huyền Đức giật mình kinh hãi, vội xuống ngựa chạy đến hỏi thăm. Thực
nói:
- Ta vây đánh Trƣơng Giác, sắp sửa pháp tan, chỉ vì Giác dùng yêu thuật, nên còn nhùng nhằng chƣa phá
hẳn đƣợc. Triều đình sai viên hoạn quan tên là Tả Phong đến dò xét quân tình. Phong đòi ăn của đút mà
không đƣợc, vì lƣơng quân ta còn thiếu, tiền đâu mà cung đốn họ, bởi thế Tả Phong căm giận, về triều tâu
man cho ta ru rú ở trong lũy cao không chịu đánh giặc, làm cho lòng quân chán nản. Triều đình nổi giận, [email protected]
12
sai quan trung lang tƣớng Đổng Trác đến cầm quân thay ta, và bắt ta về kinh hỏi tội.
Trƣơng Phi nghe nói, nổi giận đùng đùng, toan giết hết toán quân áp giải để cứu Lƣ Thực. Huyền Đức vội
ngăn lại bảo rằng:
- Không nên, triều đình đã có công luận, chú không đƣợc xử sự một cách nóng nảy nhƣ thế.
Quân sĩ lại giải Lƣ Thực đi.
Quan Công nói:
- Nay Lƣ trung lang đã bị bắt, ngƣời khác thay quyền, chúng ta đến đấy cũng vô ích, chi bằng hãy về Trác
quận.
Huyền Đức lấy làm phải, bèn dẫn quân về phía bắc.
Đi đƣợc hai ngày, bỗng nghe sau núi có tiếng đánh nhau hò hét. Huyền Đức cùng Quan, Trƣơng cƣỡi
ngựa lên đồi cao trông xem, thấy quân Hán bị thua đƣơng chạy, giặc khăn vàng đông nhƣ kiến cỏ đƣơng
đuổi theo sau, trên
lá cờ viết bốn chữ "Thiên công tƣớng quân" rất lớn. Huyền Đức nói:
- Trƣơng Giác đây rồi, đánh ngay đi!
Ba ngƣời đều phi ngựa dẫn quân ra đánh. Lúc ấy Trƣơng Giác đƣơng thừa thắng đuổi Đổng Trác, bỗng
gặp ba ngƣời đem quân chẹn đánh, quân Giác hoảng loạn, phải thua chạy đến ngoài năm mƣơi dặm.
Ba ngƣời cứu đƣợc Đổng Trác về trại. Trác hỏi ba ngƣời hiện làm quan gì?
Huyền Đức nói: "Chân trắng"
Trác khinh thƣờng, không thèm đáp tạ lại.
Huyền Đức bỏ đi. Trƣơng Phi cả giận nói rằng:
- Thằng cha này láo quá! Chúng ta lăn lộn vào đất chết để cứu nó ra, nó không ơn thì chớ, lại còn làm
phách khinh ngƣời đến thế, nếu không giết nó, sao hả đƣợc giận này?
Bèn cầm dao vào trƣớng định giết Đổng Trác.
Đó chính là:
Nhân tình thế thái vẫn xƣa nay,
Ai biết anh hùng lúc trắng tay,
Nếu đƣợc ngƣời ngƣời nhƣ Dực Đức,
Trên đời hẳn hết kẻ không hay!
Muốn biết tính mạng Đổng Trác thế nào, xem hồi sau sẽ rõ.
13
HỒI 2
Trương Dực Đức giận đánh đốc bưu;
Hà Quốc Cửu mưu giết quan hoạn
Trác tên chữ là Trọng Dĩnh, quê ở huyện Lâm Thao, quận Lũng Tây, làm quan thái thú ở Hà Đông, xƣa
nay vốn tính kiêu ngạo. Lúc ấy vì khinh Huyền Đức nên Trƣơng Phi nổi nóng muốn vào giết ngay. Huyền
Đức, Quan Công vội ngăn mà rằng:
- Không nên, hắn là quan triều đình, em chớ nên tự tiện giết hắn!
Phi nói:
- Nếu không giết nó, mà lại ở đây làm đầy tớ cho nó sai khiến, thì tôi không thể chịu đƣợc! Nếu hai anh
muốn ở đây thì tôi xin đi ngay nơi khác.
Huyền Đức nói:
- Ba anh em ta kết nghĩa cùng sống chết, sao nỡ lìa nhau? Thôi cùng đi nơi khác là hơn cả.
Phi nói:
- Có thế thì cái tức này mới hơi hả.
Ngay đêm ấy ba ngƣời dẫn quân đến với Chu Tuấn. Tuấn khoản đãi rất hậu. Cùng nhau họp quân, tiến
đánh Trƣơng Bảo.
Bấy giờ Tào Tháo đƣơng theo Hoàng Phủ Tung đánh Trƣơng Lƣơng, hai bên đánh nhau một trận to ở
Khúc Dƣơng.
Bên này Chu Tuấn tiến đánh Trƣơng Bảo, Bảo dẫn tám chín vạn quân đóng ở mé sau núi. Tuấn sai Huyền
Đức dẫn đội tiên phong ra đối địch với giặc. Trƣơng Bảo sai phó tƣớng Cao Thăng phi ngựa ra thách
đánh, Huyền Đức sai Trƣơng Phi cự với Cao Thăng. Phi phóng ngựa cầm mâu cùng Thăng giao chiến,
chƣa đƣợc vài hiệp đã đâm Thăng ngã ngựa. Huyền Đức thúc quân xông lên, Trƣơng Bảo ngồi trên ngựa
xõa tóc múa gƣơm, giở yêu thuật, phút chốc gió ầm ầm, một luồng khí đen tự trên không tỏa xuống, trong
luồng khí đen có vô số ngƣời ngựa xông ra, quân Huyền Đức sợ hãi rối loạn, Huyền Đức vội vàng thu
quân về, cùng Chu Tuấn bàn mƣu định kế. Tuấn nói:
- Nó dùng yêu thuật thì ta phá cũng dễ. Ngày mai nên sai quân chứa sẵn máu lợn máu chó, máu dê p hục ở
trên núi, đợi quân giặc kéo đến, đứng trên vẩy xuống, tự khắc giải đƣợc phép yêu.
Huyền Đức tuân lệnh, sai Quan Công, Trƣơng Phi mỗi ngƣời dẫn một nghìn quân đem sẵn máu chó, máu
lợn, máu dê và đồ uế vật, phục trên đỉnh núi.
Hôm sau Trƣơng Bảo lại kéo cờ gióng trống đem quân đến thách đánh. Huyền Đức tự ra nghênh địch.
Trƣơng Bảo lại dùng phép yêu, phút chốc gió, sấm nổi lên, cát đá tung trời, trong luồng khí đen kéo ra vô
số ngƣời ngựa. Huyền Đức quay ngựa chạy. Trƣơng Bảo thúc quân đuổi theo, khi
vào đến gần núi, quân
mai phục của Quan, Trƣơng nổ một tiếng trống lệnh, uế vật vung ra, tức thì những ngƣời ngựa bằng giấy
đều tự trên không rơi xuống, sấm gió yên lặng, cát đá không bay nữa.
Trƣơng Bảo thấy phép yêu đã bị phá vội vã lui quân song tả có Quan Công, hữu có Trƣơng Phi, hai bên
đổ ra, sau lƣng có Huyền Đức, Chu Tuấn kéo đến, quân giặc bị thua to. Huyền Đức trông thấy hiệu cờ
"Địa Công tƣớng quân" phi ngựa đuổi theo. Trƣơng Bảo cuống cuồng chạy trốn. Huyền Đức bắn ngay [email protected]
14
một phát tên trúng cánh tay trái, Trƣơng Bảo đeo tên cố chết mà chạy vào Dƣơng Thành, đóng chặt cửa,
không dám ra nữa. Chu Tuấn đem quân vây thành, một mặt sai ngƣời đi dò tin tức Hoàng Phủ Tung.
Thám tử về báo:
Hoàng Phủ Tung đánh trận nào thắng trận ấy. Triều đình thấy Đổng Trác thua luôn, hạ lệnh cho Tung
thay Trác. Lúc Tung đến nơi thì Trƣơng Giác đã chết rồi. Trƣơng Lƣơng thống xuất cả quân ấy cùng quân
Tung chống cự, bị Tung đánh thắng luôn bảy trận chém đƣợc Trƣơng Lƣơng ở Khúc Dƣơng. Trƣơng
Giác chết rồi cũng bị quật mả, cắt lấy thủ cấp đem về bêu ở kinh sƣ, còn quân giặc ra hàng hết cả.
Hoàng Phủ Tung có công, triều đình gia phong làm sa kỵ tƣớng quân, lĩnh chức mục Ký Châu.
Hoàng Phủ Tung dâng biểu tâu Lƣ Thực có công không tội, triều đình lại cho Lƣ Thực giữ nguyên chức
cũ. Tào Tháo cũng có công, đƣợc thăng Tế nam tƣớng sửa soạn đi nhậm chức.
Chu Tuấn nghe nói, hạ lệnh thúc quân hết sức đánh lấy Dƣơng Thành. Thế giặc bây giờ rất nguy khốn.
Một tên tƣớng giặc là Nghiêm Chánh đâm chết Trƣơng Bảo, cắt lấy thủ cấp đầu hàng. Chu Tuấn đem
quân bình luôn đƣợc mấy quận, rồi dâng biểu tâu bày việc thắng trận.
Bấy giờ còn ba tên dƣ đảng giặc Khăn Vàng là Triệu Hoằng, Hàn Trung và Tôn Trọng, tụ tập đƣợc mấy
vạn đi đến đâu cũng cƣớp của đốt nhà, nói là báo thù cho Trƣơng Giác. Tr iều đình giáng chỉ cho Chu
Tuấn đem quân vừa thắng trận đi đánh. Tuấn vội vàng dẫn quân tiến ngay.
Lúc ấy giặc đƣơng chiếm giữ Uyển Thành, Tuấn đem quân đến đánh. Triệu Hoằng sai Hàn Trung ra đối
địch.
Tuấn phái Huyền Đức, Quan, Trƣơng đánh góc thành tây nam, Hàn Trung sợ góc tây nam thất thủ, đem
hết quân tinh nhuệ ra chống cự. Chu Tuấn đem hai nghìn quân thiết kỵ đến đánh góc đông bắc, giặc sợ
thành hãm, vội bỏ góc tây nam. Huyền Đức đem quân đánh mạnh đằng sau, quân giặc thua to, phải chạy
vào thành. Chu Tuấn chia quân vây kín bốn mặt, trong thành lƣơng cạn. Hàn Trung sai ngƣời ra xin hàng.
Tuấn không cho, Huyền Đức nói:
- Xƣa vua Cao Tổ lấy đƣợc thiên hạ, cũng hay chiêu kẻ đầu hàng, dung kẻ quy thuận, nay Hàn Trung đã
hàng thuận, sao ông không cho?
Tuấn nói:
- Cái đó mỗi lúc mỗi khác, không thể câu nệ đƣợc. Xƣa vào đời Tần, Sở, thiên hạ rối loạn, dân không biết
ai là chủ, cho nên chiêu kẻ đầu hàng, thƣởng kẻ quy phục để khuyến khích kẻ khác về với mình. Nay bốn
bể đã về một mối, chỉ có giặc Khăn Vàng phản nghịch, nếu cho phép nó hàng, thì không sao khuyên đƣợc
ngƣời lƣơng thiện. Bọn giặc lúc đắc ý thì tha hồ giết ngƣời cƣớp của, lúc bị thua lại ra đầu hàng. Nếu
nhận cho chúng đầu hàng, tức là nuôi cái mầm phản nghịch cho chúng nó, không phải là việc
hay vậy.
Huyền Đức nói:
- Ngài dạy cũng phải, nhƣng bây giờ bốn mặt thành vây kín nhƣ bờ rào sắt, giặc xin hàng không đƣợc, tất
nhiên phải cố chết mà đánh. Nghìn ngƣời một bụng còn khó đƣơng nổi, nữa là trong thành còn những
mấy vạn ngƣời liều mạng. Chi bằng bỏ trống hai mặt đông, nam; chỉ đánh hai mặt tây, bắc. Giặc thấy có
đƣờng tháo, tất bỏ thành mà chạy, không còn bụng nào ham đánh, ta có thể bắt sống đƣợc chúng.
Tuấn lấy làm phải, lập tức hạ lệnh rút quân hai mặt đông nam, dồn lại đánh vào mặt tây, mặt bắc. Quả
nhiên Hàn Trung dẫn quân bỏ thành chạy. Tuấn cùng Huyền Đức, Quan, Trƣơng thúc quân đuổi đánh, bắt
chết Hàn Trung, quân giặc đều tan vỡ chạy trốn.
15
Trong khi đang đuổi đánh xô xát, gặp ngay Triệu Hoằng. Tôn Trọng dẫn quân đến, cùng Tuấn đánh nhau.
Tuấn thấy quân Hoằng thế mạnh, đem quân tạm lui Hoằng thừa kế lại cƣớp đƣợc Uyển Thành. Tuấn đóng
trại cách thành mƣời dặm.
Chu Tuấn đang sắp sửa đánh thành, bỗng thấy một toán ngựa từ phía đông dẫn đến; một viên tƣớng đi
đầu mặt to, trán rộng, mình hổ, lƣng gấu.
Tƣớng ấy họ Tôn tên Kiên, tên chữ là Văn Đài, dòng dõi Tôn Vũ ngày xƣa, quê ở huyện Phú Xuân thuộc
Ngô Quận.
Tôn Kiên năm mƣời bảy tuổi, một hôm ông cùng cha đi thuyền đến sông Tiền Đƣờng, thấy một bọn giặc
bể hơn mƣời đứa vừa cƣớp đƣợc tiền của khách buôn, đang chia nhau trên bờ. Kiên nói với cha rằng:
"Con xin lên bắt lũ giặc này". Bèn cầm dao nhảy vọt lên bờ, vừa múa đao vừa thét, chỉ đông chỉ tây nhƣ
cách ra hiệu gọi ngƣời. Giặc tƣởng quan quân đến bỏ hết của cải chạy trốn. Kiên đuổi giế t đƣợc một đứa,
bởi thế nổi tiếng ở mấy quận huyện, đƣợc tiến cử làm chức hiệu úy. Sau quân Cối Kê có đƣa yêu tặc là
Hứa Xƣơng làm phản, tự xƣng là Dƣơng Minh Hoàng đế, tụ họp đến mấy vạn quân. Kiên cùng quan tƣ
mã ấy chiêu mộ dũng sĩ đƣợc hơn nghìn ngƣời họp với mấy quân châu quận đánh tan giặc ấy, chém đƣợc
Hứa Xƣơng và con là Hứa Thiều. Quan thứ sử Tang Mâm dâng biểu tâu công cho Kiên, triều đình bổ
Kiên làm quan thừa ở Diêm Độc, sau lại đổi làm thừa ở Vu Thai, làm thừa ở Hạ Phi. Nay thấy giặc Khăn
Vàng nổi loạn. Kiên tụ tập thiếu niên trong làng cùng bọn khách buôn và tinh binh ở Hoài Tứ cả thảy
đƣợc một nghìn năm trăm ngƣời, dẫn đến tiếp ứng.
Chu Tuấn cả mừng, liền sai Kiên đánh cửa nam, Huyền Đức đánh cửa bắc, Tuấn tự đánh cửa tây, để cửa
đông cho giặc chạy.
Tôn Kiên đi trƣớc nhảy lên thành, chém luôn hơn hai mƣơi tên giặc, quân giặc sợ hãi bỏ chạy. Triệu
Hoằng cầm giáo phi ngựa ra địch với Tôn Kiên, Kiên bèn tự trên mặt thành nhảy xuống, cƣớp giáo của
Hoằng đâm Hoằng ngã ngựa, rồi lại nhảy lên ngựa Hoằng xông vào giết giặc.
Tôn Trọng dẫn quân lẻn ra cửa bắc, gặp ngay Huyền Đức, không còn bụng nào đối địch, chỉ trực chạy
thoát thân. Huyền Đức bắn một phát tên. Trọng tự trên ngựa lăn xuống.
Lúc ấy đại quân Chu Tuấn tự sau dồn đến, chém đƣợc vài vạn đầu giặc. Giặc đầu hàng không biết bao
nhiêu mà kể. Một dải Nam Dƣơng hơn mƣời quận đều yên. Tuấn kéo quân về kinh, đƣợc phong làm sa kỵ
tƣớng quân, lĩnh chức Hà Nam lệnh doãn.
Tuấn dâng biểu tâu công Tôn Kiên và Lƣu Bị. Vì Kiên chạy chọt, nên đƣợc bổ làm tƣ mã đi nhậm chức
ngay. Còn Lƣu Bị chờ đợi mãi vẫn không đƣợc bổ dụng. Ba ngƣời buồn bã không vui, một hôm đi chơi
giong đƣờng phố gặp quan lang trung Trƣơng Quân. Huyền Đức đến chào, nhân kể luôn công mình đánh
giặc cho Quân nghe. Quân lấy làm kinh ngạc, bèn vào triều bệ kiến và tâu rằng:
- Trƣớc đây giặc Khăn Vàng phản nghịch, căn do cũng bởi bọn hoạn quan mƣời ngƣời bán quan buôn
tƣớc, phi ngƣời thân không dùng, phi kẻ thù không giết, cho nên thiên hạ rối loạn. Xin bệ hạ chém ngay
mƣời tên này, bêu đầu ở Nam Giao, rồi sai sứ giả đi bố cáo thiên hạ, ai có công thì trọng thƣởng ngay.
Nhƣ thế thì bốn bể tự khắc bình yên.
Mƣời tên hoạn quan vội tâu vua rằng:
- Trƣơng Quân đặt điều tâu bậy, đáng tội khi quân.
Vua sai võ sĩ đuổi Trƣơng Quân ra.
16
Mƣời tên hoạn quan bàn với nhau rằng: "Chắc hẳn có kẻ nào có công đánh giặc Khăn Vàng chƣa bổ dụng
nên sinh ra oán hận. Ta hãy bảo nha môn ghi tên một số ngƣời, cất nhắc cho họ một chút, rồi sau sẽ liệu".
Bởi vậy Huyền Đức đƣợc bổ làm quan úy huyện An Hỷ, phủ Trung Sơn, Châu Định và phái đi nhậm
chức ngay.
Huyền Đức giải tán quân sĩ cho về làng, chỉ đem theo hơn hai mƣơi ngƣời thân tín cùng Quan, Trƣơng
đến huyện An Hỷ, làm việc quan suốt một tháng, chẳng lấy lễ của dân một chút gì, nên ai nấy đều cảm
phục. Sau khi nhậm chức, cùng Quan, Trƣơng ăn một mâm, nằm một chiếu; khi Huyền Đức ngồi chỗ
đông ngƣời, thì Quan, Trƣơng đứng hầu hai bên, cả ngày không biết mỏi.
Huyền Đức đến huyện chƣa đƣợc bốn tháng, bỗng triều đình xuống chiếu: "Những ngƣời nào có công
đánh giặc mà làm trƣởng lại, thì đều bị thải hồi".
Huyền Đức nghĩ mình có lẽ cũng ở trong số bị thải ấy, còn đang nghi hoặc, bỗng thấy báo có đốc bƣu đến
huyện. Huyền Đức vội đi đón tiến. Lúc gặp viên đốc bƣu, Huyền Đức vái chào một cách cung kính, viên
đốc bƣu ngồi trên mình ngựa, chỉ vẫy đầu roi đáp lại. Quan, Trƣơng thấy vậy, tức giận vô cùng.
Khi đến nhà khách viên đốc bƣu ngoảnh mặt hƣớng nam ngồi cao ngất ngƣởng. Huyền Đức đứng hầu ở
dƣới thềm. Lúc lâu viên đốc bƣu mới cất tiếng hỏi:
- Thầy huyện Lƣu xuất thân từ chân gì?
Huyền Đức đáp:
- Bị này dòng dõi Trung sơn Tĩnh vƣơng, khởi thân từ Trác Quận, chém giết giặc Khăn Vàng, lớn nhỏ
hơn ba mƣơi trận đánh, có chút công lao, nên đƣợc bổ chức này.
Viên đốc bƣu thét mắng:
- Mi giả mạo hoàng thân, báo càn công trạng, hiện nay triều đình xuống chiếu, chính để thải bớt những
bọn tham quan ô lại nhƣ mi đó.
Huyền Đức vâng dạ luôn mấy tiếng, lui về huyện nha, cùng viên đề lại bàn tính. Đề lại nói:
- Lão đốc bƣu làm dữ nhƣ vậy, chẳng qua chỉ chực đòi của đút đấy thôi.
Huyền Đức nói:
- Ta không tơ hào của dân một tý gì, lấy đâu mà cung đốn hắn?
Ngày hôm viên đốc bƣu đòi đề lại đến trƣớc, bắt ép phải khai man là quan huyện hại dân.
Huyền Đức mấy lần kéo đến để kêu van, đều bị quân canh cửa không cho vào.
Lúc ấy Trƣơng Phi vừa uống mấy chén rƣợu giải buồn, cƣỡi ngựa đi chơi qua nhà khách, thấy năm, sáu
mƣơi ông già đang khóc than ở trƣớc cửa. Phi hỏi cớ sao thì các lão đều nói:
- Viên đốc bƣu cố ép đề lại khai man để hại ông Lƣu. Chúng tôi biết tin, đến đây kêu
giúp, nhƣng không
cho vào, lại sai quân gác cửa đánh đuổi chúng tôi.
17
Trƣơng Phi cả giận, giƣơng mắt tròn xoe, hai hàm răng nghiến ken két, nhảy ngay xuống ngựa, chạy sấn
vào quân địch, những quân canh cửa không tài nào cản lại đƣợc. Phi chạy thẳng vào hậu đƣờng, thấy
Viên đốc bƣu đang ngồi chễm chệ trên sảnh, đề lại bị trói ở dƣới đất. Phi thét lớn lên rằng:
- Thằng mọt dân kia! Có biết ta là ai không?
Viên đốc bƣu chƣa kịp nói câu gì cả, đã bị Trƣơng Phi túm tóc lôi tuột ra ngoài nhà khách, kéo thẳng về
trƣớc huyện, trói vào tàu ngựa, rồi bẻ cành liễu đánh vào hai đùi viên đốc bƣu, đánh gãy luôn đến hơn
mƣời cành liễu.
Huyền Đức đang lúc ngồi buồn bỗng nghe ngoài cửa huyện có tiếng xôn xao liền hỏi, tả hữu nói rằng:
- Trƣơng tƣớng quân đang trói đánh một ngƣời nào ở cửa huyện.
Huyền Đức vội chạy ra xem, tƣởng Phi trói đánh ai, té ra là quan thanh tra! Huyền Đức kinh ngạc, hỏi
đầu đuôi.
Phi nói:
- Cái thằng hại nƣớc mọt dân này, chẳng đánh cho chết còn đợi đến bao giờ!
Viên đốc bƣu kêu:
- Ông Huyền Đức ơi! Cứu tôi với!
Huyền Đức vốn ngƣời nhân từ, trong lòng không nỡ liền bảo Trƣơng Phi không đƣợc đánh nữa.
Quan Công cũng chạy lại nói rằng:
- Huynh trƣởng làm nên biết bao công lớn, chỉ mới đƣợc bổ chức huyện úy nhỏ mọn này. Nay lại còn bị
thằng đốc bƣu nó sỉ nhục. Tôi nghĩ cái bụi chông gai không phải là nơi chim loan chim phƣợng đậu. Bất
nhƣợc ta giết quách thằng đốc bƣu này đi, rồi bỏ quan về làng, mƣu tính việc lớn còn hơn.
Huyền Đức bèn đem cái ấn treo vào cổ viên đốc bƣu mà mắng rằng:
- Cứ cái tội mày hại dân, đáng nên giết chết mới phải, nhƣng nay hãy tạm tha cho mày. Ấn đây, tao trả
chúng mày. Từ nay chúng tao không ở đây nữa!
Viên đốc bƣu đƣợc sống sót, về nói với quan thái thú Định Châu, quan thái thú tƣ giấy đi các nơi, sai
ngƣời nã bắt anh em Huyền Đức.
Huyền Đức cùng Quan, Trƣơng sang Đại Châu ở với Lƣu Khôi. Khôi thấy Huyền Đức là ngƣời tôn thất
nhà Hán, bèn giấu ở trong nhà, không cho ai biết.
Nói về mƣời hoạn quan, trong tay đã nắm đƣợc quyền to, bèn bàn tính với nhau hễ ai không theo, chúng
đều giết đi cả. Triệu Trung, Trƣơng Nhƣợng sai ngƣời đến đòi các tƣớng có công phá giặc Khăn Vàng
ngày trƣớc phải lễ vàng bạc mới đƣợc làm quan, bằng không thì tâu vua bắt bãi chức. Vì lẽ ấy mà Hoàng
Phủ Tung, Chu Tuấn không chịu đút lót, đều bị bãi cả. Vua lại phong Triệu Trung làm sa kỵ tƣớng quân,
bọn Trƣơng Nhƣợng mƣời ba ngƣời đều phong tƣớc hầu, triều chính mỗi ngày một suy đồi, nhân dân
cũng ta oán.
Bởi thế ở Trƣờng Sa có Khu Tinh nổi loạn, ở Ngƣ Đƣơng có Trƣơng Thuần, Trƣơng Cử là phản. Cử tự [email protected]
18
xƣng là thiên tử, Thuần xƣng là đại tƣớng quân. Những tờ biểu cáo cấp gửi về triều đình nhƣ bƣớm bay,
bọn hoạn quan đều giấu cả, không tâu vua biết.
Một hôm vua đang cùng mƣời viên hoạn quan uống rƣợu ở vƣờn hoa sau cung, bỗng thấy quan gián nghị
đại phu Lƣu Đào đi tắt đến trƣớc mặt vua mà khóc. Vua hỏi vì cớ gì. Đào nói:
- Thiên hạ nguy ngập đến nơi rồi, mà bệ hạ còn cứu vui chơi say tỉnh với bọn hoạn quan nhƣ thế ru?
Vua nói:
- Nhà nƣớc đƣơng yên ổn, có việc gì mà nguy ngập?
- Tâu bệ hạ! Hiện nay giặc cƣớp nổi lên tứ tung xâm chiếm khắp các châu quận, cái vạ đều bởi mƣời tên
hoạn quan bán quan hại dân, lừa dối quân thƣợng mà ra cả. Cho nên những ngƣời chính nhân quân tử bỏ
đi hết cả, cái nguy đã ở ngay trƣớc mắt rồi còn gì?
Mƣời viên hoạn quan đều phủ phục trƣớc mặt vua tâu rằng:
- Muôn tâu thánh thƣợng, quan đại thần đã không có lƣợng bao dung, chúng tôi biết mình chẳng thoát.
Cúi xin thánh thƣợng cho chúng tôi đƣợc toàn tính mạng trở về quê quán, tình nguyện đem hết gia sản
giúp đỡ việc quân.
Nói đoạn đều khóc nức nở.
Vua cả giận mắng Đào rằng:
- Nhà ngƣơi cũng có ngƣời hầu hạ, sao không cho trẫm có ngƣời hầu hạ?
Tức thì sai võ sĩ lôi Lƣu Đào ra chém.
Lƣu Đào vừa đi vừa kêu lớn rằng:
- Trời ơi! Đào này chết không đáng tiếc, chỉ tiếc cái cơ nghiệp nhà Hán hơn bốn trăm năm nay bỗng tiêu
diệt trong khoảnh khắc.
Võ sĩ đem Lƣu Đào ra, sắp hành hình thì có một quan đại thần nói to lên rằng:
- Khoan, không đƣợc hạ thủ vội, đợi ta vào can vua đã.
Mọi ngƣời nhìn xem ai, thì là quan tƣ đồ Trần Đam.
Đam đi tắt vào cung tâu rằng:
- Tâu bệ hạ, chẳng hay Lƣu gián nghị can tội gì mà bị giết?
Vua phán:
- Nó dám gièm pha cận thần của trẫm, lại xúc phạm cả trẫm nữa.
Đam tâu:
19
- Hiện thiên hạ ai cũng muốn nuốt sống ăn tƣơi mƣời tên hoạn quan. Vậy mà bệ hạ kinh nó nhƣ cha mẹ.
Chúng không có một chút công nào mà đƣợc phong đến tƣớc hầu. Huống chi lũ Phong Tƣ kết liên với
giặc Khăn Vàng, toan làm tay trong cho chúng nó. Nay nếu bệ hạ không tỉnh ngộ, xã tắc đến đổ mất!
Vua phán:
- Phong Tƣ làm loạn, việc còn mập mờ chƣa rõ, còn trong bọn hoạn quan mƣời ngƣời, há không có một
hai ngƣời trung nghĩa hay sao?
Trần Đam đập đầu xuống đất, cố can.
Vua nổi giận, sai lôi Đam ra, bắt bỏ ngục cùng với Lƣu Đào.
Ngay đêm hôm ấy bọn hoạn quan vào ngục giết cả hai ngƣời rồi giả làm chiếu chỉ nhà vua cử Tôn Kiên
làm thái thú Trƣờng Sa và đem quân đi đánh Khu Tinh. Chƣa đầy năm mƣơi ngày có tin báo thắng trận,
khu Giang Hạ đều bình định cả. Vua chiếu xuống phong Kiên làm Ô trình hầu, phong Lƣu Ngu làm quan
mục U Châu, đem quân đến Ngƣ Dƣơng đánh Trƣơng Thuần, Trƣơng Cử. Ở Đại Châu Lƣu, Khôi đƣợc
tin bèn viết thƣ tiến dẫn Huyền Đức. Nga mừng lắm, cử Huyền Đức làm quan đô úy, đem quân đến tận
hang ổ giặc đánh mấy trận lớn, giặc bị thua luôn. Trƣơng Thuận tính vốn hung hăng, không đƣợc lòng
quân bị tên thủ hạ chặt đầu đem nộp rồi dẫn quân ra hàng.
Trƣơng Cử biết thế mình không sao địch nổi, cũng tự thắt cổ chết.
Thế là cả cõi Ngƣ Dƣơng đều bình định.
Lƣu Ngu dâng biểu tâu công lớn của Lƣu Bị. Triều đình tha tội đánh viên đốc bƣu và bổ làm quan thừa ở
Hạ Mật, sau lại nhắc lên làm quan úy ở Cao Đƣờng. Công Tôn Toản lại dâng biểu tâu công đánh giặc
trƣớc kia của Huyền Đức và tiến cử làm quan tƣ mã, lĩnh chức huyện lệnh Bình Nguyên. Huyền Đức ở
Bình Nguyên nhờ có lƣơng tiền và quân mã, nên khôi phục lại đƣợc cảnh phồn vinh ngày trƣớc. Lƣu Ngu
cũng có công dẹp giặc, nên đƣợc thăng làm quan thái úy.
Tháng tƣ, mùa hạ năm Trung bình thứ sáu (một trăm tám mƣơi chín) vua Linh Đế bệnh nặng, triệu quan
đại tƣớng quân Hà Tiến vào cung bàn tính mọi việc quan trọng về sau.
Nguyên Hà Tiến vốn xuất thân con nhà hàng thịt, vì có em gái lấy vua, sinh đƣợc hoàng tử tên là Biện
đƣợc lập làm Hoàng hậu, nên Tiến nhờ đó đƣợc quyền cao chức trọng.
Vua lại yêu mến một mỹ nhân nữa họ Vƣơng, sinh đƣợc hoàng tử tên là Hiệp. Hà hậu ghen ghét, bỏ thuốc
độc giết Vƣơng mỹ nhân, nên hoàng tử Hiệp phải nuôi ở trong cung Đổng Thái Hậu.
Đổng Thái Hậu là mẹ vua Linh Đế, nguyên là vợ Giải độc đình hầu Lƣu Thƣờng. Bởi khi trƣớc vua Hoàn
Đế không có con trai, phải đón con trai Giải độc đình hầu lên làm vua, tức là vua Linh Đế. Linh Đế lên
ngôi; bèn đón mẹ vào phụng dƣỡng ở trong cung và tôn làm Thái Hậu.
Đổng Thái Hậu thƣờng khuyên vua lập hoàng tử Hiệp làm thái tử để nối ngôi vua về sau. Vua cũng yêu
Hiệp hơn, nên có ý muốn lập Hiệp. Lúc ấy bệnh vua đã nguy, trung thƣờng thị là Kiển Thạc tâu rằng:
- Tâu bệ hạ! Việc này quan hệ rất lớn, nếu muốn lập hoàng tử Hiệp, trƣớc hết xin giết Hà Tiến mới khỏi
lo ngại về sau.
Vua lấy làm phải, giáng chỉ vời Tiến vào cung. Tiến vừa đi đến cửa cung, gặp quan tƣ mã Phan Ẩn bảo
Tiến rằng: [email protected]
20
- Đừng vào cung, Kiển Thạc nó định mƣu giết ông đấy!
Tiến cả sợ, vội về nhà, triệu các quan đại thần đến bàn định, muốn giết hết cả bọn hoạn quan.
Một ngƣời đứng lên nói:
- Thế lực của bọn hoạn quan, gây ra tự đời vua Xung, vua Chất, ngày nay lan rộng khắp cả trong triều,
giết hết thế nào đƣợc. Nếu cơ mƣu không kín, chết đến cả họ ngay, vậy xin nghĩ cho kỹ.
Tiến nhìn xem ai, thì là quan điển quân hiệu úy Tào Tháo.
Tiến mắng Tháo rằng:
- Trẻ con biết đâu việc lớn của triều đình!
Đang lúc Tiến còn dùng dằng chƣa quyết. Phan An chạy đến báo rằng:
- Hoàng đế đã băng hà rồi, hiện Kiển Thạc đang bàn với mƣời tên hoạn quan định một mặt giấu kín
không phát tang, một mặt giả làm chiếu chỉ, triệu Hà Quốc Cữu vào cung giết đi, rồi lập Hoàng tử Hiệp
lên ngôi.
Nói chƣa dứt lời, có sứ giả đến triệu Tiến vào cung, Tào Tháo nói:
- Việc cốt yếu bây giờ là phải lập vua trƣớc đã, rồi sau hãy nói đến việc trừ giặc.
Tiến nói:
- Có ai dám cùng
ta vào cung lập vua mới và đánh giặc không?
Một ngƣời đứng phắt dậy nói rằng:
- Tôi xin đem năm nghìn tinh binh, chém khóa cửa cung, vào lập vua mới, giết hết bọn hoạn quan, quét
sạch trong triều để yên thiên hạ.
Tiến nhìn xem, thì ngƣời ấy là con quan tƣ đồ Viên Phùng, cháu Viên Ngỗi tên là Thiệu, tự là Bản Sơ
biện làm quan tƣ lệ hiệu úy.
Tiến cả mừng, bèn điểm năm nghìn quân ngự lâm giao cho Viên Thiệu. Thiệu nai nịt đem quân đi trƣớc.
Hà Tiến dẫn bọn Hà Ngung, Tuân Du, Trịnh Thái, hơn ba mƣơi quan đại thần đi sau, cùng vào trong
cung, đến trƣớc linh cữu vua Linh Đế, lập thái tử Biện lên làm vua. Các quan tung hô xong đâu đấy, Viên
Thiệu bèn đi vào cung bắt Kiển Thạc, Thạc kinh hoảng chạy nấp vào dƣới bụi cây trong vƣờn ngự uyển,
bị trung thƣờng thị là Quách Thắng giết chết. Quân cấm binh do Thạc quản lĩnh đều ra hàng hết cả. Viên
Thiệu nói với Hà Tiến rằng:
- Bọn thái giám trƣớc kết bè với nhau, bây giờ nên thừa thế giết cả đi.
Bọn Trƣơng Nhƣợng biết tin, sợ hãi hết hồn, vội chạy vào cung van lạy Hà Hậu rằng:
- Bày mƣu hại quốc cữu trƣớc đây chỉ có một mình Kiển Thạc thực quả không dính dáng gì đến chúng
tôi. Nay quốc cữu nghe lời Viên Thiệu, muốn giết hết cả chúng tôi, thật là oan quá, xin mẫu hậu rủ lòng
thƣơng cứu cho.
21
Hà Hậu nói:
- Các ngƣơi đừng lo, ta sẽ bảo hộ cho.
Bèn giáng chỉ triệu Hà Tiến vào cung, khẽ bảo rằng:
- Anh em ta hàn vi từ thuở nhỏ, nếu không có bọn Trƣơng Nhƣợng, sao có phú quý ngày nay? Nay thằng
Kiển Thạc bất nhân đã bị giết rồi, sao anh còn tin lời ngƣời ta nói mà toan giết cả bọn hoạn quan?
Hà Tiến nghe đoạn, ra bảo các quan rằng:
- Kiển Thạc bày mƣu hại ta đem giết cả họ nó đi. Còn những ngƣời khác đừng nên giết hại!
Viên Thiệu nói:
- Nhổ cỏ không nhổ hết rễ, rồi mang vạ vào thân!
Tiến nói:
- Ý ta đã quyết, ngƣời đừng nhiều lời nữa!
Các quan đều lui về cả.
Hôm sau Thái Hậu cho Hà Tiến tham xét công việc các bộ thƣợng thƣ, còn các ngƣời khá đều đƣợc thăng
chức.
Đổng Thái Hậu nghe biết chuyện, bèn cho vời bọn Trƣơng Nhƣợng vào cung phán rằng:
- Con em thằng Hà Tiến, trƣớc kia vì có ta cất nhắc cho nên mới đƣợc sung sƣớng. Ngày nay con nó lên
ngôi Hoàng Đế, các quan trong ngoài đều là vây cánh nó cả, uy thế nó to lắm, ta biết tính sao bây giờ?
Trƣơng Nhƣợng nói:
- Tâu mẫu hậu, việc đó cũng dễ. Xin mẫu hậu cứ ra ngự triều đƣờng, rủ mành mành coi xét việc chính,
phong hoàng tử Hiệp lên tƣớc vƣơng, gia phong quốc cữu Đổng Trọng lên chức lớn coi giữ binh quyền và
trọng dụng bọn hạ thần thì việc lớn có thể mƣu tính xong đƣợc.
Đổng Thái Hậu cả mừng, sáng hôm sau lâm
triều giáng chỉ phong hoàng tử Hiệp làm Trần lƣu vƣơng,
Đổng Trọng làm phiêu kỵ tƣớng quân. Bọn Trƣơng Nhƣợng cũng đều đƣợc tham dự triều chính.
Hà Thái Hậu thấy Đổng Thái Hậu chuyên quyền, bèn sửa một tiệc yến ở trong cung, mời Đổng Thái Hậu
đến dự.
Giữa tiệc, Hà Thái Hậu đứng dậy, nâng chén rƣợu vái hai vái mà thƣa rằng:
- Chúng ta đều là đàn bà, không nên tham dự triều chính. Xƣa bà Lã hậu chỉ vì tham giữ trọng quyền, đến
nỗi nghìn ngƣời trong họ đều bị giết. Nay chúng ta chỉ nên ở yên trong cung cấm,
việc triều chính đã có
các nguyên lão đại thần bàn tính với nhau. Thế mới là hạnh phúc cho nhà nƣớc, cúi xin Thái Hậu soi xét.
Đổng Thái Hậu nổi giận mắng rằng:
22
- Mày đã đem lòng ghen ghét, đánh thuốc độc giết Vƣơng mỹ nhân. Nay mày cậy có con làm vua, cậy thế
lực anh mày là thằng Hà Tiến, dám nói hỗn với tao à? Tao sai quan phiêu kỵ (trỏ vào Đổng Trọng) chặt
cổ anh mày dễ nhƣ trở bàn tay cho mà xem!
Hà hậu cũng tức giận cãi lại rằng:
- Ta đem lời khuyên can, mà ngƣời lại trở mặt giận à?
Đổng Thái Hậu càng tức, lại nhiếc móc Hà hậu:
- Cái đồ bán thịt nhà mày, còn biết cái gì!
Hai ngƣời cãi nhau mãi, sau có bọn Trƣơng Nhƣợng khuyên can, ngƣời nào mới về cung ngƣời nấy.
Đêm hôm ấy Hà hậu triệu Hà Tiến vào cung, kể lại việc đã xảy ra. Tiến về mời các quan tam công đến
bàn bạc.
Buổi chầu sáng hôm sau, Tiến xui các đình thần tâu rằng:
- Đổng Thái Hậu nguyên là một vị Phiên phi, không nên ở lâu trong cung cấm. Xin rời ngay ra an trí ở Hà
Giang, hạn lập tức phải đi ngay!
Hà Tiến một mặt sai ngƣời đƣa Đổng Thái Hậu đi, một mặt phái quân cấm binh đến vây nhà phiêu kỵ
tƣớng quân Đổng Trọng đòi lấy ấn thụ. Đổng Trọng biết việc chẳng lành, liền tự vẫn ở hậu đƣờng. Lúc
ngƣời nhà cất tiếng khóc, quân sĩ mới không vây nữa trở về.
Bọn Trƣơng Nhƣợng, Đoàn Khuê thấy phe Đổng Thái Hậu thất bại, bèn đem vàng ngọc, châu báu đút lót
em trai Hà Tiến là Hà Miêu và mẹ Tiến là Vũ Dƣơng Quân, nhờ vào nói khéo với Hà Thái Hậu che chở
cho. Bởi vậy mƣời tên hoạn quan lại đƣợc tin dùng.
Tháng sáu năm ấy, Hà Tiến ngầm sai ngƣời đến Hà Giang đánh thuốc độc giết Đổng Thái Hậu, đem linh
cữu về kinh, táng ở Văn Lăng. Tiến cáo bệnh không đi đƣa đám.
Một hôm quan tƣ lệ hiệu úy Viên Thiệu vào nói với Tiến rằng:
- Bọn Trƣơng Nhƣợng, Đoàn Khuê đang đi nói phao lên rằng ông đánh thuốc độc giết Đổng Thái Hậu, để
mƣu việc lớn. Nếu bây giờ ông không giết ngay bọn chúng nó, tất có vạ lớn về sau. Xƣa Đậu Vũ muốn
nhờ bọn hoạn quan trong cung, vì mƣu mô không kín lại bị chúng giết. Hiện giờ anh em vây cánh ông,
đều là những tay anh tuấn, vả lại quyền ở trong tay, thật là cơ hội trời cho, không nên bỏ lỡ.
Tiến nói:
- Thong thả để sau sẽ bàn tính.
Mấy đứa tả hữu nghe lỏm đƣợc chuyện ấy, liền đi báo với Trƣơng Nhƣợng. Bọn Trƣơng Nhƣợng lại đem
rất nhiều của báu lễ đút Hà Miêu. Miêu vào tâu Hà hậu rằng:
- Đại tƣớng quân phò tá vua mới, không làm điều nhân từ, chỉ chăm chém giết. Nay tự nhiên vô cớ lại
toan giết cả mƣời hoạn quan, thật tự mình gây ra mầm loạn.
Hà hậu cho là phải.
23
Một chốc, Hà Tiến vào tâu xin giết bọn hoạn quan. Hậu nói:
- Bọn hoạn quan coi sóc việc trong cung cấm, phép cũ nhà Hán từ xƣa vẫn thế. Cớ sao tiên đế vừa mới
chầu trời mà ngƣời chỉ muốn giết những bầy tôi cũ. Thế không phải là tôn trọng sự thờ cúng đối với tiên
đế!
Tiến vốn là một ngƣời nhù nhờ không quyết đoán, nghe Hà Thái Hậu nói nhƣ vậy, vâng dạ luôn miệng
rồi lui ra.
Viên Thiệu đứng đón ngoài cửa, hỏi rằng:
- Việc lớn thế nào?
Tiến nói:
- Thái Hậu không nghe thì làm thế nào?
Thiệu nói:
- Nên triệu những ngƣời anh hùng các nơi đem quân về kinh giết hết bọn hoạn quan này đi. Đến lúc việc
đã cấp bách thì Thái Hậu muốn chẳng nghe cũng chẳng đƣợc.
Tiến nói:
- Kế ấy diệu lắm.
Bèn truyền hịch đi các trấn, triệu các tƣớng lĩnh đem quân về kinh đô.
Quan chủ bạ Trần Lâm can rằng:
- Việc ấy không nên. Tục ngữ có câu: "Bƣng mắt bắt chim", ấy là mình tự dối mình. Việc nhỏ mọn cũng
không thể tự dối mà làm xong, huống chi là việc lớn nƣớc nhà? Nay tƣớng quân dựa uy vua, cầm quyền
lớn, nhƣ rồng bay hổ nhảy, muốn làm thế nào cũng đƣợc. Việc giết bọn hoạn quan thật dễ không khác
quạt lò than đốt mấy sợi tóc. Làm việc một cách quyền biến, quyết đoán ngay, phát động nhanh nhƣ sấm
sét tức là thuận đạo trời và lòng ngƣời. Nay nếu triệu các quan ngoại trấn, mỗi ngƣời một bụng, biết ai thế
nào? Có khác đƣa chuôi dao cho ngƣời cầm mà mình cầm đằng lƣỡi không? Nhƣ thế không những việc
không thành mà lại sinh biến loạn nữa.
Tiến cƣời nói:
- Đó là kiến thức của hạng ngƣời hèn nhát!
Một ngƣời đứng lên vỗ tay cƣời lớn mà rằng:
- Việc ấy dễ nhƣ trở bàn tay, hà tất phải bàn cho lắm!
Mọi ngƣời nhìn xem ai, ngƣời ấy chính là Tào Tháo.
Đó chính là:
Muốn giết tiểu nhân bên cạnh chúa
Nên nghe mƣu sĩ ở trong triều.
24
Muốn biết Tào Tháo nói thế nào, xem hồi sau sẽ rõ.
25
HỒI 3
Tiệc Ôn Minh, Đổng Trác mắng Đinh Nguyên;
Dùng vàng bạc, Lý Túc dụ Lã Bố
Lúc ấy Tào Tháo nói với Hà Tiến rằng:
- Cái vạ hoạn quan, đời nào cũng có, nên vua chúa các đời không nên trao quyền bính và tin dùng chúng
để chúng hoành hành nhƣ ngày nay. Bây giờ muốn trị tội chúng tƣởng chỉ nên giết mấy đứa đầu đảng.
Nhƣ vậy chỉ cần một kẻ coi ngục cũng đủ, hà tất phải triệu quân ngoài vào. Nếu muốn giết cả bọn chúng,
cơ mƣu tránh sao khỏi tiết lộ, tôi chắc công việc sẽ hỏng.
Hà Tiến tức giận mà rằng:
- Mạnh Đức cũng hài lòng sao?
Tháo lui ra ngoài nói:
- Làm loạn thiên hạ tất là Hà Tiến!
Tiến không nghe lời Tháo, mật sai ngƣời đem chiếu chỉ đi gấp đến các trận triệu quân vào kinh đô.
Nói về quan tiền tƣớng quân, tƣớc Ngao hƣơng hầu sung chức thứ sử Tây Lƣơng là Đổng Trác, trƣớc vì
đánh giặc Khăn Vàng bị thua, triều đình đã toan trị tội, bởi có đút lót cho mƣời tên hoạn quan nên không
can gì. Sau lại khéo kết giao với bọn quyền quý trong triều, làm đến chức lớn, thống lĩnh hai mƣơi vạn
quân Tây Lƣơng, vẫn có lòng phản nghịch. Bây giờ tiếp đƣợc chỉ triệu vào kinh, trong lòng hớn hở, liền
điểm binh lục tục khởi hành, sai con rể là trung lang tƣớng Ngƣu Phu đóng giữ Thiểm Tây, hắn tự đem
bọn Lý Thôi, Quách Dĩ, Trƣơng Tế, Phàn Trù dẫn quân đến Lạc Dƣơng. Trác lại có ngƣời rể nữa, vừa là
mƣu sĩ cho hắn, tên là Lý Nho. Nho bảo Trác rằng:
- Nay tuy phụng chỉ vào kinh, biết đâu trong đó chẳng có nhiều điều ám muội? Chi bằng trƣớc hãy sai
ngƣời dâng biểu, cho danh nghĩa rõ ràng, mới có thể mƣu toan việc lớn đƣợc.
Trác cả mừng, bèn sai thảo biểu dâng vào kinh trƣớc.
Biểu rằng:
"Thiết tƣớng thiên hạ đến nỗi loạn mãi thế này, đều bởi bọn hoạn quan Trƣơng Nhƣợng khinh nhờn phép
nƣớc. Tôi nghĩ muốn cho nồi nƣớc sôi khỏi dài ra ngoài cần phải rút bớt củi; mổ cái nhọt có chịu đau một
lúc, mới khỏi nọc độc trong mình. Tôi xin bạo dạn gióng trống khua chuông, dẫn quân vào Lạc Dƣơng,
để giết bọn Nhƣợng; đƣợc nhƣ thế thì xã tắc may lắm, thiên hạ may lắm!"
Hà Tiến đem tờ biểu đƣa các quan xem. Có quan thi ngự sử Trịnh Thái can rằng:
- Đổng Trác là giống sài lang, để hắn vào kinh, hắn sẽ ăn thịt ngƣời.
Tiến nói:
- Anh đa nghi nhƣ thế, mƣu việc lớn sao đƣợc?
Lƣ Thực cũng can rằng:
- Tôi vốn biết Đổng Trác là đứa mặt ngƣời dạ thú, hễ để cho hắn vào chốn cấm đình, tất sinh tai vạ. Chi [email protected]
26
bằng ngăn cản đừng cho hắn vào là hơn.
Tiến cũng không nghe.
Trịnh Thái, Lƣ Thực đều bỏ quan mà đi. Các quan đại thần trong triều cũng bỏ đi quá nửa.
Tiến sai ngƣời đón Đổng Trác ở Thăng Trì, Trác đóng quân lại, không tiến vội.
Bọn Trƣơng Nhƣợng đƣợc tin quân ngoài kéo vào cùng bàn nhau rằng:
- Đó là mƣu của Hà Tiến, nếu chúng ta không hạ thủ trƣớc, sẽ chết cả họ.
Bèn mai phục năm mƣơi tên đao phủ ở mé trong cửa Gia Đức, cung Trƣờng Lạc, rồi vào tâu Hà Thái Hậu
rằng:
- Nay đại tƣớng quân giả làm chiếu chỉ, triệu quân ngoại trấn vào kinh, định giết cả bọn chúng tôi, xin
mẫu hậu rủ lòng thƣơng cứu cho.
Thái Hậu nói:
- Các ngƣơi nên đến dinh đại tƣớng quân mà tạ tội.
Nhƣợng nói:
- Tâu mẫu hậu, nếu chúng tôi đến tƣớng phủ, tất là thịt nát xƣơng tan, còn sống sao đƣợc. Xin mẫu hậu
tuyên triệu đại tƣớng quân vào cung mà dụ bảo cho. Nếu mẫu hậu không chút thƣơng tình, thì chúng tôi
xin chết ngay ở trƣớc mặt mẫu hậu.
Thái Hậu bèn giáng chỉ triệu Tiến vào.
Tiến tiếp chỉ, toan đi ngay.
Trần Lâm can rằng:
- Tờ chiếu này tất là mƣu mô của mấy tên hoạn quan, ông không nên đi, nếu đi tất có vạ lớn.
Tiến nói:
- Thái Hậu triệu ta, làm gì có tai vạ?
Viên Thiệu nói:
- Bây giờ mƣu cơ đã lộ, tƣớng quân còn muốn vào cung hay sao?
Tào Tháo nói:
- Không gì bằng triệu ngay mƣời đứa hoạn quan ra đây đã, rồi hãy vào!
Tiến cƣời nói:
- Đó là kiến thức của trẻ con. Hiện quyền bính thiên hạ ở trong tay ta, mấy đứa hoạn quan dám làm gì
nổi! [email protected]
27
Thiệu nói:
- Nay ông định vào cung, chúng tôi xin đem quân hộ vệ để phòng sự bất trắc.
Viên Thiệu, Tào Tháo mỗi ngƣời kén năm trăm quân giao cho em Viên Thiệu là Viên Thuật thống lĩnh.
Viên Thiệu nai nịt đâu đấy, dẫn quân dân ở mé ngoài cửa Thanh Tỏa, Thiệu cùng Tháo đeo gƣơm đi kèm,
hộ vệ Hà Tiến.
Tiến đi đến trƣớc cửa cung Trƣờng Lạc, hoàng môn quan truyền chỉ rằng: "Thái Hậu c hỉ vời một mình
đại tƣớng quân vào thôi, còn ngƣời khác đều không đƣợc vào". Thành ra bọn Viên Thiệu, Tào Tháo đều
phải đứng ngoài cả. Một mình Tiến ngang nhiên vào cung. Vừa đi đến cửa Gia Đức bọn Trƣơng Nhƣợng
quát mắng Tiến rằng:
- Đổng Thái Hậu có tội gì mà mày đánh thuốc độc giết chết? Cớ sao đám tang quốc mẫu mày giả tảng ốm
không đi đƣa? Mày vốn giống đê hèn, làm nghề mổ lợn bán thịt, có chúng tao tiến cử lên vua mới đƣợc
vinh hiển thế này. Mày đã không báo ơn thì chớ, lại định mƣu hại chúng tao? Mày bảo chúng tao là
phƣờng ngu trọc vậy ai là ngƣời thanh cao?
Tiến hoảng sợ muốn tìm lối ra, nhƣng cửa cung đã đóng hết. Bọn đao phủ ồ ra, chém Tiến đứt làm hai
đoạn.
Đời sau có thơ than rằng:
Nhà Hán thƣơng ôi, vận đã cùng!
Mƣu gì Hà Tiến lại tam công?
Mấy phen chẳng biết nghe lời phải
Thoát khỏi làm sao họa cửa cung?
Viên Thiệu chờ mãi không thấy Tiến ra, bèn gọi lớn lên rằng:
- Mời tƣớng quân ra về!
Bọn Trƣơng Nhƣợng đem thủ cấp Hà Tiến từ trên tƣờng ném ra tuyên dụ rằng:
- Hà Tiến mƣu phản đã bị giết rồi. Còn những kẻ bị Tiến bắt ép phải theo, đều tha cả.
Viên Thiệu cất tiếng hô lớn lên rằng:
- Bọn hoạn quan dám giết đại thần, ai muốn giết chúng nó mau mau vào đây trợ chiến.
Bộ tƣớng của Hà Tiến là Ngô Khuông bèn phóng hỏa đốt cửa Thanh Tỏa. Viên Thiệu dẫn quân sấn vào
cung hễ gặp đứa hoạn quan nào cũng giết hết cả. Viên Thiệu, Tào Tháo phá cửa vào đƣợc trong cung, gặp
Triệu Trung, Trình Kháng, Hạ Huy, Quách Thắng, đuổi đến trƣớc lầu Thúy Hoa, lấy kiếm vằm ra nhƣ
bún.
Bấy giờ trong cung lửa cháy lƣng trời. Bọn Trƣơng Nhƣợng, Đoàn Khuê, Tào Tiết, Hầu Lẫm, bắt ép Thái
Hậu, thái tử cùng Trần Lƣu Vƣơng đi vào nội sảnh rồi lẻn đƣờng sau chạy đi Bắc cung. Lƣ Thực dẫu bỏ
quân, nhƣng chƣa đi nơi khác, sực thấy trong cung có biến, bèn mặc giáp cầm giáo, đang đứng ở dƣới gác
xa trông thấy Đoàn Khuê đang giục Thái Hậu đi mau, bèn thét lớn lên rằng:
- Thằng Khuê kia! Sao dám bắt ép Thái Hậu đi đâu?
28
Đoàn Khuê bỏ chạy, Thái Hậu tự trong cửa sổ nhảy ra, Thực vội đến cứu đƣợc thoát.
Ngô Khuông đánh vào nội đình, gặp Hà Miêu cầm gƣơm đi ra. Khuông hô lớn lên rằng:
- Thằng Miêu thông mƣu giết anh, nên giết đi thôi!
Các tƣớng đều nói:
- Phải, phải, chém thằng giặc giết anh ấy đi!
Miêu sợ cuống toan chạy, bị quân bốn mặt vây kín chém nhừ ra nhƣ bột.
Thiệu sai quân chia ra từng bọn đi giết gia quyến mƣời tên hoạn quan, bất cứ già trẻ lớn bé đều giết hết
cả, thành ra có nhiều kẻ không có râu bị giết lầm.
Tào Tháo một mặt cứu hỏa trong cung, mời Hà Thái Hậu tạm coi quyền chính, một mặt sai quân đuổi
theo bọn Trƣơng Nhƣợng và tìm vua Thiếu Đế.
Nhắc lại bọn Trƣơng Nhƣợng, Đoàn Khuê ức hiếp vua Thiếu Đế và Trần Lƣu Vƣơng xông pha khói lửa,
đêm chạy đến núi Bắc Mang. Vào khoảng canh hai, bỗng nghe phía sau có tiếng ngƣời ngựa reo hò đuổi
theo, viên tƣớng đi đầu
là quan trung bộ duyên lại ở Hà Nam tên gọi là Mẫn Công hô lớn lên rằng:
"Thằng nghịch tặc kia chớ chạy!".
Trƣơng Nhƣợng thấy nguy cấp quá liền đâm đầu xuống sông tự tử.
Thiếu Đế cùng Trần Lƣu Vƣơng chƣa rõ lành dữ thế nào, đành phải nín hơi nấp vào trong bụi cỏ ở bờ
sông, quân sĩ tìm hết bốn phía vẫn không biết Hoàng đế ở đâu.
Hai anh em vua phục trong bụi cỏ mãi đến canh tƣ, sƣơng xuống lạnh buốt cả ngƣời trong lòng đói khát,
ôm nhau mà khóc, nhƣng sợ có ngƣời biết, chỉ nuốt nƣớc mắt khóc thầm trong bụi rậm.
Trần Lƣu Vƣơng nói:
- Chỗ này không nên ở mãi, phải tìm đƣờng khác mới sống đƣợc.
Nói đoạn hai ngƣời nắm áo nhau bò lên bờ sông. Chỗ ấy gai góc rất nhiều, trong đêm tối đƣờng đi không
rõ, đƣơng lúc bối rối không biết tính sao, bỗng thấy một đàn đom đóm hàng trăm nghìn con kéo đến, lập
lòe bay quanh trƣớc mặt vua.
Trần Lƣu Vƣơng nói:
- Đó là trời giúp anh em ta!
Bèn đi theo ánh sáng đom đóm, dần dần trông thấy đƣờng cái. Đi đến canh năm hai ngƣời đau chân quá
không thể bƣớc đi đƣợc nữa. Bên sƣờn núi có một đống cỏ, anh em vua bèn nằm quay ra đó.
Trƣớc mặt đống cỏ là một cái trại. Chủ trại đêm hôm ấy nằm mộng thấy hai vầng mặt trời sa xuống sau
nhà, giật mình tỉnh dậy, khoác áo ra trông, thấy trên đồng cỏ bốc lên một luồng khí sáng xông lên tận trời,
rất lấy làm lạ, vội chạy ra xem tận nơi, thấy có hai ngƣời nằm trên đống cỏ, liền hỏi:
- Hai cậu là con cái nhà ai?
29
Thiếu Đế sợ không dám cất tiếng.
Trần Lƣu Vƣơng trỏ vào Thiếu Đế nói rằng:
- Đây chính là Hoàng đế bây giờ, gặp loạn mƣời đứa hoạn quan, phải trốn đến đây; còn ta là Hoàng đế
Trần Lƣu Vƣơng.
Chủ trại sợ hãi, lạy hai lạy tâu rằng:
- Hạ thần là em tƣ đồ Thôi Liệt ngày trƣớc, tên gọi Thôi Nghị, vì thấy bọn hoạn quan bán quan hại nƣớc,
ghét bỏ ngƣời hiền, nên về ở ẩn ở đây.
Bèn đƣa hai anh em Thiếu Đế đi vào trong nhà, đem rƣợu cơm dâng tiến.
Nhắc lại, khi Mẫn Cống đuổi bắt đƣợc Đoàn Khuê hỏi vua ở đâu, Khuê nói đến dọc đƣờng bị lạc, nên
không biết. Cống bèn giết Khuê, cắt đầu treo vào cổ ngựa, rồi sai quân đi các nơi tìm vua, còn Cống một
mình tự đi tìm một lối. Tình cờ đi đến ngay nhà Thôi Nghị.
Thôi Nghị thấy dƣới cổ có cái đầu ngƣời, liền hỏi. Cống thuật lại đầu đuôi. Nghị bèn dẫn Cống vào trong
nhà làm lễ triều kiến, vua tôi cùng nhau khóc lóc một hồi. Cống tâu rằng:
- Trong nƣớc không thể một ngày không có vua, xin bệ hạ về kinh ngay cho.
Bấy giờ trong nhà Thôi Nghị chỉ có một con ngựa gầy, đem ra vua ngự. Mẫn Cống cùng Trần Lƣu Vƣơng
cùng cƣỡi một con ngựa, khởi hành về kinh.
Đi chƣa đƣợc ba dặm, thì gặp tƣ đồ Vƣơng Doãn, thái úy Dƣơng Bƣu, tả quân hiệu úy Thuần Vu, Quỳnh,
hữu quân hiệu úy Triệu Mạnh, hậu quân hiệu úy Pháo Tính và trung quân hiệu úy Viên Thiệu, tất cả vài
trăm ngƣời ngựa kéo đến nghênh tiếp xa giá, vua tôi đều nhìn nhau mà khóc. Một chốc sai đem thủ cấp
Đoàn Khuê về kinh trƣớc bêu lên làm lệnh, rồi đổi hai con ngựa tốt để vua và Trần Lƣu Vƣơng cƣỡi cùng
về kinh đô.
Trƣớc đây ít lâu, trẻ con ở kinh thành Lạc Dƣơng thƣờng hát mấy câu sau:
"Đế chẳng ra đế
Vƣơng chẳng ra vƣơng
Xe xem ngựa ngựa
Chạy ra Bắc Mang".
Đến bây giờ quả là ứng nghiệm.
Xa giá vừa đi đƣợc vài dặm, bỗng thấy cờ kéo rợp trời, bụi bay mờ đất, một đoàn binh mã kéo đến. Các
quan thấy sắc, vua cũng kinh hoàng. Viên Thiệu tế ngựa ra thét hỏi:
- Binh mã nào đấy?
Dƣới bóng ngọn cờ thêu, một tƣớng phi ngựa ra hỏi lại rằng:
- Thiên tử đâu?
Thiếu Đế sợ run không nói đƣợc. Trần Lƣu Vƣơng sấn ngựa ra mắng rằng: [email protected]
30
- Ngƣơi là ai?
Tƣớng ấy đáp:
- Thứ sử Tây lƣơng Đổng Trác!
Trần Lƣu Vƣơng hỏi vặn:
- Ngƣơi đến hộ giá hay đến cƣớp giá?
- Tôi đến hộ giá.
- Đã đến hộ giá, sao Hoàng Đếở kia, không xuống ngựa?
Trác cả sợ, vội vàng xuống ngựa, thụp lạy ở bên cạnh đƣờng. Trần Lƣu Vƣơng lấy lời phủ dụ. Trác từ đấy
ăn nói giữ gìn, trƣớc sau không hớ điều gì, trong bụng rất thần phục Trần Lƣu Vƣơng, và có ý muốn bỏ
vua nọ lập vua kia tự đó.
Ngày hôm ấy, vua về đến kinh, vào cung bái kiến Hà Thái Hậu, mẹ con than khóc cùng nhau. Lúc kiểm
điểm trong cung, không biết cái ấn ngọc truyền quốc biến đi đâu mất.
Đổng Trác đóng đồn ở ngoài thành, hàng ngày đem quân mặc áo thiết giáp vào trong thành, đi nghênh
ngang các phố, nhân dân rất sợ hãi. Trác lại tự do vào ra chỗ cung cấm, không kiêng sợ gì cả.
Hậu quân hiệu úy Pháp Tín đến chơi Viên Thiệu bàn với Thiệu rằng:
- Đổng Trác hình nhƣ có bụng khác, phải trừ ngay đi.
Thiệu nói:
- Triều đình vừa mới đƣợc yên, không nên làm kinh động.
Pháo Tín bàn với Vƣơng Doãn. Doãn nói:
- Để rồi sẽ bàn!
Pháo Tín thấy không ai nghe mình, bèn đem quân bản bộ đến đóng ở Thái Sơn.
Đổng Trác chiêu dụ những quân bộ hạ của anh em Hà Tiến về cả tay mình, rồi bàn mảnh với Lý Nho
rằng:
- Ta muốn bỏ Thiếu Đế, lập Trần Lƣu Vƣơng có nên không?
Lý Nho nói:
- Nên lắm. Nay đang lúc triều đình vô chủ, nên làm ngay mới đƣợc, nếu để chậm sẽ sinh biến. Ngày mai
nên triệu các quan hội họp ở trong vƣờn Ôn Minh, đem việc phế lập ra biểu dụ, ai không nghe thì chém.
Nắm đƣợc uy quyền, chính ở lúc này đây.
Trác mừng lắm, sáng hôm sau mở tiệc yến rất lớn, mời tất cả các công khanh đến. Ai cũng sợ Đổng Trác
cho nên không ai vắng mặt cả.
31
Trác chờ các quan đến đông đủ, mới lững thững đến cửa vƣờn, xuống ngựa đeo gƣơm vào tiệc.
Rƣợu đƣợc vài tuần, Trác truyền lệnh dừng chén, nghỉ âm nhạc, rồi nói lớn lên rằng:
- Các quan hãy im lặng, nghe ta nói một câu chuyện: Vua là chủ tể thiên hạ, không có uy nghi không thể
nào tôn phụng tôn miếu và xã tắc. Nay hoàng thƣợng nhu nhƣợc, không bằng Trần Lƣu Vƣơng thông
minh ham học, xứng đáng ngôi rồng. Vậy ý ta muốn bỏ vua Thiếu Đế, lập Trần Lƣu Vƣơng, các quan
nghĩ sao?
Các quan nghe đoạn, yên lặng nhìn nhau, không ai dám nói câu gì cả.
Bỗng có một ngƣời ngồi trong yến tiệc đẩy ghế đứng dậy, nói lớn lên rằng:
- Không đƣợc! Không đƣợc! Mày là thằng nào, dám nói càn rỡ nhƣ vậy? Hoàng thƣợng là con cả Đức
Tiên đế, xƣa nay không chút lầm lỗi, sao bỗng dƣng dám nói bỏ ngƣời này lập ngƣời kia! Mày muốn
phản nghịch chăng?
Trác nhìn xem mới biết ngƣời ấy là quan thứ sử Kinh Châu, tên gọi Đinh Nguyên. Trác nổi giận quát lên
rằng:
- Ai theo ta thì sống, ai chống ta thì chết!
Bèn rút gƣơm toan chém Đinh Nguyên.
Bấy giờ Lý Nho thấy một ngƣời đứng sau lƣng Đinh Nguyên, khí vũ hiên ngang, uy phong lẫm lẫm, tay
cầm cái phƣơng thiên họa kích, có vẻ tức giận trừng mắt mà nhìn, vội vàng đứng dậy nói rằng:
- Hôm nay trong tiệc ăn uống, không nên bàn đến việc nƣớc. Xin đến sáng mai họp bàn tại nhà nghị sự thì
hơn!
Mọi ngƣời đều khuyên Đinh Nguyên lên ngựa về nhà.
Trác lại hỏi các quan rằng:
- Ta nói thế có hợp lẽ không?
Lƣ Thực nói:
- Ông lầm rồi! Xƣa vua Thái Giáp thông minh. Y Doãn bị đuổi ra Đổng cung; vua Xƣơng Ấp lên ngôi
vua mới có hai mƣơi bảy ngày mà làm hơn ba mƣơi điều ác, nên Hoắc Quang phải làm lễ cáo ở thái miếu
rồi bỏ đi. Ngày nay vua dẫu còn trẻ tuổi, song vốn thông minh nhân từ, chƣa có một chút lỗi lầm. Ông
chẳng qua là thứ sử đƣờng ngoài, chƣa tham dự việc nƣớc, lại không có tài lớn nhƣ Hoắc Quang, Y Doãn,
sao dám cả gan bàn đến việc bỏ vua nọ lập vua kia? Thánh nhân nói rằng: "Có chí nhƣ Y Doãn thì hay
bằng không có chí ấy mà làm thì là thoán nghịch!"
Trác cả giận, rút gƣơm sấn đến toan chém Lƣ Thực, quan thị trung là Sái Ấp và quan nghị lang là Bành
Bá can rằng:
- Lƣ thƣợng thƣ là ngƣời có danh vọng lớn ở trong thiên hạ, nếu đem giết đi, e rằng thiên hạ không phục!
Trác mới thôi.
32
Quan tƣ đồ là Vƣơng Doãn nói tiếp rằng:
- Việc phế lập không nên bàn sau khi uống rƣợu say. Xin để ngày khác lại bàn.
Các quan đều giải tán.
Lúc ấy Trác còn chống gƣơm đứng giữa cửa vƣờn, bỗng thấy một ngƣời cầm kích phi ngựa ở ngoài cửa.
Trác hỏi Lý Nho:
- Ngƣời nào đấy?
Nho nói:
- Đấy là con nuôi Đinh Nguyên, họ Lã tên Bố, tự là Phụng Tiên, chúa công hãy nên tạm lánh đi.
Trác bèn lẩn trốn vào trong vƣờn.
Sáng hôm sau có tin báo Đinh Nguyên dẫn quân đến ngoài thành thách đánh. Trác nổi giận, cùng Lý Nho
dẫn quân ra đối địch.
Lã Bố đầu búi tóc, đội kim quan, mình mặc chiến bào thêu trăm hoa, ngoài phủ giáp đƣờng nghê, thắt bảo
đới, phóng ngựa múa kích, theo Đinh Nguyên ra trƣớc trận.
Đinh Nguyên trỏ vào mặt Đổng Trác mắng rằng:
- Nhà nƣớc không may bị bọn hoạn quan lộng quyền, đến nỗi dân chúng lầm than. Mày không có chút
công cán gì, sao dám mở mồm nói việc phế lập để loạn triều đình?
Đổng Trác chƣa kịp trả lời, Lã Bố đã phi ngựa sấn sang, Đổng Trác hoảng chạy, Đinh Nguyên thúc quân
đánh trận, quân Trác thua to, phải lui hơn ba mƣơi dặm đóng trại. Trác bàn với các tƣớng rằng:
- Ta xem Lã Bố là kẻ tài giỏi phi thƣờng, nếu đƣợc ngƣời ấy về với ta, lo gì không đƣợc thiên hạ!
Một ngƣời ở dƣới trƣớng bƣớc ra thƣa rằng:
- Chúa công lo chi điều ấy! Tôi vốn cùng làng với Lã Bố, hắn là ngƣời chỉ có sức khỏe mà không có mƣu,
thấy lợi thì quên nghĩa. Tôi quyết xin đem ba tấc lƣỡi nói cho Lã Bố chắp tay về với chúa công.
Trác cả mừng nhìn xem, thì ra ngƣời ấy là hổ bôn trung lang tƣớng Lý Túc. Trác bèn hỏi:
- Làm thế nào để dụ hắn?
Túc nói:
- Tôi nghe chúa công có một con ngựa xích thố tốt, mỗi ngày đi ngàn dặm. Nếu đem con ngựa ấy và thêm
một số vàng ngọc nữa lấy lợi dụ hắn, hắn sẽ phản Đinh Nguyên về với chúa công ngay.
Trác quay lại hỏi Lý Nho rằng:
- Có nên làm nhƣ thế không?
33
Nho nói:
- Chúa công muốn lấy thiên hạ, thì tiếc gì một con ngựa.
Trác vua vẻ cho ngựa, lại cho thêm một nghìn lạng vàng, vài chục hạt châu, và một cái đai bằng ngọc. Lý
Túc nhận các món ấy đem sang trại quân Lã Bố, bị quân canh đƣờng bắt đƣợc. Túc nói:
- Các ngƣơi vào bẩm Lã tƣớng quân, có ngƣời bạn cũ đến thăm đấy.
Lã Bố sai mời vào.
Túc hỏi Bố rằng:
- Lâu nay hiền đệ vẫn đƣợc bình yên?
Lã Bố chắp tay thƣa rằng:
- Lâu lắm mới gặp nhau, vậy chớ bây giờ anh ở đâu?
Túc nói:
- Tôi hiện làm chức hổ bôn trung lang tƣớng, nghe tin hiền đệ trổ tài giúp nƣớc, tôi mừng rỡ vô cùng.
Nhân có một con ngựa tốt, ngày đi ngàn dặm, lội nƣớc trèo núi nhƣ chạy đƣờng phẳng, gọi là ngựa xích
thố, thành tâm đem dâng hiền đệ, thêm giúp oai hùng.
Lã Bố sai dắt lại xem, quả nhiên toàn thân con ngựa ấy một màu đỏ nhƣ lửa, tuyệt không có cái lông nào
tạp, từ đầu đến đuôi dài một trƣợng, từ mông lên trán cao tám thƣớc, lúc miệng gầm chân cất, có cái vẻ
tung mây vƣợt biển.
Đời sau có ngƣời vịnh thơ khen ngựa xích thố rằng:
Ngàn dặm mù bay tịt nẻo xa
Trèo non vƣợt nƣớc khéo xông pha
Cƣơng tơ chặt đứt rung chuông ngọc
Rồng đỏ trên trời hẳn mới sa?
Lã Bố trông thấy ngựa mừng lắm, tạ rằng:
- Anh cho con ngựa hay nhƣ thế, biết lấy gì đáp lại?
Túc nói:
- Tôi vì nghĩa đến đây, dám mong gì báo đáp!
Lã Bố sai làm rƣợu thết đãi. Rƣợu đã ngà say,
Túc nói:
- Tôi với hiền đệ ít khi gặp nhau, nhƣng đƣợc gặp lệnh tôn luôn.
Lã Bố nói:
34
- Anh say rồi, cha tôi khuất núi đã lâu, sao còn gặp đƣợc anh?
Túc cả cƣời mà rằng:
- Tôi đã say đâu, tôi nói lệnh tôn là nói Đinh thứ sử đó!
Bố có ý hổ thẹn nói rằng:
- Tôi ở với ông Đinh Kiến Dƣơng, cũng là bất đắc dĩ.
Túc nói:
- Hiền đệ có tài ngang trời dọc đất, bốn biển ai chẳng quý trọng, phú quý công danh, coi dễ nhƣ thò tay
lấy của ở trong túi, sao lại nói là bất đắc dĩ mà can chịu nép mình ở dƣới ngƣời ta?
Bố thở dài nói:
- Tôi chỉ giận chƣa gặp đƣợc chủ!
Túc cƣời nói:
- Chim khôn chọn cành mà đậu, ngƣời hiền chọn chúa mà thờ; nếu không sớm liệu ngày sau hối sao kịp?
- Anh xem trong triều, còn có ai đáng mặt anh hùng đời nay?
- Tôi xem các quan đại thần bây giờ không ai bằng đƣợc Đổng Trác, Đổng Trác tôn ngƣời hiền, kính kẻ
sĩ, thƣởng phạt công minh, chắc sau này làm nên nghiệp lớn.
Bố hăm hở nói:
- Quả vậy, tôi muốn về với ông ta, chỉ hiềm chƣa có ngƣời tiến dẫn.
Túc bèn đem vàng, hạt châu và cái đai ngọc bày la liệt ở trƣớc mặt Lã Bố. Lã Bố kinh hãi nói rằng:
- Sao có những thứ này?
Túc sai tả hữu lui cả, rồi bảo Lã Bố rằng:
- Đây là Đổng công mộ đại danh hiền đệ đã lâu, bảo tôi thân đem các vật này đến dâng hiền đệ. Con ngựa
xích thố cũng của Đổng công kính tặng đấy.
Lã Bố nói:
- Đổng công có lòng quá yêu, tôi biết lấy gì đáp lại? Túc nói:
- Bất tài nhƣ tôi còn làm đến chức bôn trung lang tƣớng. Nếu hiền đệ về với Đổng công thì quý hiểu chƣa
biết chừng nào.
Lã Bố nói:
- Nhƣng tôi không có chút công gì làm lễ ra mắt?
35
Túc nói:
- Muốn có công cũng dễ lắm, chỉ trở bàn tay là đƣợc. Chỉ sợ hiền đệ không chịu làm thôi!
Lã Bố ngẫm nghĩ hồi lâu rồi nói:
- Tôi muốn giết Đinh Nguyên, dẫn quân về hàng Đổng Trác, có nên không?
Túc nói:
- Làm đƣợc nhƣ thế, thật là công rất lớn. Nhƣng việc phải quả quyết làm ngay mới đƣợc!
Lã Bố hẹn đến hôm sau thì đem quân lại hàng.
Túc từ biệt về.
Đêm hôm ấy, hồi canh hai, Lã Bố cầm dao, vào thẳng màn Đinh Nguyên. Đinh Nguyên đang thắp nến
xem sách, thấy Lã Bố đến bèn hỏi:
- Con vào có việc gì?
Bố nổi giận quát:
- Ta đây đƣờng đƣờng một đấng trƣợng phu, có đâu chịu làm con mày!
Nguyên nói:
- Phụng Tiên vì cớ gì mà thay lòng đổi dạ nhƣ thế?
Lã Bố bƣớc thẳng lên giơ dao chém Nguyên một nhát, chặt lấy đầu rồi gọi lớn tả hữu rằng:
- Đinh Nguyên bất nhân, ta đã giết nó rồi. Ai theo ta thì ở đây, không theo thì đi!
Quân sĩ bỏ đi quá nửa.
Ngày hôm sau, Lã Bố cầm đầu Đinh Nguyên đến nhà Lý Túc, Túc đƣa vào ra mắt Đổ ng Trác. Trác mừng
lắm, làm rƣợu thết đãi. Sụp xuống lạy Lã Bố trƣớc và nói rằng:
- Trác này đƣợc tƣớng quân, ví nhƣ cây lúa bị nắng hạn lâu mà đƣợc trận mƣa ngọt!
Lã Bố rƣớc Trác ngồi lên, lạy mà nói rằng:
- Ngài có bụng yêu, tôi xin thờ ngài làm nghĩa phụ.
Trác lấy áo cẩm bào dát vàng đem ra cho Lã Bố rồi cùng uống rƣợu vui vẻ.
Đổng Trác tự đấy uy thế mỗi ngày một lớn, tự lĩnh chức tiền tƣớng quân, phong cho em là Đổng Mân làm
tả tƣớng quân, tƣớc Vu hầu; phong Lã Bố làm kỵ đô úy, trung lang tƣớng, tƣớc Đô đình hầu.
Lý Nho khuyên Trác định ngay việc phế lập.
Trác bèn đặt một tiệc yến ở trong dinh, mời cả các công khanh đến; sai Lã Bố đem hơn một nghìn quân [email protected]
36
giáp sĩ, canh gác hai bên.
Hôm ấy quan thái phó Viên Ngỗi và trăm quan đều đến. Rƣợu đƣợc vài tuần, Trác cầm gƣơm nói rằng:
- Nay vua ngu yếu, không thờ đƣợc tôn miếu; ta muốn theo Y Doãn, Hoắc Quang ngày xƣa, phế vua cho
ra làm Hoằng Nông Vƣơng và lập Trần Lƣu Vƣơng lên nối nghiệp. Ai không theo, ta chém!
Quần thần run sợ, không ai dám đáp lại, duy có quan trung quân hiệu úy là Viên Thiệu đứng vụt lên nói:
- Thiên tử mới lên ngôi, không làm điều gì thất đức, mày dám bàn bỏ con cả, lập con thứ, định làm phản
hay sao?
Trác giận đáp lại:
- Việc thiên hạ ở trong tay tao, nay tao làm đấy, ai dám không nghe? Mày hãy thử xem lƣỡi gƣơm tao có
sắc Không?
Viên Thiệu cũng rút gƣơm ra nói rằng:
- Gƣơm mày sắc, dễ gƣơm tao không sắc hay sao?
Hai ngƣời đối địch nhau ở ngay trên tiệc rƣợu.
Thế rõ thực là:
Đinh Nguyên trƣợng nghĩa thân vừa chết
Viên Thiệu tranh hùng thế cũng nguy.
Chƣa biết tính mạng Viên Thiệu thế nào, xem hồi sau thì biết rõ.
37
HỒI 4
Phế Hán Đế, Trần Lưu lên ngôi;
Lừa Đổng tặc, Mạnh Đức dâng kiếm
Trác muốn giết Viên Thiệu, Lý Nho can rằng:
- Việc chƣa định xong không nên giết càn.
Viên Thiệu tay cầm thanh bảo kiếm, cáo từ các quan trở ra, treo trả cờ tiết ở cửa đông rồi bỏ về Ký Châu.
Trác bảo với quan thái phó Viên Ngỗi rằng:
- Cháu ngƣơi vô lễ, ta tha cho nó cũng là nể ngƣơi... Việc phế vua lập Trần Lƣu, ngƣời nghĩ thế nào?
Ngỗi thƣa rằng:
- Thái úy nghĩ thế phải đấy!
Trác lại nói:
- Ai dám ngăn trở việc lớn này, thì ta sẽ lấy phép quân trị tội.
Các quan sợ hãi, đều nói:
- Ngài dạy thế xin vâng!
Cuộc yến tan, Trác hỏi quan thị trung là Chu Bật và quan hiệu úy Ngũ Quỳnh
rằng:
- Viên Thiệu phen này đi, rồi sẽ ra sao?
Chu Bật đáp:
- Viên Thiệu căm giận mà đi, hễ truy nã riết quá tất sinh biến. Vả lại họ Viên, đã bốn đời làm quan đến
bậc tam công, thiên hạ đƣợc nhờ nhiều lắm, học trò, đầy tớ đâu đâu cũng có. Nếu hắn thu dùng hào kiệt,
tập họp đồ đảng, rồi những anh hùng trong thiên hạ nhân đó khởi lên, đất Sơn Đông sẽ không ở trong tay
ông nữa. Không bằng ông tha tội hắn cho hắn một chức quận thú gì đấy, thì hắn mừng đƣợc khỏi tội, sẽ
không gây ra hậu hoạn nữa.
Ngũ Quỳnh nói:
- Viên Thiệu là ngƣời thích mƣu kế, nhƣng không quyết đoán, không đáng lo cho lắm. Bất nhƣợc cứ cho
hắn một chức quận thú để thu phục lòng dân!
Trác nghe lấy làm phải, ngay hôm ấy sai ngƣời đến phong cho Thiệu làm thái thú quận Bột Hải.
Đến mồng một tháng chín, Trác rƣớc vua ra ngự đền Ôn Đức, họp hết cả văn võ lại.
Trác tay cầm gƣơm nói rằng:
- Thiên tử ngu yếu, không trị vì đƣợc, nay có một bài sách văn đọc cho các quan nghe.
38
Rồi sai Lý Nho tuyên đọc:
"Vua Hiếu Linh mất sớm, Vua sau nối ngôi, bốn bể ai ai cũng trông mong.
Nay xét ra vua ta, thiên tử mỏng manh, kém vẻ uy nghi nghiêm chỉnh, cƣ tang biếng nhác, đức xấu đã rõ,
không xứng ngôi lớn.
Hoàng Thái Hậu không có uy nghi của ngƣời mẹ, nhiếp chính rối tung. Việc bà Vĩnh Lạc Thái Hậu mất
dân chúng có nhiều dị nghị. Đối với đạo tam cƣơng và giƣờng Trời Đất, phải Chăng có thiếu sót nhiều?
Trần Lƣu Vƣơng tên Hiệp, đức hạnh nghiêm trang; khuôn phép kính cẩn; cƣ tang thƣơng xót, nói năng
chính đính; lời hay tiếng tốt, thiên hạ ai ai cũng biết.
Nên nối ngôi vua, làm phép cho vạn thế!
Nay phế vua ra làm Hoằng Nông Vƣơng, Thái Hậu thì phải trả quyền chính.
Xin tôn Trần Lƣu Vƣơng lên làm Hoàng Đế,
Ứng thiên, thuận nhân, để yên bụng thiên hạ!".
Lý Nho đọc xong bài chiếu Trác thét tả hữu vực vua xuống điện, lột tỉ thụ, bắt quỳ, ngoảnh mặt về
phƣơng bắc, xƣng thần nghe chiếu; lại bắt Hà Thái Hậu, cởi đồ phẩm phục ra mà đợi chiếu.
Vua và Thái Hậu kêu khóc, quần thần trông thấy ai cũng xót xa bi thảm.
Lúc ấy ở dƣới thềm có một viên quan to, tức tối thét to lên rằng:
- Thằng giặc Đổng Trác kia, mày dám lập mƣu lừa trời dối đất, tao lấy máu cổ họng bôi vào mặt mày bây
giờ!
Nói rồi cầm cái bốt ngà xông thẳng vào đánh Đổng Trác.
Trác giận lắm, sai võ sĩ bắt lại xem ai, thì là quan thƣợng thƣ Đinh Quản. Trác sai đem ra chém, Quản cứ
luôn mồm chửi mắng Đổng Trác cho đến lúc chết; chết rồi, thần sắc vẫn nhƣ lúc sống.
Ngƣời sau có thơ than rằng:
Giặc Đổng lòng mang dạ khuyển lang
Cơ đồ nhà Hán đổ tan hoang.
Trong triều văn võ mồm câm cả
Chỉ có Đinh công thực giỏi giang!
Trác mời Trần Lƣu Vƣơng lên điện. Quần thần làm lễ mừng xong rồi, Trác sai bắt Hà Thái Hậu, vua và
vợ vua là Đƣờng thị giam ở cung Vĩnh An, khóa cửa cung, cấm quần thần không ai đƣợc vào thăm.
Thƣơng thay! Thiếu Đế mới lên ngôi tháng tƣ, đến tháng chín đã phải phế.
Trần Lƣu Vƣơng, nhờ Trác đƣợc lên ngôi trời, vốn tên là Hiệp, tên chữ là Bá Hòa, là con thứ vua Linh
Đế, tức là Hiến Đế về sau. Lúc lập lên, Hiến Đế mới lên chín tuổi, đổi niên hiệu năm đầu là Sơ Bình.
Đổng Trác là tƣớng quốc, lạy vua không phải xƣng tên, vào chầu không phải bƣớc rảo, lên điện đƣợc đeo [email protected]
39
gƣơm, tác uy tác phúc, không ai bì đƣợc.
Lý Nho khuyên Trác nên dùng những ngƣời có danh vọng để thu phục lòng ngƣời; nhân thể Lý Nho tiến
cử tài năng Sái Ung. Trác cho vời Sái Ung, Ung không chịu đến. Trác giận sai ngƣời bảo Ung hễ không
đến thì giết cả họ. Ung sợ, phải đến. Trác thấy Ung đến, mừng lắm, một tháng thăng chức ba lần, làm đến
chức thị trung, Trác rất hậu đãi Ung.
Thiếu Đế, Hà Thái Hậu và Đƣờng phi bị giam ở cung Vĩnh An, đồ ăn, thức mặc, mỗi ngày một kém.
Thiếu Đế không lúc nào ráo nƣớc mắt.
Một hôm Thiếu Đế trông thấy hai con chim én bay ở trong sân, ngâm một bài thơ rằng:
Xanh xanh khóm cỏ dày,
Cặp én phất phơ bay.
Trong veo dòng lạc thủy,
Ngƣời đồng nội khen hay.
Xa trông mây thăm thẳm,
Cung điện cũ ta đây.
Biết ai kẻ trung nghĩa,
Gỡ cho oán hận này!
Đổng Trác thƣờng thƣờng sai ngƣời đến dò ý tứ; hôm ấy có kẻ bắt đƣợc bài thơ đem trình Đổng Trác.
Trác nói rằng:
- Làm bài thơ oán vọng này, đem giết đi là có cớ rồi!
Bèn sai Lý Nho và mƣời võ sĩ vào cung giết vua.
Vua, Thái Hậu và Đƣờng phi đƣơng ở trên lầu, thấy ngƣời cung nữ báo rằng có Lý Nho đến, vua sợ giật
mình.
Nho đem rƣợu thuốc độc dâng vua.
Vua hỏi việc gì. Nho thƣa:
- Ngày xuân mát mẻ, Đổng tƣớng quốc sai tôi đem dâng chén rƣợu thọ.
Thái Hậu bảo Lý Nho:
- Có phải rƣợu thọ thì ngƣơi thử uống trƣớc đi!
Nho giận lắm, hỏi vua:
- Mày không uống phải không?
Rồi gọi ngay tả hữu cầm con dao với tấm lụa trắng, để trƣớc mặt vua, mà nói rằng:
- Rƣợu thọ chẳng uống, thì phải chọn hai thứ này.
Đƣờng phi quỳ xuống nói rằng:
- Thiếp xin thay vua uống chén rƣợu này, xin ngài để toàn mệnh cho hai mẹ con vua.
40
Lý Nho quát mắng:
- Mày là đứa nào, mà dám đòi chết thay vua?
Nho cầm chén rƣợu đƣa cho Hà Thái Hậu và bảo rằng:
- Bà phải uống trƣớc đi!
Hà Thái Hậu mắng nhiếc Hà Tiến là đồ vô mƣu, đem giặc vào kinh đô, để có cái vạ ngày nay.
Nho bức vua phải uống rƣợu.
Vua nói:
- Hãy khoan! Để ta cùng Thái Hậu từ biệt đã.
Giời đất chao, giăng sao cũng đổ
Bỏ ngôi sao, ra chỗ phiên phong
Bởi ai nên sự lạ lùng?
Việc đời ngán ngẩm, ròng ròng châu tuôn.
Đƣờng phi cũng làm bài ca rằng:
Giời nghiêng đất lại lở tan
Phận mình thê thiếp, trái oan lạ thƣờng!
Từ sinh nay đã khác đƣờng,
Một ngƣời một bóng xót thƣơng tấm lòng!
Vua và Đƣờng phi ca rồi, ôm nhau mà khóc. Lý Nho lại quát mắng:
- Tƣớng quốc đứng chờ tin! Các ngƣời dùng dằng để mong ai cứu đấy?
Thái Hậu thét mắng:
- Thằng giặc Đổng kia! Mày hại mẹ con tao, rồi trời lại hại mày! Chúng bay cùng đảng với nhau làm điều
ác, rồi chúng bay sẽ chết cả họ cho mà xem!
Nho tức lắm, hai tay tóm lấy Thái Hậu ném xuống dƣới lầu, giết chết; lại sai võ sĩ thắt cổ Đƣờng phi, rót
rƣợu độc bắt Thiếu Đế uống chết, rồi về báo Đổng Trác.
Trác sai đem táng ba mẹ con ở ngoài thành.
Tự bấy giờ, Trác đêm nào cũng vào cung thông dâm với các cung nữ, đêm thì lên ngủ trên sập rồng.
Thƣờng thƣờng Trác hay đem quân ra ngoài thành. Một bữa Trác đến Dƣơng Thành. Bấy giờ đang tháng
hai, dân mở hội hát, con trai con gái tụ họp nhau xem hội rất đông. Trác sai quân vây cả lại, rồi giết sạch
cƣớp đàn bà con gái và của cải chất đầy xe, treo hơn một nghìn đầu lâu ở dƣới xe, nối đuôi nhau kéo về
kinh đô, nói phao lên rằng đi đánh giặc thắng trận. Trác lại sai đốt đầu lâu ngƣời ở dƣới cửa thành, còn
đàn bà con gái và của cải thì đem chia cho quân sĩ.
41
Quan việt kỵ hiệu úy tên là Ngũ Phu, tên chữ là Đức Du, thấy Đổng Trác tàn bạo quá, tức giận lắm,
thƣờng mặc áo giáp nhỏ vào trong áo đại trào, giắt một con dao ngắn, rình tiện dịp để giết Trác.
Một hôm Trác vào chầu. Phu ra đón. Lúc Trác đến dƣới gác, Phu rút dao ra đâm, không ngờ sức Trác
khỏe hơn, hai tay ôm chặt đƣợc Phu. Lã Bố trông thấy chạy lạy lôi Phu ra vật ngã xuống. Trác hỏi Ngũ
Phu rằng:
- Ai xui mày làm phản?
Phu trợn mắt thét mắng rằng:
- Mày không phải là vua tao, tao không phải là tôi mày, sao lại gọi là phản đƣợc? Tội mày đầy trời, ai ai
là chẳng muốn giết mày? Tao tiếc rằng không xé nhỏ đƣợc xác mày ra để tạ thiên hạ!
Trác tức lắm, sai đem Ngũ Phu ra mổ. Phu cứ mắng chửi Đổng Trác không buông miệng cho đến lúc
chết.
Đời sau có thơ khen Ngũ Phu rằng:
Ngũ Phu này cũng bậc anh hùng,
Tiết liệt xem ai đƣợc thế không?
Đánh giặc, hãy còn danh tiếng để,
Nghìn thu vằng vặc mảnh gƣơng chung!
Đổng Trác từ khi ấy ra vào thƣờng có quân sĩ mặc áo giáp đi theo hộ vệ.
Viên Thiệu bấy giờ ở Bột Hải, nghe thấy Trác lộng quyền, sai ngƣời đƣa mật thƣ cho tƣ đồ Vƣơng Doãn.
Thƣ rằng:
"Giặc Trác đốt trời bỏ chúa. Ngƣời ta đau xót đến nỗi không nỡ nói, thế mà ông cứ mặc kệ, để nó
lăng
ngƣợc nhƣ con cá nhảy vƣợt qua đăng, làm thinh nhƣ không nghe không thấy, sao gọi là ngƣời trung thần
ái quốc! Thiệu nay chiêu tập binh mã cũng muốn vì nhà vua, quét sạch quân giặc, nhƣng chƣa dám khinh
động. Ông nếu cùng lòng với tôi, xin tìm cơ hội
lo tính ngay đi. Có việc gì sai khiến, tôi xin vâng mệnh".
Vƣơng Doãn đƣợc thƣ, nghĩ mãi không tìm đƣợc kế gì. Một hôm đang lúc chầu ở nội các, Doãn thấy ở đó
đủ mặt các cựu thần, bèn nói với các quan rằng:
- Hôm nay là ngày sinh nhật lão phu. Đến chiều xin mời các quan quá bƣớc đến nhà lão phu xơi rƣợu.
Các quan đều nhận lời, hẹn đến chiều sẽ đến chúc thọ.
Chiều hôm ấy Doãn mở tiệc ở hậu đƣờng. Các quan đến cả. Rƣợu đƣợc vài tuần, tự nhiên Doãn che mặt
hu hu khóc.
Các quan giật mình hỏi rằng:
- Hôm nay là ngày sinh nhật của quan tƣ đồ, sao ngài lại khóc nhƣ vậy?
Doãn thƣa rằng:
- Hôm nay có phải là sinh nhật của tôi đâu! Tôi vì có một việc muốn nói với các vị, nhƣng sợ Đổng Trác
sinh nghi, cho nên mƣợn cớ nói thác ra thế. Thằng Trác dối vua lộng quyền, xã tắc nay mai đổ mất. Đức [email protected]
42
Cao Hoàng ngày xƣa đánh nhà Tần, diệt nƣớc Sở, bao nhiêu công phu mới nên đƣợc cơ đồ này, ngờ đâu
nay mất vào tay thằng Đổng Trác. Tôi khóc là vì thế!
Các quan nghe nói cũng đều khóc cả.
Trong đám ngồi có một ngƣời, vỗ tay cƣời ầm lên mà nói rằng:
- Các quan thử khóc từ tối đến sáng, lại khóc từ sáng đến tối, xem có khóc chết đƣợc thằng Đổng Trác
không?
Doãn ngoảnh lại xem ai, thì là kiệu kỵ úy Tào Tháo, Doãn giận nói rằng:
- Tổ tôn nhà ngƣơi cũng ăn lộc nhà Hán, sao nhà ngƣơi không biết nghĩ cách báo quốc, lại còn cƣời à?
Tháo nói:
- Tôi cƣời, có phải cƣời gì đâu! Cƣời là các quan không biết nghĩ kế gì trừ đƣợc thằng Đổng Trác. Tháo
nay tuy không có tài cán gì, nhƣng xin lập tức chặt đầu thằng Đổng Trác, treo ở cửa p hủ để tạ thiên hạ.
Doãn liền đứng dậy hỏi rằng:
- Mạnh Đức có kế gì tài thế?
Tháo nói:
- Tôi lâu nay sở dĩ nép mình thờ Đổng Trác cũng là vì muốn thừa cơ giết nó. Nay nó rất tin tôi, tôi đƣợc
gần nó luôn. Nghe quan tƣ đồ có con dao thất bảo, xin cho tôi mƣợn. Tôi nguyện phen này vào tận tƣớng
phủ đâm chết thằng giặc Đổng Trác, dẫu chết cũng không oán hận gì.
Vƣơng Doãn mừng lắm nói rằng:
- Nếu Mạnh Đức có bụng nhƣ thế, thực là may cho thiên hạ lắm!
Doãn thân hành rót chén rƣợu mời Tào Tháo. Tháo đổ rƣợu, cất lời thề. Doãn bèn đem dao thất bảo đƣa
cho. Tháo uống rƣợu xong, giắt dao đứng dậy đi ra. Các quan ngồi một lát rồi cũng về cả.
Hôm sau Tháo giắt dao đến tƣớng phủ, hỏi:
- Thừa tƣớng ở đâu?
- Ở trong gác.
Tháo vào, thấy Trác ngồi trên giƣờng; Lã Bố đứng hầu bên cạnh.
Trác thấy Tào Tháo, hỏi rằng:
- Sao hôm nay Mạnh Đức đến chậm thế?
Tháo nói:
- Thƣa, ngựa tôi gầy hóa đi chậm.
43
Trác ngoảnh lại bảo Lã Bố rằng:
- Ta có ngựa tốt ở Tây Lƣơng mới tiến, Phụng Tiên đi chọn một con đem lại đây cho Mạnh Đức.
Bố vâng lời đi lấy ngựa. Tháo thấy còn một mình Trác, bụng đã bảo dạ rằng:
- Thằng này số nó đến lúc chết đây!
Lập tức muốn rút dao đâm ngay, nhƣng lại sợ Trác khỏe chƣa dám đâm vội.
Trác mình mẩy to béo, xƣa nay không ngồi đƣợc lâu, bèn ngã mình nằm xuống, ngoảnh mặt vào trong.
Tháo lại nghĩa rằng:
- Thằng này thực số chết.
Liền rút dao ra, chực đâm. Không ngờ Trác trông vào trong cái gƣơng, thấy bóng Tào Tháo rút dao ra ở
sau lƣng, vội vàng quay đầu lại hỏi:
- Mạnh Đức làm gì thế?
Bấy giờ Lã Bố vừa giắt ngựa đến ngoài gác. Tháo tay đƣơng cầm con dao, vội quỳ ngay xuống thƣa:
- Tháo tôi có con dao quý xin dâng thừa tƣớng.
Trác cầm lấy dao xem, thấy dao dài hơn một thƣớc, cán bằng ngọc thất bảo, lƣỡi thực sắc, quả là dao quý,
bèn đƣa cho Lã Bố cất đi. Tháo còn đem vỏ dao ở lƣng, liền cởi ra, đƣa nốt cho Lã Bố.
Trác đem Tháo ra xe ngựa. Tháo tạ rồi xin phép đem ngựa ra cƣỡi thử. Trác sai đem yên cƣơng đóng
ngựa cho Tháo. Tháo dắt ngựa ra ngoài cửa tƣớng phủ, lên yên, rồi ra roi đi nƣớc đại thẳng hƣớng đông
nam mà chạy.
Tào Tháo đi khỏi. Lã Bố nói với Trác rằng:
- Vừa rồi tôi trông Tào Tháo hình nhƣ có ý muốn đâm trộm thái sƣ! Vì thái sƣ trông thấy, hắn mới nói
lảng ra là đến dâng dao.
Trác nói:
- Ta cũng hơi nghi.
Đang nói chuyện thì Lý Nho ở đâu đến. Trác hỏi Lý Nho. Nho nói:
- Tháo không có vợ con gì ở kinh, chỉ trọi một mình ở quán trọ, nay nên sai ngƣời đến gọi. Hắn đến ngay
thì quả là hắn dâng dao thiệt, nếu thoái thác không đến, thì đích là thích khách. Lúc bấy giờ ta sẽ bắ t mà
hỏi.
Trác liền sai bốn ngƣời coi ngục đi gọi Tào Tháo. Lính đi một hồi lâu rồi trở về trình rằng:
- Tháo không về nhà trọ. Có ngƣời gặp hắn cƣỡi ngựa ra cửa đông. Lính canh hỏi đi đâu, thì hắn nói rằng
thừa tƣớng sai đi có việc kíp, rồi tế ngựa đi thẳng.
44
Nho nói:
- Thôi, không còn nghi ngờ gì nữa, nó chột dạ chạy trốn, tất là có bụng hành thích.
Trác nói:
- Ta tin dùng nó thế, tại sao nó lại muốn hại ta?
Nho thƣa:
- Tất nhiên nó có ngƣời đồng mƣu. Bắt đƣợc Tào Tháo thì ra cả.
Trác liền tƣ đi các nơi, chỗ nào cũng vẽ hình ảnh Tào Tháo, ai bắt đƣợc sẽ thƣởng nghìn vàng, lại phong
cho làm vạn hộ hầu; ai chứa chấp sẽ bị trị tội.
Trong khi ấy, Tháo cắm đầu cắm cổ chạy. Chạy đến Tiêu Quận, đi qua huyện Trung Mâu, bị quân canh
cửa thành bắt đƣợc, đem nộp quan huyện. Tháo khai là khách buôn, họ là Hoàng Phủ.
Quan huyện nhìn kỹ Tháo, nghĩ ngợi một lúc rồi nói:
- Trƣớc ta hầu quản ở Lạc Dƣơng đã đƣợc gặp ngƣơi, chính ngƣời là Tào Tháo, ngƣơi nói dối sao đƣợc?
Lính đâu, hãy đem giam nó xuống trại, đến mai ta sẽ giải về kinh lĩnh thƣởng.
Quan huyện nói thế rồi cho quân canh cửa thành cơm no rƣợu say rồi về.
Đến nửa đêm, quan huyện sai ngƣời thân tín, xuống gọi Tào Tháo lên, bảo dẫn vào nhà sau để hỏi. Tháo
vào, quan huyện hỏi rằng:
- Ta nghe thừa tƣớng hậu đãi ngƣơi, sao ngƣơi lại chuốc lấy vạ vào thân?
Tháo nói:
- Ngƣơi nhƣ chim sẻ biết đâu đƣợc chí chim hồng! Đã bắt đƣợc ta thì cứ đem nộp mà lấy công, hà tất phải
hỏi nhiều.
Quan huyện bèn đuổi cả tả hữu đi rồi bảo Tháo rằng:
- Anh đừng coi thƣờng tôi. Tôi đây không phải là bọn tục lại đâu... Cũng vì chƣa gặp đƣợc chủ đấy thôi.
Tháo nói:
- Ông cha ta, đời đời ăn lộc nhà Hán. Nếu ta không biết nghĩ cách báo quốc, có khác gì giống muông thú!
Ta phải hạ mình chờ thằng Đổng Trác là muốn tìm cơ hội thuận tiện giết nó. Nay việc không xong, cũng
là lòng trời!
Quan huyện nói:
- Mạnh Đức bây giờ định đi đâu?
Tháo nói:
45
- Ta muốn về làng, phát lời kêu gọi, vời cả chƣ hầu trong thiên hạ khởi binh giết Đổng Trác. Đó là sở
nguyện của ta!
Quan huyện nghe nói, bèn cởi trói cho Tháo, mời ngồi lên trên rồi thụp xuống lạy hai lạy mà nói rằng:
- Ông thực là ngƣời trung nghĩa ở đời này!
Tháo cũng lạy đáp lại, rồi hỏi tên họ,
quan huyện nói:
- Tôi họ Trần, tên Cung, tên chữ là Công Đài; tôi có mẹ già và vợ con ở Đông Quận. Nay cảm bụng trung
nghĩa của ông, xin bỏ chức quan này, theo ông đi trốn.
Tháo mừng lắm. Ngay đêm hôm ấy, Trần Cung thu xếp hành trang và lộ phí, cả hai ngƣời thay quần áo,
mỗi ngƣời đeo một thanh gƣơm; cƣỡi một con ngựa, đi về quê Tào Tháo.
Đi đƣợc ba hôm đến Thành Cao, trời đã xâm xẩm tối. Tháo cầm roi ngựa, trỏ vào một đám cây cối um
tùm bảo Cung rằng:
- Ở trong này có Lã Bá Sa là bạn kết nghĩa với cha tôi. Tôi muốn vào hỏi thăm tin nhà, rồi ngủ đấy một
đêm, nên không?
Cung nói:
- Thế thì hay lắm!
Hai ngƣời đến cửa trại xuống ngựa vào chào Lã Bá Sa, Sa hỏi Tháo rằng:
- Ta nghe triều đình tầm nã anh gấp lắm. Cha anh phải lánh sang ở Trần Lƣu rồi. Sao anh đến đƣợc đây?
Tháo bèn đem chuyện đầu đuôi kể với Lã Bá Sa, rồi lại trỏ vào Trần Cung nói:
- Nếu không gặp đƣợc quan huyện đây, thì bây giờ đã thịt nát xƣơng tan rồi.
Lã Bá Sa vái Trần Cung rồi nói:
- Cháu nó không gặp đƣợc ngài, thì họ Tào còn gì! Đêm nay xin ngài hãy thong thả nghỉ lại đây.
Nói xong, đứng dậy vào trong nhà, một chốc trở ra bảo Trần Cung:
- Nhà tôi không có rƣợu ngon. Để tôi sang xóm tây, mua một bình rƣợu ngon về uống.
Nói rồi lật đật cƣỡi lừa ra đi.
Tháo với Cung ngồi ở nhà, chợt nghe thấy sau nhà có tiếng mài dao. Tháo bảo Trần Cung rằng:
- Lã Bá Sa đối với tôi không thân thiết gì lắm. Chuyện này đáng nghi đấy!
Hai ngƣời sẽ rón rén bƣớc vào sau nhà tranh, chỉ nghe thấy có tiếng ngƣời nói:
- Trói lại mà giết!
Tháo bảo Trần Cung: [email protected]
46
- Đúng rồi! Nếu ta không thủ hạ trƣớc, thì sẽ bị bắt mất!
Tháo và Cung hai ngƣời cùng rút gƣơm đi thẳng vào, gặp ngƣời nào trong nhà giết ngƣời ấy; giết một lúc
tám ngƣời. Khi vào đến trong bếp, chỉ thấy một con lợn trói bốn vó, sắp đem chọc tiết.
Cung giật mình nói:
- Mạnh Đức ơi! Ta đa nghi quá, giết nhầm phải ngƣời tử tế rồi.
Hai ngƣời vội vàng trở ra lên ngựa đi. Đi đƣợc độ hai dặm gặp Lã Bá Sa cƣỡi lừa về, trƣớc yên, treo hai
bình rƣợu, tay xách một nắm rau quả. Lã Bá Sa hỏi hai ngƣời rằng:
- Hiền điệt với sứ quân sao lại đi?
Tháo nói:
- Tôi là ngƣời có tội, không dám ở lâu.
Lã Bá Sa nói:
- Ta đã dặn ngƣời nhà làm thịt con lợn rồi. Sứ quân với hiền điệt ngại gì một đêm, xin quay ngay ngựa lại
cho!
Tháo cứ tế ngựa đi. Đi đƣợc vài bƣớc, rút gƣơm ra quay ngựa trở lại, gọi Lã Bá Sa hỏi:
- Ai đi đằng sau ông đấy?
Sa quay đầu lại xem. Tháo chém ngay, Sa ngã xuống đất chết.
Cung cả sợ hỏi Tháo:
- Lúc nãy nhầm đã đành, bây giờ sao lại còn đang tay nhƣ thế?
Tháo nói:
- Bá Sa về nhà, thấy nhiều ngƣời chết, tất nhiên không để im, nếu đem ngƣời đi đuổi thì ta bị vạ ngay.
Cung nói:
- Biết rằng mình nhầm rồi, lại còn cố ý giết ngƣời nữa thực là đại bất nghĩa.
Tháo nói:
- Thà ta phụ ngƣời, không để ngƣời phụ ta!
Cung im lặng không nói gì nữa.
Đêm trăng sáng ròi rọi, hai ngƣời cứ phóng ngựa đi. Đi đƣợc vài dặm, hai ngƣời vào nhà hàng ngủ. Sau
khi cho ngựa ăn no, Tháo đi ngủ trƣớc.
Cung suy nghĩ: [email protected]
47
- Ta cũng tƣởng Tào Tháo là ngƣời tốt, cho nên bỏ quan đi theo hắn. Ai ngờ hắn là hạng ngƣời tàn nhẫn.
Nếu để hắn sống ở đời, tất có ngày hắn gây ra vạ lớn!
Nghĩ vậy bèn rút gƣơm toan giết Tào Tháo...
Ấy thực rõ là:
Mang tâm hiểm độc ngƣời đâu thế,
Trác, Tháo hai tên cùng một phƣơng!
Chƣa biết Tào Tháo sống chết thế nào, xem đến hồi sau sẽ rõ.
48
HỒI 5
Phát hiệu triệu, các trấn hưởng ứng Tào Công;
Phá cửa quan, ba anh hùng đánh Lã Bố
Trần Cung muốn giết Tào Tháo, nhƣng lại nghĩ rằng:
"Mình theo hắn cũng là vì nƣớc, bây giờ giết hắn e mang tiếng bất nghĩa. Chi bằng bỏ hắn đi nơi khác là
hơn".
Nghĩ rồi lại cài gƣơm, lên ngựa, không đợi trời sáng, đi thẳng về Đông Quân.
Tháo dậy, không thấy Trần Cung, nghĩ bụng:
- Ngƣời này thấy ta nói mấy câu, tƣởng ta là đứa bất nhân, nên bỏ ta mà đi. Ta nên đi ngay, không thể ở
đây lâu.
Suốt đêm hôm ấy Tháo đi đến Trần Lƣu, tìm thấy bố, thuật lại sự tình với bố, muốn đem gia tài bán đi để
mộ nghĩa binh.
Tào Tung nói:
- Gia tƣ nhà ta không có mấy tí, cha e không đủ để kham nổi việc lớn. Ở đây có ông Vệ Hoằng, đỗ khoa
hiếu liêm, là ngƣời khinh tài trọng nghĩa, nhà giàu, nếu đƣợc ông ấy giúp, thì việc lớn có thể mƣu đồ
đƣợc.
Tháo bèn đặt một tiệc rƣợu, mời Vệ Hoằng đến nhà nói với Hoằng rằng:
- Nay nhà Hán vô chủ. Đổng Trác lộng quyền, dối vua hại dân, thiên hạ ai ai cũng nghiến răng tức giận.
Tôi muốn hết lòng giúp nƣớc, hiềm vì sức không đủ. Ngài là ngƣời trung nghĩa, rất mong ngài giúp đỡ
cho.
Vệ Hoằng nói:
- Tôi có lòng ấy đã lâu, giận rằng chƣa gặp ai là ngƣời anh hùng. Nay Mạnh đã có chí lớn, tôi xin đem hết
của cải ra giúp.
Tào Tháo mừng lắm, làm ngay tờ kêu gọi phát đi các đạo, rồi dựng một lá cờ trắng, đề hai chữ: "Trung
nghĩa" để chiêu tập binh mã.
Không đƣợc mấy ngày, thiên hạ kéo đến ứng mộ đông nhƣ nƣớc chảy.
Một bữa có ngƣời ở Dƣơng Bình, nƣớc Vệ, tên là Nhạc Tiến, tự là Văn Khiêm; lại có ngƣời ở Cƣ Lộc
huyện Sơn Dƣơng, là Lý Điển, tự là Man Thành, cùng đến xin theo. Tháo đều cho làm chân tay dƣới
trƣớng.
Lại có ngƣời nữa, ngƣời ở nƣớc Thùy nƣớc Bái, tên là Hạ Hầu Đông tự là Nguyên Nhƣợng, nguyên là
dòng dõi Hạ Hầu Anh ngày xƣa; từ khi còn nhỏ đã tập đánh gậy; đến năm mƣời bốn tuổi đã theo thầy học
võ. Có ngƣời chửi thầy. Đôn giết ngƣời ấy rồi trốn sang nơi khác ở. Bây giờ nghe thấy Tào Tháo khởi
binh, Đôn cùng với một ngƣời em họ, tên là Hạ Hầu Uyên, đem một nghìn tráng sĩ lại họp với quân Tháo.
Hai ngƣời ấy vốn là anh em cùng họ với Tào Tháo, vì Tháo nguyên cũng là họ Hạ Hầu, tại bố Tháo là
Tào Tung vào làm con nuôi họ Tào, nên mới đổi ra là họ Tào.
49
Đƣợc vài ngày nữa, lại có hai ngƣời họ Tào, Tào Nhân, Tào Hồng cũng đem hơn một nghìn quân lại giúp.
Tào Nhân, tự là Tử Hiếu; Tào Hồng tự là Tử Liêm, hai ngƣời cung mã đều thạo, võ nghệ tinh thông. Tháo
mừng lắm, ngày ngày ở trong thôn, luyện tập quân mã.
Vệ Hoằng đem hết cả gia tài, sắm sửa cờ quạt và may áo giáp. Bốn phƣơng lại đƣa lƣơng thực đến, không
biết ngần nào mà kể.
Bấy giờ Viên Thiệu bắt đƣợc tờ kêu gọi của Tào Tháo, bèn tụ hội văn vũ, đem ba vạn quân ở Bột Hải
sang hội với quân Tào Tháo.
Tháo bèn làm một bài hịch gửi đi các quận. Hịch rằng:
"Anh em Tào Tháo chúng tôi kính đem nghĩa lớn, bá cáo cả nƣớc:
Tặc thần Đổng Trác, lừa đất dối trời, giết vua phá nƣớc ô uế chốn cung cấm, tàn hại kẻ dân lành. Bạo
ngƣợc bất nhân, tội ác chồng chất!
Nay vâng tờ mật chiếu của thiên tử, họp quân nghĩa binh thề quét sạch cả Hoa Hạ, tiểu trừ mọi quân hung
bạo; rất mong các nơi đều dấy nghĩa binh, cùng hả lòng công phẫn để giúp vua cứu chúng.
Hịch này đến nơi, lập tức thi hành!".
Tờ hịch của Tào đã phát đi, chƣ hầu các trấn đều khởi binh hƣởng ứng:
1. Viên Thuật, hậu tƣớng quân, thái thú Nam Dƣơng.
2. Hàn Phức, thứ sử Ký Châu.
3. Khổng Du, thứ sử Dự Châu.
4. Lƣu Đại, thứ sử Duyện Châu.
5. Vƣơng Khuông, thái thú quận Hà Nội.
6. Trƣơng Mặc, thái thú Trần Lƣu.
7. Kiều Mạo, thái thú Đông Quận.
8. Viên Di, thái thú Sơn Dƣơng.
9. Pháo Tín, tƣớng ở Tế Bắc.
10. Khổng Dung, thái thú Bắc Hải.
11. Trƣơng Siêu, thái thú Quảng Lăng.
12. Đào Khiêm, thứ sử Từ Châu.
13. Mã Đằng, thái thú Tây Lƣơng.
14. Công Tôn Toản, thái thú Bắc Bình.
15. Trƣơng Dƣơng, thái thú Thƣợng Đảng.
16. Tôn Kiên, Ô trình hầu, thái thú Trƣờng Sa.
17. Viên Thiệu, Kỳ hƣơng hầu, thái thú Bột Hải.
Quân mã các trấn, nơi nhiều nơi ít, trấn thì ba vạn, trấn thì một hai vạn, đều đem các văn quan võ tƣớng,
kéo đến Lạc Dƣơng.
Đây nói chuyện thái thú Bắc Bình là Công Tôn Toản đem một vạn rƣỡi quân, khi đi qua huyện Bình
Nguyên, ở Châu Đức, trông thấy ở đằng xa, trong đám cây dâu, có một lá cờ vàng, với vài ngƣời kỵ mã
đến đón. Toản trông xem ai hóa ra Lƣu Bị.
50
Toản hỏi:
- Hiền đệ sao lại ở đây?
Lƣu Bị thƣa:
- Ngày trƣớc em nhờ anh đƣợc cử làm huyện lệnh Bình Nguyên, nay nghe thấy đại quân qua đây, nên em
lại hầu. Xin mời anh hãy vào thành nghỉ.
Toản thấy có mấy ngƣời đi theo Lƣu Bị, trỏ hỏi mấy ngƣời ấy là ai. Lƣu Bị nói:
- Đây là Quan Vũ, Trƣơng Phi, hai ngƣời anh em kết nghĩa với tôi đó.
Toản hỏi có phải hai ngƣời ấy là hai ngƣời cùng phá giặc Khăn Vàng hay không, Huyền Đức nói:
- Phá giặc Khăn Vàng chính là công hai ngƣời này cả!
Toản hỏi hiện bây giờ hai ngƣời làm chức gì? Huyền Đức thƣa:
- Quan Vũ làm tay mã cung; Trƣơng Phi làm tay bộ cung.
Toản than rằng:
- Nhƣ thế quả là mai một anh hùng! Nay Đổng Trác làm loạn, chƣ hầu cùng dấy binh đến đánh. Hiền đệ
bỏ quách một chức quan quèn này, cùng với tôi đi đánh giặc giúp nhà Hán, nên không?
Lƣu Bị vâng xin đi ngay.
Trƣơng Phi nghe thấy tên Đổng Trác, nói rằng:
- Khi trƣớc giá để tôi giết ngay thằng giặc ấy đi thì không phải rắc rối nhƣ ngày nay.
Quan Vũ nói:
- Bây giờ việc đã nhƣ thế, ta nên thu xếp đi ngay thôi.
Lƣu Bị cùng Quan, Trƣơng liền đem vài ba ngƣời lính kỵ, theo Công Tôn Toản đi. Tào Tháo ra tiếp. Các
chƣ hầu cũng lục tục kéo đến cả, mỗi ngƣời đóng trại một chỗ, liên tiếp nhau hơn hai trăm dặm đất.
Tào Tháo giết trâu mổ ngựa, hội cả mƣời tám chƣ hầu bàn việc tiến binh.
Thái thú Vƣơng Khuông nói:
- Nay làm việc đại nghĩa, nên lập minh chủ, để mọi ngƣời vâng theo hiệu lệnh, rồi sẽ tiến binh.
Tháo nói:
- Viên Bản Sơ nhà bốn đời làm tam công, lại có nhiều thủ hạ cũ; nguyên là con cháu danh tƣớng nhà Hán,
nên tôn làm minh chủ.
Thiệu hai ba lần từ chối, nhƣng mọi ngƣời đều nói:
51
- Phi Bản Sơ không xong!
Thiệu mới vâng lời.
Hôm sau lập một cái đàn ba tầng, chung quanh cắm cờ ngũ phƣơng, tầng trên dựng một lá cờ tuyết mao
trắng, một cây hoàng việt; binh phù tƣớng ấn đủ cả; chƣ hầu mời Thiệu lên đàn. Thiệu mặc áo chỉnh tề,
đeo gƣơm đầu hàng, đốt hƣơng lễ hai lễ, rồi đọc lời thề:
"Nhà Hán chẳng may; phép vua lơi lỏng. Tặc thần Đổng Trác, thừa kế làm ác, vạ đến ngôi vua, hại ra
trăm họ.
Anh em chúng tôi là Thiệu... Sợ rằng xã tắc đắm mất nên phải tụ họp nghĩa binh, cùng nhau cứu nạn
nƣớc.
Phàm đã là ngƣời đồng minh, ai cũng phải dốc lòng hết sức để giữ lấy đạo làm tôi không đƣợc hai lòng.
Ai trái lời thề này, sẽ chết mất mạng, tiệt tự cháu con.
Xin trời đất tổ tôn chứng giám cho!".
Thiệu đọc xong, các tƣớng đều uống máu ăn thề. Mọi ngƣời nghe thấy lời nói khảng khái, ai cũng nƣớc
mắt chứa chan.
Thề xong xuống đàn, Thiệu lên trƣớng ngồi, chƣ hầu hai bên theo chức tƣớc và tuổi chia định ngôi thứ.
Tháo đứng dậy mời rƣợu. Rƣợu uống đƣợc vài tuần, Tháo nói:
- Nay đã lập minh chủ rồi, chúng ta đều phải vâng nghe điều khiển, cùng giúp việc nƣớc. Không ai đƣợc
cậy khỏe cậy tài, ganh tỵ nhau.
Viên Thiệu nói:
- Thiệu tuy bất tài, nhƣng đã đƣợc các quan cắt làm minh chủ, xin hết sức công minh; ai có công phải
thƣởng; ai có tội phải phạt. Nƣớc có hình luật quân có phép tắc, nên cùng giữ gìn, đừng ai vi phạm.
Các tƣớng đều nói:
- Chúng tôi xin tuân lệnh.
Thiệu lại nói:
- Em ta là Viên Thuật, coi việc lƣơng thảo, ứng cấp các trại không đƣợc thiếu thốn. Sau nữa xin chọn lấy
một ngƣời làm tiên phong, đi thẳng ngay vào cửa Dĩ Thủy khiêu chiến; còn các tƣớng khác phải chia
nhau giữ các chốn hiểm yếu, để làm tiếp ứng.
Thái thú Trƣờng Sa là Tôn Kiên, bƣớc lên, xin đi tiên phong.
Thiệu nói:
- Phải đấy! Văn Đài hùng mạnh, có thể đảm đang chức ấy.
Kiên liền dẫn quân bản hộ của mình, kéo đến cửa Dĩ Thủy. Quân canh cửa vội vàng phi ngựa về Lạc
Dƣơng vào phủ thừa tƣớng cáo cấp.
52
Đổng Trác từ khi chuyên quyền, ngày nào cũng yến tiệc vui say. Lý Nho tiếp đƣợc tờ cáo cấp, vào bẩm
với Trác. Trác thất kinh vội vàng họp các tƣớng sĩ bàn bạc.
Lã Bố thƣa rằng:
- Phụ thân đừng lo, các chƣ hầu đóng ngoài cửa ải, con coi nhƣ cỏ rác. Con xin đem quân hổ lang, chém
hết đầu chúng treo dƣới cửa phủ!
Trác mừng mà nói rằng:
- Ta đƣợc Phụng Tiên thì cứ gối cao đầu mà ngủ không lo gì nữa.
Trác nói chƣa dứt lời thì sau lƣng Lã Bố có một ngƣời bƣớc ra nói to lên rằng:
- Cắt tiết gà, lọ là phải dùng đến dao mổ trâu! Không phải phiền đến Lã Ôn Hầu, tôi xin ra chém hết đầu
chúng nó, dễ nhƣ lấy đồ ở trong túi.
Trác nhìn xem: Ngƣời ấy thân cao chín thƣớc, mình hổ lƣng lang, đầu báo tay vƣợn,
là ngƣời Quan Tây,
họ Hoa, tên Hùng.
Trác nghe nói thế, thích chí lắm, cho ngay làm kiêu kỵ hiệu úy đem năm vạn quân mã hộ cùng với Lý
Túc, Hồ Chẩn, Triệu Xầm đi suốt ngày đêm ra cửa quan nghênh địch.
Trong bọn chƣ hầu, có Pháo Tín là tƣớng ở Tế Bắc, thấy Tôn Kiên đƣợc đi làm tiên phong, sợ Kiên cƣớp
mất công đầu, bèn mật sai em là Pháo Trung, đem năm nghìn quân mã bộ đi đƣờng tắt, ra thẳng trƣớc cửa
quan khiêu chiến. Hoa Hùng đem năm trăm quân thiết kỵ ra ngoài cửa quan, thét lớn: "Tƣớng giặc chớ
chạy!". Pháo Trung vội lui, bị Hoa Hùng chém chết, tƣớng tá bị bắt sống rất nhiều. Hoa Hùng sai ngƣời
đem đầu Pháo Trung về báo tiệp. Trác giao ngay cho Hùng làm đô đốc.
Đây nói chuyện Tôn Kiên dẫn bốn tƣớng đến trƣớc cửa Dĩ Thủy. Bốn tƣớng ấy là:
Một. Trình Phổ, tên chữ là Đức Mƣu, ngƣời Thổ Ngân, ở Hữu Bắc Bình; Phổ cầm một ngọn xà mâu sắt.
Hai. Hoàng Cái, tên chữ là Công Phúc, ngƣời ở Linh Lăng; Cái cầm một ngọn roi sắt.
Ba. Hàn Đƣơng, tên chữ là Công Nghĩa, ngƣời Linh Chi, tỉnh Liêu Tây; Đƣơng cầm một con dao lớn.
Bốn. Tổ Mậu, tên chữ là Đại Vinh, ngƣời ở Phú Xuân, quận Ngô; Mậu hai tay cầm hai dao.
Tôn Kiên mình mặc áo giáp bạc, đầu đội mũ chóp đỏ, cắp dao Cổ Dĩnh, cƣỡi ngựa Hoa Tôn, trỏ tay lên
trên cửa quan mà mắng rằng:
- Thằng tiểu nhân đi phò giặc kia! Sao không mau mau xuống hàng?
Phó tƣớng của Hoa Hùng là Hồ Chẩn, dẫn năm nghìn quân xuống dƣới cửa quan nghênh địch.
Tƣớng Kiên là Trƣơng Phổ vác ngọn mâu, phi ngựa ra thẳng đánh Hồ Chẩn. Đánh nhau đƣợc vài hiệp
Phổ đâm trúng cổ họng Chẩn, chết ngã từ trên ngựa xuống đất. Kiên bèn thúc quân xông đến trƣớc cửa
quan. Trên cửa bắn tên, ném đá xuống nhƣ mƣa. Kiên phải lui binh về đóng ở Lƣơng Đông, sai ngƣời đến
chỗ Viên Thiệu báo tiệp và đến chỗ Viên Thuật thúc giục lƣơng thảo.
53
Bấy giờ có ngƣời xui Thuật rằng:
- Tôn Kiên là một con hổ dữ ở đất Giang Đông, nếu ta để cho nó phá đƣợc Lạc Dƣơng, giết đƣợc Đổng
Trác, thì khác gì trừ đƣợc lang mà lại gặp hổ. Nay đừng phát lƣơng, quân hắn sẽ tan vỡ. Thuật nghe, bèn
không cấp lƣơng cho Tôn Kiên.
Kiên cạn lƣơng, trong quân rối loạn. Quân do thám biết, về cửa quan báo tin. Lý Túc bàn với Hoa Hùng
rằng:
- Đêm hôm nay ta đem một toán quân, đi lần con đƣờng nhỏ xuống đánh đằng sau trại Tôn Kiên, tƣớng
quân đánh đằng trƣớc, chắc bắt đƣợc nó.
Hùng nghe kế ấy, truyền lệnh cho quân sĩ ăn no, để đêm xuống cửa quan đánh giặc.
Đêm hôm ấy, gió mát trăng trong. Quân Hùng đến trại Kiên bấy giờ độ nửa đêm, đánh trống hò reo kéo
vào. Kiên vội vàng mặc áo cƣỡi ngựa đi ra, vừa gặp Hoa Hùng đến. Hai bên đánh nhau đƣợc vài hiệp,
mặt sau Lý Túc kéo vào sai quân sĩ phóng hỏa. Quân Tôn Kiên rối loạn. Các tƣớng đánh lộn nhau, duy có
Tổ Mậu theo Kiên phá vây chạy. Hoa Hùng từ mặt sau đuổi dồn lên. Kiên cầm cung bắn hai phát tên,
Hùng đều tránh đƣợc cả, lại giƣơng cung bắn một phát nữa, kéo quá sức gãy mất cung thƣớc hoa phải vứt
bỏ cung tế ngựa chạy. Tổ Mâu bảo Kiên rằng:
- Cái mũ chóp đỏ trên đầu của chúa công, bị giặc nó nhận đƣợc. Xin cởi mũ đƣa cho tôi đội.
Kiên liền cởi mũ đánh đổi cho Mậu, rồi hai ngƣời chia đƣờng chạy ra hai ngã. Quân Hoa Hùng cứ đuổi
theo ngƣời đội mũ chóp đỏ. Kiên chạy sang con đƣờng nhỏ đƣợc thoát.
Tổ Mậu bị Hoa Hùng đuổi kíp lắm, bèn bỏ mũ ra, treo vào một cái cột nhà cháy dở, rồi trốn vào rừng
rậm, núp một chỗ.
Quân Hùng, thấp thoáng dƣới bóng trăng, trông thấy cái chóp mũ đỏ ở chỗ nhà cháy cứ vây bọc bốn mặt
lại, không dám đến gần, rồi sau lấy tên bắn mãi mới biết bị lừa. Tổ Mậu ở trong rừng lúc bấy giờ xông ra,
hai tay múa đôi dao, chực chém Hoa Hùng, Hùng thét to một tiếng, đƣa một nhát dao, Mậu chết
lăn
xuống dƣới ngựa.
Đánh nhau vừa đến tận sáng, Hùng mới kéo quân về.
Trình Phổ, Hàn Dƣơng, Hoàng Cái tìm thấy Tôn Kiên, thu nhập quân mã lại rồi đóng trại ở.
Tôn Kiên thấy mất Tổ Mậu, thƣơng xót lắm, bèn cấp tốc cho ngƣời đi báo Viên Thiệu. Thiệu thất kinh
nói:
- Không ngờ Tôn Văn Đài mà thua Hoa Hùng!
Thiệu họp chƣ hầu để bàn bạc. Chƣ hầu đến cả, chỉ có Công Tôn Toản đến sau. Thiệu mời các tƣớng vào
ngồi sắp hàng trong trƣớng rồi nói rằng:
- Em Pháo Tín không theo mệnh lệnh, tự tiện tiến binh, mình bị giết, quân sĩ chết nhiều. Đến nay Tôn
Văn Đài cũng bị thua, mất hết nhuệ khí, các tƣớng định thế nào?
Chƣ hầu không ai nói gì cả. Thiệu ngẩng mặt lên nhìn chỉ thấy sau lƣng Công Tôn Toản có ba ngƣời dị
thƣờng, đứng cƣời mát.
54
Thiệu hỏi ai. Toản gọi Lƣu Bị ra và nói rằng:
- Ngƣời này là anh em bạn học với tôi thuở nhỏ, hiện đang làm quan lệnh Bình Nguyên. Tên là Lƣu Bị.
Tháo hỏi:
- Có phải là Lƣu Huyền Đức đánh tan giặc Khăn Vàng khi xƣa không?
Toản nói phải, rồi bảo Lƣu Bị ra chào các quan, nhân thể đem công lao và hoàn cảnh xuất thân của Bị ra,
nói chuyện để các tƣớng nghe. Thiệu thấy nói Lƣu Bị là tôn phái nhà Hán bèn sai lấy ghế mời ngồi.
Lƣu bị khiêm tốn không dám ngồi. Thiệu nói:
- Ta kính không phải là kính danh tƣớc nhà ngƣơi mà là kính ngƣời tôn thất nhà vua đấy thôi!
Lƣu Bị mới ngồi xuống ghế ở hàng cuối cùng. Quan Vũ, Trƣơng Phi chắp tay đứng hầu đằng sau.
Đƣơng khi ấy, có quân do thám lại báo:
- Hoa Hùng dẫn quân thiết kỵ xuống cửa quan, nó lấy sào cắm cái chóp mũ của Tôn thái thú, đến trƣớc
cửa trại, hò hét thách đánh.
Thiệu hỏi:
- Ai dám ra trận?
Sau lƣng Viên Thuật, có một tƣớng lực lƣỡng, tên là Du Thiệp bƣớc ra thƣa rằng:
- Tiểu tƣớng xin ra.
Thiệu mừng sai Thiệp ra. Vừa đƣợc một lát, có ngƣời về báo:
- Thiệp đánh nhau với Hoa Hùng đƣợc ba hiệp, bị Hùng chém chết rồi!
Các tƣớng cả sợ.
Thái thú Hàn Phức nói:
- Tôi có thƣợng tƣớng Phan Phụng có thể chém đƣợc Hoa Hùng.
Thiệu bèn sai Phan Phụng ra đánh. Phụng tay cầm một cái búa to, lên ngựa, ra đƣợc một lát, lại bị Hoa
Hùng chém chết.
Các tƣớng không ngƣời nào còn máu mặt.
Thiệu nói rằng:
- Tiếc thay! Danh tƣớng của ta là Nhan Lƣơng, Văn Sú chƣa đến. Giá thử đƣợc một trong hai ngƣời ấy ở
đây thì có sợ gì Hoa Hùng.
Nói chƣa dứt lời một ngƣời ở dƣới thềm, chạy ra, nói to lên rằng:
55
- Tiểu tƣớng xin ra chém đầu Hoa Hùng, đem dân dƣới trƣớng.
Mọi ngƣời nhìn xem thấy ngƣời ấy mình cao chín thƣớc, râu dài hai thƣớc, mắt phƣợng mày tằm, mặt đỏ
nhƣ gấc, tiếng giống chuông kêu.
Thiệu hỏi là ngƣời nào. Toản thƣa:
- Em Huyền Đức tên là Quan Vũ đấy!
Thiệu lại hỏi hiện làm chức gì? Toản thƣa:
- Vũ theo Huyền Đức làm tay bắn cung.
Viên Thuật ở trong trƣớng thét lên:
- Thằng này là thằng nào! Mà dám khinh chƣ hầu chúng tao không có đại tƣớng hay sao? Thứ mày là một
thằng cung thủ, mà dám nói khoác à? Chúng đâu, đuổi cổ nó ra ngoài kia!
Tào Tháo vội ngăn rằng:
- Công Lộ hãy nguôi cơn giận. Ngƣời ấy đã nói mạnh thế, chắc là có dũng lực. Xin hãy thử cho ra, hễ
không đánh đƣợc, ta sẽ trị tội.
Viên Thiệu nói:
- Sai một tay bắn cung ra đánh, giặc nó có cƣời cho không?
Tào Tháo nói:
- Ngƣời ấy diện mạo oai vệ thế kia. Hoa Hùng biết đâu là tay bắn cung.
Quan Công nói:
- Nếu tôi không đánh đƣợc, xin chặt đầu tôi đi!
Tháo sai ngƣời rót chén rƣợu, đƣa Quan Công uống trƣớc khi đi. Quan Công nói:
- Xin hãy để chén rƣợu đấy, tôi đi rồi về ngay!
Nói rồi đi ra, vác long đao nhảy lên lƣng ngựa. Đƣợc một lát chƣ hầu nghe thấy ngoài cửa quan tiếng
trống đánh, tiếng ngƣời reo ầm ầm, tựa hồ nhƣ trời long đất lở, núi đổ non nghiêng, ai nấy đều thất kinh
đang định sai ngƣời ra xem, thì đã thấy tiếng nhạc nhong nhong trở về, ngựa đã vào tới trung quân. Quan
Công cầm đầu Hoa Hùng ném xuống đất, chén rƣợu của Tào Tháo đƣa hãy còn nóng.
Đời sau có thơ khen rằng:
Uy Vũ lừng danh đệ nhất công
Nha môn trống trận nổi thùng thùng
Chén rƣợu rót ra còn nóng hổi,
Vân Trƣờng đã chém chết Hoa Hùng.
Tào Tháo mừng lắm.
56
Lúc ấy, Trƣơng Phi ở sau lƣng Lƣu Bị mới chạy ra nói to lên rằng:
- Đại ca đã chém chết đƣợc Hoa Hùng, sao không nhân thể đánh thốc vào
cửa quan, bắt sống lấy Đổng
Trác, còn đợi đến bao giờ?
Viên Thuật giận quát mắng rằng:
- Thằng láo! Đại thần của chúng tao đây còn phải khiêm tốn, thứ mày là tiểu tốt của một quan huyện, sao
dám hỗn xƣợc ở đây? Đuổi cả chúng nó ra ngoài kia.
Tào Tháo nói:
- Ai có công thì thƣởng, cứ gì quý với tiện!
Viên Thuật nói:
- Có phải các ông chỉ trọng một ngƣời huyện lệnh thì tôi xin cáo thoái.
Tháo nói:
- Sao lại vì một lời nói, mà bỏ việc lớn?
Nói thế rồi Tháo bảo Công Tôn Toản hãy mời các ông ấy về trạ i.
Chƣ hầu tan, ngƣời nào về trại ngƣời ấy. Tháo mật sai ngƣời đem trâu và rƣợu đƣa sang mừng và úy lạo
ba anh em Lƣu, Quan, Trƣơng.
Quân Hoa Hùng thua, chạy về cửa quan báo Lý Túc. Túc vội vàng viết giấy báo Đổng Trác, Trác họp các
quan lại bàn, Lý Nho nói:
- Nay ta mất thƣợng tƣớng Hoa Hùng, thế giặc to lắm. Viên Thiệu là minh chủ, có chú là Viên Ngỗi hiện
đang làm thái phó, nếu chúng trong ngoài tiếp ứng cho nhau thì nguy lắm, ta nên trừ trƣớc đi. Xin thừa
tƣớng thân cầm đại quân, chia đƣờng ra đánh thì mới đƣợc.
Trác nghe lời Nho, gọi Lý Thôi, Quách Dĩ, lĩnh năm trăm quân đến vây nhà thái phó Viên Ngỗi, già trẻ
đều giết sạch, rồi đem đầu Ngỗi ra bêu trƣớc cửa quan.
Trác khởi hai mƣơi vạn quân chia làm hai đƣờng, một đƣờng sai Lý Thôi, Quách Dĩ, đem năm vạn quân
ra giữ cửa Dĩ Thủy, không đánh nhau vội; một đƣờng thì Trác đem mƣời lăm vạn quân cùng với Lý Nho,
Lã Bố, Phàn Trù, Trƣơng Tế giữ cửa quan Hổ Lao, Trác sai Lã Bố lĩnh ba mƣơi vạn quân ra trƣớc quan,
đóng một trại lớn; Trác thì đóng đồn trên cửa quan.
Quân lƣu tinh dò đƣợc tình hình, kíp vào trại Viên Thiệu báo. Thiệu họp các tƣớng lại bàn. Tháo nói:
- Đổng Trác đóng quân ở Hổ Lao, là cốt chẹn đƣờng chƣ hầu. Nay nên chia quân ra, một nửa ra đó
nghênh địch.
Thiệu bèn cắt Vƣơng Khuông, Kiều Mạo, Pháo Tín, Viên Dị, Khổng Dung, Trƣơng Dƣơng, Đào Khiêm,
Công Tôn Toản cả thảy tám vị chƣ hầu đến cửa Hổ Lao đón địch. Tào Tháo thì dẫn quân đi lại tiếp ứng.
Chƣ hầu đều khởi binh đến, thái thú Vƣơng Khuông đi trƣớc.
57
Lã Bố đem năm nghìn quân thiết kỵ lại. Vƣơng Khuông đem quân mã, bày thành thế trận, cƣỡi ngựa
đứng dƣới cửa cờ, trông thấy Lã Bố ra trận mình mặc áo gấm đỏ trăm hoa, ngoài khoác áo giáo thú diện
liên hoàn; dƣới thắt dây lƣng sƣ man, lƣng đeo một bộ cung tên; tay cầm một ngọn họa kích, cƣỡi
ngựa
xích thố.
Khuông ngoảnh lại hỏi ai dám ra đánh? Đằng sau có một tƣớng vác ngọn giáo, tế ngựa chạy ra; đó là một
danh tƣớng ở Hà Nội, tên là Phƣơng Duyệt. Hai ngựa giao nhau, chƣa đƣợc năm hiệp, Duyệt bị Lã Bố
đánh một ngọn kích ngã xuống ngựa. Bố xông thẳng vào. Quân Vƣơng Khuông thua to, chạy tán loạn ra
bốn mặt. Bố xông xáo vào đám quân Khuông, nhƣ chạy vào nơi không ngƣời. May sao Kiều Mạo, Viên
Di đem hai cánh quân vừa đến, cứu đƣợc Vƣơng Khuông, quân Bố mới lui. Chƣ hầu ba xứ mỗi xứ mất ít
nhiều ngƣời ngựa, lui ba mƣơi dặm, đóng trại. Quân năm xứ đi sau cũng dần dần kéo cả đến, họp lại bàn
nhau, đều cho Lã Bố là anh hùng, không ai địch nổi.
Khi đang lo nghĩ thì có quân vào báo rằng Lã Bố đến khiêu chiến. Chƣ hầu tám xƣ đều lên ngựa kéo ra
cả, chia quân ra làm tám đội ở trên gò cao; trông ở đằng xa thấy một toán quân mã, cờ bay phất phới; Lã
Bố xông đến.
Bộ tƣớng của Trƣơng Dƣơng, thái thú Thƣợng Đẳng tên là Mục Thuận vác ngọn giáo tế ngựa ra đánh, bị
Bố đâm một ngọn kích chết lăn từ trên ngựa xuống đất.
Thấy thế, một bộ tƣớng của Khổng Dung, tên là Vũ An Quốc, vác một cái dùi sắt, tế ngựa chạy ra, Lã Bố
đến, đánh nhau đƣợc mƣời hiệp, Bố đƣa một ngọn kích đánh gãy cánh tay An Quốc. An Quốc vứt dùi sắt
chạy. Chƣ hầu tám xứ cùng đổ ra mới cứu đƣợc An Quốc. Lã Bố lui quân trở về, các chƣ hầu lại về trại
bàn với nhau.
Tào Tháo nói:
- Lã Bố anh hùng, không địch đƣợc. Nay nên họp cả mƣời tám nƣớc chƣ hầu để bàn nhau tìm kế gì đánh
đƣợc nó. Hễ bắt sống đƣợc Lã Bố, thì giết Đổng Trác chẳng khó gì nữa!
Trong khi đang bàn bạc, Lã Bố lại kéo quân đến thách đánh. Công Tôn Toản vác ngọn giáo nhảy ra đánh
Lã Bố, mới đƣợc vài hiệp, Toản thua chạy. Lã Bố thúc ngựa xích thố xấn lại đuổi, ngựa này chạy nhanh
nhƣ bay. Bố gần đuổi kịp Toản thì ở bên rìa đƣờng, bỗng có một tƣớng, mắt tròn trợn ngƣợc, râu hùm
vểnh lên vác một ngọn bát xà mâu, tế ngựa đến thét lên rằng:
- Thằng ở ba họ kia đừng chạy nữa! Có Trƣơng Phi ngƣời đất Yên đây!
Lã Bố thấy thế bỏ Toản, đánh nhau với Trƣơng Phi. Trƣơng Phi hăng hái cố đánh Lã Bố. Hai ngƣời đánh
nhau đƣợc hơn năm mƣơi hiệp chƣa rõ bên nào thua bên nào đƣợc. Quan Công đứng ngoài thấy thế cũng
múa thanh long đao nặng tám mƣơi hai cân đến cùng đánh. Ba con ngựa đứng dàn kiểu chữ đinh, đánh
nhau đƣợc ba mƣơi hiệp nữa hai ngƣời cũng vẫn không hạ đƣợc Lã Bố. Lƣu Bị bấy giờ cũng cầm đôi
gƣơm tế ngựa chạy vào đánh giúp. Ba ngƣời vây tròn lấy Lã Bố đánh chẳng khác gì quân đèn cù. Binh
mã tám xứ ngây mặt ra trông.
Lã Bố cố sức chống đỡ không nổi, bèn nhắm giữa mặt Lƣu Bị phóng vờ một ngọn kích. Lƣu Bị tránh
đƣợc. Lã Bố mở góc của trận, cắp đao ngƣợc kích, phi ngựa chạy về. Ba ngƣời thúc ngựa xấn vào; quân
mã tám xứ đều reo ầm lên, xô cả ra đánh. Quan Lã Bố chạy về trên cửa Hổ Lao. Ba ngƣời theo sau đuổi
mãi.
Cổ nhân, có ngƣời làm bài ca kể chuyện Lƣu Bị, Quan, Trƣơng đánh Lã Bố rằng:
58
Vận Hán đến Hoàn Linh suy thế,
Vầng thái dƣơng đã xế về đoài.
Gian thần Đổng Trác ra oai,
Phế vua; Lƣu Hiệp rụng rời thất kinh.
Hịch Tào Tháo truyền nhanh các trấn,
Chƣ hầu cùng nổi giận dấy binh.
Bản Sơ thủ lãnh đồng minh,
Thề nhau giúp Hán yên bình non sông.
Kia Lã Bố anh hùng ai sánh,
Khắp mọi ngƣời dũng mãnh nào bằng?
Áo ngoài giáp bạc sáng choang,
Đầu trên nhấp nhoáng mũ vàng ngù bông.
Mặt thú dữ trập trùng bảo đái,
Cánh phƣợng bay phấp phới cấm bào.
Vó câu gió chạy ào ào,
Kích hoa sáng quắc soi vào nƣớc trong.
Ra cửa ải tranh hùng ai dám?
Các chƣ hầu thất đảm kinh hồn.
Trƣơng Phi nhảy vọt ra liền,
Xà mâu một ngọn trận tiền gƣơng uy;
Vểnh râu hổ gầm ghì thét mắng,
Xoe mắt tròn lóng lánh lân la.
Đánh nhau mê mải chƣa tha,
Vân Trƣờng nóng tiết nhảy ra xông vào.
Nhoáng màu tuyết, ngọn đao sắc nƣớc,
Áo chiến bào quắc thƣớc màu hoa.
Quỷ thần thét, tiếng ngựa ra,
Căm căm khí tức, mắt hoa đỏ ngầu.
Huyền Đức cũng giục mau ngựa nhảy.
Múa đôi gƣơm vùng vẫy ra oai.
Ba ngƣời vây bọc vòng ngoài;
Kẻ đâm ngƣời đỡ liền tay không rời.
Tiếng quát háo lay trời động đất,
Sát khí bay cao ngất mây xanh,
Ôn Hầu thế núng nhìn quanh,
Quay đầu ngựa chạy về nhau núi nhà,
Cán họa kích đảo đà tếch trƣớc,
Cờ ngũ hành xơ xác bƣớm bay.
Giật cƣơng chạy rẽ đƣờng mây,
Hổ Lao trại ấy tọt ngay vào thành.
Ba ngƣời đuổi Lã Bố đến dƣới cửa quan, trông thấy trên cửa quan có tàn lọng che, gió bay phấp phới,
Trƣơng Phi kêu to rằng:
- Hẳn Đổng Trác ở đây rồi! Đuổi Lã Bố làm gì nữa, không bằng bắt thằng Đổng Trác mới thực là đào cây
nhổ đến tận rễ.
Vừa nói vừa tế ngựa lên cửa quan để bắt Đổng Trác.
Thế mới thực là:
Bắt giặc nên tìm tên đầu sỏ,
59
Kỳ công lại phải đợi ngƣời tài.
Chƣa biết rồi chuyện ra làm sao, xem đến hồi sau mới rõ.
60
HỒI 6
Đốt Kim Quyết, Đổng Trác làm càn;
Giấu ngọc tỷ, Tôn Kiên trái ước
Trƣơng Phi tế ngựa xấn vào cửa quan, nhƣng tên và đá bắn xuống nhƣ mƣa, không thể nào tiến vào đƣợc,
phải quay ngựa trở về. Chƣ hầu tám xứ cùng mời Lƣu, Quan, Trƣơng đến mừng công rồi sai ngƣời về trại
Viên Thiệu báo tin mừng. Thiệu bèn đƣa tờ hịch đến Tôn Kiên bảo Kiên tiến binh.
Tôn Kiên liền đem Hoàng Cái, Trình Phổ, đến trại Viên Thuật, rồi cầm gậy vạch xuống đất nói rằng:
- Đổng Trác với tôi thật không có thù hằn gì, nay tôi không nghĩ gì đến thân, xông pha mũi tên hòn đạn để
trừ nó, trƣớc vì nƣớc nhà, sau để báo thù riêng cho nhà tƣớng quân (trỏ Viên Ngỗi), thế mà tƣớng quân
nghe lời gièm pha, không phát lƣơng cho tôi, để đến nỗi tôi bị thua, sao tƣớng quân đành lòng thế đƣợc?
Thuật thấy vậy, sợ hãi không biết nói sao, bèn sai đem chém ngƣời gièm pha để tạ lỗi Tôn Kiên. Khi ấy
bỗng có ngƣời đến báo với Kiên rằng:
- Trên cửa ải có một tƣớng cƣỡi ngựa đến trại, muốn vào hầu tƣớng quân.
Kiên từ giã Thuật về trại, gọi hỏi ai, hóa ra viên tƣớng yêu của Đổng Trác, tên là Lý Thôi.
Kiên hỏi:
- Mày lại đây làm gì?
Lý Thôi nói:
- Thừa tƣớng chỉ kính trọng tƣớng quân thôi! Nay thừa tƣớng muốn kết thân với tƣớng quân; thừa tƣớng
có một cô con gái muốn gả cho con trai tƣớng quân.
Tôn Kiên nổi giận mắng rằng:
- Đổng Trác là thằng nghịch thiên vô đạo, làm xã tắc nghiêng đổ, ta muốn giết cả chín họ nó đi để tạ thiên
hạ, sao lại thèm kết thân với nó! Tao tha chém cho mày, mày về mau đem dâng cửa ải cho tao. Mau mau
lên! Chậm thì tao băm xƣơng ra bây giờ!
Lý Thôi lủi thủi ra về, kể với Đổng Trác. Trác giận lắm, bèn hỏi Lý Nho.
Nho nói:
- Lã Ôn Hầu thua trận mới rồi, quân sĩ ngã lòng cả, không có bụng đánh nhau nữa. Nay nên kéo quân về
Lạc Dƣơng, đem vua sang Trƣờng An, để ứng vào lời đồng giao mấy hôm nay nói rằng:
Mé tây một nhà Hán,
Mé đông một nhà Hán.
Hƣơu chạy về Trƣờng An,
Mới khỏi phải gặp nạn.
"Mé tây một nhà Hán" nghĩa là: đức Cao Tổ ngày xƣa đóng đô ở Trƣờng An, truyền ngôi đƣợc mƣời hai
vua. "Mé đông một nhà Hán" nghĩa là: Vua Quang Vũ đóng đô ở Lạc Dƣơng, cũng truyền ngôi đƣợc
mƣời hai vua. Thế là vận trời xoay vần. Nay thừa tƣớng lại lên thiên đô về Trƣờng An, mới khỏi lo đƣợc.
61
Trác mừng nói rằng:
- Ngƣơi không nói thì ta không biết!
Trác bèn đem Lã Bố về Lạc Dƣơng, rồi hội ngay các quan văn võ để bàn việc thiên đô.
Khi các quan đã đến đông, Trác nói rằng:
- Nhà Hán ta ở Lạc Dƣơng, hơn hai trăm năm nay, khi số đã hết. Ta xem bây giờ vƣợng khí tụ ở Trƣờng
An. Vậy ta muốn rƣớc vua về đó, các quan nên gấp rút sắm sửa hành trang.
Tƣ đồ là Dƣơng Bƣu nói rằng:
- Trƣờng An bị tàn phá đã lâu rồi. Nay bỗng dƣng ta bỏ cả tôn miếu, hoàng lăng mà đi sang đó, tôi sợ
rằng thiên hạ kinh động, mà thiên hạ kinh động lên thì dễ, yên lại thì khó. Xin thừa tƣớng hãy xét cho kỹ.
Trác giận mắng Dƣơng Bƣu:
- Ngƣơi lại dám ngăn trở việc lớn nƣớc nhà à?
Thái úy là Hoàng Uyển cũng nói rằng:
- Dƣơng tƣ đồ nói thế phải đấy: Trƣớc kia trong lúc Vƣơng Mãng thoán nghịch, kế đến Canh Thủy, Xích
Mi nổi loạn, Trƣờng An bị đốt cháy thành
ra tro sỏi. Vả lại nhân dân xiêu tán, trăm phần không còn một
hai phần. Tôi nghĩ không nên bỏ cả cung điện mà đi ra chỗ đất hoang ấy.
Trác nói:
- Ở Lạc Dƣơng đây trộm giặc nhiều lắm, nhân dân hoạn lạc, đi mất cả. Trƣờng An có núi Hào, núi Hàm
hiểm trở; lại gần Lũng Hữu, đá gỗ và gạch ngói dễ kiếm, sửa sang cung thất, độ hơn một tháng thì xong,
không ai đƣợc nói lôi thôi nữa!
Tƣ đồ là Tuân Sảng lại can rằng:
- Thừa tƣớng thiên đô đi thì thiên hạ tất sẽ nhiễu động ngay.
Trác tức mình gắt rằng:
- Ta vì thiên hạ mà lo việc thiên đô, có xá gì những đứa tiểu dân!
Ngay hôm ấy Trác cách chức Dƣơng Bƣu, Hoàng Uyển, Tuân Sảng, giáng xuống làm thứ dân.
Trác trở ra lên xe, thấy có hai ngƣời đứng trƣớc vái, trông ra thì là thƣợng thƣ Chu Bật và hiệu úy Ngũ
Quyền. Trác hỏi có việc gì. Bật nói:
- Chúng tôi nghe thừa tƣớng muốn thiên đô, nên lại can ngăn.
Trác giận nói:
- Trƣớc tao nghe hai chúng bay, dùng thằng Viên Thiệu cho nó làm quan, bây giờ nó làm phản. Thế ra nó
với chúng bay cùng một đảng!
62
Nói rồi Trác sai võ sĩ đem Chu Bật, Ngũ Quỳnh ra cửa phủ chém, rồi hạ lệnh thiên đô, hạn đến ngày hôm
sau phải đi.
Lý Nho xui Đổng Trác:
- Nay tiền lƣơng thiếu thốn nhiều, ở Lạc Dƣơng nhiều nhà giàu, ta nên tịch thu của cải, lấy phát lƣơng
cho quân. Phàm bao nhiêu môn hạ Viên Thiệu ngày trƣớc, nên đem giết cả đi để lấy của, sẽ thu đƣợc vô
số.
Trác lập tức sai năm nghìn quân thiết kỵ đi bắt cả những ngƣời giàu ở Lạc Dƣơng, cả thảy mấy nghìn hộ,
mỗi ngƣời cầm một lá cờ lên đầu, để bốn chữ "Phản thần nghịch đảng" rồi đem ra ngoài thành chém tuốt,
bao nhiêu của cải lấy sạch.
Lý Thôi, Quách Dĩ bắt hết cả dân Lạc Dƣơng, ƣớc mấy trăm vạn, đƣa sang Trƣờng An, cứ mỗi một toán
dân lại cho một đội quân đi đàn áp, ngƣời chết ở dọc đƣờng không biết bao nhiêu mà kể. Lại cho quân sĩ
đi hãm hiếp đàn bà con gái, cƣớp hết lƣơng thực của dân, tiếng kêu khóc động trời chuyển đất. Ngƣời nào
đi chậm, đằng sau có quân lính đốc thúc; quân lính cầm dao, giết ngƣời ngay ở giữa đƣờng.
Lúc Trác ra đi, sai phóng hỏa đốt cả cửa nhà dân chúng, và tôn miếu, cung phủ; Nam, Bắc hai cung, lửa
khói mù mịt: Bao nhiêu cung cấm hóa ra tro cả.
Trác lại sai Lã Bố khai quật hết cả những lăng tiên hoàng, hậu phi để lấy vàng bạc châu báu. Quân sĩ thấy
vậy cũng thừa thế đào mả các nhà quan, nhà dân.
Đổng Trác sai xếp những đồ vàng bạc vóc nhiễu đƣợc vài nghìn xe, rồi bức thiên tử và hậu phi phải sang
Trƣờng An.
Tƣớng Đổng Trác tên là Triệu Xầm, thấy Trác đã bỏ Lạc Dƣơng, bèn dâng ngay cửa Dĩ Thủy cho Tôn
Kiên. Kiên kéo binh vào trƣớc, Lƣu Bị, Quan Vũ, Trƣơng Phi vào cửa Hổ Lao; chƣ hầu cũng dẫn quân
vào cả.
Tôn Kiên đi đến Lạc Dƣơng thấy trong thành lửa cháy ngùn ngụt, ngọn lửa bốc lên tận trời; dƣới đất khói
đen mù mịt; trong một quãng hai ba trăm dặm, tịnh không có tiếng gà kêu chó cắn. Đầu tiên Kiên sai
quân vào dập lửa, đoạn ra lệnh cho chƣ hầu đến đóng quân mã ở trên bãi đất hoang. Tào Tháo đến, thấy
Viên Thiệu cũng ở đấy, bèn hỏi rằng:
- Nay Đổng tặc đã kéo về Trƣờng An rồi, ta nên thừa thế mà đuổi theo bắt nó mới phải, Bản Sơ lại đóng
quân ở đây, là ý làm sao?
Thiệu nói:
- Chƣ hầu đều mỏi mệt cả, đuổi theo, tôi sợ không đƣợc việc gì.
Tháo nói:
- Thằng giặc Đổng Trác đốt cung thất, bức vua thiên đô: Trong nƣớc rối động, dân không biết theo ai. Ấy
là lúc trời hại nó đấy, nhân lúc này chỉ đánh một trận
là yên thiên hạ, sao các ông không đánh?
Chƣ hầu đều nói:
- Ta không nên khinh động.
63
Tháo giận nói rằng:
- Đồ trẻ con cả, không đáng cùng mƣu đồ việc lớn!
Nói rồi tự dẫn hơn một vạn quân, sai Hạ Hầu Đôn, Hạ Hầu Uyên, Tào Nhân, Tào Hồng, Lý Điển, Nhạc
Tiến, luôn ngày đêm đuổi theo Đổng Trác.
Khi Đổng Trác đi đến Vinh Dƣơng, thái thú là Từ Vinh ra tiếp.
Lý Nho nói:
- Thừa tƣớng mới đi khỏi Lạc Dƣơng, tôi sợ có quân đuổi theo nên sai Từ Vinh phục quân ở bên cạnh núi
ngoài thành; hễ có quân đuổi theo đi qua thì cứ để cho đi, đợi khi nào đi khỏi chỗ quân phục, trong này ta
đánh trở ra, nó tất thua chạy, bấy giờ ông sẽ đánh chen đƣờng, còn quân đi sau tất không dám đuổi nữa.
Trác nghe kế ấy, sai Lã Bố đem tinh binh đi chặn hậu. Bố đang đi bỗng có một toán quân Tào xấn đến.
Bố cƣời nói rằng:
- Lý Nho đoán không nhầm!
Bố đem quân mã bày dàn, Tào Tháo tế ngựa gọi to:
- Nghịch tặc! Bay bức thiên tử và đem trăm họ đi đâu?
Lã Bố mắng rằng:
- Thằng phản chủ kia, sao dám nói càn?
Hạ Hầu Đôn vác giáo nhảy ngựa, xông thẳng vào để đâm Lã Bố. Đôn với Bố đánh nhau đƣợc vài hiệp.
Lý Thôi dẫn một đội quân từ bên tả kéo ra. Tháo lại sai Hạ Hầu Uyên ra địch. Lúc bấy giờ lại thấy ở bên
hữu có tiếng reo. Quách Dĩ kéo quân ra. Tháo sai Tào Nhân ra địch, nhƣng đằng kia ba mặt quân mã đánh
dồn lại, thế khó đƣơng nổi. Hạ Hầu Đôn chống với Lã Bố không lại, phi ngựa chạy về. Bố thúc quân vào
đánh gấp. Quân Tháo thua chạy kéo về Vinh Dƣơng. Khi chạy đến dƣới sƣờn núi, bấy giờ đã canh hai,
trăng sáng nhƣ ban ngày. Tháo sắp sửa hội quân lại làm bếp thổi cơm ăn, bỗng nghe thấy bốn mặt tiếng
reo ầm ầm, quân phục của Từ Vinh xông ra. Tào Tháo vội vàng tế ngựa cƣớp đƣờng chạy trốn; không
ngờ gặp ngay Từ Vinh, Tháo lại quay đầu chạy. Vinh giƣơng cung bắn một phát tên trúng ngay vào
vai
Tháo. Tháo vừa đeo tên vừa chạy; chạy qua một rặng núi, có hai tên lính phục trong đám cỏ, trông thấy
ngựa Tháo đi đến, hai ngọn giáo cùng phóng ra. May đâu một tƣớng vừa tế ngựa đến, múa dao chém chết
hai tên lính, cứu đƣợc Tào Tháo.
Tháo trông xem ai thì là Tào Hồng. Tháo bảo Hồng rằng:
- Thôi! Ta đành chết ở đây, hiền đệ nên trốn đi mau.
Hồng nói rằng:
- Xin ông lên ngựa ngay. Tôi tình nguyện đi bộ.
Tháo hỏi:
- Giặc đuổi đến nơi, ngƣơi làm thế nào?
64
Hồng nói:
- Thiên hạ có thể không có tôi, nhƣng không thể không có ông!
Tháo nói:
- Ta nếu lại đƣợc sống, thực là nhờ ngƣơi đó!
Tháo lên ngựa. Hồng cởi áo giáp, cắp dao chạy theo sau.
Chạy đến độ canh tƣ, chẹn mất đƣờng đi. Đằng sau nghe thấy tiếng reo hò đã đến nơi. Tháo nói:
- Thôi! Mệnh ta đến thế này, sống sao đƣợc nữa!
Hồng kíp vực Tháo xuống ngựa, cởi áo bào ra, cõng Tháo lội qua sông. Vừa sang đến bờ sông bên kia,
quân đuổi cũng vừa đến, tên bắn qua sông nhƣ mƣa, Tháo cứ mặc cả quần áo ƣớt, lƣớt thƣớt mà chạy,
chạy mãi đến mờ mờ sáng, đƣợc ba mƣơi dặm, đến một gò đất mới tạm ngồi nghỉ hơi một chốc.
Bỗng nghe có tiếng reo, một toán quân mã kéo lại, thì ra Từ Vinh cứ bên kia sông chạy theo lên mạn trên
sang đò đuổi kịp.
Trong khi Tháo đƣơng hoảng hốt. Hạ Hầu Đôn, Hạ Hầu Uyên vừa đem vài mƣơi quân kỵ đến, quát to lên
rằng:
- Từ Vinh, chớ đƣợc hại chủ ta!
Vinh xông đến đánh Hạ Hầu Đôn. Đôn vác giáo đâm Vinh ngã xuống ngựa, rồi đánh tan quân Vinh.
Đằng sau, Tào Nhân, Lý Điển, Nhạc Tiến cũng dần dần tìm đến, ra mắt Tào Tháo, nửa lo nửa mừng.
Tháo thu thập tàn quân, còn độ năm trăm, kéo về Hà Nội. Tàn quân của Trác chạy về Trƣờng An.
Đây nói ở Lạc Dƣơng, các chƣ hầu chia quân đóng trại. Tôn Kiên dập tắt lửa trong cung, đóng quân trong
thành, đặt trƣớng ngay trên nền đền Kiến Chƣơng rồi sai quân quét dọn những gạch ngói ở các cung điện.
Phàm những lăng tẩm mà Đổng Trác đã khai quật lên, Kiên sai chôn cất lại cả. Lại cất ba gian điện, lợp
cỏ ở trên nền nhà Thái Miếu, đặt linh vị các vua, giết trâu mổ bò, mời các chƣ hầu đến tế. Tế xong rồi,
các tƣớng ai về trại ấy.
Kiên về trại, đêm hôm ấy trăng sao vằng vặc, Kiên cầm thanh kiếm ra sân, ngẩng mặt lên xem thiên văn
thấy trong tòa tử vi có khí trắng lờ mờ. Kiên than rằng:
- Đế tinh không đƣợc tỏ, cho nên tặc thần loạn nƣớc, muôn dân phải lầm than, kinh thành không còn gì
nữa.
Vừa nói vừa rỏ nƣớc mắt khóc.
Bên cạnh có tên lính trỏ tay bảo Kiên rằng:
- Kia, ở phía nam điện này có hào quang năm sắc, từ dƣới đáy giếng bốc lên.
Kiên liền sai quân sĩ đốt đuốc xuống giếng tìm xem. Một lát quân mò đem lên đƣợc một cái thây ngƣời
đàn bà chết đã lâu ngày nhƣng chƣa nát; ngƣời này mặc theo lối của cung đình, dƣới cổ có đeo một cái túi
gấm; mở túi ra xem thấy có một cái hộp nhỏ son son, khóa vàng; mở ra thấy một cái ấn bằng ngọc, vuông [email protected]
65
bốn tấc, trên núm dấu chạm năm con rồng; bên cạnh có sứt một miếng phải lấy vàng bịt lại; mặt dấu khắc
tám chữ triện:
"Phụ mệnh vu thiên, ký thọ vĩnh xƣơng", Kiên đƣợc ấn ngọc ấy, hỏi Trình Phổ. Phổ nói:
- Đấy là ngọc tỳ truyền quốc. Ngày xƣa, Biện Hòa ở dƣới núi Kinh Sơn trông thấy chim phƣợng hoàng
đậu ở trên hòn đá, đem đá ấy về tiến vua Văn Vƣơng nƣớc Sở. Lúc phá đá ra trong có hòn ngọc. Đến đời
nhà Tần, năm thứ hai mƣơi sáu (hai trăm hai mƣơi mốt trƣớc công nguyên) vua Tần sai thợ ngọc giũa ra
làm ấn quốc bảo. Tám chữ triện viết ở trên mặt ấn là chữ Lý Tƣ. Năm thứ hai mƣơi tám Tần Thủy Hoàng
đi tuần đến hồ Động Đình, gặp sóng to gió lớn, thuyền sắp đắm, vua vội vàng ném ngọc tỷ ấy xuống hồ
mới không việc gì. Đến năm thứ ba mƣơi tám, Thủy Hoàng đi tuần đến núi Hoa Âm, đƣơng đi gặp một
ngƣời tay cầm ngọc tỷ đứng đón đƣờng, đƣa cho quân hầu nói rằng: "Đem cái này về trả Tổ Long". Nói
xong rồi biến mất. Ấn ngọc ấy lại về nhà Tần. Đến năm sau, Thủy Hoàng mất. Tử Anh đem ngọc tỷ dâng
vua Cao Tổ nhà Hán. Đến lúc Vƣơng Mãng khởi loạn, Hoàng hậu, vua Hiếu Nguyên cầm ngọc ấy đánh
Vƣơng Tâm. Tô Hiến sứt mất một góc, phải lấy vàng bịt vào. Vua Quang Vũ đƣợc ấn ngọc ấy ở Nghi
Dƣơng, truyền đến bây giờ. Khi mƣời tên hoạn quan làm loạn, bức đem Thiếu Đế ra Bắc Mang, lúc về
thấy mất ngọc tỷ. Nay tƣớng quân lại tìm đƣợc, tất là trời cho tƣớng quân đó. Điềm này là điềm báo
tƣớng quân sẽ làm vua. Vậy tƣớng quân không nên ở lâu chốn này, mà nên về ngay Giang Đông để mƣu
toan việc lớn!
- Ngƣơi nói chính hợp ý ta. Ngày mai ta sẽ cáo bệnh về.
Bàn định xong, Kiên truyền quân sĩ không đƣợc nói hở cho ai biết. Không ngờ trong đám quân sĩ có một
ngƣời cùng làng với Viên Thiệu, biết việc đó, muốn nhân dịp tiến thân, ngay đêm hôm ấy lẻn sang báo
với Viên Thiệu.
Thiệu thƣởng cho ngƣời ấy rồi giữ lại ở trong quân.
Hôm sau Tôn Kiên sang trại Viên Thiệu để cáo từ, nói rằng:
- Tôi hơi khó ở, xin phép về Trƣờng Sa.
Thiệu cƣời nói rằng:
- Tôi đã biết bệnh ông rồi. Bệnh ấy là bệnh ngọc tỷ!
Kiên thất sắc, hỏi rằng:
- Ai nói với ông thế?
Thiệu nói:
- Nay chúng ta vì nƣớc đánh giặc. Ngọc tỷ là của báu triều đình. Ông bắt đƣợc, nên ở chỗ minh chủ, đợi
khi nào giết đƣợc Đổng Trác, thì đem trả lại nhà vua, nay ông giấu ấn ấy mà bỏ đi, định làm gì?
Kiên cứ chối:
- Ngọc tỷ làm gì có ở tôi?
Thiệu nói:
- Cái gì bắt đƣợc ở dƣới giếng đền Kiến Chƣơng, bây giờ đâu?
66
Kiên nói:
- Tôi không có của ấy. Cƣỡng bức nhau làm gì thế?
Thiệu nói:
- Mau mau bỏ ra đây, kẻo vạ đến thân bây giờ?
Kiên trỏ tay lên trời thề rằng:
- Tôi đƣợc của ấy mà giấu đi, thì sẽ chết dƣới mũi tên hòn đạn.
Các tƣớng đều nói rằng:
- Văn Đài đã thề nhƣ thế, chắc là không bắt đƣợc ngọc tỷ.
Thiệu gọi ngƣời làm chứng ra, hỏi Tôn Kiên rằng:
- Lúc mò đƣợc ngọc, có ngƣời này ở đấy không?
Kiên giận lắm, rút ngay gƣơm ra, định chém ngƣời ấy. Thiệu cũng rút gƣơm ra bảo rằng:
- Hễ mày chém nó thì đúng là mày dối tao.
Nhan Lƣơng, Văn Sú đứng sau lƣng Viên Thiệu, cũng rút gƣơm ra. Sau lƣng Tôn Kiên, Trình Phổ,
Hoàng Cái, Hàn Dƣơng cũng cầm dao lăm lăm ở tay. Các tƣớng đều xúm lại can đôi bên. Kiên lập tức trở
ra, lên ngựa về phổ trại, bỏ Lạc Dƣơng đi.
Thiệu giận lắm, liền viết một lá thƣ, sai ngƣời tâm phúc ngay đêm hôm ấy đem sang Linh Châu, đƣa cho
quan thứ sử là Lƣu Biểu, sai Biểu chẹn đƣờng Kiên, lấy lại ngọc tỷ.
Hôm sau có ngƣời báo rằng:
- Tào Tháo đuổi Đổng Trác, đánh nhau ở Linh Dƣơng thua to trở về.
Thiệu bèn sai ngƣời đón Tháo vào trại, mở tiệc rƣợu cùng với Tháo giải phiền. Trong khi uống rƣợu, Tào
Tháo than rằng:
- Ta trƣớc kia khởi nghĩa lớn, cốt là muốn vì nƣớc trừ hại. Các ông đã có bụng trƣợng nghĩa mà đến với
tôi, ý tôi muốn phiền Bản Sơ đem quân Hà Nội sang đóng ở Mạch Tân; còn các quân Toan, Tào cứ giữ
vững Thành Cao, giữ cửa ải Ngao Thƣơng, ngăn Hoàn Viên, Đại Cốc, khống chế những nơi hiểm yếu.
Còn Công Lộ đem quân Nam Dƣơng sang đóng ở Đan Triết, tiến vào cửa Vũ Quan, để cho cái uy thế ở
Tam Phu to lên. Nơi nào cũng thành cao, hào sâu, không đánh nhau, chỉ giữ làm nghi binh, để cho thiên
hạ trông rõ hình thế, cho ta là kẻ thuận đi trừ kẻ gian, thì việc lớn có thể định ngay đƣợc. Thế mà các ông
dùng dằng mãi chẳng tiến quân, làm mất cả lòng mong đợi của thiên hạ, tôi lấy làm xấu hổ quá!
Lũ Thiệu không ai nói câu gì. Một chốc tiệc tan.
Tháo thấy lũ Thiệu mỗi ngƣời một bụng, nghĩ cũng không làm đƣợc việc lớn, bèn tự kéo quân về Dƣơng
Châu.
67
Công Tôn Toản thấy tình cảnh thế, cũng chán. Một bữa, Toản bảo với Lƣu, Quan,
Trƣơng:
- Tôi xem Viên Thiệu không làm nên đƣợc trò trống gì đâu. Ở lâu tất sinh biến. Chi bằng chúng ta hãy về.
Bèn nhổ trại về phía bắc. Đi đến huyện Bình Nguyên, Toản sai Lƣu Bị làm tƣớng ở đó, giữ lấy đất, nuôi
lấy quân.
Thái thú Duyên Châu Lƣu Đại, thiếu lƣơng hỏi vay thái thú Đông Quận là Kiều Mạo. Mạo không cho
vay, Đại đem quân xông vào dinh Mạo, giết Mạo đi rồi thu phục quân sĩ và thu hết quân lƣ ơng.
Viên Thiệu thấy chƣ hầu mỗi ngƣời đi một ngả, cũng rời Lạc Dƣơng kéo quân về Quan Đông.
Thứ sử kinh Châu là Lƣu Biểu, bắt đƣợc thƣ của Viên Thiệu xin đem quân chẹn đƣờng Tôn Kiên, liền sai
ngay Khoái Việt và Sái Mạo dẫn một vạn quân ra đón đƣờng đánh Kiên.
Lƣu Biểu, tên chữ là Cảnh Thăng, quê ở Cao Bình, đất Sơn Dƣơng, cũng là tôn thân nhà Hán. Lúc còn
nhỏ Biểu kết bạn với bảy danh sĩ, bấy giờ ngƣời ta gọi là "Giang hạ bát tuấn". Trong tám ngƣời ấy thì một
ngƣời là Lƣu Biểu, còn bảy ngƣời nữa là:
1) Trần Tƣờng
2) Phạm Phang
3) Khổng Giực
4) Phạm Khang
5) Đàn Phu
6) Trƣơng Kiệm
7) Sầm Hinh.
Biểu cùng với bảy ngƣời ấy kết làm bạn, nhƣng ngoài ra còn có mấy ngƣời phù tá. Một là Khoái Lƣơng,
ngƣời ở Diên Bình, hai là Khoái Việt cũng ngƣời Diên Bình, ba là Sái Mạo ngƣời ở Tƣơng Dƣơng.
Khoái Việt, Sái Mạo dẫn một vạn quân ra chẹn đƣờng. Tôn Kiên vừa đến đó, Khoái Việt bày trận rồi
nhảy ngựa ra.
Kiên thấy Việt, hỏi rằng:
- Khoái Việt cớ sao chẹn đƣờng ta?
Việt nói:
- Ngƣơi đã làm tôi nhà Hán, sao đƣợc giấu ngọc tỷ truyền quốc? Đƣa ngay ra đây, ta sẽ cho đi...
Kiên tức lắm, sai ngay Hoằng Cái ra đánh. Sái Mạo múa dao lại địch. Đƣợc vài hiệp, Cái hoa ngọn roi,
đánh trúng ngay miếng kính che ngực Mạo. Mạo quay đầu ngựa chạy. Kiên thừa thế đuổi đánh khỏi cửa
ô. Lúc bấy giờ, ở trong núi bỗng thấy chiêng trống khua rầm lên. Thì ra Lƣu Biểu vừa dẫn quân đến. Kiên
ngồi trên ngựa chào hỏi tử tế,
rồi nói với Lƣu Biểu rằng:
- Ta với Cảnh Thăng là láng giềng với nhau. Sao Cảnh Thăng lại nỡ tin lời Viên Thiệu và xử tệ với ta
vậy?
Biểu nói:
68
- Nhà ngƣơi giấu quốc bảo, muốn làm phản à?
Kiên lại thề:
- Ta mà có của ấy ở trong mình, xin chết ở dƣới mũi tên viên đạn.
Biểu nói:
- Muốn cho ta tin, nhà ngƣơi phải để cho ta khám cả đồ hành lý.
Kiên nổi khùng, mắng Lƣu Biểu rằng:
- Tài sức mày thấm vào đâu, mà dám khinh tao!
Hai bên sắp sửa giao binh đánh nhau, Lƣu Biểu lui ngay. Kiên thấy vậy thả ngựa sấn lại. Bấy giờ quân
phục ở sau hai rặng núi kéo ồ ra; sau lƣng Khoái Việt, Sái Mạo ập lại, vây bọc lấy Tôn Kiên ở giữa trận.
Thế rõ thực là:
Ngọc tỷ đem về không dùng đƣợc.
Lại vì của ấy động binh đao.
Chƣa biết Tôn Kiên làm thế nào mà thoát đƣợc, xem hồi sau sẽ rõ.
69
HỒI 7
Viên Thiệu qua cầu đánh Công Tôn;
Tôn Kiên sang sông đá Lưu Biểu.
Tôn Kiên bị Lƣu Biểu vây lại, đã tƣởng chết, may đâu lại có Trình Phổ, Hoàng Cái, Hàn Dƣơng, ba tƣớng
cố sức cứu đƣợc thoát nạn, nhƣng quân sĩ mất già nửa. Kiên kéo quân về Giang Đông, từ đấy Kiên với
Biểu thù nhau. Đây nói chuyện Viên Thiệu kéo quân về đóng ở Hà Nội,
lƣơng thảo túng thiếu. Quan mục
Ký Châu là Hán Phức thấy vậy sai ngƣời đƣa lƣơng đến giúp để nuôi quân.
Mƣu sĩ Thiệu tên là Phùng Kỷ bảo với Thiệu rằng:
- Đại trƣợng phu tung hoành thiên hạ, cần chi phải đợi ngƣời giúp lƣơng. Ký Châu là đất giàu, lắm lƣơng
tƣớng quân lấy quách đi có đƣợc không?
Thiệu nói:
- Ta cũng muốn lắm, nhƣng chƣa nghĩ đƣợc kế gì.
Kỷ nói:
- Nay tƣớng quân lên mặt sai ngƣời đƣa thƣ cho Công Tôn Toản, bảo y tiến binh lấy Ký Châu, tƣớng
quân hẹn với Toản rằng hai bên cùng đánh. Toản tất thể nào cũng tiến binh. Hàn Phức là đức vô mƣu, tất
sẽ mời tƣớng quân đến coi đỡ việc châu. Tƣớng quân thừa dịp ấy mà lấy Ký Châu thì việc dễ nhƣ trở bàn
tay.
Thiệu mừng lắm, viết ngay thƣ cho Công Tôn Toản.
Toản xem thấy thƣ Viên Thiệu bàn cùng đánh lấy Ký Châu rồi chia đôi đất, mừng lắm. Ngay hôm ấy
Toản khởi hành.
Thiệu sai ngƣời mật báo cho Hàn Phức biết.
Phức bèn gọi hai mƣu sĩ tên là Tuân Thầm và Tân Bình để bàn. Thầm nói:
- Công Tôn Toản đem quân nƣớc Yên, nƣớc Đại kéo lại đông lắm, thế mình không đƣơng nổi. Vả Toản
có Lƣu Bị, Quan Vũ, Trƣơng Phi giúp đỡ, ta địch sao đƣợc? Nay Viên Thiệu trí dũng hơn ngƣời, thủ hạ
nhiều, danh tƣớng lắm, tƣớng quân nên mời Viên Thiệu lại để cùng coi việc châu. Tôi chắc Thiệu sẽ hậu
đãi, tƣớng quân sợ gì Công Tôn Toản nữa.
Phức liền sai biệt giả tên là Quan Thuần sang mời Viên Thiệu.
Trƣởng sử là Cảnh Vũ can rằng:
- Viên Thiệu bây giờ đƣơng thân cô, thế cùng, chỉ trông nhờ vào ta, ví nhƣ đứa trẻ con ở trên bàn tay
không cho bú mớm thì chết ngay, nay lại đem châu quận của mình mà trao cho nó, thì có khác gì đƣa con
cọp vào giữa đàn dê!
Phức nói:
- Ta cũng là đấy tớ cũ họ Viên, tài ta lại kém Thiệu. Ngƣời ngày xƣa từng chọn ngƣời hiền để nhƣờng
ngôi, sao các ngƣơi bây giờ hay ghen ghét thế?
70
Cảnh Vũ than rằng:
- Ký Châu hỏng mất!
Vì việc đó có hơn ba mƣơi ngƣời bỏ chức mà đi. Cảnh Vũ với Quan Thuần, hai ngƣời rủ nhau ra phục ở
ngoài cửa thành để đợi Viên Thiệu đến.
Sau vài hôm, Viên Thiệu kéo quân lại. Cảnh Vũ, Quan Thuần rút dao, nhảy ra chực đâm Viên Thiệu.
Tƣớng Thiệu là Nhan Lƣơng chém chết Cảnh Vũ; Văn Sú chém chết Quan Thuần.
Thiệu vào Ký Châu, cho Phức làm phấn uy tƣớng quân, rồi cho Điền Phong, Thƣ Thụ, Hứa Du và Phùng
Kỷ chia tay nhau ra giữ việc trong châu, đoạt cả quyền của Hàn Phức.
Phức bấy giờ hối cũng không kịp nữa bực mình bỏ cả nhà cửa vợ con, sang với thái thú Trần Lƣu là
Trƣơng Mạc.
Công Tôn Toản thấy Thiệu đƣợc Ký Châu, liền sai em là Công Tôn Việt đến thăm Thiệu và giục Thiệu
chia đất theo nhƣ lời đã ƣớc với nhau.
Thiệu bảo Việt:
- Về mời anh ngƣơi lại đây, ta sẽ nói chuyện.
Việt về, đi chƣa đƣợc năm mƣơi dặm, bỗng gặp một cánh quân mã ở cạnh đƣờng xông ra, nói rằng:
- Ta là gia tƣớng của Đổng thừa tƣớng đây!
Rồi tên bắn ra tua tủa. Việt bị thƣơng chết. Thủ hạ trốn đƣợc về báo với Công Tôn Toản.
Toản tức lắm, nói rằng:
- Viên Thiệu nhủ ta đem binh đến đánh Hàn Phức, chẳng qua là dụng mƣu lừa dối ta. Nay lại giả trá là
quân Đổng Trác để giết em ta, thù này thế nào ta cũng phải báo!
Nói rồi đem hết cả quân bản hậu kéo sang Ký Châu.
Thiệu thấy Toản kéo quân đến cũng dẫn quân ra. Hai bên gặp nhau ở trên sông Bản Hà. Thiệu dàn quân
bên đông cầu, Toản dàn quân bên tây cầu.
Toản cƣỡi ngựa đứng trên cầu, mắng to lên rằng:
- Thằng bội nghĩa kia! Sao mày dám lừa tao?
Thiệu cũng thúc ngựa đến cạnh cầu, trỏ tay vào Toản nói rằng:
- Hàn Phức hèn hạ, tự xin nhƣờng Ký Châu cho tao, có việc gì đến mày?
Toản lại nói:
- Ngày trƣớc tao tƣởng mày là đứa có nhân nghĩa, bầu mày làm minh chủ. Bây giờ, xem những điều mày
làm có khác gì chó má. Mày còn mặt mũi nào đứng trên cõi đời nữa?
71
Viên Thiệu giận lắm, thét rằng:
- Ai vào lôi cổ nó ra đây cho ta?
Thiệu nói chƣa dứt lời thì Văn Sú vác giáo, thúc ngựa xông thẳng lên cầu. Toản đánh nhau với Sú chƣa
đƣợc mƣời hiệp, thua chạy. Sú đuổi theo. Toản chạy vào trong trận. Sú cũng phi ngựa xông vào giữa đám
quân. Thủ hạ Toản có bốn tƣớng giỏi, kéo ùa cả ra đánh với Văn Sú, Sú đâm trúng một ngƣời ngã ngựa,
còn ba ngƣời kia đều chạy. Sú đuổi Toản chạy ra đằng sau trận, Toản nhìn vào một cái hang núi
toan chạy
trốn vào đó. Sú thúc ngựa quát lên rằng:
- Mau xuống ngựa hàng đi!
Toản cung tên rơi mất cả, mũ lăn xuống đất, đầu tóc tả tơi, phi ngựa chạy quanh rặng núi. Chẳng may
ngựa vấp quỵ hai chân trƣớc. Toản cũng ngã quay xuống dƣới bờ núi. Sú cầm ngọ n giáo, xô lại để đâm.
Bỗng đâu bên cạnh bờ có một tƣớng, ngƣời trẻ trung vác ngọn giáo phi ngựa ra đâm Văn Sú.
Công Tôn Toản lẻn trèo lên sƣờn núi, trông thấy tƣớng ấy mình cao tám thƣớc, mày rậm, mắt to, mặt
rộng, má bầu, uy phong lẫm liệt. Hai ngƣời đánh nhau năm sáu mƣơi hiệp, chƣa rõ bên nào thua bên nào
đƣợc. Quân cứu của Toản kéo đến. Sú quay ngựa lui về, tƣớng trẻ tuổi ấy cũng không đuổi theo.
Toản vội vàng xuống ngựa hỏi tên họ, tƣớng ấy vái một vái thƣa rằng:
- Tôi là ngƣời ở Chân Định, xứ Thƣờng Sơn, họ Triệu tên Vân Trƣờng, tên chữ là Tử Long. Nguyên tôi là
ngƣời ở địa hạt Viên Thiệu, nhân thấy Thiệu không có bụng trung vua cứu dân, nên tôi bỏ xứ ấy đến đây
theo ngài. Không ngờ lại gặp ngài ở chỗ này!
Toản mừng lắm mời Triệu Vân về trại, sửa sang lại áo giáp và đồ khí giới.
Hôm sau, toản chia quân mã ra làm hai cánh, ngựa có hơn năm nghìn con, quá nửa toàn ngựa trắng. Vì
khi xƣa Toản đánh nhau với ngƣời rợ Khƣơng, chọn tuyển ngựa trắng làm tiên phong, gọi là Bạch mã
tƣớng quân. Ngƣời rợ Khƣơng trông thấy ngựa trắng là chạy. Từ đó Toản có rất nhiều ngựa trắng.
Thiệu sai Nhan Lƣơng, Văn Sú làm tiên phong, mỗi ngƣời đem một nghìn quân cung nỏ cũng chia làm
hai cánh tả hữu: Truyền lệnh cho cánh quân tả bắn hữu quân của Toản, cánh quân hữu bắn tả quân của
Toản. Lại sai Khúc Nghĩa đem tám trăm tay cung, một vạn rƣỡi quân bộ dàn ở giữa trận. Viên Thiệu đem
quân mã, bộ vài vạn, đi sau để tiếp ứng.
Công Tôn Toản mới đƣợc Triệu Tử Long, chƣa biết bụng dạ thế nào, sai lĩnh riêng một toán quân đi mặt
sau, chức tiên phong giao cho đại tƣớng Nghiêm Cƣơng. Toản tự lĩnh cánh trung quân, cƣỡi ngựa đứng
trên cầu, bên mình dựng một lá cờ đỏ thêu một chữ Súy bằng kim tuyến. Từ giờ thìn, đánh trống đến mãi
giờ tỵ không thấy Viên Thiệu tiến binh.
Khúc Nghĩa sai những tay cung phục cả ở dƣới mộc, hẹn đến lúc nào thấy có một tiếng súng lệnh mới
đƣợc bắn tên ra.
Nghiêm Cƣơng đánh trống, reo hò tiến lên, xông thẳng vào đánh Khúc Nghĩa. Quân Nghĩa thấy Cƣơng
vào cũng mặc, cứ để cho vào. Khi Cƣơng đến gần, sát quân Nghĩa, mới có một tiếng pháo vang lên, tám
trăm cung nỏ cùng bắn ra một lúc. Cƣơng định chạy trở về, Nghĩa đã tế ngựa đến chém Cƣơng chết lăn
quay xuống chân ngựa.
Quân Toản thua. Hai bên tả hữu đổ ra để cứu, lại bị Nhan Lƣơng, Văn Sú dẫn quân cung nỏ bắn sang, nên [email protected]
72
không thể nào cứu lại đƣợc nữa.
Quân Thiệu bấy giờ mới tiến lên, đến mãi cạnh cầu. Khúc Nghĩa phi ngựa lên trƣớc, chém ngay tƣớng
cầm cờ của Toản, chặt ngọn cờ gẫy đôi rơi xuống đất.
Toản thấy cờ đổ, vội vàng quay ngựa xuống cầu chạy. Khúc Nghĩa đem binh xông vào đến tận hậu binh
của Toản; gặp Triệu Tử Long. Tử Long cầm ngọn giáo xông vào đánh Khúc Nghĩa, đánh có vài ba hiệp,
đâm Khúc Nghĩa chết ngay.
Tử Long cƣỡi một con ngựa, phi vào đám quân Viên Thiệu, xông xáo nhƣ đi vào chỗ không ngƣời. Toả n
kéo quân đánh lại. Quân Thiệu lại thua.
Giữa lúc Khúc Nghĩa chém đƣợc tƣớng cầm cờ của Toản, Viên Thiệu sai quân thám mã ra xem, quân
thám về báo rằng Nghĩa chém đƣợc tƣớng, chặt đƣợc cờ, đƣơng đuổi Toản. Vì thế Thiệu không chuẩn bị
gì cả, cùng với Điền Phong dẫn vài trăm quân vác kích, vài mƣơi tay cung, cƣỡi ngựa ra xem, cƣời ha hả,
cho Toản là hạng hèn hạ chẳng làm trò gì đƣợc. Trong khi Thiệu đang cƣời, nói nói, bỗng thấy Triệu Tử
Long xông đến tận trƣớc mặt. Những tay cung vội vàng bắn, Triệu Tử Long đâm luôn mấy đứa, chúng
khiếp sợ bỏ chạy cả. Đằng sau thì quân Toản cuồn cuộn tiến lên vây Thiệu lại.
Điền Phong vội vàng bảo Thiệu rằng:
- Chúa công nên lánh vào trong bức tƣờng kia.
Thiệu liền cầm mũ đầu mâu quăng xuống đất quát to lên rằng:
- Đại trƣợng phu muốn chết ở chiến trƣờng, chứ lại núp vào tƣờng cầu sống làm gì!
Quân Viên Thiệu liền cố sức liều chết mà chống cự, Triệu Vân không thể xông vào đƣợc nữa. Lúc ấy đại
quân của Thiệu vừa kéo đến kịp; Triệu Vân bảo vệ Công Tôn Toản, đánh ra đƣợc k hỏi vòng vây. Lúc về,
đến đầu cầu bên này, quân Thiệu lại tiến lên, sang qua cầu. Quân Toản sa xuống sông chết rất nhiều.
Viên Thiệu xông thẳng lên trƣớc, chƣa đƣợc năm dặm, đã nghe thấy mé sau núi có tiếng hò reo, một toán
quân mã kéo ra. Ba tƣớng đi trƣớc là Lƣu Bị, Quan Vũ, Trƣơng Phi. Ba anh em đang ở Bình Nguyên
nghe thấy Toản đánh nhau với Thiệu, đem quân đánh giúp.
Ba ngƣời vừa đến nơi gặp Thiệu đƣơng đuổi Toản liền tế ngựa chạy lại cứu. Thiệu trông thấy ba ngƣời
hồn vía lên mây cả, con dao quý đang cầm trong tay rơi ngay xuống đất, chỉ vừa kịp thúc ngựa quay đầu
chạy. Nhờ quân mã cố sức cứu, Thiệu mới về đƣợc khỏi cầu.
Công Tôn Toản cũng thu quân về trại, Lƣu, Quan, Trƣơng vào chào, cùng nhau hỏi han trò chuyện.
Toản nói:
- Giá Huyền Đức không đến cứu ta, ta còn bị khốn đốn nhiều.
Rồi Toản bảo ba ngƣời vào gặp Triệu Tử Long. Lƣu Bị mới thấy Triệu Vân, đã có bụng yêu mến ngay,
không muốn rời xa nữa.
Viên Thiệu thua một trận, bèn giữ trại, không ra đánh. Hai bên cầm cự nhau hơn một tháng. Có ngƣời về
Trƣờng An bảo với Đổng Trác. Lý Nho nói với Trác rằng:
73
- Viên Thiệu với Công Tôn Toản đều là hào kiệt bây giờ; nay hiện đƣơng đánh nhau ở trên sông Bàn Hà.
Thái sƣ nên giả chiếu của vua sai ngƣời ra giải hòa. Hai ngƣời ấy hòa thuận với nhau, tất cảm
ơn và quy
phục thái sƣ.
Trác nghe Lý Nho. Ngay hôm sau, sai thái phó là Mã Nhật Đê và thái bộc là Triệu Kỳ, đem chiếu mệnh
đi dụ hai ngƣời.
Hai sứ đi đến Hà Bắc, Viên Thiệu ra ngoài một trăm dặm đón rƣớc, lạy hai lạy, vâng lệnh chiếu dụ.
Hôm sau Mã Nhật Đê và Triệu Kỳ lại đến dinh Công Tôn Toản để dụ. Toản cũng vâng chiếu, liền sai sứ
đƣa thƣ sang cho Thiệu. Hai bên giảng hòa, Mã, Triệu về Trƣờng An.
Toản lập tức rút quân về, rồi tiến cử Huyền Đức làm tƣớng ở Bình Nguyên.
Lƣu Bị khi từ giã Triệu Tử Long, hai ngƣời cầm tay nhau rỏ nƣớc mắt khóc, ngần ngừ không muốn xa
nhau.
Vân than rằng:
- Trƣớc kia tôi cũng nghĩ Công Tôn Toản là ngƣời anh hùng. Nay xem việc làm, thì bất quá cũng là một
tuồng Viên Thiệu mà thôi!
Lƣu Bị nói:
- Thôi, xin ông hãy chịu khó náu thân ở đây. Hai chúng ta thế nào cũng có ngày gặp nhau!...
Hai ngƣời buông nhau ra, nƣớc mắt chứa chan. Lại nói đến Viên Thuật ở Nam Dƣơng nghe tin Viên
Thiệu mới đƣợc Ký Châu. Sai sứ lại xin một nghìn ngựa, Thiệu không cho. Thuật giận. Từ đó hai anh em
ghét nhau, Thuật lại sai sứ đến Kinh Châu hỏi vay Lƣu Biểu hai vạn tạ lƣơng. Biểu cũng không cho vay.
Thuật cũng giận, sai ngƣời đƣa mật đƣa thƣ cho Tôn Kiên xui Kiên đánh Lƣu Biểu.
Thƣ rằng:
"Trƣớc kia Lƣu Biểu chẹn đƣờng ông, là do mƣu kế của anh tôi Bản Sơ cả. Nay tôi lại thấy anh tôi bàn
riêng với Lƣu Biểu muốn nuốt cả Giang Đông. Ông nên chong chóng khởi binh đánh Lƣu biểu đi. Tôi thì
xin đánh Bản Sơ hộ ông. Có thế thì hai mối thù mới báo đƣợc. Ông lấy Kinh Châu; tôi lấy Ký Châu. Ông
đừng để mất cơ hội".
Kiên đƣợc thƣ nói rằng:
- Lƣu Biểu chẹn trƣớc đƣờng ta, nay không nhân dịp nào báo thù, còn đợi đến bao giờ?
Bèn họp các tƣớng Trình Phổ, Hoàng Cái, Hàn Đƣơng để ba0øn. Phổ nói:
- Viên Thuật là ngƣời trí khá lắm, không nên tin vội.
Kiên nói:
- Ta muốn đánh báo thù, cần gì Viên Thuật giúp
Rồi sai Hoàng Cái đến bên sông trƣớc, sắp sẵn chiến thuyền và chở nhiều quân lƣơng khí giới, thuyền lớn
thì chứa ngựa chiến để một ngày nào đó sẽ cất quân.
74
Quân do thám dò biết tình hình, về báo với Lƣu Biểu, Biểu sợ lắm, kíp họp các tƣớng lại bàn.
Khoái Lƣơng nói:
- Lo gì việc này, Chúa công nên sai Hoàng Tổ lĩnh quân ở Giang Hạ đi trƣớc, làm tiền khu. Chúa công
đem quân Kinh Tƣơng đi sau này làm hậu viện. Tôn Kiên còn phải qua nhiều sông mới đến đây,
còn dụng
võ làm sao đƣợc?
Biểu cho là phải, sai Hoàng Tổ thu xếp sẵn sàng, rồi đƣa đại quân ra nghênh địch.
Lại nói đến Tôn Kiên có bốn con, đều là con vợ cả là Ngô phu nhân. Con cả tên là Sách, tự là Bá Phù;
con thứ hai tên là Quyền, tự là Trọng Mƣu; con thứ ba tên là Dực, tự là Thúc Bật; con thứ tƣ tên là
Khƣơng, tự là Quý Tá.
Vợ thứ hai Kiên, là em ruột vợ cả, đẻ đƣợc hai con, một trai một gái. Con trai tên là Lang, tự là Tảo An,
con gái tên là Nhân.
Kiên lại nuôi một ngƣời con họ Du làm con nuôi,
tên là Thiều, tự là Công Lễ.
Kiên có một ngƣời em, tên là Tĩnh, tự là Ấu Đài.
Khi Kiên sắp đi, Tôn Tĩnh dắt cả các con, sắp hàng ở trƣớc ngựa, lạy mà can rằng:
- Nay Đổng Trác chuyên quyền, thiên tử hèn yếu, bốn bể loạn lạc, mỗi ngƣời giữ một phƣơng. Giang
Đông ta vừa mới yên đƣợc ít lâu, nay chỉ vì một chút giận nhỏ, mà anh mang đại quân đi, tôi tƣởng không
nên. Xin anh nghĩ lại.
Kiên nói:
- Chú đừng nói nhiều. Ý tôi muốn tung hoành trong thiên hạ, nay có thù lẽ nào lại không báo?
Con cả là Tôn Sách nói:
- Nếu cha đã quyết, con xin đi theo!
Kiên cho đi, rồi hai bố con kéo quân đến Phàn Thành.
Hoàng Tổ phục cung nỏ ở bên sông, thấy thuyền Kiên gần đến bờ, bắn tên ra nhƣ mƣa. Kiên truyền quân
sĩ không ai đƣợc bắn vội, hãy cứ nấp ở trong thuyền, chở đi chở lại dụ địch luôn ba hôm, thuyền cứ lƣợn
vào bờ đến vài mƣơi lƣợt. Quân Hoàng Tổ thi nhau bắn ròng rã, đến hết sạch tên. Đến hôm thứ tƣ, Kiên
sai quân ra rút những tên giắt đầy cả hai mạn thuyền, ƣớc đƣợc vài mƣơi vạn rồi nhân lúc thuận gió, bắn
cả vào bờ. Quân Hoàng Tổ chống đỡ không nổi, phải bỏ chạy.
Kiên kéo quân lên bờ, Trình Phổ, Hoàng Cái chia binh ra làm hai đƣờng, đến đánh trại Hoàng Tổ. Đằng
sau thì Hàn Đƣơng kéo quân tiến lên. Ba mặt đánh dồn lại, quân Hoàng Tổ thua, bỏ Phàn Thành chạy về
Đặng Thành.
Kiên sai Hoàng Cái ở lại giữ lấy thuyền bè còn mình thì đem quân đuổi theo.
Hoàng Tổ đem quân nghênh địch, bầy trận ở giữa cánh đồng, Kiên cũng dàn thành thế trận, rồi cƣỡi ngựa
ra đứng dƣới cửa cờ. Tôn Sách mặc áo giáp gọn ghẽ, cầm mác, cƣỡi ngựa đứng bên cạnh bố.
75
Hoàng Tổ dẫn hai tƣớng cƣỡi ngựa ra, một tƣớng là Trƣơng Hổ ở Giang Hạ, một tƣớng là Trần Sinh ở
Tƣơng Dƣơng. Hoàng Tổ trỏ roi mắng:
- Đàn chuột ở Giang Đông kia! Sao dám xâm phạm vào đất của tôn thân nhà Hán?
Nói rồi sai Trƣơng Hổ ra đánh.
Bên quân của Kiên, Hàn Đƣơng nhảy ra nghênh địch. Hai bên đánh nhau chƣa đƣợc ba mƣơi hiệp, Trần
Sinh thấy Trƣơng Hổ đuối sức cũng phi ngựa ra đánh giúp. Tôn Sách trông thấy, cắp chặt ngọn mác ở
nách, giƣơng cung đặt tên bắn tin ngay vào giữa mặt Trần Sinh. Sau tiếng dây cung bật, Trần Sinh ngã
ngựa ngay. Trƣơng Hổ thấy thế, giật nẩy mình, bị ngay Hàn Đƣơng giơ dao chém một nhát. Hổ đỡ không
kịp bị Đƣơng chém mất nửa đầu.
Trình Phổ xông ngựa vào trận để bắt Hoàng Tổ. Tổ bỏ cả mũ lẫn ngựa, chạy vào đám bộ quân để lẩn trốn.
Tôn Kiên đánh tràn cánh bại quân, đuổi thẳng mãi đến sông Hán Thủy, sai Hoàng Cái đem thuyền tiến
lên đóng ở Hán Giang.
Hoàng Tổ thu quân vào ra mắt Lƣu Biểu, nói rằng:
- Thế Tôn Kiên to quá, không sao địch đƣợc!
Biểu vội gọi Khoái Lƣơng ra bàn.
Lƣơng nói:
- Nay ta mới thua, binh lính ngã lòng cả. Bây giờ chỉ nên thành cao hào sâu, giữ cho vững vàng, rồi mật
sai ngƣời sang cầu cứu Viên Thiệu, mới có thể giải vây đƣợc.
Sái Mạo nói:
- Tử Nhu bàn mƣu ấy thực vụng. Nay quân địch tới ngoài thành, tƣớng địch đã đến bên hào, lẽ nào ta lại
ngồi khoanh tay chịu chết! Tôi tuy không có tài cán gì, nhƣng cũng dám xin lĩnh quân ra ngoài thành
quyết chiến một trận.
Lƣu Biểu nghe lời, cho Sái Mạo đem hơn một vạn quân ra ngoài thành Tƣơng Dƣơng, dàn trận ở dƣới núi
Nghiễn Sơn.
Tôn Kiên đem quân vừa thắng trận, kéo bừa lên đánh Sái Mạo. Mạo thúc ngựa ra. Kiên thấy Mạo liền hô:
- Thằng này là anh vợ bé Lƣu Biểu đây, ai ra bắt lấy nó cho ta!
Trình Phổ vác ngay ngọn mâu chuôi sắt, tế ngựa ra đánh. Mới đánh nhau đƣợc vài hiệp. Mạo đã thua
chạy. Kiên thúc quân vào giết chết vô số quân Mạo, thây ngƣời ngổn ngang khắp cả cánh đồng. Mạo trốn
về Tƣơng Dƣơng. Khoái Lƣơng thấy Mạo thua chạy về liền nói rằng:
- Tôi đã bày một kế hay, Mạo không nghe, cứ ra đánh để đến nỗi thua to. Nay nên chiếu quân pháp mà
đem chém!
Lƣu Biểu vừa lấy em gái Sái Mạo, không nỡ chém.
Một hôm, bỗng một cơn gió nổi lên giật đổ lá cờ "Súy" ở trung quân. Hàn Đƣơng nói:
76
- Điềm này là điềm gở, xin hãy rút quân về.
Kiên nói:
- Ta đánh trận nào đƣợc trận nấy, chỉ sớm tối hôm nay thì lấy đƣợc Tƣơng Dƣơng, sao lại vì một việc gió
thổi gẫy cờ mà bãi binh?
Kiên không nghe lời Hàn Đƣơng, càng thúc quân đánh giết.
Khoái Lƣơng một hôm xem thiên văn, bảo Lƣu Biểu:
- Tôi trông thiên văn, thấy một ngôi tƣớng tinh chừng muốn sa, cứ chia phƣơng hƣớng mà tính ra, thì ngôi
sao ấy là Tôn Kiên. Chúa công nên lập tức đƣa thƣ cho Viên Thiệu để cầu cứu.
Lƣu Biểu viết thƣ xong, hỏi có ai dám xông ra ngoài vòng vây. Có mãnh tƣớng là Lã Công xin đi.
Khoái Lƣơng bảo Lã Công rằng:
- Ngƣời đã có gan dám đi, nên nghe kế ta: Ngƣơi đem năm trăm quân mã đi, phải kén những tay bắn cung
giỏi. Ra khỏi đƣợc vòng vây rồi lập tức chạy lên Nghiễn Sơn. Đằng kia tất nó đem quân lại đuổi. Ngƣơi
phải lấy ra một trăm ngƣời, lên núi tìm đá chất sẵn; một trăm ngƣời nữa mang cung nỏ nấp ở trong rừng.
Hễ nó đuổi đến nơi, chớ có chạy đƣờng thẳng, cứ chạy quanh co, dử cho nó đến chỗ mai phục, rồi ở trên
cùng bắn tên và ném đá xuống. Nếu thắng trận thì lập tức nổi hiệu súng liên châu, trong thành sẽ cho
quân ra tiếp ứng. Nếu nó không đuổi thì đừng nổ súng báo hiệu làm gì, cứ đi xấn đi thôi. Đêm nay trăng
không sáng lắm. Chiều tà có thể ra khỏi thành.
Lã Công vâng lĩnh kế ấy, sắp sẵn quân mã, đợi đến xâm xẩm tối, bí mật mở cửa phía đông, kéo quân ra
khỏi thành.
Tôn Kiên đang ở trong trƣớng, nghe có tiếng reo, kíp cƣỡi ngựa đem ba mƣơi tên kỵ mã ra cửa trại xem.
Quân sĩ lại báo rằng:
- Có một toán quân mã ở trong thành kéo ra, chạy về mé Nghiễn Sơn.
Kiên không kịp gọi các tƣớng chỉ dẫn ba mƣơi tên kỵ mã đuổi theo.
Bấy giờ Lã Công đã đƣa quân vào mai phục trong rừng rậm rồi. Một mình Kiên phóng ngựa chạy nhanh
tới thấy quân đằng trƣớc không còn cách xa mấy, Kiên bèn gọi to lên rằng:
- Đừng chạy nữa.
Lã Công quay ngựa lại đánh. Đánh đƣợc một hiệp, Lã Công lại chạy, lẻn vào trong đƣờng núi. Kiên đằng
sau theo hút, nhƣng đi đến núi thì không thấy Lã Công nữa. Kiên toan trèo lên núi bỗng nghe thấy một
tiếng cồng rồi đá đâu ở trên núi lăn xuống nhƣ mƣa. Trong rừng tên bắn ra tua tủa. Kiên bị đá và tên bắn
trúng vào đầu, phọt óc ra. Ngƣời và ngựa cùng chết cả ở chân núi.
Lúc ấy Tôn Kiên mới có ba mƣơi bảy tuổi.
Lã Công xuống chẹn đƣờng bắt đƣợc ba mƣơi tên kỵ mã, giết tuốt cả rồi nổi hiệu súng liên châu. Trong
thành nghe thấy, Hoàng Tổ, Khoái Việt, Sái Mạo cùng chia làm mấy ngả ra đánh. Quân Giang Đông xôn
xao cả lên.
77
Hoàng Cái giữ thuyền ở dƣới sông, nghe thấy tiếng reo ầm ĩ, cũng dẫn thủy quân kéo lên bờ, gặp ngay
Hoàng Tổ, đánh nhau đƣợc vài hiệp thì Hoàng Cái bắt sống đƣợc Hoàng Tổ.
Trình Phổ bảo vệ Tôn Sách, vội tìm đƣờng chạy, vừa gặp ngay Lã Công đến. Phổ tế ngựa ra, hai bên đánh
nhau đƣợc vài hiệp. Phổ đâm một ngọn mâu. Lã Công chết ngã xuống chân ngựa.
Hai bên đánh nhau mãi đến tận sáng mới thu quân.
Quân Lƣu Biểu rút vào thành. Tôn Sách về đến Hán Thủy mới biết tin bố chết, quân Lƣu Biểu đã khiêng
xác vào thành mất rồi. Sách khóc lóc thảm sầu, quân sĩ cũng rền rĩ than khóc.
Sách khóc:
- Xác phụ thân ta còn ở bên địch, làm thế nào mang về quê hƣơng đƣợc?
Hoàng Cái nói:
- Nay ta bắt sống đƣợc Hoàng Tổ, nên sai ngƣời vào thành giảng hòa, đem Hoàng Tổ đổi lấy thi thể của
chúa công.
Nói chƣa dứt lời có viên tƣớng tên là Hoàn Khải bƣớc ra nói rằng:
- Tôi với Lƣu Biểu có quen biết trƣớc, xin nhận đi sứ vào thành.
Sách cho Khải đi. Lúc giáp Lƣu Biểu, Biểu nói:
- Hài cốt Văn Đài ta đã nhập quan tử tế, ngƣơi về nói bên ấy tha Hoàng Tổ ra ta sẽ trả hài cốt cho mà đem
về. Hai bên cùng bãi binh, từ nay về sau không phạm nhau nữa.
Khải từ tạ định đi, dƣới thềm Khoái Lƣơng nhảy ra ngăn rằng:
- Không nên! Không nên! Tôi có một kế này làm cho quân Giang Đông mảnh giáp không còn. Nhƣng
trƣớc hết xin hãy chém đầu Hoàn Khải đi đã.
Thế rõ thực là:
Tôn Kiên đuổi giặc vừa toi mạng
Hoàn Khải cầu hòa lại gặp nguy
Chƣa biết tính mệnh Hoàn Khải ra sao, xem hồi sau sẽ rõ.
78
HỒI 8
Vương tư đồ khéo dụng liên hoàn kế;
Đổng thừa tướng náo động Phụng Nghi Đình
Khoái Lƣơng nói với Lƣu Biểu rằng:
- Ngày nay Tôn Kiên đã chết, các con còn bé cả, nên thừa kế tiến quân nhanh lên, chỉ đánh một trận là lấy
đƣợc Giang Đông. Nếu chúa công trả thây Tôn Kiên và bãi binh về, để cho kẻ thù nuôi dƣỡng sức khỏe,
đó là cái vạ của Kinh Châu về sau vậy!
Biểu nói:
- Ta còn có Hoàng Tổ ở bên ấy, sao nỡ bỏ đƣợc?
Lƣơng nói:
- Bỏ một anh Hoàng Tổ vô mƣu, mà lấy đƣợc cả Giang Đông, việc gì còn phải cân nhắc?
Biểu lại nói:
- Ta với Hoàng Tổ là bạn tâm phúc với nhau, bỏ y là trái nghĩa.
Biểu cho Hoàn Khải về, hẹn rằng hễ bên ấy tha Hoàng Tổ, thì bên này cho đem xác Tôn Kiên về.
Tôn Sách tha Hoàng Tổ, rồi sang rƣớc linh cữu bố về, rút quân về Giang Đông, táng cha ở gò Khúc A.
Việc tang xong. Tôn Sách dẫn quân về Giang Đông, vời ngƣời hiền, dùng kẻ sĩ; khéo nhún mình trọng
ngƣời; hào kiệt bốn phƣơng dần dần kéo đến theo Tôn Sách cả. Trong khi ấy, Đổng Trác ở Trƣờng An
đƣợc tin Tôn Kiên đã chết, mừng mà nói rằng:
- Ta trừ đƣợc một mối lo lớn trong lòng!
Trác hỏi con Kiên bao nhiêu tuổi, có ngƣời thƣa mƣời bảy tuổi. Trác không cho vào đâu; từ bấy giờ lại
càng kiêu căng tự xƣng là thƣợng phụ, khi ra khi vào dùng toàn nghi vệ thiên tử. Trác lại phong em là
Đổng Mẫn làm tả tƣớng quân, tƣớc vu hầu; cháu là Đổng Hoành làm trị trung, coi cả quan cấm binh. Tôn
tộc họ Đổng chẳng cứ già trẻ, ai cũng đƣợc phong tƣớc hầu cả.
Các Trƣờng An hai trăm năm mƣơi dặm, Trác sai đắp một cái thành gọi là thành My Ổ, bắt hai mƣơi
nhăm vạn dân đắp cao, dày, theo y nhƣ kiểu thành Trƣờng An. Trong thành lại làm những cung thất kho
tàng, chứa đƣợc đủ lƣơng ăn trong hai mƣơi năm; lại kéo gái thanh tân tám trăm ngƣời chứa trong ấy;
vàng, ngọc, gấm, vóc, trân châu vào không biết bao nhiêu mà kể. Họ hàng Trác đều đƣợc đem vào cả
trong thành.
Trác thì đi đi về về Trƣờng An, khi nửa tháng một lần, khi một tháng một lần. Công khanh đƣa đón
thƣờng phải đứng trực ở ngoài cửa Hoành Môn.
Trác nhiều khi đặt trƣớng ở dọc đƣờng, cùng với công khanh ăn tiệc.
Một hôm Trác ra ngoài cửa Hoành Môn các quan đi tiễn, Trác mời các quan ở lại uống rƣợu, đoạn cho
gọi mấy trăm hàng binh vừa dụ đƣợc ở đất bắc đến. Trác sai đem ra trƣớc chỗ ăn tiệc, đứa thì đem chặt
chân chặt tay, đứa thì đem khoét mắt xẻo mũi, đứa thì đem cắt lƣỡi, đứa thì đem bỏ vạc dầu đun. Tiếng
kêu khóc vang lừng trời đất.
79
Các quan đang ăn tiệc, thấy thế ngƣời nào ngƣời nấy đều run cầm cập, đánh rơi cả đũa. Trác vừa uống
rƣợu vừa cƣời nói nhƣ không.
Lại một hôm khác, Trác ở sảnh đài, hội cả bách quan ngồi sẵn ra hai hàng. Rƣợu uống đƣợc độ vài tuần,
thì Lã Bố đi tắt vào, ghé vào tai Đổng Trác nói thầm mấy câu, rồi thấy Trác cƣời mà nói rằng:
- À ra thế!
Nói rồi sai Lã Bố lôi quan tƣ không, tên là Trƣơng Ôn, đang ngồi dự tiệc, đem xuống nhà dƣới. Các quan
không biết đầu đuôi thế nào đều thất sắc. Một lát thấy quân hầu bƣng lên một cái mâm đỏ, giữa để đầu lâu
Trƣơng Ôn. Các quan đều sợ mất vía. Đổng Trác cƣời nói:
- Các quan đừng sợ. Trƣơng Ôn liên kết với Viên Thuật, toan hại ta. Nhân hai đứa gửi thƣ cho nhau, đƣa
nhầm cho con ta là Lã Ôn Hầu, nên ta mới đem chém. Các quan không có việc gì, đừng sợ.
Các quan dạ dạ rồi về.
Quan tƣ đồ Vƣơng Doãn, hôm ấy về đến phủ, nghĩ đến những việc trông thấy ở trong bữa tiệc, ngồi đứng
không yên. Đến đêm khuya, trăng sáng vằng vặc, Doãn chống gậy đi ra vƣờn sau, đứng bên cạnh bụi đồ
mi, ngẩng mặt lên trời, mà khóc.
Chợt nghe có tiếng ngƣời thở dài ở cạnh đình mẫu Đơn. Doãn ron rén lại nhìn xem ai thì là một con hát
trong phủ, tên là Điêu Thuyền.
Điêu Thuyền từ thuở nhỏ đƣợc kéo vào phủ, học múa học hát, bấy giờ mới mƣời sáu tuổi, đủ cả tài sắc,
Doãn thƣơng yêu nhƣ con đẻ. Doãn đứng nghe một hồi lâu, mắng rằng:
- Con này đã có tƣ tình gì đây?
Thuyền quỳ xuống thƣa rằng:
- Lạy cha, con đâu dám có tƣ tình.
Doãn hỏi:
- Không có tƣ tình thì việc gì canh khuya lại ra đứng đây mà thở vắn than dài?
Thuyền nói:
- Lạy cha! Xin cho con bày tỏ nỗi lòng.
Doãn nói:
- Con không đƣợc giấu giếm, phải nói cho thực.
Thuyền nói:
- Con nhờ ơn cha nuôi nấng, dạy bảo múa hát, lại đƣợc hậu đãi, dù thịt nát xƣơng tan, cũng không báo
đƣợc muôn một. Gần đây con thấy cha mặt thảm mày chau, tất cha có lo việc lớn gì trong nƣớc, con vẫn
không dám hỏi. Nhân chiều hôm nay con thấy cha đứng ngồi không yên, cho nên con cũng buồn rầu mà [email protected]
80
thở dài, không ngờ cha nghe thấy. Nếu cha có việc gì cần sai bảo đến con, dù có chết con cũng không
ngại.
Doãn đập gậy xuống đất nói rằng:
- Ai ngờ cơ đồ nhà Hán lại ở trong tay con! Hãy theo cha đến nhà gác cha bảo!
Doãn đến đó, đuổi hết tỳ thiếp ra, dắt Điêu Thuyền ngồi lên trên sập, rồi thụp xuống lạy.
Điêu Thuyền sợ hãi, cúi rạp xuống đất, thƣa rằng:
- Sao cha lại làm thế?
Doãn nói:
- Con hãy thƣơng lấy sinh linh nhà Hán!
Nói rồi khóc nhƣ nƣớc suối chảy. Thuyền thƣa:
- Vừa rồi con đã thƣa, cha có việc gì sai khiến, dẫu chết con cũng không từ.
Doãn lại quỳ xuống nói:
- Hiện nay trăm họ nhƣ bị treo ngƣợc, vua tôi ngất ngƣởng nhƣ trứng chồng, thật nguy cấp, phi con không
ai cứu đƣợc. Tặc thần Đổng Trác sắp cƣớp ngôi vua, Văn Vũ trong triều không ai nghĩ đƣợc kế gì. Đổng
Trác có một thằng con nuôi là Lã Bố, sức khỏe lạ thƣờng. Ta xem hai đứa ấy cũng là tuồng hiếu sắc. Nay
ta muốn dùng một kế liên hoàn: Trƣớc đem con gả cho Lã Bố, sau lại đem con dâng Đổng Trác. Con ở
trong, tùy cơ lập kế, ly gián hai bố con nó, xui khiến thế nào cho Lã Bố giết Đổng Trác để trừ kẻ đại ác,
giữ yên xã tắc, dựng lại giang sơn. Đó là nhờ ở sức con, con nghĩ thế nào?
Thuyền thƣa:
- Con xin thƣa, dẫu chết con cũng không từ. Xin đem ngay con dâng cho nó, con sẽ lập mƣu ở trong.
Doãn nói:
- Việc này nếu tiết lộ họ nhà ta sẽ chết hết!
Thuyền thƣa rằng:
- Xin cha chớ lo. Nếu con không báo đền đƣợc nghĩa lớn, con sẽ chết ở dƣới muôn vàn ngọn giáo.
Doãn lạy tạ.
Hôm sau Doãn sai ngƣời đem ngọc minh châu, xƣa nay vẫn cất kỹ một nơi, gọi thợ khéo, làm một cỗ mũ
vàng, mật sai ngƣời đem biếu Lã Bố.
Bố mừng rỡ, thân đến nhà Doãn tạ ơn.
Doãn làm sẵn của ngon vật lạ đợi Bố đến. Doãn ra cửa đón rƣớc vào hậu đƣờng, mời ngồi lên trên.
81
Bố nói:
- Tôi là một tiểu tƣớng ở trong phủ, tƣ đồ là một vị đại thần trong triều, sao lại quá tôn kính nhƣ vậy?
Doãn nói:
- Nay thiên hạ không có ai là anh hùng,
tôi chỉ thấy duy có tƣớng quân mà thôi. Tôi tỏ lòng tôn kính,
không phải là tôn kính cái chức của tƣớng quân mà là tôn kính cái tài của tƣớng quân đó.
Bố mừng lắm, Doãn khẩn khoản mời rƣợu, khen lấy khen để mãi cái đức Đổng thái sƣ và cái tài Lã Bố.
Bố cƣời vang và uống rƣợu thỏa thích. Bấy giờ Doãn mới đuổi đầy tớ lùi ra, chỉ để vài ngƣời tỳ thiếp
đứng hầu rƣợu. Khi Bố ngà ngà say, Doãn nói truyền rằng:
- Gọi con em nó ra đây!
Một lát hai thị tỳ đỡ Điêu Thuyền trang điểm thật lộng lẫy bƣớc ra. Lã Bố trông thấy giật mình, hỏi:
- Ngƣời nào vậy?
Doãn nói:
- Đó là con gái nhỏ lão, tên là Điêu Thuyền. Lão nay đƣợc ơn tƣớng quân có lòng hạ cố mà coi nhƣ chỗ
chí thân, nên lão sai nó ra để chào tƣớng quân.
Liền sai Điêu Thuyền bƣng chén rƣợu mời.
Thuyền nâng chén rƣợu mời Bố. Hai bên nhìn nhau, đầu mày cuối mắt...
Vƣơng Doãn giả tảng say, nói:
- Con cố mời tƣớng quân uống vài chén con nhé! Cả nhà ta đều trông nhờ vào tƣớng quân đấy.
Bố mời Thuyền ngồi. Thuyền giả cách thẹn thùng, muốn lui vào, Doãn nói:
- Tƣớng quân là bạn chí thân với ta, con cứ ngồi đừng ngại.
Thuyền khép nép, ngồi bên cạnh Doãn.
Lã Bố nhìn Thuyền chòng chọc, không chớp mắt, lại uống thêm vài chén.
Doãn mới trỏ tay vào Thuyền mà bảo Lã Bố rằng:
- Lão vẫn có ý cho nó hầu hạ tƣớng quân làm tỳ thiếp, chƣa biết tƣớng quân có bụng hạ cố thƣơng đến
không?
Bố nghe nói vội vàng đứng dậy, ra ngoài chiếu, tạ mà nói rằng:
- Nếu đƣợc nhƣ thế, tôi xin một đời làm khuyển mã để báo đáp ơn sâu.
Doãn nói:
82
- Nay mai xin chọn ngày lành tháng tốt, đƣa nó đến phủ tƣớng quân.
Lã Bố mừng hớn hở, đƣa mắt nhìn Điêu Thuyền. Điêu Thuyền cũng liếc mắt đƣa tình đáp lại.
Một chốc tiệc tan, Doãn nói:
- Lão phu muốn mời tƣớng quân nghỉ lại đây chơi, nhƣng sợ thái sƣ sinh nghi.
Bố hai ba lần tạ đi tạ lại, rồi lui về.
Đƣợc vài hôm, Vƣơng Doãn ở trong triều gặp Đổng Trác, nhân thể không có Lã Bố ở đấy, bèn thụp
xuống đất lạy, nói rằng:
- Tôi muốn rƣớc thái sƣ quá bƣớc lại nhà tôi xơi chén rƣợu, nhƣng không biết thái sƣ có lòng hạ cố
chăng?
Trác nói:
- Đƣợc quan tƣ đồ mời, tôi xin đến ngay.
Doãn lạy tạ, về nhà, trang hoàng nhà cửa lịch sự, bày đủ các món sơn hào hải vị, giữa gian sảnh, kê một
cái sạp; gấm vóc rải cả xuống đất; trong ngoài trƣớng rủ màn che.
Buổi trƣa hôm sau, Đổng Trác đến, Doãn mặc áo đại trào ra đón, lạy hai lạy rồi mời vào. Trác xuống xe,
tả hữu hơn một trăm ngƣời vác kích đi thẳng vào nhà, đứng xếp thành hai hàng. Doãn xuống dƣới thềm
lạy hai lạy, Trác sai ngƣời dắt Doãn lên ngồi bên cạnh.
Doãn nói:
- Công đức thái sƣ to lắm! Y Doãn, Chu Công ngày xƣa cũng không bằng!
Trác mừng lắm. Doãn sai tấu nhạc và dâng rƣợu, rất là cung kính. Đến chiều Trác uống rƣợu đã say,
Doãn mời Trác vào nhà trong. Trác quát giáp sĩ lui ra. Doãn bƣng một chén rƣợu, mừng Trác rằng:
- Chúng tôi thuở nhỏ có học thiên văn, đêm xem tƣợng trời, thấy khí số nhà Hán đã hết. Thái sƣ công đức
đã vang lừng cả thiên hạ. Ngày xƣa, vua Thuấn nối ngôi vua Nghiêu, vua Vũ nối ngôi cho vua Thuấn.
Thế là hợp lòng trời và lòng ngƣời lắm.
Trác nói:
- Ta có đâu dám mong nhƣ thế!
Doãn nói:
- Xƣa nay ngƣời có đạo thay ngƣời vô đạo, ngƣời không có đức nhƣờng ngƣời có đức, có gì là không
đúng.
Trác cƣời và nói rằng:
- Nếu mệnh trời về ta, tƣ đồ phải làm nguyên huân.
83
Doãn lạy tạ.
Bấy giờ đèn nến đốt sáng choang, chỉ có mấy đứa hầu gái đứng hầu rƣợu và dâng đồ ăn.
Doãn nói:
- Phƣờng nhạc không đáng đem ra cung phụng thái sƣ. Nay có một con hát của nhà, xin thái sƣ cho phép
đƣợc gọi ra hầu.
Trác nói:
- Hay lắm!
Doãn mới sai kéo bức màn ra, đàn sáo vang lừng, Điêu Thuyền đứng ở ngoài mành lƣợn múa dịu dàng, ở
ngoài trông vào thực là ngoạn mục.
Có bài ca khen Điêu Thuyền nhƣ sau:
Ngƣời ở cung Chiêu Dƣơng đó nhỉ
Cánh hồng bay phớn phớ trên tay
Động Đình chừng đã qua bay,
Lƣơng Châu vỗ nhịp nhẹ giày gót sen.
Một cành gió lá hoa mềm,
Mùi hƣơng ngào ngạt dày thềm vẻ xuân.
Lại có một bài thơ nữa khen rằng:
Én liệng la đà nhịp phách ngà.
Mây bay một áng diễu thềm hoa.
Mày ngài gợi khách sầu man mác.
Vẻ ngọc xui ngƣời dạ thiết tha.
Hô dễ nghìn vàng mua đƣợc miệng.
Lọ dùng trăm báu xức vào da?
Rèm cao múa đoạn ai nhìn trộm.
Nào biết Tƣơng vƣơng mấy kẻ là!
Điêu Thuyền múa xong, Trác gọi lại gần.
Điêu Thuyền ở ngoài thềm đi vào, lạy hai lạy.
Trác thấy Điêu Thuyền dung nhan xinh đẹp bèn hỏi Doãn:
- Con bé này là thế nào?
Vƣơng Doãn thƣa:
- Bẩm, nó là con hát ở phủ, tên là Điêu Thuyền.
Trác hỏi:
- Biết hát không?
84
Doãn sai Điêu Thuyền gõ nhịp hát một bài.
Thật là:
Môi son hé nở cánh đào tân.
Ngọc trắng hai hàng nhả "Ánh xuân"
Đầu lƣỡi đinh hƣơng đƣờng kiếm sắc.
Rắp toan chém cổ kẻ gian tham!
Đổng Trác khen nức nở.
Doãn sai Thuyền dâng rƣợu.
Trác cầm lấy chén rƣợu hỏi rằng:
- Xuân xanh năm nay bao nhiêu?
Thuyền thƣa:
- Tuổi tiện thiếp vừa đôi tám.
Trác cƣời nói rằng:
- Thật là ngƣời chốn thần tiên!
Doãn đứng dậy thƣa rằng:
- Chúng tôi có ý muốn đem dâng lên thái sƣ, không biết thái sƣ có nhận cho không?
Đổng Trác nói:
- Ơn ấy ta biết lấy gì báo lại.
Doãn nói:
- Nếu nó đƣợc hầu hạ thái sƣ thì thực phúc to cho tôi lắm.
Trác cám ơn hai ba lần. Doãn lập tức sai đƣa Điêu Thuyền đến tƣớng phủ. Trác đứng dậy cáo từ. Doãn đi
tiễn Trác đến tận phủ rồi mới về.
Doãn cƣỡi ngựa đến nửa đƣờng, trông thấy hai bên đƣờng có đèn đỏ, ở giữa là Lã Bố, cƣỡi ngựa cầm
kích đi lại. Lúc Vƣơng Doãn đến, Bố dừng ngựa, một tay nắm lấy áo Vƣơng Doãn rồi hỏi to rằng:
- Tƣ đồ đã gả Điêu Thuyền cho ta, nay lại đem Điêu Thuyền dâng thái sƣ, sao lại đùa nhƣ thế?
Doãn vội vàng ngăn Lã Bố, nói rằng:
- Nói chuyện ở đây không tiện, xin ngài hãy quá bƣớc lại nhà lão phu.
Bố theo Doãn về. Hai ngƣời dắt nhau vào nhà trong. Chào hỏi xong. Doãn nó i:
85
- Sao tƣớng quân lại trách lão?
Bố nói:
- Có ngƣời nói với ta rằng tƣ đồ dùng xe đƣa Điêu Thuyền vào tận tƣớng phủ, là cớ làm sao?
Doãn thƣa:
- Rõ khổ, tƣớng quân không biết! Hôm qua ở triều thái sƣ bảo tôi rằng: "Ta có một việc phải đến nhà
ngƣơi". Vậy tôi có sửa soạn tiệc nhỏ đón tiếp. Trong khi uống rƣợu, thái sƣ hỏi: "Ta nghe ngƣơi có con
gái tên là Điêu Thuyền, đã gả cho con ta là Lã Phụng Tiên. Có thực không? Đem con lão ra đây cho ta
coi!". Tôi không dám không vâng lệnh, phải gọi Điêu Thuyền ra lạy bố chồng. Thái sƣ lại truyền rằng:
"Hôm nay tốt ngày, để ta đem Điêu Thuyền về cho Phụng Tiên!". Tƣớng quân thử nghĩ xem, thái sƣ thân
hành đến nơi truyền bảo, lão phu sao dám gàn trở!
Lã Bố nói:
- Quan tƣ đồ không có lỗi gì, tôi trót nghĩ lầm. Ngày mai tôi xin mang roi đến chịu tội.
Doãn lại nói:
- Con tôi có ít nhiều đồ nữ trang. Khi nào nó về phủ tƣớng quân, tôi sẽ mang đến.
Lã Bố tạ, rồi về.
Sáng hôm sau, Bố ở nhà nghe ngóng, chẳng thấy tin tức gì, bèn sang tƣớng phủ, vào thẳng nhà trong
hỏi
tin những ngƣời hầu.
Một ngƣời thƣa:
- Đêm qua thái sƣ cùng nghỉ với ngƣời hầu mới, bây giờ chƣa dậy.
Bố giận lắm, lẻn vào sau buồng nằm của Đổng Trác để dò xem.
Bấy giờ Điêu Thuyền đã dậy rồi đang ngồi trong cửa sổ chải đầu, chợt trông xuống ao trƣớc cửa sổ thấy
bóng ngƣời cao lớn, đầu đội mũ bịt tóc, biết ngay là Lã Bố, Điêu Thuyền cố ý chau ngay đôi mày làm ra
dáng buồn bã, tay cầm khăn thỉnh thoảng nâng lên lau nƣớc mắt.
Lã Bố đứng nhìn hồi lâu rồi trở ra, một lát sau lại vào. Đổng Trác ngồi ở
trung đƣờng, thấy Bố đến, hỏi
rằng:
- Ở ngoài không có việc gì chứ?
Bố thƣa:
- Không.
Rồi đứng hầu một bên. Trác ăn cơm, Bố liếc mắt nhìn dòm trộm, thấy trong rèm có ngƣời con gái đi đi lại
lại, hơi thò nửa mặt ngoảnh ra ngoài, liếc mắt đƣa tình. Trác nhìn thấy dáng điệu của Bố nhƣ vậy, trong
lòng nghi hoặc liền hỏi rằng:
- Phụng Tiên không có việc gì, hãy lui ra! [email protected]
86
Lã Bố bực tức trở ra.
Trác từ khi đƣợc Điêu Thuyền, hơn một tháng trời không coi gì đến việc quan. Một bữa Trác hơi khó ở,
Điêu Thuyền hết lòng hầu hạ, mặc áo không lúc nào cởi đai, cố ý chiều chuộng, Trác lại càng yêu quý
hơn nữa.
Một hôm Lã Bố vào hỏi thăm, gặp lúc Đổng Trác đang ngủ, Điêu Thuyền đứng ở sau giƣờng thò nửa
ngƣời ra, trông thấy Bố, lấy tay trỏ vào tim mình rồi lại trỏ vào Đổng Trác, và luôn luôn gạt nƣớc mắt.
Bố cảm thấy ruột nhƣ nát ra.
Trác nằm hai mắt lim dim, thấy Lã Bố nhìn chòng chọc về phía sau chỗ mình nằm, quay lại thì thấy Điêu
Thuyền đứng ở sau giƣờng. Trác nổi giận mắng Bố rằng:
- Mày ghẹo vợ yêu của tao à?
Bèn sai tả hữu đuổi Lã Bố ra và cấm từ nay không đƣợc vào nhà trong nữa.
Lã Bố tức giận trở về, đi đƣờng gặp Lý Nho, kể lại đầu đuôi.
Nho lập tức vào ra mắt Đổng Trác, nói rằng:
- Thái sƣ muốn lấy thiên hạ, sao lại vì một việc nhỏ mọn mà trách mắng Lã Ôn Hầu. Nếu y thay lòng đổi
dạ, việc lớn hỏng mất.
Trác hỏi:
- Bây giờ nên làm thế nào?
Nho nói:
- Sớm mai gọi y vào, cho vàng lụa, dùng lời ngọt ngào an ủi y, thì sẽ không có việc gì xảy ra nữa.
Trác nghe lời, hôm sau cho gọi Lã Bố vào nhà trong, bảo rằng:
- Hôm qua trong cơn đau yếu, tinh thần hoảng hốt, ta có nói mấy câu, nhà ngƣơi đừng để bụng.
Nói rồi, sai đƣa cho Lã Bố mƣời cân vàng và hai mƣơi tấm gấm.
Bố lạy tạ rồi về, nhƣng từ lúc ấy tuy đứng hầu ở bên Đổng Trác, mà ruột gan lúc nào cũng
vơ vẫn chung
quanh Điêu Thuyền.
Khi Trác đã khỏi bệnh, vào triều bàn việc, Bố vẫn cầm kích đi theo.
Một bữa, Trác đang ngồi bàn tiệc với vua Hiến Đế, Bố vác kích lẻn ra cửa sau, lên ngựa chạy đến tƣớng
phủ, buộc ngựa ở cửa phủ, cầm kích vào thẳng hậu đƣờng, để tìm Điêu Thuyền.
Thuyền bảo:
- Hãy ra vƣờn sau bên đình Phƣợng Nghi đợi thiếp! [email protected]
87
Bố vác kích đi trƣớc, đứng bên bao lơn ở dƣới đình chờ một hồi lâu, thấy Điêu Thuyền rẽ hoa gạt liễu đi
đến, chẳng khác gì tiên trên cung trăng.
Thuyền sụt sùi khóc bảo Bố rằng:
- Tiện thiếp tuy không phải Vƣơng tƣ đồ sinh ra, nhƣng tƣ đồ coi thiếp nhƣ con đẻ. Từ khi gặp tƣớng
quân, đƣợc nhận cho làm kẻ nâng khăn sửa túi thiếp đã lấy làm mãn nguyện lắm. Ngờ đâu thái sƣ đem
lòng bất lƣơng, làm ô nhục thiếp, thiếp giận không chết ngay đƣợc, chỉ vì chƣa gặp đƣợc tƣớng quân để
từ giã lần cuối cùng, cho nên còn nhịn nhục sống đến bây giờ. Nay may đƣợc gặp nhau, thế là hả rồi. Tấm
thân đã nhơ nhuốc này không xứng đáng thờ ngƣời anh hùng, thiếp xin chết ở trƣớc mặt chàng để tỏ rõ
lòng thiếp!
Điêu Thuyền nói xong, tay vịn bao lơn, mắt nhìn ra ao sen, định nhảy xuống.
Lã Bố vội vàng ôm ngay lấy Điêu Thuyền, khóc nói rằng:
- Lòng nàng tôi biết đã lâu, chỉ hiềm chƣa đƣợc nói với nhau đấy thôi!
Điêu Thuyền gạt tay Lã Bố ra nói rằng:
- Kiếp này thiếp không đƣợc làm vợ chàng, xin hẹn để kiếp sau!
Lã Bố nói:
- Nếu kiếp này không lấy đƣợc nàng, tôi không phải là ngƣời anh hùng nữa.
Điêu Thuyền nói:
- Thiếp coi một ngày dài bằng một năm, xin chàng thƣơng mà cứu vớt.
Bố nói:
- Tôi lên đến đây, sợ thằng giặc già nó nghi, tôi phải đi ngay.
Thuyền lôi vạt áo Lã Bố lại nói rằng:
- Chàng còn sợ thằng giặc già nhƣ thế, thiếp này không còn mong có ngày nào đƣợc trông thấy trời và đất
nữa!
Bố đứng lại nói rằng:
- Đừng vội vàng, để tôi nghĩ cách đã.
Nói rồi vác kích định ra.
Điêu Thuyền níu lại nói rằng:
- Khi tôi ở chốn buồng the đã đƣợc nghe tiếng tƣớng quân, lừng lẫy nhƣ sấm rót vào tai, tƣởng rằng ở đời
này chỉ có một ngƣời nhƣ thế chớ không có hai. Ai ngờ tƣớng quân lại chịu dƣới quyền áp chế của ngƣời
khác!
88
Nói rồi, nƣớc mắt chảy xuống nhƣ mƣa.
Lã Bố thẹn đỏ cả mặt, dựa kích vào một chỗ, quay lại ôm lấy Điêu Thuyền, dỗ dành an ủi. Hai ngƣời
quấn quấn quýt quýt không nỡ buông nhau ra.
Đổng Trác ở trên điện, bỗng ngoảnh lại không thấy Lã Bố trong bụng nghi ngay, vội vàng xin cáo từ lên
xe về phủ thấy ngựa của Bố buộc trƣớc cửa phủ, Trác bèn hỏi lính canh cửa. Lính canh nói:
- Ôn hầu vào nhà sau.
Trác mắng quân canh cửa, đi thẳng ngay vào hậu đƣờng, không thấy Lã Bố. Trác gọi Điêu Thuyền cũng
không thấy thƣa. Trác hỏi ngƣời hầu gái. Ngƣời hầu gái thƣa: Điêu Thuyền ở trong vƣờn sau ngắm hoa.
Trác vào vƣờn sau tìm, thấy Lã Bố và Điêu Thuyền đang nói chuyện với nhau ở bên Đình Phƣợng Nghi,
họa kích dựng một bên.
Trác giận quát
to một tiếng.
Bố thấy Trác đến, cả sợ, quay đầu chạy.
Trác vớ ngay lấy ngọn họa kích đuổi theo. Bố chạy mau, Trác béo phục phịch, đuổi không kịp, bèn cầm
kích ném theo Lã Bố. Bố gạt rơi xuống đất, Trác nhặt kích lại đuổi, nhƣng Bố đã chạy xa. Trác đuổi ra
tận cửa vƣờn, thì một ngƣời xăm xăm chạy đến, đâm sầm ngay vào Đổng Trác. Trác ngã quỵ xuống đất.
Thế rõ thực là:
Khi căm xông thắng trên mây tía
Mình béo lăn kềnh đến đất đen.
Chƣa biết ngƣời ấy là ai, xem hồi sau mới rõ.
89
HỒI 9
Trừ hung bạo, Lã Bố giúp Tư đồ;
Chiếm Trường An, Lý Thôi nghe Giả Hủ
Ngƣời đi va vào Đổng Trác, tức là Lý Nho, Nho thấy Trác ngã, vội vàng đỡ Trác đứng dậy, dìu vào ngồi
trong thƣ viện.
Trác hỏi Lý Nho:
- Ngƣơi đến đây làm gì?
Lý Nho thƣa:
- Tôi chợt qua cửa phủ, thấy nói thái sƣ giận đi vào vƣờn sau tìm Lã Bố, tôi vội vàng chạy vào, thì gặp Lã
Bố chạy ra, kêu lên rằng: "Thái sƣ giết ta". Bởi thế, tôi hấp tấp vào đây để can ngăn thái sƣ, chẳng may
chạm phải thái sƣ, thật đáng tội chết!
Trác nói:
- Không thể tha đƣợc thằng nghịch tặc ấy! Nó dám đùa bỡn ái cơ của ta. Thế nào ta cũng giết chết nó mới
nghe.
Lý Nho can rằng:
- Thái sƣ không nghĩ cho chín; ngày xƣa vua Trang Vƣơng nƣớc Sở, trong bữa tiệc "Dứt dãi mũ" đã tha
tội cho Tƣởng Hùng đã đùa bỡn với ngƣời vợ yêu, đến sau bị binh nhà Tần làm khốn, đƣợc Tƣởng Hùng
cố sức liều chết cứu thoát đƣợc. Nay Điêu Thuyền chẳng qua là một đứa con gái mà Lã Bố là một mãnh
tƣớng tâm phúc của thái sƣ, nếu thái sƣ nhân dịp này đem Điêu Thuyền cho Bố, chắc Bố cảm ơn lắm, lấy
chết báo lại thái sƣ, xin thái sƣ nghĩ đi nghĩ lại.
Trác nghĩ ngợi hồi lâu rồi nói rằng:
- Ngƣơi nói cũng phải, để ta nghĩ kỹ xem.
Lý Nho tạ từ rồi ra. Trác vào ngay hậu đƣờng gọi Điêu Thuyền ra hỏi rằng:
- Sao mày có tƣ tình với Lã Bố?
Điêu Thuyền khóc thƣa rằng:
- Thiếp đang đứng xem hoa, bỗng Lã Bố đột ngột ở đâu đến. Thiếp vội vàng toan tránh. Bố nói: "Tôi là
con thái sƣ, việc gì phải tránh?". Rồi y cầm kích ép thiếp đến đình Phƣợng Nghi. Thiếp thấy y có lòng bất
lƣơng, sợ xâm phạm tới mình thiếp, định đâm đầu xuống ao sen tự tận, nhƣng lại bị y ôm chặt lấy. Đang
lúc giằng co không biết sống chết thế nào, may có thái sƣ chạy lại cứu đƣợc tính mệnh.
Trác lại hỏi:
- Nay ta đem mày gả cho nó, mày có thuận không?
Điêu Thuyền giật mình, khóc rằng:
- Thiếp đã đƣợc vào hầu quý nhân, nay lại đem gả cho thằng ở, thiếp thà chết chứ không chịu đƣợc nhục [email protected]
90
này!
Bèn rút thanh bảo kiếm treo ở vách, toan tự vẫn.
Trác vội vàng giằng lấy thanh gƣơm và ôm chặt lấy Điêu Thuyền và nói rằng:
- Ta nói bỡn đấy mà!
Thuyền nằm ngã vào lòng Trác, bƣng mặt khóc rằng:
- Đây hẳn là mẹo của Lý Nho, Nho với Bố hai đứa là bạn thân với nhau, nên Nho mới bày ra mẹo này,
không kể gì đến thể diện của thái sƣ và tính mệnh của tiện thiếp, thiếp phải xả thịt chúng nó ra.
Trác nói:
- Ta sao nỡ bỏ nàng.
Điêu Thuyền lại nói:
- Thái sƣ dẫu có lòng thƣơng yêu, cũng không nên ở đây lâu, sợ bị Lã Bố làm hại.
Trác dỗ dành Điêu Thuyền rồi nói rằng:
- Ngày mai chúng ta về My Ổ, cùng hƣởng sung sƣớng, đừng lo gì nữa.
Thuyền mới lau nƣớc mắt
lạy tạ.
Hôm sau Lý Nho vào ra mắt, nói rằng:
- Hôm nay tốt ngày thái sƣ nên đem Điêu Thuyền gả cho Lã Bố.
Trác nói:
- Chuyện ấy ta đã nghĩ rồi. Lã Bố với ta là quan hệ cha con, làm thế không tiện. Ta tha tội cho Bố, ngƣơi
nên truyền đạt cho Bố biết ý ta và tìm lời an ủi Bố thế là đƣợc rồi!
Nho nói:
- Thái sƣ đừng dễ mê hoặc vì một ngƣời đàn bà.
Trác giận đổi sắc mặt mắng rằng:
- Thế thì vợ mày mày có đem cho nó không? Việc Điêu Thuyền cấm không đƣợc động đến nữa, còn nói
tao sẽ chém đầu.
Lý Nho trở ra, ngẩng mặt lên trời than rằng:
- Lũ chúng ta chết cả về tay ngƣời đàn bà!
Đời sau có thơ rằng:
Tƣ đồ khéo mƣợn khách má đào,
91
Chẳng dùng gƣơm giáo, chẳng dùng dao,
Hổ Lao ba trận hoài bao sức,
Phƣợng Nghi chiến thắng ấy lạ sao!
Ngay hôm ấy Đổng Trác hạ lệnh về My Ổ, trăm quan đều tống tiễn. Điêu Thuyền ngồi trên xe, xa trông
thấy Lã Bố đứng ở trong đám đông ngƣời, mắt nhìn vào trong xe.
Thuyền giả cách che mặt làm ra dáng đau khóc bi thảm.
Xe đã đi xa. Lã Bố còn cầm cƣơng ngựa đứng trên gò đất, nhìn đám bụi mù mịt than tiếc bực dọc. Chợt
nghe sau lƣng có ngƣời hỏi rằng:
- Ôn Hầu sao không theo thái sƣ đi, lại đứng đấy nhìn xe mà than thở?
Bố quay đầu lại xem ai, thì ra là tƣ đồ Vƣơng Doãn.
Chào hỏi xong, Doãn nói:
- Tôi mấy bữa nay, hơi khó ở, không đi đâu, cho nên chƣa có dịp gặp tƣớng quân. Bữa nay thái sƣ về My
Ổ, nên tôi phải gƣợng ra tiễn, may sao lại gặp tƣớng quân. Xin hỏi tƣớng quân làm sao đứng đây thở
than?
Bố nói:
- Chỉ vì con gái ông đấy!
Doãn giả cách thất kinh hỏi rằng:
- Từ hôm ấy đến nay con tôi vẫn chƣa về với tƣớng quân à?
Bố nói:
- Thằng giặc già ấy lấy làm thiếp của nó đã lâu rồi?
Doãn lại giả thất kinh:
- Không ngờ lại nhƣ thế!
Bố bèn đem chuyện kể lại đầu đuôi cho Vƣơng Doãn nghe. Vƣơng Doãn ngửa mặt lên trời, chân giẫm
xuống đất, thừ ngƣời ra không nói gì. Mãi hồi lâu, Doãn mới nói rằng:
- Không ngờ thái sƣ lại làm cái việc cầm thú ấy...
Rồi kéo tay Lã Bố, nói rằng:
- Xin tƣớng quân hãy đến nhà tôi nói chuyện.
Bố theo Doãn về. Doãn mời Bố vào nhà trong kín đáo, sai làm rƣợu khoản đãi.
Bố lại đem việc gặp Điêu Thuyền ở đình PHƣợng Nghi kể hết đầu đuôi cho Doãn nghe.
92
Doãn nói:
- Thái sƣ làm nhục con gái tôi, cƣớp vợ tƣớng quân. Thiên hạ ngƣời ta sẽ chê cƣời cho, nhƣng ngƣời ta
không chê cƣời thái sƣ đâu mà ngƣời ta chỉ chê cƣời tƣớng quân và tôi thôi. Tôi già yếu chẳng kể làm gì,
chỉ tiếc thay tƣớng quân là bậc anh hùng tiếng tăm lừng lẫy một đời, mà phải chịu cái nhục này.
Bố nghe nói, cơn giận bốc lên bừng bừng, nắm tay đấm xuống bàn, kêu một tiếng thật to.
Doãn vội vàng nói rằng:
- Lão trót lỡ lời... xin tƣớng quân nguôi giận!
Bố nói:
- Ta thề sẽ giết chết thằng giặc già ấy để rửa nhục.
Doãn vội vàng lấy tay bƣng miệng Bố can rằng:
- Tƣớng quân chớ nói, nhỡ ra có liên lụy đến lão.
Bố nói:
- Đại trƣợng phu sinh ra trong trời đất, lẽ đâu lại cứ ngậm ngùi chịu làm tôi tớ ngƣời khác mãi ru!
Doãn nói thêm một câu rằng:
- Tài nhƣ tƣớng quân thì thái sƣ làm sao có thể kìm hãm đƣợc.
Bố lại nói:
- Tôi muốn giết thằng giặc già ấy, nhƣng ngại rằng còn vƣớng tình cha con, sợ ngƣời sau chê cƣời chăng?
Doãn tủm tỉm cƣời nói rằng:
- Tƣớng quân họ Lã, mà thái sƣ thì họ Đổng. Thử hỏi lúc thái sƣ cầm kích lao tƣớng quân ở đình Phƣợng
Nghi, liệu còn có tình cha con không?
Bố hăng hái đứng lên nói rằng:
- Nếu tƣ đồ không dạy tôi câu ấy, suýt nữa tôi lầm.
Doãn thấy Lã Bố đã quyết tâm giết Trác bèn bảo Lã Bố rằng:
- Giúp nhà Hán, tƣớng quân mới thực là trung thần để tiếng trong sử xanh mãi mãi. Nếu tƣớng quân giúp
Đổng Trác thì là phản thần, sẽ để tiếng xấu muôn đời.
Bố đứng dậy lạy Vƣơng Doãn và nói rằng:
- Ý tôi đã quyết rồi. Tƣ Đồ không nên nghĩ nữa.
Doãn nói:
93
- Tôi sợ việc không xong thì vạ to.
Bố liền rút con dao đeo ở mình, đâm một nhát vào cánh tay, chảy máu ra để thề.
Doãn quỳ xuống lạy tạ, nói rằng:
- Hƣơng hỏa nhà Hán, nay không đến nỗi mất, đều là ơn tƣớng quân giữ kín, đừng để tiết lộ ra. Khi nào
việc đến nơi tôi sẽ có mƣu kế. Lúc đó tôi sẽ xin báo cho tƣớng quân biết.
Bố khẳng khái nhận lời rồi trở ra.
Doãn lập tức mời quan bộc sa là Sĩ Tôn Thụy, quan tƣ lệ hiệu úy là Hoàng Uyển đến để bàn việc ấy.
Thụy nói:
- Nay vua mệt mới khỏi, nên sai một ngƣời nói khéo đến My Ổ mời Trác vào đây để bàn việc nƣớc. Một
mặt lấy mật chiếu của thiên tử trao cho Lã Bố sai phục quân trong cửa triều, đợi Trác vào đến nơi sẽ giết
đi. Chƣớc ấy là hơn cả.
Uyển nói:
- Nhƣng có ai dám đi mời không?
Thụy nói:
- Có quan kỵ đô úy Lý Túc là ngƣời cùng quận với Lã Bố. Vì Trác không thăng chức cho, vẫn mang bụng
oán tức, ta sai ngƣời ấy đi chắc Trác không nghi ngờ.
Doãn cho là phải, bèn mời Lã Bố đến bàn bạc.
Bố nói:
- Ngày xƣa xui ta giết Đinh Nguyên cũng là ngƣời ấy. Nay hễ sai mà không đi, ta sẽ chém ngay trƣớc.
Các quan mật sai mời Lý Túc đến. Bố bảo Túc:
- Xƣa ông xui tôi giết Đinh Kiến Dƣơng để về với Đổng Trác. Nay Đổng Trác trên dối thiên tử, dƣới hại
sinh linh, tội ác đã nhiều, cả ngƣời và thần đều giận. Vậy ông hãy mang chiếu thiên tử, triệu Trác vào
chầu, rồi ta phục binh giết nó đi, cố giúp nhà Hán, cùng làm trung thần nghĩa sĩ, ông tính thế nào?
Túc nói:
- Tôi cũng muốn trừ thằng giặc ấy đã lâu, hiềm vì chƣa gặp ai cùng lòng. Nay tƣớng quân có bụng ấy, là
trời giúp tôi đó. Tôi sao dám hai lòng?
Nói đoạn Túc bẻ một cái tên ra thề.
Doãn nói:
- Ông làm nổi việc này, lo gì chẳng đƣợc quyền cao chức trọng.
94
Hôm sau Túc dẫn vài mƣơi tên kỵ mã đến My Ổ, sai ngƣời báo tin cho Trác biết rằng có chiếu thiên tử
đến. Trác cho mời vào, Lý Túc vào lạy, Trác nói:
- Thiên tử có chiếu gì?
Túc thƣa:
- Thiên tử vừa mệt mỏi, muốn hội văn vũ ở cung Vị Ƣơng để bàn nhƣờng ngôi cho thái sƣ, nên sai tôi
cầm chiếu này đến đây.
Trác hỏi:
- Ý Vƣơng Doãn thế nào?
Túc thƣa:
- Vƣơng tƣ đồ đã sai ngƣời đắp đền thụ thiện, chỉ mong đợi thái sƣ về.
Trác mừng rỡ nói rằng:
- Thảo nào đêm ta nằm mộng thấy một con rồng quấn vào mình. Hôm nay quả nhiên có tin mừng. Dịp
này không nên để lỡ.
Bèn sai bốn tƣớng tâm phúc là Lý Thôi, Quách Dĩ, Trƣơng Tế, Phàn Trù lĩnh ba nghìn quân phi hùng giữ
My Ổ rồi ngay hôm ấy sắp xe kiệu vào kinh. Trác ngoảnh lại bảo Lý Túc:
- Hễ ta làm vua thì cho ngƣơi làm chức Chấp kim ngõ.
Túc lạy tạ, xƣng thần.
Trác vào từ giã mẹ. Mẹ Trác bấy giờ đã hơn chín mƣơi tuổi, hỏi Trác:
- Con đi đâu?
Trác nói:
- Con sắp đi nối ngôi vua nhà Hán. Nay mai mẹ sắp lên làm Hoàng Thái Hậu đấy.
Mẹ nói:
- Ta mấy hôm nay cứ nóng ruột giật mình, sợ không phải điềm hay!
Trác nói:
- Mẹ sắp làm quốc mẫu, chẳng trách giật mình!
Nói rồi từ giã mẹ. Đến lúc đi, bảo Điêu Thuyền rằng:
- Ta làm thiên tử, sẽ lập nàng làm quý phi.
Điêu Thuyền đã biết rõ mọi chuyện, giả cách hớn hở mừng rỡ, lạy tạ.
95
Trác lên xe về Trƣờng An, quân sĩ đi tiễn tiền hô hậu ủng. Đi chƣa đƣợc ba mƣơi dặm, tự nhiên xe gẫy
một bánh. Trác xuống xe cƣỡi ngựa, đi chƣa đƣợc mƣời dặm, ngựa tự dƣng lồng lên gầm thét dữ tợn, lôi
đứt dây cƣơng.
Trác hỏi Lý Túc:
- Xe gẫy bánh, ngựa đứt dây cƣơng, là điềm thế nào?
Túc nói:
- Thế là cái điềm thái sƣ nối ngôi nhà Hán, thay cũ đổi mới. Từ nay thái sƣ sẽ ngồi kiệu ngọc yên vàng.
Trác nghe lấy làm lọt tai.
Hôm sau đƣơng đi bỗng có cơn gió dữ nổi lên ầm ầm, mây kéo nghịt trời, Trác lại hỏi Túc:
- Thế là điềm gì?
Túc nói:
- Chúa công sắp lên ngôi rồng, cho nên mới có những ráng hồng mây tía, để thêm oai trời.
Trác lại mừng không lo gì nữa.
Khi Đổng Trác đến Trƣờng An, trăm quan đều ra đón rƣớc duy có Lý Nho cáo bệnh ở nhà không ra đón.
Trác đến tƣớng phủ. Lã Bố vào mừng.
Trác nói:
- Hễ ta làm vua. Phụng Tiên sẽ thống lĩnh cả binh mã trong thiên hạ.
Bố lạy tạ rồi nghỉ ngay ở dƣới trƣớng.
Đêm hôm ấy, có một lũ trẻ đi ngoài đƣờng hát rong, gió đƣa tiếng hát vào tận màn. Hát rằng:
"Thiên lý thảo
Hà thanh thanh
Thập nhật bốc
Bắt đắc sinh"
(Cỏ ngàn dặm
Sao xanh xanh?
Trên mƣời ngày
Chẳng đƣợc sống)
Tiếng hát nghe thực ai oán.
Trác nghe thấy mới hỏi Lý Túc:
- Trẻ hát nhƣ thế, hay dở thế nào?
96
Túc thƣa:
- Thế nghĩa là họ Lƣ sắp mất, họ Đổng sắp lên.
Mờ mờ sáng hôm sau, Trác sai bày nghi vệ, rồi bắt kẻ hầu ngƣời hạ, đi theo vào trong triều. Bỗng thấy
một đạo quân áo xanh, khăn trắng, tay cầm một cái sào dài, trên buộc mảnh vải dài một trƣợng, hai đầu
viết hai chữ khẩu.
Trác lại hỏi Lý Túc:
- Ngƣời ấy làm thế là ý thế nào?
Túc nói:
- Nó là một thằng rồ.
Rồi bảo tƣớng sĩ cứ việc đẩy xe đi.
Trác vào đến triều, các quan đều mặc áo trào, đứng đón cả hai bên đƣờng, Lý Túc tay cầm thanh bảo
kiếm, vịn xe Đổng Trác đẩy đi. Đến cửa Bắc Dịch, quân sĩ đều bị ngăn cả lại ở ngoài cửa, chỉ có hai mƣơi
ngƣời đƣợc đẩy xe đi vào.
Trác vào khỏi cửa, thấy bọn Vƣơng Doãn, ai nấy đều cầm gƣơm đứng cửa điện, sợ hỏi Lý Túc:
- Họ cầm gƣơm là ý gì?
Lý Túc không trả lời, cứ việc đẩy xe thẳng vào.
Vƣơng Doãn bấy giờ mới thét to lên rằng:
- Phản tặc đã đến đây, võ sĩ đâu?
Hai bên hơn một trăm võ sĩ kéo ra, ngƣời cầm gƣơm kẻ vác đao, cùng đổ xô lại đâm Đổng Trác. Trác
mặc áo giáp ở trong, giáo đâm không thủng, chỉ bị thƣơng ở tay, ngã xuống xe, Trác gọi to lên rằng:
- Con ta Phụng Tiên đâu?
Lã Bố đứng ở đằng sau, nghe thấy tiếng gọi đến tên, bèn thét lên một tiếng rồi chạy ra nói rằng:
- Nay ta vâng chiếu vua giết thằng giặc này!
Một ngọn kích đâm trúng ngay cổ họng Đổng Trác.
Lý Túc liền cắt đầu Trác, lấy tay xách lên.
Lã Bố tay trái cầm kích, tay phải thò vào bọc, lấy tờ chiếu ra, nói to lên rằng:
- Phụng chiếu vua, giết đƣợc tặc thần là Đổng Trác, còn các ngƣời khác tha cho cả!
Các tƣớng sĩ đều reo:
- Vạn tuế! [email protected]
97
Đời sau có thơ rằng:
Bá nghiệp thành công hóa đế vƣơng
Không thành cũng vẫn đƣợc giàu sang
Ai biết lòng trời không thiên vị
My Ổ thành ra đất nát hoang.
Lã Bố lại hô lên rằng:
- Giúp Đổng Trác làm điều tàn ngƣợc, đều tự Lý Nho cả, ai đi bắt nó cho ta?
Lý Túc xin đi.
Chợt nghe có tiếng reo ngoài cửa triều rồi có ngƣời vào báo rằng:
- Ngƣời nhà Lý Nho đã trói Lý Nho đem lại nộp.
Vƣơng Doãn sai điệu Nho ra chợ chém; rồi lại sai đem đầu và thây Đổng Trác đi diễu, loan báo khắp các
ngả đƣờng cho mọi ngƣời cùng biết.
Thây Trác to béo; quân sĩ lấy mồi cắm vào rốn đốt lửa làm đèn, mỡ chảy đầy cả ra đƣờng cái; nhân dân ai
đi qua cũng lấy gạch đá ném vào đầu, lấy chân đạp vào thây.
Vƣơng Doãn lại sai Lã Bố cùng với Hoàng Phủ Tung, Lý Túc lĩnh năm vạn quân đến My Ổ bắt ngƣời nhà
Đổng Trác và tịch biên gia sản.
Lý Thôi, Quách Dĩ, Trƣơng Tế, Phàn Trù, nghe tin Trác đã chết, mà Lã Bố thì sắp đến My Ổ, liền dẫn
quân phi hùng, ngay đêm hôm ấy chạy ra Lƣơng Châu.
Lã Bố đến My Ổ, trƣớc hết tìm Điêu Thuyền.
Hoàng Phủ Tung sai đem những con gái nhà lƣơng thiện bị Đổng Trác bắt hiếp vào làm tỳ thiếp, tha cho
về nhà cả. Còn bao nhiêu họ hàng thân thuộc nhà Đổng Trác, không cứ lớn bé già trẻ đều đem ra giết
sạch. Mẹ Trác cũng bị giết, em Trác là Đổng Mân, cháu Trác là Đổng Huy cũng bị chém, đầu bêu đi các
ngã ba. Lại tịch thu những của cải chứa ở trong nhà, vàng vài mƣơi vạn lạng, bạc vài trăm vạn lạng; vóc,
nhiễu, châu báu, đồ đạc không biết bao nhiêu mà kể. Xong rồi Tung về báo để Vƣơng Doãn biết.
Doãn khao thƣởng quân sĩ thực to, mở tiệc yến ở lễ đƣờng tƣớng phủ, họp cả các quan lại uống rƣợu ăn
mừng.
Đang ăn bỗng có ngƣời vào báo rằng:
- Thây Đổng Trác đang phơi ở chợ, bỗng có một ngƣời đến cúi xuống thây khóc vang lên.
Doãn giận lắm, quát rằng:
- Giết đƣợc Đổng Trác, quan dân ai ai cũng mừng cả, đứa nào lại dám khóc? Võ sĩ đâu, ra trói cổ nó điệu
vào đây ta hỏi!
Một lát quân dẫn ngƣời khóc vào, tƣởng là ai, hóa ra quan thị trung Sái Ung, Doãn tức giận nói:
98
- Nay trừ đƣợc thằng giặc Đổng Trác đi, là may cho xã tắc lắm. Ngƣời là bề tôi nhà Hán, đã không mừng
cho xã tắc, lại khóc thằng giặc là cớ làm sao?
Ung xin nhận tội nói rằng:
- Tôi tuy chẳng ra gì, cũng có biết đôi điều nghĩa lớn lẽ đâu lại theo Đổng Trác. Nhƣng vì tôi với Trác có
chút ơn tri ngộ nên tôi tự cảm xúc thƣơng khóc. Tôi cũng biết nhƣ thế là có tội nặng. Nhƣng xin ngài hãy
rộng thứ cho: Nếu bị thích chữ vào mặt, vào chân nhƣng vẫn đƣợc sống chép nốt pho Hán sử để chuộc
tội, thì may cho tôi quá!
Các quan tiếc Ung là ngƣời tài, ai cũng cố sức nói hộ, Quan thái phó là Mã Nhật Đê cũng ghé vào tai
Doãn nói thầm rằng:
- Sái Ung là ngƣời tài, không mấy đời có đƣợc. Để cho hắn sống làm nốt pho Hán sử cũng là một điều
hay! Vả lại Ung là một ngƣời hiếu hạnh, nay đem giết đi, e mất lòng thiên hạ.
Doãn nói:
- Ngày xƣa, vua Hiếu Vũ không giết Tƣ Mã Thiên, sau để cho Tƣ Mã Thiên chép nốt sách sử, vì thế cho
nên mới có sách sử gièm pha truyền đến bây giờ. Nay đang lúc vận nƣớc suy yếu, chính sự nhầm lẫn,
không nên để kẻ nịnh thần cầm bút ở bên mình ấu chúa, chúng ta sẽ bị nó chê cƣời.
Mã Nhật Đế không nói gì nữa, đi trở ra, nói riêng với các quan rằng:
- Vƣơng Doãn cũng không toàn mệnh đƣợc đâu! Ngƣời hiền là rƣờng mối nhà nƣớc, sách sử là điển cố
nhà nƣớc. Bỏ cả rƣờng mối, dứt cả điển cố, bền lâu
làm sao đƣợc?
Doãn không nghe lời Mã Nhật Đế, sai bỏ Sái Ung vào ngục, bắt phải thắt cổ chết.
Các sĩ phu bấy giờ nghe thấy chuyện, ai cũng thƣơng khóc.
Ngƣời đời sau bàn rằng Ung khóc Đổng Trác đã là không phải, nhƣng Doãn giết Ung thì cũng là quá lắm.
Có thơ than Ung rằng:
Đổng Trác chuyên quyền bất nhân
Ung sao rƣớc lấy vạ vào thân?
Bây giờ Gia Cát nằm trong túi
Đâu chịu ra thờ kẻ loạn thần?
Lý Thôi, Quách Dĩ, Trƣơng Tế, Phàn Trù trốn sang Thiểm Tây, sai ngƣời đến Trƣờng An, dâng biểu xin
tạ tội.
Vƣơng Doãn nói:
- Đổng Trác làm loạn, là bởi bốn đứa giúp cả. Nay tuy đại xá thiên hạ, duy bốn đứa ấy, không thể tha
đƣợc.
Sứ giả về báo Lý Thôi, Thôi nói:
- Xin tha không đƣợc, thì cùng đi trốn cả là xong!
99
Mƣu sĩ là Giả Hủ bàn rằng:
- Các ông bỏ quân mà đi trốn một mình thì chỉ một ngƣời đình trƣởng, cũng bắt trói lại đƣợc. Chi bằng ta
tụ tập ngƣời Thiểm Tây và quân mã của mình, kéo thẳng vào Trƣờng An đánh báo thù cho Đổng Công.
Đƣợc ra thì lấy danh nghĩa triều đình mà hiệu lệnh thiên hạ. Ngộ thua, bấy giờ sẽ chạy cũng chƣa muộn.
Bọn Lý Thôi lấy làm phải, liền nói phao lên ở Tây Lƣơng rằng:
- Vƣơng Doãn muốn giết sạch cả ngƣời Tây Lƣơng
Dân chúng đều sợ hãi.
Lũ Lý Thôi lại nói khích rằng:
- Chịu chết uổng công vô ích, có ai theo ta làm phản không?
Dân chúng xin theo cả. Bởi thế lũ Lý Thôi một đƣợc hơn mƣời vạn quân, chia làm bốn đƣờng, kéo vào
Trƣờng An. Đi đƣờng lại gặp con rể Đổng Trác là trung lang tƣớng Ngƣu Phụ, đem năm nghìn quân đi
báo thù cho bố vợ. Lý Thôi hợp hai toán làm một, sai Phụ làm tiền khu đi trƣớc, bốn tƣớng dần dẫn kéo đi
sau.
Vƣơng Doãn nghe thấy binh Tây Lƣơng kéo đến bèn bàn với Lã Bố, Bố nói:
- Tƣ đồ đừng lo. Tôi coi chúng nó nhƣ đàn chuột.
Rồi cùng với Lý Túc đem quân ra. Túc đi trƣớc nghênh địch, cùng Ngƣu Phụ đánh nhau một trận. Phụ
chống không nổi thua chạy.
Chẳng ngờ canh hai đêm hôm ấy, nhân lúc Túc không phòng bị, Ngƣu Phụ kéo quân đến cƣớp trại Lý
Túc. Quân Túc rối rít bỏ chạy ra hơn ba mƣơi dặm, chết mất quá nửa. Túc vào ra mắt Lã Bố. Bố nổi giận
mắng rằng:
- Sao mày dám làm mất nhuệ khí của ta?
Nói rồi liền chém Lý Túc, treo đầu ở cửa quân.
Hôm sau Lã Bố tiến binh, cùng Ngƣu Phụ đối địch. Phụ địch sao nổi đƣợc Bố, cho nên lại thua chạy.
Đêm hôm ấy Ngƣu Phụ gọi tƣớng tâm phúc tên là Hồ Xích Nhi bảo rằng:
- Lã Bố kiêu dũng lắm, thế khó địch nổi. Sao bằng ta không cho bọn Lý Thôi biết, ngầm giấu vàng bạc,
châu báu đem dăm ba ngƣời thân tín bỏ trốn đi.
Hồ Xích Nhi ƣng thuận. Ngay đêm hôm ấy Ngƣu Phụ nhặt nhanh vàng bạc, châu báu, bỏ trại đi, chỉ đem
ba bốn ngƣời đi theo. Đi đến một con sông, lúc súc qua đò, Xích Nhi trông thấy của cải ngốt mắt, muốn
chiếm lấy một mình, liền giết Ngƣu Phụ đem đầu Phụ đến dâng Lã Bố. Bố hỏi đầu đuôi ngƣời đi theo
khai rằng: "Xích Nhi giết Phụ để lấy của", Bố giận, lập tức giết ngay Xích Nhi.
Lã Bố dẫn quân tiến lên, gặp ngay quân mã Lý Thôi kéo đến. Bố không đợi cho bày trận, vác kích tế ngựa
thúc quân xông vào, quân Lý Thôi không chống đƣợc, lui hơn năm mƣơi dặm, dựa vào sƣờn núi cắm trại.
Lý Thôi cho mời Quách Dĩ, Trƣơng Tế, Phàn Trù lại bàn rằng:
- Lã Bố tuy khỏe nhƣng vô mƣu, không lo sợ mấy. Nay ta đóng quân ở cửa hang, mỗi ngày ra khiêu chiến [email protected]
100
một lần. Quách tƣớng quân thì lĩnh quân đánh ở mặt sau, bắt chƣớc lối Bành Việt quấy rối Sở ngày xƣa.
Nghe khua chiêng thì tiến binh, nghe đánh trống thì rút quân. Trong khi ấy thì hai ông chia quân ra hai
đƣờng, đi tắt vào lấy Trƣờng An. Bên nó đầu cuối không tiếp ứng đƣợc nhau, tất nhiên sẽ thua.
Mọi ngƣời dùng kế ấy.
Lã Bố dẫn quân đến dƣới núi, Lý Thôi đem binh ra đánh. Bố hầm hầm xông vào trận. Thôi lui chạy lên
núi. Trên núi tên đá bắn xuống nhƣ mƣa. Bố không lên đƣợc. Chợt có ngƣời báo rằng:
- Quách Dĩ ở đằng sau đánh lại.
Bố vội vàng quay lại đánh,
nhƣng nghe thấy tiếng trống vang lên, quân Dĩ đã lui rồi. Bố vừa toan thu
quân, thì một chiêng khua, quân Thôi trên núi lại đánh xuống. Bố chƣa kịp đối địch, đằng sau Quách Dĩ
lại tiến lên đánh. Khi Lã Bố trở lại thì Dĩ lại đánh trống rút quân về. Lã Bố tức đầy ruột, ròng rã bốn hôm.
Bố muốn đánh không đánh đƣợc, muốn thôi cũng không thôi đƣợc. Đang lúc tức mình có thám mã lại báo
rằng:
- Trƣơng Tế, Phàn Trù, hai cánh quân mã kéo vào Trƣờng An, kinh thành nguy cấp lắm!
Bố vội vàng thu quân về. Lý Thôi, Quách Dĩ nhân thế đánh dấn lại. Bố vội quá không tham đánh nữa chỉ
tháo đƣờng chạy về kinh cho nhanh, ngƣời ngựa xốn xáo tổn thất khá nhiều. Khi Bố về đến Trƣờng An,
thấy quân giặc đông nghịt, Bố đánh không đƣợc. Quân sĩ thấy Bố hung bạo, bỏ đi theo giặc khá nhiều, Bố
lo lắm.
Vài hôm sau, dƣ đảng của Đổng Trác là Lý Mông, Vƣơng Phƣơng ở trong thành làm nội công cho giặc,
mở trộm cửa thành, bốn mặt giặc kéo ùa cả vào. Lã Bố hết sức chống cự không nổi, dẫn vài trăm quân kỵ
mã đến trƣớc cửa Thanh Tòa, gọi Vƣơng Doãn bảo rằng:
- Thế nguy cấp lắm rồi, xin Tƣ đồ lên ngựa, cùng ra cửa quan với tôi, ta sẽ tìm kế khác.
Doãn cứ vững vàng nghiêm chỉnh nhƣ không, nói rằng:
- May ra nhờ thần linh xã tắc, nhà nƣớc đƣợc yên, là sở nguyện của tôi; nếu không tôi xin đem thân cùng
chết với nƣớc. Gặp hoạn nạn mà bỏ trốn tránh để thoát lấy thân, thì tôi không làm. Xin Ôn Hầu vì tôi mà
nói với các bạn ở Quan Đông hết sức lo tính việc nƣớc.
Lã Bố hai ba lần giục, Doãn nhất định không đi.
Đƣợc một lúc, các cửa thành lửa cháy ngùn ngụt, Lã Bố phải bỏ cả vợ con, dẫn hơn một trăm quân kỵ mã,
chạy ra ngoài cửa ải, đi theo Viên Thuật.
Lý Thôi, Quách Dĩ thả cho quân tha hồ cƣớp bóc, Quan thái thƣờng khanh Chủng Phất, quan thái bộc Lỗ
Quỳ, quan đại hồng lô Chu Hoàn, thành môn hiệu úy Thôi Liệt, việt kỵ hiệu úy Vƣơng Kỳ đều chết vì
nạn nƣớc.
Quân giặc vây kín nội đình. Các thị thần xin vua lên cửa Tuyên Bình để dẹp loạn. Lúc vua lên cửa, lũ Lý
Thôi trông thấy lọng vàng, liền dừng ngựa lại, miệng hô vạn tuế.
Vua Hiến Đế đứng lên lầu hỏi rằng:
- Các ngƣơi chƣa tâu xin, dám tự tiện vào Trƣờng An, ý các ngƣơi muốn làm gì?
101
Thôi, Dĩ ngẩng lên tâu rằng:
- Muôn tâu bệ hạ, Đổng thái sƣ là bầy tôi nhà vua, tự dƣng bị Vƣơng Doãn mƣu giết. Nay chúng tôi đến
tìm Vƣơng Doãn để báo thù cho Đổng công, chứ không dám làm phản. Chúng tôi đƣợc trông thấy Vƣơng
Doãn xin rút quân ngay.
Vƣơng Doãn bấy giờ đứng ở cạnh vua, nghe thấy nói thế tâu rằng:
- Tôi nguyện vì nƣớc giết Trác. Nay chẳng may sự đến thế này, xin bệ hạ đừng tiếc tôi mà lỡ việc nƣớc
ra. Tôi xin xuống gặp hai tên giặc.
Vua dùng dằng không nỡ. Doãn từ trên lầu Tuyên Bình nhảy xuống đất, quát to rằng:
- Vƣơng Doãn đây!
Lý Thôi, Quách Dĩ rút gƣơm ra mắng rằng:
- Đổng thái sƣ tội tình gì mà mày giết?
Doãn nói:
- Tội Đổng Trác đầy trời suốt đất, nói sao cho xiết. Hôm nó chết ở Trƣờng An, từ quan chí dân, ai là
không mừng, chúng bay lại không biết à?
Thôi, Dĩ lại hỏi rằng:
- Ừ, nhƣ thái sƣ có tội đã đành, chúng tao có tội gì, sao xin tha cũng không đƣợc?
Vƣơng Doãn chửi rầm lên mà mắng rằng:
- Nghịch tặc nói làm chi cho lắm! Vƣơng Doãn tao chỉ chờ chết mà thôi.
Thôi, Dĩ giết Doãn ngay dƣới lầu.
Sử quan có thơ khen Vƣơng Doãn rằng:
Vƣơng Doãn bày mƣu hay,
Gian thần bị giết ngay.
Thƣơng dân nên tức ruột.
Xót nƣớc lại chau mày,
Sao to, lòng trung giải,
Mây cao, khí nghĩa đầy.
Đến nay hồn vía ấy.
Quanh quất Phƣợng lâu này.
Lũ Lý Thôi giết Vƣơng Doãn xong rồi, một mặt sai ngƣời bắt cả họ hàng nhà Doãn giết sạch. Sĩ dân ai
nấy đều thƣơng khóc, Lý, Quách lại bàn nhau rằng:
- Đã đến thế này, còn vua không giết nốt để mƣu việc lớn, còn đợi đến bao giờ?
Hai
đứa cầm gƣơm reo to, kéo vào trong cung.
102
Thế rõ thực:
Đầu xỏ tạ tội, tai nạn hết
Gặp quân tặc đảng lại sinh nguy.
Chƣa biết tính mạng vua Hiến Đế ra sao, xem hồi sau sẽ rõ.
103
HỒI 10
Giúp nhà vua, Mã Đằng khởi nghĩa;
Báo thù bố, Tào Tháo cất quân
Lý Thôi, Quách Dĩ hai đứa muốn giết vua Hiến Đế. Trƣơng Tế, Phàn Trù can rằng:
- Không nên! Nay ta vội giết vua nhƣ thế, tôi e rằng thiên hạ không phục. Không bằng cứ để đấy, rồi dụ
chƣ hầu vào trong cửa quan: Trƣớc hết trừ hết vây cánh, rồi sau ta sẽ liệu, nhƣ thế mới tính xong đƣợc
việc thiên hạ.
Lý Thôi, Quách Dĩ nghe lời bèn đóng quân lại.
Vua ở trên lầu phán hỏi rằng:
- Vƣơng Doãn đã bị giết rồi, sao quân mã chƣa rút?
Lý Thôi, Quách Dĩ thƣa rằng:
- Muôn tâu bệ hạ, chúng tôi có công với nhà vua, chƣa đƣợc phong tƣớc, cho nên chƣa dám lui quân.
Vua phán hỏi:
- Các ngƣời muốn đƣợc phong tƣớc gì?
Lý, Quách, Trƣơng, Phàn bốn đứa cầu phong chức hàm gì, đều tự tay viết ra dâng lên, đòi vua phải phong
nhƣ thế. Vua bắt buộc phải nghe theo:
1. Lý Thôi làm sa kỵ tƣớng quân, Trì dƣơng hầu, lĩnh chức tƣ lệ hiệu úy, đƣợc dùng cờ tiết, lƣỡi phủ việt.
2. Quách Dĩ, làm hậu tƣớng quân, Mỹ dƣơng hầu cũng đƣợc dùng cờ tiết, lƣỡi phủ việt. Hai ngƣời cùng
giữ quyền chính trong triều.
3. Phàn Trù, làm hữu tƣớng quân, Vạn niên hầu.
4. Trƣơng Tế, làm phiêu kỵ tƣớng quân, Binh dƣơng hầu.
Trƣơng, Phàn hai ngƣời lĩnh binh ra đóng đồn ở Hoàng Nông.
Còn lũ Lý Mông, Vƣơng Phƣơng đều đƣợc phong làm hiệu úy.
Bọn ấy lại sai ngƣời đi tìm đầu và thây Đổng Trác. Tìm đƣợc ít nhiều da xƣơng vụn nát, chúng lấy gỗ
thơm, khắc thành hình thể, chắp ghép đâu vào đấy, cúng tế thực to, áo mũ quan quách, dùng theo đám ma
nhà vua, chọn ngày tốt làm lễ cất đám rƣớc sang táng ở My Ổ.
Táng xong, bỗng nhiên trời nổi sấm sét, mƣa to gió lớn, mặt đất ngập sâu vài thƣớc. Một tiếng sét đánh
vào áo quan Đổng Trác, đầu và thây bật cả ra ngoài.
Lý Thôi đợi tạnh mƣa, lại đem táng lại. Đêm hôm ấy trời lại mƣa to, sấm sét lại đánh vào áo quan Trác
nhƣ trƣớc; ba lần cải táng không xong, da xƣơng thịt vụn Đổng Trác bị mấy lần sét đánh tan tành.
Lý Thôi, Quách Dĩ cầm đƣợc quyền chính, tàn đãi dân chúng, trăm họ khổ sở điêu đứng. Chúng lại mật
sai những ngƣời tâm phúc hầu bên cạnh vua để dò la ý tứ.
104
Vua Hiến Đế bấy giờ nhƣ ngồi trên chông gai.
Các quan trong triều thăng giáng đều do hai đứa Thôi, Dĩ cả. Muốn thu phục lòng ngƣời, chúng mời Chu
Tuấn vào triều, phong làm chức thái bộc, cho dự triều chính.
Một hôm có ngƣời báo rằng:
- Thái thú Tây Lƣơng là Mã Đằng, thái sự Tịnh Châu là Hàn Toại, hai ngƣời dẫn hơn mƣời vạn quân, kéo
đến Trƣờng An, nói rằng vào để đánh giặc.
Hai ngƣời ấy vốn đã có sai ngƣời vào Trƣờng An, mật kết với thị trung là Mã Vũ, gián nghị đại phu là
Chủng Thiệu, tá trung lang tƣớng là Lƣu Phạm, để ba ngƣời ấy làm nội ứng. Ba ngƣời mật tâu với vua
phong cho Mã Đằng làm chỉnh tây tƣớng quân, Hàn Toại làm chấn tây tƣớng quân, trao cho mỗi ngƣời
một tờ mật chiếu, sai hợp sức nhau lại để đánh giặc.
Lý, Quách, Trƣơng, Phàn nghe tin hai cánh quân ấy sắp đến, họp nhau để bàn. Mƣu sĩ là Giả Hủ nói rằng:
- Hai đám quân ấy từ xa đến, chỉ nên đắp thành cao, hào sâu, cố thủ để chống lại, bất quá chỉ độ trăm
ngày, chúng cạn lƣơng là phải rút. Bấy giờ ta sẽ kéo quân đuổi theo, chắc chắn bắt đƣợc.
Lý Mộng, Vƣơng Phƣơng nói rằng:
- Kế ấy không hay. Chúng tôi xin lĩnh một vạn tinh binh ra đánh, lập tức chém đầu Mã Đằng, Hàn Toại
dâng dƣới cờ.
Gia Hủ nói:
- Hễ mà đánh nhau, tất ta thua!
Hai ngƣời bảo Hủ rằng:
- Nếu hai chúng tôi thua, xin chịu chém đầu. Nhƣng nếu chúng tôi đƣợc, ông cũng phải nộp đầu cho
chúng tôi.
Hủ mới bảo Lý Thôi, Quách Dĩ rằng:
- Ở phía tây Trƣờng An, ngoài hai trăm dặm, có núi Trập Chất, đƣờng ấy hiểm trở, nên sai Trƣơng Tế,
Phàn Trù hai tƣớng ra đóng đồn ở đấy giữ cho vững, rồi hãy để mặc Lý Mông, Vƣơng Phƣơng lĩnh quân
ra đánh.
Lý, Quách nghe lời, điểm một vạn rƣỡi quân mã giao cho Lý Mông, Vƣơng Phƣơng. Hai ngƣời mừng rỡ,
đem quân đi, ra khỏi Trƣờng An hai trăm tám mƣơi dặm hạ trại đóng quân ở đó.
Quân Tây Lƣơng đến, hai ngƣời dẫn quân ra đánh. Lúc hai bên dàn trận rồi,
Mã Đằng, Hàn Toại sóng
ngựa cùng ra trƣớc trận, trỏ Lý Mông, Vƣơng Phƣơng nói rằng:
- Giặc phản nƣớc kia, ai ra bắt lấy nó!
Nói chƣa dứt lời, có tƣớng trẻ tuổi, mặt đẹp nhƣ ngọc, mắt sáng nhƣ sao, mình hổ tay vƣợn, bụng beo [email protected]
105
lƣng sói, tay cầm một ngọn giáo dài, mình cƣỡi con ngựa đẹp đẽ từ trong trận tế ra.
Tƣớng ấy vốn là con Mã Đằng, tên Mã Siêu, tự là Mạnh Khởi, mới có mƣời bảy tuổi, khỏe mạnh không
ai bằng.
Vƣơng Phƣơng thấy Siêu còn bé khinh thƣờng, nhảy ngựa lại đánh. Chƣa đƣợc mƣời hiệp, Mã Siêu đâm
Phƣơng chết ngã xuống đất, rồi quay ngựa trở về.
Lý Mông thấy Phƣơng chết, tế ngựa theo sau Mã Siêu để đánh trả thù. Siêu cứ lững thững đi trở về làm ra
vẻ không biết. Mã Đằng ở cửa trận gọi to: "Đằng sau có ngƣời đuổi theo". Đằng nói chƣa dứt lời, đã thấy
Mã Siêu bắt sống Lý Mông ngay ở trên mình ngựa. Té ra Siêu vẫn biết có Mông đuổi, lờ nhƣ không trông
thấy, đợi cho Mông đến, phóng dao ra đâm. Siêu mới tránh sang một bên, Mông đâm hụt, hai con ngựa
giáp nhau. Siêu bấy giờ mới quờ tay vƣợn ra bắt sống đƣợc Mông.
Quân Lý Mông không có chủ, chạy trốn tán lạc cả. Mã Đằng, Hàn Toại thừa thế đuổi đánh, thắng to,
xông thẳng đến cửa thành hạ trại rồi đem Lý Mông ra chém bêu đầu.
Lý Thôi, Quách Dĩ thấy Mông, Phƣơng cùng bị giết cả, mới tin là Giả Hủ có tài biết trƣớc, bấy giờ mới
nhất định dùng kế của Hủ, chỉ giữ vững các cửa thành mặc bên kia khiêu chiến thế nào cũng không ra.
Quả nhiên chƣa đƣợc hai tháng, quân Mã Đằng, Hàn Toại cạn lƣơng, hai tƣớng phải bàn nhau rút quân
về.
Giữa lúc ấy thì ở trong thành đầy tớ Mã Vũ ra thú với lũ Lý, Quách, kháo rằng chủ nó cùng với Lƣu
Phạm, Chủng Thiệu liên kết với Mã Đằng, Hàn Toại để làm nội ứng. Lý, Quách giận lắm bắt hết cả già
trẻ, lớn bé ba nhà đem ra chợ chém, rồi mang ba đầu lâu ra bêu trƣớc cửa thành.
Mã Đằng, Hàn Toại thấy quân lƣơng đã hết, nội ứng lại bị tiết lộ, phải nhổ trại đem quân về. Lý, Quách
sai Trƣơng Tế đem quân đuổi Mã Đằng, sai Phàn Trù đem quân đuổi Hàn Toại. Quân Tây Lƣơng thua to,
may đƣợc Mã Siêu đi hậu quân đánh lùi đƣợc quân Trƣơng Tế.
Phàn Trù đuổi Hàn Toại, dần dần đuổi kịp, gần đến Trần Thƣơng, Hàn Toại quay ngựa lại bảo Trù rằng:
- Tôi với ông ngƣời cùng làng với nhau, nay sao vô tình quá thế!
Trù thấy nói dừng ngựa lại nhìn rồi nói rằng:
- Có lệnh trên sai, ta phải tuân theo!
Toại
lại nói:
- Tôi lại đây cũng vì việc nƣớc, sao lại quá bức bách nhau nhƣ thế?
Trù nghe xong quay ngựa lại, thu quân trở về, để cho Toại đi. Không ngờ có cháu Lý Thôi là Lý Biệt đi
theo sau, thấy Phàn Trù tha Hàn Toại, về mách với chú. Thôi giận lắm muốn đem binh ra đón đánh Phàn
Trù. Giả Hủ lại can rằng:
- Nay nhân tâm chƣa đƣợc yên, mà cứ dấy binh mãi mãi không nên, sao bằng mở một tiệc rƣợu, mời
Trƣơng, Phàn đến để mừng công, rồi đang cuộc rƣợu bắt Trù đem chém chẳng phải khó nhọc gì.
Lý Thôi ƣng theo kế ấy, bèn mở tiệc mời hai ngƣời đến. Trƣơng, Phàn hớn hở đến ăn yến. Đang giữa tiệc
Lý Thôi sầm mặt lại rồi hỏi rằng:
106
- Phàn Trù sao dám tƣ thông với Hàn Toại, định làm phản hay sao?
Trù giật nẩy mình, chƣa kịp trả lời thì mấy tay đao phủ đã vào kéo Trù ra, chém ngay trƣớc tiệc. Trƣơng
Tế trông thấy khiếp đảm, cúi rạp xuống tận đất. Lý Thôi nâng Tế dậy mà nói rằng:
- Trù mƣu phản, nên ta phải giết. Ngƣời là tâm phúc với ta, việc gì mà sợ.
Nói rồi Thôi đem quân của Trù, giao cho Tế quản lĩnh. Tế dẫn quân về Hoằng Nông.
Từ khi Lý Thôi, Quách Dĩ đánh đƣợc quân Tây Lƣơng, chƣ hầu không ai dám chống lại. Giả Hủ lại
khuyên rằng:
- Phải cốt giữ cho dân đƣợc yên; phải thu dùng những ngƣời hiền tài.
Từ bấy giờ trở đi triều đình mới hơi thấy có vẻ dễ chịu.
Nhƣng không ngờ lại có đám giặc Khăn Vàng ở Thanh Châu nổi dậy, tụ quân vài mƣơi vạn khởi loạn,
cƣớp bóc của dân. Thái bộc là Chu Tuấn xin tiến cử một ngƣời để đi dẹp giặc.
Thôi, Dĩ hỏi ai. Tuấn nói:
- Muốn phá giặc Sơn Đông, phi Tào Tháo không xong.
Lý Thôi nói:
- Bây giờ Tào Tháo ở đâu?
Chu Tuấn thƣa:
- Hiện Tháo đang làm thái thú Đông Quận, trong tay có nhiều quân sĩ, giá sai ngƣời này đi đánh giặc, thì
không mấy bữa giặc sẽ tan.
Lý Thôi mừng lắm, ngay đêm hôm ấy thảo tờ chiếu cho ngƣời mang ra Đông Quận, sai Tào Tháo cùng
với tƣớng Tế Bắc là Pháo Tín đi đánh giặc. Tháo vâng chiếu họp với Pháo Tín, cùng tiến quân đánh giặc
ở Thọ Dƣơng.
Pháo Tín vào đất giặc, bị giặc giết chết. Còn Tào Tháo đuổi giặc đến tận Tế Bắc, giặc hàng vài vạn ngƣời.
Tháo lại dùng ngay giặc làm tiền khu, quân đi đến đâu, giặc hàng đến đấy. Mới đƣợc hơn một trăm ngày
chiêu an đƣợc hơn bốn mƣơi vạn quân hàng. Vừa đàn ông, đàn bà kéo lại theo Tháo hơn một triệu ngƣời.
Tháo tuyển lấy những quân tinh nhuệ, đặt riêng một cánh quân gọi là quân Thạch Châu, còn bao nhiêu
đuổi về cho làm ruộng. Từ đó uy danh Tào Tháo mỗi ngày một lừng lẫy, tiếng đồn về đến tận kinh, triều
đình phong cho Tháo làm Chấn đông tƣớng quân.
Tào Tháo ở Duyện Châu chiêu mộ thu dùng những ngƣời hiền sĩ.
Ở làng Dĩnh Âm châu Dĩnh Xuyên, có một nhà hai chú cháu cùng đi theo Tào Tháo. Ngƣời chú họ Tuân
tên Úc, tự là Văn Nhƣợc, nguyên là con Tuân Côn... Úc trƣớc đã thờ Viên Thiệu, bây giờ bỏ Thiệu về với
Tháo. Tháo cùng Úc nói chuyện xong rồi mừng lắm nói rằng: "Ngƣời này là Tử Phòng của ta đây!", rồi
cho làm hành quân tƣ mã.
Ngƣời cháu tên là Tuân Du, tên chữ là Công Đạt, vốn có tiếng là một danh sĩ, trƣớc đã làm hoàng môn thi [email protected]
107
lang, sau bỏ quan về làng, nay theo chú sang với Tào Tháo. Tháo cho làm hành quân giáo
thụ.
Tuân Du lại nói với Tháo rằng:
- Tôi nghe ở Duyện Châu có một ngƣời hiền sĩ, vốn ở Đông An, họ Trình tên Dục, tự là Trọng Đức,
nhƣng không biết bây giờ ở đâu? Ngƣời ấy chúa công nên dùng.
Tháo nói:
- Ta đã biết tiếng Trình Dục từ lâu.
Nói rồi sai ngƣời về tận Đông An để hỏi cho đƣợc, thấy họ bảo rằng: Trình Dục đang ở trong núi đọc
sách. Tháo cho mời ra, Trình Dục đến bái kiến, Tháo mừng lắm.
Dục lại bảo với Tuân Úc rằng:
- Tôi là ngƣời quê kệch, học hành chƣa đƣợc mấy, không xứng đáng với sự tiến cử của ông. Nay tôi biết
có một ngƣời cùng làng với ông, tên là Quách Gia, tự là Phụng Hiếu, ngƣời ấy thực là hiền sĩ thời nay.
Sao ông không triệu ra?
Úc sực nhớ đến nói rằng:
- Suýt nữa tôi quên mất ngƣời ấy?
Úc nói chuyện ngay với Tháo. Tháo cho đi mời Quách Gia. Gia đến Duyện Châu bàn việc thiên hạ với
Tào Tháo, rồi lại tiến Tháo một ngƣời nữa, dòng dõi vua Quang Vũ, ngƣời Thanh Đức, họ Lƣu tên Hoa,
tự là Tử Dƣơng.
Tháo cho mời Hoa đến. Hoa lại tiến hai ngƣời nữa, một ngƣời ở Sƣơng Ấp, họ Mãn tên Sủng, tự là Bá
Ninh; ngƣời nữa ở Vũ Thành, họ Lã tên Kiền, tự là Tử Khác. Tháo cũng đã biết tiếng hai ngƣời ấy, cho
nên đặt ngay làm trung quân tùng sự.
Hai ngƣời lại tiến Tháo một ngƣời nữa, họ Mao tên Giới, ở Bình Kỳ, tự là Hiếu Tiên. Tháo cũng cho làm
tùng sự.
Đƣợc ít bữa lại có một tƣớng nữa, đem vài trăm quân mã lại xin theo Tháo, ngƣời ở Cự Binh, tên là Vu
Cấm, tự là Văn Tắc. Tháo thấy ngƣời ấy bắn cung cƣỡi ngựa giỏi, võ nghệ hơn ngƣời, liền cho làm điển
quân tƣ mã.
Một hôm Hạ Hầu Đôn lại dắt một ngƣời cực to lớn lại ra mắt Tào Tháo. Tháo hỏi ai, Đôn thƣa rằng:
- Ngƣời ấy ở Trần Lƣu, họ Điển tên Vi, sức khỏe không ai địch nổi. Trƣớc Vi đã theo Trƣơng Mạc, liền
giết vài mƣơi ngƣời rồi trốn vào núi ở. Tôi đi săn gặp Điển Vi đang đuổi hổ nhảy qua suối, nay tôi đem về
dâng chúa công.
Tháo nói:
- Ta xem ngƣời này tƣớng mạo khôi ngô, tất là ngƣời có sức khỏe.
Đôn lại nói:
- Điển Vi từng báo thù cho bạn, giết ngƣời xách đầu ra ngoài chợ, hàng mấy trăm ngƣời không dám đến [email protected]
108
gần. Y sử dụng đƣợc hai ngọn kích sắt, nặng hơn tám mƣơi cân, cắp ngồi trên ngựa, vung múa nhẹ nhƣ
bay.
Tào Tháo lập tức sai Vi ra thử kích.
Vi cắp đôi kích lên ngựa nhẹ nhàng đi lại nhƣ bay.
Bỗng bấy giờ có một cơn gió to, lá cờ lớn trồng dƣới trƣớng lung lay sắp đổ. Quân sĩ lại xúm xít ôm giữ
không nổi.
Điển Vi thấy vậy, từ trên ngựa nhảy xuống, quát to một tiếng, đuổi quân sĩ lui ra, rồi một tay nắm chắc
lấy, cột cờ đứng im phăng phắc giữa luồng gió.
Tháo thấy thế mừng nói rằng:
- Ngƣời này thực là Ác Lai ngày xƣa đây!
Liền cho làm tƣớng đô úy, cởi ngay áo gấm đang mặc cho Điển Vi, lại cho thêm một con ngựa thực tốt và
một bộ yên chạm.
Từ bấy giờ bộ hạ Tào Tháo, văn có ngƣời tài, vũ có tƣớng giỏi, uy danh lừng lẫy cả Sơn Đông. Tháo bèn
sai thái thú Thái Sơn là Ung Thiệu, về quân Lƣơng Gia đón bố là Tào Tung.
Tung trƣớc ở Trần Lƣu, từ khi loạn lánh sang ở Lƣơng Gia. Bấy giờ tiếp đƣợc thƣ bèn cùng em là Tào
Đức và ngƣời nhà hơn bốn mƣơi ngƣời, lại đem hơn một trăm đầy tớ, ngồi mấy trăm cỗ xe, kéo nhau về
Duyện Châu.
Lúc đi qua Từ Châu, quan thái thú ở đấy là Đào Khiêm, tên chữ là Cung Tổ, ngƣời ôn hậu hòa nhã, vốn
xƣa nay vẫn muốn làm quen với Tào Tháo, nay thấy bố Tào Tháo đi qua địa hạt mình bèn thân hành ra
đón chào lạy cung kính, mở tiệc khoản đãi mấy ngày liền. Lúc Tung đi, Khiêm thân đƣa ra khỏi thành, rồi
lại sai đô úy là Trƣơng Khải đem năm trăm bộ binh đi hộ tống.
Khi Tung và ngƣời nhà đi đến địa giới đất Hoa và Phí, bấy giờ vào cuối hạ sang thu, bỗng gặp cơn mƣa
to, phải vào nghỉ nhờ một ngôi chùa. Sƣ tăng trong chùa ra tiếp. Tung thu xếp cho ngƣời nhà nơi ăn chỗ
nghỉ, rồi sai Trƣơng Khải đem quân mã đóng hai bên hành lang chùa.
Bị mƣa ƣớt cả quần áo và hành trang, quân sĩ đều kêu ca oán thán. Trƣơng Khải mới gọi những đầu mục
thủ hạ đến một chỗ vắng và bảo rằng:
- Chúng ta vốn là dƣ đảng Khăn Vàng, bất đắc dĩ phải đầu hàng Đào Khiêm. Từ ấy đến giờ chƣa thấy
đƣợc lợi lộc gì. Nay của cải nhà họ Tào chất đầy bao nhiêu xe cộ, các anh em muốn phú quý, cũng chẳng
khó gì. Canh ba đêm hôm nay, chúng ta bổ cửa chùa vào giết hết cả nhà Tào Tung, lấy sạch của cải, rồi ta
lại cùng nhau về rừng làm nghề lạc thảo, kế ấy anh em nghĩ thế nào?
Quân sĩ đều cùng thuận cả.
Đêm hôm ấy mƣa gió chƣa dứt. Tung đƣơng ngồi bỗng nghe thấy bên ngoài bốn mặt có tiếng hò reo rầm
rĩ. Tào Đức cầm gƣơm ra xem việc gì, bị đâm chết ngay.
Tung vội vàng dắt một ngƣời thiếp chạy vào buồng phƣơng trƣợng, định nhảy qua tƣờng đi trốn, chẳng
may phải ngƣời thiếp to béo không ra lọt. Tung vội vàng cùng ngƣời thiếp ẩn vào trong chuồng tiêu, rồi
cả hai đều bị loạn quân giết mất.
109
Ung Thiệu là ngƣời Tào Tháo sai đi đón bố, chạy thoát, sang ở với Viên Thiệu.
Khải giết hết cả nhà Tào Tung, lấy sạch của cải, đốt chùa, đem năm trăm quân trốn về Hoài Nam.
Đời sau có thơ rằng:
A Man vốn có tiếng gian hùng
Hại cả nhà Sa thật nhẫn lòng
Bỗng chốc gặp ngay ngƣời khác hại
Lòng giời báo ứng khiếp hay không?
Bấy giờ bộ hạ Ung Thiệu có một ngƣời trốn đƣợc về báo với Tào Tháo.
Tháo nghe tin khóc lăn xuống đất, mọi ngƣời vực dậy, Tháo nghiến răng lại nói rằng:
- Đào Khiêm hỡi! Dám thả cho quân giết bố tao. Thù này mày với tao không đội trời chung đƣợc! Nay ta
khởi hết đại quân, sang giết sạch cả Từ Châu mới hả đƣợc giận này!
Liền sai Tuân Úc, Trình Dục lĩnh ba vạn quân ở lại giữ Nhân Thành, Phạm Huyện, Đông An, còn bao
nhiêu quân kéo cả đến Từ Châu, sai Hạ Hầu Đôn, Vu Cấm, Điển Vi làm tiên phong. Tháo hạ lệnh rằng:
- Hễ đánh đƣợc thành trì nào, bao nhiêu dân trong thành đều phải đem giết nhẵn để báo thù cho cha ta.
Bấy giờ có thái thú ở Cửu Giang tên là Biên Nhƣợng vốn là bạn thân với Đào Khiêm, nghe thấy Từ Châu
có nạn, đem năm nghìn quân lại cứu.
Tháo nghe thấy giận lắm, sai Hạ Hầu Đôn đón đƣờng giết chết Biên Nhƣợng.
Trần Cung khi ấy làm tùng sự ở Đông Quân, chơi rất thân với Đào Khiêm, nghe thấy tin Tào Tháo khởi
binh báo thù cho cha, định giết cả dân Từ Châu, sáng tinh sƣơng hôm ấy đến xin vào ra mắt Tào Tháo.
Tháo biết rằng Cung vào để nói cho Đào Khiêm, đã toan không tiếp sau lại nghĩ đến ân cũ nghĩa xƣa, nên
phải mời vào. Cung vào nói rằng:
- Nay tôi nghe thấy ông đem đại binh đến Từ Châu, báo thù cho tôn phụ, ông định đi đến đâu giết sạch
muôn dân, cho nên tôi đến đây xin trình bày một lời Đào Khiêm vốn là hiền nhân quân tử, phải là tội của
Trƣơng Khải, chứ không phải là tội của Khiêm. Vả lại, dân chúng các châu huyện có thù gì với tƣớng
quân, xin tƣớng quân nghĩ lại cho kỹ rồi sẽ làm.
Tháo nổi giận nói rằng:
- Trƣớc kia ông đã bỏ ta mà đi, nay còn mặt mũi nào lại trông thấy nhau? Đào Khiêm nó giết cả nhà ta, ta
thề moi ruột móc gan nó ra, mới hả đƣợc giận. Ông làm thuyết khách cho Đào Khiêm, nhƣng ta chẳng
nghe, thì làm thế nào?
Trần Cung từ biệt Tào Tháo trở ra, than rằng:
- Chuyến này ta cũng không mặt nào trông thấy Đào Khiêm nữa!
Nói rồi giục ngựa sang với thái thú Trần Lƣu là Trƣơng Mạc.
110
Tào Tháo đi đến đâu cũng cho quân tàn hại dân chúng đến đấy, đào mồ quốc mả ngƣời ta, ai ai cũng sợ.
Đào Khiêm ở Từ Châu nghe thấy Tháo giết dân hại lắm, bèn ngửa mặt lên trời mà khóc rằng?
- Ta để cho dân Từ Châu mắc phải nạn này, phải mang tội với trời đất!
Rồi lập tức họp các quan lại để bàn. Tào Báo nói:
- Quân Tào đã đến nơi, lẽ đâu ta lại ngồi khoanh tay mà chịu chết. Tôi xin giúp sứ quân phá giặc.
Đào Khiêm bất đắc dĩ phải đem quân ra đón, xa trông thấy quân Tháo trắng xóa, tựa hồ nhƣ sƣơng sa
tuyết tỏa, ở trung quân dựng hai lá cờ trắng, trên đề bốn chữ to "Báo thù rửa hận".
Quân mã dàn thành thế trận, Tào Tháo cƣỡi ngựa ra, mình mặc đồ tang trỏ roi thét mắng.
Đào Khiêm cũng cƣỡi ngựa ra dƣới cửa cờ, nghiêng mình, vái mà nói rằng:
- Ta vốn muốn kết hiếu với minh công, nên mới sai Trƣơng Khải đi hộ tống. Không ngờ tƣớng giặc
Trƣơng Khải, ngựa quen đƣờng dũ; đến nỗi xảy ra việc nhƣ thế. Quả tình tôi oan, xin minh công xét kỹ
cho.
Tháo quát mắng rằng:
- Thằng già kia, mày đã giết bố tao, còn dám mở mồm? Ai ra bắt sống thằng giặc già kia vào đây!
Hạ Hầu Đôn nhảy ra. Đào Khiêm vội vàng chạy về trận. Đôn xông lại Tào Báo thúc ngựa ra đánh. Hai
ngựa đang giao nhau, bỗng đâu nổi trận gió to, sỏi cát bay mù mịt; hai bên đều thu quân về.
Đào Khiêm vào thành bàn với quân sĩ
- Quân Tào thế to, khó địch lắm. Ta nên tự trói mình, thân đến dinh quân Tào, tùy nó hành tội, để cứu lấy
dân trong quận Từ Châu!
Khiêm nói chƣa dứt lời, có một ngƣời tiến lên thƣa rằng:
- Sứ quân trấn thủ Từ Châu đã lâu, dân chúng ai cũng cảm phục. Nay quân Tào tuy nhiên, nhƣng vị tất, đã
phá đƣợc thành ngay. Sứ quân hãy cứ cùng với trăm họ giữ thành cho vững. Tôi tuy bất tài, nhƣng dám
hiến một kế nhỏ, làm cho Tào Tháo chết không có chỗ chôn.
Ai nấy giật mình hỏi kế làm sao?
Thế thực
là:
Bởi muốn cầu thân nên kết oán
Ai hay đất tuyệt có đƣờng sinh!
Chƣa biết ngƣời hiến kế là ai, xem đến hồi sau sẽ rõ.
111
HỒI 11
Lưu Hoàng Thúc cứu Khổng Dung ở Bắc Hải;
Lã Ôn Hầu phá Tào Tháo thành Bộc Dương
Ngƣời hiến kế cho Đào Khiêm vốn là ngƣời ở Đông Hải, tên là My Chúc, tự là Tử Trọng.
Chúc nguyên là con nhà hào phú, một bữa ra thành Lạc Dƣơng mua bán, đi xe về đến nửa đƣờng gặp một
ngƣời con gái xinh đẹp xin cho đi xe nhờ. Chúc xuống đi bộ, nhƣờng xe cho ngƣời con gái ấy ngồi.
Ngƣời ấy cứ nhất định mời My Chúc lên ngồi. Chúc lên xe, ngồi thực nghiêm trang, mắt không trông
ngang.
Đi đƣợc vài dặm, ngƣời con gái xin xuống xe, từ giã My Chúc, nói rằng:
- Ta là Hỏa Đức tính quân ở phƣơng nam, phụng mệnh Thƣợng đế xuống để đốt cháy nhà ngƣơi. Nay
thấy ngƣơi đãi ta có lễ phép, nên ta bảo cho ngƣơi biết trƣớc. Ngƣơi nên về nhà mau, dọn dẹp hết đồ đạc
đi. Đêm nay ta sẽ đến.
Nói rồi biến mất.
Chúc thất kinh, vội vàng chạy về trong nhà có gì chạy đi hết. Tối hôm ấy quả nhiên trong bếp phát hỏa,
nhà cửa cháy hết.
Chúc cũng vì thế mà đem gia tài phân tán, cứu giúp ngƣời nghèo khó. Về sau Đào Khiêm đón về cử làm
biệt giá tùng sự.
Bấy giờ My Chúc hiến kế rằng:
- Tôi xin sang quận Bắc Hải cầu Khổng Dung đến cứu. Lại xin sai một ngƣời nữa sang Thanh Châu cầu
cứu Điền Khải. Hai nơi ấy cho quân mã đến thì Tào Tháo tất phải lui.
Khiêm nghe lời, viết hai bức thƣ, rồi hỏi:
- Dƣới trƣớng có ai dám sang Thanh Châu không?
Một ngƣời xin đi, là Trần Đằng, tự là Nguyên Long, ngƣời Quảng Lăng.
Nguyên Long đi rồi, My Trúc cũng sang Bắc Hải, Đào Khiêm tự mang quân giữ thành.
Khổng Dung tự là Văn Cử, ngƣời làng Khúc Phụ, nƣớc Lỗ, là cháu đời thứ hai mƣơi Đức Khổng Tử: Con
quan đô quý thái sơn là Khổng Trụ. Dung vốn thông minh từ thuở nhỏ, năm lên mƣời tuổi Dung có vào
yết kiến quan doãn ở Hà Nam tên là Lý Ung. Lúc đến cửa quan canh hỏi đi đâu Dung nói:
- Ta là thông gia với Lý tƣớng.
Khi vào đến nơi. Lý Ung mới hỏi:
- Tổ mày có họ hàng gì với tổ nhà tao?
Dung nói:
- Ngày xƣa Khổng Tử hỏi Lão Tử về việc lễ, nhà Dung với nhà ông chẳng phải đời đời thông gia với [email protected]
112
nhau là gì?
Ung lấy làm kỳ.
Đƣợc một hồi, có thái trung đại phu là Trần Vĩ đến chơi. Ung trỏ vào Khổng Dung và nói rằng:
- Thằng bé này là kỳ đồng!
Trần Vĩ bĩu môi nói rằng:
- Những đứa thuở nhỏ thông minh nhƣ thế, ngày sau lớn vị tất đã ra gì!
Dung liền ứng đối ngay rằng:
- Thƣa ông, hẳn thuở nhỏ ông thông minh lắm! Cả bọn đi với Trần Vĩ cùng cƣời ồ lên mà nói rằng:
- Ngƣời này lớn lên tất là ngƣời giỏi giang trong đời.
Từ đấy Dung nổi tiếng, sau làm trung lang tƣớng, dần dần đƣợc làm thái thú Bắc Hải.
Khổng Dung tính ƣa thết khách, thƣờng nói rằng:
- Trên chỗ ngồi lúc nào cũng đông khách, trong hồ lúc nào cũng có rƣợu, thế là sƣớng nhất trần gian.
Dung ở Bắc Hải đƣợc sáu năm, dân chúng rất là yêu mến. Hôm ấy Dung đƣơng ngồi chơi với khách, có
ngƣời vào báo rằng có My Chúc ở Từ Châu muốn vào hầu.
Dung cho mời vào hỏi có việc gì, Chúc đƣa thƣ của Đào Khiêm ra, rồi nói rằng:
- Tào Tháo vây gấp lắm, xin minh công sang cứu cho.
Dung nói:
- Ta với Đào Cung Tổ là chỗ chí thân, vả Tử Trọng lại thân hành đến tận đây, lẽ đâu lại không cứu;
nhƣng ta với Tào Mạnh Đức không có thù gì. Vậy trƣớc hết ta tƣởng hãy nên sai ngƣời đƣa thƣ giải hòa
đã, nếu Tháo không nghe, bấy giờ ta sẽ khởi hành.
Chúc nói:
- Tào Tháo cậy có nhiều quân, quyết không chịu hòa.
Dung liền sai một mặt thì điểm binh sẵn, một mặt cho ngƣời đƣa thƣ cho Tào Tháo.
Lúc đang bàn bạc, chợt có ngƣời báo rằng:
- Có dƣ đảng của đám Khăn Vàng ngày xƣa, tên là Quản Hợi, đem mấy vạn quân đến thành để khiêu
chiến.
Quản Hợi tế ngựa ra nói rằng:
- Bắc Hải nhiều lƣơng, cho ta vay một vạn hộc, ta sẽ lui quân ngay. Hễ không ta đánh phá thành trì, già
trẻ sẽ không một ngƣời nào sống sót.
113
Dung mắng mà nói rằng:
- Ta là bầy tôi nhà đại Hán, giữ đất của nhà đại Hán, có đâu lại đem lƣơng cho giặc.
Quản Hợi giận lắm, múa đao tế ngựa nhảy thẳng vào đánh Khổng Dung. Tƣớng Dung là Tôn Bảo, vác
giáo nhảy ra địch, đƣợc vài hiệp bị Hợi chém chết, quân Dung rối loạn, chạy cả vào thành, Hợi chia quân
ra bốn mặt vây thành.
Dung trong lòng bực tức, My Chúc cũng buồn chán lắm. Hôm sau, Khổng Dung lên thành trông thấy thế
giặc lớn mạnh, càng thêm lo phiền. Chợt thấy một ngƣời cƣỡi ngựa vác giáo xông vào đám giặc, tả xung
hữu đột nhƣ vào chỗ không ngƣời, rồi chạy thẳng đến dƣới thành, gọi to mở cửa.
Dung không biết là ai, chƣa dám mở cửa. Quân giặc xấn đến bờ hào, định vào giết ngƣời ấy, nhƣng ngƣời
ấy quay mình lại đâm một lúc chết luôn vài chục đứa. Chúng phải lui chạy cả.
Dung bấy giờ mới sai mở cửa mời vào. Ngƣời ấy xuống ngựa, bỏ giáo, lên thẳng trên mặt thành, chào
Khổng Dung. Dung hỏi tên họ, ngƣời ấy thƣa rằng:
- Tôi là ngƣời ở Hoàng Huyện, đất Đông Lai, họ là Thái Sử, tên là Từ, tự là Tử Nghĩa. Mẹ tôi đƣợc đội ơn
ngài nhiều lắm. Hôm nọ tôi ở Liêu Đông về nhà thăm mẹ. Nghe tin giặc vây thành, mẹ tôi bảo tôi rằng:
"Ta đã nhiều lần đội ơn ngài, nay con phải đi cứu". Bởi vậy một mình tôi cƣỡi ngựa đến đây.
Khổng Dung mừng lắm.
Nguyên khi trƣớc Dung tuy không biết mặt Thái Sử Từ, nhƣng vẫn biết tiếng là anh hùng. Nhân thấy Từ
đi vắng xa, có mẹ già ở nhà, nhà cách thành hai mƣơi dặm, Dung thƣờng sai ngƣời đem biếu gạo lụa. Bà
mẹ cảm cái đức ấy nên sai con lại cứu.
Dung kính trọng Thái Sử Từ hết lòng, tặng một bộ áo giáp, ngựa và yên. Từ nói:
- Tôi xin mƣợn ngài một nghìn tinh binh nữa để ra ngoài thành phá giặc.
Dung nói rằng:
- Ông tuy khỏe thực, nhƣng thế giặc to lắm, không nên coi thƣờng.
Từ nói:
- Mẹ tôi cảm hậu đức của ngài, nên sai tôi đến, nếu không phá đƣợc giặc, tôi cũng không còn mặt nào
dám về trông thấy mẹ. Vậy xin cứ để tôi ra, quyết một trận tử chiến.
Dung nói:
- Ta nghe có Lƣu Huyền Đức là anh hùng đời bấy giờ. Giá mà mời đƣợc Huyền Đức lại cứu, thì mới giải
đƣợc vây. Chỉ hiềm chƣa biết nhờ ai đi cho đƣợc.
Từ nói:
- Xin ngài viết thƣ, tôi xin mang đi!
Dung mừng, viết thƣ giao cho Từ. Từ mặc áo giáp lên ngựa, lƣng đeo cung tên, tay cầm giáo, ăn no, sắm [email protected]
114
sửa đủ, mở cửa thành, phi ngựa ra đi.
Lúc gần đến bờ hào, quân giặc xúm vào đánh. Từ đâm luôn chết mấy đứa, vƣợt qua vòng vây chạy ra.
Quản Hợi thấy có ngƣời ở trong thành ra, tất là đi cầu cứu, liền đem vài trăm quân kỵ đuổi theo, tám mặt
vây lại. Từ dừng ngọn giáo, giƣơng cung đặt tên, bắn cả tám mặt, không phát nào là không có ngƣời ngã
ngựa, giặc sợ không dám đuổi nữa. Từ thoát đƣợc, ngay suốt ngày đêm đến Binh Nguyên, vào ra mắt Lƣu
Bị.
Thƣ lễ xong, Từ nói hết sự tình Khổng Dung bị vây, rồi đƣa thƣ ra, Lƣu Bị xem thƣ xong, hỏi:
- Ông là ai?
Từ nói:
- Tôi là Thái Sử Từ, ngƣời nhà quê ở Đông Hải. Tôi với Khổng Dung không phải anh em họ hàng, cũng
không phải láng giềng làng mạc; chỉ vì nghĩa khí đối với nhau nên có ý chia xẻ ƣu hoạn với nhau. Nay
Quản Hợi bạo loạn, Bắc Hải bị vây, không biết cậy vào đâu, nguy ở sớm tối, Khổng Dung nghe ngài là
ngƣời nhân nghĩa, hay cứu ngƣời khốn, giúp kẻ nguy, nên sai tôi xông pha giữa vòng giáo mác, phá vòng
vây đến đây cầu cứu ngài.
Lƣu Bị tỏ vẻ tôn kính nói rằng:
- Khổng Bắc Hải cũng biết rằng trong đời có Lƣu Bị à?
Lập tức cùng Quan Vũ, Trƣơng Phi điểm ba nghìn tinh binh kéo sang Bắc Hải.
Quản Hợi thấy quân đến cứu, dẫn quân ra đối địch. Lại thấy quân Lƣu Bị ít nên khinh thƣờng không sợ.
Lƣu Bị cùng với Quan, Trƣơng và Thái Sử Từ cƣỡi ngựa đứng ra trƣớc trận. Quân Hợi hăm hở ra đánh.
Từ đang định xông ra, Quan Vũ đã nhảy ra trƣớc.
Hợi địch sao nổi Quan Vũ: Mới đƣợc vài mƣơi hiệp, một nhát thanh long đao đã chém chết ngay Quản
Hợi ở dƣới chân ngựa.
Từ, Trƣơng hai ngựa cùng ra, hai giáo đều múa, xông vào đám quân giặc, Lƣu Bị thúc quân đánh riết.
Khổng Dung ở trên thành trông thấy Từ, Quan, Trƣơng ba ngƣời vào trong đám giặc, không ai đƣơng nổi,
xông xáo tựa hồ nhƣ hổ giữa đàn dê, liền kéo binh ra thành, hai đầu đánh dồn lại, quân giặc thua chạy,
đầu hàng vô số, còn bao nhiêu tan vỡ cả.
Khổng Dung đón Lƣu Bị vào thành; chào lễ xong rồi, mở một tiệc yến thực to ăn mừng, lại dẫn My Chúc
ra chào Huyền Đức.
My Chúc nhân thể nói việc Trƣơng Khải giết Tào Tung, nay Tào Tháo thả binh đến cƣớp phá Từ Châu,
bởi vậy Đào Khiêm sai y đến cầu cứu Khổng Dung.
Lƣu Bị nói:
- Đào Cung Tổ là ngƣời quân tử, không ngờ mắc phải oan này.
115
Dung nói:
- Ông là tôn thân nhà Hán, nay Tào Tháo tàn hại trăm họ, cậy khỏe, khinh yếu. Sao ông không cùng với
tôi đi cứu Đào Dung Tổ một thể?
Lƣu Bị nói:
- Tôi đâu dám từ việc ấy, nhƣng tƣớng ít, binh yếu, lo rằng không làm nổi việc.
Dung lại nói:
- Tôi nay đi cứu Cung Tổ tuy vì tình bạn, nhƣng cũng vì nghĩa lớn, ông há không có bụng trƣợng nghĩa
hay sao?
Lƣu Bị đáp:
- Có phải thế xin Văn Cử hãy đi trƣớc, khoan cho tôi còn sang Công Tôn Toản mƣợn thêm năm ba nghìn
quân mã, rồi sẽ đến sau.
Dung lại dặn:
- Xin ông chớ sai hẹn.
Huyền Đức nói:
- Ông cho tôi là ngƣời thế nào? Thánh nhân đã dạy rằng: "Xƣa nay ai cũng chết nhƣng không có tin thì
không ra ngƣời". Nay dù mƣợn đƣợc quân hay không, thế nào tôi cũng phải đến cứu Từ Châu.
Dung bằng lòng, sai My Chúc về báo trƣớc cho Đào Khiêm, rồi thu xếp khởi hành.
Thái Sử Từ lạy tạ Khổng Dung, nói rằng:
- Tôi vâng lời mẹ, sang đây giúp ngài. Nay công việc xong xuôi cả rồi, thứ sử Dƣơng Châu là Lƣu Gio, là
ngƣời cùng một quận với tôi, có thƣ lại gọi, không đi không đƣợc. Xin để khi khác lại có dịp gặp nhau.
Dung đem vàng lụa tạ ơn. Từ không chịu lấy gì cả, ra về.
Mẹ Từ thấy Từ về mừng nói rằng:
- Mẹ mừng cho con báo đƣợc ơn Bắc Hải.
Nói xong lại sai Từ sang Dƣơng Châu.
Nay không nói chuyện Khổng Dung khởi binh sang cứu Từ Châu vội. Hãy nói chuyện Lƣu Bị đến gặp
Công Tôn Toản và nói chuyện cả sự tình mình muốn sang cứu Từ Châu.
Toản hỏi rằng:
- Tào Tháo không có thù gì với ông, tội gì ông lại đi giúp bên nọ đánh bên kia?
Lƣu Bị nói:
116
- Tôi đã hứa với ngƣời ta rồi, thế nào cũng phải đi.
Toản cho mƣợn hai nghìn quân mã, Lƣu Bị xin cho Triệu Tử Long đi theo. Toản bằng lòng.
Lƣu, Quan, Trƣơng dẫn ba nghìn quân bản bộ của mình đi trƣớc. Triệu Vân dẫn hai nghìn quân kéo đi
sau, cùng đến Từ Châu.
Trong khi ấy thì My Chúc về báo với Đào Khiêm rằng:
- Khổng Dung đến giúp, lại mời thêm đƣợc cả Lƣu Bị.
Trần Nguyên Long cũng về báo rằng:
- Điền Khải vui lòng đem quân sang cứu.
Bấy giờ Đào Khiêm mới hơi vững dạ.
Hai cánh quân Khổng Dung, Điền Khải mới đến, sợ quân Tào mạnh thế nên ở đằng xa, dựa vào sƣờn núi
đóng trại chƣa dám khinh tiến.
Tào Tháo thấy hai đám quân cứu viện đã đến, cũng chia quân ra giữ, chƣa dám kéo cả vào phá thành.
Lƣu Bị đến sau, vào ra mắt Khổng Dung. Dung nói:
- Quân Tháo thế lớn lắm, mà Tháo lại khéo dùng mƣu mẹo, ta không nên tiến vội, đợi xem tình hình thế
nào đã.
Lƣu Bị nói:
- Tôi chỉ lo trong thành không có lƣơng, khó giữ đƣợc lâu. Nay hãy xin sai Quan Vân Trƣờng và Triệu Tử
Long lĩnh bốn nghìn quân ở đây với ông. Tôi thì cùng với Trƣơng Phi kéo qua trại Tào Tháo, đi tắt đến
Từ Châu, để vào bàn với Đào sứ quân.
Dung mừng lắm, hẹn nhau với Điền Khải hai ngƣời lập thế ỷ giác, còn Vân Trƣờng với Tử Long thì lĩnh
binh để tiếp ứng hai bên.
Lƣu Bị, Trƣơng Phi hai ngƣời dẫn một nghìn quân mã, kéo qua bên cạnh trại Tào Tháo. Quân đang đi
thấy trong trại nổi một tiếng trống, quân mã, bộ kéo ra nhƣ nƣớc vỡ. Vu Cấm đứng đầu, dừng cƣơng ngựa
lại gọi to lên rằng:
- Bọn cuồng đồ xứ nào kéo đi đâu đấy?
Trƣơng Phi chẳng nói chẳng rằng, xông thẳng vào đánh Vu Cấm. Hai bên đánh nhau đƣợc vài hiệp, Lƣu
Bị múa đôi dao, kéo quân tràn lên. Vu Cấm thua chạy, Trƣơng Phi đi đầu chém giết, rồi lao thẳng đến
dƣới thành Từ Châu.
Trên thành trông xuống thấy lá cờ đỏ, viết năm chữ trắng thực to: "Bình Nguyên Lƣu Huyền Đức", Đào
Khiêm kíp sai ngƣời mở cửa. Huyền Đức vào thành. Khiêm tiếp đón, mời về phủ nha, thi lễ xong, mở tiệc
yến khoản đãi.
117
Đào Khiêm thấy Lƣu Bị diện mạo hiên ngang, nói năng khoát đạt, trong bụng lấy làm mừng rỡ, sai ngay
My Chúc đem cả bài, ấn Từ Châu ra, xin nhƣờng chức cho Lƣu Bị, Lƣu Bị ngạc nhiên hỏi:
- Thế này là ý ngài ra làm sao?
Khiêm nói:
- Nay thiên hạ rối loạn, rƣờng cột nhà vua không cất lên đƣợc. Ngài là Tôn thân nhà Hán, nên ra sức giúp
nƣớc. Tôi nay già rồi, không làm gì đƣợc nữa, ngài chớ có chối. Tôi xin tự viết một bài biểu dâng lên
triều đình.
Lƣu Bị đứng ra ngoài chiếu lạy hai lạy nói rằng:
- Bị tuy là dòng dõi nhà Hán, nhƣng công nhỏ, đức mỏng, làm một chức tƣớng ở Bình Nguyên còn sợ
không nổi, nay vì đại nghĩa đến giúp ông, sao ông lại dạy thế? Hay là ông nghĩ tôi có bụng tham lam gì
chăng? Nếu tôi có bụng thế, trời sẽ không thƣơng tôi.
Khiêm nói rằng:
- Xin ngài chớ nghĩ thế, ấy là thực tình của tôi.
Khiêm hai ba lần nhƣờng, Lƣu Bị nhất định không chịu.
My Chúc thấy hai ngƣời, kẻ nhƣờng ngƣời chối dùng dằng mãi, bèn tiến lên thƣa rằng:
- Nay quân giặc ở dƣới thành, xin hai ngài hãy bàn kế phá giặc đã. Khi nào đánh tan đƣợc giặc rồi, bấy
giờ xin các ngài hãy nhƣờng thành cho nhau.
Lƣu Bị nói:
- Tôi hãy đƣa thƣ cho Tào Tháo, khuyên y giải hòa, nếu y không nghe lời, bấy giờ ta sẽ đánh cũng không
muộn.
Bèn truyền hịch cho ba trại hãy đóng binh không đƣợc động vội. Rồi sai ngƣời đƣa thƣ cho Tào Tháo.
Tháo đƣơng ở trung quân, cùng các tƣớng bàn việc, bỗng có ngƣời vào báo Từ Châu có chiến thƣ mang
đến. Tháo mở ra xem. Thƣ rằng:
"Từ khi Bị đƣợc tiếp tôn nhau ở ngoài cửa quan đến giờ, mỗi ngƣời một phƣơng, không đƣợc gần gũi bên
ngoài.
Vừa rồi tôn phụ Tào hầu bị hại, là vì thằng Trƣơng Khải bất nhân, chớ không phải là tội Đào Cung Tổ.
Hiện giờ, ngoài thì dƣ đảng giặc Khăn Vàng quấy nhiễu; trong thì bè cánh Đổng Trác làm loạn.
Xin minh công hãy lo việc triều đình trƣớc, rồi sau hãy nghĩ đến thù riêng, rút quân vây Từ Châu về, để
cứu nạn nƣớc, thì Từ Châu may lắm, thiên hạ may lắm!"
Tào Tháo xem thƣ xong, nổi giận mắng rằng:
- Lƣu Bị là ai, dám đƣa thƣ lại ngăn ta, trong thƣ lại có ý mỉa mai?
118
Nói rồi truyền đem chém sứ đƣa thƣ, rồi ra sức đánh thành.
Quách Gia can rằng:
- Lƣu Bị từ xa lại cứu, trƣớc dùng lễ sau dùng binh, chúa công nên lấy lời tử tế đáp lại, làm cho Lƣu Bị
khinh thƣờng, phòng bị trễ nãi, rồi ta sẽ tiến binh đánh thành, mới dễ phá đƣợc.
Tháo nghe lời, truyền thết đãi sứ giả, rồi viết thƣ trả lời.
Đang khi bàn bạc, chợt có ngựa lƣu tin lại nói rằng:
- Lã Bố đã đánh phá Duyên Châu, hiện đang tiến binh chiếm cứ Bộc Dƣơng.
Nguyên Lã Bố từ khi gặp loạn Lý Thôi, Quách Dĩ, trốn ra cửa vũ quan, định đi theo Viên Thuật, Thuật
ghét Bố là ngƣời phản phúc, không dùng. Bố lại đến với Viên Thiệu, đƣợc Thiệu dung nạp.
Thiệu cùng Bố đánh tan Thƣờng Sơn, từ ấy Bố lấy làm đắc chí, khinh nhờn những tƣớng sĩ của Thiệu.
Thiệu giận muốn giết. Bố lại bỏ sang với Trƣơng Dƣơng.
Dƣơng dùng Bố. Bấy giờ Bàng Thƣ ở Trƣờng An, cứu đƣợc vợ con Lã Bố, sai đƣa lại trả. Lý, Quách biết,
bèn chém Bàng Thƣ, rồi đƣa thƣ cho Trƣơng Dƣơng sai giết Lã Bố. Bố lại bỏ Dƣơng, sang với Trƣơng
Mạc.
Giữa lúc ấy thì em Trƣơng Mạc là Trƣơng Siêu đƣa Trần Cung lại ra mắt Mạc.
Cung báo Mạc rằng:
- Nay thiên hạ bị chia xẻ, anh hùng đều nổi dậy, ông có đất nghìn dặm, sao lại chịu ở dƣới quyền ngƣời
khác, há chẳng hèn lắm sao! Nay Tào Tháo đánh mặt đông, Duyện Châu bỏ trống. Lã Bố là dũng sĩ đời
nay, giá ông cùng với Lã Bố đánh lấy Duyện Châu, thì có thể làm nên nghiệp lớn.
Trƣơng Mạc cả mừng, liền sai Lã Bố ra phá Duyện Châu, rồi chiếm cả Bộc Dƣơng, chỉ có ba xứ Nhân
Thành, Đông An, Phạm Huyện là nhờ có Tuân Úc, Trình Dục lập kế cố giữ đƣợc, còn các xứ khác đều bị
phá vỡ cả. Tào Nhân đánh nhau mãi, nhƣng đánh không nổi, vì thế phải cho đi cấp báo với Tào Tháo.
Tháo nghe tin báo giật mình, nói rằng:
- Nếu Duyện Châu mất, ta sẽ không còn chỗ về nữa. Phải kíp lo toan ngay.
Quách Gia nói:
- Lúc này chúa công nên tỏ chút ân tình với Lƣu Bị, rút quân về lấy lạ i Duyện Châu.
Tào Tháo lấy làm phải, lập tức viết thƣ đáp trả lại Lƣu Bị, rồi nhổ trại lui binh.
Sứ giả về Từ Châu,
vào thành gặp Đào Khiêm, đƣa trình thƣ của Tào Tháo, rồi nói quân Tào đã lui.
Khiêm mừng lắm, sai ngƣời mời Khổng Dung, Điền Khải, Quan Vũ, Triệu Vân vào thành hội họp.
Yến tiệc xong, Khiêm mời Lƣu Bị lên ghế trên, chắp tay thƣa rằng:
- Lão phu này tuổi già, hai con lại không có tài, không kham nổi đƣợc việc lớn nƣớc nhà. Lƣu công là
dòng dõi nhà vua, đức rộng tài cao, nên nhận lấy Từ Châu. Lão phu tình nguyện cáo về dƣỡng bệnh.
119
Lƣu Bị nói:
- Khổng Văn Cử sai tôi đến cứu Từ Châu là việc nghĩa. Nay bỗng dƣng tôi giữ lấy Từ Châu, thiên hạ tất
bảo tôi là ngƣời bất nghĩa.
My Chúc nói:
- Nay vận Hán đã suy, đất nƣớc rối loạn, dựng công lập nghiệp chính ở lúc này. Từ Châu của giàu ngƣời
nhiều, dân đinh kể có trăm vạn, Lƣu sứ quân không nên từ chối.
Lƣu Bị nói:
- Việc ấy tôi quyết không thể vâng mệnh.
Trần Đăng nói:
- Đào phủ quân nhiều bệnh lắm, không sao coi nổi đƣợc công việc, xin minh công đừng từ chối.
Lƣu Bị nói:
- Viên Công Lộ bốn đời làm tam công, trong nƣớc ai cũng trông mong. Nay Công Lộ ở Thọ Xuân, sao
không tìm mà nhƣờng?
Khổng Dung nói:
- Viên Thiệu là hạng ngƣời vô dụng, chẳng khác một bộ xƣơng khô trong mả, còn đáng để làm chi. Nay
trời cho sứ quân chẳng lấy, sau có hối lại cũng muộn.
Lƣu Bị nhất định không chịu. Đào Khiêm khóc nói rằng:
- Nếu ông bỏ tôi mà đi, tôi chết cũng không nhắm mắt đƣợc?
Vân Trƣờng nói:
- Đào Công đã nói hết điều, thực lòng nhƣờng cho, xin anh hãy nhận lấy việc châu.
Trƣơng Phi cũng nói:
- Không phải là mình cố đòi lấy châu quận của ngƣời ta. Ngƣời ta có bụng tốt nhƣờng cho mình, việc gì
cứ phải khăng khăng từ chối?
Lƣu Bị nói rằng:
- Các em muốn hãm ta vào việc bất nghĩa hay sao?
Đào Khiêm hai ba lần nhƣờng, Lƣu Bị cứ một mực không nghe.
Khiêm mới nói:
- Nếu ông nhất định không nghe thì gần đây có một ấp gọi là Tiểu Bái, có thể đóng đồn. Xin ông tạm
đóng quân mà ở đó để bảo vệ Từ Châu. Ông nghĩ thế nào?
120
Mọi ngƣời đều khuyên Lƣu Bị nên ở lại ấp Tiểu Bái, Lƣu Bị nhận lời.
Khiêm khao quân xong, Triệu Tử Long cáo từ ra về. Lƣu Bị cầm tay Triệu Tử Long rỏ nƣớc mắt từ biệt.
Khổng Dung, Điền Khải cũng cáo biệt, dẫn quân về.
Lƣu, Quan, Trƣơng cùng dẫn quân bản bộ đến Tiểu Bái, sửa sang thành quách, phủ dụ dân cƣ ở đấy.
Tào Tháo kéo quân về, Tào Nhân ra đón, nói rằng:
- Lã Bố thế to, lại có Trần Cung giúp. Duyện Châu, Bộc Dƣơng mất cả, duy còn có Nhân Thành, Đông
An, Phạm Huyện, ba xứ ấy nhờ có Tuân Úc, Trình Dục bày mƣu đặt mẹo nên còn giữ đƣợc vững.
Tháo nói:
Ta chắc Lã Bố có sức khỏe nhƣng không có mƣu mẹo, chẳng đáng lo lắm. Nay hãy lập trại đâu đấy, rồi
sau sẽ bàn.
Lã Bố biết Tào Tháo đem quân về, đã đến Đằng Huyện bèn cho gọi phó tƣớng là Tiết Lan và Lý Phong,
bảo rằng:
- Ta muốn dùng hai ngƣời đã lâu, nay mới có dịp. Hai ngƣời dẫn một vạn quân, giữ lấy Duyện Châu cho
vững, để ta đem quân đi đánh Tào Tháo.
Hai ngƣời vâng lệnh. Trần Cung vội vàng hỏi rằng:
- Tƣớng quân bỏ Duyện Châu, định đi đâu?
Bố nói:
- Ta muốn đóng quân ở Bộc Dƣơng, để thành thế "Chân đinh".
Cung nói:
- Hỏng mất! Tiết Lan không giữ đƣợc Duyện Châu. Ở phía nam đƣờng này, cách đây một trăm tám mƣơi
dặm, có núi Thái Sơn. Chỗ ấy hiểm lắm, nên đem một vạn tinh binh phục ở đó. Quân Tào Tháo nghe
Duyện Châu mất,
tất nhiên gấp đƣờng tiến lên, thế nào cũng phải đi qua đó. Ta đợi cho nó kéo quân qua
một nửa đổ ra đánh một trận có thể bắt đƣợc Tào Tháo.
Lã Bố bảo rằng:
- Ta đóng ở Bộc Dƣơng, còn có mẹo hay hơn, ngƣơi biết đâu!
Bèn không nghe lời Trần Cung, sai Tiết Lan giữ Duyện Châu, còn mình thì đem quân đi.
Khi Tào Tháo đem quân đến quãng đƣờng hẻm ở Thái Sơn, Quách Gia bảo rằng:
- Không nên đi vội. Chỗ này tất có phục binh!
Tháo cƣời nói rằng:
121
- Lã Bố là đồ vô mƣu cho nên mới giao Duyện Châu cho Tiết Lan giữ, còn nó thì kéo quân sang Bộc
Dƣơng. Chỗ này chắc không có binh phục. Tào Nhân đâu, hãy lĩnh một cánh quân vây lấy Duyện Châu,
để ta kéo quân lên đánh Lã Bố ở Bộc Dƣơng!
Trần Cung ở Bộc Dƣơng với Lã Bố nghe thấy quân Tào đã đến gần, bèn thƣa với Lã Bố rằ ng:
- Quân Tào nay từ xa, tất mỏi mệt cả, nên đánh ngay, đừng cho nghỉ ngơi để dƣỡng sức.
Bố nói:
- Ta một mình một ngựa tung hoành khắp thiên hạ, có sợ gì Tào Tháo. Cứ để cho nó đóng trại, ta sẽ bắt
nó cho mà xem.
Quân Tào Tháo gần đến Bộc Dƣơng, lập vững doanh trại. Hôm sau Tháo đem chƣ tƣớng ra dàn trận ở
ngoài đồng. Tháo cƣỡi ngựa đứng dƣới cửa sổ, xa trông thấy binh Lã Bố kéo đến.
Hai bên bày trận xong, Lã Bố cƣỡi ngựa ra trƣớc hai bên có tám kiện tƣớng đứng kèm.
Một. Trƣơng Liêu, tên chữ Văn Viễn, ngƣời ở Mã Ấp, quận Nhạn Môn.
Hai. Tang Bá, tên chữ Tuyên Cao, ngƣời ở Hoa Âm, quận Thái Sơn.
Hai tƣớng ấy lại dẫn sáu tƣớng là Hách Manh, Tào Tinh, Thanh Liêm, Ngụy Tục, Tống Hiến, Hầu Thành
và năm vạn quân. Trống đánh vang lừng.
Tháo trỏ Bố nói rằng:
- Ta với ngƣơi không thù hằn gì, sao ngƣơi lại cƣớp châu quận của ta?
Bố nói:
- Thành trì nhà Hán, ngƣời nào cũng có phần, có phải của riêng của nhà ngƣơi đâu?
Liền sai Tang Bá tế ngựa ra đánh.
Bên Tào, Nhạc Tiến ra nghênh địch. Hai ngựa giao nhau, đôi dao đều múa, đánh nhau đƣợc ba mƣơi hiệp,
chƣa phân đƣợc thua. Hạ Hầu Đôn tế ngựa xông vào đánh giúp, Trƣơng Liêu cũng vội ra đánh chẹn lại.
Lã Bố nóng mắt vác kích phi ngựa xông vào trận. Đôn, Tiến đều thua chạy cả, quân Tào thua to, phải lui
ba bốn mƣơi dặm.
Lã Bố thu quân về.
Tào Tháo thua một trận, về trại, cùng chƣ tƣớng luận bàn. Vu Cấm nói:
- Sáng nay lên núi trông thấy phía tây thành Bộc Dƣơng. Bố có một trại, ƣớc chừng chỉ có một ít quân
đóng. Đêm nay tất nó tƣởng ta vừa thua, không phòng bị gì. Ta nên dẫn quân ra đánh. Nếu lấy đƣợc trại
ấy, quân Lã Bố tất sợ.
Tào Tháo nghe lời, sai sáu tƣớng là Tào Hồng, Lý Điển, Mao Giới, Lã Kiên, Vu Cấm, Điển Vi dẫn hai
vạn quân mã bộ liền đêm hôm ấy theo đƣờng nhỏ kéo vào phía tây Bộc Dƣơng.
Hôm ấy Lã Bố về trại khao quân.
122
Trần Cung nói rằng:
- Trại mé tây là nơi khẩn yếu, nếu Tào Tháo đến đánh úp thì làm thế nào?
Bố nói:
- Hôm nay nó mới thua một trận, làm sao còn dám đến?
Cung nói:
- Tào Tháo là một tay dùng binh thực giỏi. Nên đề phòng nó đánh bất ngời.
Bố bèn sai Cao Thuận, Ngụy Tục và Hầu Thành dẫn binh đến giữ trại phía tây.
Chập tối hôm ấy, Tào Tháo kéo quân đến trại phía tây, bốn mặt ùa vào, quân giữ trại không chống nổi
chạy tán loạn cả.
Tháo cƣớp đƣợc trại, gần đến canh tƣ, thì bọn Cao Thuận mới kéo quân đến. Tháo dẫn quân ra đánh. Hai
bên đánh nhau đến gần sáng. Chợt nghe tiếng trống rầm rĩ. Lã Bố đem quân đến cứu.
Tháo bỏ trại chạy.
Đằng sau Cao Thuận, Ngụy Tục, Hầu Thành đánh thốc lên, mặt trƣớc thì Lã Bố kéo quân lại. Vu Cấm,
Nhạc Tiến, hai ngƣời địch Bố không nổi. Tháo cứ trông về phía Bắc mà chạy.
Sau núi có một toán quân kéo ra, tả thì Trƣơng Liêu, hữu thì Tang Bá, Tháo sai Lã Kiền, Tào Hồng ra
đánh cũng không lại. Tháo lại quay chạy về phía tây. Đang chạy, chợt lại nghe thấy tiếng reo ầm ầm, rồi
thấy một toán quân đến, đi đầu có bốn tƣớng là Hách Mạnh, Tào Tinh, Thành Liêm, Tống Hiếu kéo ra
chẹn đƣờng Tào Tháo. Các tƣớng Tào liều chết mà đánh. Tào mới xông lên đƣợc trƣớc. Bỗng nghe thấy
tiếng mõ đánh, tên bắn ra nhƣ mƣa.
Tào Tháo không thể nào tiến lên đƣợc nữa, không biết có cách gì thoát, vội kêu lớn rằng:
- Ai đến cứu ta?
Giữa lúc ấy, trong đội kỵ mã, có một tƣớng nhảy ra là Điển Vi, hai tay cầm hai ngọn kích, kêu to lên
rằng:
- Chúa Công đừng lo!
Nói rồi nhảy tót xuống ngựa, cắp đôi kích dài, lấy vài mƣơi ngọn đoản kích, nắm trong tay, ngoảnh mặt
lại bảo ngƣời đi theo rằng:
- Lúc nào giặc đến cách độ mƣời bƣớc, hãy gọi ta!
Rồi dang chân, bƣớc nhanh, xông vào mũi tên mà đi. Quân kỵ bên Lã Bố vài mƣơi ngƣời xông đế n, lính
hô lên:
- Giặc còn cách mƣời bƣớc rồi!
123
Vi nói:
- Cách năm bƣớc hãy gọi!
Quân lại gọi rằng:
- Cách năm bƣớc rồi!
Bấy giờ Vi cầm kích ném ra, cứ mỗi ngọn kích là quân Lã Bố chết một ngƣời, không sai một ngọn nào,
một lúc giết chết vài mƣơi ngƣời. Quân Lã Bố tan chạy, Vi lại cầm hai thanh kích lớn, nhảy lên ngựa,
xông vào đánh. Bốn tƣớng của Lã Bố là Hách, Tào, Hầu, Tống không địch nổi, đều chạy trốn cả.
Điển Vi đánh tan quân Lã Bố, cứu đƣợc Tào Tháo.
Các tƣớng theo sau cũng dần dần kéo đến cùng nhau tìm đƣờng về trại.
Trông trời đã tà tà về chiều, đằng sau lại thấy tiếng reo. Lã Bố phi ngựa cầm kích, đuổi theo xông đến gọi
to lên rằng:
- Thằng giặc Tào Tháo kia, đừng chạy nữa!
Bấy giờ bên Tào ngƣời ngựa mỏi mệt, mọi ngƣời nhớn nhác trông nhau, ai cũng muốn chạy thoát thân cả.
Thế là:
Đã hay thoát khỏi vòng vây trƣớc
Còn sợ khôn đƣờng giặc đuổi sau.
Chƣa biết phen này Tháo sống chết thế nào, xem hồi sau sẽ rõ.
124
HỒI 12
Đào Cung Tổ ba lần nhượng Từ Châu;
Tào Mạnh Đức một phen đánh Lã Bố
Tào Tháo đang chạy luống cuống, may đâu phía nam có một toán quân kéo đến. Nguyên là Hạ Hầu Đôn
dẫn quân lại cứu, chẹn ngang đƣờng đánh nhau với Lã Bố. Đánh nhau đến xâm xẩm tối, một cơn mƣa to
nhƣ trút nƣớc xuống, hai bên đều dẫn quân về.
Tháo về đến trại, trọng thƣởng Điển Vi, giao cho làm chức Lĩnh quân đô úy
Lã Bố về trại, cùng Trần Cung bàn bạc, Cung nói:
- Ở trong thành Bộc Dƣơng, có một nhà giàu, họ Điền, đầy tớ hàng trăm nghìn ngƣời, có tiếng ở trong
một quận này. Ta nên khiến nhà ấy mật sai ngƣời đƣa thƣ cho Tào Tháo nói rằng: "Lã Ôn Hầu tàn bạo bất
nhân, lòng ngƣời rất oán ghét; nay muốn đem quân sang Lê Dƣơng, chỉ còn có Cao Thuận ở trong thành,
nên lập tức tiến ngay, ta xin làm nội ứng... ". Nếu Tháo đến, dụ cho vào trong thành, rồi bốn mặt phóng
hỏa, ngoài đặt quân phục. Tháo tuy có tài ngang trời dọc đất cũng không thoát đƣợc.
Lã Bố nghe theo, mật dụ họ Điền đƣa thƣ cho Tào Tháo.
Tháo nhân lúc mới thua,
còn đƣơng lo lắng, chợt có ngƣời vào báo họ Điền ở Bộc Dƣơng sai ngƣời đƣa
mật thƣ đến.
Thƣ rằng:
"Lã Bố đã đi sang Lê Dƣơng, trong thành bỏ không. Xin ngài đến ngay, tôi nguyện làm nội ứng. Trên
thành cắm lá cờ trắng, viết to một chữ "Nghĩa" làm mật hiệu".
Tào Tháo cả mừng nói rằng:
- Trời cho ta Bộc Dƣơng rồi!
Bèn trọng thƣởng cho ngƣời đƣa thƣ, rồi lập tức thu xếp khởi binh.
Lƣu Hoa nói rằng:
- Lã Bố tuy vô mƣu, nhƣng có Trần Cung nhiều mẹo lắm. Tôi chỉ sợ trong việc này có phần lừa dối, ta
phải phòng trƣớc. Minh Công muốn đi thì nên chia quân ra làm ba đội. Hai đội phục ở ngoài thành để tiếp
ứng, một đội vào thành, nhƣ thế mới đƣợc.
Tháo nghe lời chia quân ra làm ba đội, đến thành Bộc Dƣơng. Tháo đi trƣớc nghe ngóng, trông thấy trên
mặt thành cờ cắm đặc cả, trên góc cửa Tây có một lá cờ trắng và chữ "Nghĩa", trong bụng đã mừng thầm.
Giờ ngọ hôm ấy, hai tƣớng trong thành kéo quân ra đánh, tiền quân là Hầu Thành, hậu quân là Cao
Thuận.
Tào Tháo sai Điển Vi cƣỡi ngựa xông ra, xông thẳng vào đánh Hầu Thành. Thành địch không nổi, quay
ngựa chạy vào. Vì đuổi xấn đến tận bên cầu hào. Cao Thuận chống không đƣợc cũng lui binh vào trong
thành.
Trong khi ấy có ngƣời trong thành, thừa cơ chạy ra ngoài, đến ra mắt Tào Tháo nói là ngƣời họ Điền, đƣa
trình mật thƣ, trong thƣ hẹn rằng:
125
"Đêm nay, hồi canh một, trên thành khua chiêng làm hiệu thì tƣớng quân tiến binh vào. Tôi làm nội ứng,
dâng thành".
Lý Điển can rằng:
- Chúa Công nên đứng ở ngoài thành, để chúng tôi vào.
Tháo nói to rằng:
- Ta không đi thì ai chịu xông lên trƣớc?
Nói rồi tự lĩnh binh xông thẳng vào. Bấy giờ mới đầu canh một, trăng chƣa lên, chỉ nghe thấy trên cửa tây
có tiếng tù và, rồi lại có tiếng reo. Trên cửa lửa đốt sáng rực; cửa thành mở to; cầu treo bỏ xuống.
Tào Tháo tế ngựa lên trƣớc, đi thẳng đến tận nha thự, trên đƣờng chẳng thấy một ngƣời nào cả. Tháo biết
là mắc mƣu, vội vàng quay ngựa trở lại hô quân lui ra.
Lúc ấy trong chân nha có một tiếng pháo nổ, bốn cửa thành lửa cháy rực trời; trống đánh vang lừng,
ngƣời reo rầm rĩ, nhƣ sóng cồn bể reo. Mé đông, Trƣơng Liêu trổ ra; mé tây Tang Bá chạy lại; hai bên
đánh dồn vào. Tháo chạy ra cửa bắc lại Hách Manh, Tào Tính đánh cho một trận. Tháo chạy ra cửa nam,
lại bị Cao Thuận, Hậu Thành chận đánh, may có Điển Vi trợn mắt nghiến răng, xông vào đánh cứu. Cao
Thuận, Hầu Thành phải chạy ra ngoài thành. Điển Vi đuổi ra đến cầu
treo, ngoảnh lại không thấy Tào
Tháo.
Vi lại đánh vào trong thành, vào đến cửa gặp Lý Điển, Vi hỏi:
- Chúa công đâu?
Điển nói:
- Ta cũng tìm không thấy.
Vi bảo Điển:
- Ngƣơi ra ngoài thúc quân ứng cứu, ta vào tìm chúa công.
Lý Điển đi ra. Điển Vi vào thành, tìm mãi không thấy, lại đánh trở ra, ra khỏi bờ hào gặp Nhạc Tiến. Tiến
hỏi:
- Chúa công đâu?
Vi nói:
- Tôi vào ra hai lần rồi, tìm chúa công mãi không thấy, Tiến nói:
- Hai chúng ta phải cùng đánh vào để cứu chúa công.
Hai ngƣời cùng trở vào, đến bên thành, thì hỏa pháo trên thành rơi xuống ngựa. Nhạc Tiến không sao vào
đƣợc. Điển Vi xông pha khói lửa, lại vào thành đi tìm Tào Tháo.
Tào Tháo nhìn thấy Điển Vi đánh đến tìm mình nhƣng Tháo bị bốn mặt quân mã chẹn lại chung quanh
nên không ra đƣợc đƣờng cửa nam, đành phải chạy về cửa bắc, thế nào gặp ngay Lã Bố, nhƣng trong [email protected]
126
bóng lửa nhấp nhoáng, Bố không biết là ai.
Lã Bố cầm kích tế ngựa lại, Tháo lấy tay che mặt ra roi cứ tế ngựa đi thẳng. Lã Bố ở đằng sau xấn ngựa
lại, cầm ngọn kích gõ vào mũ Tào Tháo hỏi rằng:
- Tào Tháo ở đâu?
Tháo trỏ tay nói rằng:
- Ngƣời cƣỡi ngựa vàng ở đằng trƣớc kia.
Bố tế ngựa đuổi ngƣời đằng trƣớc, Tào Tháo quay ngựa lại chạy ra cửa đông, may gặp ngay Điển Vi. Vi
hộ vệ Tháo, mở một đƣờng máu ra đƣợc đến cửa thành.
Chung quanh thành lửa cháy ngùn ngụt, cỏ rác chồng chất khắp cả, chỗ nào cũng có lửa.
Điển Vi cầm kích gạt lửa ra hai bên, tế ngựa xông vào khói lửa ra trƣớc. Tháo cũng theo sau ra đƣợc. Vừa
đến cửa thành, có một cái xà cháy trên nhà rơi vào chân sau ngựa của Tào Tháo, ngựa ngã gục xuống.
Tháo lấy tay đẩy cái xà ra, lửa bén vào cả cánh tay và đầu tóc. Điển Vi quay ngựa lại cứu. Vừa may Hạ
Hầu Uyên cũng ở đâu đến. Hai ngƣời cứu đƣợc Tháo dậy, xông qua lửa chạy ra. Tháo cƣỡi ngựa của
Uyên, Vi đánh mở đƣờng để chạy. Đánh nhau mãi đến sáng, Tháo mới về đƣợc trại.
Các tƣớng vào lạy hỏi thăm. Tháo ngoảnh mặt lên cƣời nói rằng:
- Ta lầm mắc phải kế thất phu, thề rằng thù này thế nào cũng báo đƣợc.
Quách Gia nói:
- Có kế gì nên làm ngay!
Tháo nói:
- Nay nên nhân kế của nó mà làm kế của mình: Ta nói phao lên rằng ta bị lửa cháy chết bỏng, Bố tất dẫn
quân lại đánh. Ta phục binh ở trong núi Mã Lăng, đợi nó đến nửa chừng, đổ ra mà đánh thì quyết bắt
đƣợc Lã Bố.
Quách Gia nói:
- Thực là một kế hay.
Liền sai quân sĩ phát tang, để trở phao tin đi rằng Tào Tháo đã chết.
Có ngƣời đến Bộc Dƣơng báo với Lã Bố rằng:
- Tháo bị lửa cháy bỏng cả chân tay, về đến trại thì chết.
Lã Bố lập tức điểm quân mã, kéo đến núi Lã Lăng. Quân đi gần đến trại Tào, một tiếng trống nổi, phục
binh bốn mặt ồ ra. Lã Bố cố đánh, một sống một chết, mới thoát đƣợc, tổn hại mất nhiều quân mã, chạy
về Bộc Dƣơng giữ vững không dám ra nữa.
Năm nay có một thứ sâu, gọi là sâu hoàng ăn hại lúa má. Ở vùng Quan Đông (Trƣờng An), mỗi hộc thóc
giá năm mƣơi quan. Dân chúng đói quá phải ăn thịt lẫn nhau. Tào Tháo nhân hết lƣơng, dẫn quân về đóng [email protected]
127
ở Nhân Thành. Lã Bố cùng đem quân về đóng ở Sơn Dƣơng. Vì vậy hai bên cùng tạm bãi binh.
Bấy giờ Đào Khiêm ở Từ Châu đã sáu mƣơi ba tuổi, chợt bị bệnh, bệnh mỗi ngày một nặng, bèn mời My
Chúc, Trần Đăng đến bàn việc. Chúc nói:
- Quân Tào Tháo bỏ Từ Châu đi, cũng chỉ vì Lã Bố cƣớp Duyện Châu mà thôi. Năm nay nó bãi binh cũng
là vì mất mùa. Chắc rằng sang xuân thế nào nó cũng đến. Phủ quân đã hai lần nhƣờng chức cho Lƣu
Huyền Đức, bấy giờ phủ quân còn khỏe cho nên Huyền Đức nhất định không chịu nhận. Nay bệnh phủ
quân đã nặng, nên lại cho mời Huyền Đức sang mà nhƣờng chức một lần nữa, lần này Huyền Đức chắc
không từ chối.
Khiêm mừng lắm, sai ngay ngƣời đi mời Lƣu Bị lại bàn việc quân.
Lƣu Bị đem Quan Vũ, Trƣơng Phi và vài mƣơi tên kỵ mã đến Từ Châu. Đào Khiêm cho mời vào chỗ
nằm. Lƣu Bị hỏi thăm xong, Khiêm nói:
- Tôi mời ông đến đây không phải có việc gì đâu, chỉ có một việc: Tôi bây giờ bệnh đã nguy rồi,
không
biết sớm tối chết lúc nào. Vậy xin minh công thƣơng lấy thành trì nhà Hán, nhận lấy bài ấn Từ Châu này,
thì tôi xin chết mới nhắm đƣợc mắt.
Lƣu Bị hỏi:
- Ông có hai con, sao không truyền cho, lại gọi tôi?
Khiêm nói:
- Tôi có hai thằng con, thằng lớn tên Thƣơng, thằng bé tên Ung, hai đứa cùng hèn kém lắm, không sao
kham nổi đƣợc việc nƣớc. Tôi một mai nhắm mắt lại, cũng trăm nhờ minh công dạy bảo chúng nó, không
nên cho chúng nó coi đến việc châu.
Lƣu Bị nói:
- Một mình tôi đảm đƣơng sao nổi việc to lớn ấy!
Khiêm thƣa:
- Tôi xin cử một ngƣời để giúp ông, ngƣời ở Bắc Hải, họ Tôn, tên Càn, tự là Công Hựu. Ông nên dùng
ngƣời ấy làm tùng sự.
Khiêm lại gọi My Chúc bảo rằng:
- Lƣu Công là hào kiệt đời nay, ngƣơi nên thờ cho khéo nhé!
Huyền Đức vẫn còn từ chối...
Lúc ấy Đào Khiêm lấy tay trỏ vào bụng rồi tắt thở.
Các quan làm lễ điếu viếng xong rồi,
liền đem bài ấn giao cho Lƣu Bị, Lƣu nhất định không nhận.
Hôm sau cả dân châu kéo vào đầy phủ, van khóc nói rằng:
128
- Lƣu sứ quân bằng không không chịu nhận việc quận này thì dân chúng tôi không sao sống yên đƣợc.
Quan, Trƣơng hai ngƣời cùng khuyên hai ba lần, Lƣu Bị mới chịu quyền lĩnh công việc Từ Châu; dùng
Tôn Càn, My Chúc làm phụ tá; Trần Đăng làm mạc quan; đem hết quân mã ở Tiểu Bái vào thành, treo
bảng khuyên dân yên nghiệp, rồi sắm sửa việc tang, Lƣu Bị và quan quân lớn nhỏ, đều để trở. Tế lễ linh
đình xong, an táng Đào Khiêm trên bãi cao ở bên sông Hoàng Hà, rồi đem từ di biểu của Đào Khiêm
dâng lên triều đình.
Tào Tháo ở Nhân Thành, đƣợc
tin Đào Khiêm đã chết và Lƣu Bị lĩnh chức mục Từ Châu, giận lắm nói
rằng:
- Thù ta chƣa báo xong! Lƣu Bị nửa mũi tên không tốn, ngồi yên mà đƣợc Từ Châu. Phen này ta quyết
trƣớc giết Lƣu Bị, sau vằm thây Đào Khiêm để rửa oán cho thân phụ ta!
Lập tức truyền lệnh cất quân sang đánh Từ Châu. Tuân Úc lên can rằng:
Xƣa nay Cao Tổ giữ ở quan Trung, vua Quang Vũ giữ ở Hà Nội, đều là đƣợc sâu rễ bền gốc; tiến lên thì
đánh đƣợc giặc, lui về thì giữ đƣợc thành, cho nên tuy có lúc nguy khốn, nhƣng về sau cũng vẫn làm nổi
đƣợc nghiệp lớn. Minh công lúc đầu vốn khởi sự ở Duyện Châu, mà đất Hà, đất Tế lại là đất hiểm trong
thiên hạ và cũng là Quan Trung, Hà Nội ngày xƣa. Nay nhƣợc bằng minh công sang lấy Từ Châu, để binh
ở đây thì Lã Bố lại thừa cơ đến cƣớp, thế là bỏ mất Duyện Châu. Nếu Từ Châu lại không lấy đƣợc, minh
công sẽ đi đâu? Nay Đào Khiêm tuy chết, nhƣng đã có Lƣu Bị giữ. Dân Từ Châu đã quy phục Lƣu Bị
lắm, tất nhiên cố sức giúp Lƣu Bị. Minh công bỏ Duyện Châu để sang lấy Từ Châu, thì khác nào bỏ cái
lớn mà đi tìm cái nhỏ, bỏ chỗ gốc đi tìm chỗ ngọn, đem sự yên mà đổi lấy sự nguy. Xin minh công phải
nghĩ cho chín đã!
Tháo nói:
- Năm nay mất mùa, thiếu lƣơng ăn, quân sĩ cứ đóng ở đây cũng không xong.
Tuân Úc nói:
- Không bằng ta kéo sang mặt đông, lấy đất Trần cho quân sang ăn ở đó. Vả lại dƣ đảng Khăn Vàng là Hà
Nghi, Hoàng Thiệu ở Nhữ Nam và Vĩnh Xuyên, cƣớp bóc châu quận, vàng lụa, lƣơng thực có nhiều.
Những giặc cỏ ấy phá dễ nhƣ chơi. Phá chúng nó, lấy lƣơng thực để nuôi quân sĩ, nhƣ thế triều đình cũng
mừng, dân gian cũng hả. Chính là một việc làm thuận lòng trời đó!
Tháo mừng lắm, liền cho Hạ Hầu Đôn, Tào Nhân ở lại giữ Nhân Thành, mình thì đem quân sang lấy đất
Trần, Nhữ Nam và Dĩnh Xuyên.
Đám dƣ đảng Khăn Vàng là Hà Nghi và Hoàng Thiệu thấy quân Tào Tháo kéo đến, đem binh ra đánh.
Hai bên giáp trận nhau ở núi Dƣơng Sơn.
Quân giặc tuy nhiều nhƣng toàn là những đồ lăng nhăng, hỗn độn không thành đội ngũ.
Tháo sai lấy cung mạnh, nỏ cứng bắn sang. Điển Vi cƣỡi ngựa ra. Hà Nghi sai phó nguyên soái ra đá nh,
đánh nhau chƣa đƣợc ba hiệp, bị Vi đâm chết lăn xuống dƣới ngựa. Tào Tháo thừa thế dẫn quân xấn qua
núi Dƣơng Sơn đóng trại.
129
Hôm sau Hoàng Thiệu tự dẫn quân lại. Bày trận xong sai một tƣớng đi bộ ra, đầu đội khăn vàng, mình
mặc áo xanh, tay cầm côn sắt, thét to lên rằng:
- Ta là Tiệt Thiên Dạ sao Hà Man, ai dám ra đây đấu với ta nào?
Tào Hồng quát to một tiếng, phi mình từ trên ngựa nhảy xuống đất, vác dao đi bộ ra.
Hai ngƣời ở trƣớc trận đánh nhau ba bốn mƣơi hiệp chƣa phân thắng bại, Hồng giả cách thua chạy. Hà
Man xấn vào, Hồng dùng kế đa đao, quay mình lại chém trúng Hà Man; Hồng lại bồi thêm một nhát nữa,
Hà Man chết.
Lý Điển thấy thế phi ngựa thẳng vào trận giặc. Tƣớng giặc Hoàng Thiệu chƣa kịp đề phòng, bị Điển bắt
sống.
Quân Tào đánh giết quân giặc, cƣớp đƣợc vô số tiền bạc, lƣơng thực.
Còn Hà Nghi thế cô, dẫn vài trăm quân kỵ chạy về thung lũng Cát Pha.
Lúc đang đi đƣờng, chợt gặp một toán quân ở trong núi kéo ra, một tráng sĩ đứng đầu, mình cao tám
thƣớc, lƣng to mƣời chét tay, cầm thanh đao lớn ra chẹn đƣờng. Nghi vác dao đánh, chỉ mới đƣợc một
hiệp, đã bị tráng sĩ ấy bắt sống. Quân sĩ luống cuống đều xuống ngựa chịu trói. Tráng sĩ xua cả vào thung
lũng Cát Pha.
Điển Vi truy kích Hà Nghi tới Cát Pha, thì có một tráng sĩ dẫn quân ra chặn lại. Vi hỏi:
- Mày cũng là giặc Khăn Vàng à?
Tráng sĩ đáp:
- Lũ Khăn Vàng có vài trăm kỵ mã, ta đã bắt nhốt cả trong thung lũng này.
Vi hỏi:
- Sao không đem ra nộp?
Tráng sĩ nói:
- Hễ mày địch đƣợc với thanh đao trong tay này thì tao đem chúng nó ra nộp.
Vi giận lắm, vác đôi kích lại đánh. Hai ngƣời đánh nhau từ giờ thìn đến giờ ngọ, không ai thua không ai
đƣợc, hai bên cùng tạm nghỉ. Đƣợc một lát tráng sĩ lại ra thách đánh. Điển Vi cũng ra, đánh nhau đến mãi
chiều tối. Hai ngựa cùng mỏi,
hai ngƣời lại phải tạm nghỉ lần nữa. Quân thủ hạ Điển Vi chạy về báo với
Tào Tháo.
Tháo thất kinh, vội vàng dẫn các tƣớng lại xem.
Hôm sau tráng sĩ lại ra thách đánh nhau.
Tháo trông thấy ngƣời ấy uy phong lẫm liệt, trong bụng mừng thầm, dặn Điển Vi rằng:
- Nay ngƣơi hãy giả cách thua đi!
130
Vi vâng lời ra đánh, đƣợc ba mƣơi hiệp. Vi giả cách thua chạy về trận, tráng sĩ xấn đến, trong cửa trận
cung nỏ bắn ra tua tủa. Tráng sĩ phải quay trở về.
Tháo kíp dẫn quân lùi năm dặm, mật sai ngƣời đào sẵn một hầm hố, phục sẵn câu thủ.
Hôm sau lại sai Điển Vi dẫn hơn trăm quân kỵ ra.
Tráng sĩ cƣời mà nói rằng:
- Tƣớng đã thua, sao lại còn dám đến đánh?
Nói rồi liền phóng ngựa ra đánh.
Điển Vi đánh đƣợc vài hiệp lại quay ngựa chạy. Tráng sĩ cố sức đuổi theo, không ngờ cả ngƣời lẫn ngựa
cùng sa xuống hố cả, bị quân phục ra trói lại đem về nộp Tào Tháo.
Tháo vội vàng xuống trƣớng, mắng đuổi quân sĩ, tự cởi trói cho tráng sĩ, sai ngƣời lấy áo mặc cho, mời
ngồi tử tế, rồi hỏi tên họ làng mạc ở đâu, tráng sĩ nói:
- Tôi là ngƣời ở Tiêu Huyện, nƣớc Tiêu, họ Hứa tên Chử, tự là Trọng Khang. Nguyên trƣớc gặp buổi loạn
lạc, tụ cả tôn tộc vài trăm ngƣời, đắp một cái lũy ở trong thung lũng này để chống cự. Một bữa có giặc
đến, tôi sai ngƣời nhà lấy đá vụn để sẵn, rồi tôi cầm đá ném ra, chẳng sai hòn nào. Giặc thấy vậy phải
chịu lui. Lại một hôm nữa giặc đến, trong thung lũng tôi không có lƣơng, phải hòa với giặc, xin đem trâu
cày đổi cho nó, để lấy gạo. Lúc gạo giặc đã đƣa đến rồi, giặc dắt trâu ra ngoài cửa thung lũng thì trâu đều
chạy ngƣợc trở lại, tôi lấy tay nắm lấy hai đuôi trâu kéo lại đi giật lùi đƣợc hơn một trăm bƣớc. Giặc thấy
thế đều thất kinh, không dám lấy trâu nữa. Bởi thế tôi mới giữ đƣợc ở đây yên ổn, không việc gì.
Tháo nói:
- Ta biết ngƣơi đã lâu. Nay ngƣơi có chịu hàng không?
Chử nói:
- Bụng tôi muốn thế đã lâu rồi.
Chử về dẫn cả họ hàng vài trăm ngƣời ra hàng Tào Tháo. Tháo cho làm đô úy, thƣởng rất hậu rồi đem Hà
Nghi, Hoàng Thiệu ra chém.
Nhữ Nam, Dĩnh Xuyên, từ ấy đều bình định cả.
Tháo rút quân về.
Tào Nhân, Hạ Hầu Đôn ra tiếp kiến, nói rằng:
- Mấy hôm nay quân đi do thám về báo rằng: ở Duyện Châu quân sĩ Tiết Lan, Lý Phong ra ngoài đi ăn
cƣớp, thành bỏ trống không, chúa công đem quân vừa thắng trận trở về mà đánh, chỉ một trận là hạ đƣợc
thành.
Tháo liền đem quân đi đƣờng tắt đến Duyện Châu.
Tiết Lan, Lý Phong không ngờ có quân đến, chƣa kịp phòng bị, nhƣng cũng phải đem quân ra ngoài thành
để đánh.
131
Hứa Chử nói:
- Tôi xin bắt hai đứa này để làm lễ ra mắt.
Tháo mừng sai Chử ra trận, Lý Phong vác họa kích lại đánh. Hai ngựa giao nhau mới đƣợc hai hiệp, Chử
chém Phong chết lăn xuống dƣới ngựa.
Tiết Lan vội vàng chạy về. Lý Điển chẹn ngang bên cầu. Lan không dám vào thành, dẫn quân kéo về Cự
Giã, đang đi gặp ngay Lã Kiên tế ngựa lại đuổi bắn một phát tên. Lan chết ngã quay xuống đất. Quân Tiết
Lan, Lý Phong vỡ tan cả. Tháo lấy lại đƣợc Duyện Châu.
Trình Dục xin tiến binh lấy lại nốt Bộc Dƣơng.
Tháo sai Hứa Chử, Điển Vi làm tiên phong; Hạ Hầu Đôn, Hạ Hầu Uyên làm tả quân; Lý Điển, Nhạc Tiến
làm hữu quân; Tào Tháo tự lĩnh trung quân; Vu Cấm, Lã Kiền làm hậu quân.
Quân Tào đến Bộc Dƣơng, Lã Bố muốn ra đánh, Trần Cung can rằng:
- Không nên đánh vội. Đợi các tƣớng đến đây đủ cả, rồi hãy hay.
Bố nói:
- Ta có sợ ai!
Không nghe lời Trần Cung, Bố cứ đem quân ra trận, cầm ngang ngọn kích thét mắng.
Hứa Chử ra địch, hai bên đánh nhau hai mƣơi hiệp chƣa bên nào đƣợc thua. Tháo nói:
- Một ngƣời không thắng nổi Lã Bố đƣợc.
Nói rồi sai Điển Vi ra giúp Hứa Chử đánh Lã Bố.
Hai tƣớng giáp lại đánh, bên tả thì Đôn, Uyên, bên hữu thì Điển, Tiến, cùng kéo ra, sáu tƣớng quây quần
lại đánh một mình Lã Bố. Bố chống đỡ không xuể, phải quay ngựa chạy về thành.
Họ Điển ở trên thành thấy Bố thua chạy về, kíp sai ngƣời ra kéo cầu lên.
Bố gọi to:
- Mở cửa!
Điển nói:
- Ta đã hàng Tào tƣớng quân rồi!
Bố chửi to một hồi rồi đem quân sang Định Đào.
Trần Cung vội vàng bảo vệ vợ con Lã Bố mở cửa đông chạy ra ngoài thành.
Tháo lấy đƣợc Bộc Dƣơng, tha cho họ Điển các lỗi khi trƣớc.
132
Lƣu Hoa bàn với Tào Tháo rằng:
- Lã Bố là một con hổ dữ. Nay nó đang cùng khốn không nên khoan dung cho nó một chút nào.
Tháo bèn sai Hoa giữ Bộc Dƣơng, tự mình dẫn quân đến Định Đào. Bấy giờ Lã Bố cùng Trƣơng Mạc,
Trƣơng Siêu ở trong thành, còn Cao Thuận, Trƣơng Liêu, Tang Bá, Hầu Thành, đi tuần để kiếm lƣơng
chƣa về.
Quân Tào Tháo đến Định Đào, đợi mấy ngày Lã Bố không chịu ra đánh, bèn rút quân lại bốn mƣơi dặm
hạ trại. Nhân bấy giờ lúa mạch ở Tế Quận đã chín, Tháo sai quân ra gặt về để ăn.
Quân đi thám về báo với Lã Bố. Bố đem quân lại, đi đến gần trại Tào Tháo, trông về phía tả thấy rừng
rậm um tùm, sợ có quân phục lại phải trở về.
Tháo biết quân Bố quay trở về, bảo với chƣ tƣớng rằng:
- Lã Bố nghi trong rừng có quân phục. Ta nên cắm rõ nhiều tịnh kỳ để đánh lừa nó. Mé tây trại có một dải
đƣờng đê không có nƣớc, ta nên đem tinh binh ra phục ở đó. Ngày mai Lã Bố tất đến đốt rừng, quân phục
trở ra đánh tập hậu chắc bắt đƣợc Lã Bố.
Tháo nói xong sai làm ngay. Trong trại Tháo chỉ để độ năm mƣơi ngƣời đánh trống và bắt bọn trai gái bắt
đƣợc ở dân thôn hò reo, còn bao nhiêu tinh binh phục cả ở sau đê.
Quả nhiên Lã Bố nghi trong rừng có quân phục, hấp tấp về kể chuyện với Trần Cung. Cung nói:
- Tào Tháo có nhiều quỷ kế, không nên khinh chiến đâu
Bố nói:
- Ta dùng mẹo hỏa công, chắc phá đƣợc quân phục.
Liền sai Trần Cung, Cao Thuận giữ thành rồi hôm sau kéo đại quân vào rừng đánh giặc. Đi xa xa đã trông
thấy trong rừng có cờ, kéo quân đi xấn lên, bốn mặt sai phóng hỏa. Rừng cháy ngùn ngụt, nhƣng chẳng
thấy ngƣời nào; muốn kéo quân về trại Tào Tháo, thì nghe thấy tiếng trống đánh rầm rĩ cả lên. Trong
bụng Lã Bố còn đƣơng nghi nghi hoặc hoặc, thì chợt ở sau trại có toán quân kéo ra. Bố tế ngựa xấn lại.
Bỗng nghe thấy một tiếng pháo nổ, rồi quân phục ở sau đê trổ ra.
Hạ Hầu Đôn, Hạ Hầu Uyên, Hứa Chử, Điển Vi, Lý Điển, Nhạc Tiến, tế ngựa kéo ồ cả ra.
Lã Bố liệu không địch nổi, vội vàng chạy trốn. Tƣớng Bố là Thành Liêm bị Nhạc Tiến bắn một mũi tên
chết. Quân Bố ba phần chết mất hai.
Quân thua có đứa chạy đƣợc về báo với Trần Cung. Cung nói:
- Thành trống không, khó giữ, chi bằng hãy bỏ chạy.
Liền cùng với Cao Thuận đƣa vợ con Lã Bố bỏ Định Đào mà đi.
Quân Tào Tháo thừa thắng đánh bừa vào thành, đánh đến đâu đƣợc đến đấy, dễ nhƣ chẻ tre.
Trƣơng Siêu tự vẫn chết. Trƣơng Mạc chạy sang với Viên Thuật.
Một sứ Sơn Đông về tay Tào Tháo cả.
133
Tháo phủ dụ dân chúng sửa sang thành quách lại.
Lã Bố đang khi chạy trốn, gặp ngay các tƣớng đi kiếm lƣơng đã về. Trần Cung cũng vừa tìm đến nơi.
Bố nói:
- Quân ta dù ít, còn đủ phá đƣợc Tào Tháo.
Liền lại kéo quân trở lại.
Thế thực là:
Đƣợc thua, thua đƣợc là thƣờng,
Quay binh đánh lại ai lƣờng đƣợc đâu!
Chƣa biết Lã Bố phen này đƣợc thua thế nào, xem hồi sau mới tỏ.
134
HỒI 13
Lý Thôi, Quách Dĩ một trận giao tranh;
Dương Phụng, Đổng Thừa hai lần cứu giá
Tào Tháo đánh phá đƣợc Lã Bố ở Định Đào. Bố thu nhặt tàn quân mã ở bờ bể, cùng các tƣớng định quay
trở lại đánh nhau với Tào Tháo.
Trần Cung can rằng:
- Nay Tào binh thế lớn, mình chƣa tranh giành đƣợc với nó. Hãy nên tìm xứ nào yên thân, về sau sẽ tính
cũng không muộn.
Bố hỏi:
- Ta lại muốn sang với Viên Thiệu, nên không?
Cung nói:
- Hãy nên sai ngƣời sang Ký Châu, dò xem tình ý ra sao, rồi hãy đi.
Bố nghe lời.
Bấy giờ Viên Thiệu ở Ký Châu nghe thấy Tào Tháo đánh nhau với Lã Bố. Mƣu sĩ của Thiệu là Thẩm
Phối nói rằng:
- Lã Bố là một giống hổ sói. Nếu nó lấy đƣợc Duyện Châu, tất sang chiếm cả Ký Châu. Bất nhƣợc ta giúp
Tào Tháo đánh Lã Bố, về sau khỏi lo.
Thiệu sai Nhan Lƣơng cầm năm vạn quân sang giúp Tào Tháo.
Quân do thám nghe đƣợc tin, về báo với Lã Bố. Bố sợ lắm bàn với Trần Cung. Cung nói:
- Tôi nghe ông Lƣu Bị mới lĩnh đất Từ Châu, ta nên sang nhờ ông ấy.
Bố nghe lời Trần Cung, sang Từ Châu.
Có ngƣời báo với Lƣu Bị, Bị nói:
- Lã Bố là ngƣời anh dũng đời nay, ta nên ra đón.
My Chúc nói:
- Lã Bố là giống hổ lang, không nên chứa. Chứa nó tất có khi nó hại ngƣời.
Huyền Đức nói:
- Trƣớc kia nếu không có Lã Bố đánh ở Duyện Châu, thì Từ Châu sao thoát đƣợc nạn. Nay hắn thế cùng
mà về với ta, thì còn có bụng sợ gì khác nữa.
Trƣơng Phi nói:
- Đại huynh bụng rất tốt, nhƣng phải đề phòng mới đƣợc.
135
Lƣu Bị lĩnh quân ra khỏi thành ba mƣơi dặm để đón Lã Bố. Hai ngƣời cùng sóng đều ngựa đi vào thành,
vào đến tận châu nha. Chào mừng xong, mọi ngƣời an tọa. Bố nói:
- Từ khi Vƣơng tƣ đồ giết Đổng Trác, về sau gặp cuộc biến loạn của bọn Thôi, Dĩ, tôi phải long đong ở
xứ Quan Đông. Chƣ hầu nhiều ngƣời không dung, gần đây lại gặp Tào Tháo bất nhân, xâm chiếm Từ
Châu. May nhờ có sứ quân cố sức cứu Đào Cung Tổ, tôi bấy giờ cũng đánh úp đƣợc Duyện Châu, mới
chia đƣợc thế của Tào Tháo; không ngờ tôi lại mắc phải mƣu gian, hao quân tổn tƣớng. Nay xin về với sứ
quân, cùng toan việc lớn. Chƣa biết ý sứ quân nghĩ làm sao?
Huyền Đức nói:
- Đào sứ quân mới mất, không có ai quản lĩnh Từ Châu, nên sai tôi tạm quyền cai quản. Nay may có
tƣớng quân đến đây, tôi xin nhƣờng lại.
Nói rồi liền đem bài ấn giao cho Lã Bố, Bố chực giơ tay đỡ lấy, lại thấy sau lƣng Lƣu bị có Quan Vũ,
Trƣơng Phi, hai ngƣời đều có vẻ mặt tức giận cả. Bố giả cách cƣời nói rằng:
- Tôi là một đứa dũng phu, làm thế nào đƣợc châu mục.
Lƣu Bị lại xin nhƣờng.
- Khách mạnh, không lấn đƣợc chủ. Xin sứ quân đừng nghi.
Lƣu bị mới thôi, sai mở tiệc yến khoản đãi, rồi sai dọn dẹp một nơi tƣơi để Lã Bố nghỉ ngơi.
Hôm sau Lã Bố làm tiệc mời lại Huyền Đức, Lƣu, Quan, Trƣơng cùng đi.
Uống rƣợu độ nửa chừng, Lã Bố mời Huyền Đức vào nhà trong. Quan, Trƣơng cùng theo vào. Lã Bố sai
vợ con ra lạy. Huyền Đức hai ba lần khiêm tốn không dám nhận.
- Hiền đệ bất tất phải khiêm nhƣờng.
Trƣơng Phi nghe thấy câu ấy, trợn mắt thét rằng:
- Anh tao là cành vàng lá ngọc. Mày là thằng nào dám gọi anh tao là hiền đệ? Lại đây, tao đánh với mày
ba trăm hiệp.
Lƣu Bị vội vàng mắng át đi. Quan Công khuyên Trƣơng Phi đi ra, rồi lấy lời ôn tồn nói với Lã Bố rằng:
- Em tôi uống rƣợu say nói càng, xin anh đừng chấp.
Bố lặng yên không nói.
Một hồi, tiệc tan. Lã Bố tiễn Lƣu Bị ra tận cửa. Trƣơng Phi cƣỡi ngựa đi ngang ngoài cửa thét to:
- Lã Bố, tao đánh với mày ba trăm hiệp!
Lƣu Bị vội vàng sai Quan Công ra bảo Trƣơng Phi phải thôi đi.
Đến hôm sau, Lã Bố đến từ giã Lƣu Bị nói rằng:
136
- Sứ quân không nỡ bỏ tôi, nhƣng chỉ sợ lệnh đệ không dung. Vậy tôi xin đi nơi khác.
Lƣu Bị nói:
- Nếu tƣớng quân đi thì tội tôi chẳng hóa ra to lắm. Em tôi nó nói hỗn với tƣớng quân, hôm khác tôi xin
bắt nó đến xin lỗi. Gần đây có ấp Tiểu Bái, khi trƣớc tôi cũng đã đóng đồn ở đó. Xin tƣớng quân chớ nề
hẹp hòi tạm đến nghỉ ngựa. Lƣơng thực và quân nhu, tôi xin cung ứng cả.
Lã Bố tạ ơn Lƣu Bị, rồi dẫn quân ra đóng ở Tiểu Bái.
Lƣu Bị từ bữa ấy chê trách Trƣơng Phi mãi.
Tào Tháo từ khi binh đƣợc Sơn Đông, dâng biểu tâu về triều đình. Triều đình thăng chức cho Tào Tháo
làm Kiến Đức tƣớng quân, phong làm Phi đình hầu.
Lúc bấy giờ Lý Thôi tự làm đại tƣ mã. Quách Dĩ tự làm đại tƣớng quân, hoành hành không còn vì nể ai
cả. Triều đình không ai dám mở miệng.
Thái úy là Dƣơng Bƣu, đại tự nông là Chu Tuấn mật tâu với vua Hiến Đế rằng:
- Nay Tào Tháo cầm hơn hai mƣơi vạn quân, mƣu thần, dũng tƣớng trong tay có vài mƣơi ngƣời. Nếu
đƣợc ngƣời ấy để phù trì xã tắc, tiểu trừ đứa gian phi, thì thiên hạ may lắm!
Hiến Đế khóc nói rằng:
- Trẫm bị hai thằng giặc ấy khinh nhờn đã lâu. Nếu giết đƣợc thì may lắm.
Bƣu tâu rằng:
- Thần có một mẹo, trƣớc làm cho hai đứa tự tàn hại lẫn nhau, rồi sau mới vời Tào Tháo đem binh vào
giết, quét sạch lũ giặc để yên triều đình.
Hiến Đế hỏi:
- Kế ấy là kế gì?
Bƣu tâu:
- Thần nghe vợ Quách Dĩ rất hay ghen, nay sai ngƣời đến xúi vợ nó, dùng kế phản gián, hai thằng giặc tất
giết lẫn nhau.
Vua liền viết tờ mật chiếu, đƣa cho Dƣơng Bƣu, sai Bƣu thi hành kế ấy.
Bƣu lập tức sai vợ, lấy cớ có việc đến phủ Quách Dĩ, nhân dịp bảo vợ Dĩ rằng:
- Tôi nghe Quách tƣớng quân thƣờng cùng với phu nhân Lý tƣ mã có tƣ tình với nhau, tình thân mật lắm.
Nếu quan tƣ mã biết chuyện tất bị tai vạ. Phu nhân nên giữ gìn đừng cho đi lại nữa là hơn.
Vợ Dĩ đem lòng ngờ ngay chồng, nói:
- Thảo nào! Mấy đêm nay nhà tôi không về. Chẳng hóa ra đi làm việc vô sỉ ấy. Giá phu nhân không nói
thì tôi không biết, để từ nay tôi xin giữ gìn.
137
Vợ Bƣu từ giã về. Vợ Dĩ ra tiễn, hai ba lần tạ ơn rồi mới trở vào.
Đƣợc vài ngày, Quách Dĩ lại sắp sang phủ Lý Thôi ăn yến. Vợ ngăn, không cho đi nói rằng:
- Lý Thôi là ngƣời bất trắc lắm. Vả thời nay hai ngƣời anh hùng không chắc đứng lâu đƣợc với nhau. Phu
quân sang bên ấy, ví dù trong khi ăn uống. Lý Thôi đánh thuốc độc, thiếp làm thế nào?
Quách Dĩ nhất định không nghe. Vợ hai ba lần ngăn can. Buổi chiều Lý Thôi sai ngƣời đem biếu một
mâm rƣợu. Vợ Dĩ bỏ thuốc độc vào đồ ăn rồi mới bƣng vào cho chồng. Dĩ định ăn ngay vợ nói:
- Đồ ăn ở ngoài đƣa lại, không nên ăn ngay.
Nói rồi đem đổ một ít cho chó ăn thử. Chó ăn chết liền.
Từ đấy Quách Dĩ có bụng ngờ Lý Thôi.
Một hôm tan chầu, Lý Thôi lại mời Quách Dĩ về nhà uống rƣợu. Dĩ cũng đến. Đến đêm tan tiệc, Dĩ say
mới trở về. Ngẫu nhiên đêm hôm ấy đau bụng. Vợ thấy vậy mới nói:
- Thôi lại ăn phải thuốc độc rồi!
Nói rồi sai lấy nƣớc phân cho uống. Dĩ uống xong thổ ra hết đồ ăn, thì khỏi đau bụng.
Dĩ giận lắm nói rằng:
- Ta với Lý Thôi cùng toan việc lớn với nhau, nay bỗng dƣng muốn hại ta. Ta không liệu trƣớc tất mắc
mƣu nó.
Liền sửa sang giáp binh bản bộ mình để đi đánh Lý Thôi. Có ngƣời báo với Thôi. Thôi nổi giận nói rằng:
- Quách Dĩ sao dám thế.
Thôi cũng đem giáp binh bản bộ lại đánh.
Hai ngƣời họp binh vài vạn ở dƣới thành Trƣờng An đánh nhau chán rồi, thừa thế cƣớp bóc của dân.
Cháu Lý Thôi là Lý Tiêm, dẫn quân đến vây cung điện, rồi lấy hai cỗ xe, một cỗ chở thiên tử, một cỗ chở
Phục Hoàng hậu, rồi sai Giả Hủ, Tả Linh đi giám áp xa giá; còn bao nhiêu phu nhân nội thị đều phải đi bộ
cả. Trong khi mọi ngƣời kéo ra cửa Hậu Tể, gặp ngay binh Quách Dĩ đến, bắn nhau tua tủa. Cung nhân bị
giết vô số. Lý Thôi từ đằng sau đánh lại. Quách Dĩ phải rút lui, xa giá mạo hiểm ra ngoài thành, không ai
phân giải điều gì, bị đƣa ngay đến dinh Lý Thôi. Quách Dĩ lui binh vào cung bắt hết cung tần thái nữ đem
về trại, rồi phóng hỏa đốt cung điện.
Hôm sau, Quách Dĩ biết Lý Thôi cƣớp mất thiên tử bèn đem binh đến trƣớc cửa trại đánh nhau.
Vua và Hoàng hậu đều sợ hãi lắm.
Đời sau có bài thơ than rằng:
Từ khi Quang Vũ trung hƣng,
Truyền đời trên dƣới, mới chừng mƣời hai. [email protected]
138
Hoàn, Linh, vô đạo nối ngôi,
Hoạn quan chuyên chính, ra đời đã suy.
Tam công Hà Tiến ra gì,
Muốn trừ chuột xã gọi chi gian thần?
Đuổi sài rƣớc hổ vào trong,
Tây Châu giặc Đổng nổi lòng dâm hung.
Tƣ đồ mƣu cậy má hồng,
Khiến cho Đổng, Lã lẫn cùng giết nhau.
Giặc tan dân đã bớt sầu,
Biết đâu Lý, Quách ra màu hung hăng!
Kinh thành có rậm gai chằng,
Sáu cung đói khát khổ đàng cạn qua.
Vân trời đến buổi sút sa,
Anh hùng chia xẻ sơn hà lìa tan.
Vua sau coi đấy nên răn,
Lọ vàng chớ để cho tan mẻ hoài.
Sinh linh gan nát óc lầy,
Máu oan lây láng tràn đầy non sông.
Ta xem sử xót thƣơng lòng,
Thử ly thơ trƣớc hãi hùng xƣa nay.
Bào tang giữ lấy lời này,
Gƣơm thần cầm vững vẹn bày kỷ cƣơng.
Khi Quách Dĩ đến, Lý Thôi ra trại đánh nhau. Quách Dĩ thua rút về. Lý Thôi mới đem xa giá vua và
Hoàng hậu rời sang My Ổ, sai cháu là Lý Tiêm coi giữ, cấm nội sứ không cho ai ra vào. Vua tôi ăn uống
bữa có bữa không. Thị thần ngƣời nào ngƣời ấy đói võ cả mặt.
Một bữa vua cho ngƣời ra hỏi Lý Thôi lấy năm hộc gạo và năm bộ xƣơng trâu để cho kẻ hầu ngƣời hạ ăn.
Thôi nổi giận mắng rằng:
- Sớm chiều đã dâng cơm rồi, còn đòi gì nữa?
Rồi lấy những thịt thiu cơm vữa đem cho.
Hôi quá không ai ăn đƣợc, vua mới mắng rằng:
- Nghịch tặc dám khinh ta nhƣ thế à! Quan thị trung là Dƣơng Kỳ kíp tâu rằng:
- Quân chúng nó đã tàn bạo đến thế này, xin bệ hạ hãy nên nhịn, không nên trêu tức nó.
Vua cúi đầu không nói gì nữa, tay áo long cổn gạt hai hàng nƣớc mắt chứa chan. Chợt thấy tả hữu vào
báo rằng:
- Có một đám quân mã, gƣơm giáo sáng choang, chiêng trống om sòm, lại đây cứu bệ hạ.
Vua sai ra xem ai, thì là Quách Dĩ, lại càng lo thêm. Ở ngoài thung lũng tiếng ngƣời reo rầm rĩ tức là Lý
Thôi dẫn quân đến đến Quách Dĩ.
Thôi cầm roi trỏ vào Dĩ mắng rằng:
- Tao đối đãi mày không bạc bẽo gì, sao mày lại rắp tâm hại tao, hở Dĩ?
139
- Mày là thằng phản tặc, chẳng giết để làm chi?
Thôi nói:
- Tao bảo vệ vua ở đây, sao lại là phản tặc?
Dĩ nói:
- Thế là bức hiếp vua, sao gọi là bảo vệ vua?
Thôi nói:
- Nói làm chi nhiều, tao với mày không cùng quân sĩ, chỉ hai thằng đánh nhau, thằng nào thắng thì đƣợc
đem vua đi.
Hai ngƣời liền đánh nhau ngay ở trƣớc trận.
Đánh nhau đƣợc mƣời hiệp, chƣa rõ ai đƣợc thua, thì thấy Dƣơng Bƣu tế ngựa lại gọi to lên rằng:
- Xin hai vị tƣớng quân hãy ngừng tay. Tôi đã mời các quan đến đây để giảng hòa.
Hai bên ai về trại nấy.
Dƣơng Bƣu và Chu Tuấn hội họp các quan triều thần hơn sáu mƣơi ngƣời, kéo nhau đến trại Quách Dĩ
giảng hòa trƣớc. Dĩ bắt các quan giam cả lại. Các quan kêu rằng:
- Chúng tôi đến đây để bàn điều hay, sao lại đối xử nhƣ thế?
Quách Dĩ nói:
- Lý Thôi bức hiếp thiên tử, thì ta cũng bức hiếp công khanh, chứ kém gì?
Dƣơng Bƣu nói:
- Một ngƣời hiếp thiên tử, một ngƣời hiếp công khanh là ra làm sao?
Dĩ nổi giận lên, cầm gƣơm toan giết Dƣơng Bƣu, có quan trung lang tƣớng là Dƣơng Mật cố can, can mãi
Dĩ mới tha cho Bƣu và Chu Tuấn, còn các quan thì giam cả lại trong trại. Ra ngoài Bƣu bảo với Tuấn
rằng:
- Anh em mình làm tôi xã tắc, nay không cứu đƣợc chúa, sống ở trên đời cũng là thừa.
Nói xong hai ngƣời ôm lấy nhau khóc, ngất ngã lăn xuống đất.
Tuấn về nhà lo nghĩ thành bệnh chết.
Từ bấy giờ Thôi, Dĩ cứ mỗi ngày một lần đánh nhau ròng rã hơn năm mƣơi ngày giời, quân chết không
biết bao nhiêu mà kể.
Lý Thôi tính hay ƣa tà đạo và thuật yêu quái, thƣờng thƣờng cho bà cốt lên đồng ở trong quân. Giả Hủ
can mãi không nghe.
140
Quan thị trung là Dƣơng Kỳ thấy vậy liền mật tâu với vua rằng:
- Thần xem Giả Hủ, tuy làm tâm phúc Lý Thôi nhƣng thực bụng vẫn chƣa từng quên vua. Bệ hạ nên bàn
với hắn.
Đang nói thì Giả Hủ ở đâu đến. Vua đuổi tả hữu đứng ra xa, rồi khóc bảo Hủ rằng:
- Ngƣơi có thƣơng nhà Hán mà cứu lấy trẫm không?
Hủ phục xuống đất, lạy thƣa rằng:
- Xin bệ hạ chớ nói ra. Bụng thần vốn vẫn muốn thế, thần xin sẽ liệu việc ấy.
Vua gạt nƣớc mắt tạ Hủ.
Đƣợc một chốc, Lý Thôi lại đeo gƣơm đi thẳng vào. Mặt vua xám ngắt. Thôi nói với vua rằng:
- Quách Dĩ là đứa bất nhân, nó dám giam giữ các công khanh, lại muốn bức hiếp cả bệ hạ, không có tôi,
xa giá bị xiêu dạt rồi.
Vua chắp tay tạ. Thôi mới ra.
Rồi lại có Hoàng Phủ Lịch vào ra mắt, vua biết Lịch là ngƣời nói khéo, lại là ngƣời làng Lý Thôi, bèn sai
Lịch ra giải hòa hai bên. Lịch vâng chiếu, đến trại Quách Dĩ nói. Dĩ bảo:
- Hễ Lý Thôi có đƣa thiên tử ra thì ta tha các công khanh.
Lịch lại đến Lý Thôi bảo rằng:
- Nay thiên tử biết tôi là ngƣời Tây Lƣơng, cùng làng với ông, nên sai tôi đến giải hòa cho hai ông. Dĩ
phụng chiếu rồi, còn ông thế nào?
Thôi nói:
- Ta có công đánh đƣợc Lã Bố, làm phụng chính đã bốn năm nay, công trạng rất nhiều. Thiên hạ ai cũng
biết. Quách Dĩ bất quá là một thằng ăn trộm ngựa mà thôi, thế mà nó dám ăn hiếp công khanh, và chống
lại ta. Ta thề phen này phải giết nó. Anh thử trông xem quân sĩ và kế hoạch của ta, có đánh nổi đƣợc
thằng Quách Dĩ không?
Lịch nói:
- Không nên, ông ơi! Ngày xƣa ngƣời Hậu Nghệ ở xứ Hữu Cùng cậy mình bắn giỏi, không biết lo nghĩ
đến nỗi tuyệt diệt. Vừa mới rồi, Đổng thái sƣ cƣờng thịnh bao nhiêu, rồi sau thế nào, mắt ông đã trông
thấy rành rành. Lã Bố đội ơn Đổng thái sƣ mà lại giết Đổng thái sƣ, chỉ trong giây phút, đầu thái sƣ treo
cửa chợ, xem thế thì cƣờng thịnh có vững chắc gì. Tƣớng quân mình làm thƣợng tƣớng cầm phủ việt, cắp
cờ tiết, họ hàng con cháu đều ở ngôi cao; ơn nƣớc không phải không hậu. Quách Dĩ hiếp công khanh, ông
hiếp vua thế thì bên nào nhẹ, bên nào nặng.
Lý Thôi giận lắm rút gƣơm ra mắng rằng:
- Thiên tử sai mày đến đây để làm nhục tao hay sao? Trƣớc hết tao hãy chém đầu mày!
141
Kỵ đô úy là Dƣơng Phụng can rằng:
- Nay chƣa trừ đƣợc Quách Dĩ, lại đem giết sứ nhà vua, tôi e Quách Dĩ vịn cớ để khởi binh, chƣ hầu ai
cũng sẽ giúp nó.
Giả Hủ cũng cố can, Thôi mới nguôi cơn giận. Hủ đẩy Hoàng Phủ Lịch ra. Lịch kêu to lê n rằng:
- Lý Thôi không phụng chiếu, muốn giết vua để lên ngôi báu.
Thị trung là Hồ Mặc vội vàng ngăn nói rằng:
- Đừng nói câu ấy, sợ sẽ không lợi cho bản thân.
Lịch mắng rằng:
- Hồ Mặc! Ngƣơi cũng là tôi triều đình, sao lại về bè với giặc. Vua nhục thì tôi phải chết. Dù ta bị Lý
Thôi giết, là ta trọn đạo làm tôi chứ sao?
Lịch vừa nói vừa mắng mãi không thôi. Vua thấy vậy vội vàng sai Lịch trở về Tây Lƣơng.
Quân Lý Thôi quá nửa là ngƣời ở Tây Lƣơng, lại đƣợc ngƣời ở nƣớc Khƣơng giúp đỡ.
Hoàng Phủ Lịch đến Tây Lƣơng, nói toang lên rằng:
- Lý Thôi mƣu làm phản, hễ ai theo nó là giặc và tai họa về sau sẽ không lƣờng đƣợc.
Nhiều ngƣời Tây Lƣơng tin lời của Lịch, lòng quân sĩ của Lý Thôi cũng dần dần nao núng. Thôi nghe tin
ấy giận lắm, kíp sai hổ bôn
là Vƣơng Sƣơng đuổi theo. Sƣơng biết Lịch là ngƣời trung nghĩa, không đi
đuổi về báo rằng: "Không biết Lịch đi đằng nào".
Một mặt thì Giả Hủ dỗ ngƣời nƣớc Khƣơng rằng: "Thiên tử cũng biết chúng bay là trung nghĩa, đánh mãi
thì khổ nhọc. Bởi vậy bệ hạ có mật chiếu cho chúng bay về quận, ngày sau sẽ có thƣởng to".
Ngƣời nƣớc Khƣơng đang oán sẵn Lý Thôi không cho hƣởng tƣớc, liền nghe nhời Giả Hủ, kéo cả về.
Hủ lại tâu với vua rằng:
- Lý Thôi tham mà vô mƣu, thấy binh lính bỏ về, bụng đã lo sợ, bệ hạ nên lấy trọng tƣớc mà giữ nó.
Vua liền hạ chiếu phong Lý Thôi làm đại tƣ mã. Thôi mừng nói rằng:
- Phúc này thật là thần thánh ban cho ta. Lạy thánh vạn lạy, có cúng có bái cũng có hơn!
Thôi thƣởng to cho các đồng cốt, còn quân tƣớng thì không nói gì đến. Kỵ đô úy là Dƣơng Phụng giận
lắm bàn với Tống Quả rằng:
- Chúng ta ra sống vào chết, xông pha mũi tên hòn đạn, mà té ra công trạng không bằng mấy mụ đồng
bóng.
Tống Quả nói:
- Thế thì sao không giết nó đi mà cứu thiên tử. [email protected]
142
Phụng nói:
- Ngƣơi ở trong quân đốt lửa làm hiệu, rồi ta ở ngoài kéo binh vào tiếp ứng.
Hai ngƣời hẹn nhau canh hai đêm hôm ấy khởi sự. Không ngờ việc không kín, tiết lộ ra có ngƣời nghe
thấy báo với Lý Thôi. Thôi giận sai ngƣời bắt Tống Quả giết đi. Dƣơng Phụng dẫn quân ở ngoài chờ mã i
không thấy hiệu lửa. Lý Thôi tự đem quân ra, vừa gặp Dƣơng Phụng đến. Hai bên đánh nhau đến canh tƣ.
Phụng không đánh nổi, chạy về Tây An.
Từ đấy, quân thế Lý Thôi mỗi ngày một suy, lại thƣờng thƣờng bị Quách Dĩ đến đánh, quân sĩ bị giết chết
rất nhiều, chợt lại có ngƣời bảo rằng:
- Trƣơng Tế thống lĩnh một cánh đại quân từ Thiểm Tây đến, muốn giảng hòa cho hai bên, nói rao lên
rằng: Bên nào không nghe thì đánh.
Thôi nhân thể lấy lòng Trƣơng Tế, sai ngƣời đến Quách Dĩ cầu hòa. Dĩ cũng phải vâng theo.
Trƣơng Tế dâng biểu mời thiên tử ra chơi Hoằng Nông. Vua mừng nói rằng:
- Ta đã lâu nay nhớ Đông Đô lắm. Nay nhân thể đƣợc về, lấy làm may lắm.
Liền hạ chiếu phong Trƣơng Tế làm phiêu kỵ tƣớng quân. Tế dâng lƣơng thực, rƣợu thịt để cung cấp cho
các quan. Quách Dĩ cũng tha cho các công khanh ra trại. Lý Thôi cũng thu xếp xa giá để về Đông Đô, sai
quân ngự lâm vài trăm, cầm kích đi hộ tống. Khi loan giá qua Tân Phong đến Bá Lăng, trời về tiết thu,
bỗng nổi cơn gió lạnh, nghe thấy có tiếng reo, rồi thấy vài
trăm quân đến đầu cầu chẹn đƣờng không cho
xa giá đi, quát to hỏi rằng:
- Ngƣời nào qua đây?
Thị trung là Dƣơng Kỳ tế ngựa lên cầu nói rằng:
- Xe vua qua đây, đứa nào dám ngăn trở?
Có hai tƣớng ra nói:
- Chúng tôi vâng lệnh Quách tƣớng quân sai giữ cầu này, phòng kẻ gian phi. Có phải xa giá vua đi, xin
đƣợc trông thấy vua, chúng tôi mới tin.
Dƣơng Kỳ mở rèm châu ra, vua mới dụ bảo rằng:
Trẫm ở đây, sao các ngƣơi không lui quân?
Các tƣớng trông thấy, đều reo: Vạn tuế! Rồi đứng ra hai bên, để xa giá đi qua. Xe đi rồi, hai tƣớng về báo
với Quách Dĩ.
Dĩ nói:
- Ta ý muốn đánh lừa Trƣơng Tế, bắt xa giá quay về My Ổ, sao chúng bay lại tự tiện tha ngay?
Dĩ liền chém hai tƣớng rồi khởi binh đi đuổi xe vua.
143
Xe đi đến huyện Hoa Âm, bỗng nghe đằng sau có tiếng reo vang dậy, gọi to rằng:
- Xa giá đừng đi vội!
Vua khóc bảo với đại thần rằng:
- Vừa thoát hang sói, lại gặp miệng hùm. Bây giờ tính làm sao?
Các quan sợ mất vía. Quân giặc gần đến nơi, chợt nghe đằng sau có tiếng trống đánh, rồi có một tƣớng đi
lên trƣớc, sau có một lá cờ lớn để bốn chữ "Đại Hán Dƣơng Phụng", kéo hơn một nghìn quân ra.
Nguyên Dƣơng Phụng từ khi bị Lý Thôi đánh, dẫn quân đến đóng ở núi Chung Nam, nghe tin vua đi qua
đấy nên đến để đi theo hộ giá. Giữa khi ấy quân Dĩ đến nơi. Hai bên dàn thành thế trận. Tƣớng Quách Dĩ
là Thôi Dũng phóng ngựa ra, mắng Phụng là phản tặc. Phụng giận lắm ngoảnh đầu lại gọi:
- Công Minh ở đâu?
Một tƣớng, tay cầm búa lớn, quất ngựa hoa lƣu chạy ra, xông thẳng vào đánh Thôi Dũng. Hai ngựa giao
nhau, chỉ một hiệp đầu Dũng đứt rơi dƣới chân ngựa.
Phụng thừa thế đánh tràn vào, Quách Dĩ thua to, lui hai mƣơi dặm.
Phụng thu quân bái kiến thiên tử. Vua dụ bảo rằng:
- Ngƣơi cứu đƣợc trẫm, công thực to!
Phụng cúi đầu lạy tạ. Vua phán hỏi:
- Tƣớng vừa chém đƣợc giặc là ai?
Phụng dắt tƣớng ấy lại lạy tạ ở dƣới xa giá, rồi thƣa rằng:
- Ngƣời này vốn ở Dƣơng Quận, xứ Hà Đông, họ Từ tên Hoảng, tên chữ là Công Minh.
Vua lấy lời phủ dụ. Dƣơng Phụng hộ vệ xa giá đến đóng ở Hoa Âm. Tƣớng quân là Đoàn Ổi dâng y phục
và đồ ăn uống. Đêm hôm ấy vua nghỉ trong trại Dƣơng Phụng.
Quách Dĩ thua một trận, hôm sau đem quân kéo đến cửa trại thách đấu. Từ Hoảng cƣỡi ngựa ra trƣớc. Dĩ
thả đại quân vây bọc tám mặt. Vua và Dƣơng Phụng cùng bị khổ ở trong vây. Đƣơng lúc nguy cấp, chợt
nghe mé đông nam, có tiếng reo nổi âm, rồi thấy một tƣớng kéo quân mã đến, phá quân giặc tan vỡ. Từ
Hoảng mới thừa thế đánh ra, quân Dĩ bị thua chạy tan vỡ.
Tƣớng ấy đến ra mắt vua đó là quốc thích Đổng Thừa. Vua khóc kể lại chuyện trƣớc.
Thừa tâu rằng:
- Xin bệ hạ đừng lo, tôi xin cùng với Dƣơng tƣớng quân thề chém hai thằng giặc ấy để yên thiên hạ.
Vua truyền lệnh đi mau đến Đông Đô. Xa giá đi suốt đêm ấy đến Hoằng Nông.
Quách Dĩ thua, kéo quân về, vừa gặp ngay Lý Thôi.
144
Dĩ nói:
- Dƣơng Phụng, Đổng Thừa cứu giá đến Hoằng Nông rồi. Nếu để nó đi đƣợc đến Sơn Đông, có chỗ đứng
chân vững vàng, tất nhiên sẽ bố cáo thiên hạ, vời chƣ hầu đến đánh anh em ta, thì ba họ nhà chúng ta
cũng không giữ nổi.
Thôi nói:
- Ngay Trƣơng Tế đóng quân ở Trƣờng An, chƣa nên khinh động. Ngƣời cùng ta nên tụ quân lại một nơi,
rồi đến thẳng Hoằng Nông giết phăng Hiến Đế đi, chia thiên hạ làm đôi mỗi ngƣời một nửa thì có hay
không?
Dĩ mừng lắm, xin vâng ngay. Hai ngƣời hợp quân làm một, đi đến đâu cƣớp bóc vét sạch của dân đến
đấy.
Dƣơng Phụng, Đổng Thừa nghe tin quân Thôi, Dĩ kéo đến, liền quay binh trở lại, đánh nhau to ở Đông
Gián.
Thôi, Dĩ bàn với nhau rằng:
- Quân ta nhiều, quân nó ít. Ta cứ đánh bừa đi là đƣợc.
Nói xong rồi, Lý Thôi ở tả, Quách Dĩ ở hữu, kéo tràn quân lại, đầy cả núi, lấp cả dòng. Phụng, Thừa hai
ngƣời cố liều chết mà đánh, chỉ giữ riết lấy xa giá của vua và Hoàng hậu còn các quan, các cung nhân, và
sổ sách, đồ đạc, các thứ của vua dùng, phải vứt bỏ cả.
Quách Dĩ kéo quân vào Hoằng Nông cƣớp bóc. Đổng Thừa, Dƣơng Phụng hộ xa giá chạy sang Thiểm
Bắc. Thôi, Dĩ chia quân hai đƣờng đi đuổi. Thừa, Phụng một mặt sai ngƣời cùng với Quách Dĩ giảng hòa,
một mặt mật đƣa chiếu chỉ đến Hà Đông, kíp với tƣớng Bạch Ba là Hàn Tiêm, Lý Nhạc và Hồi Tài, đem
quân mã ba xứ lại cứu.
Lý Nhạc nguyên là giặc cỏ tụ tập ở núi rừng. Nay bất đắc dĩ cũng phải triệu đến.
Quân ba xứ đƣợc tin vua tha tội lại cho làm quan, liền đem cả quân sĩ bản doanh của mình đến, phối hợp
với Đổng Thừa cùng nhau hội hợp làm một lấy lại Hoằng Nông.
Bấy giờ Lý Thôi, Quách Dĩ đi đến đâu, cƣớp bóc đến đấy, ngƣời già yếu đem giết sạch, ngƣời khỏe mạnh
bắt đi theo làm quân, khi nào đánh nhau bắt dân binh đi trƣớc, gọi là quân cảm tử.
Thế giặc Lý, Quách to lắm. Quân Lý Nhạc đến gặp giặc ở Vị Dƣơng
Quách Dĩ sai quân đem áo sống đồ đạc bỏ cả dọc đƣờng. Quân Nhạc thấy áo sống ngổn ngang cả đất,
tranh nhau nhặt lấy, nhốn nháo mất cả hàng ngũ. Thôi, Dĩ hai cánh quân đánh dồn lại. Quân Nhạc thua to.
Dƣơng Phụng chống chế không nổi, hộ giá chạy sang mặt Bắc. Quân giặc đuổi theo sau lƣng. Lý Nhạc
nói:
- Việc kíp rồi xin thiên tử lên ngựa đi trƣớc.
Vua nói:
- Ta không nỡ bỏ trăm quan chạy lấy một mình.
Các quan cùng kêu khóc đi theo.
145
Hồ Tài bị quân giặc giết mất. Phụng, Thừa thấy giặc đuổi gấp lắm, tâu xin vua xuống xe đi bộ.
Đi đến bờ sông Hoàng Hà, Lý Nhạc tìm đƣợc một chiếc thuyền nhỏ để sang sông.
Bây giờ trời đang giá rét. Vua và Hoàng hậu dắt nhau đến bờ sông, bờ cao quá không xuống đƣợc thuyền.
Đằng sau giặc sắp đến nơi.
Dƣơng Phụng nói
rằng:
- Nên cởi cƣơng ngựa ra, chắp nối lại, buộc vào lƣng vua, để đƣa xuống thuyền.
Trong đám có quốc cữu là Phục Đức cắp vài chục tấm lụa trắng, chạy lại nói rằng:
- Trong lúc quân rối loạn tôi có nhặt đƣợc lụa này, xin đem để buộc.
Hành quân hiệu úy là Thƣợng Hoằng lấy lụa buộc vào lƣng vua và Hoàng hậu, sai quân sĩ ròng vua
xuống thuyền trƣớc.
Lý Nhạc cầm thanh gƣơm đứng ở đầu thuyền. Quốc cữu Phục Đức (vốn là anh Hoàng hậu) cõng Hoàng
hậu xuống.
Trên bờ những ngƣời chƣa đƣợc xuống, tranh nhau vịn vào dây neo, Lý Nhạc lấy gƣơm chặt dây rơi cả
xuống nƣớc. Khi chở đƣợc vua và Hoàng hậu sang sông, lại đẩy thuyền lại để chở các quan và quân sĩ.
Những ngƣời tranh nhau xuống trƣớc, bị chặt gẫy cả ngón tay kêu khóc rầm trời. Lúc sang đƣợc bên kia
sông, tả hữu vua chỉ còn có hơn mƣời ngƣời.
Dƣơng Phụng tìm đƣợc một cái xe trâu, rƣớc vua đến Đại Dƣơng. Hôm ấy phải nhịn đói. Đến tối mới
kiếm đƣợc nhà ngói vào ngủ.
Các bô lão đem cơm dâng, để vua và Hoàng hậu xơi, nhƣng gạo xấu cơm hẩm, vua và Hoàng hậu khô ng
sao nuốt đƣợc.
Hôm sau vua hạ chiếu phong cho Lý Nhạc làm chinh bắc tƣớng quân; Hàn Tiêm làm chinh đông tƣớng
quân rồi lại lên xa giá đi. Lúc đi có hai đại thần tìm đến khóc và lạy ở trƣớc xa giá. Hai ngƣời ấy là thái
úy Dƣơng Bƣu và thái bộc Hàn Dung. Vua và Hoàng hậu cũng khóc. Hàn Dung mới tâu rằng:
- Lý Thôi, Quách Dĩ rất tin lời tôi, tôi nguyện liều thân sang dụ nó bãi binh. Xin bệ hạ giữ gìn lấy long
thể.
Hàn Dung đi rồi, Lý Nhạc mời vua vào trại Dƣơng Phụng tạm nghỉ, Dƣơng Bƣu lại mời vua về huyện An
Ấp. Vua đến An Ấp không có nhà nào cao sạch, vua và Hoàng hậu phải vào trọ trong nhà tranh, bốn mặt
cửa ngõ không có, chỉ có rào gai tre. Vua và các quan đại thần vào trong nhà tranh ấy bàn việc. Các tƣớng
đóng quân ở bên ngoài hàng rào để bảo vệ.
Bọn Lý Nhạc từ khi đến giúp vua, ra mặt chuyên quyền. Các quan hơi có ai nói chạm đến, nó mắng liền
ngay trƣớc mặt vua. Nó lại đƣa cho vua ăn uống những rƣợu đục cơm thô. Vua cũng cứ phải cắn răng mà
chịu.
Lý Nhạc và Hàn Tiêm lại có hơn hai trăm đầy tớ bộ hạ, nào thầy cúng, nào thầy thuốc. Hai đứa tâu cho
làm hiệu úy, ngự sử cả. Khắc ấn không kịp lấy dùi vạch gỗ ra làm ấn, chẳng ra thể thống gì nữa.
146
Hàn Dung sang nói với Lý Thôi, Quách Dĩ. Hai thằng giặc ấy cũng nghe, tha cho các quan và những cung
nhân đƣợc về.
Năm ấy mất mùa to. Trăm họ phải ăn những rau cỏ và ăn táo trừ bữa, chết đói khắp cả thôn dã.
Thái thú Hà Nội là Trƣơng Dƣơng dâng gạo thịt: Thái thú Hà Đông dâng lụa vải, vua cũng hơi đƣợc ung
dung một chút.
Đổng Thừa, Dƣơng Phụng bàn nhau rằng:
- Ta nên sai ngƣời đi sửa lại các cung điện ở Lạc Dƣơng để rƣớc xa giá về Đông Đô.
Lý Nhạc không nghe, Đổng Thừa mới bảo Nhạc rằng:
- Lạc Dƣơng vốn là nơi thiên tử đóng đô. An Ấp là chỗ đất nhỏ, không sao để đƣợc xa giá ở đấy. Nay
phụng giá về Lạc Dƣơng là phải hơn.
Lý Nhạc nói:
- Có phải thế, các ông cứ việc phụng giá đi, ta cứ đóng ở đây.
Dƣơng Phụng, Đổng Thừa cứ phụng giá đem đi.
Nhạc ở lại, sai ngƣời kết liên với Lý Thôi, Quách Dĩ, bàn nhau cùng lại để cƣớp giá.
Phụng, Thừa với Tiêm biết trƣớc đƣợc mƣu ấy, liền đêm hôm ấy dàn bày quân sĩ, để gìn giữ giá vua, đi
vụt ngay đến Cơ Quan. Lý Nhạc nghe tin ấy, không đợi quân Thôi,
Dĩ đến nữa, tự mình dẫn quân mã bản
bộ mình đi đuổi xa giá. Đến canh tƣ đuổi kịp đến dƣới núi Cơ Sơn, thét to lên rằng:
- Xa giá không đƣợc đi vội. Lý Thôi, Quách Dĩ ở đây!
Vua Hiến Đế sợ run không đƣợc.
Thế rõ thực là:
Khi xƣa đôi giặc đôi quân;
Nay thì ba giặc hợp quần với nhau.
Chƣa biết vua Hiến Đế phen này làm thế nào mà thoát đƣợc nạn. Xem đến hồi sau sẽ biết.
147
HỒI 14
Tào Mạnh Đức rời giá đến Hứa Đô;
Lã Phụng Tiên đang đêm cướp Từ Quận
Lý Nhạc đem quân đuổi theo xa giá, trá xƣng là Lý Thôi, Quách Dĩ. Vua giật mình lo sợ. Dƣơng Phụng
nói:
- Đây là Lý Nhạc đấy.
Phụng sai Từ Hoảng ra đánh, Lý Nhạc tự mình ra địch. Hai ngựa giao nhau, mới đƣợc một hiệp, Hoảng
chém một nhát búa, Nhạc chết ngã dƣới chân ngựa. Bọn giặc còn lại chạy tan tác cả.
Phụng bảo vệ xa giá đi qua Cơ Quan, thái thú là Trƣơng Dƣơng đem thóc lúa ra đón ở cạnh đƣờng, vua
phong cho Dƣơng làm đại tƣ mã. Dƣơng từ tạ vua ra đóng đồn ở Giã Vƣơng.
Vua vào Lạc Dƣơng trông thấy nhà cửa bị đốt cháy hết cả: đƣờng sá rập rạp; cỏ mọc cao lấp mắt; trong
cung điện chỉ còn có tƣờng đổ, vách nát. Vua sai Dƣơng Phụng cất tạm một cái cung nhỏ để ở. Trăm quan
triều hạ đều phải đứng trong đám gai góc.
Vua hạ chiếu đổi niên hiệu Hƣng Bình làm Kiến An năm đầu.
Năm ấy mất mùa to. Dân Lạc Dƣơng còn đƣợc vài trăm nóc nhà, cũng không có gì ăn, phải ra ngoài
thành, bóc vỏ cây, đào rễ cỏ mà ăn. Còn các quan thì từ thƣợng thƣ lang trở xuống cũng phải ra thành hái
rau. Có nhiều ngƣời bị đè chết ở những chỗ tƣờng đổ vách nát. Khí vận nhà Hán lúc bấy giờ thực là suy
đốn, không khi nào ngƣời ta từng thấy những cảnh khổ não nhƣờng ấy.
Đời sau có thơ than rằng:
Máu long rắn trắng núi Mang Đƣờng;
Cờ đỏ tung hoành khắp bốn phƣơng.
Đuổi sộc hƣơu Tần, gây xã tắc,
Đạp quay ngựa Sở, mở phong cƣơng.
Vua hèn nên để gian tà lắm;
Nƣớc loạn sinh ra giặc giã hoang.
Trông thấy đôi kinh khi vận nạn,
Dẫu rằng dạ sắt cũng sinh thƣơng.
Thái úy là Dƣơng Bƣu tâu với vua rằng:
- Trƣớc bệ hạ đã giáng chiếu, chƣa kịp sai ai mang đi. Nay Tào Tháo ở Sơn Đông, binh hùng tƣớng giỏi.
Nên truyền gọi y vào chầu để giúp nhà vua.
Vua nói:
- Trƣớc ta đã giáng chiếu rồi, ngƣơi không cần phải tâu nữa. Cứ sai ngƣời mang đi lập tức là xong.
Bƣu lĩnh chỉ, sai ngay ngƣời sang Sơn Đông vời Tào Tháo.
Tào Tháo ở Sơn Đông, nghe tin xa giá vua đã về đến Lạc Dƣơng, họp những mƣu sĩ để bàn.
Tuân Úc nói:
148
- Ngày xƣa, Tấn Văn Công phụng Tƣợng Vƣơng vào làm vua, chƣ hầu ai cũng phục. Hán Cao Tổ để tang
Nghĩa Đế, ai cũng theo. Nay thiên tử mắc nạn, tƣớng quân nhân dịp này, cất nghĩa binh, phụng thiên tử để
theo nguyện vọng của dân chúng, sách lƣợc rất hay. Nếu ta không làm ngay, ngƣời khác sẽ làm trƣớc ta.
Tháo mừng rỡ, đành thu xếp để cất quân đi thì có sứ giả nhà vua đem chiếu đến.
Tháo tiếp đƣợc tờ chiếu cất quân đi liền.
Vua ở Lạc Dƣơng, trăm việc còn thiếu thốn cả.
Thành quách đổ nát cũng chƣa sửa sang đƣợc. Chợt lại có ngƣời báo rằng:
- Lý Thôi, Quách Dĩ lại sắp kéo quân đến.
Vua sợ hãi mới hỏi Dƣơng Phụng:
- Sứ Sơn Đông chƣa về, nay quân Lý, Quách lại đến, làm thế nào bây giờ?
Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm đều nói:
- Hai chúng tôi xin hết sức đánh để bảo vệ bệ hạ.
Đổng Thừa nói:
- Thành quách không bền, binh lính lại ít, đánh ngộ thua thì làm thế nào? Sao bằng rƣớc giá tránh sang
Sơn Đông có hơn không?
Vua theo lời. Ngay hôm ấy khởi giá sang Sơn Đông. Trăm quan không ngƣời nào có ngựa cƣỡi, đều đi bộ
theo giá.
Vừa ra khỏi Lạc Dƣơng, chƣa đi đƣợc một bƣớc đƣờng nào, đã thấy ở đằng xa xa, bụi bốc mù mịt, chiêng
trống vang rầm, không biết cơ man nào là quân mã kéo đến. Vua và Hoàng hậu run sợ quá không nói
đƣợc, chợt thấy một tên kỵ mã đến, tức là sứ giả đi Sơn Đông trở về. Sứ giả đến trƣớc giá lạy rồi tâu rằng:
- Tào tƣớng quân khởi hết cả quân Sơn Đông, vâng chiếu mệnh đến ngay; và nghe thấy Lý Thôi, Quách
Dĩ xâm phạm vào Lạc Dƣơng, cho nên trƣớc hết sai Hạ Hầu Đôn làm tiên phong, dẫn mƣời viên tƣớng
giỏi và năm vạn tinh binh lại đây trƣớc để hộ giá.
Vua nghe thấy thế, trong bụng mới hơi yên. Đƣợc một lát quả Hạ Hầu Đôn dẫn Hứa Chử, Điển Vi lại lấy
quân lễ yết kiến vua.
Vua úy dụ vừa xong, lại có ngƣời báo:
- Ở mặt đông có một toán quân kéo đến.
Vua sai Hạ Hầu Đôn ra xem ai. Đôn trở về tâu rằng:
- Đó là một bộ quân của Tào Tháo đã đến.
Đƣợc một hồi Tào Hồng, Nhạc Tiến, Lý Điển vào ra mắt. Ba ngƣời tâu xƣng tên tuổi xong, Hồng tâu
rằng:
149
- Anh tôi thấy giặc sắp đến, sợ Hạ Hầu Đôn không đánh nổi, nên sai chúng tôi đi gấp đƣờng đến đây để
giúp bệ hạ.
Vua mừng phán rằng:
- Tào tƣớng quân thế mới thực là bầy tôi xã tắc!
Vua phán rồi sai hộ giá để đi. Giữa lúc ấy lại có thám mã báo rằng:
- Lý Thôi, Quách Dĩ đem quân kéo tràn đến.
Vua sai Hạ Hầu Đôn chia quân làm hai cánh ra đón đánh.
Một bên Đôn, một bên Hồng, chia ra hai đƣờng quân kỵ đi trƣớc, quân bộ đi sau, đánh nhau rất hăng với
Lý Thôi, Quách Dĩ. Quân Thôi, Dĩ thua to; Đôn, Hồng chém đƣợc hơn một vạn đầu giặc; vững thế rồi xin
rƣớc vua đi trở lại Lạc Dƣơng. Vua trở về cung, Hạ Hầu Đôn đóng quân ở ngoại thành.
Hôm sau, Tào Tháo tự lĩnh đại đội binh mã kéo đến. Lập trại đâu vào đấy rồi vào ra mắt vua, lạy ở dƣới
thềm. Vua cho Tháo đứng dậy, tuyên dụ ôn tồn. Tháo tâu rằng:
- Tôi đƣợc nhờ ơn nhà nƣớc, lúc nào cũng lo việc báo đền. Nay Lý Thôi, Quách Dĩ hai thằng giặc đầy tội
ác. Tôi có hai mƣơi vạn tinh binh, lấy chính nghĩa đánh gian tà, thế nào cũng thắng, đánh tất phải đƣợc.
Xin bệ hạ giữ gìn long thể, lấy xã tắc làm trọng.
Vua liền phong cho Tào Tháo lĩnh chức tƣ lệ hiệu úy, cho cờ tiết và lƣỡi phủ việt,
coi tòa thƣợng thƣ.
Lý Thôi, Quách Dĩ biết Tháo từ xa mới đến, bàn nhau muốn đánh ngay. Giả Hủ can rằng:
- Không nên, Tào Tháo binh hùng, tƣớng dũng. Không bằng đầu hàng may ra thì khỏi phải tội.
Lý Thôi giận mắng rằng:
- Mày dám làm nhụt nhuệ khí của tao!
Rút gƣơm toan chém Giả Hủ. Các tƣớng cố sức ngăn can mới tha. Đêm hôm ấy Giả Hủ lên ngựa một
mình về thẳng quê nhà.
Hôm sau, Lý Thôi đem quân mã đến đánh quân Tào Tháo. Tháo sai Hứa Chử, Tào Nhân, Điển Vi lĩnh ba
trăm quân thiết kỵ đem ra diễu ở trƣớc trận Lý Thôi ba vòng rồi mới bày trận.
Ở bên giặc, cháu Lý Thôi là Lý Thiêm, Lý Biệt cƣỡi ngựa ra trƣớc. Chƣa kịp nói điều nào, Hứa Chử đã tế
ngựa xông vào, đƣa một nhát dao, Lý Thiêm chết quay xuống đất. Lý Biệt trông thấy giật mình cũng ngã
ngựa, rồi bị Hứa Chử chém nốt. Chử xách hai đầu chạy về. Tào Tháo mừng vỗ vào lƣng Chử nói rằng:
- Anh thực là Phán Khoái của ta.
Liền sai Hạ Hầu Đôn đem quân ra mặt tả, Tào Nhân lĩnh quân ra mặt hữu, Tháo tự lĩnh quân xông vào
trận. Một tiếng trống nổi lên, ba đội quân cùng tiến. Quân giặc chống cự không nổi, thua chạy.
Tháo cầm thanh bảo kiếm thúc quân vào, đuổi giết suốt đêm. Giặc chết nhiều lắm, xin hàng không biết
bao nhiêu mà kể.
150
Thôi, Dĩ chạy trốn về phía tây, hớt hơ hớt hoảng, nhƣ chó lạc chủ; tự biết thân không còn nƣơng tựa vào
đâu đƣợc nữa, hai đứa cùng trốn vào nơi rừng rú làm giặc cỏ kiếm ăn. Tào Tháo đem binh về, đóng đồn ở
ngoài thành Lạc Dƣơng.
Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm hai ngƣời bàn với nhau rằng:
- Tào Tháo phen này có công to, tất sẽ nắm trọng quyền, sao còn dung bọn chúng ta?
Bèn vào tâu với vua, rồi mƣợn tiếng xin đi đuổi Lý Thôi, Quách Dĩ, kéo quân bản bộ của mình sang đóng
ở Đại Lƣơng.
Một hôm vua sai sứ vào trại Tào Tháo, để vời Tháo vào cung bàn việc. Tháo nghe tin có sứ đến, mời vào
dinh thì thấy ngƣời ấy mày cong mắt đẹp, tinh thần sảng khoái. Tháo nghĩ thầm rằng:
- Nay ở Đông Quận này trời làm đói kém, từ quân lính cho chí dân, ai ai cũng có vẻ đói, sao ngƣời này
béo tốt đƣợc nhƣ thế này.
Nhân mới hỏi ngay rằng:
- Tôi trông mặt ngài đầy đặn lắm, xin dám hỏi điều dƣỡng nhƣ thế nào mà đƣợc nhƣ vậy?
Sứ thƣa rằng:
- Thƣa tôi cũng không có phép gì lạ cho lắm, vốn chỉ ăn nhạt ba mƣơi năm nay!
Tháo gật đầu hỏi rằng:
- Ngài hiện làm chức gì?
Sứ nói:
- Tôi vốn đỗ khoa Hiếu liêm, nguyên làm chức tùng sự theo Viên Thiệu và Trƣơng Dƣơng. Nay nghe tin
thiên tử đã về Đô, tôi đến chầu vua, đƣợc phong làm chánh nghị lang. Tên tôi là Đổng Chiêu, biểu tự Côn
Nhân quê ở Tế Âm, xứ Định Đào.
Tháo đứng dậy nói rằng:
- Tôi nghe tiếng ngài đã lâu, nay may đƣợc thừa tiếp ngài ở đây.
Nói rồi Tháo đặt tiệc rƣợu ở trong trƣớng để khoản đãi rồi lại gọi Tuân Úc ra cùng hội kiến. Chợt tin báo
có một đội quân đi sang phía đông, không biết quân nào.
Tháo sai ngƣời ra thám xem ai, Đổng Chiêu nói:
- Đấy là Dƣơng Phụng tƣớng cũ Lý Thôi và Hàn Tiêm ở Bạch Ba. Nhân thấy minh công đến đây nên họ
kéo quân về Đại Lƣơng.
Tháo hỏi rằng:
- Họ có bụng nghi tôi chăng?
151
Đổng Chiêu nói:
- Chúng nó là lũ vô mƣu. Minh công hà tất phải lo.
Tháo lại hỏi:
- Thế còn Lý, Quách chuyến này chúng nó kéo đi thì rồi ra thế nào?
Chiêu thƣa:
- Hổ long vuốt, chim gẫy cánh, chẳng mấy lúc sẽ bị minh công bắt đƣợc, can gì phải để ý.
Tào Tháo thấy Đổng Chiêu nói câu nào cũng lọt tai, bèn hỏi đến những việc lớn trong triều, Chiêu nói
rằng:
- Minh công cất quân nghĩa binh để trừ bạo loạn, vào triều giúp thiên tử, ấy là công nghiệp của ngũ bá.
Nhƣng các tƣớng mỗi ngƣời một bụng, vị tất họ đã theo phục cả. Nay minh công ở mãi đây, tôi e có điều
bất tiện. Chỉ có cách rƣớc vua về Hứa Đô là hơn. Nhƣng triều đình xiêu dạt mãi, mới về đƣợc kinh đô xa
gần trông mong, ai cũng muốn đƣợc yên ổn một chút. Nay lại rời xa giá đi nơi khác, chắc lòng ngƣời
cũng không phục. Nhƣng ở đời có làm đƣợc việc phi thƣờng mới có công phi thƣờng. Xin minh cô ng
quyết kế đi.
Tháo cầm lấy tay Chiêu cƣời nói rằng:
- Ấy vẫn là bản chí tôi đó! Nhƣng tôi còn e rằng Đại Lƣơng có Dƣơng Phụng, ở trong triều có các đại
thần, đã chắc đâu không sinh biến đƣợc!
Chiêu nói:
- Lo chi việc ấy! Minh công nên đƣa thƣ sang cho Dƣơng Phụng để cho nó yên tâm, rồi nói rõ cho các đại
thần rằng kinh đô bây giờ không có lƣơng. Rƣớc xa giá sang Hứa Đô để đƣợc gần Lỗ Dƣơng, vận lƣơng
cho tiện, không đến nỗi xa xôi thiếu thốn nhƣ ở đây. Các đại thần nghe rõ, đều vui lòng nghe theo.
Tháo nghe lời Chiêu, mừng rỡ quá chừng. Khi Chiêu từ biệt Tháo lại cầm tay nói rằng:
- Về sau tôi có việc gì xin ngài dạy bảo cho!
Chiêu tạ rồi cáo về.
Từ đó, Tào Tháo ngày ngày bàn mảnh với mƣu sĩ về việc rời đô.
Bấy giờ thái sử lịch là Vƣơng Lập, một bữa nói riêng với tôn chính là Lƣu Ngải rằng:
- Tôi có xem thiên văn: Từ mùa xuân năm ngoái đến giờ sao Thái Bạch (sao kim) phạm vào sao Trấn tinh
ở khoảng sao Ngƣu và sao Đẩu, rồi lại qua sông Ngân Hà; và sao Huỳnh hoặc (sao Hỏa) lại đi ngƣợc
cùng với sao Thái Bạch gặp nhau ở Thiên quan. Kim với Hỏa hội với nhau, tất nhiên có vua mới ra. Tôi
xem khí vận nhà Hán đã hết, trong đất Tấn, Ngụy tất có ngƣời nổi lên.
Vƣơng Lập lại mật tâu với vua rằng:
- Mệnh trời đã đến, có đi, ngũ hành thịnh suy bất thƣờng. Thay Hỏa là Thổ, thay nhà Hán có lẽ là ở đất [email protected]
152
Ngụy.
Tào Tháo nghe tin ấy, sai ngƣời bảo Lập rằng:
- Tôi cũng biết ông trung với triều đình, nhƣng thiên cơ huyền bí lắm, xin ông chớ nói nhiều.
Tào đem chuyện ấy thuật lại với Tuân Úc. Úc nói:
- Nhà Hán vốn lấy đức Hỏa làm vua, mà minh công lại mình Thổ. Hứa Đô cũng thuộc Thổ, đến đây tất
hay. Hỏa sinh Thổ, mà Thổ thì vƣợng Mộc. Chính hợp với lời Đổng Chiêu, Vƣơng Lập, minh công tất
sau này phát lớn.
Từ ấy Tào Tháo nhất quyết thiên đô.
Hôm sau Tháo vào ra mắt vua tâu rằng:
- Đông Đô bị tàn phá đã lâu, bây giờ không sửa sang lại đƣợc, vả lại chuyển vận lƣơng thực, vất vả khó
nhọc lắm. Hứa Đô gần Lỗ Dƣơng; thành quách, cung thất, tiền lƣơng, ngƣời, của cải gì cũng đủ. Tôi xin
rƣớc xa giá về Hứa Đô. Ngửa trông lƣợng thánh ƣng cho.
Vua phải nghe. Các quan ông nào cũng sợ Tào Tháo mạnh thế không ai dám ngăn điều gì, liền chọn ngày
để khởi giá. Tháo tự dẫn quân đi trông nom. Các quan cũng đi theo cả.
Đi chƣa đƣợc vài dặm đến một chỗ gò cao, bỗng thấy tiếng reo ầm ầm, rồi thấy Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm
kéo quân ra chẹn đƣờng. Từ Hoảng đứng đầu kêu to lên rằng:
- Tào Tháo cƣớp thánh giá đem đi đâu?
Tháo phóng ngựa ra xem, trông thấy Từ Hoảng uy phong lẫm liệt, có lòng khen thầm, liền sai Hứa Chử ra
trận. Hai ngƣời bên dao bên búa, đánh nhau hơn năm mƣơi hiệp chƣa thấy bên nào đƣợc bên nào thua.
Tháo sai gõ chiêng rút quân về, gọi các mƣu sĩ lại bàn rằng:
- Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm không đáng kể, chỉ có Từ Hoảng thực là tƣớng tài. Ta không nỡ lấy sức mạnh
địch lại, muốn dùng kế chiêu dụ thì hơn.
Hành quân tùng sự là Mã Sủng nói:
- Chúa công đừng lo. Tôi với Từ Hoảng có quen biết nhau. Tối hôm nay để tôi giả làm tên lính, lẩn vào
trại anh ta, tôi thuyết phục anh ta, anh ta sẽ sang hàng chúa công.
Tào ƣng ý lắm, cho Sủng đi. Đêm hôm ấy Sủng ăn mặc giả làm tên lính, đi lộn vào đội quân bên kia, lẻn
đến trƣớc màn Từ Hoảng, thấy Hoảng thắp nến mặc áo giáp đang ngồi. Sủng đánh bạo xông đến tận trƣớc
mặt, vái rồi hỏi rằng:
- Cố nhân lâu nay vẫn mạnh khỏe?
Hoảng giật mình đứng dậy, nhìn kỹ Sủng rồi hỏi rằng:
- Anh có phải là Man Bá Minh ở Sơn Dƣơng đó không? Có việc gì đến đây?
Sủng nói: [email protected]
153
- Tôi hiện đang làm tùng sự ở dinh tào tƣớng quân, hôm nay ở trƣớc trận, trông thấy cố nhân, muốn dâng
một câu nói, nên liều chết lại đây.
Hoảng mời ngồi, hỏi ý làm sao, Sủng nói:
- Ông là ngƣời dũng lƣợc, đời nay hiếm có, sao lại phải khuất thân đi theo bọn Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm.
Tào tƣớng quân là đấng anh hùng thời nay biết yêu ngƣời hiền, kính kẻ sĩ, thiên hạ đều biết tiếng. Hôm
nay ở trƣớc trận thấy ông khỏe mạnh, trong bụng mƣời phần kính yêu, không nỡ sai tƣớng khỏe ra để giết
nhau. Bởi vậy Tào công sai tôi đến đây để mời ông. Xin ông bỏ chỗ tối, qua nơi sáng, để cùng Tào công
làm nên nghiệp lớn.
Từ Hoảng nghĩ ngợi một hồi, chép miệng than rằng:
- Ta cũng biết Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm không phải là tay lập đƣợc nghiệp, nhƣng theo đã lâu rồi, bây giờ
không nỡ bỏ.
Sủng lại nói:
- Ông há lại không biết rằng: Chim khôn tìm cây mà đậu, ngƣời hiền chọn chủ mà thờ. Nay ông đã gặp
đƣợc chủ đáng thờ, bỏ lỡ mất cơ hội tốt sao gọi là ngƣời trƣợng phu?
Hoảng đứng dậy tạ nói rằng:
- Xin nghe lời ngài dạy.
Sủng nói:
- Đã vậy, sao ông không giết ngay Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm để làm lễ yết kiến.
Hoảng nói:
- Làm bầy tôi mà giết chủ, ấy thực là bất nghĩa, tôi quyết không làm.
Sủng nói:
- Ông thực là ngƣời nghĩa sĩ!
Từ Hoảng liền dẫn vài mƣơi tên kỵ mã, ngay đêm hôm ấy cùng với Mãn Sủng, chạy sang trại Tào Tháo.
Có ngƣời báo với Dƣơng Phụng, Phụng giận lắm đem ngay một nghìn quân kỵ mã đuổi theo, gọi to lên
rằng:
- Phản tặc Từ Hoảng đừng chạy nữa!
Trong khi đang đuổi, chợt nghe thấy một tiếng pháo nổ, trên núi dƣới đồng, lửa đuốc sáng choang; quân
phục bốn mặt kéo ra. Tào Tháo tự dẫn quân đi trƣớc, quát lên rằng:
- Ta đợi đây đã lâu. Chớ để cho chúng nó chạy thoát.
Dƣơng Phụng khiếp đảm, chực thu quân về nhƣng đã bị quân Tào vây bọc. May đâu, giữa lúc ấy Hàn
Tiêm kéo quân lại cứu. Hai bên đánh nhau: Phụng chạy đƣợc thoát; Tháo thừa thế đánh dấn, quân sĩ [email protected]
154
Phụng, Tiêm đầu hàng quá nửa. Hai ngƣời thế cô, nhặt nhạnh quân sót rồi sang với Viên Thuật.
Tháo thu quân về dinh, bấy giờ Mãn Sủng dẫn Từ Hoảng vào ra mắt. Tháo mừng rỡ, đãi Từ Hoảng rất
hậu, rồi rƣớc loan giá về Hứa Đô sửa sang nhà cửa, cung miếu: Lập tôn miếu, xã tắc, cùng các tòa, các
dinh và các nha môn; lại xây thành quách, lập kho tàng.
Lũ Đổng Thừa cả thảy ba mƣơi ngƣời, đều đƣợc phong làm liệt hầu. Thƣởng ngƣời có công; phạt kẻ có
tội, các việc hết thảy đều do Tào Tháo coi xét. Tháo tự phong mình làm đại tƣớng quân, Vũ bình hầu;
Tuân Úc làm thị trung thƣợng thƣ lịnh; Tuân Du làm quân sƣ; Quách Gia làm tƣ mã tế hữu; Lƣu Việp
làm tƣ không duyện tào; Mao giới, Nhiệm Tuấn làm điển nông trung lang tƣớng, coi về việc thúc đốc tiền
lƣơng; Trình Dục làm tƣớng ở quận Đông Bình; Phạm Thành Đông Chiêu làm quan lịch ở Lạc Dƣơng;
Mãn Sủng làm quan lịnh ở Hứa Đô; Hạ Hầu Uyên, Hạ Hầu Đôn, Tào Hồng, Tào Nhân đều làm tƣớng
quân; Lã Kiền, Lý Điển, Nhạc Tiến, Vu Cấm, Từ Hoảng đều làm hiệu úy; Hứa Chử, Điển Vi làm đô úy.
Còn bao nhiêu tƣớng sĩ cũng đều phong quan cả.
Từ đấy quyền to trong nƣớc đều vào tay Tào Tháo. Nội các việc lớn triều đình, trƣớc trình Tào Tháo, sau
mới tâu vua.
Khi Tháo đã định xong việc lớn, mới mở một cuộc yến ở hậu đƣờng, họp các mƣu sĩ lại bàn rằng:
- Lƣu Bị đóng quân ở Từ Châu, tự lĩnh chức, coi việc ở đó. Mới rồi Lã Bố nhân ta đánh thua, cũng chạy
về đấy, Bị cho ở Tiểu Bái. Nếu hai ngƣời ấy đồng tâm kéo đến xâm phạm vào Hứa Đô, cũng là một điều
nguy, ta vốn trong bụng vẫn lo việc ấy. Các ông có nghĩ kế gì trừ đƣợc hai ngƣời ấy không?
Hứa Chử nói:
- Tôi xin lĩnh năm vạn tinh binh, đi chém đƣợc đầu Lƣu Bị, Lã Bố vào dâng thừa tƣớng.
Tuân Úc lại can Hứa Chử rằng:
- Tƣớng quân thì khỏe thực, nhƣng tƣớng quân không biết dùng mẹo. Nay Hứa Đô mới dựng, chƣa đƣợc
vững vàng, chƣa nên hấp tấp cất quân. Tôi xin hiến một kế, gọi là kế "Hai hổ tranh ăn". Lƣu Bị bây giờ
lĩnh ở Từ Châu, nhƣng chƣa có chiếu mệnh. Vậy minh công nên tâu Hoàng thƣợng giáng chiếu cho y
đƣợc thực thụ làm chức mục Từ Châu; nhân thể đƣa cho Lƣu Bị một bức mật thƣ sai y giết Lã Bố. Nếu
Lƣu Bị tuân lệnh giết đƣợc Lã Bố thì y mất tay phù tá; bằng y không giết nổi thì Lã Bố giết y. Thế gọi là
cái kế "Hai hổ tranh ăn".
Tào Tháo nghe kế ấy, liều tâu xin chiếu mệnh, rồi sai ngay sứ sang Từ Châu, phong cho Lƣu Bị làm
chinh đông tƣớng quân, Nghi thành đình hầu, lĩnh Từ Châu mục, lại đƣa thêm một phong mật thƣ.
Lƣu Bị ở Từ Châu, nghe tin vua dời đô sang Hứa Đô, sắp sửa dâng biểu chúc mừng, chợt có ngƣời báo:
Có sứ nhà vua đến. Bị ra đón rƣớc vào thành, lạy tạ ăn mạng xong rồi, mở yến thết đãi sứ giả.
Sứ nói:
- Ngài đƣợc án mạng này, đều là nhờ có Tào Tháo thừa tƣớng hết sức tiến cử.
Lƣu Bị tạ ân. Sứ bấy giờ mới đƣa mật thƣ ra, Lƣu Bị xem xong thƣ nói rằng:
- Việc này xin để thong thả cho tôi bàn luận.
Tiệc tan, Bị mời sứ giả ra nghỉ ngoài quán khách, đêm hôm ấy bàn với các tƣớng.
155
Trƣơng Phi nói:
- Lã Bố là ngƣời vô nghĩa, giết nó đi có ngại gì.
Lƣu Bị nói:
- Ngƣời ta thế cùng về với ta. Nếu ta giết đi, thế là bất nghĩa.
Trƣơng Phi nói:
- Làm ngƣời tốt khó lắm!
Lƣu Bị nhất định không nghe.
Hôm sau, Lã Bố lại mừng. Lƣu Bị cho ra mời vào. Bố nói:
- Nghe ngài mới đƣợc ân mệnh triều đình, nên tôi đến mừng.
Lƣu Bị cám ơn. Trong khi ấy Trƣơng Phi cầm gƣơm đợi ở cổng đƣờng, định Lã Bố ra thì giết. Lƣu Bị
trông thấy vội vàng ngăn lại. Lã Bố kinh hãi, nói rằng:
- Dực Đức chỉ lăm lăm giết ta, là cớ làm sao?
Trƣơng Phi nói rằng:
- Tào Tháo bảo mày là thằng vô nghĩa, bảo anh tao giết mày.
Lƣu Bị vội vàng quát Trƣơng Phi ra, mời Lã Bố vào hậu đƣờng, nói rõ đầu đuôi, rồ i đƣa mật thƣ của Tào
Tháo cho Lã Bố xem.
Lã Bố xem xong thƣ, khóc nói rằng:
- Ấy là thằng giặc Tào nó muốn cho hai chúng ta không đƣợc hòa với nhau đó.
Lƣu Bị nói:
- Xin anh đừng lo. Tôi quyết không bao giờ làm điều bất nghĩa ấy.
Lã Bố hai ba lần bái
tạ. Bị giữ Bố lại uống rƣợu mãi đến chiều mới về. Lã Bố về, Quan, Trƣơng mới hỏi
Lƣu Bị rằng:
- Huynh trƣởng làm sao không giết Lã Bố?
Lƣu Bị nói:
- Đấy là Tào Tháo nó sợ ta cùng với Lã Bố đồng mƣu đánh nó, cho nên nó dùng kế ấy, để cho hai bên
giết lẫn nhau. Sao mình lại có thể để cho nó lợi dụng đƣợc.
Quan Công gật đầu bảo: Phải!
Trƣơng Phi nói: [email protected]
156
- Tôi chỉ muốn giết thằng giặc ấy để khỏi phải lo về sau.
Lƣu Bị nói:
- Làm thế sao gọi là trƣợng phu?
Hôm sau Lƣu Bị tiễn sứ giả về kinh; dâng biểu tạ ân và đƣa thƣ trả lời Tào Tháo, nói xin để thong thả sẽ
làm. Sứ về kinh vào ra mắt Tào Tháo, thuật chuyện Huyền Đức không giết Lã Bố.
Tào Tháo mới hỏi Tuân Úc:
- Kế ấy không xong làm thế nào?
Úc nói:
- Tôi lại có một kế nữa, gọi là kế "Xua hổ nuốt sói".
Tháo nói:
- Kế ấy thế nào?
Úc nói:
- Tƣớng quân nên sai ngƣời đi hỏi thăm Viên Thuật, rồi mật bảo Thuật rằng: Lƣu Bị dâng mật biểu muốn
lấy Nam Quận, Thuật tất giận đánh Lƣu Bị. Minh công thì đƣa chiếu rõ ràng sai Lƣu Bị đánh Viên Thuật.
Hai bên đánh nhau, Lã Bố tất sinh bụng khác thế gọi là: Xua hổ cho nó nuốt sói.
Tháo ƣng ý lắm, một mặt sai ngay ngƣời đến Viên Thuật, một mặt lấy chiếu vua, sai đem đến Từ Châu.
Lƣu Bị ở Từ Châu nghe có sứ đến, ra thành mời đón vào. Bị mở chiếu ra đọc, chiếu sa i Lƣu Bị khởi binh
đánh Viên Thuật. Lƣu Bị vâng lệnh, tiễn sứ về nƣớc.
My Chúc nói:
- Đây lại là kế Tào Tháo!
Lƣu Bị nói:
- Đánh là kế của Tào Tháo, nhƣng có mệnh vua thì phải vâng theo.
Nói rồi lập tức điểm quân mã, ngay hôm ấy kéo đi.
Tôn Càn nói:
- Trƣớc hết hãy nên cử ngƣời giữ lấy thành.
Lƣu Bị hỏi Quan, Trƣơng:
- Trong hai em, ai giữ nổi đƣợc thành? Quan Công thƣa:
Em xin giữ.
157
Lƣu Bị nói:
- Ta sớm tối nào cũng cần đến em bàn các việc, rời nhau ra làm sao đƣợc?
Trƣơng Phi nói:
- Em xin giữ.
Lƣu Bị bảo Phi rằng:
- Em thì giữ làm sao đƣợc! Một là em rƣợu vào hung hăng lên, đánh lính tráng, hai là em làm việc gì cũng
coi thƣờng, không chịu nghe ai can gián. Ta không đành lòng.
Phi nói:
- Từ giờ trở đi em xin không uống rƣợu. Không đánh lính tráng, ai can bảo gì em cũng xin nghe theo.
My Chúc nói:
- Tôi e rằng bụng nghĩ không đƣợc nhƣ miệng nói.
Phi giận mắng My Chúc rằng:
- Tao theo anh tao đã lâu năm, chƣa từng có thất tín câu nào, sao mày lại dám khinh tao nhƣ thế?
Lƣu Bị nói rằng:
- Đã đành nhƣ thế, nhƣng ta vẫn chƣa yên tâm. Em nên mời Trần Nguyên Long lại đây để giúp; sớm
chiều từ nay em phải bớt uống rƣợu, đừng để hỏng sự mới đƣợc.
Trần Đăng vâng lĩnh lời, Lƣu Bị dặn dò đâu đấy cả rồi, dẫn ba vạn quân mã bộ, rời Từ Châu sang Nam
Dƣơng. Viên Thuật nghe thấy tin Lƣu Bị dâng biểu muốn lấy châu huyện mình, giận lắm nói rằng:
- Mày là thằng dệt chiếu, đóng dép, nay chiếm giữ đƣợc quận to, đứng ngang với các chƣ hầu. Tao định
đánh mày, mày nay lại định sửa tao à? Thực là tức quá!
Thuật nói rồi, liền sai thƣợng tƣớng là Kỷ Linh dẫn mƣời vạn quân kéo sang Từ Châu.
Hai bên gặp nhau ở Vu Thai.
Lƣu Bị ít binh, dựa vào cạnh núi, men sông đóng trại.
Kỷ Linh là ngƣời ở Sơn Đông, sử dụng một thanh đao ba mũi, nặng năm mƣơi cân, hôm ấy kéo quân ra
trận, quát mắng rằng:
- Lƣu Bị là một đứa thôn phu. Sao dám xâm phạm vào đất ta?
Lƣu Bị nói:
158
- Ta nay phụng chiếu của vua sang đây đánh kẻ nghịch thần. Sao mày dám kháng cự. Tội mày đáng chết!
Kỷ Linh giận lắm, múa đao xông vào đánh. Quan Vũ quát rằng:
- Thằng thất phu kia, chớ đƣợc cậy khỏe!
Nói rồi tế ngựa ra đánh nhau với Kỷ Linh. Đánh đƣợc hơn ba mƣơi hiệp, chƣa phân bên nào đƣợc bên
nào thua. Kỷ Linh kêu to lên: "Hãy nghỉ!". Quan Công quay ngựa trở về đứng đợi ở cửa trận.
Kỷ Linh giao phó tƣớng là Tuân Chính ra. Quan Công không thèm đánh, bảo rằng:
- Mày về gọi Kỷ Linh ra đây!
Chính nói:
- Mày là vô danh hạ tƣớng, không xứng đánh nhau với Kỷ tƣớng quân.
Quan Công điên ruột, xông vào chém Tuân Chính chỉ một nhát chết ngay. Lƣu Bị
thúc quân đánh tràn
vào trận. Kỷ Linh thua to, lui về giữ ở cửa sông Hoài Âm không dám ra đánh nữa, chỉ sai quân sĩ cƣớp
dinh rình trại, nhƣng hễ thò thằng nào ra thì quân Từ Châu đánh giết phải thua chạy.
Nay ta hãy để hai bên chống cự nhau, mà nói chuyện Trƣơng Phi ở nhà giữ việc Từ Châu.
Từ khi Lƣu Bị đi, bao nhiêu việc tạp vụ, Trƣơng Phi giao mặc Trần Đăng coi sóc, còn việc quân cơ lớn
thì tự mình suy xét làm lấy. Một hôm Phi mở một tiệc yến. Mời các quan đến ăn. Các quan ngồi đâu đấy
rồi, Trƣơng Phi mới nói rằng:
- Khi anh tôi đi, có dặn nên bớt uống rƣợu, sợ rằng say sƣa rồi hỏng việc, vậy tôi xin mời các quan hôm
nay uống một bữa thực say, rồi từ mai trở đi, cấm hẳn không ai đƣợc uống nữa, phải giúp tôi để giữ thành
trì. Hôm nay phải uống cho thực say mới đƣợc.
Trƣơng Phi nói xong, đứng dậy cầm chén mời các quan. Khi cầm chén đến trƣớc mặt Tào Báo, Báo từ
chối rằng:
- Tôi theo thiên giới không uống rƣợu.
Phi nói:
- Những hảo hán đánh nhau giết ngƣời, sao lại không uống rƣợu. Hôm nay, ta muốn mày uống một chén.
Tào Báo sợ quá cố uống một chén.
Trƣơng Phi cầm chén mời tất cả các quan rồi rót một cốc thực to cho mình, hớp một hớp hết nhẵn lại rót
cốc nữa, làm một chập đủ mƣời cốc rƣợu đầy.
Lúc bấy giờ ý chừng say quá, Trƣơng Phi lại đứng dậy cầm chén đi vòng mời các quan, khi đi đến trƣớc
Tào Báo, Báo nói:
- Tôi thực không sao uống đƣợc nữa.
Phi nói:
159
- Mày vừa uống đƣợc sao bây giờ lại từ chối.
Báo nhất định không uống. Trƣơng Phi bấy giờ say rƣợu nóng tính nổi giận mắng rằng:
- Mày dám trái tƣớng lệnh tao, đáng đánh một trăm roi.
Trần Đăng can rằng:
- Khi ông Huyền Đức đi dặn ông những thế nào?
Phi nói:
- Mày là quan văn, chỉ coi việc văn thôi, đừng có cai quản tao ở đây?
Tào Báo không làm sao đƣợc, kêu rằng:
- Xin Dực Đức nể mặt con
rể tôi mà tha lỗi cho tôi!
Phi hỏi:
- Rể mày là ai?
Báo thƣa:
- Lã Bố!
Phi giận lắm mắng rằng:
- Tao vốn không muốn đánh mày, nay mày lại đem Lã Bố dọa tao, thì tao đánh, tao đánh mày cũng nhƣ
đánh thằng Lã Bố.
Các quan xô cả lại can cũng không đƣợc.
Quân lính lôi Tào Báo ra đánh đến năm mƣơi roi, các quan nằn nì ngăn can mãi mới thôi.
Tiệc tan.
Tào Báo trở về, giận quá, ngay đêm hôm ấy sai ngƣời cầm phong thƣ, đi tắt đến Tiểu Bái, vào ra mắt Bố,
kể hết đầu đuôi chuyện Trƣơng Phi vô lễ. Trong thƣ lại nói rằng:
"Lƣu Bị đã sang Hoài Nam, đêm hôm nay nhân Trƣơng Phi say rƣợu, kéo quân đến đánh úp lấy Từ Châu,
là một dịp ít có, không nên để lỡ".
Lã Bố xem xong thƣ, cho mời Trần Cung đến bàn, Cung nói:
- Tiểu Bái không phải là nơi ở lâu đƣợc. Nay Từ Châu đã có cơ lấy đƣợc, không lấy ngay đi, sau hối
không kịp.
Bố nghe lời, lập tức mặc áo giáp lên ngựa, dẫn năm trăm kỵ mã đi trƣớc, sai Trần Cung dẫn đại quân đi
sau. Cao Thuật cũng kéo quân đến theo.
160
Tiểu Bái cách Từ Châu có bốn năm mƣơi dặm, đi một thôi ngựa thì đến,
Lã Bố đến dƣới thành, lúc đầu
canh tƣ trăng sáng vằng vặc, trên thành không ai biết. Lã Bố đến tận bên thành gọi rằng:
- Lƣu sứ quân có việc cơ mật sai ngƣời đến.
Trên thành có quân báo với Tào Báo, Báo lên thành xem rồi sai quân sĩ mở cửa ra. Bấy giờ Lã Bố mới
nổi một tiếng hiệu, quân sĩ đều kéo ùa vào thành, tiếng reo kinh động.
Trƣơng Phi say rƣợu đang ngủ ở trong phủ. Tả hữu vội vàng lay tỉnh dậy bảo rằng:
- Lã Bố đã lừa mở đƣợc cửa thành, quân nó kéo cả vào rồi.
Trƣơng Phi giận quá, vội vàng mặc áo giáp, vác ngọn bát xà mâu, vừa ra đƣợc cửa phủ lên đƣợc mình
ngựa thì quân Lã Bố đến nơi. Bấy giờ Phi hãy còn say rƣợu, không đánh đƣợc khỏe. Lã Bố cũng biết sức
mạnh của Trƣơng Phi, không dám đánh ráo riết quá.
Mƣời tám tƣớng kỵ mã nƣớc Yên bảo vệ Trƣơng Phi, chạy ra cửa Đông.
Vợ con Lƣu Bị ở trong phủ, Trƣơng Phi cũng không kịp nhìn đến.
Tào Báo thấy Trƣơng Phi chỉ còn vài mƣơi ngƣời đi theo, lại khinh y còn say, đem hơn một trăm ngƣời ra
đuổi, Phi trông thấy Báo giận lắm, tế ngựa lại đánh, chỉ ba hiệp, Tào Báo thua chạy, Trƣơng Phi đuổi đến
bờ sông cầm ngọn mâu từ đằng xa phóng lại trúng giữa lƣng Tào Báo, cả ngƣời lẫn ngựa chết lăn xuống
sông.
Trƣơng Phi đứng ngoài thành, hô gọi quân sĩ. Ngƣời nào ra đƣợc đều theo y đi sang Hoài Nam.
Lã Bố vào đƣợc thành, phủ dụ dân rồi, sai một trăm quân giữ cửa nhà Lƣu Bị, không cho ai đƣợc vào.
Trƣơng Phi dẫn vài mƣơi tên kỵ mã đi thẳng đến Vu Thai vào hầu Lƣu Bị, nói hết cả chuyện Tào Báo
cùng Lã Bố, trong ứng ngoài hợp, đang đêm đánh úp lấy Từ Châu. Các quan nghe chuyện ai cũng mất
máu mặt, duy Lƣu Bị chỉ than có một câu:
- Đƣợc cũng chẳng nên mừng, mất cũng chẳng nên lo!
Quan Vũ hỏi:
- Thế còn chị đâu?
Trƣơng Phi nói:
- Hãm cả ở trong thành.
Lƣu Bị nín lặng chẳng nói câu gì.
Quan Công giẫm chân mắng rằng:
- Khi trƣớc mày đòi giữ thành, nói những câu gì? Anh dặn mày những thế nào? Bây giờ thành trì thì mất,
chị lại bị hãm, thế ra làm sao?
Phi nghe anh mắng, sợ hãi không biết đƣờng nào, rút ngay gƣơm ra định tự vẫn.
161
Thế rõ thực là:
Nghiêng bầu nốc rƣợu sao vui?
Rút gƣơm tự vẫn sự thôi đã rồi!
Chƣa biết tính mạng Trƣơng Phi ra sao, xem đến hồi sau sẽ rõ.
162
HỒI 15
Thái Sử Từ ham đả Tiểu Bá Vương;
Tôn Bá Phù hăng đánh Nghiêm Bạch Hổ
Cuối hồi trƣớc, đang nói chuyện Trƣơng Phi rút gƣơm ra sắp tự vẫn, Lƣu Bị trông thấy vội vàng bƣớc lên
giật lấy gƣơm, vứt xuống đất rồi nói:
- Xƣa có câu rằng "Anh em nhƣ chân tay; vợ con nhƣ áo mặc". Áo rách còn dễ may; chân tay gãy, chắp
sao đƣợc? Ba anh em ta kết nghĩa với nhau ở vƣờn đào, đã thề cùng sống chết với nhau. Nay dù mất
thành trì vợ con nữa, sao nỡ để anh em nửa đƣờng chết đi cho đành. Phƣơng chi thành trì không phải của
ta; vợ con ta bị hãm ở trong thành, nhƣng ta chắc Lã Bố không nỡ giết, cũng còn nghĩ kế cứu đƣợc. Hiền
đệ nhầm một lúc, việc gì đã đến nỗi quyên sinh? .
Lƣu Bị nói xong rỏ nƣớc mắt khóc. Quan, Trƣơng cũng khóc cả.
Viên Thuật biết rằng Lã Bố đã cƣớp Từ Châu, sai ngƣời đến nói với Bố rằng: Hễ Bố cùng giúp đánh Lƣu
Bị sẽ đƣa cho năm vạn hộc lƣơng, năm trăm ngựa, một vạn lạng vừa vàng vừa bạc, một nghìn tấm vóc
nhiễu.
Bố ƣng ý lắm, sai ngay Cao Thuận dẫn năm vạn quân đến đánh mé sau Lƣu Bị.
Lƣu nghe tin ấy, nhân khi mƣa dầm rút quân bỏ Vu Thai chạy, muốn về lấy Quảng Lăng.
Khi Cao Thuận đến nơi, Lƣu Bị đã đi rồi. Thuận vào ra mắt Kỷ Linh, đòi những đồ Viên Thuật đã hứa
cho. Linh nói:
- Ông cứ về. Để tôi vào nói với chúa công tôi.
Thuận từ giã Kỷ Linh, về thuật lại với Lã Bố. Bố còn đang hồ nghi, chợt có thƣ của Viên Thuật đƣa đến,
trong thƣ nói rằng:
"Cao Thuận tuy có đến giúp, nhƣng Lƣu Bị chƣa trừ đƣợc. Đợi khi nào bắt đƣợc Lƣu Bị, bấy giờ tôi sẽ
đƣa các đồ đã hứa cho ngài".
Bố giận lắm, cho Viên Thuật là đồ thất tín, muốn kéo quân sang đánh, Trần Cung can rằng:
- Không nên! Viên Thuật giữ Thọ Xuân, binh nhiều lƣơng rộng. Chớ nên khinh địch. Không bằng mời
Lƣu Bị lại về đóng quân ở Tiểu Bái để làm vây cánh cho ta. Về sau sai Lƣu Bị làm tiên phong, trƣớc đánh
Viên Thuật sau đánh Viên Thiệu rồi có thể tung hoành thiên hạ đƣợc.
Bố nghe lời, sai ngƣời đem thƣ đi mời Lƣu Bị.
Bấy giờ Lƣu Bị đã kéo quân về đông lấy đất Quảng Lăng, bị Viên Thuật vào cƣớp trại, quân lính hao hụt
quá nửa, gặp sứ của Lã Bố đến, đƣa thƣ mời về Tiểu Bái. Lƣu Bị mừng lắm. Quan, Trƣơng nói:
- Lã Bố là đứa vong ân bội nghĩa, không nên tin.
Lƣu Bị nói:
- Nó lấy bụng tử tế đãi ta, việc gì phải nghi?
Ba anh em lại kéo quân về Từ Châu. Lã Bố sợ Lƣu Bị còn nghi hoặc, trƣớc hết sai ngƣời đƣa trả lại gia [email protected]
163
quyến. Cam phu nhân và Mi phu nhân về gặp Lƣu Bị, kể hết sự tình, nói rằng Lã Bố thƣờng sai ngƣời giữ
cửa nhà, cấm không cho ai đƣợc vào, lại thƣờng thƣờng sai thị thiếp đƣa đồ ăn, thức dùng đến, không bao
giờ phải thiếu thốn. Lƣu Bị mới bảo Quan, Trƣơng rằng:
- Ta đã biết Lã Bố tất không hại gia quyến ta!
Lƣu Bị vào thành để tạ Lã Bố. Trƣơng Phi không chịu theo vào, đem hai chị về Tiểu Bái trƣớc.
Lƣu Bị vào ra mắt lạy tạ Lã Bố. Bố nói:
- Tôi không phải muốn cƣớp thành. Bởi vì Trƣơng Phi ở đây, hay say rƣợu giết ngƣời, tôi e xảy ra chuyện
bất trắc, nên tôi lại giữ hộ đấy thôi!
Lƣu Bị nói:
- Tôi vẫn muốn nhƣờng anh đã lâu.
Bố giả dạng nhƣờng lại cho Lƣu Bị. Lƣu Bị nhất quyết không chịu, về đóng ở Tiểu Bái.
Quan, Trƣơng trong bụng không bằng lòng.
Lƣu Bị nói:
- Nhún mình yên phận, để đợi thời; không thể cƣỡng lại số mệnh đƣợc!
Lã Bố thƣờng thƣờng sai ngƣời đƣa lƣơng ăn và vải lụa đến. Từ bây giờ hai bên lại hòa thuận với nhau.
Trong khi ấy thì Viên Thuật ở Thọ Xuân mở tiệc yến to, hội tƣớng sĩ lại ăn uống. Chợt có ngƣời báo rằng:
- Tôn Sách đi đánh Thái thú Lƣ Giang là Lục Khang, thắng lợi trở về.
Thuật gọi Sách đến. Sách lạy ở dƣới thềm. Thuật hỏi han chuyện trò xong rồi cho Sách ngồi dự tiệc.
Nguyên Tôn Sách từ khi bố mất, về ở Giang Nam kính ngƣời hiền, tôn kẻ sĩ, sau nhân Đào Khiêm cùng
với cậu Sách, là thái thú Đang Dƣơng tên là Ngô Cảnh không hòa với nhau, Sách mới đem mẹ và gia
thuộc về Khúc A, mình thì sang ở với Viên Thuật.
Thuật yêu Sách lắm, thƣờng vẫn than rằng:
- Giá ta có đƣợc đứa con nhƣ Tôn Lang, chết cũng không ân hận gì nữa.
Thuật cho Sách làm hoài nghĩa hiệu úy, sai đem binh sang đánh Tổ Lang ở Kinh Huyện.
Sách đánh đƣợc.
Thuật thấy Sách giỏi, lại sai sang đánh Lục Khang, cũng đánh đƣợc. Bấy giờ trở về.
Sách vào ăn tiệc. Khi tiệc đã tan, Sách về trại, nghĩ trong tiệc Thuật đã đãi mình khi ngạo bỉ một chút,
trong bụng buồn bực, bèn lẩn đi bách bộ dƣới bóng trăng ngoài sân. Nhớ đến sự ngày xƣa, cha là Tôn
Kiên thì anh hùng nhƣ thế mà minh thì lƣu lạc thế này, bất giác hu hu cất tiếng khóc. Chợt có ngƣời ở
ngoài đến cƣời to lên hỏi rằng:
164
- Bá Phù sao thế? Khi Tôn Công còn, việc gì cũng dùng dùng đến ta, nay anh có việc gì không quyết, sao
chẳng hỏi ta mà lại khóc thế?
Sách trông xem ai, thì là Chu Trị, tên chữ là Quân Lý ngƣời ở Đan Dƣơng; nguyên là tùng sự của Tôn
Kiên ngày xƣa.
Sách gạt nƣớc mắt mời ngồi nói rằng:
- Tôi
khóc là vì tôi giận tôi không nối đƣợc chí bố tôi ngày xƣa.
Trị nói:
- Sao không tới với Viên Công Lộ, mƣợn binh kéo sang Giang Đông mƣợn tiếng là đi cứu Ngô Cảnh,
nhƣng sự thực là để mƣu đồ nghiệp lớn, sao lại cứ chịu mãi ở dƣới ngƣời ta?
Hai ngƣời đang bàn nhau, chợt lại có một ngƣời nữa ở đâu chạy vào nói rằng:
- Các ông bàn nhau việc gì tôi đã biết rồi, nay tôi có trăm quân lính tráng, xin giúp Bá Phù một tay.
Sách nhìn xem ai thì là mƣu sĩ của Viên Thuật tên là Lã Phạm, tên chữ là Tử Hoành, ngƣời ở Nhữ
Dƣơng. Sách mừng lắm, mời cùng ngồi nói chuyện.
Lã Phạm nói:
- Tôi chỉ lo Viên Thuật không cho mƣợn quân.
Sách nói:
- Tôi có một vật báu để làm tin. Vật ấy là truyền quốc ngọc tỷ của cha tôi để lại cho.
Phạm nói:
- Công Lộ thèm đƣợc ngọc ấy đã lâu.
Hôm sau Sách vào ra mắt Viên Thuật, khóc nói rằng:
- Thù cha tôi chƣa báo đƣợc, ngày nay cậu tôi là Ngô Cảnh lại bị thứ sử Dƣơng Châu là Lƣu Do bức
bách. Mẹ già và vợ con ở cả Khúc A, e rằng sẽ bị hại. Vậy tôi xin mƣợn tƣớng quân vài nghìn hùng binh
để sang sông cứu nạn, và để thăm nhà. Sợ minh công không tin, tôi xin đem ngọc tỷ của cha tôi để lại, để
làm tin.
Thuật thấy ngọc tỷ vồ ngay lấy xem, mừng lắm nói rằng:
- Ta không phải cầu chi ngọc tỷ của ngƣơi, nhƣng hãy tạm để đây, ta cho mƣợn ba nghìn binh, năm trăm
ngựa, khi nào bình định rồi phải về ngay. Vả ngƣơi nay chức nhỏ ngồi thấp khó giữ đƣợc quyền lớn, ta
cất cho ngƣời lên làm triết sung hiệu úy, điển khấu tƣớng quân.
Ngay ngày hôm ấy cho lĩnh quân đi.
Sách lạy tạ rồi dẫn quân mã, đem cả Chu Trì, Lã Phạm và tƣớng cũ của cha là Trình Phổ, Hoàng Cái, Hán
Đƣơng, chọn ngày khởi binh.
165
Đi đến Lịch Dƣơng, gặp một toán quân, có một ngƣời đi trƣớc, dáng điệu phong Lƣu Bị, nghi dung đẹp
đẽ, trông thấy Tôn Sách, nhảy xuống ngựa vái một cái.
Sách nhìn xem ai, thì là Chu Du, tự là Công Cẩn, ngƣời ở Thƣ Thành, quận Lƣ Giang.
Vốn khi Tôn Kiên đánh Đổng Trác, Du đem gia quyến về ở Thƣ Thành. Du với Sách hai ngƣời cùng một
tuổi, chơi với nhau rất thân, kết làm anh em. Sách hơn Du có vài tháng, Du thờ làm anh.
Chú Chu Du là Chu Thƣợng làm Thái thú ở Đan Dƣơng. Bữa ấy Du sang thăm chú, đi đến đấy gặp Tôn
Sách.
Sách mừng lắm, đem sự tình kể với Du. Du nói:
- Tôn xin hết sức khuyển mã, để cùng anh mƣu toan nghiệp lớn.
Sách nói:
- Ta nay đƣợc Du, việc lớn tất phải xong.
Rồi bảo Chu Trị, Lã Phạm cùng đến gặp Chu Du.
Du bảo Sách rằng:
- Anh nay muốn làm việc to, có biết Giang Đông có hai họ Trƣơng không?
Sách hỏi:
- Ai vậy?
Du nói:
- Một ngƣời ở Bành Thành, tên là Trƣơng Chiêu, tự là Tử Bố; một ngƣời ở Quảng Lăng, tên là Trƣơng
Hoành, tự là Tử Cƣơng. Hai ngƣời ấy đều có tài ngang trời dọc đất; nhân tránh loạn đến ở đấy, sao anh
không đón mời hai ngƣời ấy.
Sách sai ngƣời đem đồ lễ đến mời Trƣơng Chiêu, Trƣơng Hoành. Hai ngƣời đều từ chối không đến. Sách
phải thân đến tận nơi, cùng hai ngƣời nói chuyện. Sách rất lấy làm bằng lòng cố mời đi mời lại mãi, hai
ngƣời mới chịu vâng lời. Sách cho Trƣơng Chiêu làm trƣởng sử, kiêm chức phủ quân trung lang tƣớng;
Trƣơng Hoành làm tham mƣu, chánh nghị hiệu úy.
Cùng nhau bàn mƣu sang đánh Lƣu Do.
Lƣu Do, tự là Chính Lễ, ngƣời ở Mâu Bình quận Đông Lai, cũng là Tôn thân nhà Hán, châu quan thái úy
Lƣu Sủng, em quan thứ sử Duyện Châu Lƣu Đại. Trƣớc làm thứ sử Dƣơng Châu, đóng ở Thọ Xuân, sau
bị Viên Thuật đuổi sang Giang Đông, cho nên đến Khúc A ở.
Bấy giờ Lƣu Do nghe thấy quân Tôn Sách đến, vội vàng họp các tƣớng để bàn.
Bộ tƣớng là Trƣơng Anh nói:
- Tôi xin lĩnh một cánh quân, đóng đồn Ngƣu Chử, quân giặc dẫu có trăm vạn cùng không dám đến gần.
166
Nói chƣa dứt lời, dƣới trƣớng, có một ngƣời kêu to lên rằng:
- Tôi xin làm tiền bộ tiên phong!
Các tƣớng nhìn xem ai, thì la Thái Sử Từ, ngƣời ở Đông Lai.
Từ, tự khi giải đƣợc vây Bắc Hải cho Khổng Dung, sang với Lƣu Do. Do giữ lại ở dƣới trƣớng.
Do bảo:
- Ngƣơi còn ít tuổi, chƣa nên làm đại tƣớng, hãy nên ở tả hữu ta để nghe mệnh lệnh.
Từ không bằng lòng lui ra
Trƣơng Anh lĩnh quân đến Ngƣu Chử, chứa mƣời vạn hộc lƣơng ở Lầu Các.
Tôn Sách dẫn quân đến. Trƣơng Anh ra địch.
Hai bên hội quân ở trên bãi sông Ngƣu Chử.
Trƣơng Anh ra ngựa chửi mắng, Hoàng Cái ra đánh nhau với Trƣơng Anh, chƣa đƣợc vài hiệp, bỗng thấy
trong quân Trƣơng Anh bối rối, rồi thấy nói: "Trong trại có ngƣời phóng hỏa".
Anh vội rút quân về. Tôn Sách thừa thế đánh dấn, Trƣơng Anh thế cùng phải bỏ Ngƣu Chử chạy trốn vào
trong núi sâu.
Ngƣời phóng hỏa ở trong trại nguyên là hai viên kiện tƣớng. Một là Tƣởng Khâm, tự là Công Địch, ngƣời
ở Thọ Xuân xứ Cửu Giang, một là Chu Thái, tự là Ấu Bình, ngƣời ở Hạ Sái xứ Cửu Giang. Hai ngƣời gặp
phải thời loạn, tụ quân trong sông Dƣơng Tử, cƣớp bóc kiếm ăn; vốn nghe tiếng Tôn Sách là ngƣời hào
kiệt ở Giang Đông, hay cầu ngƣời hiền, vời kẻ sĩ, cho nên dẫn đồ đảng hơn ba trăm ngƣời đến theo. Sách
mừng lắm, dùng làm tƣớng tiền hiệu úy, thu đƣợc cả tiền lƣơng khí giới ở Ngƣu Chử, lại thêm đƣợc hơn
bốn nghìn quân hàng, liền tiến binh lên đóng ở Thần Đình.
Trƣơng Anh thua trở về vào ra mắt Lƣu Do. Do giận muốn đem chém, lại có các mƣu sĩ là Trích Dung và
Tiết Lễ can mãi mới tha, sai Trƣơng Anh đem quân đóng ở thành Linh Lăng để chống giặc. Do tự lĩnh
quân ra mé nam núi Thần Đình cắm trại.
Tôn Sách đóng ở phía Bắc núi ấy.
Hôm sau Sách gọi ngƣời ở đấy hỏi rằng:
- Ở gần đây có miến nào thờ vua Hán Quang Vũ chăng?
Ngƣời ấy thƣa:
- Có miếu ở trên đỉnh núi.
Sách nói:
- Đêm ta chiêm bao thấy vua Quang Vũ gọi ta vào tƣơng kiến. Ta định lên miếu ấy cầu.
167
Trƣởng sử là Trƣơng Chiêu can rằng:
- Không nên đi! Mé nam núi này có trại Lƣu Bị Do. Ngộ nó có phục binh làm thế nào?
Sách nói:
- Ta đã có thần thánh phù hộ, việc chi còn phải sợ?
Nói xong liền mặc áo giáp, cầm giáo lên ngựa, rồi đem bọn Trình Phổ, Hoàng Cái, Hàn Dƣơng, Tƣởng
Khâm và Chu Thái cả thảy mƣời ba ngƣời cùng cƣỡi ngựa lên núi. Đến miếu xuống ngựa, vào thắp hƣơng
lễ bái, Sách quì xuống khấn rằng:
- Tôi là Tôn Sách. Xin nguyện rằng nếu lập đƣợc nghiệp lớn ở đất Giang Đông, khôi phục lại đƣợc cơ đồ
của cha tôi ngày xƣa, xin sửa sang lại đình miếu bốn mùa lễ bái.
Sách khấn vái xong đi ra miếu, lên ngựa ngoảnh lại bảo các tƣớng:
- Ta muốn qua bên kia núi, dòm xem dinh trại Lƣu Do đóng ra làm sao?
Các tƣớng ai cũng ngăn:
- Không nên!
Sách không nghe, cứ việc đi. Các tƣớng cũng phải đi theo. Đến phía Nam núi, đứng trên trông xuống
rừng rú và trại Lƣu Do đóng. Có quân canh đƣờng, chạy về báo với Lƣu Do.
Do nói:
- Đây hẳn là mẹo Tôn Sách đến dử mình đây, không nên ra đánh.
Thái Sử Từ nhả lên nói rằng:
- Lúc này không bắt Tôn Sách thì còn đợi đến lúc nào?
Nói xong không đợi lệnh Lƣu Do, tự mặc ngay áo giáp, lên ngựa cầm giáo ra ngoài trại, hô lên:
- Ai có gan thì theo ta!
Các tƣớng không ai nhúc nhích. Chỉ có một tiểu tƣớng bƣớc ra nói:
- Thái Sử Từ thế mới gọi là tƣớng giỏi. Ta nên đi giúp một tay.
Nói rồi lên ngựa đi theo Thái Sử Từ. Các tƣớng đều tủm tỉm cƣời.
Tôn Sách ngắm xem độ nửa giờ mới quay ngựa trở về. Vừa đi qua đƣợc đỉnh núi nghe thấy đằng sau có
ngƣời thét:
- Tôn Sách đừng chạy nữa!
Sách ngoảnh lại thấy hai tƣớng cƣỡi ngựa chạy đến. Sách gạt mƣời hai tƣớng ra, một mình cầm ngang
ngọn giáo, cƣỡi ngựa đứng đợi ở dƣới núi.
Thái Sử Từ hỏi to: [email protected]
168
- Ngƣời nào là Tôn Sách?
Sách hỏi:
- Mày là thằng nào?
Từ đáp:
- Tao là Thái Sử Từ ở Đông Lai, tao lại đây chỉ cốt để bắt Tôn Sách.
Sách cƣời nói:
- Đây! Tôn Sách đây! Cho cả hai thằng chúng bay lại đánh một mình tao, tao không sợ. Nếu tao sợ, sao
gọi là Tôn Bá Phù?
Từ nói:
- Tất cả chúng mày đều đến, tao cũng không sợ.
Nói xong thúc ngựa múa kích vào đánh Tôn Sách. Sách vác giáo địch lại. Hai ngựa giao nhau, đánh đƣợc
hơn năm mƣơi hiệp, đƣợc thua chƣa phân, lũ Trình Phổ đứng ngoài khen thầm rằng giỏi. Từ thấy Sách
đánh giáo không hở miếng nào. Giả cách thua chạy để dử cho Tôn Sách đuổi ra xa. Từ không đi đƣờng cũ
lên núi, lại rẽ về sau núi mà chạy, Sách vừa đuổi vừa thét to:
- Chạy không phải là hảo hán!
Từ trong bụng nghĩ thầm:
- Nó có mƣời hai ngƣời đi theo, ta chỉ trọi một mình. Vì dù bắt đƣợc nó, cũng bị chúng cƣớp mất. Phải dử
cho nó đi một đƣờng nữa, để cho chúng không biết đƣờng nào mà tìm, bấy giờ ta sẽ ra tay.
Bởi thế vừa đánh vừa lùi. Sách cũng cứ đuổi, đuổi nhau mãi đến chỗ bằng phẳng, bấy giờ Từ mới quay lại
đánh. Đánh nhau đƣợc hơn năm mƣơi hiệp nữa, Sách phóng ngọn giáo lại. Từ tránh ngay đƣợc, lại trở tay
bắt đƣợc giáo. Từ lại phóng giáo lại. Sách cũng tránh đƣợc và giơ tay bắt lấy giáo, rồi nắm chặt lấy. Từ
chạy lại giằng kích, hai ngƣời kéo co nhau rồi, cùng nhảy cả xuống ngựa. Để ngựa chạy đi đâu không biết
nữa.
Lôi kéo nhau chán rồi hai ngƣời cùng buông cả giáo ra, túm lấy nhau mà đánh. Hai bên, bên nào áo chiến
cũng tan nát. Sách nhanh tay vớ đƣợc cái kích gài ở lƣng Từ; Từ giật ngay đƣợc mũ đâu mâu của Sách.
Sách cầm kích đâm Từ, Từ lấy mũ che đỡ.
Giữa lúc ấy có tiếng reo ầm ầm kéo đến, quân tiếp ứng của Lƣu Do, ƣớc hơn nghìn ngƣời.
Sách đã làm nguy, may đâu bọn Trình Phổ mƣời hai tƣớng cƣỡi ngựa cũng vừa tìm đƣ ợc đến.
Hai ngƣời bấy giờ mới buông nhau ra.
Từ lên một con ngựa khác, lại cầm lấy giáo trở về.
Ngựa của Tôn Sách, Trình Phổ bắt đƣợc, Sách cũng nhặt lấy kích rồi lên ngựa.
169
Một nghìn quân Lƣu Do cùng mƣời hai tƣớng Tôn Sách hai bên đánh nhau. Đánh lần quanh mãi đến tận
dƣới núi Thần Đình.
Bấy giờ lại thấy tiếng reo, Chu Du kéo quân đến. Lƣu Do lại dẫn đại quân xuống núi. Khi ấy trời đã vàng
vàng rồi, tự dƣng nổi cơn mƣa gió, hai bên cùng thu quân về.
Hôm sau, Tôn Sách dẫn quân đến trƣớc trại Lƣu Do. Do cũng đem quân ra đón.
Khi hai bên bầy trận rồi, Tôn Sách lấy cái kích nhỏ rút đƣợc của Từ hôm trƣớc, đem buộc ở đầu giáo,
cầm ra giễu ở trƣớc trận, rồi sai quân hô to lên rằng:
- Giá Thái Sử Từ không chạy mau chân thì đã bị kích này đâm chết.
Từ cũng đem mũ đâu mâu của Sách ra trƣớc trận, sai quân hô lên rằng:
- Đầu Tôn Sách đã ở đây rồi!
Hai bên nhạo báng lẫn nhau, reo ầm cả lên. Bên cậy khỏe, bên khoe tài. Thái Sử Từ phóng ngựa ra định
cùng Tôn Sách quyết phân thắng bại.
Sách sắp sửa ra. Trình Phổ nói:
- Chúa công lọ là phải khó nhọc. Tôi xin ra bắt nó.
Trình Phổ ra trận. Từ nói:
- Mà không đáng địch với tao. Về gọi Tôn Sách ra đây!
Trình Phổ tức lắm, vác giáo xông vào đánh Từ. Hai ngựa giao đấu đƣợc hơn ba mƣơi hiệp, bỗng thấy Lƣu
Do khua chiêng thu quân.
Từ hỏi Lƣu Do:
- Tôi đã sắp bắt đƣợc tƣớng giặc sao lại thu quân về?
Do nói:
- Có ngƣời báo rằng: Chu Du đã đem quân đánh úp lấy Khúc A, vì có ngƣời ở Lƣ Giang, tên là Trần Vũ
tiếp ứng cho nó vào thành. Cơ nghiệp nhà ta đã mất, không nên ở mãi đây; phải kíp sang Mạt Lăng, hội
cả quân mã của Tiết Lễ, Trích Dung lại để tiếp ứng.
Thái Sử Từ theo Lƣu Do lui quân. Tôn Sách không đuổi cũng thu quân về. Trƣởng sử Trƣơng Chiêu nói:
- Bên nó bị Chu Du lừa lấy Khúc A, không dám ham đánh, đêm nay ta nhân thế nên đến cƣớp trại.
Sách ƣng ý, đang đêm chia quân làm năm đƣờng, kéo đến lấy trại Lƣu Do. Quân Do thua to, chạy tán
loạn cả. Thái Sử Từ một mình chống không nổi, dẫn hơn mƣời quân kỵ mã ngay đêm hôm ấy chạy sang
Kinh Huyện.
Tôn Sách lại vừa đƣợc thêm một tay phụ tá nữa là Trần Vũ, biểu tự Tử Liệt. Vũ mình cao bảy thƣớc, mặt
vàng, con ngƣơi đỏ, hình dung cổ quái. Sách yêu lắm cho làm hiệu úy; sai đi tiên phong đánh Tiết Lễ. Vũ [email protected]
170
dẫn hơn mƣời kỵ mã, xông vào trong trận chém hơn năm mƣơi đầu giặc. Tiết Lễ thấy vậy đóng chặt cửa
thành không dám ra nữa.
Sách đang đánh phá thành, có ngƣời báo rằng:
- Lƣu Do hội với Trích Dung sang lấy Ngƣu Chử.
Sách giận lắm, tự để đại quân kéo về Ngƣu Chử. Lƣu Do, Trích Dung, hai ngƣời cùng cƣỡi ngựa ra đón
đánh. Tôn Sách nói:
- Tao nay đã đến đây sao chúng bay không hàng ngay đi?
Ở sau Lƣu Do bỗng có một ngƣời vác giáo cƣỡi ngựa ra, đó là bộ tƣớng tên là Vu Mi, cùng Sách đánh
nhau chƣa đƣợc ba hiệp, bị Sách bắt sống rồi quay ngựa trở về trận. Tƣớng Lƣu Do là Phàn Năng, thấy
Vu Mi bị bắt liền vác giáo đuổi theo, ngọn giáo đâm gần chạm đến lƣng Tôn Sách, quân Sách thấy vậy
mới kêu to lên rằng:
- Sau lƣng có ngƣời đâm trộm!
Sách quay đầu lại, thấy Phàn Năng đã đến gần, quát to một tiếng nhƣ tiếng sét. Phàn Năng khiếp đảm,
ngã quay xuống vỡ đầu ra chết. Sách về đến cửa cờ, đem Vu Mi bỏ xuống đất, thì ra Vu Mi bị cắp ở nách
đã chết kẹp tự bao giờ.
Cùng một lúc, cắp chết một tƣớng, quát chết một tƣớng, từ đấy ai cũng gọi Tôn Sách là Tiểu Bá Vƣơng
(Hạng Võ ngay xƣa gọi là Bá Vƣơng).
Lƣu Do thua to. Quân sĩ hàng Sách quá nửa. Sách lại chém đƣợc hơn một vạn thủ cấp.
Do và Trích Dung chạy sang Dự Chƣơng, đi theo Lƣu Biểu.
Tôn Sách đem quân về lại đánh Mạt Lăng. Đến cạnh bờ hào, Sách đứng chiêu dụ Tiết Lễ hàng, chợt có
một mũi tên ở trên thành bắn xuống trúng ngay vào đùi trái Tôn Sách. Tôn Sách ngã ngựa. Các tƣớng vội
vàng đến cứu, đời Sách dậy đem về trại nhổ tên ra, lấy thuốc dấu dịt vào.
Sách nhân thể cho quân đi nói phao lên rằng bị tên bắn chết. Cả cánh quân làm lễ cử ai, nhổ trại kéo về.
Tiết Lễ tƣởng Tôn Sách chết thật, đêm hôm ấy liền khởi cả quân trong thành cùng với kiêu tƣớng là
Trƣơng Anh, Trần Hoàng, kéo ra thành đuổi đánh. Bỗng đâu quân phục bốn mặt trổ ra, Tôn Sách đứng
đầu đi trƣớc gọi to lên rằng:
- Tôn lang ở đây mà!
Quân giặc trông thấy mất vía vứt cả gƣơm giáo, phục xuống đất lạy. Sách truyền lệnh không đƣợc giết
một ngƣời nào.
Trƣơng Anh quay ngựa chạy về bị Trần Vũ đâm chết ở trong đám loạn quân.
Sách vào Mạt Lăng, phủ dụ cho dân yên nghiệp rồi đem quân sang Kinh Huyện để bắt Thái Sử Từ.
Thái Sử Từ chiêu đƣợc hai nghìn quân tinh tráng và quân cũ của mình, toan lại báo thù cho Lƣu Do.
Tôn Sách với Chu Du bàn nhau kế bắt sống Thái Sử Từ.
171
Chu Du ra lệnh bao vây ba mặt, để chừa một mặt cửa đông huyện cho Từ chạy. Cách huyện hai mƣơi lăm
dặm phục binh ba nơi. Từ ra khỏi thành chạy đƣợc đến đấy, ngƣời mệt, ngựa mỏi, tất nhiên bị bắt.
Nguyên những quân của Thái Sử Từ dụ đƣợc quá nửa là ngƣời ở rừng núi, chƣa biết kỷ luật nhà binh. Vả
thành Kinh Huyện lại không đƣợc cao. Đêm hôm ấy Tôn Sách sai Trần Vũ mặc áo ngắn cầm dao, trèo lên
mặt thành trƣớc đốt lửa. Từ thấy trên thành lửa cháy, lên ngựa chạy ra cửa đông. Tôn Sách đem quân lại
đuổi, đuổi đến ba mƣơi dặm thì thôi. Từ chạy đƣợc năm mƣơi dặm, ngƣời ngựa đều đã mỏi mệt, giữa lúc
ấy trong đám cỏ lau bên đƣờng có tiếng reo nổi lên. Từ vội chạy, hai bên đƣờng chằng chịt những dây,
ngựa vƣớng cẳng ngã gục xuống. Thái Sử Từ bị bắt sống, giải về trại Tôn Sách.
Lúc quân lính sắp giải Từ đến nơi. Sách biết trƣớc ra tận cửa dinh, quát đuổi quân lính, tự ra cởi trói rồi
đem áo cẩm bào mặc cho Từ, mời vào trong trại nói rằng:
- Ta biết Tử Nghĩa là một đấng trƣợng phu. Bởi Lƣu Do ngu xuẩn, không biết dùng Tử Nghĩa làm đại
tƣớng cho nên đến nỗi thua trận này.
Từ thấy Sách đối đãi mình tử tế, xin xuống hàng, Sách cầm lấy tay Từ nói rằng:
- Khi đánh nhau ở Thần Đình, giá thử ông bắt đƣợc tôi, thì có hại nhau không?
Từ cũng cƣời đáp rằng:
- Cũng chƣa biết chừng!
Sách cƣời ầm lên, mời vào trƣớng, mời lên ngồi trên sai mở tiệc yến khoản đãi, Từ đứng dậy nói rằng:
- Lƣu quan mới thua, lòng quân tan rã, tôi xin về để thu nhặt tàn quân để giúp minh công. Không biết
minh công có tin không?
Sách đứng dậy tạ mà nói rằng:
- Bụng tôi vẫn ƣớc nhƣ thế. Nay xin hẹn với ông, trƣa mai tôi xin đợi ông trở lại.
Từ vâng lời rồi đi.
Các tƣớng ngạc nhiên nói rằng:
- Thái Sử Từ đi chuyến này tất không trở lại đâu!
Sách nói:
- Từ là ngƣời chính nghĩa không trái ƣớc với ta.
Các tƣớng chẳng ai tin. Hôm sau cắm một cây nêu để đo đóng mặt trời ở trƣớc cửa trại, rồi các tƣớng
cùng xúm cả chung quanh để đợi giờ ngọ. Cây nêu vừa đứng bóng, thấy Thái Sử Từ dẫn hơn một nghìn
quân đến.
Các tƣớng đều chịu Tôn Sách là biết ngƣời.
Tôn Sách tụ đƣợc vài vạn quân, bình trị đƣợc Giang Đông, vỗ yên dân chúng, ngƣời kéo về theo vô số.
Dân Giang Đông ai cũng gọi Sách là Tôn Lang.
172
Nghe tin quân Tôn Sách đến, dân chúng đều sợ hãi bỏ chạy cả, nhƣng khi Sách đến nơi, không cho phép
ngƣời nào cƣớp bóc của dân, cho đến gà chó cũng không kinh động. Nhân dân thấy thế ai cũng mừng,
đem trâu rƣợu đến trại để mừng. Sách lại đem vàng, đem lụa ra thƣởng lại. Tiếng vui mừng, hân hoan
vang khắp đồng nội. Phàm những quân cũ của Lƣu Do, ai muốn theo thì cho theo, ai không muốn theo thì
cấp thƣởng cho về làm ruộng.
Dân Giang Nam ai cũng khen Tôn Sách là ngƣời nhân đức. Bởi vậy quân thế mỗi ngày một thịnh.
Bấy giờ Sách mới rƣớc mẹ, chú và các em cùng về Khúc A; sai em là Tôn Quyền cùng với Chu Thái giữ
Tuyên Thành. Sách thì lĩnh binh sang Nam để lấy Ngô Quận.
Bấy giờ Nghiêm Bạch Hổ, tự xƣng là Đông Ngô Đức vƣơng, giữ ở Ngô Quận. Bạch Hổ sai bộ tƣớng giữ
Ô Trình và Gia Hƣng. Bấy giờ nghe tin quân Tôn Sách đến, Bạch Hổ sai em là Nghiêm Dƣ đem quân ra.
Hai bên gặp nhau ở Phong Kiều. Dƣ vác dao cƣỡi ngựa đứng trên cầu. Sách muốn ra đánh, Trƣơng
Hoành can rằng:
- Chủ tƣớng là vận mệnh của ba quân, ai cũng trông cậy cả vào, không nên khinh thƣờng quân tiểu khấu.
Xin tƣớng quân tự cẩn thận.
Sách tạ nói rằng:
- Lời tiên sinh nói nhƣ vàng đá. Nhƣng nếu tôi không chịu xông vào mũi tên hòn đạn thì tƣớng sĩ ai chịu
dùng sức!
Bèn sai Hàn Đƣơng cƣỡi ngựa ra.
Khi Hàn Đƣơng đi lên đến cầu, đã thấy Tƣởng Khâm, Trần Vũ bơi thuyền nhỏ theo bờ sông, lƣợn sang
đƣợc bên kia cầu, bắn tên tua tủa lên quân đứng trên bờ, hai ngƣời nhảy lên đánh giết, quân Nghiêm Dƣ
phải lùi chạy. Hàn Đƣơng kéo quân thẳng đến cửa thành. Giặc chạy cả vào trong thành. Sách chia quân,
đƣờng thủy đƣờng lục cùng tiến, vây bọc cả lấy Ngô Thành. Vây luôn ba ngày không ai dám ra đánh.
Sách dẫn quân đến dƣới cửa thành để chiêu dụ. Trên thành, một viên tỳ tƣớng, tay trái cầm chắc thanh
ván giơ lên, tay phải trỏ xuống chửi mắng.
Thái Sử Từ ngồi trên ngựa giƣơng cung đặt tên xong rồi ngoảnh lại bảo chƣ tƣớng rằng:
- Xem ta bắn trúng vào tay trái thằng kia nhé!
Nói chƣa dứt lời, dây cung tách một tiếng, quả nhiên trúng giữa bàn tay trái tên tƣớng trên thành, lại
xuyên qua tay cắm chắc vào tấm ván.
Ngƣời trên thành dƣới thành ai cũng reo ồ lên.
Họ vội vàng cứu tƣớng ấy đem xuống thành. Bạch Hổ trông thấy thất kinh nói rằng:
- Quân nó có ngƣời tài nhƣ thế, ta địch sao đƣợc?
Bàn nhau muốn cầu hòa.
173
Hôm sau Bạch Hổ sai Nghiêm Dƣ ra thành vào ra mắt Tôn Sách. Sách mời Dƣ vào trƣớng uống rƣợu.
Rƣợu đã say, Sách hỏi Dƣ:
- Ý lệnh huynh muốn thế nào?
Dƣ nói:
- Muốn cùng tƣớng quân chia đôi Giang Đông.
Sách nổi giận mắng rằng:
- Đàn chuột nhắt lại đòi ngang hàng với ta à!
Mắng rồi thét đem Nghiêm Dƣ ra chém.
Dƣ rút gƣơm đứng dậy, Sách phóng gƣơm trúng ngƣời Nghiêm Dƣ gục xuống, cắt ngay lấy đầu, sai
ngƣời đƣa vào thành.
Bạch Hổ biết chừng không địch nổi, bỏ thành chạy, Sách kéo quân đuổi theo.
Hoàng Cái đánh lấy đƣợc Gia Hƣng; Thái Sử Từ đánh lấy đƣợc Ô Trình, mấy châu đều bình định cả.
Bạch Hổ chạy về Dƣ Hàng, cƣớp bóc ở dọc đƣờng, lại bị ngƣời thổ dân ở đấy tên là Lăng Tháo đem
ngƣời làng ra đánh, Bạch Hổ phải tìm quân về Cối Kê.
Hai bố con Lăng Tháo lại đi đón Tôn Sách. Sách cho làm Tông trinh Thiệu úy, cũng dẫn quân sang qua
sông. Bạch Hổ tụ quân, dân khắp ở bến sông phía tây. Trình Phổ đánh một trận lại thắng đuổi mãi đến
thành Cối Kê.
Thái thú Cối Kê tên là Vƣơng Lãng, muốn đem quân ra cứu Bạch Hổ, có ngƣời can rằng:
- Không nên cứu, Tôn Sách dùng quân nhân nghĩa. Bạch Hổ là một tƣớng bạo ngƣợc. Nên bắt Bạch Hổ
đem dâng Tôn Sách.
Lăng nhìn xem ai bàn kế ấy; thì là Ngu Phiên, tự là Trọng Tƣờng, ngƣời ở Cối Kê, hiện đƣơng làm quận
lại. Lãng giận mắng Phiên. Phiên thở dài trở ra.
Lãng đem binh hội với Bạch Hổ, dàn quân ở cánh đồng Sơn Âm; hai bên đối trận. Tôn Sách cƣỡi ngựa ra
bảo Vƣơng Lãng rằng:
- Ta cất quân nhân nghĩa đi dẹp Triết Giang, sao mày dám hùa với giặc?
Lãng mắng rằng:
- Bụng mày tham không có chừng đã đƣợc Ngô Quận rồi lại còn muốn chiếm nốt bờ cõi ta. Nay ta quyết
báo thù cho họ Nghiêm!
Tôn Sách giận lắm, sắp ra đánh nhau thì Thái Sử Từ ra lúc nào rồi. Vƣơng Lãng múa đao tế ngựa, đánh
nhau với Từ chƣa đƣợc vài hiệp, tƣớng Lãng là Chu Hân nhảy ra đánh đỡ. Bên này Hoàng Cái cũng tế
ngựa ra tiếp ứng, đánh với Chu Hân.
Hai bên trống đánh vang lừng đánh nhau quyết liệt. Tự nhiên thấy đằng
sau trận Vƣơng Lãng bối rối. Một
toán quân đâu từ sau lƣng đánh lại. Lãng thất kinh kịp quay ngựa trở lại đón đánh.
174
Quân đánh tập hậu ấy là Chu Du và Trình Phổ, trong khi hai bên đánh nhau, đi tắt lẻn mặt sau.
Đằng trƣớc đằng sau đánh dập lại. Quân Lãng
ít không chống xuể, cùng với Bạch Hổ, Chu Hân cố đánh
để mở lấy một đƣờng máu chạy vào thành, cất cầu lên, đóng vững cửa thành lại.
Đại quân Tôn Sách thừa kế, xấn đến mãi dƣới thành, chia quân ra bốn cửa. Vƣơng Lãng ở trong thành
thấy Sách đánh kíp lắm, lại muốn kéo quân ra quyết đánh một trận sống chết cũng đánh. Bạch Hổ can
rằng:
- Thế quân Tôn Sách to lắm, túc hạ chỉ nên thành cao hào sâu cho vững. Không đầy một tháng, quân kia
hết lƣơng tất phải chạy. Bấy giờ ta thừa thế ra đuổi, có thể chẳng phải đánh cũng phá tan đƣợc.
Lãng nghe kế ấy, cứ giữ vững thành không ra.
Tôn Sách đánh luôn mấy hôm không phá đƣợc thành bèn cùng chƣ tƣớng bày mƣu kế. Tôn Tỉnh nói:
- Vƣơng Lãng cậy hiểm giữ thành, khó phá ngay đƣợc. Tiền lƣơng đất Cối Kê quá nửa chứa ở Tra Độc. Ở
đây cách đấy chỉ vài mƣơi dặm, không bằng ta hãy đem binh giữ lấy Tra Độc trƣớc. Trong binh pháp có
nói rằng: "Đánh chỗ không phòng bị, ra nơi không ngờ" là thế đó.
Sách mừng nói:
- Mẹo hay của chú đủ phá đƣợc giặc.
Liền hạ lệnh sai các cửa thành đốt lửa giả cắm cờ hiệu để làm nghi binh, rồi đêm hôm ấy bỏ bao vây, kéo
quân sang mặt nam.
Chu Du hiến một kế rằng:
- Chúa công kéo cả quận, Vƣơng Lãng tất ra thành đuổi theo. Nếu nó ra ta nên dựng kỳ binh mà đánh.
Sách nói:
- Ta đã sắp sẵn cả rồi. Lấy thành chỉ nội đêm nay.
Bèn hạ lệnh cho quân mã đi.
Vƣơng Lãng nghe tin báo Tôn Sách rút quân mã đi, liền dẫn quân lên chòi canh trông xem, thấy dƣới
thành khói lửa vẫn ngùn ngụt, tinh kỳ đâu vẫn đấy, trong bụng còn nghi hoặc, Chu Hân nói:
- Tôn Sách chạy rồi, bày ra mẹo này để đánh lừa ta thế thôi, nên đem quân ra đuổi đánh.
Nghiêm Bạch Hổ nói:
- Tôn Sách chuyến này đi, chắc là đến Tra Độc. Tôi xin đem bộ binh cùng Chu tƣớng quân đuổi theo.
Lãng nói:
- Tra Độc là chỗ ta chứa lƣơng, cần phải đề phòng cẩn thận. Ngƣơi đi trƣớc, ta theo sau để tiếp ứng.
175
Bạch Hổ cùng Chu Hân dẫn năm nghìn quân ra thành đuổi theo.
Bấy giờ mới canh một. Đi khỏi thành đƣợc hơn hai mƣơi dặm, bỗng đâu trong rừng rậm, có một tiếng
trống nổi, rồi lửa đuốc sáng rực cả lên. Bạch Hổ thất kinh, liền quay ngựa trở lại, thì có một tƣớng chắn
ngang đƣờng.
Chính là Tôn Sách.
Chu Hân múa đao lại đánh, bị Sách đâm một mũi giáo chết. Quân thấy thế xuống hàng cả. Bạch Hổ cố
chết mở một đƣờng, rồi chạy về Dƣ Hàng.
Vƣơng Lãng nghe tiền quân đã thua, không dám vào thành, dẫn bộ binh chạy ra góc biển đi trốn.
Tôn Sách thu quân trở lại, thừa thế lấy ngay thành trì, vỗ yên nhân dân.
Đƣợc mấy hôm có ngƣời mang đầu Bạch Hổ đến dâng. Tôn Sách nhìn ngƣời ấy, mình cao tám thƣớc, mặt
vuông, mồm rộng; hỏi tên họ là gì, thì ngƣời ấy xƣng tên là Đổng Tập, tự là Nguyên Đại, ngƣời ở Cối Kê.
Sách mừng lắm cho làm biệt bộ tƣ mã.
Từ đó xứ đông bình định đƣợc cả. Sách sai chú là Tôn Tinh giữ ở đấy; sai Chu Trị làm thái thú Ngô quận
còn mình thì thu quân về Giang Đông.
Em Sách là Tôn Quyền cùng với Chu Thái giữ ở Tuyên Thành. Chợt có giặc núi bốn mặt kéo đến. Bấy
giờ đêm đã khuya, không kịp kháng cự. Thái ôm Quyền lên ngựa để chạy. Giặc vác dao xông vào chém.
Thái cởi trần ra, xuống ngựa đi bộ, cầm dao đánh nhau với giặc, tế ngựa vác giáo nhảy xổ vào để giết Chu
Thái, Thái nắm ngay đƣợc giáo, đẩy giặc ngã xuống, cƣớp đƣợc ngựa giặc, đánh riết mở đƣợc đƣờng ra,
cứu đƣợc Tôn Quyền.
Giặc thấy vậy chạy cả, Thái bị cả thảy mƣời hai vết thƣơng nặng, sƣng lên,
gần chết. Sách nghe tin lo
lắm, Đổng Tập nói:
- Tôi đã nhiều phen đánh nhau với giặc bể, bị thƣơng may có một ngƣời quận lại ở Cối Kê, tên là Ngu
Phiên tiến cửa một thầy thuốc, chữa cho chỉ nửa tháng là khỏi.
Sách hỏi:
- Ngu Phiên có phải là Ngu Trọng Tƣơng không?
Tập thƣa:
- Phải.
Sách nói:
- Ngƣời ấy là hiền sĩ, ta nên dùng.
Liền sai Trƣơng Chiêu, Đổng Tập đến mời Ngu Phiên. Phiên đến, Sách thết đãi cực hậu, cho làm công
tào. Nhân nói chuyện thầy thuốc, Phiên nói rằng:
- Ngƣời ấy là ngƣời Tiêu Quận, nƣớc Bái, tên là Hoa Đà, tự là Nguyên Hóa, thực là thần y, bấy giờ tôi xin [email protected]
176
đƣa đến để yết kiến.
Đƣợc mấy bữa Phiên đem Hoa đà đến.
Sách thấy ngƣời mặt còn trẻ, mà tóc bạc phơ phơ tựa nhƣ một ông tiên, tiếp đãi làm một thƣợng khách rồi
mời xem bệnh cho Chu Thái. Hoa Đà xem rồi nói:
- "Bệnh này chữa thực dễ".
Cho thuốc rịt một tháng Chu Thái khỏi hẳn.
Sách mừng lắm, hậu tạ Hoa Đà rồi tiến binh tiểu trừ giặc núi. Giang Nam bình định cả. Sách chia cho các
tƣớng giữ các cửa ải, một mặt viết biểu tâu về triều đình, một mặt kết giao với Tào Tháo, một mặt đƣa thƣ
cho Viên Thuật để đòi lại ngọc tỷ.
Viên Thuật từ khi nắm đƣợc ngọc tỷ, có ý muốn giữ lấy để xƣng Hoàng Đế, khi tiếp đƣợc thƣ Tôn Sách,
liền đƣa thƣ đáp lại tìm cớ thoái thác không trả, rồi kíp triệu trƣởng sử là Dƣơng Đại Tƣớng; đô đốc là
Trƣơng Huân, Kỷ Linh, Kiều Di; thƣợng tƣớng là Lôi Bạc, Trần Lan, cả thảy hơn ba mƣơi ngƣời, bàn với
nhau rằng:
- Tôn Sách mƣợn quân mã của ta để khởi sự, nay đã lấy hết đƣợc đất Giang Đông, đã quên ơn ta, lại dám
đòi lại ngọc tỷ, thực là xấc láo, có phƣơng kế gì trị nó đi chăng?
Dƣơng đại tƣớng nói:
- Tôn Sách giữ chỗ hiểm sông Trƣờng Giang, binh giỏi, lƣơng nhiều, cũng chƣa dễ trị đƣợc. Nay ta nên
hãy đánh Lƣu Bị trƣớc để báo thù xƣa vô cớ sang đánh ta đã. Rồi sau ta hãy sửa Tôn Sách cũng không
muộn. Nay tôi xin dâng một kế làm cho Lƣu Bị phải bị bắt ngay lập tức.
Thế là:
Chẳng tới Giang Đông tìm hổ báo!
Lại sang Từ Quận bắt giao long!
Chƣa biết kế của Dƣơng đại tƣớng hiến ra làm sao, xem tới hồi sau sẽ hiểu. [email protected]
177
HỒI 16
Cửa nha môn, Phụng Tiên bắn kích;
Sông Vị Thủy, Mạnh Đức thua quân.
Dƣơng Đại tƣớng xin dâng một kế để bắt Lƣu Bị. Viên Thuật hỏi kế làm sao, Đại tƣớng nói:
- Lƣu Bị đóng quân ở Tiểu Bái. Tuy rằng dễ lấy nhƣng còn Lã Bố giữ ở Từ Châu. Lần
trƣớc ta đã hứa
đem vàng, lụa, lƣơng và ngựa cho Lã Bố, nay vẫn chƣa đƣa thì có lẽ nó giúp Lƣu Bị. Chúa công nên sai
ngƣời đƣa lƣơng cho nó, trƣớc nữa mua chuộc lấy lòng nó, để ta có sang đánh Lƣu Bị nó đừng động binh,
họa chăng ta mới bắt đƣợc Lƣu Bị rồi, sau ta đánh Lã Bố, đánh Lã Bố rồi sau lấy Từ Châu.
Thuật nghe lời, liền sai Hàn Dận đem hai mƣơi vạn hộc thóc và một bức mật thƣ đƣa cho Lã Bố.
Bố mừng lắm, trọng đãi Hàn Dận, Dận về báo với Viên Thuật. Thuật sai Kỷ Linh làm đại tƣớng, Lôi Bạc,
Trần Lan làm phó tƣớng, đem vài vạn quân sang đánh Tiểu Bái.
Lƣu Bị nghe tin bàn với chƣ tƣớng.
Trƣơng Phi xin ra đánh.
Tôn Càn nói:
- Nay Tiểu Bái binh ít, lƣơng hiếm, nên đƣa thƣ về Từ Châu, cầu cứu Lã Bố.
Trƣơng Phi nói:
- Lã Bố nào nó chịu cứu mình!
Lƣu Bị nói:
- Càn nói phải đấy.
Liền đƣa thƣ sang Từ Châu, thƣ rằng:
"Từ khi đƣợc nhờ tƣớng quân nghĩ đến cho tôi nƣơng thân ở đất Tiểu Bái, tôi thực bái phục đức cao của
ngài. Nay Viên Thuật muốn báo thù riêng, sai Kỷ Linh đem binh đến huyện. Nguy ở sớm tối. Phi tƣớng
quân không ai cứu đƣợc.
Xin tƣớng quân đem quân đến, cứu cho nạn gấp này, thì chúng tôi hân hạnh lắm".
Lã Bố xem xong thƣ, bàn với Trần Cung rằng:
- Mới rồi Viên Thuật đƣa lƣơng và gửi thƣ cho ta để cầu ta đừng cứu Lƣu Bị. Nay Lƣu Bị lại c ầu cứu. Ta
nghĩ Lƣu Bị đóng ở Tiểu Bái vị tất có bao giờ hại đƣợc ta. Chứ nhƣ Viên Thuật nếu đánh đƣợc Lƣu Bị,
chắc nó lại liên kết với các tƣớng ở Thái Sơn để đánh ta, ta sẽ không yên đƣợc với nó. Không bằng đi cứu
Lƣu Bị.
Nói rồi liền điểm quân đi.
Kỷ Linh cất quân kéo bừa đi, đi đến mé đông nam huyện Bái, lập doanh trại đóng quân, ban ngày cắm cờ
đỏ ối cả trên núi dƣới sông; ban đêm đốt lửa sáng choang cả trên trời dƣới đất.
178
Trong huyện Lƣu Bị chỉ có hơn năm nghìn ngƣời, miễn cƣỡng ra ngoài huyện bố t rí lập doanh trại. Chợt
có ngƣời đến báo:
- Lã Bố dẫn quân đến mé tây nam, cách huyện có một dặm, lập trại đóng quân.
Kỷ Linh thấy Lã Bố đến cứu Lƣu Bị, sai ngay ngƣời đƣa thƣ trách rằng thất tín.
Lã Bố xem xong thƣ cƣời nói rằng:
- Ta có một kế làm cho Viên, Lƣu không bên nào trách đƣợc ta.
Nói rồi sai sứ sang mời cả Kỷ Linh và Lƣu Bị đến ăn yến.
Lƣu Bị thấy Bố mời, muốn đi ngay, Quan, Trƣơng can rằng:
- Anh không nên đi. Lã Bố có bụng bất lƣơng gì chăng?
Lƣu Bị nói:
- Ta đối đãi nó tử tế, tất nó không hại ta.
Lƣu Bị lên ngựa đi, Quan, Trƣơng cũng đi theo đến trại Lã Bố. Khi vào chào Bố, Bố nói:
- Nay tôi đến đây để gỡ nạn cho ông. Ngày khác ông đắc chí, đừng quên tôi nhé!
Lƣu Bị tạ ơn, Lã Bố mời ngồi. Quan, Trƣơng cầm gƣơm đứng đằng sau, chợt có ngƣời báo:
- Kỷ Linh đã đến.
Lƣu Bị nghe thấy, giật nẩy mình, muốn lánh mặt đi.
Lã Bố nói:
- Nay ta mời hai ông đến để cùng bàn, không đƣợc nghi ngờ gì cả.
Lƣu Bị chƣa rõ tình ý làm sao, trong bụng nghi nghi hoặc hoặc.
Kỷ Linh xuống ngựa vào trại, trông thấy Lƣu Bị ngồi trong trƣớng cũng mất vía, quay mình trở ra. Lã Bố
bƣớc lên kéo lại, nhƣ kéo đứa trẻ con. Kỷ Linh sợ nói rằng:
- Thế ra tƣớng quân định giết tôi à!
Bố nói:
- Đâu lại thế!
Linh lại hỏi:
- Hay là tƣớng quân định giết thằng tai to kia?
Bố lại nói: [email protected]
179
- Cũng không phải.
Linh lại hỏi:
- Thế thì ra làm sao?
Bố nói:
- Lƣu Bị cùng ta nhƣ anh em một nhà vậy. Nay bị tƣớng quân sang đây đe dọa, nên ta đến cứu.
Linh lại sợ, nói rằng:
- Nếu thế thì là tƣớng quân giết tôi rồi!
Bố nói:
- Có lẽ đâu thế. Tính tôi không hay đánh nhau, chỉ muốn làm cho thôi đánh nhau. Tôi nay định giải hòa
cho hai ông.
Linh nói:
- Xin dám hỏi cách giải hòa thế nào?
Bố nói:
- Tôi có một phép, nhƣng còn tùy lòng trời!
Nói rồi kéo Linh vào trong trƣớng, để hai ngƣời gặp nhau, Lƣu Bị, Kỷ Linh đều có lòng nghi kỵ lẫn nhau.
Lã Bố ngồi giữa, Kỷ Linh ngồi bên tả, Lƣu Bị ngồi bên hữu, rồi sai mở tiệc yến, uống rƣợu.
Rƣợu đƣợc vài tuần, Bố nói:
- Hai bên cùng nể mặt ta thì cùng bãi binh cả.
Lƣu Bị không nói gì. Kỷ Linh nói:
- Tôi phụng mệnh chúa công tôi, đem sang đây mƣời vạn quân chỉ cốt bắt Lƣu Bị, bãi binh thế nào đƣợc?
Trƣơng Phi đứng sau lƣng Lƣu Bị nghe nói nổi giận, tuốt ngay gƣơm ra quát to lên rằng:
- Binh ta tuy ít, nhƣng tao coi chúng mày nhƣ đàn trẻ mà thôi, mày có bằng lũ giặc khăn vàng hàng trăm
vạn không, mà dám toan hại anh tao?
Quan Công vội vàng ngăn nói rằng:
- Hãy xem chủ ý của Lã tƣớng quân định thế nào, bấy giờ về trại đánh nhau cũng không chậm.
Lã Bố nói:
- Ta mời hai bên đến để giải hòa, chứ không có mời đến đây để đánh nhau.
180
Bên này Kỷ Linh tức giận lắm, mà bên kia Trƣơng Phi chỉ lăm lăm muốn đánh. Lã Bố nổi giận lên mà
truyền rằng:
- Quân đâu! Đem kích ra đây!
Quân đem kích ra đƣa cho Lã Bố. Kỷ Linh, Lƣu Bị không biết thế nào, cùng sợ mất vía.
Bố nói:
- Ta can hai bên mãi không nghe. Vậy để tùy lòng trời định quyết việc này!
Không ai hiểu Lã Bố định làm gì. Lã Bố sai quân mang họa kích ra ngoài cửa nha môn, cắm tận đằng xa
cùng kiệt, rồi ngoảnh lại bảo hai ngƣời rằng:
- Từ đây ra đấy, cách một trăm năm mƣơi bƣớc. Ta xin bắn một phát tên, nếu tin vào ngạnh kích thì hai
bên phải bãi binh; nhƣợc bằng bắn không tin thì mặc ý hai bên đi mà đánh nhau. Ta định nhƣ thế, ai
không nghe thì ta gồm sức với bên kia để đánh.
Kỷ Linh thấy kích cắm xa thế mƣời phần chắc cả mƣời rằng: Lã Bố tài đến đâu cũng không sao bắn tin
đƣợc, liền ƣng theo ý Lã Bố.
Lƣu Bị thì vẫn đành muốn thế rồi.
Lã Bố mời hai bên ngồi xuống, mỗi ngƣời uống một chén rƣợu, rƣợu cạn chén rồi, Bố sai đem cung lại.
Huyền Đức khấn thầm, chỉ muốn cho bắn tin là hay.
Lã Bố vén tay áo bào, đặt mũi tên, giƣơng hết sức cung. Dây cung bật đánh tạch một tiếng, tên ra vùn vụt,
mƣời mắt nhìn theo; chớp mắt một cái tin ngay ngạnh kích. Các tƣớng trên trƣớng dƣới thềm đều reo ầm
vỗ tay.
Đời sau có thơ khen rằng:
Ôn hầu bắn giỏi thật diệu kỳ!
Từng ở nha môn gỡ đƣợc nguy.
Trời rụng quả nhiên hơn Hậu Nghệ!
Vƣợn kêu hơn hẳn sức Do Cơ.
Dây gân hổ kéo cung căng thẳng,
Tên cánh diều bay vùn vụt đi.
Đuôi báo lung lay xuyên ngạnh kích,
Hùng binh mƣời vạn có làm chi?
Lã Bố bắn tin họa kích rồi miệng cƣời ha hả, vứt cung xuống đất, cầm tay Lƣu Bị và tay Kỷ Linh nói
rằng:
- Ấy là trời bắt hai bên phải bãi binh đó!
Nói rồi, truyền quân sĩ rót rƣợu, mời mỗi ngƣời uống một cốc to làm bằng sừng trâu rừng.
Lƣu Bị trong lòng mừng rỡ. Kỷ Linh thì ngồi ngẩn nửa giờ, rồi nói với Lã Bố rằng:
181
- Lời tƣớng quân dạy thì tôi phải nghe, nhƣng bây giờ về nói với chúa công tôi, sao chúa công tôi tin?
Bố nói:
- Để ta viết thƣ cho Viên Công Lộ thì xong chứ gì?
Cửa nha môn Lã Bố bắn kích.
Rƣợu uống đƣợc vài tuần nữa, Kỷ Linh xin lĩnh thƣ về trƣớc. Linh về rồi, Bố bảo Lƣu Bị rằng:
- Không có tôi thì ông nguy nhé!
Lƣu Bị lạy tạ rồi cùng với Quan, Trƣơng trở về. Hôm sau quân mã ba nơi cùng kéo về cả.
Lƣu Bị về Tiểu Bái; Lã Bố về Từ Châu; còn Kỷ Linh về Hoài Nam vào ra mắt Viên Thuật, kể hết Lã Bố
bắn kích ở nha môn để giải hòa, rồi dâng trình thƣ của Lã Bố.
Thuật xem thƣ giận lắm nói rằng:
- Lã Bố lấy bao nhiêu lƣơng thóc của ta, nay lại lấy trò trẻ con này để mà bênh Lƣu Bị. Phen này ta quyết
đem đại quân đi đánh Lƣu Bị, xong rồi đánh Lã Bố nhân thể.
Kỷ Linh nói:
- Chúa công không nên vội vàng: Lã Bố dũng lực hơn ngƣời; vả lại có tất cả đất Từ Châu. Ví bằng Lã Bố,
Lƣu Bị cả hai ngƣời, đầu đuôi cùng cứu giúp lẫn nhau, chƣa dễ đánh đƣợc hắn đâu. Tôi nghe vợ Lã Bố là
họ Nghiêm có đứa con gái, đã đến tuần cập kê rồi. Chúa công thì có con trai. Nên sai ngƣời sang Từ Châu
cầu thân với hắn. Nếu Lã Bố thuận gả con cho con chúa công, tất y phải giết Lƣu Bị, kế ấy gọi là kế "Sơ
bất gián thân".
Viên Thuật nghe kết ấy, lập tức sai Hàn Dận đem lễ vật sang Từ Châu cầu hôn.
Dận đến Từ Châu, vào ra mắt Lã Bố, thƣa rằng:
- Chúa công tôi mộ tiếng tƣớng quân, muốn cầu lệnh ái làm dâu để kết duyên Tần Tấn.
Bố vào bàn với vợ.
Nguyên Lã Bố có hai vợ, một thiếp. Vốn chỉ có họ Nghiêm làm vợ cả, Điêu Thuyền làm thiếp. Sau đến
Tiểu Bái lại lấy con gái Tào Báo làm vợ hai. Họ Tào chết trƣớc không có con; Điêu Thuyền cũng không
có con nào. Duy chỉ có họ Nghiêm sinh đƣợc một con gái. Lã Bố yêu con gái ấy lắm.
Khi Bố vào bàn với vợ thì họ Nghiêm nói rằng:
- Tôi nghe Viên Công Lộ trấn ở Hoài Nam đã lâu, binh nhiều, lƣơng lắm, có thể làm nên thiên tử nay mai.
Nếu y thành đƣợc nghiệp lớn thì con ta mới có phận làm đƣợc hậu phi. Nhƣng chẳng biết hắn ta có mấy
con?
Bố nói:
- Chỉ có một mống mà thôi! [email protected]
182
Vợ nói:
- Nhƣ thế thì nên gả đứt đi. Mai sau con ta dẫu chẳng hậu phi, Từ Châu ta cũng chắc đƣợc vững bền,
không phải lo gì.
Bố nghe lời vợ, đãi Hàn Dận tử tế, nhận lời gả con.
Hàn Dận về trình với Viên Thuật
Thuật lập tức sắm đủ đồ sính lễ, lại sai Hàn Dận đƣa sang Từ Châu.
Lã Bố nhận lễ, mở tiệc thết đãi, lƣu ở nhà khách nghỉ ngơi.
Hôm sau Trần Cung đến tận nhà khách, vào chào Hàn Dận, ngồi rồi đuổi tả hữu ra, mà bảo với Dận rằng:
- Ai hiến kế ấy, để Viên Công cùng Phụng Tiên kết dâu gia? Có phải định lấy đầu Lƣu Bị chăng?
Dận giật mình, đứng dậy tạ mà nói rằng:
- Xin Công Đài đừng hở chuyện ấy.
Cung nói:
- Ta thì không nói ra, nhƣng chỉ sợ việc chậm tất có ngƣời khác biết thì hỏng mất mà thôi.
Dận nói:
- Thế thì làm thế nào, xin ông dạy cho.
Cung nói:
- Để ta vào hầu Phụng Tiên, nói để đƣa ngay con gái y sang. Nhƣ thế đƣợc không?
Dận mừng lắm, tạ ơn mà nói rằng:
- Nếu đƣợc thế thì Viên Công đội ơn ngài nhiều lắm.
Cung từ Dận, vào hầu Lã Bố mà nói rằng:
- Tôi nghe ông gả con gái cho con Viên Công Lộ, thực là hay lắm. Nhƣng bao giờ mới cho cƣới?
Bố nói:
- Hãy để thong thả sẽ bàn.
Cung nói:
Ngày xƣa, từ hôm dạm đến hôm cƣới bao lâu có định lệ cả; thiên tử thì một năm; chƣ hầu thì nửa năm;
đại phu thì một mùa; thức dân thì một tháng...
183
Bố nói:
- Viên Công Lộ, trời cho đƣợc quốc bảo, nay mai sắp làm vua, thì theo lệ thiên tử có đƣợc không?
Cung nói:
- Không nên.
Bố hỏi:
- Thế thì theo lệ chƣ hầu?
- Cũng không nên.
- Thế thì theo lệ đại phu?
- Cũng không nên.
Bố tức hỏi rằng:
- Thế anh muốn bảo tôi theo lệ thứ dân hay sao?
- Không phải thế.
- Thế thì ý anh ra làm sao?
Cung thƣa:
- Nay chƣ hầu trong thiên hạ tranh hùng với nhau. Ông cùng Viên Công Lộ kết thân, đã chắc không ai
ghen ghét chƣa? Nếu mà để lâu còn kén ngày lành tháng tốt, ngộ có ngƣời rình lúc giờ tốt ấy, phục binh ở
nửa đƣờng, toan chuyện bất lƣơng, thì làm sao? Vậy bây giờ chúa công đã không cho thì thôi, mà đã ƣng
cho thì nhân lúc chƣ hầu chƣa ai biết, đƣa ngay con gái đến Thọ Xuân, cho ở riêng một biệt quán, rồi sẽ
chọn ngày thành thân, thế có phải muôn phần vững cả, không ngại gì nữa?
Bố mừng nói rằng:
- Công Đài nói chí phải.
Vào bảo với họ Nghiêm ngay đêm hôm ấy sắm sửa đồ cƣới, thu xếp ngựa quý xe thơm; sai Tống Hiến,
Ngụy Tục, cùng Hàn Dận, đƣa con gái đi, tiếng trống tiếng nhạc rầm rĩ, đƣa ra khỏi thành.
Bấy giờ bố Trần Đăng là Trần Khuê, dƣỡng lão ở nhà, nghe thấy tiếng nhạc, hỏi đày tớ việc gì, đày tớ kể
chuyện cƣới xin là thế. Khuê nói:
- Mẹo đó là mẹo "Sơ bất gián thân" đó. Lƣu Bị nguy đến nơi!
Nói thế rồi tuy bệnh chƣa khỏi cũng gắng gƣợng lại gặp Lã Bố và nói rằng:
- Tôi nghe tƣớng quân sắp chết, nên tôi đến viếng.
Lã Bố giật nẩy mình hỏi: [email protected]
184
- Vì sao lại nói thế?
Khuê nói:
- Bữa trƣớc Viên Thuật cho đem vàng lụa đến biếu ông, là có ý để giết Lƣu Huyền Đức, ông mới lấy
chuyện bắn kích giải hòa. Nay tự dƣng đến cầu kết dâu gia, ấy là muốn lấy con gái ông để làm tin đó. Khi
nào con ông đã về nhà y, y lại sang đánh Lƣu Bị để lấy Tiểu Bái. Tiểu Bái mất thì Từ Châu cũng nguy.
Vả lại khi đã kết thân với y rồi, hoặc có khi đến vay lƣơng, có khi y đến mƣợn binh. Ông mà cho y mƣợn
ra, thì ông đã vất vả về y, lại còn kết oán với ngƣời khác; nếu ông không giúp, thì thân thích lìa nhau và
lại gây ra sự đánh nhau. Huống chi ông đã biết rằng Viên Thuật có ý muốn xƣng đế. Muốn xƣng đế là
làm phản, thế ra ông còn kết thân với phản tặc, thiên hạ ai còn dung ông nữa?
Bố nghe nói thất kinh mà rằng:
- Trần Cung nó làm lỡ ta!
Vội vàng sai Trƣơng Liêu đem binh đuổi theo, đến ngoài ba mƣơi dặm, lôi con gái trở về, và bắt Hàn Dận
đem giam lại, rồi sai ngƣời sang nói với Viên Thuật rằng: Đồ nữ trang sắm chƣa đủ. Khi nào sắm sửa
xong sẽ đƣa con gái sang.
Trần Khuê lại xui Lã Bố cho giải Hàn Dận sang Hứa Đô nộp cho triều đình. Lã Bố còn đƣơng tần ngần
chƣa định bề nào, thì có ngƣời đến báo rằng:
- Lƣu Bị ở Tiểu Bái chiêu quân tậu ngựa, không biết có tình ý gì.
Bố nói:
- Ấy là việc thƣờng của ngƣời làm tƣớng, có lạ gì?
Đang nói chuyện thì Tống Hiến, Ngụy Tục chạy vào báo rằng:
- Hai chúng tôi vâng mệnh minh công sai sang Sơn Đông mua ngựa, có tậu đƣợc hơn ba trăm ngựa tốt, đi
về đến đầu địa giới huyện Bái, bị kẻ cƣớp ra cƣớp mất một nửa. Hỏi dò ra thì đám cƣớp ấy là Trƣơng Phi,
là em Lƣu Bị giả làm giặc núi đến ăn cƣớp.
Lã Bố giận lắm, lập tức điểm binh đến Tiểu Bái đánh Trƣơng Phi.
Lƣu Bị nghe thất kinh, vội vàng dẫn quân ra đón. Khi hai bên bày trận rồi, Huyền Đức cƣỡi ngựa ra mà
hỏi rằng:
- Huynh trƣởng có việc gì đem quân đến đây?
Bố trỏ mắng rằng:
- Ở nha môn tao vừa bắn kích để cứu mày khỏi đƣợc nạn lớn, nay cớ sao mày lại cƣớp ngựa của tao?
Lƣu Bị nói:
- Tôi nay thiếu ngựa có sai ngƣời ra bốn mặt tìm mua, chứ có đâu dám cƣớp của huynh trƣởng?
Lã Bố giận mắng rằng: [email protected]
185
- Mày sai em là Trƣơng Phi ra cƣớp của tao một trăm rƣỡi con ngựa tốt, bây giờ lại chối à?
Trƣơng Phi vác mâu cƣỡi ngựa ra nói rằng:
- Chính tao cƣớp ngựa đấy! Mày làm gì nổi tao?
Bố nói:
- Thằng giặc mắt tròn kia, mày đã bao nhiêu lần khinh tao?
Phi nói:
- Sao tao cƣớp ngựa của mày thì mày biết tức, mày cƣớp Từ Châu của anh tao, sao không nói?
Bố vác kích lại đánh Trƣơng Phi. Phi cũng vác mâu lại địch. Hai ngƣời đánh nhau hơn một trăm hiệp,
chƣa phân đƣợc thua, Lƣu Bị sợ lỡ việc ra, vội vàng khua chiên thu quân về thành.
Lã Bố chia quân vây bốn mặt.
Lƣu Bị về gọi Trƣơng Phi trách rằng:
- Chỉ tại mày cƣớp ngựa của nó cho nên sinh sự thế này. Thế thì ngựa ở đâu?
Phi nói:
- Gửi cả vào các chùa.
Huyền Đức sai ngay ngƣời đến trại Lã Bố, xin đem nộp trả ngựa rồi hai bên cùng bãi binh.
Lã Bố muốn cho, Trần Cung nói:
- Nay không giết Lƣu Bị đi, ngày sau tất nó hại mình.
Bố lại nghe, không cho nữa lại càng ra riết đánh thành. Lƣu Bị bàn với Tôn Càn, My Chúc, Càn nói:
- Tào Tháo giận Lã Bố. Không bằng ta bỏ thành chạy sang Hứa Đô, về với Tào Tháo, rồi mƣợn quân
đánh Lã Bố, kế ấy là hơn cả.
Lƣu Bị hỏi:
- Ai dám ra trƣớc, phá vòng vây bây giờ?
Trƣơng Phi xin đi.
Lƣu Bị sai Trƣơng Phi đi trƣớc, Quan Công đi sau. Còn mình thì ở giữa, giữ gìn vợ con già trẻ, đƣơng
đêm canh ba, nhân bóng trăng sáng, ra cửa bắc chạy, gặp ngay Tống Hiến, Ngụy Tục. Hai tƣớng ấy bị
Trƣơng Phi đánh cho một trận phải lui.
Lƣu Bị ra khỏi vòng vây.
186
Mặt sau Trƣơng Liêu chạy đuổi. Quan Công đánh cho phải đứng lại.
Lã Bố thấy Lƣu Bị đi rồi không đuổi theo nữa, vào thành yên dân, rồi sai Cao Thuận giữ Tiểu Bái; mình
lại về Từ Châu.
Lƣu Bị chạy sang Hứa Đô, đóng trại ở ngoại thành, trƣớc hết sai Tôn Càn vào ra mắt Tào Tháo, nói rằng:
Vì bị Lã Bố đánh, xin đến nƣơng nhờ.
Tháo nói:
- Huyền Đức với ta nhƣ anh em.
Liền mời vào tƣơng kiến.
Hôm sau Lƣu Bị để Quan, Trƣơng ngoài thành, dắt Tôn Càn, My Chúc vào yết kiến Tào Tháo, Tháo đãi
làm bậc khách quý. Khi Lƣu Bị kể hết chuyện Lã Bố, Tháo nói rằng:
- Bố là đồ vô ơn, ta với hiền đệ phải hợp sức lại để trừ nó mới đƣợc.
Lƣu Bị tạ ơn. Tháo mở yến thết đãi, đến chiều tiễn ra về. Tuân Úc vào nói rằng:
- Lƣu Bị là ngƣời anh hùng. Nay không trừ sớm đi, tất để lo về sau.
Tháo chẳng bảo làm sao, Úc ra, Quách Gia vào. Tháo hỏi:
- Úc xui ta giết Lƣu Bị. Nên không?
Gia nói:
- Không nên, chúa công cất quân nghĩa binh, vì trăm họ trừ kẻ hung bạo, giữ điều tín nghĩa, để vời hào
kiệt còn lo ngƣời ta chẳng đến, nay Huyền Đức có tiếng anh hùng, vì cùng khốn, mới về với ta, nếu lạ i
giết đi, chẳng hóa ra mình hại ngƣời hiền. Những ngƣời chí sĩ trong thiên hạ nghe thấy sinh ngờ còn ai
bƣớc chân vào cửa chúa công nữa, chúa công cùng với ai mà định việc thiên hạ? Trừ đƣợc cái lo một
ngƣời, mà làm cản trở lòng trông ngóng của bốn bể. Cái cơ yên nguy, xin chúa công phải xét mới đƣợc.
Tháo mừng nói rằng:
- Ngƣời nói chính hợp bụng ta.
Hôm sau Tháo dâng biểu tiến Lƣu Bị, xin cho lĩnh chức mục Dự Châu.
Trình Dục can rằng:
- Lƣu Bị về sau tất không chịu ở dƣới ngƣời khác đâu, không bằng giết trƣớc đi.
Tháo nói:
- Nay đƣơng lúc dụng anh hùng, không nên giết một ngƣời để mất lòng thiên hạ. Ta với Quách Gia cùng
một ý kiến.
187
Tháo không nghe lời Trình Dục, lại lấy ba nghìn quân và một vạn hộc lƣơng, giao cho Lƣu Bị, sai ra Dự
Châu nhận chức, tiến quân đóng ở Tiểu Bái, chiêu tập những binh cũ của mình để rồi đánh Lã Bố.
Huyền Đức đến Dự Châu, sai ngƣời về hẹn với Tào Tháo định ngày cất quân cùng đi đánh Lã Bố. Khi
Tháo sắp đi, có ngựa lƣu tinh đến báo rằng:
- Trƣơng Tế từ Quan Trung dẫn quân đến đánh Nam Dƣơng, lỡ phải tên bay bắn chết. Nay cháu Tế là
Trƣơng Tú cầm quân, dùng Giả Hủ làm mƣu sĩ, kết liên với Lƣu Biểu đóng quân ở Uyển Thành, muốn
đem quân lại phạm cửa Khuyết để cƣớp giá.
Tháo tức lắm, muốn đem binh ra đánh, lại sợ Lã Bố đến cƣớp Hứa Đô, mới hỏi Tuân Úc xem có kế gì.
Tuân Úc nói:
- Việc ấy thực dễ, Lã Bố là đứa vô mƣu, thấy lợi thì hoa mắt lên, minh công nên sai sứ sang Từ Châu,
thăng quan thƣởng hậu cho nó, bắt nó phải hòa với Lƣu Bị. Lã Bố đƣợc thƣởng tất không nghĩ xa xôi
gì
nữa.
Tháo ƣng ý, liền ai phụng quân đô úy là Vƣơng Tắc đem bằng sắc cùng tờ giải hòa sang Từ Châu. Một
đƣờng thì cắt ngay mƣời lăm vạn quân đi đánh Trƣơng Tú, chia quân ra làm ba đƣờng; cho Hạ Hầu Đôn
làm tiên phong, quân mã đến Vị Thủy đóng trại.
Giả Hủ thấy vậy khuyên bảo Trƣơng Tú rằng:
- Quân Tào thế lớn lắm, ta không địch nổi. Chi bằng đem quân đầu hàng.
Tú nghe, sai Giả Hủ đến trại Tào Tháo nói trƣớc, Tháo thấy Giả Hủ ứng đối nhanh nhảu, có bụng yêu
mến, muốn dùng làm mƣu sĩ. Hủ nói:
- Tôi trƣớc theo Lý Thôi, mắc tội với thiên hạ; nay theo Trƣơng Tú, tôi nói gì, bày kế gì Trƣơng Tú cũng
theo, nên không nỡ bỏ.
Hủ nói rồi ra về; hôm sau đƣa Tú vào yết kiến Tào Tháo. Tháo tiếp đãi thực hậu. Tú dẫn binh vào đóng
trong Uyển Thành, lập doanh trại liên tiếp nhau, dài hơn mƣời dặm. Ở đƣợc vài ngày, Tú mỗi hôm mở
yến một lần mời Tháo.
Một bữa Tháo uống rƣợu say, vào giƣờng ngủ, hỏi nhỏ tả hữu rằng:
- Trong thành có kỹ nữ không?
Đứa cháu, con của anh Tháo, tên là Tào An Dân, biết ý Tháo, vào thƣa thầm rằng:
- Thƣa chú, chiều hôm qua, cháu trông thấy ở cạnh quán sá có một ngƣời đàn bà, mƣời phần xinh đẹp.
Cháu hỏi ra thì là vợ Trƣơng Tế, thím Trƣơng Tú.
Tháo nghe nói, liền An Dân đem năm mƣơi giáp binh ra đòi vào.
Đƣợc một lát, binh dẫn vào. Tháo trông ra quả là xinh đẹp, hỏi họ chi, thì ngƣời đàn bà thƣa rằng:
- Thiếp họ Châu, vốn là vợ Trƣơng Tế.
188
Tháo hỏi:
- Phu nhân có biết ta không?
- Thiếp đƣợc nghe uy danh thừa tƣớng đã lâu. Nay mới đƣợc bái kiến.
- Ta cho Trƣơng Tú hàng cũng vì phu nhân đó, nếu không ta đã giết cả họ nói rồi.
Châu thị lạy tạ nói rằng:
- Thực đội ơn tái sinh của ngài.
Tháo nói:
- Hôm nay trời xui đƣợc gặp phu nhân, thực là may quá. Đêm hôm nay xin cùng chăn chiếu, rồi sẽ theo ta
về kinh đô, yên hƣởng giàu sang. Phu nhân có thuận không?
Châu thị lạy tạ. Đêm hôm ấy cùng ngủ trong trƣớng. Hôm sau Châu thị nói:
- Thiếp ở trong thành,
Trƣơng Tú tất sinh nghi, vả sợ miệng tiếng ngƣời ngoài.
Tháo nói:
- Để mai tôi xin cùng phu nhân ra ở trại ngoài thành.
Hôm sau Tháo ra nghỉ ở ngoài thành, sai Điển Vi canh giữ bên ngoài, ai vào phải báo trƣớc, cho vào mới
đƣợc vào.
Vì thế, tin tức trong ngoài không thông, Tào Tháo mỗi ngày cùng họ Châu vui thú, không tƣởng gì đến về
nữa.
Ngƣời nhà Trƣơng Tú, có ngƣời mật báo với Trƣơng Tú. Tú giận lắm nói rằng:
- Thằng giặc Tháo nó làm nhục ta quá!
Bèn mời Giả Hủ đến bàn. Hủ nói:
- Việc ấy đừng tiết lộ ra vội. Ngày mai đợi lúc Tào Tháo ra trƣớng bàn việc, thời nên làm thế này... thế
này...
Hôm sau Tào Tháo ngồi ở trong trƣớng. Trƣơng Tú vào bẩm rằng:
- Những binh lính mới hàng, nhiều đứa đi trốn, xin thừa tƣớng cho đem vào trung quân.
Tháo ƣng thuận. Tú liền dời đồn vào, chia làm bốn trại rồi định ngày khởi sự.
Nhƣng Tú còn lo Điển Vi khỏe mạnh, khó lòng gần đƣợc, bàn với thiên tƣớng là Hồ Xa Nhi sức đội đƣợc
năm trăm cân, một ngày đi đƣợc bảy trăm dặm cũng là một ngƣời tài.
Khi ấy Tú hỏi, Hồ Xa Nhi nói:
- Điển Vi chỉ giỏi về đôi thiết kích. Ngày mai chúa công cho mời hắn đến uống rƣợu, cho uống thực say [email protected]
189
hãy để về. Bấy giờ tôi sẽ lộn vào đám quân sĩ đi theo hắn, lẻn vào trong phòng, ăn trộm đƣợc đôi kích thì
không sợ gì nó nữa.
Tú mừng lắm, sai chuẩn bị cung tên, giáp binh, bảo trƣớc các trại, đến hẹn sai Giả Hủ mời Điển Vi đến
chơi, khẩn khoản mời rƣợu. Vi đến tối say về. Hồ Xa Nhi đi lẫn trong đội quân, lẻn vào trong trại.
Đêm hôm ấy, Tào Tháo cùng họ Châu đang uống rƣợu ở trong trƣớng, chợt nghe ở ngoài có tiếng xôn
xao và tiếng ngựa kêu. Tháo sai ngƣời ra coi xem có việc gì, quân vào báo rằng: Quân Trƣơng Tú đi tuần
đêm.
Tháo không nghi ngờ gì nữa.
Đến canh hai ở sai trại lại có tiếng reo, rồi quân lại vào báo rằng:
- Trên những xe cỏ có lửa cháy.
Tháo truyền rằng:
- Ấy là chúng nó nhỡ đánh rơi lửa, không ai đƣợc xôn xao.
Đƣợc một hồi thì bốn mặt lửa cùng cháy cả.
Bấy giờ Tháo mới hoảng sợ, vội vàng sai gọi Điển Vi.
Điển Vi say rƣợu đang ngủ, trong mơ màng, chợt nghe tiếng chiêng trống và tiếng ngƣời reo hò, giật nẩy
mình vùng dậy, sờ đến đôi thiết kích thì không thấy đâu cả.
Ở ngoài thì giặc đã đến cửa. Vi vội vàng giật lấy dao lƣng của lính canh, chạy ra, ở ngoài đã thấy vô số
quân mã, cầm rặt giáo dài, đánh bừa vào trại.
Vi phải nhất sống nhì chết mà lăn xả vào đám quân ấy, chém giết một lúc chết hơn hai mƣơi ngƣời, quân
mã ấy mới lui, lại có quân bộ kéo đến. Hai bên giáo mác tua tủa nhƣ ngọn lau, mình Vi không một mảnh
giáp, trên dƣới bị vài mƣơi nhát đâm. Vi vẫn cứ lăn xả vào đánh; dao mẻ không dùng đƣợc, Vi bỏ dao,
hai tay vớ ngay lấy hai ngƣời làm khí giới, quăng dập một lúc chết tám chín ngƣời. Giặc thấy thế khô ng
dám đến gần, chỉ đứng đằng xa bắn tên lại. Tên bắn nhƣ mƣa, Điển Vi vẫn liều chết giữ cửa trại, nhƣng
quân giặc đã kéo đƣợc vào cửa sau, Điển Vi lại bị một mũi giáo đâm trúng giữa lƣng. Vi kêu to một tiếng,
máu chảy đầy đất rồi chết. Hắn chết đƣợc nửa giờ rồi mà vẫn không ai dám đi qua cửa trƣớc.
Tào Tháo nhờ có Điển Vi chẹn giữ cửa trƣớc mới lẻn ra sau trại lên ngựa trốn thoát, chỉ có Tào An Dân đi
bộ chạy theo.
Lúc chạy, ngựa Tháo bị một mũi tên, nhƣng may đƣợc con ngựa tốt, ngựa Đại Uyên, càng đau càng chạy
khỏe.
Chạy gần đến bờ sông Dục Thủy thì giặc đuổi kịp. An Dân bị băm nhỏ ra nhƣ bùn, Tháo vội quất ngựa
qua sông mà chạy. Vừa sang đến bờ bên kia, thì giặc bắn một tên, trúng vào mắt ngựa. Ngựa ngã gục
xuống đất. May đâu, giữa lúc ấy thì có con trƣởng Tháo là Tào Ngang đem ngay con ngựa đang cƣỡi
nhƣờng cho bố.
Tháo lên ngựa chạy. Tào Ngang bị tên lạc bắn chết. Tháo đi đƣờng, gặp các tƣớng mới thu thập tàn quân.
Bấy giờ, quân Thanh Châu do Hạ Hầu Đôn quản lĩnh, thừa thế về các thôn quê cƣớp bóc
nhân dân. Quan [email protected]
190
binh lỗ hiệu úy là Vu Cấm đem ngay quân bản hộ dẹp bắt, vỗ yên nhân dân.
Quân Thanh Châu chạy về đón Tào Tháo, khóc lóc lạy xuống đất kêu rằng:
- Vu Cấm làm phản đuổi giết quân mã Thanh Châu.
Điên Vi hai tay vớ ngay lấy hai ngƣời làm khí giới.
Tháo thất kinh. Đƣợc một hồi thì Hạ Hầu Đôn, Hứa Chử, Lý Điển, Nhạc Tiến đều đến. Tháo truyền:
- Vu Cấm làm phản, chƣ tƣớng nên đem quân ra đánh.
Vu Cấm thấy cả bọn Tào Tháo đến, đem quân ra dàn thành góc trận, đào hào cắm trại.
Có kẻ thấy vậy bảo Cấm rằng:
- Quân Thanh Châu vu cho ông làm phản; nay thừa tƣớng đã đến, ông chƣa nói cho minh bạch, sao lại lập
trại trƣớc?
Vu Cấm nói:
- Nay giặc đuổi ở sau lƣng, đã sắp đến nơi. Nếu không phòng bị trƣớc thì lấy gì mà đối địch với giặc.
Mình biện là việc nhỏ, đánh giặc là việc quan hệ hơn.
Lập trại vừa xong thì quân Trƣơng Tú hai đƣờng kéo đến. Vu Cấm thân ra trƣớc nghênh địch. Tú vội lui
quân. Các tƣớng thấy Vu Cấm xông lên trƣớc, bèn dẫn quân vào đánh ào lên, đuổi giết hơn một trăm
dặm. Quân Tú thua to.
Tú thế cùng, nhặt nhạnh tàn quân về theo Lƣu Biểu.
Tào Tháo thu quân điểm tƣớng. Vu Cấm vào hầu, kể hết cả chuyện quân Thanh Châu đi ăn cƣớp, làm mất
lòng dân, nên y mới phải dẹp đi. Tháo hỏi:
- Sao ngƣơi không nói gì với ta, mà lập trại trƣớc là ý thế nào?
Cấm lại đem lời đã nói trƣớc mà giải thích minh bạch để Tào Tháo nghe. Tháo khen rằng:
- Tƣớng quân trong lúc bối rối, thế mà nghiêm đƣợc binh, bền đƣợc lũy, mặc ngƣời gièm chê, chịu khó
nhọc làm cho đang thua hóa ra đƣợc, dù danh tƣớng đời xƣa, vị tất đã có ai hơn.
Tháo thƣởng cho Vu Cấm một bộ đồ vàng, phong cho là Ích Thọ đình hầu; lại trách Hạ Hầu Đôn trị quân
không nghiêm, rồi làm lễ tế Điển Vi.
Tháo thân ra cúng tế khóc than, rồi ngoảnh lại bảo các tƣớng rằng:
- Ta mất một con trƣởng và một cháu yêu, cũng không thƣơng là mấy, chỉ thƣơng khóc Điển Vi mà thôi.
Các tƣớng ai cũng cảm thƣơng.
Hôm sau Tháo hạ lệnh rút quân về Hứa Đô.
191
Nay hãy nói chuyện Vƣơng Tắc đem chiếu đến Từ Châu.
Lã Bố mời Tắc vào phủ, mở đọc chiếu thƣ, thì chiếu phong cho Bố làm bình đông tƣớng quân, cho ấn
thụ, lại đƣa thƣ riêng của Tháo.
Vƣơng Tắc nói đi nói lại mãi với Lã Bố rằng Tào công kính trọng. Bố mừng lắm. Chợt có ngƣời báo Viên
Thuật sai ngƣời sang. Bố gọi vào hỏi, ngƣời ấy nói rằng:
- Viên công nay mai sắp lên ngôi Hoàng Đế, lập ngôi đông cung, sai tôi sang thúc hoàng phi về Hoài
Nam.
Bố nổi giận quát rằng:
- Phản tặc sao dám thế?
Liền giết kẻ sứ của Viên Thuật và đóng gông Hàn Dận, sai Trần Đăng mang tờ tạ biểu và giải Hàn Dận
cùng Vƣơng Tắc đến Hứa Đô để tạ ân vua và đáp thƣ Tào Tháo, và xin thực thụ chức mục ở Từ Châu.
Tháo biết việc kết hôn Viên Thuật với Lã Bố đã nhỡ nhàng rồi, mừng lắm, đem Hàn Dận ra chém ngoài
chợ.
Trần Đăng nói nhỏ với Tháo rằng:
- Lã Bố là giống sài lang, khỏe mà vô mƣu, khinh đƣờng việc lui và tới, nên sớm liệu trừ đi.
Tháo nói:
- Ta vẫn biết Lã Bố là một loài sói lòng tham, không nên nuôi lâu. Nhƣng trừ phi cha con nhà ông thì
không ai dò hết đƣợc tình hình nó. Ông nên cùng với ta mƣu toan việc ấy.
Đăng nói:
- Thừa tƣớng định làm gì, tôi xin nội ứng.
Tháo mừng lắm, biểu tâu cho Trần Khuê là bố Trần Đăng ăn lộc trung nhị thiên thạch và cho Đăng làm
thái thú ở Quảng Lăng.
Đăng tạ từ rồi về, Tháo cầm tay Đặng dặn rằng:
- Việc ở phƣơng đông tôi giao phó cho ông đấy.
Đăng gật đầu xin vâng, về Từ Châu vào gặp Lã Bố. Bố hỏi chuyện. Đăng cũng kể việc Tào Tháo cho cha
ăn lộc và mình đƣợc làm thái thú. Bố giận lắm nói rằng:
- Tao sai mày sang để cầu chức mục Từ Châu cho tao, tao chẳng đƣợc gì, mà bố con mày đều đƣợc hiển
quý, thế là ta bị bố con mày đem bán để làm lợi cho mình.
Lã Bố nói xong rút gƣơm toan chém Trần Đăng. Đăng cƣời ha hả mà nói rằng:
- Sao tƣớng quân lại tối hiểu nhƣ thế?
Bố hỏi: [email protected]
192
- Thế nào là tối hiểu?
- Tôi vào gặp Tào công, nói rằng: "Nuôi tƣớng quân nhƣ nuôi hổ, nên cho ăn no thịt, nếu không ăn no thì
tất cắn ngƣời". Tào công cƣời nói rằng: "Ta đãi Ôn hầu nhƣ nuôi chim cắt, cáo thỏ chƣa trừ đƣợc chƣa
dám cho ăn no vội, bởi vì đói thì còn dùng đƣợc, chớ no thì bay mất". Tôi hỏi: "Cáo thỏ là gì?". Tào công
nói: "Viên Thuật ở Hoài Nam, Tôn Sách ở Giang đông, Viên Thiệu ở Ký Châu, Lƣu Biểu ở Kinh Châu,
Lƣu Chƣơng ở Ích Châu, Trƣơng Lỗ ở Hán Trung, tuyền là cáo thỏ cả".
Bố nghe nói, ném gƣơm xuống đất, cƣời rằng:
- Tào công thực biết ta đó!
Giữa lúc ấy thì có ngƣời lại báo rằng:
- Viên Thuật đem quân đến lấy Từ Châu!
Lã Bố thất kinh.
Thế thực là:
Hôn nhân gây sự can qua,
Tƣởng là Tần Tấn, hóa ra Việt Ngô.
Chƣa biết rồi ra thế nào, xem đến hồi sau sẽ rõ.
193
HỒI 17
Viên Công Lộ cất bảy cánh quân;
Tào Mạnh Đức gặp ba ông tướng
Viên Thuật ở Hoài Nam đất rộng lƣơng nhiều, lại có ngọc tỷ của Tôn Sách gửi làm tin, có ý muốn tiến
xƣng đế hiệu, hội cả các bầy tôi nói rằng:
- Xƣa Hán Cao tổ chẳng qua là một ngƣời đình trƣởng ở Tứ Thƣợng, thế mà lấy đƣợc thiên hạ. Từ bấy
giờ đến nay đã bốn trăm năm, khí số đã hết. Trong bốn bể loạn tứ tung nhƣ vạc sôi. Mà nhà ta thì bốn đời
làm đến tam công, trăm họ ai cũng trông ngóng. Ta muốn ứng vận giời, thuận lòng ngƣời, lên ngôi cửu
ngũ, các ngƣời nghĩ thế nào?
Chủ bạ là Diêm Tƣợng can rằng:
- Xƣa Hậu Tắc nhà Chu, chứa đức chất công: đến đời Văn Vƣơng, thiên hạ chia ba có hai phần, còn phải
thờ nhà Ân. Nay minh công gia thế tuy rằng quý, nhƣng chƣa đƣợc thịnh bằng nhà Chu. Nhà Hán tuy
rằng suy, nhƣng chƣa đến nỗi tàn bạo nhƣ vua Trụ nhà Ân. Việc ấy quyết không nên làm.
Thuật giận nói rằng:
- Ta họ Viên do từ họ Trần mà ra, mà họ Trần vốn là con cháu vua Đại Thuấn ngày xƣa; thuộc về hành
Thổ, lấy Thổ kế vào Hỏa chính ứng vận trời. Vả lại có câu sấm rằng: Thay nhà Hán ấy là chỗ cao ở giữa
đƣờng. Tên tự ta là Công Lộ, thế thì chính ứng câu sấm ấy. Lại có ngọc tỷ truyền quốc, nếu ta không làm
vua, thì hóa ra trái đạo trời mất. Ý ta đã quyết, ai còn can nữa ta chém.
Lập tức đặt hiệu gọi là Trọng Thị, lập ra các quan, đài, sảnh, cƣỡi kiệu long phƣợng; tế thần Nam giao,
Bắc giao, lập con gái Phùng Phƣơng là Hoàng hậu, lập con giai làm Đông cung, rồi sai sứ sang Từ Châu
để xin cƣới con gái Lã Bố về làm Đông cung phi.
Nhƣng nghe nói Lã Bố đã đem giải Hàn Dận vào Hứa Đô và đã bị Tào Tháo chém rồi, Thuật giận lắm,
liền cử Trƣơng Huân làm Đại tƣớng quân thống lĩnh đại quân hơn hai mƣơi vạn, rồi chia làm bảy đạo
sang đánh Từ Châu: Một. Trƣơng Huân làm Đại tƣớng quân; Hai. Thƣợng tƣớng Kiều Dị đi bên tả, Ba.
Trần Kỷ đi bên hữu, Bốn. Phó tƣớng Lôi Bạc đi bên tả, Năm. Trần Lan đi bên hữu, Sáu. Hàng tƣớng Hàn
Tiêm đi bên tả, Bảy. Dƣơng Phụng đi bên hữu. Đạo nào cũng thống lĩnh tƣớng đội, chọn ngày cất quân;
lại sai thứ sử Duyện Châu Kim Thƣợng làm thái úy con vận tiền lƣơng cho bảy đạo quân. Thƣợng không
nghe, Thuật giết Thƣợng, lấy Kỷ Linh làm đô cứu ứng sứ để tiếp ứng cho bảy đạo quân.
Thuật tự lĩnh ba vạn quân sai Lý Phong, Lƣơng Cƣơng, Nhạc Tựu làm thôi tiến sứ, để đi lại cứu ứng quân
bảy đạo.
Lã Bố sai ngƣời đi do thám, biết
tin đạo quân Trƣơng Huân đi theo đƣờng cái lớn đến lấy Từ Châu; đạo
Kiều Dị thì lấy Tiểu Bái; đạo Trần Kỷ lấy Nghi Đô, đạo Lôi Bạc thì lấy Lƣơng Gia; đạo Trần Lan thì lấy
Kệ Thạch; đạo Hàn Tiêm thì lấy Hạ Phì, đạo Dƣơng Phụng thì lấy Tuấn Sơn. Cả bảy đạo q uân mã, mỗi
ngày đi đƣợc năm mƣơi dặm, đi đến đâu cƣớp phá đến đấy.
Bố nghe do thám về báo thế, cho đi mời các quan mƣu sĩ lại để bàn. Trần Cung và cha con Trần Khuê
cũng đến cả. Trần Cung nói:
- Cái vạ Từ Châu này chỉ là do bố con Trần Khuê gây ra, nịnh triều đình để cầu tƣớc lộc, mà để vạ lây
đến tƣớng quân. Nay nên đem hai ngƣời ấy chém đi, mang đầu sang nộp Viên Thuật, thì lập tức Thuật rút
quân về ngay.
194
Lã Bố lập tức sai ngƣời lôi bố con Trần Khuê, Trần Đăng ra chém, Trần Đăng cƣời to nói rằng:
- Sao lại hèn đến thế? Bảy đạo quân Viên Thuật ta coi nhƣ cỏ rác mà thôi. Việc gì phải lo cuồng lên nhƣ
vậy?
Bố truyền khoan chém rồi bảo Trần Đăng rằng:
- Hễ mày có kế gì phá đƣợc giặc thì tao tha cho.
Đăng nói:
- Nếu tƣớng quân nghe lời tôi, thì Từ Châu quyết không lo ngại gì cả.
Bố nói:
- Thử nói đi!
Đăng nói:
- Quân Thuật tuy nhiều nhƣng là quân ô hợp, không thân tín nhau. Nếu ta lấy chính binh mà giữ, lấy kỳ
binh mà đánh, tất nhiên sẽ thành công. Tôi lại có một kế nữa: Không những ta giữ vững đƣợc Từ Châu lại
còn bắt sống đƣợc Viên Thuật.
Lã Bố hỏi kế ra làm sao, Đăng nói:
- Hàn Tiêm, Dƣơng Phụng nguyên là cựu thần nhà Hán, nhân sợ Tào Tháo mà phải chạy, không có nơi
nƣơng tựa cho nên phải theo Viên Thuật. Thuật tất cũng khinh thƣờng họ, mà họ hẳn cũng không vui lòng
để cho Thuật sai khiến. Nếu bây giờ ta đƣa thƣ cho hai ngƣời ấy, nhử họ làm nội ứng, rồi ta lại nhờ Lƣu
Bị làm ngoại hợp, chắc là bắt sống đƣợc Thuật.
Bố nói:
- Mày phải đem thƣ cho Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm nhé?
Đăng xin vâng.
Bố liền dâng biểu đến Hứa Đô, và đƣa thƣ sang Dự Châu cho Lƣu Bị,
rồi mới sai Trần Đăng dẫn vài quân
kỵ, sang trƣớc đƣờng Hạ Phì để đón Hàn Tiêm.
Khi Hàn Tiêm dẫn quân đến, lập trại rồi, Đăng vào yết kiến. Tiêm hỏi:
- Mày là ngƣời của Lã Bố lại đây làm gì?
Đăng nói:
- Ta là công khanh nhà Hán, sao lại gọi là ngƣời của Lã Bố? Nhƣ tƣớng quân trƣớc làm tôi nhà Hán, bây
giờ lại làm tôi thằng phản tặc, thế là công cứu giá Quan Trung ngày xƣa hóa thành công cốc. Tôi trộm
nghĩ lấy làm tiếc cho tƣớng quân. Vả lại tính Viên Thuật là đứa đa nghi, tƣớng quân theo nó rồi sai hại tới
thân. Nay không sớm liệu đi, sau hối không kịp nữa.
Tiêm than rằng:
195
- Tôi cũng muốn về với nhà Hán, ngặt vì không có đƣờng về.
Bấy giờ Đăng mới đƣa thƣ của Lã Bố ra. Tiêm xem xong nói rằng:
- Tôi xin lĩnh lời Lã Ôn Hầu. Xin ông cứ về trƣớc, để tôi cùng Dƣơng tƣớng quân sẽ trở giáo đánh lại
Viên Thuật. Ông về nói với Lã Ôn Hầu hễ thấy lửa cháy làm hiệu thì đem binh đến tiếp ứng, tất là đƣợc.
Đăng từ giã Tiêm về trình với Lã Bố.
Bố chia quân ra làm năm đạo: Cao Thuẫn dẫn một đạo tiến lên đến Tiểu Bái để chống với Kiều Dị, Trần
Cung dẫn một đạo đến Nghi Đô để địch với Trần Kỷ, Trƣơng Liêu và Tang Bá dẫn một đạo đến Lƣơng
Gia để địch với Trần Lan; Lã Bố thì tự dẫn một đạo đi ra đƣờng cái lớn để đón Trƣơng Huân. Mỗi đạo
đem đi một vạn quân, còn thừa để lại giữ thành.
Lã Bố ra khỏi thành đƣợc ba mƣơi dặm đóng trại, Quân Trƣơng Huân kéo đến, liệu chừng địch với Lã Bố
không nổi, lùi lại hai mƣơi dặm đóng đồn để đợi quân bốn đạo tiếp ứng.
Canh hai đêm hôm ấy Hàn Tiêm, Dƣơng Phụng đem quân kéo lại đốt lửa làm hiệu, quân Lã Bố ùa vào
trại Trƣơng Huân. Quân Huân cuống cuồng. Lã Bố thừa thế đánh dấn vào. Huân thua chạy. Lã Bố đuổi
vừa đến sáng, gặp quân Kỷ Linh tiếp ứng cho Trƣơng Huân vừa đến. Hai bên sắp sửa đánh nhau thì Hàn
Tiêm, Dƣơng Phụng hai đạo cùng đánh xô đến. Kỷ Linh cũng thua chạy nốt. Lã Bố đuổi theo đánh. Bỗng
thấy ở mé sau núi có một toán quân kéo ra.
Ở ngoài có một hàng cờ bay phấp phới, trong một đội quân mã, vác những cờ vẽ rồng vẽ phƣợng, cùng là
gƣơm vàng búa bạc, mao trắng, việt vàng, ở dƣới thì tán tía lọng vàng. Viên Thuật mình mặc áo giáp
vàng, nách đeo đôi dao, cƣỡi ngựa đứng trƣớc cửa trận, gọi mắng Lã Bố là đứa phản chủ.
Bố giận vác kích xông vào.
Tƣớng Thuật là Lý Phong, vác giáo ra địch. Đánh nhau chƣa đƣợc ba hiệp, bị Lã Bố đâm vào cánh tay.
Phong bỏ giáo chạy. Bố thúc quân vào đánh giết. Quân Viên Thuật cuống cuồng chạy trốn. Lã Bố dẫn
quân đuổi theo, cƣớp giật đƣợc ngựa và áo giáp vô số.
Viên Thuật dẫn bại quân chạy, mới đƣợc vài dặm, sau núi có một toán quân kéo ra, chẹn ngang đƣờng đi.
Một tƣớng đứng đầu toán quân ấy là Quan Vân Trƣờng, gọi to lên rằng:
- Phản tặc, không chịu chết đi, còn chạy đi đâu?
Viên Thuật cắm đầu cắm cổ chạy, quân sĩ tán loạn bị Quan Công đánh một thật dữ dội. Viên Thuật thu
nhặt đƣợc ít tàn quân chạy về Hoài Nam.
Lã Bố thắng trận, mời Quan Công, Hàn Tiêm, Dƣơng Phụng về cả Từ Châu, mở một tiệc yến ăn mừng.
Quân sĩ cùng đƣợc khao thƣởng cả.
Hôm sau Quan Vũ từ tạ xin về.
Lã Bố tâu xin cho Hàn Tiêm làm mục ở Nghi Đô, Dƣơng Phụng làm mục ở Lƣơng Gia. Lúc Bố muốn lƣu
hai ngƣời lại ở Từ Châu, Trần Khuê nói:
- Hai ngƣời ấy không nên để ở Từ Châu. Cứ cho họ sang giữ ở Sơn Đông thì tôi chắc chỉ trong một năm,
bao nhiêu thành quách đất Sơn Đông đều về tay tƣớng quân cả.
196
Bố nghe Khuê, tạm cho hai ngƣời ra đóng ở Nghi Đô, Lƣơng Gia để đợi ân mệnh.
Trần Đăng thấy vậy mới hỏi cha rằng:
- Sao cha không để hai ngƣời ấy ở Từ Châu, làm tay trong cho mình để giết Lã Bố?
Khuê nói:
- Thế ngộ hai ngƣời
cùng hiệp sức giúp Lã Bố thì có phải hóa ra thêm nanh vuốt cho hổ không?
Đăng phục cao kiến của cha.
Viên Thuật thua về Hoài Nam, sai ngƣời sang Giang Đông, hỏi Tôn Sách cho mƣợn quân để báo thù.
Sách giận mà nói rằng:
- Mày lấy đƣợc ngọc tỷ của tao, tiếm xƣng đế hiệu, làm phản nhà Hán, xấc láo không biết đạo, tao đang
muốn đem quân sang hỏi tội mày, đời nào lại đi giúp đứa phản tặc?
Bèn viết thƣ cự tuyệt Viên Thuật.
Thuật xem thƣ giận nói rằng:
- Thằng trẻ con miệng còn hơi sữa mà dám xấc à, ta phải đánh trƣớc nó đi mới đƣợc.
Trƣởng sử là Dƣơng đại tƣớng can ngăn mãi Thuật mới thôi.
Tôn Sách từ khi đƣa thƣ, sợ Viên Thuật đem quân đến, điểm binh giữ cửa sông. Chợt có sứ Tào Tháo
đến, đem chiếu chỉ cho Sách làm thái thú ở Cối Kê, và sai khởi binh sang đánh Viên Thuật.
Sách bàn bạc với các tƣớng, muốn khởi binh, trƣởng sƣ là Trƣơng Chiêu can rằng:
- Thuật tuy rằng mới thua, nhƣng binh nhiều lƣơng đủ, chƣa dễ đánh đƣợc, không bằng đƣa thƣ cho Tào
Tháo, bảo hắn cứ sang đánh trƣớc, rồi ta làm hậu ứng. Hai bên cùng hiệp lại đánh, quân Thuật phải thua,
vậy ta chắc đƣợc vạn phần, vạn nhất có thua, có Tào Tháo cứu đỡ.
Sách nghe lời, sai sứ giả cứ nhƣ thế sang trình với Tào công.
Tào Tháo về đến Hứa Đô thƣơng nhớ Điển Vi lập miếu để thờ, rồi phong cho co n Điển Vi là Điển Mãn
làm trung lang đem về phủ nuôi.
Bấy giờ có quân báo Tôn Sách sai sứ giả đem thƣ đến.
Tháo xem xong thƣ, lại có ngƣời báo rằng:
- Viên Thuật thiếu lƣơng ra cƣớp ở Trần Lƣu Bị.
Tháo muốn thừa cơ sang đánh, sai Tào Nhân giữ lấy Hứa Đô, còn bao nhiêu tƣớng sĩ bắt phải đi cả. Quân
mã bộ cả thảy mƣời bảy vạn ngƣời, xe lƣơng hơn một nghìn chiếc, một mặt sai ngƣời ra hẹn với Tôn
Sách, Lƣu Bị, Lã Bố.
Khi quân đi đến địa giới Dự Châu, Lƣu Bị dẫn quân ra đón. Tháo sai mời vào trại, Lƣu Bị vào dâng hai [email protected]
197
cái đầu.
Tháo giật mình hỏi:
- Đầu nào?
Lƣu Bị nói:
- Đây là đầu Dƣơng Phụng, Hàn Tiêm.
Tháo hỏi:
- Sao lại giết hai ngƣời ấy?
Lƣu Bị thƣa:
- Lã Bố sai hai ngƣời quyền coi Nghi Đô, Lƣơng Gia và tâu xin cho đƣợc thực thụ chức mục hai nơi ấy.
Không ngờ hai đứa thả quân cho ăn cƣớp của dân, ai cũng ta thán. Bởi thế tôi có làm một tiệc rƣợu, mời
hai ngƣời đến bàn việc. Trong khi uống rƣợu, tôi ném chén làm hiệu sai Quan, Trƣơng là hai em tôi đem
hai đứa giết đi, bắt hết quân hàng phục. Vì thế nên nay lại thú tội với thừa tƣớng.
Tháo nói:
- Ông trừ hại cho nhà nƣớc, ấy là công to, sao lại gọi là tội?
Tháo thƣởng cho Lƣu Bị, rồi hai bên cùng hợp binh lại, đến địa giới Từ Châu.
Lã Bố ra đón.
Tháo lấy lời ngọt ngào dỗ dành Lã Bố, phong cho làm tả tƣớng quân, hứa rằng: Khi nào về Hứa Đô sẽ đổi
ấn khác.
Bố mừng lắm.
Tháo chia quân Lã Bố ở tả, quân Lƣu Bị ở hữu, còn mình tự lĩnh đại quân ở giữa; sai Hạ Hầu Đôn, Vu
Cấm làm tiên phong.
Viên Thuật biết quân Tào đã đến nơi, sai Kiều Dị đem năm vạn quân làm tiên phong.
Hai bên gặp nhau ở giáp giới Thọ Xuân. Kiều Dị tế ngựa ra trƣớc, đánh nhau với Hạ Hầu Đôn, chƣa đƣợc
ba hiệp, bị Đôn đâm chết.
Quân Thuật thua chạy về thành. Giữa lúc ấy lại có ngƣời báo rằng:
- Tôn Sách đem thuyền đánh mặt tây; Lã Bố đem binh đánh mặt đông; ba anh em Lƣu, Quan, Trƣơng dẫn
binh đánh mặt nam; Tào Tháo thì dẫn mƣời bảy vạn quân đánh mặt bắc.
Thuật nghe báo vội vàng họp cả văn vũ lại để bàn. Dƣơng Đại tƣớng nói:
- Đất Thọ Xuân luôn mấy năm nay nƣớc lụt rồi nắng to, dân gian đói khát cực khổ. Nếu bây giờ lại cất
quân thì nhiễu dân quá tất dân oán mình, giặc đến khó lòng mà cự đƣợc, không bằng đóng quân ở Thọ
Xuân, không đánh nhau với quân địch, đợi quân địch cạn lƣơng tất nhiên sinh biến. Bây giờ bệ hạ hãy [email protected]
198
nên đem quân ngự lâm qua sông Hoài, trƣớc là sang chỗ lúa chín, sau nữa là hãy tạm lánh thế mạnh của
quân địch.
Thuật nghe lời, cho Lý Phong, Nhạc Tựu, Lƣơng Cƣơng và Trần Kỷ, cả thảy bốn tƣớng với mƣời vạn
quân để giữ Thọ Xuân, còn bao nhiêu tƣớng giỏi, cùng là vàng bạc châu báu trong kho, thu xếp nhặt
nhạnh hết đem qua sông Hoài Nam.
Lũ Lý Phong cứ đóng chặt cửa thành không ra. Quân Tháo đánh thành hơn một tháng, lƣơng ăn gần hết.
Tháo đƣa thƣ sang vay Tôn Sách đƣợc mƣời vạn hộc lƣơng. Quan coi lƣơng là Vƣơng Hậu thấy ít quá
không đủ phát cho quân, vào bẩm với Tháo, hỏi xem nên làm thế nào?
Tháo nói:
- Đem hộc nhỏ mà phát cho chúng nó, tạm cấp cứu lấy một lúc.
Hậu lại hỏi:
- Thế ngộ quân sĩ kêu ca thì nói thế nào?
Tháo nói:
- Ta đã có cách.
Hậu vâng lệnh, lấy hộc nhỏ đong lƣơng phát cho quân.
Tháo cho ngƣời đi dò các trại, chỗ nào cũng thấy quân ta thán rằng: Thừa tƣớng đánh lừa quân.
Tháo thấy vậy mật cho ngƣời ra đòi Vƣơng Hậu vào bảo rằng:
- Này ta muốn mƣợn ngƣơi một cái, để dẹp yên lòng dân, ngƣời đừng nên tiếc.
Hậu hỏi:
- Thừa tƣớng muốn dùng cái gì?
Tháo nói:
- Ta muốn mƣợn cái đầu ngƣơi để dẹp yên lòng quân.
Hậu thất kinh, kêu oan. Tháo lại nói:
- Ta cũng biết ngƣời không có tội, nhƣng không giết ngƣơi thì lòng quân sinh biến, sau khi ngƣơi chết, vợ
con ngƣời ta nuôi cho, đừng lo.
Vƣơng Hậu muốn nói nữa, nhƣng Tháo đã gọi ngay đao phủ vào lôi Hậu ra ngoài cửa chém rồi bêu đầu
lên một cái sào dài, yết thị rằng: "Vƣơng Hậu cố tình làm đấu nhỏ, để ăn cắp lƣơng vua, nay chiếu quân
pháp trị tội".
Bởi thế quân sĩ không ai oán gì nữa.
199
Hôm sau Tào Tháo hạ lệnh cho các tƣớng rằng:
"Hạn cho ba ngày, hễ không có sức phá đƣợc thành, các tƣớng phải chém cả".
Tháo thân đến tận dƣới thành, đốc thúc quân sĩ vận chuyển đất đá để lấp hào. Trên thành tên đá bắn
xuống nhƣ mƣa. Có hai tì tƣớng sợ hãi lui ra, Tháo rút ngay gƣơm chém liền ngay ở dƣới thành, rồi
xuống ngựa để đỡ lấy đất lấp hố. Bởi thế tƣớng sĩ lớn nhỏ, ai cũng phải cố lăn vào. Trên thành chống cự
không nổi, quân Tào tranh nhau lên thành, chặt gẫy khóa cửu thành, ào ào kéo vào.
Lý Phong, Trần Kỷ, Nhạc Tựu, Lƣơng Cƣơng đều bị bắt sống. Tháo sai đem bốn tƣớng ra chợ chém, đốt
sạch cả đền đài cung miếu, và bao nhiêu những đồ phạm cấm trong thành Thọ Xuân, cho quân cƣớp lấy
sạch.
Tháo bàn muốn
tiến binh sang sông Hoài đuổi theo Viên Thuật. Tuân Úc can rằng:
- Mấy năm nay đói kém, lƣơng thực khan thiếu, nếu lại tiến binh thì nhọc quân và hại dân, vị tất đã có lợi,
không bằng tạm về Hứa Đô, đợi sang xuân lúa chín, quân lƣơng đủ dùng, bấy giờ ta sẽ liệu.
Tháo ngần ngừ chƣa quyết, chợt có kỵ mã đến báo rằng:
- Trƣơng Tú nƣơng nhờ Lƣu Biểu, nay lại tung hoành lắm. Các huyện Nam Dƣơng, huyện Giang Lăng lại
làm phản, Tào Hồng chống với giặc không nổi, thua luôn mấy trận, nên sai đến cáo cấp.
Tháo đƣa ngay thƣ sang cho Tôn Sách, sai vƣợt qua sông, bày trận làm nghi binh để Lƣu Biểu không dám
tiến quân. Tháo thì ngay hôm ấy rút quân về, để bàn việc sang đánh Trƣơng Tú. Lúc đi, sai Lƣu Bị lại về
đóng đồn ở Tiểu Bái, cùng Lã Bố kết làm anh em, phải cứu giúp lẫn nhau, không đƣợc xâm phạm nữa.
Lã Bố đem quân về Từ Châu, Tháo nói thầm với Lƣu Bị rằng:
- Tôi sai ông đóng ở Tiểu Bái cũng là mẹo đào hố sẵn để bắt hổ đó. Ông nên cùng với bố con Trần Khuê
bàn bạc, đừng để lầm lỡ điều gì, tôi sẽ làm ngoại viện.
Dặn dò xong rồi từ biệt nhau.
Tào Tháo dẫn quân về Hứa Đô, có ngƣời báo rằng:
- Đoàn Ổi đã giết đƣợc Lý Thôi, Ngũ Tập giết đƣợc Quách Dĩ, mang đầu lại dâng: Ổi lại bắt đƣợc họ
hàng Lý Thôi, già trẻ hơn hai trăm ngƣời, giải vào Hứa Đô đem nộp.
Tháo sai đem chia ra các cửa thành chém bêu đầu; nhân dân ai cũng hả dạ.
Vua lại điện hội tập các triều thần văn võ, mở tiệc yến thái bình ăn mừng, phong cho Đoàn Ổi làm đảng
khấu tƣớng quân, Ngũ Tập làm điễng lỗ tƣớng quân, đều đem quân ra trấn thủ Trƣờng An.
Hai ngƣời tạ ơn rồi trở ra.
Tháo tâu rằng:
- Trƣơng Tú làm loạn, Tháo xin cất quân ra đánh.
Vua thân ngự loan giá tiễn Tháo.
200
Bấy giờ về tháng tƣ năm thứ ba niên hiệu Kiến An. Tháo lƣu Tuân Úc ở lại Hứa Đô, sai binh khiển tƣớng
tự thống lĩnh đại quân kéo đi.
Khi quân đi qua một nơi lúa đã chín, dân thấy quân đến chạy trốn không dám ra gặt lúa. Tháo sai ngƣời đi
hiểu dụ hết cả phụ lão thôn quê cùng các quan sở tại rằng:
- Ta phụng chiếu vua, đem quân đánh giặc, trừ hại cho dân. Nay đang mùa lúa chín, bất đắc dĩ phải khởi
binh. Quân tƣớng lớn nhỏ đi qua những ruộng, ai dẫm lên lúa đều bị chém. Quân pháp thực nghiêm, nhân
dân không việc gì phải lo sợ cả.
Trăm họ nghe lời hiểu dụ, chỗ nào cũng vui mừng ca tụng, kéo cả ra đƣờng bái vọng.
Quan quân đi qua các ruộng lúa đều phải xuống ngựa, lấy tay đỡ từng bông lúa mạch, lần lƣợt truyền tay
nhau mà đi, không ai dám dẫm bừa.
Tháo cƣỡi ngựa đang đi, bỗng có một con chim gáy ở trong bụi lúa bay vụt ra. Ngựa Tháo giật mình lồng
lên, nhảy ngay vào trong đám lúa, xéo nát cả một vùng lúa mạch.
Tháo lập tức gọi hành quân chủ truyền phải luận tội mình xéo lúa.
Chủ bạ nói:
- Sao lại có thể kết tội thừa tƣớng?
Tháo nói:
- Ta đặt ra phép, ta lại tự phạm, thì sao chúng phục?
Liền rút gƣơm ra toan tự vẫn. Các tƣớng vội vàng ngăn lại.
Quách Gia nói:
- Cứ nhƣ nghĩa sách Xuân Thu ngày xƣa, thì pháp luật không áp dụng với ngƣời tôn quý. Thừa tƣớng
thống lĩnh đại quân, sao lại tự sát?
Tháo dùng dằng một hồi rồi nói rằng:
- Có phải sách Xuân Thu có nghĩa thế, thì ta hãy tạm tha tội cho ta khỏi chết.
Rồi lấy gƣơm cắt tóc mình vất xuống đất mà nói rằng:
- Cắt tóc để thay đầu!
Rồi sai ngƣời cầm nắm tóc ra, truyền bảo ba quân rằng:
- Thừa tƣớng xéo phải lúa, đáng lẽ chém đầu làm hiệu lệnh. Nay hãy cắt tóc để thay!
Quân tƣớng nghe thấy đều rợn tóc gáy, không ai dám sai phép quân.
Đời sau có thơ rằng:
201
Mƣời vạn quân hùng lắm bụng sao?
Một ngƣời ra lệnh cấm thế nào?
Thay đầu, cắt tóc, nghiêm quân pháp,
Trí trá Tào Man ấy mới cao!
Trƣơng Tú nghe thấy Tháo dẫn binh đến, đƣa ngay thƣ sang báo Lƣu Biểu, nhờ làm hậu ứng; một mặt
cùng với Lôi Tự, Trƣơng Tiên hai tƣớng, đem quân ra ngoài thành nghênh địch.
Hai trận quây tròn lấy nhau. Trƣơng Tú cƣỡi ngựa ra, trỏ vào Tháo mắng rằng:
- Mày là đứa giả nhân giả nghĩa, không biết liêm sỉ, sánh với cầm thú không khác gì!
Tháo giận lắm, sai Hứa Chử ra. Tú sai Trƣơng Tiên ra tiếp chiến. Đánh nhau đƣợc ba hiệp, Chử chém
Trƣơng Tiên chết.
Quân Tú thua to, Tháo đem quân đuổi đánh đến dƣới thành Nam Dƣơng. Tú vào thành đóng cửa không
dám ra.
Tháo vây đánh thành, thấy hào rộng nƣớc sâu, khó đến đƣợc gần thành, sai quân sĩ đổ đất lấp hào; lại
dùng những đẫy vải dựng đất và những củi gỗ cỏ rác, chồng chất lẫn lộn cả ở bên thành, để làm bậc trèo
vào; lại làm thang cao để dòm vào trong thành.
Tháo cƣỡi ngựa đi diễu chung quanh thành ba hôm để nhìn xem địa thế, rồi truyền quân sĩ chất củi gỗ cỏ
rác ở góc cửa tây, hội họp chƣ tƣớng, theo góc ấy trèo vào thành.
Giả Hủ ở trong thành, trông thấy quang cảnh nhƣ thế bảo với Trƣơng Tú rằng:
- Ta biết ý Tào Tháo rồi, nay nên biến kế nó thành kế của ta.
Thế thực là:
Đã khôn gặp phải ngƣời khôn nữa;
Hay dối trêu ngay kẻ dối hơn.
Chƣa biết kế Giả Hủ ra làm sao, xem đến hồi sau mới rõ.
202
HỒI 18
Giả Văn Hòa liệu kế đánh thắng giặc;
Hạ Hầu Đôn rút tên nuốt con ngươi
Giả Hủ biết ý Tào Tháo, muốn biến kế Tháo thành kế của mình, bèn bảo Trƣơng Tú rằng:
- Tôi ở trên thành, thấy Tào Tháo đi chung quanh thành xem xét ba hôm nay, hắn thấy góc đông nam màu
gạch, đất mới cũ không đƣợc đều, hàng rào chông chà đã nát quá nửa, ý nó muốn đánh vào mặt ấy, nhƣng
mà giả vờ chứa cỏ rác ở góc tây để đánh lừa ta rút quân về giữ tây bắc, rồi nó nhân đêm tối, trèo lên góc
đông nam tiến quân vào thành.
Trƣơng Tú vội hỏi:
- Thế thì làm thế nào?
Hủ thƣa:
- Khó chi việc ấy. Ngày mai nên sai quân tinh tráng ăn cơm no, mặc quần áo chẽn, phục cả trong buồng
các trại ở mé đông nam, còn dân trong thành thì ăn mặc giả làm lính giữ mặt tây bắc. Đến đêm mặc kệ
cho chúng nó trèo vào góc đông nam, đợi khi chúng nó vào trong thành rồi, thì bắn một phát pháo hiệu,
bao nhiêu quân phục đổ ra, Tháo chạy đi đằng trời.
Tú nghe, dùng kế ấy. Quả thực có quân thám, báo với Tào Tháo rằng: Trƣơng Tú rút cả quân về mặt tây
bắc, hò reo giữ thành, còn mặt đông nam bỏ trống.
Tháo mừng mà reo
lên rằng:
- Nó mắc kế ta rồi!
Liền sai quân sĩ sắp sẵn thuổng cuốc để đào thành vào; ban ngày chỉ đem quân đánh mặt tây bắc, đến tối
vào độ canh hai mới đem cả tinh binh ra góc đông nam, lội qua hào, dọn sạch hàng rào chông.
Trong thành vẫn im phăng phắc.
Quân Tháo kéo ùa cả vào, bỗng nghe một tiếng súng nổ, quân phục bốn mặt đổ ra. Quân Tào vội vàng rút
lui. Trƣơng Tú thúc quân dũng tráng đánh vào. Quân Tháo thua to.
Tháo ra thành chạy hơn hai mƣơi dặm.
Tú đánh mãi đến tảng sáng mới rút quân về.
Tháo điểm quân mất hơn năm vạn ngƣời; xe lƣơng cùng các đồ khí giới mang đi theo mất nhiều lắm; Lã
Kiền, Vu Cấm đều bị thƣơng.
Giả Hủ thấy Tháo thua chạy, bảo ngay Trƣơng Tú đƣa thƣ cho Lƣu Biểu, sai đem quân ra chẹn đƣờng
sau.
Biểu đƣợc thƣ muốn kéo quân đi ngay, chợt có thám mã đến báo rằng:
- Tôn Sách đóng quân ở Hồ Khẩu.
Khoái Lƣơng nói: [email protected]
203
- Sách đóng binh ở Hồ Khẩu là mẹo của Tào Tháo đấy. Nay Tào Tháo mới thua, nếu mình không thừa thế
đánh ngay, về sau tất rồi sinh lo.
Biểu mới sai Hoàng Tổ giữ vững cửa ải, mình tự đem quân đến huyện An Chúng, chẹn đƣờng Tào Tháo,
một mặt giao ƣớc với Trƣơng Tú.
Tú thấy Biểu đã khởi binh, cùng Giả Hủ đem quân đuổi theo Tào Tháo.
Tào Tháo dẫn quân đi dần dần đến Tƣơng Thành, gần sông Dục Thủy. Tháo tự dƣng ngồi trên
ngựa, khóc
hu hu lên.
Các tƣớng ngạc nhiên hỏi vì cớ gì, Tháo nói rằng:
- Ta khóc là vì nhớ năm ngoái đại tƣớng của ta là Điển Vi chết ở chỗ này. Nghĩ đến, ta lại thƣơng mà
khóc.
Tháo lau nƣớc mắt rồi truyền lệnh hãy đóng quân mã lại đó, bày một lễ lớn, tế vong hồn Điển Vi.
Tháo tự mình thắp hƣơng khóc rồi lễ. Ba quân ai thấy cũng động lòng. Tế Điển Vi xong rồi, Tháo tế cháu
là Tào An Dân và con cả là Tào Ngang, rồi lại tế cả những quân lính chết ở đây năm trƣớc, tế cả đến con
ngựa Đại Uyển cùng chết một trận.
Hôm sau Tuân Úc sai ngƣời đến báo rằng:
- Lƣu Biểu giúp Trƣơng Tú đóng quân ở An Chúng định chẹn đƣờng ta.
Tháo trả lời Úc rằng:
- Mỗi ngày ta đi có vài dặm. Không phải là ta không biết có quân giặc đuổi theo sau đâu. Ta đã định đâu
vào đấy cả rồi. Nếu đến An Chúng, ta chắc phá đƣợc quân Tú. Các ngƣơi chớ lo.
Nói rồi, giục quân đi cho mau đến đầu huyện An Chúng. Quân Lƣu Biểu đã giữ cả những chốn hiểm yếu,
đằng sau thì Trƣơng Tú kéo quân đuổi theo.
Tháo sai quân đêm hôm ấy đào những nơi hiểm trở mở đƣờng mai phục kỳ binh. Đến sớm hôm sau, Lƣu
Biểu, Trƣơng Tú, hai bên hội quân với nhau, thấy quân Tháo còn có ít, tƣởng Tháo đã đi trốn rồi, kéo
quân vào đƣờng hẻm để đánh. Bấy giờ Tháo mới thả quân phục ra, đánh vỡ tan cả quân hai nhà, rồi ra
khỏi cửa huyện An Chúng, hạ trại ở mé ngoài cửa ải đóng quân.
Lƣu Biểu, Trƣơng Tú thua nhặt nhạn tàn quân rồi cùng bàn với nhau. Biểu nói:
- Không ngờ lại mắc phải kế Tào Tháo!
Tú nói:
- Để thong thả ta sẽ liệu.
Hai bên cùng đóng quân ở An Chúng.
Tuân Úc do thám đƣợc rằng Viên Thiệu muốn đem quân tiến vào Hứa Đô, lập tức sai ngƣời đem thƣ cho
Tào Tháo.
204
Tháo thất kinh, ngay hôm ấy rút quân về.
Quân Trƣơng Tú có đứa do thám thấy thế, về báo với Tú. Tú muốn đuổi theo, Giả Hủ can rằng:
- Không nên đuổi, đuổi tất thua!
Lƣu Biểu không nghe, nói rằng:
- Nay không thừa thế đuổi dấn đi, bỏ phí mất cơ hội hay.
Biểu cố khuyên Tú, cùng dẫn một vạn quân đuổi theo.
Đi đƣợc mƣời dặm, đuổi kịp hậu quân Tào Tháo. Quân Tào cố sức đánh lại. Biểu, Tú cùng thua to chạy
về. Tú than với Hủ rằng:
- Tại tôi không nghe lời ông, quả nhiên thua thật.
Giả Hủ cƣời bảo rằng:
- Bây giờ hai ông nên thu quân lại mà đuổi.
Biểu và Tú nói:
- Vừa thua xong, lại còn đuổi làm gì nữa?
Hủ nói:
- Hai ông cứ đuổi đi. Phen này chắc hẳn là đƣợc. Hễ thua cứ chặt đầu tôi đi.
Tú tin lời Hủ, Biểu còn nghi hoặc, không chịu đi. Tú dẫn quân một mình đi đuổi.
Quân Tháo quả nhiên thua to. Xe ngựa lƣơng thảo bỏ đầy cả ra đƣờng mà chạy. Tú đƣơng đuổi, sau núi
bỗng có một cánh quân kéo ra, không dám đuổi nữa, thu quân về An Chúng.
Lƣu Biểu thấy Tú đƣợc trận về, mới hỏi Giả Hủ:
- Trƣớc đem quân thắng đuổi quân thua ông bảo rằng tất thua; sau đem quân thua đuổi đánh quân thắng,
ông lại bảo: Tất đƣợc. Trƣớc sau đều nhƣ lời ông cả. Sau cùng hai việc ông nói cách đều nghiệm cả, xin
ông giảng cho tôi nghe.
Hủ thƣa:
- Việc ấy dễ hiểu! Tƣớng quân dẫu biết dùng binh, nhƣng không phải là tay địch nổi với Tào Tháo. Tào
Tháo thua chạy tất nhiên phải để những tƣớng giỏi đi sau để phòng quân đuổi, quân ta dù giỏi cũng không
địch nổi, bởi vậy tôi biết là tất thua. Tháo sở dĩ vội lui quân, chắc vì Hứa Đô có việc, khi đã đánh đƣợc
quân ta, tất nhiên xe nhẹ đi nhanh không phòng bị gì nữa, ta nhân lúc Tháo không phòng bị mà đuổi, chắc
là đƣợc.
Lƣu Biểu, Trƣơng Tú đều phục là cao kiến.
Hủ lại khuyên bảo về Kinh Châu và Tú giữ lấy Tƣơng Thành để giúp đỡ lẫn nhau. Hai bên đều thu quân [email protected]
205
về.
Đây nói lúc Tào Tháo đang đi nghe thấy báo:
- Hậu quân bị Trƣơng Tú đuổi đánh.
Tào Tháo liền đem quân các tƣớng lại cứu, đã thấy quân Trƣơng Tú rút về rồi, bấy giờ đám hậu quân thua
lại bẩm với Tào Tháo rằng:
- Cũng may ở sau núi có toán quân ra chẹn đƣờng, nếu không thì bị bắt hết cả.
Tháo vội hỏi:
- Ngƣời nào thế?
Một tƣớng vác giáo, xuống ngựa vào bái kiến Tào Tháo, thì là trấn oai trung lang tƣớng, ngƣời ở Giang
Hạ, họ Lý tên Thông, tự là Văn Đạt.
Tào Tháo hỏi:
- Anh ở đâu đến?
Thông nói:
- Gần đây tôi giữ Nhữ Nam. Nghe tin thừa tƣớng đánh nhau với Trƣơng Tú, Lƣu Biểu, nên tôi đến để tiếp
ứng.
Tháo mừng, phong cho Thông làm Kiền công hầu, sai giữ mé tây đất Nhữ Nam để phòng Biểu, Tú.
Thông lạy tạ rồi đi.
Tào Tháo về Hứa Đô, dâng biểu tâu Tôn Sách có công, xin phong làm Thảo nghịch tƣớng quân, tƣớc Ngô
hầu; sai cứ cầm chiếu đến Giang Đông, sai phải phòng đánh Lƣu Biểu.
Tháo về phủ. Các quan đều chào mừng xong cả rồi, Tuân Úc mới nói rằng:
- Thừa tƣớng đi thong thả đến An Chúng. Sao biết rằng tất phá đƣợc quân giặc?
Tào Tháo nói:
- Quân đi không có đƣờng về, tất sống chết cũng phải cố đánh. Ta đi thong thả là để dử đằng kia nó đến,
vả ta đã có quân phục chỉ chực để đánh. Thế thì làm gì mà không chắc đƣợc!
Tuân Úc bái phục. Bấy giờ Quách Gia mới vào. Tháo hỏi:
- Sao ông lại chậm thế?
Gia sờ vào trong tay áo lấy ra một phong thƣ, đƣa cho Tào Tháo thƣa rằng:
- Viên Thiệu sai ngƣời đƣa thƣ cho thừa tƣớng, nói rằng muốn đem quân đánh Công Tôn Toản, đến mƣợn
binh lƣơng.
206
Tào Tháo nói:
- Ta nghe Thiệu muốn dòm Hứa Đô, nay thấy ta về, nên mới xoay ra cách khác.
Nói rồi mở thƣ ra xem. Thấy lời lẽ kiêu ngạo, Tháo hỏi Gia rằng:
- Viên Thiệu láo. Ta muốn sang đánh, ngặt vì sức ta không nổi, nên làm thế nào?
Quách Gia thƣa:
- Họ Lƣu Bị không địch đƣợc họ Hạng, ông cũng đã biết, thế mà Hạng Vũ sau bị bắt là vì Cao Tổ có
nhiều mƣu trí. Nay Viên Thiệu có mƣời điều thua, còn ông có mƣời điều đƣợc, do đấy quân Thiệu tuy
mạnh, nhƣng không đáng sợ.
Tính Thiệu hay vẽ vời nghi lễ; ông thì dễ dãi tự nhiên, thế là đƣợc về đạo;
Thiệu hành động trái lẽ; ông thuận lẽ phải, thế là đƣợc về nghĩa;
Từ đời Hoàn Linh đến giờ, triều đình đổ nát vì quá khoan rộng. Nay Thiệu khoan quá, mà ông thì nghiêm
để đƣa vào quy củ, thế là đƣợc về chính trị;
Viên Thiệu ngoài khoan hòa, mà trong nghi kỵ, lại dùng toàn những ngƣời thân thích; ông thì ngoài giản
dị, trong sáng suốt, dùng ngƣời toàn là nhân tài, thế là đƣợc về độ lƣợng;
Viên Thiệu nhiều mƣu mà ít quyết đoán; ông đƣợc mƣu hay là làm ngay, thế là đƣợc về mƣu lƣợc;
Viên Thiệu hiếu danh; ông thì lấy bụng thực đãi ngƣời, thế là đƣợc về đức.
Viên Thiệu nghĩ chỗ gần, quên chỗ xa; ông thì nghĩ đâu cũng khắp, thế là đƣợc về nhân;
Viên Thiệu hay nghe gièm pha, ngờ vực ngƣời; ông thì không tin những đứa sàm nịnh, thế là đƣợc về sự
sáng suốt;
Viên Thiệu phải trái hồ đồ; ông thì phép tắc phân minh, thế là đƣợc về văn;
Viên Thiệu thích hƣ trƣơng thanh thế, nhƣng không biết cách dùng binh; ông thì lấy ít đánh đƣợc nhiều,
dùng binh nhƣ thần, thế là đƣợc về võ.
Ông có mƣời điều đƣợc ấy, đánh thắng Thiệu thì có khó gì.
Tháo cƣời nói rằng:
- Ông nói thế! Tôi sao có đủ đƣợc mƣời điều ấy.
Tuân Úc nói:
- Quách Phụng Hiếu kể mƣời điều đƣợc của ông và mƣời điều thua của Viên Thiệu, quả là hợp lý tôi lắm.
Quân Thiệu dù nhiều cũng không đáng sợ.
Gia lại nói:
- Nay tôi xin lại hiến một kế: Lã Bố ở Từ Châu là một mối lo trong lòng. Nay Thiệu lên mặt Bắc để đánh [email protected]
207
Công Tôn Toản. Ta nhân nó đi xa hãy đánh Lã Bố trƣớc, quét sạch cõi đông nam đã, rồi sẽ đánh Viên
Thiệu sau. Thế là hơn cả. Nếu ta đang đánh Viên Thiệu, Lã Bố thừa cơ xâm phạm Hứa Đô, thì lại hại to.
Tào Tháo cho là phải, bèn bàn việc kéo quân sang đông đánh Lã Bố.
Tuân Úc nói:
- Hãy sai ngƣời sang hẹn với Lƣu Bị, đợi xem về báo thế nào, bấy giờ ta sẽ khởi binh.
Tháo nghe lới, một mặt đƣa thƣ cho Lƣu Bị, một mặt hậu đãi sứ Viên Thiệu tâu cho Thiệu làm đại tƣớng
quân thái úy, và đô đốc cả bốn châu: Ký, Thanh, U, Tinh, lại đƣa mật thƣ nói rằng: "Ông cứ sang đánh
Công Tôn Toản, tôi sẽ giúp ông".
Thiệu đƣợc thƣ mừng lắm, liền sai tiến quân đánh Công Tôn Toản.
Ở Từ Châu, mỗi lần yến hội tân khách, bố con Trần Khuê cực lực ca tụng Lã Bố. Trần Cung không bằng
lòng, nhân lúc vắng nói với Lã Bố rằng:
- Bố con Trần Khuê ngoài mặt nịnh tƣớng quân, nhƣng thâm hiểm khó lƣờng đƣợc. Tƣớng quân phải giữ
gìn cho khéo.
Bố giận mắng rằng:
- Mày vô cớ gièm pha, muốn hại ngƣời tốt hay sao?
Cung trở lui ra than rằng:
- Lời trung chẳng nghe. Lũ ta sẽ mắc nạn cả.
Cung muốn bỏ Lã Bố đi nơi khác, nhƣng không nỡ, lại sợ ngƣời ta chê cƣời, cả ngày buồn rầu, không vui.
Một hôm Cung đem vài mƣơi quân kỵ đi săn ở Tiểu Bái giải trí, chợt gặp trên đƣờng cái quan một ngƣời
cƣỡi ngựa trạm phóng ngựa lên trƣớc.
Cung có bụng nghi, bỏ ngay vây săn, đem quân chạy đƣờng tắt đuổi kịp, hỏi rằng:
- Mày là sứ giả của ai?
Ngƣời cƣỡi ngựa biết Cung là bộ hạ Lã Bố, sợ lúng túng không nói đƣợc. Cung sai khám trong mình, bắt
đƣợc một phong mật thƣ của Lƣu Bị trả lời Tào Tháo.
Cung lập tức lôi cả ngƣời lẫn thƣ lại trình Lã Bố, Bố hỏi ngƣời mang thƣ, ngƣời mang thƣ thƣa: Tào thừa
tƣớng sai tôi mang thƣ đƣa đến Lƣu Dự Châu, nay đƣợc thƣ trả lời, tôi không biết trong thƣ nói gì. Bố mở
thƣ ra xem, thƣ nói rằng:
"Tôi vâng lời minh công, muốn trừ Lã Bố, ngày đêm vẫn phải lƣu tâm. Ngặt tôi binh mọn tƣớng ít chƣa
dám khinh động. Nếu thừa tƣớng cất quân sang đánh tôi xin làm tiền khu. Nay xin sắp binh sửa giáp để
đợi mệnh ngài".
Lã Bố xem xong giận lắm, liền sai đem chém sứ giả, rồi sai Trần Cung, Tang Bá liên kết với giặc Thái
Sơn là Tôn Quan, Ngô Đôn, Doãn Lễ và Xƣơng Hi, sang phía đông đánh các quận Sơn Đông, Duyện
Châu; sai Cao Thuận, Trƣơng Liêu đánh Bái Thành, bắt Lƣu Bị; sai Tống Hiến, Ngụy Tục sang phía tây [email protected]
208
đánh Nhữ Nam, Dĩnh Xuyên; Bố thì thống lĩnh trung quân để ứng cứu ba mặt.
Cao Thuận dẫn quân từ Từ Châu sắp đến Tiểu Bái, có ngƣời vào báo với Lƣu Bị. Lƣu Bị họp ngay các
quan lại bàn. Tôn Càn nói:
- Trƣớc hết nên cáo cấp ngay với Tào Tháo đã.
Lƣu Bị hỏi:
- Ai sang Hứa Đô bây giờ?
Ở dƣới thềm có một ngƣời bƣớc ra xin đi, hỏi ra thì là ngƣời cùng làng với Lƣu Bị, tên là Giảng Ung, tự
là Hiến Hòa, hiện đƣơng làm mạc tân. Huyền Đức lập tức viết thƣ giao cho Ung sai phải cấp tốc đi cho
mau đến Hứa Đô cấp cứu. Một mặt chuẩn bị khí cụ giữ thành. Lƣu Bị giữ cửa nam, Tôn Càn giữ cửa tây,
Quan Công giữ cửa bắc, Trƣơng Phi giữ cửa đông; lại sai My Chúc và em là My Phƣơng giữ trung quân.
Nguyên My Chúc có em gái gả cho Lƣu Bị làm vợ thứ, bởi thế Lƣu Bị mới sai giữ ở trung quân để trông
nom vợ con.
Khi quân Cao Thuận đến, Huyền Đức đứng trên địch lâu hỏi rằng:
- Ta cùng Phụng Tiên không hiềm khích gì, cớ sao dẫn quân đến đây?
Thuận nói:
- Mày liên kết với Tào Tháo, quyết hại chủ tao, nay việc đã tiết lộ, sao không chịu trói ngay!
Thuận nói xong vẫy quân vào thành, Huyền Đức đóng cửa không ra.
Hôm sau Trƣơng Liêu dẫn quân đánh cửa bắc.
Quan Công đứng ở trên thành bảo Trƣơng Liêu rằng:
- Tôi trông ông nghi biểu cũng không phải ngƣời thƣờng, sao lại khuất thân theo giặc?
Trƣơng Liêu nghe nói, cúi đầu xuống, chẳng nói gì cả. Vân Trƣờng biết rằng ngƣời ấy có khí trung nghĩa,
không nỡ nói quá, và cũng không ra đánh.
Liêu dẫn quân lui đến cửa đông, Trƣơng Phi ra đánh. Có ngƣời báo với Quan Vũ, Quan Vũ vội vàng ra
cửa đông xem thì thấy Trƣơng Phi vừa ra thành thì Trƣơng Liêu đã lui quân. Phi muốn đuổi theo, Quan
gọi lại bảo vào thành, Phi nói:
- Nó sợ mà chạy làm sao không đuổi?
Quan Công nói:
- Võ nghệ ngƣời ấy chẳng kém gì hai anh em ta đâu. Vì anh đã lấy lời phải bảo y, nên y có bụng hối
không đánh nhau với ta đó.
Phi từ ấy không ra đánh nữa, chỉ sai quân sĩ cố giữ lấy thành.
Giản Ung đến Hứa Đô, vào ra mắt Tào Tháo, kể hết đầu đuôi. Tháo họp mƣu sĩ lại để bàn, nói rằng:
209
- Nay ta muốn sang đánh Lã Bố, chẳng lo gì Viên Thiệu chẹn nách, nhƣng chỉ sợ Lƣu Biểu với Trƣơng
Tú nó chực ở đằng sau đánh tập hậu.
Tuân Du nói:
- Hai ngƣời ấy mới thua, chƣa dám khinh động. Lã Bố kiêu dũng lắm, nếu để nó liên kết đƣợc với Viên
Thuật, tung hoành bên vùng Hoài, Từ thì khó lòng trừ đƣợc.
Quách Gia nói:
- Nay nhân nó mới làm phản, bụng quân chƣa ai phục, ta nên đánh ngay đi.
Tháo lập tức sai Hạ Hầu Đôn, Hạ Hầu Uyên, Lã Kiền lĩnh năm vạn quân đi trƣớc. Tự mình thống lĩnh đại
quân lần lƣợt kéo đi sau.
Giản Ung cũng theo về.
Có thám mã báo với Cao Thuận. Thuận báo với Lã Bố. Hầu thành, Hách Manh, Tào Tính dẫn hơn ba
trăm quân kỵ tiếp ứng. Cao Thuận, sai ra đón Tháo ngoài Bái Thành ba mƣơi dặm. Lã Bố tự dẫn đại quân
đến tiếp ứng sau
Lƣu Bị ở trong thành Tiểu Bái thấy Cao Thuận lui quân, biết rằng quân Tào đã đến, chỉ để Tôn Càn giữ
thành; My Chúc, My Phƣơng giữ nhà, mình thì đem Quan, Trƣơng ra ngoài thành, chia đƣờng đóng trại,
tiếp ứng Tào Tháo.
Hạ Hầu Đôn dẫn quân đi lên, vừa gặp ngay Cao Thuận kéo quân đến, lập tức vác giáo cƣỡi ngựa ra thách
đánh. Cao Thuận lại địch.
Hai bên đánh nhau bốn năm mƣơi hiệp. Cao Thuận chống đỡ không nổi, thua chạy về trận. Đôn tế ngựa
đuổi theo, Thuận chạy vòng quanh trận. Đôn không tha cũng chạy vòng quanh đuổi.
Tào Tính đứng trong trận trông thấy hai ngƣời đuổi nhau ngầm giƣơng cung đặt tên, nhìn thực đích xác,
bắn một phát tin ngay mắt bên tả Hạ Hầu Đôn.
Đôn kêu to một tiếng, lấy tay rút mũi tên ra, không ngờ cả con ngƣơi cũng bật ra. Đôn rằng: Tình cha
huyết mẹ không nên bỏ, rồi đút con ngƣơi vào mồm nuốt chửng, lại cầm giáo tế ngựa xông vào đánh Tào
Tính.
Tính chƣa kịp đề phòng bị Đôn đến đâm một nhát vào giữa mặt, chết ngã quay xuống.
Quân sĩ hai bên trông thấy ai cũng khiếp đảm.
Đôn giết đƣợc Tính rồi quay ngựa về. Cao Thuận tự đằng sau đuổi lại vẫy quân kéo ùa cả lên.
Quân bên Tào thua. Hạ Hầu Uyên hộ vệ anh chạy thoát.
Lã Kiền, Lý Điển rút bại quân về Tế Bắc đóng trại.
Cao Thuận đƣợc trận ấy rồi quay trở về để đánh Lƣu Bị. Giữa lúc ấy đại quân Lã Bố cũng đến.
Bố cùng Trƣơng Liễu, Cao Thuận chia quân làm ba đƣờng tiến đánh...
210
Thế mới biết rằng:
Mãnh tƣớng nuốt ngƣơi tuy đánh giỏi,
Tiên phong trúng đạn khó lâu bền?
Chƣa biết Huyền Đức chuyến này ra làm sao, xem đến hồi sau sẽ rõ.
211
HỒI 19
Thành Hạ Phí, Tào Tháo dùng binh;
Lầu Bạch Môn, Lã Bố tuyệt mệnh
Cao Thuận, Trƣơng Liêu đánh trại Quan Công; Lã Bố đánh trại Trƣơng Phi. Quan, Trƣơng hai ông cùng
ra đối địch. Lƣu Bị đem binh tiếp ứng hai trại, Lã Bố chia quân từ đằng sau đánh dồn lại. Hai cánh quân
Quan, Trƣơng cũng vỡ. Huyền Đức dẫn vài chục kỵ mã chạy về Bái Thành. Lã Bố đuổi theo. Bị vội gọi
quân trên thành buông cầu xuống để cho quân vào. Lã Bố đã đến nơi rồi mà trên thành không dám bắn
xuống, sợ bắn phải Huyền Đức. Lã Bố thừa thế xông vào thành. Tƣớng sĩ giữ cửa thành không chống cự
nổi, vùng té chạy cả. Lã Bố hô quân vào thành, Huyền Đức thấy việc đã kíp, không kịp chạy về nhà nữa,
đành bỏ vợ con, một mình cƣỡi ngựa, lẻn ra cửa tây chạy trốn.
Lã Bố đến tận nhà Lƣu Bị. My Chúc ra đón, nói với Lã Bố rằng:
- Tôi nghe: Phàm đã gọi là đại trƣợng phu là không hại vợ con ngƣời ta. Nay cùng tƣớng quân tranh thiên
hạ ấy là Tào Tháo, chứ nhƣ Huyền Đức vẫn nhớ ơn ông bắn kích ở nha môn, có khi nào dám quên đâu!
Nay bất đắc dĩ phải theo Tào Tháo. Xin tƣớng quân thể tất cho.
Bố nói:
- Phải, ta cùng Huyền Đức vốn là bạn cũ với nhau, có đâu lại nỡ hại vợ con ông ấy!
Rồi sai My Chúc dẫn vợ con Lƣu Bị ra Từ Châu ở yên đó. Bố thì dẫn quân sang Sơn Đông, Duyện Châu,
để Cao Thuận, Trƣơng Liêu ở lại giữ Tiểu Bái.
Bấy giờ Tôn Càn cũng đã trốn ra ngoài thành. Quan, Trƣơng mỗi ngƣời thu nhặt ít quân mã vào đóng ở
nơi rừng rú.
Lƣu Bị một mình cƣỡi ngựa đi trốn, đƣơng đi thấy một ngƣời tế ngựa theo sau. Ngoảnh đầu lại xem ai thì
là Tôn Càn. Lƣu Bị mới hỏi rằng:
- Nay hai em ta không biết sống chết thế nào, vợ con ta thất lạc cả. Làm sao bây giờ?
Tôn Càn nói:
- Không bằng hãy về Tào Tháo rồi sau sẽ liệu.
Huyền Đức nghe lời đi tắt đƣờng nhỏ sang Hứa Đô.
Lúc đi đƣờng nhỡ thiếu lƣơng, phải vào trong làng xin ăn. Đi đến đâu ai nghe thấy tiếng Lƣu Dự Châu
cũng tranh nhau dâng đồ ăn uống.
Một hôm vào nghỉ trọ một nhà, trong nhà có một chàng tuổi trẻ ra lạy. Bị hỏi tên họ là gì, ngƣời ấy nói là
con nhà săn bắn tên là Lƣu An. Lƣu An nghe thấy quan mục Dự Châu đi qua, muố n kiếm đồ dã vị thết
đãi, ngặt vì không tìm đƣợc thứ gì bèn giết vợ lấy thịt thết Lƣu Bị.
Huyền Đức hỏi:
- Thịt gì?
An thƣa: [email protected]
212
- Thịt chó sói!
Huyền Đức tƣởng thực, ăn một bữa no, rồi tối đi ngủ. Đến sáng sắp đi, ra đằng sau lấy ngựa, thấy ở dƣới
bếp có một ngƣời đàn bà chết, thịt cánh tay đã cắt hết. Lƣu Bị giật mình, hỏi ra mới biết thịt ăn tối hôm
trƣớc là thịt vợ Lƣu An. Huyền Đức thƣơng xót không biết ngần nào, gạt nƣớc mắt, lên ngựa. Lƣu An
thƣa với Huyền Đức rằng:
- Đáng lẽ tôi cũng xin theo sứ quân, nhƣng lại còn mẹ già nên chƣa dám đi.
Huyền Đức từ tạ rồi đi, tìm đƣờng đến Lƣơng Thành, bỗng thấy trƣớc mặt có bụi bay mù mịt, một toán
quân kéo đến. Huyền Đức biết là quân Tào Tháo, liền cùng với Tôn Càn đi tắt đến trung quân, vào yết
kiến Tào Công, nói hết cả sự tình mất Bái Thành, lạc hai em và vợ con bị hãm. Tháo nghe nói chuyện
cũng thƣơng cảm rỏ nƣớc mắt. Bị thuật lại cho Tháo biết chuyện Lƣu Bị giết vợ. Tháo sai Tôn Càn đem
một trăm lạng vàng đến cho Lƣu Bị.
Quân đi đến Tế Bắc, Hạ Hầu Uyên ra đón ra trại, thuật lại chuyện anh là Hạ Hầu Đôn mất một con mắt,
hiện còn ốm chƣa khỏi. Tháo vào tận giƣờng nằm hỏi thăm, rồi sai ngƣời đƣa về Hứa Đô để phục thuốc.
Một mặt sai ngƣời thám thính xem Lã Bố ở đâu. Quân do thám về báo rằng:
- Lã Bố cùng Trần Cung, Tang Bá liên kết với giặc núi ăn cƣớp các huyện ở Duyện Châu.
Tháo sai ngay Tào Nhân đem ba nghìn quân sang đánh Bái Thành. Tháo tự đem đại quân cùng Huyền
Đức đi đánh Lã Bố.
Đi đến Sơn Đông, gần cửa ải Tiêu Quan gặp bọn giặc núi là Tôn Quan, Ngô Đôn, Doãn Lễ và Xƣơng Hi,
lĩnh hơn ba vạn quân chắn ngang đƣờng đi.
Tháo sai Hứa Chử ra đánh. Bốn tƣớng giặc cùng cƣỡi ngựa ra. Hứa Chử cố chết lăn xả vào đánh. Bốn
tƣớng chống cự không nổi đều thua chạy. Tháo thừa thế đánh dấn, đuổi đến cửa Tiêu Quan.
Có thám mã phi đến báo với Lã Bố. Bấy giờ Lã Bố đã về Từ Châu rồi, muốn đi với Trần Đăng ra cứu
Tiểu Bái, mới sai Trần Khuê giữ lấy Từ Châu. Khi Trần Đăng đi, bố là Trần Khuê bảo con rằng:
- Xƣa Tào Công có dặn phàm việc phƣơng đông, giao cho con cả. Nay Lã Bố đã sắp đến lúc thua, con
nên liệu đấy mà làm.
Đăng nói:
- Mọi việc bên ngoài con xin tự lo liệu cả. Hễ Lã Bố có thua trở về, xin cha cùng My Chúc giữ lấy thành,
đừng cho nó vào. Con đã có kế thoát thân.
- Vợ con Lã Bố ở đây, những tƣớng tâm phúc nó ở đây cũng nhiều thì làm thế nào?
Đăng nói:
- Con cũng có cách.
Đăng nói rồi vào ra mắt Lã Bố thƣa rằng:
- Từ Châu bốn mặt trống trải. Tháo tất cố sức đánh. Ta nên nghĩ đƣờng tháo trƣớc. Nên vận tiền lƣơng
sang chứa ở Hạ Phì nếu Từ Châu bị vây, Hạ Phì có tiền lƣơng thì còn cứu đƣợc. Chúa công sao không [email protected]
213
liệu đi?
Bố nói:
- Anh nói rất phải, để ta đem ngay cả vợ con sang đó.
Liền sai ngay Tống Hiến, Ngụy Tục hộ vệ vợ con cùng là tiền lƣơng, đem cả sang Hạ Phì, rồi một mặt
dẫn quân cùng Trần Đăng ra cứu Tiêu Quan.
Đi đến nửa đƣờng, Đăng nói:
- Hãy để tôi đến ải xem Tào binh hƣ thực thế nào, rồi chúa công hãy nên đến.
Bố ƣng nhƣ thế. Đăng đến cửa ải. Lũ Trần Cung ra đón. Đăng nói:
- Ôn Hầu thấy các ông không chịu đánh, lấy làm kỳ quái, muốn đến để trách mắng các ông đấy.
Cung nói:
- Nay quân Tào thế lớn, không nên khinh địch. Chúng tôi ở đây giữ vững cửa ải. Ông nên về nói với chúa
công giữ lấy Bái Thành cho cẩn thận là phải hơn.
Trần Đăng thƣa:
- Dạ! Dạ! Xin nhận lời.
Đến chiều tối Đăng lên cửa ải nhìn xem, thấy quân Tào đóng sát ở dƣới cửa. Đến đêm Đăng viết luôn ba
cái thƣ, buộc trên đầu tên bắn xuống dƣới ải.
Hôm sau, Đăng từ giã Trần Cung tế ngựa trở về, vào nói với Lã Bố rằng:
- Lũ Tôn Quan trên ải muốn dâng cửa quan cho Tào Tháo. Tôi đã dặn Trần Cung giữ gìn ở đó, tƣớng
quân chiều hôm nay nên ra cứu ứng.
Bố nói:
- May quá! Không có ông thì cửa ải thật hỏng mất rồi.
Rồi sai Trần Đăng tế ngựa đến cửa ải, hẹn với Trần Cung làm nội ứng, đốt lửa làm hiệu. Đăng đến bảo
Trần Cung rằng:
- Quân Tào đi lẻn đƣờng nhỏ đã vào lọt trong cửa ải. Từ Châu nguy mất. Các ông phải về ngay mới đƣợc!
Cung liền dẫn quân bỏ cửa ải chạy về. Đăng đốt hiệu lửa ở trên cửa ải. Quân Lã Bố đang đêm kéo đến,
quân Trần Cung cùng quân Lã Bố đánh lộn nhau trong đêm tối. Quân Tào ở ngoài thấy hiệu lửa, thừa thế
đánh ùa vào. Lũ Tôn Quan chạy tan hoang cả.
Lã Bố đánh mãi đến sáng mới biết rằng mình lại đánh quân mình, hấp tấp cùng Trần Cung kéo về Từ
Châu. Khi đến bên thành gọi cửa. Cửa chẳng thấy ai mở, chỉ thấy trên thành tên bắn xuống nhƣ mƣa.
Đƣợc một lát thấy My Chúc ở trên địch lâu quát to lên rằng:
- Mày cƣớp thành trì của chúa tao, nay phải trả. Không đƣợc vào đây nữa!
214
Lã Bố giận nói rằng:
- Trần Khuê ở đâu?
Chúc nói:
- Tao đã giết nó rồi!
Bố ngoảnh lại hỏi Trần Cung:
- Trần Đăng ở đâu?
Cung nói:
- Tƣớng quân mê ƣ, lại còn hỏi thằng giặc nịnh tặc ấy?
Bố sai tìm khắp cả trong quân, chẳng thấy Trần Đăng đâu cả.
Cung khuyên Lã Bố về Tiểu Bái. Bố nghe lời. Đi đến nửa đƣờng lại thấy một toán quân kéo đến.
Trông ra là Cao Thuận, Trƣơng Liêu. Bố hỏi:
- Đi đâu?
Cao Thuận, Trƣơng Liêu nói:
- Trần Đăng nói rằng chúa công bị vây, sai chúng tôi lại cứu.
Cung nói:
- Đây là kế của thằng nghịch tặc rồi!
Bố giận lắm nói rằng:
- Thế nào ta cũng giết đƣợc thằng phản tặc mới nghe!
Kíp tế ngựa đến Tiểu Bái, trên thành đã thấy cắm nhan nhản những cờ Tào.
Nguyên Tào Tháo đã sai Tào Nhân lừa lấy thành trì và đem quân đến giữ rồi.
Lã Bố ở dƣới thành chửi mắng Trần Đăng. Đăng ở trên thành trỏ vào Bố mắng lại rằng:
- Tao làm tôi nhà Hán, lại chịu thờ mày là thằng phản tặc hay sao?
Lã Bố giận lắm, vừa sắp đánh thành, chợt nghe sau lƣng có tiếng reo, rồi thấy một đội quân mã kéo đến.
Trƣơng Phi đi đầu.
Cao Thuận ra địch không nổi, phải vào. Lã Bố xông vào. Bấy giờ ở ngoài trận lại nghe thấy tiếng reo, Tào
Tháo kéo cả đại quân đến đánh. Lã Bố trông chừng đƣơng không nổi, dẫn quân chạy về mặt Đông. Tào
binh từ đằng xa đuổi lại. Lã Bố chạy, ngƣời đã nhọc ngựa đã mỏi, chợt lại có một toán quân nữa ở đâu
kéo đến, chẹn ngang đƣờng đi, rồi thấy một tƣớng vác long đao, dừng ngựa lại thét to lên rằng: [email protected]
215
- Lã Bố đừng chạy! Ta là Quan Vân Trƣờng đây!
Lã Bố vội ra tiếp chiến. Sau lƣng Trƣơng Phi mới đổ dồn lại. Bố không dám ham đánh, cùng lũ Trần
Cung đánh mở lấy một đƣờng, chạy tắt đến Hạ Phì. Hầu Thành dẫn quân ra tiếp vào thành.
Quan, Trƣơng từ khi thua chạy trốn, bấy giờ mới gặp đƣợc nhau. Hai ngƣời cùng gạt nƣớc mắt, thuật lại
cùng nhau chuyện ly tán. Vân Trƣờng nói:
- Tôi đóng ở trên đƣờng Hải Châu, nghe đƣợc tin nên tôi đến đây
Trƣơng Phi nói:
- Em ở trong núi Mang Đăng, ở đƣợc ít lâu. Hôm nay đƣợc gặp nhau, thực là may quá!
Hai ngƣời nói chuyện xong, dắt nhau đến trƣớc Lƣu Bị, cùng lạy xuống đất mà khóc.
Huyền Đức nửa thƣơng nửa mừng, dẫn hai ngƣời vào ra mắt Tào Tháo rồi theo Tháo vào Từ Châu. My
Chúc ra tiếp, nói rằng: "Gia quyến đều bình an cả". Huyền Đức mừng lắm.
Hai bố con Trần Khuê bấy giờ cũng lại yết kiến Tào Tháo.
Tháo sai mở một tiệc yến lớn để khao các tƣớng. Tháo ngồi giữa, sai Trần Khuê ngồi bên tả, Lƣu Bị ngồi
bên hữu, còn các tƣớng sĩ cứ thứ tự mà ngồi.
Ăn yến xong, Tháo khen công bố con Trần Khuê, phong thêm cho ăn lộc mƣời huyện, lại cho Đăng làm
phục ba tƣớng quân.
Tào Tháo lấy đƣợc Từ Châu, trong bụng mừng lắm, bàn với các tƣớng, muốn khởi binh sang đánh Hạ
Phì.
Trình Dục nói:
- Lã Bố nay chỉ có một thành Hạ Phì, nếu ta đánh nó cấp quá, tất nó liều chết mà đánh để chạy sang với
Viên Thuật. Bố mà hiệp sức với Viên Thuật thì khó lòng mà trị đƣợc lắm. Nay nên sai ngƣời tài giỏi, giữ
chẹn các ngả đƣờng hiểm Hoài Nam, trong phòng Lã Bố ra, ngoài chống Viên Thuật. Vả lại ở Sơn Đông,
còn có lũ Tang Bá, Tôn Quan chƣa quy phục về ta, mặt ấy càng nên phòng giữ cẩn thận.
Tháo nói:
- Thôi, ta tự giữ mặt Sơn Đông, còn Huyền Đức thì giữ mặt Hoài Nam.
Lƣu Bị nói:
- Thừa tƣớng sai, tôi xin vâng.
Hôm sau, Lƣu Bị để My Chúc, Giản Ung ở Từ Châu, rồi đem Tôn Càn, Quan Vũ và Trƣơng Phi dẫn quân
ra giữ các ngả đƣờng Hoài Nam. Tào Tháo thì tự dẫn binh đi đánh Hạ Phì.
Lã Bố ở Hạ Phì cậy rằng lƣơng ăn đủ dùng, vả lại có công Tứ Thủy hiểm trở, vững dạ giữ ở đó, không lo
ngại gì nữa. Một bữa Trần Cung nói rằng:
216
- Nay binh Tào Tháo mới đến, nên nhân lúc nó chƣa lập trại xong, ta thong thả nghỉ ngơi đánh kẻ địch
khó nhọc vất vả quyết nhiên là đƣợc.
Bố nói:
- Ta vừa mới thua mãi, không nên khinh địch. Đợi khi nào nó đến đánh, ta sẽ ra đánh, tất quân nó lăn xả
xuống Tứ Thủy.
Bố không nghe lời Trần Cung.
Đƣợc vài hôm, Tào Tháo lập trại xong, đem các tƣớng đến dƣới thành, gọi Lã Bố ra nói chuyện. Bố đứng
trên mặt thành. Tháo gọi bảo rằng:
- Ta nghe Phụng Tiên muốn kết thân với Viên Thuật, cho nên đem binh đến đây. Thuật có tội phản
nghịch lớn, mà ông thì có công đánh Đổng Trác, sao ông lại bỏ công trƣớc của mình mà đi theo đứa phản
tặc. Nếu bây giờ tôi phá đƣợc thành trì của ông, thì ông còn hối sao kịp làm sao? Bằng nay ông hàng ngay
đi, cùng giúp nhà vua, ông sẽ đƣợc phong tƣớc hầu.
Bố nói:
- Thừa tƣớng hãy về đi, để tôi bàn đã.
Trần Cung đứng bên cạnh Bố, thấy Tháo, quát to lên mắng Tháo là nghịch tặc, rồi bắn một mũi tên
xuống, trúng vào lọng Tào Tháo.
Tháo trỏ vào Cung, nghiến răng lại mà rằng:
- Tao thế nào cũng giết mày.
Nói rồi dẫn ngay quân vào đánh thành.
Cung bảo với Bố rằng:
- Tào Tháo tự xa đến đây, thế cũng không ở lâu đƣợc. Tƣớng quân nên đem cả quân bộ quân kỵ ra đóng
đồn ở ngoài, tôi thì giữ ở trong thành. Hễ Tháo đánh tƣớng quân thì tôi xin đem quân đánh tập hậu, hễ nó
đánh thành thì tƣớng quân về cứu. Độ mƣời ngày, quân Tháo hết lƣơng bấy giờ chỉ đánh một trận là phá
đƣợc. Thế ấy gọi là thế "Y giốc".
Bố nói:
- Ông nói phải lắm.
Rồi về ngay phủ, thu xếp khí giới, áo giáp.
Bấy giờ đang mùa đông rét mƣớt, Bố sai quân hầu đem nhiều áo bông đi.
Vợ Lã Bố là họ Nghiêm nghe thấy thế, ra hỏi chồng rằng:
- Ông sắm sửa đi đâu thế?
Bố kể lại với vợ mƣu của Trần Cung.
217
Họ Nghiêm nói:
- Nay ông bỏ thành không trông gì đến vợ con, đem quân ra tận xa. Vì dù một mai, có biến thì thiếp sao
đƣợc trông thấy ông nữa.
Bố nghe nói ngần ngừ, trong bụng không biết định bề nào, ba hôm không ra đến ngoài.
Cung vào nói rằng:
- Quân Tào Tháo bốn mặt vây thành, nếu không ra ngoài thì khốn đến nơi.
Bố nói:
- Ta nghĩ chạy ra ngoài xa, sao bằng giữ vững ở đây?
Cung nói:
- Mới rồi tôi vừa nghe thấy tin Tháo hết lƣơng có sai quân về Hứa Đô để vận tải đến. Nay mai sắp đến
nơi. Tƣớng quân nên đem tinh binh ra chẹn đƣờng mang lƣơng. Kế ấy thực là hay.
Bố chịu kế ấy là phải, lại vào hỏi vợ. Họ Nghiêm khóc nói rằng:
- Nếu tƣớng quân đi thì Trần Cung, Cao Thuận giữ làm sao nổi đƣợc thành này? Ngộ có điều lầm lỡ gì thì
hối
làm sao? Khi xƣa thiếp ở Trƣờng An đã bị tƣớng quân bỏ, may nhờ Bàng Thƣ giấu giếm mới lại đƣợc
đoàn tụ với tƣớng quân. Không ngờ bây giờ tƣớng quân lại bỏ thiếp mà đi? Đƣờng công danh của tƣớng
quân còn nhiều, xin chớ nghĩ đến thiếp nữa?
Nghiêm thị nói xong khóc lóc thảm thiết.
Bố nghe nói, trong bụng buồn bã, không biết nghĩ thế nào. Lại vào nói chuyện với Điêu Thuyền. Thuyền
nói:
- Tiện thiếp đã đem thân vào gửi tƣớng quân là trăm điều trông cậy ở tƣớng quân cả. Xin tƣớng quân
nghe thiếp đừng khinh xuất ra ngoài.
Bố nói:
- Chớ lo ngại gì. Ta có ngọn họa kích này, ngựa Xích Thố kia thì ai dám đến gần ta.
Bèn ra bảo Trần Cung rằng:
- Quân Tào vận lƣơng đến, là chƣớc dối đấy. Tháo nhiều quỷ kế lắm, ta chƣa nên cất quân vội.
Cung trở ra mà than rằng:
- Chúng ta phen này chết không có đất chôn!
Lã Bố từ đó cả ngày không ra đến ngoài, chỉ cùng với họ Nghiêm và Điêu Thuyền uống rƣợu giải buồn.
Một bữa có mƣu sĩ Hứa Dĩ và Vƣơng Khải vào hầu hiến kế nhƣ sau:
- Viên Thuật ở Hoài Nam thanh thế to lắm, tƣớng quân trƣớc đã ƣớc hôn với Thuật, nay sao không sang [email protected]
218
mà cầu? Giả thử quân Thuật sang cứu ta, trong đánh ra, ngoài đánh vào, khó gì mà chẳng phá đƣợc Tháo.
Bố nghe kế ấy lập tức viết thƣ, sai ngay hai ngƣời ấy đem đi.
Hứa Dĩ nói:
- Phải có quân đƣa đƣờng cho chúng tôi mới đi đƣợc.
Bố sai Trƣơng Liêu, Hách Manh hai tƣớng dẫn một nghìn quân đƣa ra khỏi cửa ải.
Canh hai đêm hôm ấy, Trƣơng Liêu đi trƣớc, Hách Manh đi sau giữ gìn cho Hứa Dĩ, Vƣơng Khải kéo ra
cửa thành, chạy qua trại Huyền Đức, các tƣớng ra đuổi không kịp, thoát đƣợc khỏi cửa ải, Hách Manh
đem năm trăm quân đi theo Dĩ, Khải. Trƣơng Liêu thì dẫn một nửa quân trở về. Khi về đến cửa ải thì gặp
Quan Công ra chẹn đƣờng, nhƣng Quan Công chƣa kịp đánh, Cao Thuận đã dẫn quân ra cứu, đón đƣợc
Trƣơng Liêu vào thành. Hứa Dĩ, Vƣơng Khải đến Thọ Xuân vào bái kiến Viên Thuật dâng trình thƣ Lã
Bố.
Thuật nói:
- Trƣớc kia giết sứ của ta, lừa ta việc hôn nhân, nay sao lại đến đây?
Dĩ nói:
- Việc ấy trƣớc vốn là tại mƣu Tào Tháo nó làm nhỡ ra. Xin ngài xét lại cho rõ.
Thuật nói:
- Chủ mày nếu không bị Tào Tháo bức bách sao chịu đem con gái gả cho con ta.
Vƣơng Khải nói:
- Chủ tôi sai tôi sang đây, chẳng qua cũng là lợi cả hai bên. Phỏng nhƣ bây giờ mà ngài nhất định không
cứu, e rằng môi hở răng lạnh cũng không phải là phúc gì cho ngài đâu.
Viên Thuật nói:
- Phụng Tiên vốn có tính giáo giở, đƣa con gái sang đây đã, rồi ta sẽ cất quân.
Hứa Dĩ, Vƣơng Khải nói mãi không đƣợc phải trở về cùng với Hách Manh, lúc đi sắp đến trại Huyền Đức
thì Dĩ nói:
- Ban ngày, không đi đƣợc, phải chờ đến nửa đêm hai chúng ta đi trƣớc. Hách tƣớng quân đi chặn hậu.
Bàn nhau rồi, đêm hôm ấy đi qua trại Lƣu Bị. Hứa Dĩ, Vƣơng Khải đi trƣớc đƣợc thoát còn Hách Manh
đƣơng đi thì gặp Trƣơng Phi ra chặn đƣờng, Hách Manh vào giao chiến, chỉ đƣợc một hiệp, bị Trƣơng
Phi bắt sống đem đi. Năm trăm quân đi theo cũng bị Phi đánh giết tan nát cả.
Trƣơng Phi giải Hách Manh vào gặp Lƣu Bị, Lƣu Bị giải sang trình Tào Tháo. Hách Manh nói hết cả
chuyện hứa hôn cầu cứu. Tháo giận lắm sai đem Manh ra cửa quân chém, lại truyền lệnh cho các trại
"Phải phòng giữ cẩn thận, trại nào để cho Lã Bố và quân sĩ Lã Bố chạy lọt qua đƣợc, sẽ lấy quân pháp xử
trị". Các trại đều lo sợ, ai nấy canh giữ thực riết.
219
Lƣu Bị về trại, dặn bảo Quan, Trƣơng rằng:
- Trại ta chính ở giữa đƣờng hiểm Hoài Nam, hai em nên giữ cẩn thận, chớ phạm vào quân lệnh Tào
Công.
Phi nói:
- Ta bắt đƣợc một tƣớng giặc, Tào Tháo không thấy khen thƣởng gì, lại còn dậm dọa, là làm sao?
Lƣu Bị nói:
- Không phải là dọa. Tào Công thống lĩnh nhiều quân, không có quân lệnh, làm sao bắt chúng phục tùng
đƣợc? Em đừng nên phạm.
Quan, Trƣơng vâng lời rồi ra.
Hứa Dĩ, Vƣơng Khải về đƣợc vào hầu Lã Bố nói rằng:
- Viên Thuật muốn đƣợc nàng dâu trƣớc rồi mới cất quân đến cứu.
Bố hỏi:
- Đƣa dâu đi thế nào đƣợc?
Dĩ nói:
- Nay Tào Tháo đã bắt đƣợc Hách Manh tất nhiên nó biết cả mƣu của ta rồi, mà đƣờng sá thì tất nó giữ
gìn thật nghiêm. Phi tƣớng quân thân hành hộ tống, thì không ai lọt ra đƣợc.
Bố hỏi:
- Đi ngay hôm nay có đƣợc không?
Dĩ nói:
- Hôm nay xấu ngày lắm không nên đi. Ngày mai tốt lắm, nên đi vào giờ tuất hoặc giờ hợi.
Bố sai Trƣơng Liêu, Cao Thuận dẫn ba nghìn quân mã dặn rằng:
- Phải sắm sẵn một cỗ xe nhỏ, ta đƣa con gái ta ra khỏi hai trăm dặm, rồi hai ngƣời đƣa sang tậ n Hoài
Nam.
Canh hai đêm hôm sau, Lã Bố lấy bông quấn vào mình con gái, ngoài mặc áo giáp, rồi cõng ở trên lƣng,
vác kích nhảy lên ngựa, mở cửa thành ra. Lã Bố đi trƣớc Trƣơng Liêu, Cao Thuận đi theo sau.
Lúc sắp đến trại Lƣu Bị thì có một tiếng trống nổi lên rồi thấy Quan, Trƣơng ra chắn ngang đƣờng đi,
quát to lên:
- Đừng chạy! Đừng chạy nữa!
Bố bấy giờ không còn dám nghĩ đến chuyện đánh nhau nữa, chỉ cố chạy cho thoát. Lƣu Bị dẫn một toán
quân kéo lại hai bên đánh nhau giáp lá cà.
220
Lã Bố tuy khỏe, nhƣng trên lƣng còn cõng con, sợ con bị thƣơng, không dám xông pha cho lắm, chỉ
chống đỡ làm sao cho chạy thoát mà thôi.
Đằng sau Từ Hoảng, Hứa Chử lại kéo quân đến. Quân sĩ cùng reo lên rằng:
- Không đƣợc để cho Lã Bố chạy thoát!
Bố thấy quân xô lại kíp
lắm, lại phải quay vào trong thành.
Lƣu Bị thu quân về. Lũ Từ Hoảng ai cũng về trại nấy. Quân Lã Bố không chạy lọt đƣợc một ngƣời.
Lã Bố về thành, trong bụng lo buồn, ngày nào cũng chỉ uống rƣợu.
Tào Tháo đánh ròng rã hai tháng trời mà chƣa hạ đƣợc. Chợt lại có ngƣời báo rằng:
- Thái thú Hà Nội là Trƣơng Dƣơng, đem quân ra Đông Thi, định đến cứu Lã Bố, lại bị bộ tƣớng là
Dƣơng Sú giết chết. Sú toan đem đầu Trƣơng Dƣơng đến dâng thừa tƣớng, chẳng may lại phải tƣớng tâm
phúc nhà Trƣơng Dƣơng là Khuê Cố giết mất; Khuê Cố nay đã đi sang Khuyển Thành mất rồi.
Tháo lập tức sai Sử Hoán đuổi theo chém Khuê Cố. Nhân việc ấy Tháo bàn với các tƣớng rằng:
- Trƣơng Dƣơng nó bị nội phản mà chết, thế là may cho ta lắm, nhƣng tuy rằng thế, mặt bắc lại còn có
Viên Thuật, mặt đông còn có Lƣu Biểu, Trƣơng Tú; cũng là phải lo cả; mà Hạ Phì đây thì vây mãi chƣa
đánh đƣợc. Ta muốn tha cho Lã Bố, về Hứa Đô, tạm nghỉ ít bữa, các ngƣơi nghĩ thế nào?
Tuân Du vội vàng ngăn rằng:
- Không nên! Không nên! Lã Bố thua luôn, nhuệ khí đã nhụt. Quân cốt có tƣớng, tƣớng đã suy, lòng quân
cũng nản. Trần Cung tuy có mƣu nhƣng ứng biến chậm. Nay khí thế của Bố chƣa hồi, mƣu Trần Cung
chƣa định, đánh cho gấp, chắc là bắt đƣợc Lã Bố.
Quách Gia lại hiến một kế:
- Tôi có một kế phá đƣợc Hạ Phì, kế ấy dùng hai mƣơi vạn quân cũng không bằng.
Tuân Úc hỏi:
- Kế ấy có phải là khai sông Nghi, sông Tứ ra không?
Gia cƣời nói rằng:
- Chính phải!
Tháo mừng lắm, sai ngay quân sĩ khơi đào ngay hai con sông ấy.
Quân Tào đóng trên gò cao, ngồi trông nƣớc chảy vào Hạ Phì.
Thành Hạ Phì chỉ có cửa đông không có nƣớc, còn các cửa đều bị ngập cả.
Quân sĩ vào báo Lã Bố. Bố nói:
221
- Ta có ngựa Xích Thố, bơi dƣới nƣớc nhƣ đi trên cạn, có việc gì mà lo?
Bèn cùng vợ và nàng hầu say sƣa suốt ngày, nhân vì tửu sắc quá độ, hình dáng gầy võ. Một hôm, cầm
gƣơng soi, than rằng:
- Ta bị tửu sắc làm hại rồi, từ nay phải chừa mới đƣợc.
Bèn truyền lệnh:
- Hễ ai uống rƣợu thì chém!
Một bữa Hầu Thành có mƣời lăm con ngựa, bị ngƣời giữ ngựa ăn trộm, muốn đem dâng Lƣu Bị. Hầu
Thành biết, đuổi giết đƣợc ngƣời giữ ngựa, cƣớp ngựa đƣợc đem về. Các tƣớng đến mừng Hầu Thành.
Thành nhân có nấu đƣợc năm sáu hũ rƣợu, muốn đem ra mời các tƣớng cùng uống, nhƣng sợ Lã Bố bắt
tội, mới đem năm bình đến biếu Lã Bố và bẩm rằng:
- Nay tôi nhờ oai tƣớng quân cho nên lại bắt đƣợc ngựa mất. Các tƣớng đều đến mừng. Tôi có nấu đƣợc ít
rƣợu, chƣa dám tự tiện, trƣớc xin đem dâng tƣớng quân.
Bố nổi giận nói rằng:
- Tao đang cấm rƣợu, sao mày dám nấu rƣợu, tụ tập với nhau để uống? Chúng bay đồng mƣu định hại tao
hay sao đấy?
Bố sai lôi Hầu Thành ra chém. Lũ Tống Hiến, Ngụy Tục và các tƣớng cùng vào van xin cho Hầu Thành.
Bố nói:
- Cố ý trái lệnh, lẽ ra phải chém, nay nể các tƣớng hãy đánh nó một trăm roi.
Các tƣớng lại xúm vào kêu van, Hầu Thành bị đánh năm mƣơi roi, lƣng bị lằn cả lên mới đƣợc tha.
Các tƣớng thấy thế ai cũng ngán lòng.
Tống Hiến, Ngụy Tục đến nhà Hầu Thành hỏi thăm. Hầu Thành khóc nói rằng:
- Không có các ông thì tôi chết rồi.
Hiến nói:
- Bố chỉ quý vợ con, coi chúng ta nhƣ củi rác cả.
Tục nói:
- Quân vây dƣới thành, nƣớc quanh bên hào, chúng ta chƣa biết chết ngày nào.
Hiến bàn rằng:
- Lã Bố không có nhân nghĩa gì, chúng ta bỏ nó mà đi. Các ông nghĩ sao?
Tục nói: [email protected]
222
- Bỏ đi không phải là trƣợng phu, sao bằng bắt nó đem nộp Tào Công.
Hầu Thành nói:
- Tôi vì cƣớp lại đƣợc ngựa mà bị nó đánh, nó cậy có con ngựa Xích Thố, nếu hai ông định bắt nó và
dâng thành, tôi sẽ lấy trộm ngựa của nó đem nộp Tào Công trƣớc.
Ba ngƣời bàn định xong rồi, đêm hôm ấy Hầu Thành lẻn ngay vào chuồng ngựa, ăn trộm ngựa Xích Thố,
chạy ra cửa đông. Ngụy Tục mở cửa cho ra rồi lại tảng lờ đuổi theo không kịp.
Hầu Thành đến trại Tào Tháo, đem ngựa dâng lên, nói rằng:
- Tống Hiến, Ngụy Tục cắm ngọn cờ trắng để làm hiệu, hai ngƣời ấy sắp sẵn để dâng cửa thành.
Tháo nghe nói, liền viết ngay vài chục tờ bố cáo bắn vào trong thành. Văn rằng:
"Đại tƣớng quân Tào: Phụng chiếu vua, đến đánh Lã Bố, ai dám kháng cự với quân ta, hễ khi phá thành,
cả nhà sẽ bị giết, trên từ tƣớng hiệu, dƣới đến thứ dân, ai bắt sống đƣợc Lã Bố, hoặc lấy đầu đem dâng, sẽ
đƣợc trọng thƣởng, nay hiểu dụ, để mọi ngƣời đều biết".
Sáng hôm sau, ngoài thành có tiếng reo dậy đất. Lã Bố thất kinh, vác kích lên thành đi dạo các cửa xem
xét, trách mắng Ngụy Tục để Hầu Thành chạy thoát, làm mất ngựa quý, định đem Ngụy Tục ra làm tội.
Quân Tào ở dƣới thành, trông thấy trên thành có lá cờ trắng, cố sức đánh thành. Bố phải thân ra chống
giữ, từ sáng đến trƣa quân Tào mới lui.
Lã Bố lên lầu tạm nghỉ ở trên tràng kỷ không ngờ ngủ quên mất. Tống Hiến đuổi tả hữu ra, trƣớc hết ăn
trộm cây họa kích, rồi gọi Ngụy Tục vào cùng ra tay lấy thừng chão trói Lã Bố thật chặt.
Lã Bố đang bàng hoàng giấc ngủ, thấy động, mở choàng mắt ra, vội vàng gọi tả hữu, đều bị Hiến và Tục
đánh tan hết cả. Tống Hiến cầm lá cờ trắng vẫy một cái, quân Tào đến cả dƣới thành. Ngụy Tục nói to lên
rằng:
- Đã bắt sống đƣợc Lã Bố rồi!
Hạ Hầu Uyên chƣa tin, Tống Hiến ở trên thành ném cây kích xuống, mở to cửa thành ra. Quân Tào kéo
ùa cả vào.
Cao Thuận, Trƣơng Liêu bấy giờ ở cửa tây, nƣớc vòng quanh cả không sao ra đƣợc, cũng bị quân Tào bắt
sống. Trần Cung chạy đến cửa nam, bị Từ Hoảng bắt.
Tào Tháo vào thành, lập tức truyền lệnh cho tháo nƣớc ra, rồi treo bảng yên dân.
Tháo cùng với Lƣu Bị lên ngồi trên lầu Bạch Môn. Quan Vũ, Trƣơng Hầu đứng hầu bên cạnh. Quân lính
giải những tù binh đến.
Lã Bố tuy lực lƣỡng, nhƣng thừng trói chặt quá. Bố nói:
- Trói chặt quá, nới cho một tý.
Tào Tháo nói:
223
Trói hổ phải trói cho chặt!
Lã Bố thấy Hầu Thành, Tống Hiến, Ngụy Tục đứng ở hai bên, trách rằng:
- Ta đãi các ngƣơi không bạc, sao nỡ phản ta?
Hiến nói:
- Chỉ nghe lời vợ, không theo mƣu tƣớng, sao gọi là không bạc?
Bố nín lặng.
Đƣợc một lát, quân lại giải Cao Thuận đến, Tào Tháo hỏi:
- Ngƣơi có muốn nói gì không?
Cao Thuận không trả lời, Tào Tháo giận sai đem chém ngay.
Từ Hoảng giải Trần Cung đến.
Tháo hỏi:
- Công Đài vẫn mạnh khỏe chứ?
Cung nói:
- Bụng dạ ngƣơi bất chính, cho nên ta bỏ ngƣơi.
Tháo nói:
- Ông trách tôi là ngƣời bất chính, sao ông lại đi theo Lã Bố?
Cung trả lời:
- Lã Bố là ngƣời vô mƣu mà thôi, chớ không có quỷ trá gian hiểm nhƣ ngƣơi.
Tháo hỏi:
- Ông tự cho là nhiều mƣu trí, sao nay đến nỗi này?
Cung nhìn Lã Bố nói rằng:
- Chỉ giận rằng ngƣời này không nghe lời ta. Nếu nghe lời ta thì chƣa chắc.
Tháo hỏi:
- Bây giờ ông nghĩ sao?
Cung nói to lên rằng:
- Bây giờ chỉ có chết mà thôi!
224
Tháo hỏi:
- Ông đã vậy, còn mẹ già ông và vợ con ông thì làm sao?
Cung nói:
- Tôi nghĩ ngƣời nào lấy đạo hiếu trị thiên hạ thì không hại bố mẹ ngƣời ta; ngƣời nào thi hành nhân
chính ở thiên hạ thì không làm đứt tuyệt hƣơng hỏa ngƣời ta. Vậy mẹ tôi và vợ con tôi, sống chết cũng ở
trong tay ông. Tôi đã bị bắt xin chịu chết ngay, trong lòng không còn vƣớng víu điều gì.
Tháo còn có ý lƣu luyến.
Cung bƣớc thẳng xuống lầu, tả hữu lôi lại không đƣợc. Tháo đứng dậy khóc tiễn Trần Cung.
Cung không ngoảnh cổ lại.
Tháo truyền cho lính hầu rằng:
- Lập tức phải đem mẹ già và vợ con Công Đài về Hứa Đô để phụng dƣỡng. Hễ ai chậm trễ ta sẽ chém
ngay.
Cung nghe lời Tháo nói cũng làm thinh vƣơn cổ ra cho quân chém.
Ai trông thấy cũng rỏ nƣớc mắt khóc. Tháo sai lấy quan khách khâm liệm đem về táng ở Hứa Đô.
Đời sau có thơ khen rằng:
Sống chết khăng khăng vững một lòng.
Khảng khái thay đáng bực anh hùng!
Nhời vàng đá nọ sao không dụng?
Tài sến lim kia huống bỏ không!
Một bụng giúp ngƣời, trung với chúa,
Chút tình giã mẹ, xót cho ông.
Bạch Môn khi ấy còn ghi tiếng,
Thiên hạ ai là kẻ sánh cùng!
Đƣơng khi Tào Tháo tiễn Trần Cung xuống lầu, Lã Bố ngoảnh mặt
lại Lƣu Bị trách rằng:
- Ông là khách trên ghế, tôi là tù dƣới thềm, sao không nói giúp cho một nhời?
Lƣu Bị gật đầu.
Đến khi Tào Tháo trở lên, Bố kêu rằng:
- Ông không lo ngại ai bằng lo ngại tôi. Nay tôi đã chịu ông. Ông làm đại tƣớng, tôi làm phó tƣớng, việc
thiên hạ khó gì không định nổi?
Tháo ngoảnh mặt lại hỏi Huyền Đức:
- Thế nào?
Huyền Đức nói: [email protected]
225
- Ông còn nhớ chuyện Đinh Kiến Dƣơng và Đổng Trác không?
Bố nhìn vào Lƣu Bị nói:
- Thằng này thực là vô tín.
Tháo sai đem xuống lầu thắt cổ. Bố lại ngoảnh lại bảo Lƣu Bị rằng:
- Thằng tai to kia, quên mất công tao bắn kích ở nha môn rồi à?
Chợt có một ngƣời quát to lên rằng:
- Đồ hèn Lã Bố kia! Chết thì chết, sợ gì!
Chúng nhìn xem ai, thì là Trƣơng Liêu, đang bị quân đao phủ dẫn đến.
Tháo sai đem Lã Bố xuống thắt cổ rồi mới chặt đầu đem bêu.
Đời sau có thơ rằng:
Nƣớc cả mênh mông ngập Hạ Phì.
Nhớ khi Lã Bố bắt mang đi!
Ngựa khoe Xích Thố, làm gì đƣợc?
Kích cậy phƣơng thiên, có ích chi?
Trói hổ còn mong chi trói lỏng?
Nuôi ƣng, mới biết cũng nuôi thì.
Nghe lời vợ, chẳng nghe lời tƣớng,
Mắng kẻ tai to khéo chẳng suy!
Lại có thơ luận về Huyền Đức rằng:
Trói hổ xin đừng trói hững hờ.
Kìa! Kìa! Đinh, Đống máu còn nhơ.
Đã hay hổ đói hay ăn thịt.
Để thịt Tào Man chẳng đƣợc dƣ?
Bấy giờ võ sĩ giải Trƣơng Liêu đến. Tháo trỏ vào Liêu mà bảo rằng:
- Thằng này trông quen quen!
Liêu nói:
- Phải, gặp nhau trong thành Bộc Dƣơng, đã quên rồi ƣ?
Tháo cƣời mà hỏi rằng:
- Thế ra mày còn nhớ à?
Liêu nói:
- Nhƣng rất đáng tiếc! [email protected]
226
Tháo hỏi:
- Tiếc cái gì?
Liêu nói:
- Tiếc hôm ấy lửa không cháy to đốt chết thằng quốc tặc là mày!
Tháo giận lắm, mắng rằng:
- Tƣớng đã thua sao dám làm nhục ta?
Rút gƣơm ra định giết Trƣơng Liêu. Liêu chẳng sợ hãi vì vƣơn cổ chờ chết. Sau lƣng Tào Tháo có ngƣời
giữ tay lại, một ngƣời nữa quỳ trƣớc mặt can rằng:
- Xin thừa tƣớng hãy dừng tay.
Thế thực là:
Lã Bố kêu van không đáng cứu;
Trƣơng Liêu khảng khái mới nên tha!
Chƣa biết hai ngƣời đến cứu Trƣơng Liêu là ai, hồi sau mới phân giải.
227
HỒI 20
Tào A Man ra săn ruộng Hứa Điền;
Đổng quốc cữu vâng chiếu trong nội các
Ngƣời vít cánh tay Tào Tháo là Lƣu Bị; ngƣời quỳ trƣớc mặt Tào Tháo là Quan Vũ.
Lƣu Bị nói:
- Ngƣời có lòng son nhƣ thế nên giữ lại.
Quan Vũ nói:
- Tôi vốn biết Văn Viễn (Trƣơng Liêu) là ngƣời trung nghĩa, tôi xin lấy tính mệnh đảm bảo.
Tháo vứt gƣơm xuống, cƣời và nói rằng:
- Ta cũng biết Văn Viễn là ngƣời trung nghĩa, cho nên đùa đấy thôi.
Tháo bèn tự tay cởi trói cho Trƣơng Liêu, cởi áo ra mặc cho Trƣơng Liêu rồi mời ngồi lên ghế.
Liêu cảm phục, bèn xin hàng.
Tháo cất Liêu lên làm trung lang tƣớng, cho tƣớc quan nội hầu, sai đi chiêu dụ Tang Bá. Bá thấy Lã Bố
đã chết, Trƣơng Liêu đã hàng, cũng đem quân bản bộ về hàng. Tào Tháo thƣởng cho rất hậu.
Tang Bá lại chiêu an đƣợc Tôn Quan, Ngô Đôn và Doãn Lễ, chỉ còn có Xƣơng Hi là chƣa phục.
Tháo phong cho Tang Bá làm tƣớng huyện Lƣơng Gia. Lũ Tôn Quan cũng đƣợc làm quan cả, Tháo sai lũ
ấy giữ mạn bể hai châu Thanh và Từ, rồi sai đem vợ con Lã Bố về Hứa Đô. Tháo mở tiệc khao quân, nhổ
trại mang quân về.
Khi Tháo qua Từ Châu, nhân dân đốt hƣơng bái vọng, đông chật cả đƣờng, xin để Lƣu Bị ở lại làm thân
mục.
Tháo nói:
- Lƣu sứ quân công to, hãy và chầu vua phong tƣớc, rồi sẽ ra nhậm Từ Châu cũng chƣa muộn.
Trăm họ lạy tạ. Tháo sai xa kỵ tƣớng quân là Xa Trụ, quyền lĩnh chức mục Từ Châu.
Tháo đem quân về Hứa Đô, phong thƣởng cho các tƣớng sĩ. Còn Lƣu Huyền Đức thì để nghỉ ngơi ở nhà
bên cạnh tƣớng phủ.
Hôm sau vua Hiến Đế khai trào.
Tháo dâng biểu tâu quân công của Huyền Đức và đem Huyền Đức vào chầu vua.
Huyền Đức mặc đồ trào phục, lạy dƣới thềm son. Vua truyền cho lên điện, rồi hỏi rằng:
- Tổ ngƣời là ai?
228
Huyền Đức tâu rằng:
- Tôi là dòng dõi Trung Sơn Tĩnh Vƣơng, cháu xa đức Hiếu Cảnh Hoàng Đế, cháu Lƣu Hùng và con Lƣu
Hoằng.
Vua sai lấy sổ tôn tộc ra kiểm xem, rồi sai quan tông chính khanh tuyên đọc:
Hiếu Cảnh Hoàng Đếsinh mƣời bốn con, con thứ bảy là Trung Sơn Tĩnh Vƣơng tên là Lƣu Thắng; Thắng
sinh ra Lục Thành đinh hầu là Lƣu Chính; Chính sinh ra Bái Hầu là Lƣu Ngang; Ngang sinh ra Chƣơng
Hầu là Lƣu Lộc; Lộc sinh ra Nghi Thủy Hầu là Lƣu Luyến; Luyến sinh ra Khâm Dƣơng Hầu là Lƣu Anh;
Anh sinh ra An Quốc Hầu là Lƣu Kiến; Kiến sinh ra Quảng Lăng Hầu là Lƣu Ai; Ai sinh ra Giao Thủy
Hầu là Lƣu Hiến; Hiến sinh Tổ Ấp Hầu là Lƣu Thƣ; Thƣ sinh Kỳ Dƣơng Hầu là Lƣu Nghị; Nghị sinh
Nguyên Trạch Hầu là Lƣu Tất; Tất sinh Dĩnh Xuyên Hầu là Lƣu Đạt; Đạt sinh Phong Linh Hầu là Lƣu
Bất Nghi; Bất Nghi sinh Tế Xuyên Hầu là Lƣu Huệ; Huệ sinh ra quan lịnh ở Đông Quận là Lƣu Hùng;
Hùng sinh Lƣu Hoằng; Hoằng không làm quan, sinh ra Lƣu Bị.
Vua so trong thế phả thì Huyền Đức vào hàng chú. Vua mừng lắm, mời vào thiên điện, làm lễ nhận họ.
Vua bấy giờ nghĩ bụng rằng:
- Tào Tháo lộng quyền, việc nƣớc không tự ta làm chủ. Nay đƣợc ngƣời chú anh hùng, may ra ta có ngƣời
giúp.
Vua cho ngay Lƣu Bị làm tả tƣớng quân Nghi thành đình hầu, mở yến khoản đãi. Tiệc tan, Lƣu Bị tạ ơn
trở ra. Tự bấy giờ ai cũng gọi là Lƣu Hoàng Thúc.
Tào Tháo về phủ, Tuân Úc và bọn mƣu sĩ vào nói rằng:
- Thiên tử nhận Lƣu Bị là chú, chúng tôi sợ có điều bất lợi cho minh công.
Tháo nói:
- Ngƣời ấy đã đƣợc nhận làm hoàng thúc, ta lấy chiếu vua sai khiến, lại càng phải phục tùng ta lắm. Vả ta
lại để cho ở Hứa Đô, tiếng rằng gần vua, nhƣng thực ra là ở trong tay ta, ta còn ngại gì. Chỉ lo thái úy
Dƣơng Bƣu, vốn là thân thích với Viên Thuật. Nếu Bƣu làm nội ứng cho hai anh em họ Viên, thì có lẽ hại
to, nên phải trừ trƣớc đi.
Bàn thế rồi, Tháo sai ngay ngƣời vu cáo cho Dƣơng Bƣu thông với Viên Thuật, rồi bắt bỏ ngục, sai Mãn
Sủng xét án.
Bấy giờ thái thú Bắc Hải là Khổng Dung ở Hứa Đô, nhân thấy việc ấy, vào can Tháo rằng:
- Dƣơng Công vốn bốn đời nay vẫn có đức thanh liêm, há vì nhân việc họ Viên mà bắt tội?
Tháo nói:
- Việc ấy là tự triều đình chớ có tại tôi đâu!
Dung hỏi:
- Ngày xƣa, giả thử Thành Vƣơng giết Thiệu Công, thì Chu Công có chối đƣợc rằng không biết chăng?
Bất đắc dĩ Tháo phải cách chức Bƣu, đuổi về quê.
229
Bấy giờ có quan Nghi lang là Triệu Phạm thấy Tháo chuyên quyền, làm sớ tâu vua hạch Tháo rằng:
- Tháo tự tiện không tâu vua dám làm tội đại thần, thế là mạn phép quá!
Tháo giận lắm, lập tức bắt Triệu Phạm đem giết. Vì thế các quan ai cũng sợ hãi. Mƣu sĩ là Trình Dục nói:
- Nay minh công uy danh mỗi ngày mỗi thịnh, sao không nhân lúc này mà làm việc vƣơng bá?
Tháo nói:
- Thủ tục triều đình còn nhiều, chƣa nên kinh động. Ta nên mời vua đi săn, để xem ý tứ các quan ra sao
đã.
Tháo liền sai chọn ngựa tốt và chim ƣng giỏi, chó săn hay, cung tên đủ cả, trƣớc họp binh ở ngoài thành,
rồi mời thiên tử đi săn.
Vua nói:
- Săn bắn không phải là chính đạo.
- Tháo thƣa:
- Đế vƣơng ngày xƣa mùa xuân đi săn gọi là sƣu, mùa hạ đi săn gọi là miêu, mùa thu đi săn gọi là kiển,
mùa đông đi săn gọi là thú; bốn mùa cùng ra ngoài cõi để biểu thị võ lực với thiên hạ. Nay bốn bể đƣơng
lúc nhiêu loạn, bệ hạ chính nên đi săn để giảng việc võ.
Vua chẳng nghe chẳng đƣợc, liền lên ngựa Tiêu Diêu, đeo cung khảm ngọc và tên bịt vàng, bày đồ loan
giá ra thành. Huyền Đức cùng Quan, Trƣơng ba ngƣời đeo cung, dắt ngựa, trong mặc áo giáp che b ụng,
tay cầm đồ binh khí, dẫn vài chục quân kỵ mã theo vua ra Hứa Xƣơng.
Tào Tháo cƣỡi ngựa Phi Diện sắc vàng, dẫn mƣời vạn quân, cùng vua đi săn ở Hứa Điền. Quân sĩ vây
vòng quanh, rộng hơn hai trăm dặm. Tháo sóng ngựa cho đi chỉ kém ngựa vua có một đấu,
sau lƣng toàn
là tƣớng tâm phúc của Tháo đi theo. Trăm quan văn võ đi tận đằng xa không ai dám đến gần.
Khi vua đi đến Hứa Điền, Lƣu Bị nhảy ngựa xuống đứng cạnh đƣờng hỏi thăm sức khỏe của vua. Vua
nói:
- Trẫm muốn xem tài săn bắn của Hoàng Thúc.
Lƣu Bị lĩnh mệnh lên ngựa. Bỗng trông đám cỏ có một con thỏ chạy ra. Bị bắn một mũi tên trúng ngay.
Vua reo lên một tiếng.
Đi qua một cái gò, chợt thấy trong bụi gai một con hƣơu lớn chạy ra vua bắn luôn ba phát không tin, bèn
ngoảnh lại bảo Tháo rằng:
- Ngƣơi bắn đi!
Tháo xin mƣợn cung ngọc tên vàng của vua, giƣơng lên bắn một phát, tin ngay giữa lƣng, hƣơu ngã trong
đám cỏ. Các đại thần và các tƣớng trông thấy lƣng hƣơu có tên bịt vàng, tƣởng vua bắn tin, cùng chạy lên
trƣớc mặt vua reo: Vạn tuế! [email protected]
230
Tào Tháo tế ngựa ra đứng trƣớc mặt vua để nhận lấy những lời chúc mừng.
Trăm quan thấy vậy ai nấy đều tái mặt. Sau lƣng Huyền Đức, Quan Vân Trƣờng giận lắm, mày tằm dựng
ngƣợc, mắt phƣợng giƣơng to, cầm dao, thúc ngựa định ra chém Tào Tháo. Huyền Đức biết ý, vội vàng
vẫy tay đƣa mắt. Quan Công thấy anh ra hiệu, phải chịu đứng im.
Huyền Đức ngoảnh lại mừng Tào Tháo rằng:
- Thừa tƣớng bắn tài trong đời hiếm có!
Tháo cƣời nói nhún rằng:
- Ấy cũng nhờ phúc lớn của thiên tử.
Rồi Tháo quay ngựa ngoảnh vào vua chúc mừng, nhƣng từ đầu giữ lấy cung khảm ngọc, không trả vua
nữa.
Săn bắn xong, Tháo mở một tiệc yến ở Hứa Điền, rồi rƣớc vua về Hứa Đô.
Khi các quan tƣớng đâu đã về đấy rồi, Quan Vũ mới hỏi Lƣu Bị rằng:
- Thằng giặc Tào nó dối vua khinh trên, tôi toan giết nó để trừ hại cho nƣớc, sao anh lại ngăn tôi?
Lƣu Bị nói:
- Ném chuột còn phải lo vỡ đồ quý, Tháo đứng cách vua chỉ có một đầu ngựa, mà những ngƣời tâm phúc
nó đi xúm xít cả chung quanh, nếu em nhân cơn giận làm liều không nghĩ, nhỡ việc không xong, hại đến
thiên tử thì có phải tội tại chúng ta không?
Quan Vũ nói:
- Nay không giết thằng giặc ấy tất sinh vạ về sau.
Lƣu Bị nói:
- Hãy giữ kín, không đƣợc nói một cách vội vàng.
Vua về cung, nghĩ đến việc đi săn hôm ấy, tủi mà khóc, bảo với vợ là Phục Hoàng hậu rằng:
- Ta từ khi lên ngôi đến giờ, gặp nhiều gian hùng. Trƣớc thì Đổng Trác, sau thì Thôi, Dĩ. Những điều khổ
ải mà ngƣời ta chƣa từng thấy bao giờ, ta và Hoàng hậu đều nếm trải cả. Đến nay gặp Tào Tháo, tƣởng nó
là bầy tôi xã tắc, không ngờ nó lộng quyền, tác oai tác phúc. Ta trông thấy nó bao giờ là nhƣ chông gai
cắm vào lƣng bấy giờ. Hôm nay đi săn, nó ra nhận lấy lời chúc mừng của các quan, thật là vô lễ. Nay mai
tất có vạ, vợ chồng ta chƣa biết chết chỗ nào.
Phục Hoàng hậu nói:
- Công khanh đầy triều đều ăn lộc nhà Hán, chẳng nhẽ lại không có ai cứu đƣợc quốc nạn hay sao?
Phục Hoàng hậu chƣa nói dứt lời thì có một ngƣời ở ngoài bƣớc vào tâu rằng: [email protected]
231
- Xin vua và Hoàng hậu đừng lo. Tôi xin cử một ngƣời có thể cứu đƣợc nạn nƣớc.
Vua trông ra thì là bố đẻ Phục Hoàng hậu là Phục Hoàn. Vua gạt nƣớc mắt hỏi rằng:
- Quốc Trƣợng cũng biết giặc Tào nó chuyên quyền à?
Hoàn nói:
- Xem nhƣ việc bắn hƣơu ở Hứa Điền thì ai chẳng biết, chỉ vì cả triều văn võ, phi là họ hàng Tháo thì là
đầy tớ nó. Nếu không phải quốc thích thì ai chịu hết lòng đánh giặc. Lão thần không có quyền thế gì, khó
mà làm nổi việc ấy, nhƣng có xa kỵ tƣớng quân là Đổng thừa, có thể tin cậy.
Vua nói:
- Đổng quốc cữu nhiều lần liều mình với nạn nƣớc ta vốn đã biết, nên vời vào trong cung để bàn việc lớn.
Hoàn nói:
- Tả hữu ở đây đều là tâm phúc của giặc Tháo, nếu việc tiết lộ sẽ xảy ra vạ to.
Vua hỏi:
- Thế thì nên làm thế nào?
Hoàn nói:
- Tôi có một kế: Bệ hạ nên cho may một cái áo bào và làm một cái đai ngọc, mật ban cho Đổng thừa; ở
trong đai để tờ mật chiếu, khi về nhà thấy tờ chiếu, Thừa sẽ ngày đêm nghĩ kế tiến hành, thế thì dù quỷ
thần cũng không biết đƣợc.
Vua lấy làm phải. Phục Hoàn lui ra.
Vua tự làm tờ chiếu, cắn đầu ngón tay lấy máu viết, mật sai Hoàng hậu may vào trong lần lót gấm tía ở
trong đai ngọc; rồi sai nội sứ triệu Đổng Thừa vào.
Thừa vào ra mắt, lễ xong, vua nói:
- Tối hôm qua, trẫm và Hoàng hậu nói chuyện lại những sự khổ ải ở Bá Hà khi trƣớc, nhân nhớ đến công
to của quốc cữu, nên cho vời vào có mấy lời úy lạo.
Thừa rập đầu lạy ta. Vua dắt Thừa ra điện đến Thái miếu rồi lên gác công thần. Vua đốt hƣơng lễ xong,
dẫn Thừa đến xem tranh truyền thần, bức tranh giữa vẽ tƣợng Hán Cao Tổ.
Vua nói:
- Cao Tổ Hoàng Đếta xuất thân ở đâu? Sáng nghiệp thế nào?
Thừa giật mình tâu rằng:
- Bệ hạ hỏi bỡn tôi, việc thánh tổ sao ngài lại chẳng biết. Cao Hoàng Đế xuất thân làm Đình trƣởng ở Tứ [email protected]
232
Thủy, cầm thanh gƣơm ba thƣớc chém rắn khởi nghĩa, tung hoành bốn bể, ba năm phá đƣợc nhà Tần,
năm năm diệt đƣợc nƣớc Sở, bởi vậy mới có thiên hạ, lập cơ nghiệp muôn đời.
Vua bèn nói:
- Quốc cữu thử ngẫm xem: Tổ tôn anh hùng nhƣ thế mà con cháu thì hèn mạt thế này, chẳng xót lắm ru!
Vua nói thế, rồi trỏ vào hai bức tranh hai bên mà hỏi Thừa rằng:
- Đây có phải Lƣu Hầu Trƣơng Lƣơng không? Đây có phải Tản Hầu Tiêu Hà không?
Thừa tâu rằng:
- Phải, đức Cao Tổ khi xƣa cũng nhờ sức hai ngƣời ấy mà dựng nên cơ đồ.
Vua ngoảnh lại, thấy tả hữu đứng xa cả, mới sẽ bảo Thừa rằng:
- Ngƣơi cũng nên đứng bên cạnh trẫm nhƣ hai ngƣời ấy.
Thừa nói:
- Tôi chẳng có tấc công nào, đâu dám sánh với các ông ấy?
Vua nói:
- Trẫm nghĩ công ngƣơi cứu giá ở Tây Đô, không bao giờ quên, chƣa lấy gì trả lại đƣợc.
Rồi trỏ vào áo bào và đai bảo Thừa:
- Ngƣơi mặc áo này, thắt đai này cũng nhƣ thƣờng đứng bên cạnh mình trẫm.
Thừa rập đầu lạy tạ. Vua cởi áo cởi đai đƣa cho Thừa vào bảo thầm rằng:
- Ngƣời về nên nhìn cho kỹ, đừng phụ lòng trẫm!
Thừa biết ý, mặc áo đeo đai, rồi bái từ xuống gác trở ra.
Có ngƣời báo với Tào Tháo rằng:
- Thấy vua cùng Đổng Thừa lên gác công thần nói chuyện.
Tháo lập tức vào triều xem.
Đổng Thừa đi ra, vừa qua cửa cung, gặp ngay Tào Tháo đến, không thể ẩn núp vào đâu đƣợc, phải đứng ở
cạnh đƣờng, vái chào. Tháo hỏi:
- Quốc cữu đi đâu vậy?
Thừa nói:
- Thiên tử vừa cho vời vào ban cho áo gấm và đai ngọc này.
233
Tháo nói:
- Nhân việc gì mà vua ban cho thế?
Thừa nói:
- Nhân thiên tử nhớ đến công cứu giá ở Tây Đô ngày xƣa nên ban cho những đồ quý ấy.
Tháo nói:
- Cởi đai cho ta xem.
Phục Hoàng hậu khâu mật chiếu vào trong đai ngọc.
Thừa cũng đoán trong đai có mật chiếu, sợ Tháo khám thấy, ngần ngừ không cởi. Tháo sai tả hữu lột ra,
xem ƣớc chừng nửa giờ, rồi cƣời mà nói rằng:
- Quả nhiên là đai ngọc đẹp lắm. Cởi nốt áo ta xem!
Thừa trong lòng sợ hãi, không dám cƣỡng, phải cởi áo đƣa ra. Tháo cầm lấy, soi lên bóng mặt giời nhìn
xem từng tý. Xem xong Tháo mặc vào mình, đeo cả đai rồi hỏi tả hữu:
- Dài hay vắn?
Tả hữu khen áo đai vừa vặn lắm. Tháo bảo Thừa:
- Quốc cữu cho lại ta áo này, đai này có đƣợc không?
Thừa nói:
- Của vua ban cho, tôi không dám biếu. Xin về may bộ khác để dâng thừa tƣớng.
Tháo hỏi:
- Quốc cữu nhận áo đai ấy, ở trong có ý gì không?
Thừa thất kinh nói rằng:
- Tôi đâu dám thế! Có phải thừa tƣớng muốn dùng tôi xin dâng.
Tháo nói:
- Quốc cữu chịu ơn vua, ta sao nỡ cƣớp! Ta nói bỡn đấy thôi.
Rồi cởi áo và đai trả Đổng Thừa.
Thừa từ biệt Tháo về nhà, đến đêm ngồi một mình trong thƣ phòng, đem áo bào ngắm đi ngắm lại, chẳng
thấy gì. Thừa nghĩ: "Vua cho áo và đai, dặn xem kỹ, tất là có thâm ý nay không thấy dấu vết gì là cớ làm
sao". Lại đem đai ngọc ra xem, chỉ thấy ngọc trắng lóng lánh, thêu con rồng nhỏ vờn trong đám hoa, đằng
sau lót gấm đỏ, đƣờng chỉ thực vuông vắn phẳng phiu, tịnh không có một dấu vết nào. Thừa lấy làm ngờ,
đặt ở trên án thƣ, giở đi giở lại tìm tòi. Lúc lâu, mỏi lắm, Thừa toan nằm xuống nghỉ, bỗng nhiên hoa đèn [email protected]
234
rơi vào đai, cháy đến lần lót. Thừa vội vàng gạt đi, nhƣng đã cháy hết một chỗ, lộ ra lần lụa trắng, trông
hình nhƣ có vết máu. Thừa lấy ngay dao tách ra xem, thì thấy tờ mật chiếu của vua, viết bằng máu. Trong
chiếu nói rằng:
"Trẫm nghe: Trong đạo nhân luận, cha con là trọng; trong phận tôn ty, vua tôi là trọng. Lâu nay giặc Tháo
hống hách lộng quyền, khinh rẻ quân phụ, kết hợp bè đảng, làm nát chính thế của triều đình; thƣởng, phạt,
sắc, phong, lấn cả chủ quyền của trẫm. Trẫm đêm ngày lo nghĩ, sợ thiên hạ nguy cấp đến nơi. Ngƣơi là
đại thần nhà nƣớc, lại là chí thân với trẫm, nên nhờ đến Cao Đế ngày xƣa, dựng nghiệp khó nhọc, tập hợp
lấy ngƣời trung nghĩa, trừ giết kẻ gian thần, để yên xã tắc, thì may cho tổ tông nhà Hán lắm.
Trẫm cắn ngón tay lấy máu, viết thƣ cho ngƣơi, ngƣơi nên nghĩ ba bốn lần cho kỹ, chớ phụ ý trẫm.
Niên hiệu Kiến An, năm thứ bốn, tháng ba, viết tờ chiếu này".
Đổng Thừa xem xong, nƣớc mắt chảy ròng ròng, suốt đêm không ngủ đƣợc. Sớm ngày đứng dậy, Thừa
lại đến thƣ phòng xem lại tờ chiếu hai ba lần, chƣa nghĩ đƣợc mƣu kế gì. Thừa bèn đặt tờ chiếu trên ghế,
lo tìm kế trừ Tào, nhƣng chƣa nghĩ đƣợc kế gì thì nhọc quá gục xuống kỷ ngủ
thiếp đi.
Chợt có quan thị lang là Vƣơng Tử Phục đến chơi. Ngƣời nhà biết Tử Phục với Đổng Thừa là chỗ bạn
thân, không dám ngăn trở. Tử Phục vào thẳng tƣ phòng, thấy Thừa ngủ say, ở dƣới tay áo lại để một
mảnh lụa trắng hơi lộ ra chữ "Trẫm". Tử Phục lấy làm nghi, sẽ nâng tay áo, cầm lấy mảnh lụa, xem xong,
giấu vào ống tay áo mình, rồi đánh thức Thừa dậy:
- Quốc cữu thật là rỗi quá! Sao mà ngủ đƣợc kỹ thế?
Thừa giật mình, nhìn không thấy tờ chiếu, sợ hãi mất vía, chân tay luống cuống.
Tử Phục nói:
- Ngƣơi định giết Tào Công, ta phải ra thú!
Thừa khóc nói rằng:
- Nếu anh làm thế, nhà Hán hỏng mất!
Tử Phục nói:
- Ta nói đùa đó, tổ tôn ta mấy đời ăn lộc nhà Hán, há lại không có lòng trung? Ta xin giúp anh một tay để
giết thằng quốc tặc.
Thừa nói:
- Anh có bụng ấy, thực là may lớn cho nhà nƣớc!
Tử Phục cầm tay Đổng Thừa, dắt vào nhà trong mà nói rằng:
- Nên vào mật thất, để cùng lập nghĩa trạng, liều bỏ ba họ để báo ơn vua.
Thừa mừng lắm, lấy ngay một bức lụa trắng, trƣớc ký tên mình vào, rồi Tử Phục cũng ký tên. Ký xong,
Tử Phục nói:
- Tôi có ngƣời bạn thân là tƣớng quân Ngô Tử Lan, nên để cho ông ấy cùng bàn mƣu với ta.
235
- Thừa nói:
Trong cả đám đại thần chỉ có tràng thủy hiệu úy Chủng Tập và nghị lang Ngô Thạc là tâm phúc với tôi.
Hai ngƣời ấy tất cũng cùng bàn mƣu với ta đƣợc.
Đang bàn chuyện, ngƣời nhà vào báo có Chủng Tập và Ngô Thạc đến chơi.
Thừa nói:
- Thực là trời giúp ta đó!
Thừa bảo Tử Phục hãy núp vào sau bình phong, mời hai ngƣời vào thƣ viện, ngồi chơi uống nƣớc. Uống
nƣớc rồi, Chủng Tập hỏi Đổng Thừa rằng:
- Việc đi săn ở Hứa Điền, ông có tức không?
Thừa nói:
- Tức thì tức, nhƣng làm gì đƣợc?
Thạc nói:
- Ta muốn giết nó đi, nhƣng giận rằng chẳng có ai giúp đỡ.
Tập lại nói:
- Trừ hại cho nƣớc, dù có chết cũng không tiếc gì thân.
Bấy giờ Vƣơng Tử Phục núp ở sau bình phong mới chạy ra nói rằng:
- Các ngƣơi muốn giết Tào Công, ta phải ra thú, hiện có Đổng quốc cữu làm chứng.
Chủng Tập nổi giận nói rằng:
- Chúng ta là trung thần có sợ gì chết! Chúng ta chết làm ma nhà Hán, còn hơn nhà ngƣơi sống mà a dua
với đứa phản tặc.
Đổng Thừa cƣời nói rằng:
- Chúng tôi cũng vì việc ấy mà muốn tiếp hai ông ở đây để bàn, Vƣơng Thị Lang nói đùa đó.
Nói rồi móc ống tay áo, lấy tờ mật chiếu ra đƣa cho hai ngƣời xem. Hai ngƣời đọc chiếu,
nƣớc mắt tuôn
ra hai hàng.
Thừa mời hai ngƣời ký tên. Tử Phục nói:
- Xin ba ông hãy ở đây, để tôi đi mời Ngô Tử Lan nữa.
Tử Phục đi đƣợc một hồi, rồi cùng với Tử Lan đến. Mọi ngƣời chào nhau, cùng ký tên cả. Thừa mời vào
nhà trong uống rƣợu. Chợt có quân vào báo rằng:
236
- Có thái thú Tây Lƣơng là Mã Đằng đến thăm.
Thừa bảo đầy tớ ra nói dối rằng Thừa mệt không ra tiếp kiến đƣợc.
Lính canh cửa ra bảo thế, Mã Đằng giận nói rằng:
- Tối hôm qua ở ngoài cửa Đông Hoa, trông thấy mặc áo gấm đeo đai đi ra, nay cớ sao lại nói dối rằng
ốm? Ta không phải vô cớ đến đây, sao lại từ chối ta?
Lính canh vào lại kể rõ Mã Đằng giận và nói những gì, Thừa mới đứng dậy nói rằng:
- Xin các ông ngồi chờ tôi đây, để tôi ra một lát thôi.
Rồi Thừa ra mời Mã Đằng vào công đƣờng. Chào lễ xong, ngồi yên rồi. Đằng mới trách rằng:
- Tôi vào chầu sắp trở về, cho nên lại đây để từ biệt, sao lại cáo bệnh không muốn tiếp?
Thừa nói:
- Vì mới bị đau cho nên không ra nghênh tiếp đƣợc, xin chịu tội với sứ quân.
Đằng nói:
- Mặt phớn phở xuân sắc thế kia, bệnh ở đâu thế?
Thừa không biết trả lời thế nào. Đằng vung tay áo đứng dậy, than thở bƣớc xuống thềm nói rằng:
- Lũ này không phải là những kẻ cứu nƣớc!
Thừa thấy nói thế, cố giữ lại hỏi rằng:
- Ông bảo ai không phải là ngƣời cứu nƣớc?
Đằng nói:
- Việc đi săn ở Hứa Điền ta còn tức đầy ruột, ông là chí thích của nhà nƣớc, cứ mê mải về tửu sắc chẳng
lo gì đến việc giết giặc, sao đƣợc gọi là ngƣời phù tai cứu nạn của nhà vua?
Thừa còn sợ Đằng đánh lừa, giả cách giật mình nói rằng:
- Tào thừa tƣớng là đại thần nhà nƣớc, triều đình trông cậy vào cả, sao ông dám nói thế?
Đằng hầm hầm mặt lại mắng rằng:
- Ngƣơi còn cho thằng giặc Tào là ngƣời tốt à!
Thừa xua tay nói:
- Ở đây tai vách mạch rừng, xin ông nói khẽ chứ!
Đằng lại mắng rằng:
237
- Đối với đồ ham sống sợ chết không thể cùng bàn việc lớn!
Nói xong đứng dậy toan về. Thừa biết Mã Đằng là ngƣời trung nghĩa, mới nói rằng:
- Ông hãy nguôi cơn giận, xin xem cái này!
Liền mời Mã Đằng vào thƣ phòng, lấy tờ chiếu cho xem. Đằng đọc xong, tóc lông dựng ngƣợc cả lên,
nghiến răng rít lƣỡi, máu chảy đầy mồm, bảo Thừa rằng:
- Hễ ông khởi sự, tôi xin đem cả quân Tây Lƣơng đến làm ngoại ứng.
Đoạn Mã Đằng trỏ vào năm ngƣời ngồi trên nói rằng:
- Giá ta đƣợc mƣời ngƣời cùng nhƣ thế này cả thì việc tất phải xong.
Thừa nói:
- Ngƣời trung nghĩa không thể có nhiều, nếu cộng sự với những ngƣời không ra gì thì lại làm hỏng việc.
Mã Đằng mƣợn sổ tên các quan trong triều xem một lƣợt, từng tên một, để tính xem đồng mƣu ƣớc đƣợc
bao nhiêu ngƣời. Xem đến chỗ tôn tộc họ Lƣu, Đằng vỗ tay lên hỏi rằng:
- Sao không bàn với ngƣời này?
Mọi ngƣời hỏi:
- Ngƣời nào vậy?
Mã Đằng thong thả nói tên ngƣời ấy ra.
Thế thực là:
Vốn là quốc cữu vâng lời chiếu
Lại gặp tôn thần giúp việc vua.
Chƣa biết Mã Đằng nói ai, xem đến hồi sau sẽ rõ.
238
HỒI 21
Tào Tháo uống rượu luận anh hùng;
Quan Công lừa mưu giết Xa Trụ
Thứa vội hỏi Mã Đằng:
- Ông muốn rủ ai?
Đằng nói:
- Hiện bây giờ có Dự Châu mục là Lu Huyền Đức ở đây sao không tìm đến?
Thừa nói:
- Ngƣời ấy tuy là chú vua, nhƣng cũng nƣơng dựa vào Tào Tháo, sao chịu làm việc này?
Đằng nói:
- Tôi xem trong cuộc đi săn hôm trƣớc, khi Tào Tháo đứng trƣớc mặt vua nhận lời chúc mừng của các
quan, Vân Trƣờng đứng sau Huyền Đức vác đao toan giết Tháo, nhƣng Huyền Đức đƣa mắt, lại thôi.
Huyền Đức không phải là không muốn giết Tào Tháo, vị sợ nanh vuốt của Tháo nhiều, sức mình không
làm nổi đấy thôi. Ông thử đến xem, ngƣời ấy tất đồng tâm với ta.
Ngô Thạc nói:
- Việc ấy không nên hấp tấp, xin hãy để bàn bạc cho chín đã.
Năm ngƣời đều về nhà.
Đêm khuya hôm sau Đổng Thừa mang tờ chiếu đến nhà Huyền Đức. Lính canh vào báo, Huyền Đức ra
đón mời vào trong gác ngồi chơi. Quan, Trƣơng đứng hầu bên cạnh. Huyền Đức hỏi:
- Canh khuya, quốc cữu đến đây tất có việc gì gấp?
Thừa nói:
- Ban ngày cƣỡi ngựa đến chơi, sợ Tào Tháo ngờ cho nên đêm khuya mới đến.
Huyền Đức lấy rƣợu khoản đãi, Thừa nói:
- Bữa nọ trong cuộc đi săn, Vân Trƣờng muốn giết Tào Tháo, tƣớng quân lại đƣa mắt lắc đầu để ngăn đi,
là ý làm sao?
Huyền Đức thất kinh nói:
- Sao ông biết?
Thừa nói:
- Ngƣời ta không ai trông thấy, chỉ có tôi biết mà thôi.
Huyền Đức không thể giấu đƣợc nữa mới nói thực rằng: [email protected]
239
- Em tôi thấy Tháo lấn quyền vua cho nên tức giận đó.
Thừa che mặt khóc nói rằng:
- Giá thử tôi con triều đình, ai cũng đƣợc nhƣ Vân Trƣờng, thì lo gì thiên hạ chẳng đƣợc thái bình?
Huyền Đức sợ là Tào Tháo sai đến dò la, bèn nói giả cách rằng:
- Tào thừa tƣớng sửa sang việc nƣớc lo gì không thái bình?
Thừa tái mặt đứng dậy nói rằng:
- Ông là hoàng thúc nhà Hán, cho nên ta vạch gan moi ruột để nói chuyện với ông, sao ông còn nói dối?
Huyền Đức nói:
- Tôi sợ quốc cữu không thực bụng, nên phải thử.
Đổng Thừa đƣa ngay tờ chiếu ra cho Huyền Đức xem. Huyền Đức lấy làm xót xa căm tức. Thừa lạ i đƣa
xem tờ nghĩa trạng, có sáu ngƣời ký tên là: Đổng Thừa, Vƣơng Tử Phục, Chủng Tập, Ngô Thạc, Ngô Tử
Lan và Mã Đằng.
Huyền Đức nói:
- Quốc cữu đã phụng chiếu đánh giặc, tôi dám đâu không cố sức khuyển mã.
Thừa lạy tạ mời ký tên, Huyền Đức ký "Tả tƣớng quân, Lƣu Bị", rồi đƣa lại Thừa nhận lấy. Thừa nói:
- Nên mời thêm ba ngƣời nữa, họp đủ mƣời ngƣời trung nghĩa để trừ quốc tặc.
Huyền Đức nói:
- Nên thong thả, chớ hấp tấp khinh thƣờng để tiết lộ việc lớn.
Hai ngƣời cùng nhau luận bàn đến tận canh năm mới chia tay.
Huyền Đức bấy giờ sợ Tào Tháo nghi mình mƣu đồ gì, bèn làm một vƣờn rau ở sau nhà ngày ngày vun
xới tƣới tắm, để làm cách che mắt cho Tháo khỏi ngờ.
Quan, Trƣơng thấy vậy hỏi rằng:
- Anh không lƣu tâm đến việc lớn thiên hạ, học làm chi cái việc của kẻ tiểu nhân này?
Huyền Đức nói:
- Hai em biết đâu ý anh!
Hai ngƣời từ đó không dám nói gì nữa.
Một hôm Quan Vũ, Trƣơng Phi cùng đi chơi vắng, Huyền Đức đang lom khom tƣới rau, bỗng thấy Hứa [email protected]
240
Chử và Trƣơng Liêu dẫn vài chục ngƣời vào vƣờn, nói rằng:
- Thừa tƣớng sai chúng tôi đến mời sứ quân đến ngay phủ.
Huyền Đức giật mình, hỏi:
- Việc gì khẩn cấp thế, hai ông?
Hứa Chử thƣa:
- Hai chúng tôi thấy sai thì vâng lệnh đi mời, chớ không đƣợc biết việc chi.
Huyền Đức theo hai ngƣời vào phủ yết kiến Tháo, Tháo cƣời nói rằng:
- Huyền Đức độ này ở nhà làm một việc lớn lao đấy nhỉ.
Huyền Đức sợ tái mặt. Tháo cầm tay Huyền Đức dắt vào vƣờn ở sau nhà, nói rằng:
- Huyền Đức học làm vƣờn, chắc cũng không phải là việc dễ dàng?
Huyền Đức bấy giờ mới vững dạ, đáp rằng:
- Không có việc gì, làm để tiêu khiển đó thôi.
Tháo nói:
- Vừa rồi thấy trên cành mai đã có quả xanh, sực nhớ khi trƣớc đi đánh Trƣơng Tú, đi đƣờng không có
nƣớc, tƣớng sĩ khát cào cuống họng. Bấy giờ ta nghĩ đƣợc một kế, cầm roi trỏ hão nói rằng: Trƣớc mặt có
rừng mơ. Quân sĩ nghe thấy nói đến mơ, ai cũng ứa nƣớc dãi, đỡ đƣợc khát nƣớc. Nay có mơ thật, nên hái
xuống mà thƣởng. Vả lại rƣợu nấu vừa chín, cho nên mời sứ quân đến tiểu đình uống rƣợu.
Huyền Đức bấy giờ trấn tĩnh lại đƣợc, theo đến tiểu đình, đã thấy bày mâm bát, giữa bàn bày một đĩa mơ
xanh, một bình rƣợu nóng.
Hai ngƣời ngồi đối diện, ăn uống vui vẻ. Lúc rƣợu ngà ngà say, chợt thấy mây đen mù mịt, cơn mƣa to
sắp kéo đến.
Quân hầu trỏ lên trời bẩm:
- Có vòi rồng lấy nƣớc.
Tháo và Huyền Đức cùng dựa vào bao lơn ngắm xem, Tháo hỏi:
- Sứ quân có biết rồng nó biến hóa thế nào không?
Huyền Đức nói:
- Tôi chƣa đƣợc tƣờng.
Tháo nói:
- Rồng lúc thì to, lúc thì nhỏ, lúc thì bay, lúc thì nấp. Lúc to thì nổi mây phun mù; lúc nhỏ thì thu hình ẩn [email protected]
241
bóng; khi bay ra thì liệng trong trời đất; khi ẩn thì lẩn núp ở dƣới sóng. Nay đang mùa xuân, rồng gặp thời
biến hóa, cũng nhƣ là ngƣời ta lúc đắc chí, tung hoành trong bốn bể. Rồng ví nhƣ anh hùng trong đời.
Huyền Đức lâu nay đã đi khắp bốn phƣơng, bao nhiêu anh hùng đời nay, hẳn đã biết cả, xin thử nói cho
nghe.
Huyền Đức thƣa:
- Bị này ngƣời trần mắt thịt, biết đâu đƣợc anh hùng.
Tháo nói:
- Huyền Đức không nên nhún mình quá!
Huyền Đức nói:
- Bị nay đƣợc nhờ ơn thừa tƣớng làm quan trong triều, anh hùng trong thiên hạ thực không đƣợc biết.
Tháo nói:
- Đã đành không biết mặt, nhƣng cũng có nghe tiếng chứ?
Huyền Đức nói:
- Viên Thuật ở Hoài Nam, binh lƣơng nhiều, có thể cho là anh hùng đƣợc chăng?
Tháo cƣời nói:
- Xƣơng khô trong mả, chỉ nay mai là ta bắt đƣợc!
Huyền Đức lại nói:
- Anh Viên Thuật là Viên Thiệu ở Hà Bắc, bốn đời làm tam công, có nhiều đầy tớ cũ; hiện nay nhƣ con
hổ dữ hùng cứ ở Ký Châu; bộ hạ nhiều tay tài giỏi, có thể cho là anh hùng đƣợc chăng?
Tháo lại cƣời nói:
- Viên Thiệu ngoài mặt mạnh bạo, trong bụng nhút nhát, thích mƣu mẹo mà không quyết đoán, làm việc
lớn lại lo đến bản thân, thấy lợi nhỏ thì lại quên mình, không thể gọi là anh hùng đƣợc!
Huyền Đức lại nói:
- Có một ngƣời nổi tiếng trong tám kẻ tuấn kiệt, uy danh khắp cả chín châu, là Lƣu Cảnh Thăng, có thể
cho là anh hùng đƣợc chăng?
Tháo lại cƣời:
- Lƣu Biểu có hƣ danh nhƣng không có thực tài, không phải anh hùng.
Huyền Đức lại nói:
- Có một ngƣời, sức lực đƣơng khỏe, đứng đầu xứ Giang Đông, là Tôn Bá Phù, hẳn là anh hùng?
242
Tháo nói:
- Tôn Sách nhờ danh tiếng của bố, không phải anh hùng.
Huyền Đức lại nói:
- Lƣu Quý Ngọc ở Ích Châu có phải là anh hùng không?
Tháo nói:
- Lƣu Chƣơng, tuy là tôn thất, nhƣng chỉ là con chó giữ nhà, sao lại gọi là anh hùng đƣợc?
Huyền Đức lại nói:
- Nhƣ bọn Trƣơng Tú, Trƣơng Lỗ và Hàn Toại thì thế nào?
Tháo vỗ tay cƣời to:
- Lũ tiểu nhân nhung nhúc ấy thì nói làm gì!
Huyền Đức nói:
- Ngoài những ngƣời ấy ra, Bị thực không còn biết ai nữa.
Tháo nói:
- Anh hùng là ngƣời trong bụng có chí lớn, có mƣu cao, có tài bao trùm đƣợc cả vũ trụ, có chí nuốt cả trời
đất kia.
Huyền Đức mới hỏi:
- Ai có thể xứng đáng đƣợc nhƣ thế?
Tào Tháo lấy tay trỏ vào Huyền Đức, rồi lại trỏ vào mình nói rằng:
- Anh hùng thiên hạ bây giờ chỉ có sứ quân và Tháo mà thôi.
Huyền Đức nghe nói, giật nẩy mình, cái thìa đôi đũa đƣơng cầm ở tay, rơi cả xuống đất. Giữa lúc bấy giờ,
cơn mƣa u ám, có một tiếng sét thực dữ. Lƣu Bị từ từ cúi xuống nhặt đũa và thìa, nói tảng rằng:
- Gớm ghê! Tiếng sét dữ quá!
Tháo cƣời hỏi rằng:
- Trƣợng phu cũng sợ sấm à!
Huyền Đức nói:
- Đức thánh ngày xƣa gặp lúc sấm dữ gió to cũng đổi sắc mặt, huống chi là tôi đây sao lại không sợ?
Huyền Đức đã che đậy đƣợc hết cả mọi việc giật mình đánh rơi cả thìa đũa khi nghe Tháo gọi mình là anh
hùng.
243
Tháo thấy thế không ngờ gì Huyền Đức nữa.
Đời sau có thơ rằng:
Gƣợng vào hang ổ, tạm nƣơng mình
Nói rõ anh hùng sợ thất kinh
Mƣợn tiếng sấm vang ra vẻ sợ
Tùy cơ ứng biến thật tài tình!
Giời vừa mƣa xong, có hai ngƣời tay cầm bảo kiếm, xông vào tận vƣờn sau, đến thẳng tận trƣớc đình,
lính canh ngăn lại không đƣợc. Tháo trông ra thì là Quan Vũ và Trƣơng Phi.
Nguyên là hai ngƣời ra ngoài thành săn bắn vừa về, nghe thấy Huyền Đức bị Trƣơng Liêu, Hứa Chử mời
đi, vội vàng chạy ngay đến tƣớng phủ dò xem việc gì. Thấy nói ở vƣờn sau sợ có xảy ra điều gì, nên hai
ngƣời xông thẳng vào. Vào đến nơi thấy Huyền Đức đang ngồi uống rƣợu với Tào Tháo, hai ngƣời bèn
cầm gƣơm đứng hầu.
Tháo hỏi:
- Hai ngƣời đi đâu?
Vân Trƣờng thƣa:
- Chúng tôi nghe Thừa Tƣớng cùng anh tôi uống rƣợu, nên chúng tôi lại đây múa gƣơm để mua vui!
Tháo cƣời, nói rằng:
- Đây có phải là "Hội Hồng Môn" đâu mà phải dùng đến Hạng Trang, Hạng Bá?
Huyền Đức cùng cƣời.
Tháo sai lấy rƣợu "để hai Phàn Khoan uống cho tan cơn sợ".
Quan, Trƣơng lạy tạ. Một lát tiệc tan, Huyền Đức cáo từ trở về.
Vân Trƣờng nói:
- Anh làm chúng tôi sợ chết đi đƣợc!
Huyền Đức thuật lại chuyện đánh rơi đũa. Quan, Trƣơng hỏi:
- Thế là ý làm sao?
Huyền Đức nói:
- Độ này ta chịu khó làm vƣờn cuốc đất, cốt là để cho Tào Tháo không nghi ta có chí lớn. Ai ngờ nó lại
trỏ ngay vào ta mà bảo ta là anh hùng đời nay. Ta nghe nói rụng rời, đánh rơi cả đũa, lại sợ Tào Tháo ngờ,
cho nên mƣợn cớ là sợ sét để che giấu đi.
Quan, Trƣơng khen rằng:
244
- Anh thực là cao kiến!
Hôm sau Tào Tháo lại mời Lƣu Bị đến uống rƣợu. Trong khi đƣơng tiệc có ngƣời vào báo rằng:
- Mãn Sủng đi dò tin tức Viên Thuật đã về.
Tháo gọi vào hỏi, Sủng trình rằng:
- Công Tôn Toản đã bị Viên Thuật phá vỡ.
Huyền Đức vội vàng hỏi rằng:
- Xin cho biết rõ đầu đuôi làm sao?
Sủng nói:
- Tôn Toản đánh nhau với Thiệu không đƣợc, mới đắp thành chung quanh một vùng, trong dựng một cái
lầu cao mƣời trƣợng, gọi là "Dịch kinh", chứa ba mƣơi vạn hộc lúa để ăn giữ thành. Đôi khi quân trong
thành ra vào bị quân Thiệu rình bắt, quân trong xin ra cứu, Toản không cho ra, bảo rằng: "Nếu cứu một
lần, lần sau có ai đánh nhau chỉ mong ngƣời đến cứu thì không cố chết mà đánh nữa". Bởi thế lúc quân
Thiệu đánh vào, quân Toản nhiều ngƣời ra hàng. Lúc Toản thế cô lắm, có sai ngƣời đem thƣ đến Hứa Đô
cầu cứu, không ngờ đi nửa đƣờng lại bị quân Thiệu bắt đƣợc. Toản lại đƣa thƣ cho Trƣơng Yên, hẹn nhau
đốt lửa làm hiệu, trong đánh ra ngoài đánh vào. Ngƣời mang thƣ lại bị Viên Thiệu bắt đƣợc nốt. Thiệu
đƣợc thƣ ấy cứ nhƣ lời Toản hẹn với Yên, đốt lửa làm hiệu. Toản ở trong ngỡ là hiệu lửa của Trƣơng
Yên, mới tự ra đánh, không ngờ ra đến ngoài, bốn mặt quân phục nổi dậy. Quân mã của Toản mất quá
nửa, còn non một nửa lui về để giữ thành, lại bị Viên Thiệu đào ngầm dƣới đất, đem quân vào thẳng tận
dƣới lầu Toản ở, phóng hỏa đốt lầu, Toản không có đƣờng chạy, trƣớc giết vợ con, rồi tự thắt cổ chết, cả
nhà cùng bị lửa cháy. Ngay Viên Thiệu đƣợc cả quân Toản, thanh thế to lắm. Em Thiệu là Viên Thuật ở
Hoài Nam, kiêu ngạo, xa xỉ quá độ, không thƣơng gì đến quân dân, cho nên họ đều nổi loạn, Thuật
nhƣờng đế hiệu cho Viên Thiệu. Thiệu muốn lấy ngọc tỷ. Thuật hẹn xin tự đem đến. Hiện giờ Thuật
muốn bỏ Hoài Nam về Hà Bắc. Nếu để hai ngƣời hợp sức với nhau, thì rất khó đánh đƣợc, xin thừa tƣớng
liệu trừ trƣớc đi.
Huyền Đức nghe tin Công Tôn Toản đã chết, nghĩ đến ơn tiễn mình ngày xƣa, rất là thƣơng xót, lại không
biết Triệu Tử Long ở đâu, không đành dạ chút nào, nhân nghĩ vụng rằng: "Ta không nhân dịp này tìm kế
thoát thân, còn đợi đến bao giờ? ", liền đứng lên thƣa với Tào Tháo rằng:
- Nếu Thuật sang với Thiệu, tất phải đi qua Từ Châu, tôi xin lĩnh một cánh quân đón đƣờng đánh, chắt bắt
đƣợc.
Tháo cƣời nói:
- Để ngày mai tâu vua, rồi sẽ khởi binh.
Hôm sau Huyền Đức vào tâu vua. Tào Tháo sai Huyền Đức dốc xuất năm vạn quân mã, lại sai Chu Linh,
Lộ Chiêu cùng đi. Huyền Đức vào từ biệt vua, vua khóc tiễn đi.
Huyền Đức về nhà trọ, suốt đêm thu xếp khí giới và ngựa chiến, đeo ấn tƣớng quân, đốc thúc để đi cho
chóng. Đổng Thừa ra ngoài mƣời dặm tràng đình để tiễn. Huyền Đức nói:
- Xin quốc cữu hãy yên tâm. Chuyến này tôi đi tất có thể đáp lại ý muốn của ngài.
245
Thừa nói:
- Ông nên lƣu tâm, chớ phụ lòng vua.
Hai ngƣời từ giã nhau.
Quan, Trƣơng hai ngƣời ngồi trên ngựa bấy giờ mới hỏi anh rằng:
- Sao phen này anh đi vội vàng làm vậy?
Lƣu Bị nói:
- Ta ở Hứa Đô nhƣ chim lồng cá chậu, chuyến này đƣợc đi nhƣ cá vào bể lớn, chim lên mây xanh, không
bị giam hãm trong lồng trong chậu nữa.
Nói xong, hai ngƣời thúc quân mã Chu Linh, Lộ Chiêu đi mau.
Bấy giờ ở Hứa Đô, Quách Gia và Trình Dục đi kiểm tra tiền lƣơng vừa về, nghe thấy Tào Tháo sai Lƣu
Bị đem quân sang Từ Châu, vội vàng vào bẩm rằng:
- Sao thừa tƣớng lại sai Lƣu Bị đi đốc binh?
Tháo nói:
- Cho ra để chẹn đƣờng Viên Thuật.
Dục nói:
- Lúc Lƣu Bị còn giữ chức mục ở Dự Châu, chúng tôi xin thừa tƣớng giết đi, thừa tƣớng không nghe, nay
lại cho đi cầm quân, thế là thả rồng xuống bể, đuổi hổ về rừng, sau này muốn trừ đi còn làm sao đƣợc
nữa?
Quách Gia nói:
- Nếu thừa tƣớng không giết Lƣu Bị cũng chớ nên sai đi ra ngoài. Cổ nhân có nói rằng: "Một ngày thả
giặc, để lo muôn đời". Xin thừa tƣớng xét lại.
Tháo nghe ra, liền sai Hứa Chử đem năm trăm quân đuổi theo gọi Lƣu Bị về.
Hứa Chử vâng lệnh đi liền.
Huyền Đức đang đi, ở mặt sau bỗng thấy bụi mù, liền bảo với Quan, Trƣơng rằng
- Đây chắc là quân Tào Tháo đuổi theo.
Nói rồi lập trại, đóng quân lại, sai Quan, Trƣơng cầm binh khí đứng hai bên. Hứa Chử đến, thấy binh uy
nghiêm chỉnh, bèn xuống ngựa vào trại, ra mắt Huyền Đức. Huyền Đức hỏi:
- Ông đến có việc gì?
Chử nói:
246
- Phụng mệnh thừa tƣớng, mời tƣớng quân trở lại để bàn bạc việc khác.
Huyền Đức nói:
- Tƣởng đã ở ngoài, mệnh lệnh của vua cũng có điều không phải tuân theo, huống chi tôi đã chầu vua, lại
đƣợc vâng lời thừa tƣớng mà đi. Nay không còn việc gì phải bàn nữa, xin ông trở về ngay bẩm lại với
thừa tƣớng cho tôi.
Hứa Chử nghĩ rằng:
- Thừa tƣớng vốn đối đãi tử tế với Huyền Đức, nay không thấy dặn phải đánh nhau, vậy hãy đem lời Lƣu
Bị về bẩm lại, tùy ý ngài định đoạt.
Chử liền từ giã Huyền Đức về, vào hầu Tào Tháo thuật lại lời của Huyền Đức. Tháo ngần ngại chƣa
quyết, Trình Dục, Quách Gia nói rằng:
- Lƣu Bị không chịu đem quân trở lại, tất là đã thay lòng đổi dạ rồi.
Tháo nói:
- Ta đã sai Chu Linh, Lộ Chiêu đi theo kèm Lƣu Bị, vị tất hắn đã dám sinh biến. Vả ta đã sai, không nên
hối lại.
Bèn không đuổi theo Huyền Đức nữa.
Ngƣời sau có thơ rằng:
Gióng ngựa giục quân, lòng vội vã,
Nỗi lo canh cánh chiếu trong đai.
Hổ tung cũi sắt về rừng rậm,
Rồng phá then vàng, ra bể khơi...
Mã Đằng bấy giờ ở Hứa Đô, thấy Huyền Đức đã đi, ở châu mình lại có quân đến báo nhiều việc kíp, cho
nên cũng về Lƣơng Châu.
Huyền Đức đem quân đến Từ Châu, thứ sử là Xa Trụ ra đón. Yến tiệc xong, lũ Tôn Càn, My Chúc đều lại
yết kiến. Huyền Đức về nhà thăm vợ con, một mặt sai ngƣời dò xem tin tức Viên Thuật.
Thám tử về báo:
- Viên Thuật xa xỉ quá độ. Tƣớng Thuật là Lôi Bạc, Trần Lan cũng bỏ Thuật về núi Tung Sơn; thế Thuật
đã suy, Thuật phải
đƣa thƣ nhƣờng đế hiệu cho Viên Thiệu và đƣơng thu nhặt binh mã và các đồ cung
cấm ngự dụng, sắp đi qua Từ Châu.
Lƣu Bị nghe Viên Thuật sắp đến, dẫn Quan, Trƣơng và Chu Linh, Lộ Chiêu đem năm vạn quân ra đón
đánh, thì vừa gặp tiên phong của Thuật là Kỷ Linh đến.
Trƣơng Phi ra đánh nhau với Kỷ Linh, mới đƣợc mƣơi hợp, liền thét lớn một tiếng, đâm chết Kỷ Linh ngã
xuống chân ngựa. Quân lính thua chạy trốn cả. Thuật tự dẫn binh đến đánh. Huyền Đức chia quân làm ba
đƣờng. Chu Linh, Lộ Chiêu ở tả; Quan, Trƣơng ở hữu, tự mình đứng trung quân, ra ngoài cửa cờ mắng
Thuật rằng:
247
- Thằng phản nghịch vô đạo kia! Ta nay phụng chiếu ra đánh, mày nên tự trói tay lại hàng, ta sẽ tha cho
khỏi chết.
Viên Thuật mắng lại rằng:
- Thằng dệt chiếu đóng dép kia! Sao mày dám khinh ta?
Nói xong dốc binh vào đánh. Huyền Đức tạm lui, cho quân tả hữu hai bên ra đánh, quân Thuật thây nằm
khắp đồng, máu chảy thành vũng, sĩ tốt trốn đi không biết bao nhiêu, lại bị Lôi Bạc, Trần Lan ở Tung Sơn
ra cƣớp mất tiền nong lƣơng thảo. Thuật muốn về Thọ Xuân, lại bị trộm cƣớp đến đánh tập hậu, phải
đóng lại ở Giang Đình. Bấy giờ Thuật chỉ còn hơn một nghìn quân, toàn những ngƣời già yếu. Trời đang
nóng nực, lƣơng thực hết, chỉ còn ba mƣơi hộc lúa, phát cho quân sĩ, ngƣời nhà phải nhịn, chết đó i nhiều,
Thuật ăn cơm gạo xấu, không nuốt đƣợc, sai nhà bếp lấy mật ăn cho khỏi khát. Nhà bếp nói:
- Mật không có, chỉ có nƣớc máu!
Thuật đƣơng ngồi trên giƣờng, kêu to một tiếng, đâm nhào xuống đất, thổ ra đến một chậu máu, rồi chết.
Bấy giờ là tháng sáu, năm thứ bốn, niên hiệu Kiến An (một trăm chín mƣơi chín công nguyên).
Ngƣời sau có thơ rằng:
Cuối Hán, binh đao nổi bốn phƣơng,
Khéo đâu Viên Thuật cũng ngông cuồng!
Mấy đời không nghĩ nên công tƣớng,
Chút phận hòng toan vị đế vƣơng.
Tỷ ngọc vào tay thêm ngạo ngƣợc,
Điềm trời trƣớc mắt, uống khoe khoang.
Khát tìm mật uống tìm đâu thấy?
Thổ huyết nằm queo chẳng kẻ thƣơng!
Viên Thuật chết rồi, cháu là Viên Dận đem hài cốt cùng vợ con Thuật chạy về Lƣ Giang, bị tên Từ Cầu
giết sạch, cƣớp lấy ngọc tỷ đem đến Hứa Đô dâng Tào Tháo. Tháo mừng lắm, phong cho Từ Cầu làm thái
thú ở Cao Lăng. Từ bấy giờ ngọc tỷ lại về tay Tào Tháo.
Huyền Đức thấy Viên Thuật đã chết, dâng biểu về triều đình, và đƣa thƣ trình Tào Tháo biết, sai Chu
Linh, Lộ Chiêu về Hứa Đô, còn bao nhiêu binh mã đều lƣu lại để giữ Từ Châu, một mặt chiêu dụ những
nhân dân lƣu tán trở về an cƣ lạc nghiệp.
Chu Linh, Lô Chiêu về Hứa Đô vào hầu Tào Tháo thuật việc Huyền Đức giữ lại binh mã. Tháo giận lắm
muốn chém ngay hai ngƣời. Tuân Úc can rằng:
- Quyền ở Lƣu Bị, hai ngƣời làm thế nào đƣợc.
Tháo mới tha tội cho hai ngƣời.
Úc lại bàn rằng:
- Thừa tƣớng nên viết thƣ cho Xa Trụ, sai ở đó tìm cách trừ Lƣu Bị.
Tháo nghe kế ấy, mật sai ngƣời đến bảo Xa Trụ. Trụ mời Trần Đăng đến bàn.
248
Đăng nói:
- Việc ấy thực dễ, nay Lƣu Bị ra ngoài thành chiêu dụ nhân dân, không mấy ngày nữa sẽ về. Tƣớng quân
nên phục quân dƣới cửa cuốn ở ngoài thành, giả cách ra đón, đợi khi Lƣu Bị cƣỡi ngựa đến, chém cho
một nhát, tôi thì ở trên thành bắn xuống để chặn hậu quân của Lƣu Bị, thế là xong việc.
Trụ nghe theo kế ấy.
Trần Đăng về nói lại với bố là Trần Khuê. Khuê sai Đăng ra báo trƣớc cho Huyền Đức biết. Đăng vừa ra
khỏi thành gặp Quan Vũ, Trƣơng Phi bèn nói chuyện cho hai ngƣời hay.
Nguyên là Quan, Trƣơng về trƣớc, Huyền Đức về sau. Trƣơng Phi nghe nói, muốn chạy vào đánh ngay.
Vân Trƣờng ngăn lại nói rằng:
- Nó phục binh dƣới cửa cuốn bên thành, nếu vào thì mắc mẹo nó. Ta có một kế giết đƣợc Xa Trụ: Nhân
ban đêm, ta giả làm quân Tào đến Từ Châu, Xa Trụ tất ra đón, ra đến nơi thì ta giết đi.
Phi chịu rằng phải
Quân bộ hạ của Quan, Trƣơng sẵn có cờ hiệu của Tào, y giáp cũng giống nhau, đang nửa đêm, đến ngay
cửa thành gọi mở. Trên thành hỏi ai. Chúng thƣa:
- Quân mã Trƣơng Văn Viễn. Tào thừa tƣớng sai đến.
Quân giữ thành vào báo với Trụ. Trụ mời Trần Đăng lại bàn rằng:
- Không ra đón thì sợ có chuyện nghi kỵ, ra đón lại sợ có chuyện lừa dối.
Trụ lên thành nói rằng:
- Đêm khuya khó phân biệt đƣợc thực hƣ, xin để sáng mai hãy mở cửa.
Ở dƣới thành đáp rằng:
- Chỉ sợ Lƣu Bị biết. Xin mở cửa mau.
Xa Trụ ngần ngừ chƣa quyết, dƣới thành thì cứ giục mở cửa mãi. Trụ đành phải mặc áo giáp lên ngựa,
dẫn một nghìn quân mã ra ngoài thành. Đi khỏi cầu, Trụ gọi to rằng:
- Văn Viễn ở đâu?
Trong bóng lửa sáng thấy ngay Vân Trƣờng cầm đao tế ngựa lại, xông thẳng vào Xa Trụ thét rằng:
- Thằng kia! Sao dám lừa dối muốn hại anh tao?
Trụ giật mình, đánh chƣa đƣợc vài hiệp, chống đỡ không nổi, quay ngựa chạy về. Chạy đến đầu cầu, Trần
Đăng ở trên thành bắn tên xuống nhƣ mƣa. Vân Trƣờng xấn lại, phất long đao một nhát chém Trụ ngã lăn
xuống đất rồi chặt lấy đầu, quay mặt vào thành giơ đầu Trụ lên hô rằng:
- Phản tặc là Xa Trụ ta đã giết rồi. Quân sĩ không có tội, hàng thì tha cả.
Quân sĩ đều cầm ngƣợc khí giới, xin hàng. Từ ấy quân dân đều đƣợc yên ổn cả.
249
Vân Trƣờng mang đầu Xa Trụ lại đón Huyền Đức nói rằng:
- Xa Trụ muốn mƣu hại anh, nay đã giết đƣợc rồi.
Huyền Đức thất kinh nói rằng:
- Tháo nó lại, thì làm thế nào?
Vân Trƣờng nói:
- Hễ nó lại, thì hai em xin ra đánh chớ sao!
Huyền Đức ân hận mãi, rồi vào Từ Châu. Các cụ già và trăm họ đón rƣớc đầy đƣờng Lƣu Bị đến phủ, tìm
Trƣơng Phi, thì Trƣơng Phi đã bắt cả nhà Xa Trụ đem giết rồi. Huyền Đức giận nói:
- Giết mất ngƣời tâm phúc của Tháo, sao nó chịu thôi?
Trần Đăng nói:
- Tôi có một kế, có thể lui đƣợc Tào Tháo.
Thế thực là:
Cô thân đã thoát ra hang hổ
Diệu kế còn toan rập khói lang
Chƣa biết Trần Đăng bàn kế gì, xem đến hồi sau sẽ rõ.
250
HỒI 22
Viên, Tào đều cất ba quân mã bộ;
Quan, Trương cùng bắt hai tướng Vương, Lưu
Trần Đăng hiến kế cho Lƣu Bị rằng:
- Tào Tháo chỉ sợ Viên Thiệu. Thiệu nay nhƣ hổ ngồi giữ ở các quận Ký, Thanh, U và Tinh. Quân mặc áo
giáp có vài trăm vạn; văn quan võ tƣớng rất nhiều, sao không viết thƣ sang đó mà cầu cứu.
Huyền Đức nói:
- Thiệu và tôi chƣa có đi lại với nhau bao giờ, vả lại vừa đánh em hắn, sao hắn chịu giúp.
Đăng nói:
- Ở đây có một ngƣời, ba đời thông gia với họ Viên, nếu đƣợc ngƣời ấy đƣa thƣ sang cho Thiệu, tất Thiệu
đem quân lại cứu.
Huyền Đức hỏi ai, Đăng nói:
- Ngƣời ấy là ngƣời ông xƣa nay vốn kính nể, sao nay lại quên?
Huyền Đức chợt nghĩ ra, hỏi:
- Có phải Trịnh Khang Thành tiên sinh không?
Đăng cƣời, nói:
- Chính phải!
Nguyên Trịnh Khang Thành tên là Huyền, chăm học, nhiều tài, khi trƣớc là học trò Mã Dung. Mỗi khi
Dung dạy học, bao giờ cũng treo một bức màn đỏ, ngoài thì học trò ngồi, trong thì đông những nhà trò,
con gái đứng hầu. Trịnh Huyền đến học trong ba năm, mắt không trông ngang. Dung lấy làm lạ. Đến khi
Trịnh Huyền học xong, trở về nhà, Dung than rằng:
- Học đƣợc bí truyền của ta, chỉ có một Trịnh Huyền.
Trong nhà Trịnh Huyền, thị tỳ đều thuộc Mao Thi.
Có một thị tỳ làm trái ý Huyền, Huyền bắt quỳ mãi dƣới thềm, một thị tỳ khác hỏi đùa:
- "Hồ vi hồ nê trung"? (làm sao ở trong đống bùn? Câu này trích trong kinh Thi).
Ngƣời kia lập tức đáp ngay:
- "Bạc ngôn vãng tố, phùng bỉ chi nộ" (vừa định phân trần lại gặp lúc ngƣời ta đang có cơn giận. Câu này
cũng trích ở kinh Thi).
Nhƣ thế thực là phong nhã.
Đời vua Hoàn Đế, Trịnh Huyền làm quan
thƣợng thƣ. Đến sau gặp loạn mƣời tên hoạn quan, Huyền bỏ
quan về ở Từ Châu làm ruộng. Huyền Đức khi ở Trác Quận đã thờ làm thầy, đến khi làm mục ở Từ Châu, [email protected]
251
thƣờng thƣờng vẫn đến hầu rất mực tôn kính.
Bấy giờ Huyền Đức nghĩ ra ngƣời ấy, lấy làm may lắm, liền cùng Trần Đăng đi đến nhà Trịnh Huyền, xin
Huyền viết thƣ cho Viên Thiệu.
Huyền nhận lời viết ngay một bức thƣ, giao cho Huyền Đức. Huyền Đức sai Tôn Càn đi suốt ngày đêm
đƣa thƣ đến Viên Thiệu.
Thiệu xem xong nghĩ rằng:
- Huyền Đức vừa đánh em ta, đáng nhẽ không giúp, nhƣng vì có lời của Trịnh thƣợng thƣ, đành phải đi
cứu.
Thiệu liền họp các văn võ bàn việc cất quân.
Mƣu sĩ là Điền Phong can rằng:
- Mấy năm khởi binh luôn, nhân dân mỏi mệt, kho tàng trống rỗng, không nên lại khởi đại quân. Trƣớc
hết hãy sai ngƣời dâng biểu tâu công thắng trận lên thiên tử, nếu biểu không dâng lên đƣợc, bấy giờ sẽ kể
tội ngăn trở của Tào Tháo, rồi đem binh đóng ở Lê Dƣơng, làm thêm thuyền bè ở Hà Nội, sửa sang khí
giới, phân phát tinh binh, đóng đồn ngoài biên ải. Nhƣ thế trong ba năm, việc lớn có thể xong đƣợc.
Mƣu sĩ khác là Thẩm Phối lại nói rằng:
- Điền Phong nói thế không phải. Lấy oai thần võ của minh công, sẵn có nền giàu mạnh ở đất Hà Sóc,
đem binh đánh giặc Tào, dễ nhƣ trở bàn tay, hà tất phải kéo dài ngày tháng.
Mƣu sĩ thứ ba là Thƣ Thụ nói:
- Cái mƣu đánh đƣợc, không cứ gì ở sự cƣờng thịnh, Tào Tháo đã có quyền trong tay, thi hành đƣợc pháp
lệnh, quân lính lại tập luyện giỏi, không nhƣ bọn Công Tôn Toản ngồi bó tay một chỗ. Nay không dùng
mƣu của Điền Phong, dấy một đội quân vô danh, tôi trộm nghĩ là không phải.
Lại có một mƣu sĩ nữa là Quách Đồ nói:
- Thế cũng không phải, đem binh đánh Tào Tháo sao gọi là vô danh? Ông nên kịp thời mƣu tính sớm định
nghiệp lớn. Xin ông nghe nhời Trịnh thƣợng thƣ, cùng Lƣu Bị đem nghĩa lớn đánh giặc Tào, trên hợp ý
trời, dƣới hợp lòng dân, thực là may lắm.
Bốn ngƣời tranh luận mãi; Viên Thiệu trù trừ chƣa quyết. Chợt có Hứa Du, Tuân Thẩm ở ngoài vào.
Thiệu nói:
- Hai ngƣời kiến thức rộng, thử xem chủ trƣơng thế nào?
Hai ngƣời thi lễ xong, Thiệu hỏi:
- Trịnh thƣợng thƣ gửi thƣ đến, bảo ta khởi binh giúp Lƣu Bị đánh Tào Tháo. Nên khởi binh hay không
nên khởi binh?
Hai ngƣời đồng thanh nói:
252
- Minh công lấy nhiều đánh ít, lấy khỏe đánh yếu, giết giặc Tào để giúp nhà Hán, khởi binh là phải lắm.
Thiệu nói:
- Hai ngƣời nói chính hợp ý ta!
Lập tức sai truyền lệnh cất quân; cho Tôn Càn về trƣớc báo với Trịnh Huyền, và hẹn Huyền Đức chuẩn bị
sẵn sàng để tiếp ứng; một mặt sai Thẩm Phối, Phùng Kỷ làm thống quân, Điền Phong, Tuân Thầm, Hứa
Du làm mƣu sĩ. Nhan Lƣơng, Văn Sú làm tƣớng quân, khởi quân mã mƣời lăm vạn, quân bộ mƣơi lăm
vạn, cả thảy ba mƣơi vạn tinh binh, tiến về Lê Dƣơng.
Xếp đặt đâu đấy rồi, mƣu sĩ nữa là Quách Đồ tiến lên nói:
- Minh công lấy nghĩa lớn đánh Tào Tháo, phải nên làm một bài văn hịch, nêu hết sự tàn ác của Tào
Tháo, truyền tờ hịch đi các quận, kể rõ lẽ tại sao mình đem quân đến đánh, thế mới là danh chính ngôn
thuận.
Thiệu bèn sai thƣ ký là Trần Lâm làm bài hịch. Nam tự là Khổng Chƣơng, vốn có danh tiếng. Đời vua
Hoàn Đế làm chủ bạ, nhân can Hà Tiến không nghe, lại gặp loạn Đổng Trác, Trần Lâm lánh nạn ở Ký
Châu, Thiệu dùng làm thƣ ký. Bấy giờ vâng lệnh thảo hịch, cầm bút viết xong ngay. Bài hịch nhƣ sau:
"Thƣờng nghe rằng: Minh chúa nhân nguy đế bầy kế; trung thần lo nạn để lập công. Bởi thế, phải có
ngƣời phi thƣờng, mới lập đƣợc việc phi thƣờng; có việc phi thƣờng, mới có công phi thƣờng. Cái công
phi thƣờng ấy, vốn không phải ngƣời thƣờng có thể làm nổi.
"Trƣớc kia nhà Tần vua yếu, Triệu Cao lộng quyền, hống hách trong triều, một tay tác oai tác phúc.
Ngƣời bấy giờ bị ức hiếp, không ai dám nói câu gì, đến nỗi có biến ở trong cung Vọng Di, tổ tôn nhà nó
bị tiêu diệt, để tiếng nhơ nhuốc đến ngày nay, làm gƣơng cho đời.
"Cuối đời Lã Hậu, Sản, Lộc, chuyên chính, trong giữ hai đạo quân, ngoài thống lĩnh nƣớc Lƣơng, nƣớc
Triệu; chuyên quyền ỷ thế, xử việc ở trong cấm sảnh, kẻ dƣới lăng loàn, ngƣời trên suy yếu, bốn bể ai
cũng lo sợ. Bởi thế Giáng Hầu và Chu Hữu Hầu tức giận nổi dậy giết sạch kẻ bạo nghịch, lập vua Thái
Tông, nhờ thế đạo vƣơng hƣng thịnh, sáng sủa và rõ rệt, ấy tức là cái nêu cao lập công của kẻ đại thần.
"Tƣ không là Tào Tháo ngày nay: Ông nó là trung thƣờng thị tên Đằng, cùng với bọn Tả Quan, Từ Hoàng
hƣng yêu tác quái, tham lam vô độ, nát đạo hại dân. Bố nó là Tung, làm con nuôi của Đằng, nhân có nhờ
đút lót mà đƣợc chức vị, xe vàng khiên ngọc, đem nộp cửa quyền, trộm giữ ngôi cao, làm nghiêng đổ
quyền lớn. Đến Tháo: Nòi giống sót của hoạn quan, vốn không có đức hạnh, gian gi độc ác, thích gây ra
sự biến loạn, vui mừng thấy sự tai vạ.
"Mạc Phú đây thống xuất hùng binh, quét trừ kẻ hung nghịch, gặp khi Đổng Trác lấn quan hại nƣớc, bèn
chống gƣơm khua trống, phát lịnh ra cõi Đông Hạ, thu dụng anh hùng, bỏ nết xấu để dùng đƣợc việc,
cho
nên mới cùng Tháo hợp mƣu, trao cho chức tỳ tƣớng, tƣởng là tài ƣng khuyển có thể dùng đƣợc. Không
ngờ nó ngu dại, kém mƣu lƣợc, khinh thƣờng sự tiến quân và lui quân, đến nỗi thất bại làm tổn thiệt quân
sĩ.
Mạc Phú lại chia thêm cho quân tinh nhuệ, sửa sang bù đắp cho nó, tâu xin cho nó sang Đông Quận lĩnh
chức thứ sử ở Duyện Châu; thân dê chó đội lốt hổ, để nó có chút quyền hành, mong rằng nó sẽ có phen
báo thù đƣợc trận thua trƣớc nhƣ quân Tần báo thù đƣợc nƣớc Tấn khi xƣa. Nhƣng Tháo lại thừa thế bạt
hổ, bạo ác càn rỡ, tàn dân, hại ngƣời lƣơng thiện. Vì thế quan thái thú Cửu Giang là Biên Nhƣợng, tài cán
giỏi giang, thiên hạ biết tiếng, nói thẳng lòng ngay, không xiểm ai, cũng bị nó hãm hại, đầu phải bêu, vợ
con phải tàn sát. Từ đó, sĩ phu ai cũng tức tối, nhân dân lại càng oán ghét; một ngƣời vung cánh tay cả [email protected]
253
châu cùng hƣởng ứng; cho nên thân nó bị thua ở Từ Châu, đất nó bị cƣớp về tay Lã Bố; bơ vơ cõi Đông,
không nơi nƣơng tựa, Mạc Phủ nghĩ đến nghĩa gốc mạnh cành yếu và thƣơng nó, không buộc nó vào
đảng của kẻ phản nghịch, cho nên lại giƣơng cờ, mặc áo giáp, cất quân sang đánh. Chiêng trống vang
lừng, Lã Bố tan vỡ, cứu cho nó khỏi chết, và khôi phục lại chức phƣơng bá cho nó, thế là Mạc Phủ ta tuy
không có công gì với dân Duyện Châu, nhƣng thực là làm phúc cho Tào Tháo to lắm. Đến khi loan giá trở
về, giặc cƣớp quấy rối (loạn Thôi, Dĩ), bấy giờ Ký Châu đang có việc đều phòng ở cõi bắc, ta chƣa rờ ra
ngoài đƣợc, cho nên sai tùng sự trung lang là Từ Huân sang truyền cho Tháo phải sửa sang chốn giao
miếu, giúp đỡ vua nhỏ. Nhƣng Tháo dám rông rỡ làm càn, hiếp vua thiên đô, khinh nhờn nhà vua, nát
phép loạn kỷ, ngồi giữ cả việc ba đài, chuyên chế triều chính, muốn thƣởng ai thì thƣởng, muốn giết ai thì
giết: Yêu ai thì ngƣời ấy sung sƣớng đến cả năm ngành; ghét ai thì ngƣời ấy phải chết cả ba họ; ai bàn tán
phải trái thì trị tội công khai, ai thầm vụng chê bai, thì bị giết ngấm ngầm. Vì thế trăm quan buộc miệng,
đƣờng sá đƣa mắt nhìn nhau. Còn các quan thƣợng thƣ thì chỉ nhớ buổi vào triều đến hội cho có mặt;
công khanh thì chỉ gọi là có chức phẩm mà thôi!
"Cho nên quan thái úy là Dƣơng Bƣu, từng giữ hai chức tƣ không và tƣ đồ, nhất phẩm trong nƣớc, Tháo
nhân thế mang lòng ghen ghét, vu cho tội trạng, đánh đập tàn nhẫn, đủ cả năm thứ hình cụ; tự ý làm càn,
không nghĩ đến phép nƣớc.
"Quan nghi lang là Triệu Ngạn, lời ngay nói thẳng có thể nghe theo, vì thế vua nghe nói động lòng, thay
đổi nét mặt, tỏ ý khen thƣởng, nhƣng Tháo định che lấp lẽ phải, chặn lấp đƣờng nói năng của mọi ngƣời,
tự tiện bắt Triệu Ngạn giết đi, không tâu cho vua biết.
"Lƣơng Hiếu vƣơng, là anh em ruột với Tiên đế, lăng mộ của ngƣời là nơi tôn quý, dẫu đến cây cối trên
mả, cũng phải kính cẩn gìn giữ, thế mà Tháo đem tƣớng sĩ, khai quật phá áo quan, bỏ lộ thây, cƣớp lấy
vàng báu, đến nỗi vua phải chảy nƣớc mắt, dân sĩ phải đau lòng.
"Nó lại đặt ra quan trung lang tƣớng, đào mả quan hiệu úy bới vàng: đi đến đâu tàn hại đến đó, xƣơng
trong mả phải bới cả ra ngoài. Nó ở ngôi Tam Công, làm việc trộm cƣớp, nhơ cả nƣớc, khổ đến dân, làm
hại cả ngƣời sống và ngƣời chết. Vả lại chính sự tế toái thảm khốc, luật lệ bầy ra thật nhiều, khác gì dò
bẫy đầy cả khe, hang hố lấp cả đƣờng, giơ tay mắc phải lƣới, đụng chân vấp phải cạm. Cho nên ở Duyện,
Dự có những ngƣời đau buồn, kinh đô có những nhà than vãn. Xem hết cả sử sách xƣa nay, những kẻ làm
tôi vô đạo, tham tàn ác nghiệt, đến Tháo là cùng.
"Mạc Phủ ta đang phòng ngoại gian, chƣa kịp dạy bảo nó, và cũng còn có ý khoan dung, mong cho nó tu
tỉnh lại. Nhƣng nó bụng dạ sài lang, mang tâm gây vạ, muốn đạp đổ cột rƣờng, làm cho nhà Hán suy yếu,
trừ giết kẻ trung chính chuyên làm kẻ kiêu hùng.
"Trƣớc kia ta gióng trống sang mặt bắc, đánh Công Tôn Toản, quân cƣờng khấu nghịch tặc cự nhau với
quân ta một năm, Tháo nhân quân ta chƣa đánh đƣợc, ngầm đƣa thƣ cho Toản, ngoài mặt giả làm giúp
quân ta, kỳ thực nó định đánh úp quân ta, may đƣợc ngƣời mang thƣ tiết lộ mƣu gian, Toản phải thua
chết. Cho nên nhuệ khí của nó phải nhụt và mƣu đồ của nó cũng không thành.
"Nay nó đóng giữ Ngao Xƣơng, chẹn sông giữ biển, muốn đem cánh tay con bọ ngựa chặn đƣờng của xe
thần sét.
"Mạc phủ nay phụng oai linh nhà Hán, dẹp yên bờ cõi, kích dài trăm vạn, ngựa khỏe nghìn dặm, đem
những tƣớng mạnh nhƣ Trung Hoàng, Hạ Dục, Ô Hoạch; dùng cái thế cung cứng nỏ bền, từ Minh Châu
vƣợt núi Thái Hàng; từ Thanh Châu qua sông Tế, sông Lũy đạt quân qua sông Hoàng Hà đánh mặt trƣớc;
quân kinh châu xuống đất Uyển, Diệp đánh mặt sau. Sấm vang, hổ sợ, khác gì cầm bó lửa đốt mớ bòng
bong, dốc nƣớc bể tƣới đống tro tàn, còn cái gì không bị tiêu diệt?
"Vả lại quân sĩ của Tháo ngƣời nào có thể đánh trận đƣợc toàn là ngƣời ở U, Ký, hoặc là quân sĩ của bộ [email protected]
254
hạ cũ, đều oán giận muốn về quê hƣơng, rỏ nƣớc mắt trông về phía bắc. Còn nhƣ dân ở Duyện, Dự và
quân sót của Lã Bố, Trƣơng Dƣơng, đều là bị ức hiếp, tạm bợ đi theo nó, vết thƣơng chƣa khỏi, quân nọ
quân kia thù địch lẫn nhau. Nếu ta lên núi cao đánh tiếng trống, phất cờ trắng chiêu hàng, thế tất đất lở
ngói tan, không đợi lƣỡi gƣơm phải dây máu mới dẹp yên đƣợc.
"Hiện nay nhà Hán suy đồi, kỷ cƣơng trễ nãi, triều đình không có một ngƣời phù tá nào giỏi, chân tay của
vua không có thể đánh dẹp đƣợc giặc: Trong kinh đô, những ngƣời lão luyện đều phải cúi đầu khép cánh,
không biết trông cậy vào đâu; tuy có kẻ trung nghĩa cũng bị nói ức hiếp, không làm thế nào thổ lộ đƣợc
khí tiết của mình?
"Vả lại Tháo sai bảy trăm tinh binh bộ hạ của nó, vây chốn cung khuyết, ngoài mặt giả làm giữ gìn cho
vua, kỳ thực là nó giam cầm vua. Chúng ta sợ rằng cái mầm soán nghiệp, nẩy ra từ đó. Ấy thực là buổi óc
gan lầm đất của trung thần và cái hội lập công của hào kiệt, chúng ta chẳng nên gắng sức dƣ!
"Tháo nó lại mạo làm chiếu vua, sai sứ cất quân. Ta sợ những châu quận ở xa, tƣởng là chiếu của vua
thực, cấp quân cho nó, thế là trái với lòng dân và vào hùa với quân phản nghịch, phí cả tiếng mình, lại để
thiên hạ chê cƣời. Nhƣng bậc minh triết, tất không làm thế.
"Nay mai, quân U, Tinh, Thanh, Ký, bốn châu cùng tiến lên. Thƣ ta đƣa đến Kinh Châu, xin phải cất quân
ngay, cùng quan kiến trung tƣớng quân (Trƣơng Tú) họp lại làm cho thanh thế đƣợc mạnh.
"Các châu quận cũng nên họp sẵn nghĩa binh, dàn khắp bờ cõi, thị võ dƣơng oai, cùng giúp ấy nền xã tắc.
Thế là cái công phi thƣờng sẽ đƣợc rõ rệt dựng nên.
"Ai mà lấy đƣợc đầu Tào Tháo sẽ đƣợc phong tƣớc hầu năm nghìn hộ,
thƣởng tiền năm nghìn vạn quan.
"Những bộ khúc tƣớng tá ai chịu quy hàng, đều tha tội chết. Mở rộng ân tín, ban bố phong thƣởng. Nay
làm tờ hịch này bá cáo thiên hạ, để ai nấy đều biết nhà vua đang có nạn nguy cấp.
"Cấp cấp nhƣ luật lệnh!".
Thiệu xem hịch xong mừng lắm, liền sai sứ giả đƣa đi khắp cả châu huyện và yết thị các nơi cửa ải, bến
đò. Bài hịch truyền đến tận Hứa Đô.
Bấy giờ Tào Tháo đƣơng bị chứng nhức đầu, nằm trên giƣờng. Tả hữu đem bài hịch vào trình. Tháo xem
xong rợn tóc rùng mình, mồ hôi toát ra nhƣ tắm, khỏi cả nhức đầu, từ giƣờng vùng dậy, ngoảnh lại hỏi
Tào Hồng:
- Ai làm bài hịch này?
Hồng nói:
- Bài ấy nghe đâu của Trần Lâm soạn.
Tháo cƣời nói:
- Có văn hay phải có võ lƣợc đi kèm, văn Trần Lâm tuy hay nhƣng võ lƣợc của Viên Thiệu lại dở, thì làm
thế nào!
Bèn họp các mƣu sĩ bàn việc nghênh địch, Khổng Dung thấy thế, vào nói với Tào Tháo rằng:
255
- Viên Thiệu thế to, không nên đánh nhau, hòa thì hơn.
Tuân Úc nói:
- Viên Thiệu là ngƣời vô dụng, hòa với nó làm gì?
Dung lại nói:
- Viên Thiệu có đất rộng, dân mạnh, bộ hạ nhƣ bọn Hứa Du, Quách Đồ, Thẩm Phối, Phùng Kỷ, đều là
những ngƣời mƣu trí; Điền Phong, Thƣ Thụ đều là trung thần; Nhan Lƣơng, Văn Sú đủ sức khỏe hơn ba
đội quân; còn nhƣ Cao Lãm, Trƣơng Cáp, Thuần Vu Quyền tuyền
là những danh tƣớng đời nay. Sao lại
bảo Thiệu là vô dụng?
Úc cƣời, nói:
- Thiệu binh nhiều mà không nghiêm chỉnh; Điển Phong tính cƣơng trực hay phạm ngƣời trên; Hứa Du
tham mà không khôn, Thẩm Phối hay tự cho mình là phải mà không có mƣu mẹo; Phùng Kỷ tính cả quyết
nhƣng không làm đƣợc việc. Mấy ngƣời ấy không ƣa nhau, tất rồi cũng có nội biến; Nhan Lƣơng, Văn Sú
tuy khỏe, nhƣng đồ thất phu ấy chỉ đánh một trận là bắt đƣợc; còn những đồ tầm thƣờng nhung nhúc, dẫu
có trăm vạn cũng chẳng kể vào đâu.
Khổng Dung ngồi nín lặng.
Tháo cƣời to, nói:
- Đều không ra ngoài sự tính toán của Tuân Văn Nhƣợc.
Liền gọi ngay tiền quân là Lƣu Đại, hậu quân là Vƣơng Trung dẫn năm vạn quân mang cờ hiệu "Thừa
tƣớng" sang Từ Châu đánh Lƣu Bị.
Lƣu Đại vốn làm thứ sử Duyện Châu, sau hàng Tào Tháo, Tháo cho làm thiên tƣớng. Cho nên Tháo sai
hắn cùng Vƣơng Trung mang quân đi trƣớc.
Tháo tự dẫn đại quân hai mƣơi vạn ra Lê Dƣơng để chống Viên Thiệu.
Trình Dục nói:
- Lƣu Đại, Vƣơng Trung hai ngƣời thừa tƣớng sai đi cùng không xứng việc.
Tháo nói:
- Ta cũng biết hai ngƣời ấy không phải tay địch nổi Lƣu Bị, nhƣng để hƣ trƣơng thanh thế.
Tháo lại dặn hai ngƣời:
- Không đƣợc khinh tiến, đợi ta phá đƣợc Thiệu, bấy giờ mới quay binh về đánh Lƣu Bị.
Lƣu Đại, Vƣơng Trung lĩnh binh đi.
Tháo đến Lê Dƣơng, hai bên cách nhau tám mƣơi dặm, cùng đào hào đắp lũy, giữ nhau không đánh, từ
tháng tám đến tháng mƣời. Nguyên là Hứa Du không bằng lòng để Thẩm Phối cầm quân; Thƣ Thụ thì
giận Viên Thiệu không dùng mƣu của mình, nội bộ lủng củng không hòa thuận với nhau, chẳng ai nghĩ gì [email protected]
256
đến việc tiến binh cả.
Viên Thiệu thì trong bụng nghi hoặc, cũng không muốn tiến binh.
Tháo thấy vậy mới gọi hàng tƣớng là Tang Bá, thủ hạ của Lã Bố sai giữ miền Thanh, Từ; Vu Cấm, Lý
Điển đóng đồn trên sông Hà; Tào Nhân thì thống lĩnh đại quân, đóng ở Quan Độ. Còn Tháo thì tự dẫn
một đội quân về Hứa Đô.
Đây nói Lƣu Đại, Vƣơng Trung dẫn năm vạn quân đến cách Từ Châu một trăm dặm đóng trại trong quân
giả vờ dựng một lá cờ hiệu Tào thừa tƣớng, không dám tiến binh vội, chờ đợi tin tức Hà Bắc.
Trong thành Từ Châu, Lƣu Bị cũng không biết hƣ thực thế nào, chƣa dám dấy quân, cũng nghe ngóng tin
tức Hà Bắc.
Chợt Tào Tháo sai ngƣời giục Lƣu Đại, Vƣơng Trung tiến binh. Hai ngƣời ở trong trại bàn nhau. Đại bảo
Trung:
- Anh đi đánh trƣớc.
Trung nói:
- Thừa tƣớng sai anh đi đánh trƣớc kia mà!
Đại nói:
- Ta là chủ tƣớng, sao lại ra đánh trƣớc đƣợc?
Trung nói:
- Thế thì anh với tôi cùng đi.
Đại nói:
- Chúng ta rút thăm, phải tên ngƣời nào, ngƣời ấy đi.
Vƣơng Trung rút phải chữ "Tiên", phải lĩnh một nửa quân mã, đến đánh Từ Châu.
Huyền Đức biết tin, mời Trần Đăng đến thƣơng nghị, nói rằng:
- Viên Thiệu tuy có quân đóng ở Lê Dƣơng, nhƣng các mƣu sĩ, đại thần không hòa thuận với nhau, vẫn
chƣa tiến binh. Còn Tào Tháo thì không biết ở đâu, nghe nhƣ trong quân Lễ Dƣơng không có cờ hiệu Tào
Tháo, sao ở đây lại thấy có cờ hiệu Tháo?
Đăng nói:
- Tào Tháo trăm nghìn quỷ kế, tất nó lấy Hà Bắc làm trọng, phải tự mình đôn đốc ở đấy, cố ý giấu cờ hiệu
đi, còn cờ hiệu ở đây chỉ là hƣ trƣơng thanh thế, tôi chắc Tào Tháo không có ở đây.
Huyền Đức ngoảnh lại hỏi Quan, Trƣơng:
- Hai em, ai đi dò xem hƣ thực?
257
Trƣơng Phi xin đi.
Huyền Đức bảo:
- Em táo bạo quá, không nên đi.
Trƣơng Phi nói:
- Cho có ngay Tào Tháo em cũng xin bắt nó đem về!
Vân Trƣờng nói:
- Để em xin đi.
Huyền Đức nói:
- Nếu Vân Trƣờng đi, anh mới vững dạ.
Vân Trƣờng dẫn ba nghìn quân mã ra khỏi Từ Châu.
Bấy giờ bắt đầu mùa đông, mây mờ u ám, hoa tuyết bay tán loạn. Quân mã xông vào trong tuyết bầy tr ận.
Vân Trƣờng tế ngựa cắp đao, gọi to Vƣơng Trung ra nói chuyện.
Trung nói:
Thừa tƣớng đến đây sao không hàng?
Vân Trƣờng nói:
- Ngƣời về mời thừa tƣớng ra trƣớc trận, ta sẽ thƣa chuyện.
Trung nói:
- Thừa tƣớng nào lại thèm ra nói chuyện với mày!
Vân Trƣờng giận lắm,
quất ngựa lên trƣớc. Vƣơng Trung vác giáo lại địch. Hai ngựa vừa gặp nhau, Vân
Trƣờng quay ngựa chạy về. Trung đuổi theo, vừa qua bờ núi, Vân Trƣờng quay ngựa lại, quát to một
tiếng, múa long đao vào đánh. Trung địch không nổi, sắp sửa quay ngựa chạy trốn, Vân Trƣờng tay trái
cắp ngƣợc bảo đao, tay phải nắm lấy thắt lƣng Vƣơng Trung, lôi xuống cắp ngang trên mình ngựa chạy
về.
Quân Vƣơng Trung chạy tán loạn cả.
Vân Trƣờng áp giải Vƣơng Trung về Từ Châu vào nộp Huyền Đức. Huyền Đức hỏi:
- Mày là ngƣời nào, hiện làm chức gì, dám trá xƣng là Tào thừa tƣớng?
Trung nói:
- Tôi nào dám thế, thừa tƣớng sai tôi lại đây hƣ trƣơng thanh thế để làm nghi binh, thừa tƣớng thực không [email protected]
258
có ở đây.
Huyền Đức sai lấy quần áo cho mặc, và cho cơm rƣợu tử tế rồi cho tạm giam lại, đợi bắt đƣợc Lƣu Đại sẽ
bàn định sau.
Vân Trƣờng nói:
- Tôi biết anh có ý muốn hòa giải, cho nên tôi mới bắt sống đem về.
Huyền Đức nói:
- Anh cũng sợ Dực Đức nóng nẩy giết chết Vƣơng Trung, cho nên anh không dám sai đi. Những ngƣời
này giết đi vô ích; để lại còn có thể làm chỗ (cớ) hòa giải.
Trƣơng Phi ra nói:
- Anh Hai bắt sống đƣợc Vƣơng Trung, còn Lƣu Đại em xin đi bắt sống đem về.
Huyền Đức nói:
- Lƣu Đại trƣớc làm thứ sử Duyện Châu, khi ở Hố Lao đánh Đổng Trác, y là một vị chƣ hầu ở một trấn,
nay làm tiền quân, em không nên khinh thƣờng:.
Phi nói:
- Bọn ấy có sá gì, em sẽ nhƣ anh Hai, bắt sống đem về cho mà xem.
Huyền Đức nói:
- Chỉ sợ em lại mất tính mạng của nó, lại làm lỡ việc lớn.
Phi nói:
- Hễ em giết nó, em xin đền mạng.
Huyền Đức bèn trao cho ba nghìn quân. Phi dẫn quân đi.
Lƣu Đại thấy Vƣơng Trung bị bắt, cứ giữ không ra đánh. Trƣơng Phi mỗi ngày đến trƣớc cửa trại chửi
mắng. Đại biết là Trƣơng Phi càng không dám thò ra. Phi giữ vài ngày, không thấy Đại ra, nghĩ ngay
đƣợc một kế, bèn truyền lệnh cho quân rằng:
- Canh hai đêm nay đi cƣớp trại.
Cả ngày hôm ấy, Trƣơng Phi chỉ ngồi trong trƣớng uống rƣợu, giả vờ say, tìm bới một lỗi nhỏ của một
tên lính canh, đánh cho một trận, trói ở trong dinh, truyền rằng: "Đợi đến đêm lúc nào ra quân sẽ giết để
tế cờ"; rồi bảo thầm tả hữu cởi trói cho nó trốn đi. Tên lính ấy đƣợc thoát, lẻn ra ngoài dinh, đi tắt ngay
đến trại Lƣu Đại, báo trƣớc cho Lƣu Đại biết việc Phi cƣớp trại đêm hôm ấy. Lƣu Đại thấy quân hàng
mình mẩy bị trọng thƣơng, chắc là nó nói thực, tối đến để trại không, đem quân phục ở ngoài.
Đêm hôm ấy, Trƣơng Phi chia quân ra làm ba đƣờng, đƣờng giữa sai ba mƣơi ngƣời vào cƣớp trại phóng
hỏa, còn hai đƣờng lẻn ra đằng sau trại, trông lửa cháy làm hiệu thì đánh ập lại. Đến canh ba, Trƣơng Phi [email protected]
259
dẫn tinh binh chẹn hẳn đằng sau Lƣu Đại. Đƣờng giữa ba mƣơi ngƣời kéo vào trại đốt lửa, phục quân Lƣu
Đại sắp kéo vào đánh, quân hai mặt của Trƣơng Phi đều xô ra.
Quân Đại rối loạn, không biết quân Phi nhiều ít thế nào, vỡ tan chạy trốn cả. Lƣu Đại dẫn một đội tàn
quân cƣớp đƣờng mà chạy, chẳng may gặp ngay Trƣơng Phi. Trong quãng đƣờng cùng, khó lòng lánh ẩn,
đánh nhau mới đƣợc một hiệp, Đại đã bị Trƣơng Phi bắt sống. Quân sĩ đều xin hàng.
Phi sai ngƣời về Từ Châu báo tin trƣớc. Huyền Đức bảo Vân Trƣờng rằng:
- Dực Đức xƣa nay tính khí thô lỗ, bây giờ cũng biết dùng mƣu, ta không lo gì nữa.
Liền thân đi ra ngoài thành để đón Lƣu Đại.
Phi hỏi:
- Anh vẫn chê em táo tợn, bây giờ thế nào?
Huyền Đức nói:
- Không nói khích, đời nào em chịu dùng mƣu mẹo
Phi cƣời ầm lên.
Huyền Đức thấy Lƣu Đại bị trói, vội vàng xuống ngựa cởi trói, nói:
- Em nó nhỡ xâm phạm đến mình ngài, xin ngài miễn chấp cho.
Nói rồi đón về Từ Châu, tha Vƣơng Trung ra, khoản đãi hai ngƣời tử tế. Huyền Đức nói rằng:
- Trƣớc kia Xa Trụ muốn hại tôi, cho nên tôi bất đắc dĩ phải giết đi, thừa tƣớng lại ngờ là tôi làm phản, sai
hai tƣớng quân đến hỏi tội. Tôi đội ơn thừa tƣớng, đang mong báo đáp, có đâu lại dám làm phản. Vậy nhờ
hai tƣớng quân về Hứa Đô phân trần giúp tôi, thì thật là may cho tôi lắm.
Lƣu Đại, Vƣơng Trung nói:
- Chúng tôi đƣợc đội ơn sâu sứ quân không giết. Nay về hầu thừa tƣớng xin hết lòng tìm đƣờng giảng
giải, đem cả lớn bé già trẻ hai nhà chúng tôi bảo lĩnh cho sứ quân.
Huyền Đức cảm tạ.
Hôm sau Huyền Đức trả lại cả quân mã cho hai ngƣời, lại tiễn ra ngoài thành. Lƣu Đại, Vƣơng Trung đi
chƣa đƣợc mƣời dặm, bỗng một tiếng trống nổi, Trƣơng Phi đứng giữa đƣờng quát to lên rằng:
- Anh ta sao khờ vậy? Bắt đƣợc hai tƣớng giặc sao lại tha cho?
Hai ngƣời ngồi trên ngựa run lẩy bẩy. Trƣơng Phi trừng mắt, cầm giáo xô lại. Bỗng đâu sau lƣng một
ngƣời tế ngựa lại mắng:
- Không đƣợc vô lễ!
Trông ra thì là Vân Trƣờng, Lƣu Đại, Vƣơng Trung bấy giờ mới vững dạ. Vân Trƣờng nói:
260
- Huynh trƣởng đã tha, sao em lại không tuân lệnh?
Phi nói:
- Phen này tha, lần sau nó lại đến.
Vân Trƣờng nói:
- Khi nào họ lại đến, sẽ giết cũng chƣa muộn.
Hai ngƣời đồng thanh nói:
- Dù thừa tƣớng giết cả ba họ chúng tôi, chúng tôi cũng không dám đến nữa, xin tƣớng quân tha tội.
Trƣơng Phi nói:
- Cho cả Tào Tháo đến nữa, ta cũng đánh cho nó không còn mảnh giáp. Lần này ta gửi hai cái đầu đấy.
Lƣu Đại, Vƣơng Trung ôm đầu thui thủi đi. Quan, Trƣơng cùng về, nói với Huyền Đức.
Tôn Càn bảo Huyền Đức rằng:
- Từ Châu là đất trống cả bốn mặt, không ở lâu đƣợc, không bằng chia quân ra đóng Tiểu Bái, giữ gìn Hạ
Phì làm thế ỷ giốc để phòng Tào Tháo đến.
Huyền Đức nghe theo, sai Vân Trƣờng giữ Hạ Phì, hai vợ là Cam phu nhân và My phu nhân cũng để ở
đó.
Cam phu nhân là ngƣời ở Tiểu Bái, My phu nhân là em My Chúc.
Còn Tôn Càn, Giản Ung, My Chúc, My Phƣơng giữ Từ Châu, Huyền Đức và Trƣơng Phi đóng ở Tiểu
Bái.
Lƣu Đại, Vƣơng Trung về Hứa Đô vào chầu Tào Tháo, nói việc Lƣu Bị không làm phản. Tháo giận mắng
rằng:
- Những đồ làm nhục quốc thể, để chúng bay sống làm gì!
Bèn gọi tả hữu lôi ra chém.
Thế thực là:
Chó lợn đấu sao cùng hổ mạnh,
Cá tôm tranh đƣợc với rồng thiêng?
Chƣa biết hai ngƣời sống chết thế nào, xem đến hồi sau mới rõ.
261
HỒI 23
Nễ Chính Bình khỏa thân mắng giặc;
Cát Thái Y đầu độc bị hình.
Tào Tháo muốn chém Lƣu Đại và Vƣơng Trung, Khổng Dung can rằng:
- Hai ngƣời vốn không phải là địch thủ với Lƣu Bị, nếu thừa tƣớng chém đi, tôi e mất lòng tƣớng sĩ.
Tháo liền tha tội, nhƣng cách tuột cả chức tƣớc và bổng lộc, và muốn tự khởi binh đến đánh Huyền Đức,
Khổng Dung can rằng:
- Nay đƣơng mùa đông, trời rét, chƣa nên động binh, đợi sang xuân cũng chƣa muộn. Thừa tƣớng nên sai
ngƣời đến chiêu an Trƣơng Tú, Lƣu Biểu trƣớc đã, rồi sau hãy tính đến Từ Châu.
Tháo nghe Khổng Dung, sai Lƣu Việp đến dụ Trƣơng Tú. Việp đến Tƣơng Thành, trƣớc tiên vào gặp Giả
Hủ, khen ngợi thịnh đức của Tào công. Hủ Lƣu Việp ở lại nhà mình, rồi hôm sau vào gặp Trƣơng Tú, nói
chuyện việc Tào công sai Lƣu Việp đến chiêu an. Trong khi đang bàn chuyện, chợt báo có sứ giả của
Viên Thiệu đến. Tú cho gọi vào. Sứ giả trình thƣ, Tú xem xong. Đó cũng là thƣ chiêu an. Giả Hủ hỏi:
- Mới rồi Viên tƣớng quân cất quân đánh Tào Tháo, đƣợc thua thế nào?
Sứ giả đáp:
- Trời đông, tháng rét, còn tạm bãi binh. Nay thấy tƣớng quân cùng Lƣu Biểu ở Kinh Châu đều có phong
độ của kẻ quốc sĩ, cho nên sai tôi lại mời.
Hủ cƣời, nói:
- Ngƣơi về nói với Bản Sơ: Anh em trong nhà còn chẳng dung đƣợc nhau, nữa là quốc sĩ thiên hạ!
Nói rồi xé vụn lá thƣ ngay trƣớc mặt sứ giả rồi đuổi sứ giả về.
Trƣơng Tú nói:
- Hiện giờ Viên khỏe, Tào yếu; nay xé thƣ mắng sứ, nếu Thiệu đến đánh, thì làm thế nào?
Hủ nói:
- Không bằng theo với Tào Tháo.
Tú hỏi:
- Trƣớc ta đã có thù với Tào Tháo, hắn dung sao đƣợc ta?
Hủ nói:
- Theo Tào có ba nhẽ phải, một là Tháo phụng chiếu thiên tử, đánh dẹp thiên hạ; hai là bây giờ Thiệu
đƣơng cƣờng thịnh, ta lực bé mà đi theo, nó chẳng cho vào đâu; Tháo đƣơng yếu đƣợc ta theo tất mừng;
ba là Tào Tháo có chí lớn mƣu nghiệp bá vƣơng tất không nghĩ đến thù riêng, để rõ đức tốt với bốn bể.
Xin tƣớng quân đừng ngần ngại.
Tú nghe Hủ, mời Lƣu Việp vào tƣơng kiến. Việp tâng bốc thịnh đức của Tào Tháo lên, và nói:
262
- Nếu thừa tƣớng còn nhớ oán cũ, sao lại sai tôi đến đây kết hiếu với tƣớng quân?
Tú mừng lắm, lập tức cùng Giả Hủ đến Hứa Đô đầu hàng. Tú vào bái yết Tào Tháo, lạy ở dƣới thềm.
Tháo vội vàng nâng dậy, nói:
- Những lỗi lầm nhỏ, xin đừng để bụng.
Bèn phong Tú làm Dƣơng vũ tƣớng quân, phong Giả Hủ làm chập kim ngô sứ; lại sai Tú viết thƣ sang
chiêu an Lƣu Biểu. Giả Hủ đứng lên thƣa:
- Lƣu Biểu thích kết nạp những bậc danh lƣu nay nên sai một danh sĩ đi, mới có thể chiêu hàng đƣợc.
Tháo hỏi Tuân Du:
- Ai đi đƣợc?
- Khổng Văn Cử có thể đi đƣợc.
Tháo lấy làm phải. Du ra gặp Khổng Dung, nói:
- Thừa tƣớng muốn có một danh sĩ, sung vào chức hành nhân, ông có nhận đƣợc chức này không?
Dung nói:
- Tôi có ngƣời bạn tên là Nễ Hành, tự là Chính Bình, tài giỏi gấp mƣời tôi, ngƣời ấy nếu đƣợc hầu ở bên
cạnh vua, không những là sai đi sứ đƣợc và có thể sung chứa hành nhân. Nên tiến cử lên để thiên tử dùng.
Rồi viết ngay tờ biểu dâng thiên tử. Bài biểu nhƣ sau:
"Tôi nghĩ: Nƣớc lớn ngập tràn, vua mong ngƣời giúp, tìm khắp bốn phƣơng, mời đón những bậc hiền
tuấn. Xƣa vua Thế Tông kế vị, mở rộng cơ nghiệp; gặp buổi thịnh trị, mọi kẻ sĩ hƣởng ứng đến giúp. Bệ
hạ là bậc minh quân, vâng nối nghiệp lớn, gặp phải ách vận, lo bận suốt ngày; núi non thiêng liêng, sinh
ra nhiều ngƣời lạ. Tôi trộm thấy một ẩn sĩ ở Bình nguyên tên là Nễ Hành, năm nay hai mƣơi bốn tuổi, tên
tự là Chính Bình, phẩm chất kiên trinh, tài năng siêu việt; theo nghề văn học, hiểu biết sâu rộng. Mắt thấy
cái gì, miệng nói ngay ra đƣợc; tai nghe cái gì, bụng nhớ mãi không quên. Tính tình hợp với đạo lý, suy
nghĩ nhƣ có thần minh. So với ngƣời khéo suy tính nhƣ Hoằng Dƣơng, ngƣời có tài nhớ lâu nhƣ An Thế,
Nễ Hành chẳng thua kém gì. Trung trinh chính trực, chí khí trong sạch nhƣ tuyết sƣơng, nghe thấy điều
thiện thì giật mình tỉnh ngộ, ghét kẻ gian ác nhƣ thù địch; so với đức hạnh của Nhâm Tọa, tiết tháo của sử
Ngƣ cũng không hơn đƣợc Nễ Hành. Hàng trăm chim ƣng, không bằng một chim bằng. Nếu cho Hành
đƣợc ở trong triều, chắc có nhiều việc tốt đẹp. Biện luận hăng hái, khí thế mạnh mẽ, có thể giải quyết
đƣợc nhiều nghi vấn, và cho ai chống với địch cũng có thừa sức.
"Gia Nghị muốn đi thử tài ở cõi ngoài, toan dùng mƣu mẹo bắt chúa Thiền Vu; Chung Quân định lấy dải
mũ dài khiên chế nƣớc Việt; chí khí khẳng khái của những ngƣời thanh niên, rất đƣợc đời trƣớc khen
ngợi; gần đây Lộ Toái, Nghiêm Tƣợng cũng vì có tài lạ đƣợc cất nhắc làm đài lang; Nễ Hành có thể ví
đƣợc với những ngƣời ấy. Nếu cho Nễ Hành đƣợc nhƣ rồng bay trên trời, chim vỗ cánh trên mây, nổi
tiếng ở ngôi Tử Vi nhả ánh sáng sang hồng nghê, tất có thể làm vẻ vang cho sĩ phu trong triều, và thêm sự
oai nghiêm cho bốn cõi. Nơi tấu khúc quảng nhạc ở Quân Thiên phải có kẻ kỳ diệu; chốn cung điện nhà
vua, nên có thứ báu phi thƣờng, cũng nhƣ Nễ Hành, thật là hiếm có. Những điệu hay nhƣ khúc Khích Sở,
khúc Dƣơng Kha đều là nghề nhạc phải chuộng; những ngựa hay nhƣ ngựa phí thỉ, ngựa yêu niễu, phi
chạy rất nhanh đều là bọn Lƣơng, Nhạc tám rất cần. Dù ý kiến nhỏ mọn, tôi cũng xin bạo dạn tâu lên vua [email protected]
263
nghe. Nhà vua dùng ngƣời rất cẩn thận, xin hãy thử xem. Xin cho phép Hành là ngƣời áo vải đƣợc gọi
vào bệ kiến. Nếu Hành không có tài năng gì, tôi xin cam chịu dối vua".
Vua xem xong bài biểu, đƣa cho Tào Tháo. Tháo sai ngƣời đi mời Hành đến. Hành đến, lễ xong, Tháo
không mời ngồi. Hành ngửng mặt lên trời than rằng:
- Giời đất rộng thế này, sao không có một ngƣời nào?
Tháo nói:
- Thủ hạ ta vài mƣơi ngƣời đều là anh hùng đời nay, sao bảo là không có ngƣời?
Hành nói:
- Xin cho biết.
Tháo nói:
- Tuân Úc, Tuân Du, Quách Gia, Trình Dục, có nhiều mƣu trí, dù Tiêu Hà, Trần Bình ngà y xƣa vị tất đã
bằng. Trƣơng Liêu, Hứa Chử, Lý Điển, Nhạc Tiến sức khỏe không ai địch nổi, dù Xầm Bành, Mã Vũ
ngày xƣa chƣa thấm vào đâu. Lã Kiền, Mãn Sủng làm tùng sự; Vu Cấm, Từ Hoảng làm tiên phong; Hạ
Hầu Đôn là bậc kỳ tài trong thiên hạ; Tào Hồng là vị phúc tƣớng trên đời. Sao dám bảo là không có
ngƣời?
Hành cƣời, đáp rằng:
- Ông nói lầm rồi! Những nhân vật ấy, tôi biết cả Tuân Úc nên sai đi viếng tang thăm bệnh, Tuân Du nên
sai đi giữ mả coi mồ; Trình Dục nên cho đứng gác cửa ngõ; Quách Gia nên để bình phú ngâm thơ;
Trƣơng Liêu cho đi đánh trống khua chiêng, Hứa Chử cho đi chăn trâu dắt ngựa; Nhạc Tiến cho đi nhận
thƣ đọc chiếu; Lý Điển cho đi chạy giấy đƣa thƣ, Lã Kiền nên để mài dao đúc gƣơm; Mãn Sủng nên để
uống rƣợu ăn dấm; Vu Cấm thì đƣợc việc khiêng ván đắp tƣờng; Từ Hoảng thì giỏi về mổ lợn giết chó;
Hạ Hầu Đôn thì gọi là tƣớng quân có đủ chân tay; Tào Hồng thì gọi là thái thú vòi tiền; còn những đồ kia
là đồ giá áo túi cơm, thùng rƣợu bị thịt cả.
Tháo giận hỏi:
- Mày có tài gì?
Hành đáp:
- Thiên văn, địa lý, không thứ gì không biết; tam giáo, cửu lƣu không thứ gì không hiểu; trên có thể giúp
nhà vua làm đƣợc bậc Nghiêu, Thuấn, dƣới có thể sánh đạo đức với bậc Khống, Nhan. Ta nào thèm bàn
chuyện với hạng ngƣời tầm thƣờng đâu!
Bấy giờ Trƣơng Liêu đứng bên cạnh, tuốt gƣơm toan chém Nễ Hành, Tào Tháo nói:
- Ta đƣơng thiếu một cổ lại (ngƣời đánh trống), nay mai trong triều có việc yến hạ nên sai Hành sung vào
chức ấy.
Hành chẳng chối từ gì cả, nhận lời rồi đi ra.
Liêu hỏi Tháo: [email protected]
264
- Ngƣời ấy nói xấc, sao không giết đi?
Tháo nói:
- Ngƣời ấy vốn có hƣ danh, gần xa đều biết, nay giết nó đi, sợ thiên hạ chê ta không biết dùng ngƣời. Nó
đã tự khoe khoang thế, ta bắt làm cổ lại cho nó nhục.
Hôm sau Tháo mở tiệc yến trên sảnh đƣờng thết các tân khách, sai cổ lại ra đánh trống. Ngƣời cổ lại cũ
nói rằng:
- Đánh trống phải mặc áo mới.
Hành cứ mặc áo cũ đi vào, đánh ba hồi trống theo khúc Ngƣ Dƣơng, âm điệu tiêu tao lắm, chìm bổng
nhịp nhàng nhƣ tiếng kim tiếng thạch. Những ngƣời ngồi ăn nghe đều cảm thƣơng chảy nƣớc mắt.
Tả hữu quát rằng:
- Sao không thay áo?
Hành cởi tuột quần áo, khỏa thân đứng dậy, khách ngồi ai cũng che mặt. Hành lại khoan thai mặc quần
áo, sắc mặt không thay đổi. Tháo mắng:
- Trên chỗ miếu đƣờng, sao đƣợc vô lễ?
Hành nói:
- Dối vua lừa trên mới gọi là vô lễ, ta lộ cái hình của cha mẹ sinh ra là để tỏ cái thân thể thanh bạch của ta
đấy!
Tháo hỏi:
- Mày là thanh bạch, thì ai là dơ đục?
Hành đáp:
- Mày không biết ngƣời hiền, ngƣời ngu là mắt đục; không học thi, thƣ, là mồm đục; không nghe lời
trung, là tai đục; không hiểu chuyện xƣa nay, là thân đục; không dung các chƣ hầu là bụng đục; thƣờng
muốn cƣớp ngôi là ruột đục. Tao là danh sĩ thiên hạ, mày dùng làm cổ lại, khác gì Dƣơng Hóa khinh đức
Khổng Tử, Tang Thƣơng chê
thầy Mạnh Tử. Mày muốn dựng nghiệp vƣơng bá mà lại khinh ngƣời thế à?
Bấy giờ Khổng Dung cũng ngồi ở đó, sợ Tháo giết Nễ Hành, khoan thai tiến lên nói:
- Nễ Hành tội bằng kẻ tù đồ, không xứng đáng với lòng mong đợi ngƣời hiền của tƣớng công.
Tháo trỏ Nễ Hành bảo:
- Nay cho ngƣơi sang Kinh Châu, nếu dụ đƣợc Lƣu Biểu quy hàng ta sẽ dùng ngƣơi làm chức công
khanh.
Hành không chịu đi. Tháo sai chuẩn bị ba con ngựa; bắt hai ngƣời kèm thúc phải đi; lại sai văn võ thủ hạ [email protected]
265
đặt tiệc ở ngoài cửa đông để tiễn.
Tuân Úc dặn mọi ngƣời rằng:
- Hễ thấy Nễ Hành đến, đừng ai đứng dậy.
Khi Hành đến, xuống ngựa vào chào, mọi ngƣời đều ngồi yên. Hành cất tiếng khóc hu hu. Tuân Úc hỏi:
- Cớ sao khóc?
Hành đáp:
- Đi trong đám áo quan ngƣời chết, sao lại không khóc.
Mọi ngƣời đều nói:
- Chúng ta là thây chết, còn mày thì là con ma điên không đầu.
Hành nói:
- Tao là bầy tôi nhà Hán, không vào đảng với Tào Man, sao chẳng có đầu?
Mọi ngƣời muốn giết Hành, Úc ngăn lại nói:
- Nó nhƣ con chuột, con sẻ, giết chẳng bõ bẩn gƣơm.
Hành nói:
- Tao là chuột, sẻ còn có tính ngƣời. Chúng bay chỉ là giống sâu bọ! (Nguyên văn là khỏa trùng: Con tò
vò).
Mọi ngƣời tức giận đứng dậy ra về cả.
Hành đến Kinh Châu vào yết kiến Lƣu Biểu, miệng tuy khen ngợi đức tốt, nhƣng vẫn có ý trào phúng.
Biểu không bằng lòng, sai đến Giang Hạ gặp Hoàng Tổ. Có ngƣời hỏi Biểu rằng:
- Nễ Hành dám xấc đùa cợt chúa công, sao chúa công không giết đi?
Biểu nói:
- Nễ Hành nhiều lần làm nhục Tào Tháo. Tháo không giết, sợ mất lòng thiên hạ, cho nên mới sai hắn đến
đây, có ý mƣợn tay ta giết hắn để cho ta mắc tiếng hại ngƣời hiền. Bởi vậy ta sai Hành đến gặp Hoàng Tổ,
để cho Tháo biết là ta không dại gì đâu.
Mọi ngƣời đều khen phải.
Bấy giờ Viên Thiệu cũng sai sứ đến, Biểu hỏi các mƣu sĩ:
- Bản Sơ sai sứ đến, Mạnh Đức cũng sai Nễ Hành đến nên theo bên nào?
Tùng sự trung lang tƣớng là Hàn Tung đứng dậy nói:
266
- Nay hai nhà ấy đang kình địch nhau, tƣớng quân nếu muốn làm việc lớn, nên thừa cơ xem bên nào đƣợc
thì đánh, nếu không bên nào giỏi thì theo. Nay Tào Tháo khéo dùng binh, ngƣời hiền tuấn theo nhiều, thế
tất đánh Viên Thiệu trƣớc, rồi đem binh quay sang Giang Đông, tôi sợ tƣớng quân không chống nổi. Chi
bằng đem Kinh Châu hàng Tào Tháo, Tháo tất trọng đãi tƣớng quân.
Biểu nói;
- Ngƣơi hãy đến Hứa Đô, xem động tĩnh sao đã, rồi sẽ làm sau.
Tung nói:
- Vua tôi đều định phân rõ ràng. Nay tôi thờ tƣớng quân, dù tƣớng quân sai tôi nhảy vào nƣớc sôi, lửa
nóng, tôi không dám từ. Nếu tƣớng quân thực lòng trên thờ thiên tử, dƣới theo Tào công thì hãy sai
tôi đi.
Nếu còn dùng dằng chƣa quyết, một khi tôi đến kinh sƣ, thiên tử cho tôi một chức quan nhỏ, thì bấy giờ
tôi là tôi con của thiên tử, không còn là ngƣời liều chết theo tƣớng quân nữa.
Biểu nói:
- Ngƣời cứ đi. Ta đã có chủ ý.
Tung đến Hứa Đô ra mắt Tào Tháo. Tháo cho Tung làm thị trung, lĩnh chức thái thú ở Linh Lăng.
Tuân Úc nói:
- Thằng Tung đến đây để dò thám, chƣa có công lao gì, sao đã trọng thƣởng cho chức ấy? Nễ Hành chƣa
thấy tin tức gì, sao thừa tƣớng lại lờ đi không hỏi.
Tháo nói:
- Nễ Hành làm nhục ta quá, cho nên mƣợn tay Lƣu Biểu giết nó đi, còn hỏi làm gì?
Tháo sai Hàn Tung về Kinh Châu dụ Lƣu Biểu, Tung về ra mắt Lƣu Biểu, xƣng tụng thịnh đức triều đình,
và khuyên Biểu cho con vào chầu. Biểu giận lắm, nói:
- Mày hài lòng chăng?
Toan sai đem chém. Tung kêu to:
- Tƣớng quân phụ tôi, tôi có phụ tƣớng quân đâu?
Khoái Lƣơng nói:
- Trƣớc khi đi, Tung đã phân trần rõ rồi.
Lƣu Biểu bèn tha cho Tung. Lúc ấy có ngƣời vào báo:
- Hoàng Tổ chém Nễ Hành rồi.
Biểu hỏi cớ làm sao, ngƣời báo thƣa:
- Hoàng Tổ, Nễ Hành cùng uống rƣợu, hai ngƣời đều say. Tổ hỏi Hành: "Ngƣơi ở Hứa Đô có biết ai là
ngƣời khá?". Hành đáp: "Có thằng bé nhớn là Khổng Văn Cử, thằng bé con là Dƣơng Đức Tổ, ngoài hai [email protected]
267
đứa ấy không có đứa nào nữa!". Tổ hỏi: "Nhƣ ta thì thế nào?". Hành đáp: "Ngƣời nhƣ tƣợng thần trong
miếu, tuy đƣợc ngƣời ta cúng tế nhƣng chẳng thiêng liêng gì!". Tổ giận nói: "Mày bảo tao là tƣợng gỗ à?
", rồi sai đem chém. Nễ Hành chửi Hoàng Tổ đến lúc chết không dứt mồm.
Lƣu Biểu nghe tin Nễ Hành chết, cũng thƣơng hại giờ lâu, rồi sai táng bên bãi Anh Võ.
Ngƣời sau có thơ than rằng:
Hoàng Tổ ra chi lƣợng hẹp hòi,
Nễ nhƣ ngọc quý bỗng chôn vùi!
Đến nay qua viếng châu Anh Võ,
Chỉ thấy vô tình nƣớc chảy xuôi...
Tào Tháo nghe tin Nễ Hành bị hại, cƣời nói:
- Gƣơm lƣỡi của kẻ hủ nho, mình lại giết mình!
Tháo không thấy Lƣu Biểu đến hàng, muốn đem ngay quân đến hỏi tội, Tuân Úc can:
- Viên Thiệu chƣa dẹp đƣợc, Lƣu Biểu chƣa giết đƣợc, mà muốn dùng binh ở Giang, Hán, khác nào bỏ
chỗ gan ruột mà chỉ nhìn đến chân tay. Nay nên diệt Viên Thiệu trƣớc, rồi đánh Lƣu Bị, còn Giang,
Hán
thì chỉ quét một nhát là sạch.
Tháo nghe theo.
Đây nói Đổng Thừa từ Huyền Đức ra đi, ngày đêm bàn soạn cùng lũ Vƣơng Tử Phục, nhƣng không nghĩ
đƣợc kế gì.
Năm Kiến An thứ năm (hai trăm sau công nguyên) nhân ngày nguyên đán, các quan vào chầu mừng vua.
Đổng Thừa thấy Tào Tháo ngang ngƣợc kiêu căng quá, tức giận thành bệnh. Vua biết tin có sai quan thái
y đến chữa. Quan thái y là ngƣời Lạc Dƣơng, họ Cát tên Thái, tự là Xƣng Bình, ngƣời ta vẫn gọi là Cát
Bình, là thầy thuốc giỏi từ lúc bấy giờ, Bình đến phủ Đổng Thừa, dùng thuốc điều trị, sớm tối không rời
lúc nào. Bình thƣờng thấy Đổng Thừa thở ngắn thở dài nhƣng không dám hỏi rõ.
Gặp hôm rằm tháng Giêng, Cát Bình cáo từ xin về nhà, Đổng Thừa mời ở lại, hai ngƣời cùng uống rƣợu.
Uống đến canh khuya, Thừa mệt mỏi, cứ mặc cả áo, ngả mình xuống ngủ. Chợt thấy ngƣời báo:
- Có bọn Vƣơng Tử Phục bốn ngƣời nữa đến.
Thừa ra đón vào.
Tủ Phục nói:
- Việc lớn xong xuôi rồi!
Thừa hỏi:
- Xin cho biết đầu đuôi.
Tủ Phục nói:
268
- Lƣu Biểu kết liên với Viên Thiệu, khởi năm mƣơi vạn quân chia làm mƣời đƣờng kéo đến, Mã Đằng kết
liên với Hàn Toại, khởi quân Tây Lƣơng bảy mƣơi hai vạn từ mặt bắc đánh lại. Tào Tháo đem hết cả binh
mã ở Hứa Xƣơng, chia đƣờng ra địch, trong bỏ thành không. Nếu chúng ta họp cả gia nhân năm nhà cũng
đƣợc một nghìn ngƣời. Nhân đêm nay trong tƣớng phủ ăn tiệc to, vui tết nguyên tiêu, chúng ta vây tƣớng
phủ, xông vào giết Tào. Không nên để lỡ cơ hội này.
Thừa mừng lắm, lập tức gọi gia nhân nhặt nhạnh các đồ khí giới, tự mình mặc áo giáp, cầm giáo lên ngựa,
hội ở cửa trong tƣớng phủ, cùng tiến quân vào. Canh hai đêm hôm ấy, các quan đều đến, Đổng Thừa tay
cầm bảo kiếm đi bộ thẳng vào, thấy Tào Tháo đang ăn tiệc ở nhà sau, gọi to lên rằng:
- "Giặc Tháo không đƣợc chạy!" rồi phất gƣơm một nhát. Tháo gục ngay xuống... Thừa mở choàng mắt
dậy, thì là một giấc chiêm bao. Miệng Thừa còn lảm nhảm chửi Tào tặc.
Cát Bình đến trƣớc mặt, hỏi:
- Ông muốn hại Tào công à?
Thừa sợ cứng lƣỡi không nói. Cát Bình nói:
- Xin quốc cữu yên tâm, tôi tuy là một thầy thuốc, nhƣng không bao giờ quên nhà Hán. Mấy hôm nay tôi
thấy quốc cữu thở than, chƣa dám hỏi. Vừa rồi nghe lời nói trong mộng, biết rõ thực tình, xin đừng giấu
giếm: Nếu quốc cữu có dùng đƣợc tôi vào việc gì, dù bị giết cả chín họ, tôi cũng không hối hận gì.
Thừa bƣng mặt khóc:
- Chỉ sợ ngƣơi không có bụng thực!
Bình bèn cắn đứt một ngón tay ra để thề. Thừa đem tờ mật chiếu cho Bình xem, rồi nói:
- Nay mƣu việc chƣa xong, là vì Huyền Đức, Mã Đằng đi cả. Không nghĩ đƣợc cớ gì, nên ta thƣơng cảm
thành bệnh.
Cát Bình nói:
- Không cần các ông phải dụng tâm, tính mệnh Tào Tháo chỉ ở trong tay tôi.
Thừa hỏi vì cớ gì. Bình nói:
- Tháo thƣờng có bệnh nhức đầu, đau thấu xƣơng tủy. Mỗi khi bệnh phát là gọi tôi đến chữa. Phỏng thử
nay mai có gọi, chỉ cho một liều thuốc độc là nó đi đời.
Thừa nói:
- Nếu đƣợc nhƣ thế, cứu đƣợc xã tắc nhà Hán, đều nhờ ông cả.
Cát Bình từ giã trở về. Thừa mừng thầm, đi vào nhà trong, gặp ngay ngƣời đầy tớ là Trần Khánh Đồng
đang cùng con hầu là Vân Anh thì thầm nói chuyện với nhau trong xó tối.
Thừa cả giận gọi tả hữu sai đem giết cả hai ngƣời. Phu nhân can xin tha chết chỉ đánh mỗi ngƣời bốn
mƣơi trƣợng, rồi đem Khánh Đồng giam vào trong buồng lạnh.
Khánh Đồng tức lắm, nhân đêm bẻ gẫy khóa, nhẩy qua tƣờng ra ngoài, chạy tắt ngay đến phủ Tào Tháo [email protected]
269
cáo có việc cơ mật. Tháo gọi vào trong nhà kín gạn hỏi, Khánh Đồng nói:
- Tôi thấy Vƣơng Tử Phục, Ngô Tử Lan, Sung Tập, Ngô Thạc, Mã Đằng, năm ngƣời ở trong phủ chủ tôi,
bàn việc bí mật, chắc là bày mƣu hại thừa tƣớng. Chủ tôi đem một đoạn lụa trắng, không biết viết những
gì. Mấy hôm nay Cát Bình cắn ngón tay ăn thề, tôi cũng trông thấy.
Tào Tháo giấu Khánh Đồng trong phủ. Đổng Thừa tƣởng là nó trốn đi phƣơng khác, cũng chẳng tìm bắt.
Đến hôm sau, Tào Tháo giả tảng nhức đầu, cho mời Cát Bình đến chữa thuốc.
Cát Bình nghĩ thầm:
- Số thằng này đến ngày chết!
Bèn ngầm đem một lọ thuốc độc vào phủ. Tháo nằm trên giƣờng, sai Bình bốc thuốc. Bình nói:
- Bệnh này, thừa tƣớng chỉ uống một nƣớc thuốc là khỏi.
Tháo sai đem siêu thuốc đến, sắc ngay trƣớc mặt. Thuốc sắp cạn. Bình ngầm đổ thuốc độc vào, rồi rót ra,
dâng lên. Tháo đã biết trƣớc, cố ý chậm chạp không uống vội, Bình nói:
- Thuốc đƣơng nóng, thừa tƣớng uống ngay cho ra mồ hôi thì khỏi.
Tháo đứng lên nói:
- Ngƣơi đã đọc sách, tất biết lễ nghĩa. Vua có bệnh uống thuốc, bầy tôi phải nếm trƣớc; bố có bệnh uống
thuốc, con phải nếm trƣớc. Ngƣơi là tâm phúc với ta, sao không nếm đi?
Cát Bình nói:
- Thuốc để trị bệnh, sao lại bảo ngƣời nếm trƣớc?
Bấy giờ Cát Bình biết là việc đã bị lộ, bƣớc nhanh lên trƣớc định nắm lấy tai Tháo đè xuống để đổ thuốc
vào. Tháo đẩy thuốc ra, đổ cả xuống đất, gạch đều nứt vỡ. Tháo chƣa kịp nói:
- Tao có đau đâu, cốt thử mày đó thôi! Mày thực có bụng hại tao!
Nói rồi gọi hai mƣơi ngƣời ngục tốt lực lƣỡng điệu Bình ra vƣờn sau khảo tra. Tháo ngồi trên đình, Bình
bị trói nằm dƣới đất. Bình mặt mũi tƣơi tỉnh nhƣ thƣờng, không hề sợ hãi. Tháo cƣời mà hỏi rằng:
- Thứ mày là một thằng thầy thuốc, sao dám mƣu hại tao? Tất nhiên có ngƣời xúi giục, hễ xƣng ra thì tao
tha cho.
Bình mắng:
- Mày là thằng giặc dối vua lừa trên, cả thiên hạ đếu muốn giết mày, có gì một mình tao!
Tháo lại hai ba lần tra hỏi. Bình giận nói:
- Tự tao muốn giết mày, sao lại bảo có ngƣời sai tao? Nay việc không thành, chỉ có chết là cùng.
Tháo giận lắm sai ngục tốt đánh thật đau. Đánh suốt hai giờ nát da xé thịt, máu chảy đầy thềm. Tháo sợ [email protected]
270
đánh chết không có ai làm đối chứng, bèn sai ngục tốt đem ra chỗ t ĩnh, tạm cho nghỉ ngơi.
Tháo truyền lệnh cho đến hôm sau mở tiệc mời các quan đến uống rƣợu. Hôm sau các quan đến cả duy có
Đổng Thừa cáo ốm không đến. Lũ Vƣơng Tử Phục sợ Tháo sinh nghi, đành phải có mặt. Tháo mở tiệc
trong hậu đƣờng. Rƣợu đƣợc vài tuần, Tháo nói:
- Trong bữa tiệc chẳng có gì làm vui, nay tôi có một ngƣời có thể làm các quan tỉnh rƣợu.
Liền gọi hai mƣơi ngục tốt:
- Điệu ra đây cho ta!
Một lát thấy Cát Bình cổ đeo một cái gông dài, bị lính điệu đến. Tháo nói:
- Các quan không biết: Ngƣời này kết liên với ác đảng, muốn làm phản triều đình, mƣu hại tôi. Nay trời
làm cho mƣu gian của nó bại lộ, xin các quan nghe lời cung của nó.
Tháo sai đánh cho một chập, bình nằm lịm ở dƣới đất. Lính lấy nƣớc phun vào mặt, Bình tỉnh lại trợn mắt
nghiến răng mắng:
- Giặc Tháo! Không giết tao đi, còn đợi đến bao giờ!
Tháo nói:
- Trƣớc có sáu ngƣời đồng mƣu, cộng mày vào nữa là bảy, có phải không?
Bình chỉ mắng chửi rầm lên. Lũ Vƣơng Tử Phục bốn ngƣời đƣa mắt nhìn nhau, khác nào ngồi trên bàn
chông. Tháo sai lính vừa đánh vừa lấy nƣớc phun vào mặt, Bình tuyệt nhiên không mở miệng van xin.
Tháo thấy không xƣng, sai hãy mang đi.
Các quan tan tiệc trở về. Tháo chỉ lƣu bọn Vƣơng Tử Phục bốn ngƣời ở lại để ăn tiệc đêm. Bốn ngƣời
không còn hồn vía nào nữa phải ở lại. Tháo nói:
- Đáng lẽ tôi không muốn lƣu bốn ông lại làm gì, nhƣng có chút việc muốn hỏi. Bốn ông cùng Đổng Thừa
bàn nhau những việc gì?
Tử Phục nói:
- Không có bàn việc gì cả?
Tháo lại hỏi:
- Thế trên mảnh lụa trắng, viết những cái gì?
Lũ Tử Phục đều chối. Tháo lại sai gọi Khánh Đồng ra làm chứng.
Tử Phục nói:
- Mày trông thấy ở chỗ nào?
Khánh Đồng nói: [email protected]
271
- Các ngƣời sáu ngƣời bí mật họp một chỗ viết chữ lên mảnh lụa, chối sao đƣợc!
Tử Phục nói:
- Thằng này là đầy tớ thông dâm với nàng hầu của quốc cữu, vì phải đòn nên tức mà vu càn cho chủ, xin
thừa tƣớng đừng nghe.
Tháo nói:
- Cát Bình định đánh thuốc độc cho ta, phi Đổng Thừa sai nó thì còn ai?
Lũ Tử Phục đều nói là không biết.
Tháo nói:
- Bây giờ thú ngay còn có thể tha đƣợc. Nếu đợi đến việc vỡ ra thì không sao dung đƣợc nữa đâu!
Lũ Tử Phục đều nói là không có việc ấy.
Tháo quát tả hữu đem bốn ngƣời bỏ ngục.
Hôm sau, Tào Tháo đem mọi ngƣời thẳng đến phủ Đổng Thừa nói là để thăm bệnh.
Thừa phải ra đón, Tháo hỏi:
- Sao đêm qua quốc cữu không lại dự tiệc?
Thừa nói:
- Bệnh chƣa khỏi, nên không dám đi.
Tháo hỏi:
- Đó là cái bệnh lo việc quốc gia chứ gì?
Thừa giật mình, Tháo hỏi:
- Quốc cữu có biết việc Cát Bình không?
Thừa nói không biết, Tháo cƣời mát nói:
- Sao quốc cữu lại không biết?
Rồi bảo tả hữu:
- Điệu nó lại đây để chữa bệnh cho quốc cữu.
Đổng Thừa rụng rời cả chân tay.
Đƣợc một lát, hai mƣơi tên ngục tốt dắt Cát Bình đến dƣới thềm. Bình mắng lớn:
272
- Nghịch tặc Tào Tháo!
Tháo bảo Thừa:
- Cát Bình đã xƣng ra bọn Tử Phục bốn ngƣời, ta đã bắt giam cả rồi, nay còn một ngƣời nữa, chƣa bắt
đƣợc.
Nhân hỏi Bình:
- Ai sai mày đến đánh thuốc độc cho tao, phải xƣng ngay lập tức?
Bình nói:
- Trời sai tao đến giết thằng nghịch tặc!
Tháo giận thét đánh. Trên mình Cát Bình không còn chỗ nào đánh đƣợc nữa.
Thừa ngồi trông, lòng nhƣ dao cắt. Tháo lại hỏi Bình:
- Mày mƣời ngón tay sao còn có chín?
Bình nói:
- Còn ngón nữa tao cắn ra để thề giết thằng quốc tặc rồi!
Tháo sai mang dao chặt nốt chín ngón tay Bình và bảo:
- Cắt cả để cho mày ăn thề!
Bình nói:
- Mất tay, ta hãy còn mồm để nuốt giặc, còn lƣỡi để chửi giặc.
Tháo sai lính lấy dao cắt lƣỡi.
Bình nói:
- Hãy thong thả! Chịu hình không nổi, cởi trói ra để ta xƣng.
Tháo nói:
- Thả chẳng ngại gì!
Bèn sai cởi trói ra. Bình đứng dậy quay mặt về cửa khuyết, thụp xuống lạy, và nói:
- Tôi nay không giết đƣợc giặc để cứu nƣớc, cũng là số trời.
Lạy xong, đập đầu xuống thềm mà chết. Tháo sai xé thây ra để hiệu lệnh. Bấy giờ là tháng Giêng, năm
thứ năm, niên hiệu Kiến An (hai trăm).
Sử quan có thơ rằng:
273
Hán triều đang vận yếu,
Thầy thuốc Xƣng Bình,
Xin thề trừ gian đảng,
Liều thân báo thánh minh,
Cực hình không chịu khuất,
Chết thảm vẫn nhƣ sinh,
Mƣời ngón đầm đìa máu,
Muôn thuở còn lƣu danh.
Tháo thấy Cát Bình đã chết, sai lính dẫn Khánh Đồng vào. Tháo hỏi:
- Quốc cữu dễ cũng biết ngƣời này chứ?
Thừa giận quát lên rằng:
- Quân đầy tớ đi trốn sao lại về đây, nên đem giết đi!
Tháo nói:
- Ngƣời ấy tố cáo kẻ làm phản, nay đến đối chứng, ai dám giết?
Thừa nói:
- Sao thừa tƣớng lại để tai nghe lời một đứa ở đi trốn?
Tháo nói:
- Bọn Vƣơng Tử Phục ta đã bắt cả, chúng đã cung xƣng rõ ràng, mày còn chối à?
Lập tức sai tả hữu lôi Đổng Thừa xuống, cho lính vào khám xét chỗ buống nằm, tìm đƣợc tờ mật chiếu
khâu trong đai và tờ nghĩa trạng.
Tháo đọc xong, cƣời nói:
- Lũ chuột, sao dám làm nhƣ thế?
Rồi sai bắt cả nhà Đổng Thừa tống giam, không để cho một ngƣời nào chạy thoát.
Tháo về phủ đem tờ chiếu và tờ trạng cho các mƣu sĩ xem, bàn muốn bỏ Hiến Đế, lập vua khác.
Thế thực là:
Mấy hàng chiếu đỏ thành mợ hão,
Một mảnh thƣ thề xảy vạ to!
Chƣa biết tính mệnh Hiến Đế ra sao, xem đến hồi sau sẽ rõ.
274
HỒI 24
Quốc tặc hành hung giết quý phi;
Hoàng Thúc thua chạy sang Viên Thiệu
Tào Tháo xem chiếu xong, bàn với các mƣu sĩ muốn bỏ Hiến Đế đi, tìm ngƣời nào có đức lập lên. Trình
Dục can rằng:
- Minh công sở dĩ oai khắp bốn phƣơng, hiệu lệnh đƣợc thiên hạ, cũng là bởi phụng danh hiệu nhà Hán.
Nay minh công chƣa dẹp đƣợc các chƣ hầu, mà làm ngay việc phế lập, tất là gây cái cớ cho thiên hạ khởi
binh đó.
Tháo mới thôi, chỉ đem bọn Đổng Thừa năm ngƣời và già trẻ mấy họ ấy, điệu ra các cửa thành chém hết.
Cả thảy bảy trăm ngƣời bị tàn sát. Quan dân trong thành ai trông thấy cũng ứa nƣớc mắt.
Đời sau có thơ than Đổng Thừa rằng:
Mật chiếu trong đai dặn,
Lời vua cửa cấm truyền.
Công to từng cứu giá,
Nay lại đội ơn trên.
Nạn nƣớc lo thành bệnh,
Trừ gian mộng chẳng quên.
Chớ kể thành hay bại,
Nghìn thu trung nghĩa bền!
Lại có thơ than bọn Vƣơng Tử Phục bốn ngƣời rằng:
Ký tên mảnh lụa phận tôi con,
Khảng khái mong đền nghĩa bể non.
Trăm miệng khá thƣơng buồng mật đỏ,
Nghìn năm còn mãi tấm lòng son!
Tào Tháo giết bọn Đổng Thừa rồi, cũng chƣa nguôi hết cơn giận, đeo gƣơm vào cung để giết Đổng quý
phi. Quý phi là em gái Đổng Thừa đã có mang năm tháng.
Hôm ấy, vua ngồi trong hậu cung, đang cùng với Phục Hoàng hậu bàn việc Đổng Thừa, chƣa biết tin tức
làm sao. Bỗng thấy Tào Tháo đeo gƣơm vào cung, mặt hầm hầm giận, vua sợ thất sắc, Tháo hỏi:
- Đổng Thừa mƣu làm phản, bệ hạ biết không?
Vua tảng nghe nhãng, nói:
- Đổng Trác đã bị giết rồi kia mà!
Tháo quát to:
- Không phải Đổng Trác, mà là Đổng Thừa!
Vua run cầm rập nói:
- Trẫm thực không biết.
275
Tháo lại hỏi:
- Cắn ngón tay lấy máu viết mật chiếu, đã quên rồi à?
Vua không biết trả lời thế nào. Tháo thét võ sĩ bắt Đổng phi đến. Vua vội vàng nói:
- Đổng phi có mang năm tháng, xin thừa tƣớng thƣơng cho.
Tháo nói:
- Nếu không phải lòng trời làm cho mƣu gian bại lộ, thì ta đã bị hại rồi. Há lại cho đứa con gái này sống
để gây vạ về sau cho ta.
Phục hậu nói:
- Xin hãy đem Đổng phi giam ra ngoài lãnh cung, cho nó sinh nở xong giết cũng chƣa muộn.
Tháo nói:
- Muốn Lƣu Bị cái giống nghịch ấy lại để về sau báo thù cho mẹ hay sao?
Đổng phi khóc nói:
- Xin cho vẹn toàn thân thể mà chết, đừng lộ áo xống.
Tháo sai đem tấm lụa trắng đến để trƣớc mặt Đổng phi. Vua khóc bảo phi:
- Ái khanh xuống suối vàng đừng có oán trẫm!
Nói xong khóc nhƣ mƣa, Phục hậu cũng nức nở khóc.
Tháo giận nói:
- Lại còn giở cái thói đàn bà con trẻ à?
Rồi quát võ sĩ đƣa Đổng phi ra thắt cổ ở cửa cung.
Ngƣời sau có thơ than rằng:
Ân ái đền xuân cũng uổng thôi,
Trứng rồng tan vỡ đáng thƣơng ôi!
Đƣờng đƣờng đế chủ không sao cứu,
Che mặt nhìn suông nƣớc mắt trôi...
Tào Tháo giết Đổng phi rồi truyền lệnh cho quân giữ cung rằng:
- Từ nay về sau những ngƣời ngoại thích và tôn tộc nhà vua không đƣợc phép ta mà tự tiện vào cung thì
cứ chém. Những ngƣời canh giữ không cẩn thận cũng bị tội nhƣ thế.
Tháo lại sai ba nghìn quân
tâm phúc sung làm quân ngự lâm, cho Tào Hồng thống lĩnh để đề phòng và tra
xét.
276
Tháo lại bảo Trình Dục rằng:
- Nay bọn Đổng Thừa tuy đã bị giết, nhƣng còn Mã Đằng, Lƣu Bị là những ngƣời còn sót ở trong bọn ấy
không trừ không xong.
Dục nói:
- Mã Đằng hiện đóng quân ở Tây Lƣơng, chƣa dễ trừ đƣợc. Nên đƣa thƣ ủy lạo, đừng cho họ sinh nghi,
rồi dụ vào kinh đô, sẽ tìm cách trị. Còn Lƣu Bị, hiện ở Từ Châu, chia quân giữ thế ỷ giốc, cũng không nên
khinh địch. Vả lại Viên Thiệu đóng quân ở Quan Độ, thƣờng có ý dòm ngó Hứa Đô. Nếu ta đánh Lƣu Bị,
Bị tất nhiên sẽ cầu cứu Viên Thiệu, Thiệu sẽ nhân dịp kinh đô bỏ trống, đem quân đến đánh úp thì làm thế
nào?
Tháo nói:
- Lƣu Bị là kẻ hào kiệt, nếu không đánh ngay, đợi nó thành vây cánh rồi, thì khó lòng trị nổi. Viên Thiệu
dẫu bây giờ thế mạnh, nhƣng làm việc hay hồ nghi rụt rè, không đáng sợ.
Trong khi đang bàn luận, Quách Gia ở ngoài vào. Tháo hỏi:
- Ta muốn sang đánh Lƣu Bị, lại sợ Viên Thiệu thì làm thế nào?
Gia nói:
- Thiệu tính chậm chạp mà lại đa nghi; bọn mƣu sĩ ghen ghét lẫn nhau, có lo ngại gì. Lƣu Bị mới sửa sang
quân bị, lòng ngƣời chƣa phục, bây giờ thừa tƣớng cứ đem binh sang đánh, chỉ một trận là xong.
Tháo mừng lắm:
- Chính hợp ý ta lắm!
Rồi khởi hai mƣơi vạn quân chia làm năm đƣờng đi đánh Từ Châu.
Quân do thám về Từ Châu báo tin. Tôn Càn trƣớc hết đến Hạ Phì. Huyền Đức bàn với Tôn Càn:
- Ta phải đến Viên Thiệu cầu cứu mới giải thoát đƣợc nguy này.
Liền viết một phong thƣ sai Tôn Càn đến Hà Bắc. Càn đến gặp Điền Phong trƣớc, nói rõ tình đầu, nhờ
tiến dẫn hộ. Phong dẫn Càn vào yết kiến Viên Thiệu, dâng thƣ.
Phong thấy Viên Thiệu hình dong tiều tụy, áo mũ xốc xếch bèn hỏi:
- Hôm nay chúa công làm sao thế?
Thiệu nói:
- Ta sắp chết đây!
Phong ngạc nhiên quá hỏi:
- Sao chúa công lại nói thế!
277
Thiệu nói:
- Ta sinh đƣợc năm con, duy có thằng út là vừa ý ta! Nay bị ghẻ lở sắp chết, ta còn bụng nào nghĩ đến
việc khác nữa?
Phong nói:
- Nay Tào Tháo sang đông đánh Lƣu Bị, Hứa Xƣơng bỏ không, nếu ta cất ngay nghĩa binh, thừa cơ tiến
vào, trên giúp thiên tử, dƣới giúp muôn dân, đó là cơ hội không mấy khi gặp. Xin minh công xét cho.
Thiệu nói:
- Ta cũng biết thế là hay, nhƣng trong bụng đƣơng bối rối thế này, sợ đi có điều bất lợi chăng?
Phong nói:
- Việc gì mà bối rối?
Thiệu nói:
- Trong năm thằng con, chỉ có thằng này là kỳ khôi hơn cả, nếu có điều gì, ta cũng chết mất.
Thiệu nhất quyết không cất quân và bảo Tôn Càn:
- Ngƣơi về gặp Huyền Đức nói rõ duyên cớ nhƣ thế. Nhỡ ra có điều gì không đƣợc nhƣ ý, cứ lại đây, ta sẽ
giúp cho.
Điền Phong lấy gậy đập xuống đất và nói:
- Gặp đƣợc dịp may mắn thế này, lại lấy nê đứa trẻ ốm, bỏ mất cơ hội, khá tiếc lắm thay!
Tôn Càn thấy Viên Thiệu không chịu cất quân, vội vàng về ngay Tiểu Bái trình với Huyền Đức. Huyền
Đức sợ lắm, nói:
- Nhƣ thế thì
làm thế nào?
Trƣơng Phi nói:
- Huynh trƣởng chớ lo. Quân Tào đi đƣờng xa, tất nhiên mỏi mệt. Ta nhân lúc mới đến, đi cƣớp trại ngay
làm gì không phá tan đƣợc.
Huyền Đức nói:
- Ta vẫn tƣởng em chỉ là một dũng phu, nhƣng ngày nọ bắt Lƣu Đại, đã biết dùng mẹo; nay bày kế này
cũng hợp binh pháp.
Bèn nghe lời Trƣơng Phi, chia quân đi cƣớp trại.
Tào Tháo vừa đem quân đến Tiểu Bái. Lúc đang đi đƣờng, bỗng có cơn dông nổi lên, chợt nghe đánh ầm
một tiếng, một lá nha kỳ bị gẫy. Tháo truyền lệnh cho quân sĩ dừng lại, rồi họp các mƣu sĩ hỏi điềm lành
dữ làm sao. Tuân Úc hỏi:
278
- Gió từ phƣơng nào đến? Lá cờ gẫy sắc gì?
Tháo nói:
- Gió từ mé đông nam lại, thổi gẫy một lá nha kỳ, sắc cờ vừa xanh vừa đỏ.
Úc tính một lát rồi thƣa:
- Đêm nay tất Lƣu Bị đến cƣớp trại.
Tháo gật đầu, chợt có Mao Giới vào trình:
- Vừa rồi gió đông nam thổi gẫy lá nha kỳ xanh đỏ, chúa công bảo là điềm lành hay dữ?
Tháo không nói, hỏi:
- Ông nghĩ thế nào?
Mao Giới thƣa:
- Tôi thiết nghĩ đêm nay tất có ngƣời đến cƣớp trại.
Có thơ rằng:
Ngán cho thế Hán đã cô cùng!
Cƣớp trại còn mong một chút công,
Cờ gẫy báo điềm cho biết trƣớc,
Trời già sao tựa đứa gian hùng?
Tháo nói:
- Điềm trời đã báo trƣớc, ta nên đề phòng cẩn thận.
Bèn chia quân làm chín đôi, chỉ để một đội đi lên trƣớc, lập trại bỏ trống, còn tám mặt thì chia quân mai
phục.
Đêm hôm ấy, trăng sáng lờ mờ, Huyền Đức bên tả, Trƣơng Phi bên hữu, chia quân làm hai đội kéo đến,
chỉ để một mình Tôn Càn giữ Tiểu Bái.
Trƣơng Phi tự lấy làm đắc kế, lĩnh quân khinh kỵ đi trƣớc, xông ngay vào trại Tào Tháo, chỉ thấy lơ thơ
quân mã, bốn mặt lửa cháy sáng rực, tiếng reo rầm rĩ. Phi biết là trúng kế, vội vàng chạy ra thì đông
Trƣơng Liêu, tây Hứa Chử, nam Vu Cấm, bắc Lý Điển, đông nam Từ Hoảng, tây nam Nhạc Tiến, đông
bắc Hạ Hầu Đôn, tây bắc Hạ Hầu Uyên, quân mã tám mặt đánh dồn lại. Trƣơng Phi xông bên nọ xáo bên
kia, che đằng trƣớc đỡ đằng sau. Quân Trƣơng Phi vốn là thủ hạ cũ của Tào Tháo, thấy thế đã nguy, đầu
hàng Tháo hết. Khi đang xung đột gặp ngay Từ Hoảng. Phi đánh nhau với Hoảng, đằng sau Nhạc Tiến lại
kéo đến. Phi đánh riết mở một đƣờng máu, chỉ còn có vài mƣơi tên kỵ mã đi theo. Phi muốn về Tiểu Bái,
nhƣng đƣờng đi nghẽn mất rồi. Muốn sang Từ Châu hay Hạ Phì, lại sợ quân Tào chẹn đƣờng. Nghĩ mãi
không biết đi đằng nào, phải chạy về phía núi Mang Đăng.
Còn Huyền Đức cũng dẫn quân đến cƣớp trại Tào, khi gần đến cửa trại, nghe thấy tiếng reo, sau trại có
một toán quân xông ra, chẹn ngay mất một nửa quân mã. Hạ Hầu Đôn lại kéo quân đến. Huyền Đức vội
vàng chạy ra, Hạ Hầu Uyên từ đằng sau đuổi lại. Huyền Đức ngoảnh lại, chỉ thấy có hơn ba mƣơi tên kỵ [email protected]
279
mã chạy theo. Muốn chạy về Tiểu Bái; muốn về Từ Châu, Hạ Phì, lại thấy quân Tào khắp núi đầy đồng
nghẽn cả đƣờng đi. Huyền Đức không còn đƣờng nào về, bụng nghĩ:
- Viên Thiệu trƣớc đó có dặn ngộ sau này có điều gì bất nhƣ ý thì sang đó mà nƣơng tựa. Hay là nay ta
hãy chạy sang đấy, tạm làm chỗ nƣơng thân, rồi sẽ liệu kế khác về sau.
Nói rồi quay ngựa chạy về Thanh Châu. Đƣơng đi lại gặp Lý Điển chẹn đƣờng, Huyền Đức một mình
một ngựa lạc lõng chạy về phía bắc, những tên kỵ mã đi theo, đều bị Lý Điển bắt mất cả.
Lƣu Bị một mình một ngựa, đi ba trăm dặm tới Thanh Châu, đến dƣới thành gọi cửa. Quân canh hỏi tên
họ, rồi vào báo với thứ sử. Thứ sử là con cả Viên Thiệu, tên là Viên Đàm. Đàm vốn kính phục Huyền
Đức, nghe thấy Huyền Đức một mình cƣỡi ngựa đến, vội vàng mở cửa ra đón, mời vào công đƣờng, hỏi
rõ duyên cớ. Huyền Đức kể hết sự tình. Đàm mời Huyền Đức nghỉ trong nhà khách, rồi viết thƣ báo cho
bố biết, một mặt sai quân mã hộ tống Huyền Đức đến Bình Nguyên. Viên Thiệu tự đem quân ra khỏi
Nghiệp Quận ba mƣơi dặm đón rƣớc, Huyền Đức lạy tạ, Thiệu vội vàng đáp lễ, nói:
- Bữa nọ vì đứa trẻ sài ghẻ, không đến cứu viện đƣợc, trong bụng rất là áy náy không yên. Nay may đƣợc
gặp nhau,
thực là đƣợc thỏa lòng ái mộ bấy nay.
Huyền Đức nói:
- Bị nay cô cùng, vẫn muốn nƣơng nhờ dƣới cửa ngài, nhƣng chƣa gặp đƣợc cơ hội nào. Nay bị Tào Tháo
đến đánh, vợ con đều bị thất lạc, nghĩ rằng tƣớng quân rộng lƣợng dung nạp kẻ sĩ bốn phƣơng, cho nên
cũng chẳng ngại thẹn thùng, xin đến nƣơng nhờ, mong tƣớng quân thu dụng, thế nào tôi cũng xin có ngày
báo đáp lại.
Thiệu mừng lắm, khoản đãi rất hậu, rồi mời về Ký Châu.
Tào Tháo đƣơng đêm lấy đƣợc thành Tiểu Bái, liền cho tiến quân ngay đi đánh Từ Châu.
My Chúc và
Giản Ung giữ thành không nổi, đành bỏ thành chạy trốn. Trần Đăng dâng ngay Từ Châu. Tào kéo quân
vào thành phủ dụ dân chúng, rồi gọi các mƣu sĩ bàn mƣu lấy Hạ Phì.
Tuân Úc nói:
- Vân Trƣờng trông nom vợ con Huyền Đức, tất cố chết giữ thành. Ta không lấy ngay, e sẽ bị Viên Thiệu
cƣớp mất.
Tháo nói:
- Ta vẫn mến tài võ nghệ của Vân Trƣờng, chỉ mong đƣợc hắn về với ta. Sao bằng hãy cho ngƣời dụ hắn
quy hàng.
Quách Gia nói:
- Vân Trƣờng là ngƣời nghĩa khí, chắc không chịu hàng, sai ngƣời đến dụ không khéo bị hại.
Dƣới trƣớng có một ngƣời bƣớc ra nói:
- Tôi cùng Quan Vũ có hơi quen nhau, xin đi dụ.
Các tƣớng ngoảnh lại xem ai, thì là Trƣơng Liêu.
280
Trình Dục nói:
- Văn Viễn tuy quen Vân Trƣờng, nhƣng tôi e ngƣời ấy không phải lấy lời mà dụ đƣợc. Tôi có một kế làm
cho Vân Trƣờng tiến lui không còn đƣờng nào, bấy giờ Văn Viễn hãy đến dụ, Vân Trƣờng tất phải về với
thừa tƣớng.
Ấy là:
Giƣơng phòng nỏ cứng rình hùm dữ,
Mắc sẵn mồi thơm giật cá ngao.
Chƣa biết mẹo Trình Dục ra làm sao, xem đến hồi sau phân giải.
281
HỒI 25
Đóng Thổ Sơn, Quan Công giao ước ba việc;
Cứu Bạch Mã, Tào Tháo thoát khỏi vòng vây
Trình Dục dâng kế rằng:
- Vân Trƣờng sức địch muôn ngƣời, phi dùng mƣu trí không sao đánh nổi. Nay nên sai một số quân của
Lƣu Bị mới hàng vào Hạ Phì ra mắt Quan Vũ, nói dối là trốn về đƣợc, cho phục ở trong thành làm nội
ứng; rồi dử Quan Vũ ra đánh nhau, ta giả cách thua chạy, dử hắn ra nơi khác, đem tinh binh chẹn hẳn
đƣờng về, bấy giờ mới có thể dụ hắn quy hàng.
Tháo theo kế ấy, cho ngay vài chục hàng binh đến Hạ Phì vào hàng Quan Công. Quan Công cho là quân
cũ, không hồ nghi gì cả.
Hôm sau Hạ Hầu Đôn lĩnh năm nghìn quân đến thách đánh. Quan Công không ra. Đôn sai quân ở dƣới
thành sỉ nhục mắng nhiếc. Quan Công mới nổi giận dẫn ba nghìn quân ra ngoài thành giao chiến. Đánh
đƣợc hơn mƣời hiệp, Hạ Hầu Đôn quay ngựa chạy. Quan Công đuổi miết, Đôn vừa đánh vừa chạy.
Quan Công đuổi đƣợc độ hai mƣơi dặm, sợ Hạ Phì không có ai giữ nổi, kéo quân trở về. Bỗng nghe một
tiếng pháo nổ, bên tả có Từ Hoảng, bên hữu có Hứa Chử, hai đạo quân chẹn ngang đƣờng đi. Quan Công
cứ cắm đầu chạy về, quân phục hai bên lại đổ ra, nỏ cứng trăm chiếc bắn tên nhƣ châu chấu. Quan Công
không thể nào đi đƣợc, phải quay ngựa lại. Từ Hoảng, Hứa Chử lại đón đánh. Quan Công cố
hết sức đánh
lui hai ngƣời, đang định dẫn quân về Hạ Phì, Hạ Hầu Đôn lại đánh chặn lại. Quan Công đánh mãi đến
chiều, không có đƣờng về, phải lên quả núi đất đóng quân tạm nghỉ. Quân Tào kéo đến, lần lƣợt vây vòng
quanh quả núi đất.
Quan Công đứng trên ngọn núi, trông xa về Hạ Phì, thấy trong cửa thành lửa cháy ngùn ngụt. Đó là
những quân trá hàng mở trộm cửa thành, Tào Tháo dẫn quân vào, rồi lại đốt lửa lên để làm cho Quan
Công trông thấy rối ruột.
Quan Công thấy thành Hạ Phì lửa cháy, trong lòng lo sợ, đang đêm mấy lần xông xuống núi đều bị tên
bắn phải quay lại.
Đến sáng, đang sắp sửa xông xuống chân núi, chợt có một tƣớng tế ngựa trèo lên, nhìn ra là Trƣơng Liêu.
Quan Công đón hỏi:
- Văn Viễn đến đây định đánh nhau với ta chăng?
Liêu đáp:
- Đâu phải thế! Liêu này nghĩ tình cố nhân ngày xƣa, lên đây gặp nhau đó thôi.
Nói rồi bỏ đao xuống ngựa, thi lễ xong, ngồi trên đỉnh núi nói chuyện.
Quan Công nói:
- Văn Viễn đến dụ mỗ chăng?
Liêu đáp:
- Không phải thế! Ngày trƣớc nhờ anh cứu em, ngày nay sao em lại không cứu anh?
282
Quan Công nói:
- Thế Văn Viễn đến đây định giúp ta chăng?
Liêu nói:
- Cũng không phải.
Quan Công nói:
- Nếu không giúp ta, thì đến làm gì?
Liêu nói:
- Huyền Đức không biết còn hay mất; Dực Đức không biết sống hay chết. Đêm qua Tào công đã phá
đƣợc Hạ Phì, quân dân đều an toàn. Tào công lại sai ngƣời giữ gìn gia quyến Huyền Đức, cấm không cho
ai vào quấy nhiễu, đối đãi thực tử tế, em đến để báo tin cho anh biết.
Quan Công giận nói:
- Thế là đến dụ ta, nay tuy hết đƣờng đất, ta vẫn coi cái chết nhƣ không. Ngƣơi đi ngay, ta sẽ xuống chân
núi đánh nhau bây giờ.
Trƣơng Liêu cƣời nói:
- Anh nói thế, không sợ thiên hạ ngƣời ta cƣời cho à?
Quan Công nói:
- Ta vì trung nghĩa mà chết, thiên hạ sao lại cƣời ta?
Liêu nói:
- Anh chết bây giờ thì mắc ba tội
Quan Công hỏi:
- Ba tội là những tội gì?
Liêu nói:
- Khi trƣớc Lƣu sứ quân cùng anh kết nghĩa, có thể với nhau cùng sống thác. Nay sứ quân vừa mới thua,
mà anh đi đánh liều cố lấy cái chết, nếu sứ quân hãy còn, muốn tìm anh mà không tìm thấy, chẳng hóa ra
phụ lời thề năm trƣớc ru? Thế là một tội. Lƣu sứ quân đem vợ con phó thác cho anh, anh nay liều mình
chịu chết, hai phu nhân nƣơng tựa vào đâu, há chẳng phụ lời phó thác của Lƣu sứ quân ru? Thế là hai tội.
Đại huynh võ nghệ siêu quần, tinh thông kinh sử, không nghĩ cùng sứ quân giúp nhà Hán, lại tự nhảy vào
nƣớc sôi lửa cháy, mua lấy cái tiếng mạnh bạo của một kẻ vũ phu, sao gọi là nghĩa? Thế là ba tội. Anh
mắc ba tội ấy nên em phải bảo.
Quan Công ngồi nghĩ một lúc, rồi nói:
Ngƣơi nói ta ba tội ấy, thế ngƣơi muốn bảo ta phải làm thế nào?
283
Liêu nói:
- Nay bốn mặt đều là quân Tào công vây kín cả. Nếu anh không hàng thì phải chết. Chết mà vô ích thì
hãy hàng đi, rồi sẽ nghe ngóng tin tức Lƣu Huyền Đức. Khi biết đƣợc sứ quân ở đâu, bấy giờ lại đi theo,
một là bảo toàn đƣợc hai phu nhân, hai là không trái ƣớc vƣờn đào, ba là lƣu lại đƣợc cái thân hữu dụng.
Có ba điều tiện nhƣ thế, xin anh nghĩ lại cho kỹ.
Quan Công nói:
- Anh nói ba điều tiện, tôi cũng có ba điều giao ƣớc. Nếu thừa tƣớng nghe cho, tôi xin lập tức cởi giáp lại
hàng; nhƣợc bằng không nghe, tôi đành chịu ba tội mà chết.
Liêu nói:
- Thừa tƣớng đại lƣợng khoan hồng, thế nào chắc ngài cũng nghe, xin cho biết ba điều ƣớc.
Quan Công nói:
- Một là: Ta đã cùng Hoàng thúc xin thề cùng nhau giúp nhà Hán, nay ta chỉ hàng vua nhà Hán, không
hàng Tào Tháo.
- Hai là: Hai chị dâu ta phải đƣợc cấp dƣỡng theo bổng lộc của hoàng thúc, nhất thiết ngƣời ngoài không
ai đƣợc đến cửa.
- Ba là: Hễ ta nghe thấy hoàng thúc ở đâu, không quản trăm dặm nghìn dặm, lập tức ta cáo từ, rồi đi theo.
Ba điều ấy nếu thiếu một điều ta nhất định không hàng, xin Văn Viễn mau mau về trình với thừa tƣớng.
Trƣơng Liêu thƣa vâng, lên ngay ngựa về gặp Tào Tháo, trƣớc hết nói việc hàng Hán không hàng Tháo.
Tháo nói:
- Ta là tƣớng nhà Hán, Hán tức là ta. Việc ấy theo đƣợc.
Liêu lại xin cho hai phu nhân đƣợc hƣởng lộc của hoàng thúc và không ai đƣợc vào đến cửa.
Tháo nói:
- Ta sẽ cấp cho gấp hai lƣơng bổng của hoàng thúc. Còn nhƣ việc nghiêm cấm trong ngoài, vốn là gia
pháp phải thế, việc gì phải nói nữa.
Liêu mới nói đến khoản thứ ba: Hễ khi nào biết tin Huyền Đức ở đâu, dù xa thế nào cũng đi theo ngay.
Tháo lắc đầu nói:
- Thế thì ta nuôi Vân Trƣờng để làm gì? Việc này khó theo đấy.
Liêu nói:
- Thừa tƣớng không nhớ lời bàn chúng nhân và quốc sĩ của Dự Nhƣợng ngày xƣa hay sao? Nhƣ Huyền
Đức đãi Quan Vũ chẳng qua chỉ lấy hậu ân mà thôi. Nay thừa tƣớng đối đãi thật hậu hơn, lo gì Quan Vũ
chẳng phục?
284
Tháo nói:
- Văn Viễn nói chí phải. Ta ƣng cả ba điều.
Liêu vội lên núi bảo cho Quan Công biết, Quan Công nói:
- Đã đành nhƣ thế rồi, xin thừa tƣớng hãy tạm lui binh, để tôi vào thành bẩm với hai chị, rồi sau mới xin
hàng.
Liêu về bẩm lại, Tháo liền truyền lệnh lui quân ba mƣơn dặm. Tuân Úc nói:
- Không nên, e nó nói dối?
Tháo nói:
- Vân Trƣờng là ngƣời nghĩa sĩ, chắc không thất tín.
Rồi cứ truyền lệnh rút quân.
Quan Công dẫn binh vào thành, thấy nhân dân yên ổn cả, đến ngay vào phủ, vào yết kiến hai chị. Cam,
My, hai phu nhân nghe Quan Công đã về, vội ra đón vào. Quan Công lạy ở dƣới thềm, nói:
- Để cho hai chị sợ hãi ấy là tội em.
Hai phu nhân hỏi:
- Hoàng thúc bây giờ ở đâu?
Quan Công nói:
- Không biết ở đâu.
Hai phu nhân lại hỏi:
- Bây giờ chú định thế nào.
Quan Công nói:
- Em ra thành đánh nhau, bị vây ở trên núi, Trƣơng Liêu khuyên em ra hàng, em có ƣớc ba điều, Tào
Tháo nghe cả ba, nên mới rút quân, để em vào thành. Em chƣa đƣợc biết ý định của hai chị, chƣa dám tự
tiện.
Hai phu nhân hỏi:
- Ba điều ƣớc là những điều gì?
Quan Công thuật rõ lại ba điều ƣớc. Cam phu nhân nói:
- Hôm trƣớc quân Tào vào thành, chúng tôi tƣởng là chết cả, ai ngờ cái tơ cái tóc không động đến; một
đứa quân cũng không dám vào cửa. Nay chú đã hứa với ngƣời, không cần phải hỏi lại chúng tôi. Chỉ sợ
Tào Tháo về sau không để cho chú đi tìm hoàng thúc thôi.
285
Quan Công nói:
- Xin hai chị yên tâm, em đã có chủ ý.
Hai phu nhân nói:
- Chú cố lo liệu, bất tất phải hỏi bọn đàn bà chúng tôi.
Quan Công từ tạ trở ra, dẫn vài mƣơi tên kỵ mã đến ra mắt Tào Tháo; Tháo ra ngoài nha môn tiếp vào.
Quan Công xuống ngựa vào lạy, Tháo vội vàng đáp lễ, Quan Công nói:
- Tôi là bại tƣớng, không bị giết, đội ơn ngài nhiều lắm.
Tháo nói:
- Tôi vốn mến Vân Trƣờng là ngƣời trung nghĩa, nay đƣợc trông thấy, thực là hả lòng mong mỏi bấy nay.
Quan Công nói:
- Văn Viễn bẩm cho ba việc, đã đƣợc thừa tƣớng ƣng thuận, chắc là thừa tƣớng không sai lời.
Tháo đáp:
- Ta đã nói quyết không thất tín.
Quan Công lại thƣa:
- Nếu tôi biết đƣợc Hoàng thúc ở đâu, dù lên thác xuống ghềnh, lăn sông, qua lửa cũng phải đi theo. Bấy
giờ sợ không kịp bái từ, xin thừa tƣớng lƣợng thứ cho.
Tháo đáp:
- Huyền Đức nếu còn sống, ông cứ đi theo. Nhƣng chỉ sợ Huyền Đức mất trong loạn quân rồi. Ông cứ
yên tâm, nghe ngóng xem đã.
Quan Công lạy tạ.
Tháo mở tiệc yến khoản đãi. Hôm sau rút quân về Hứa Xƣơng. Quan Công thu xếp ra trƣợng, mời hai chị
lên xe, tự mình đi hộ vệ. Khi đi đƣờng, nghỉ ở xá, Tháo muốn làm rối loạn lễ vua tôi, để Quan Công và
hai chị dâu cùng ở một nhà. Quan Công cầm đuốc đứng hầu ngoài cửa, tự tối đến sáng, sắc mặt không lúc
nào có dáng mỏi mệt. Tào Tháo thấy thế lại càng kính phục. Về đến Hứa Xƣơng, Tháo sai sửa sang ngay
thừa phủ để Quan Công ở. Quan Công chia một nhà làm hai viện, viện trong sai mƣời ngƣời lính già canh
cửa. Quan Công thì ở nhà ngoài. Tháo dẫn Quan Công vào chầu vua Hiến Đế. Vua cho làm thiên tƣớng
quân; Quan Công tạ ơn rồi về.
Hôm sau, Tháo mở tiệc lớn, hội cả mƣu thần võ sĩ, lấy lễ khách đãi Quan Công, mời đến ngồi trên; lại
tặng gấm vóc và những đồ vàng bạc, Quan Công đem về nhờ hai chị thu giữ.
Từ khi Quan Công đến Hứa Xƣơng, Tháo đãi rất hậu. Ba ngày một tiệc nhỏ, năm ngày một tiệc lớn; lại
đƣa mƣời ngƣời con gái đẹp để hầu. Quan Công đều đƣa vào nhà trong để hầu hai chị. Cứ ba ngày một
lần đứng cửa ngoài chắp tay kính cẩn, hỏi thăm sức khỏe hai chị.
286
My phu nhân hỏi thăm về tin tức hoàng thúc, bao giờ hỏi xong cũng nói: "Chú cứ tùy tiện". Bấy giờ Quan
Công mới dám lui về.
Tháo nghe thấy thế càng kính phục lắm.
Một hôm thấy Quan Công mặc áo chiến bào bằng gấm xanh, đã cũ bạc, Tháo truyền ngay lệnh đo ngƣời
Quan Công, may một chiếc khăn chiến bào bằng gấm thực quý để tặng. Quan Công lĩnh lấy, mặc vào
trong, rồi lại lấy áo cũ mặc phủ ra ngoài.
Tháo cƣời mà nói rằng:
- Vân Trƣờng hà tiện quá!
- Bẩm không phải là hà tiện. Áo cũ của Lƣu hoàng thúc cho, tôi mặc ở ngoài nhƣ nhìn thấy mặt anh, dám
đâu vì cái mới của thừa tƣớng vừa ban cho mà đã quên cái cũ của anh tôi đã cho từ trƣớc, nên phải mặc
áo cũ ra ngoài là thế.
Tháo khen:
- Thực là nghĩa sĩ!
Miệng tuy khen, nhƣng Tháo không bằng lòng.
Một bữa Quan Công đang ở trƣớng phủ, chợt có ngƣời báo:
- Hai phu nhân ở nhà trong, tự dƣng khóc lăn cả xuống đất, mời tƣớng quân vào ngay.
Quan Công mặc áo tử tế, vào quỳ ngoài cửa nhà trong, hỏi:
- Hai chị có việc chi mà than khóc?
Cam phu nhân nói:
- Đêm hôm qua tôi mơ thấy hoàng thúc bị hãm ở dƣới hố đất, tỉnh dậy bàn với My phu nhân, e rằng
hoàng thúc đã ở dƣới chín suối, cho nên thƣơng khóc.
Quan Công nói:
- Việc mộng mị không nên tin. Vì hai chị tƣởng nhớ, nên mơ thấy thế, xin hai chị đừng lo nghĩ.
Đƣơng chuyện trò, có sứ Tào Tháo đến mời Quan Công vào phủ ăn yến.
Quan Công cáo từ hai chị, đến gặp Tào Tháo. Tháo thấy Quan Công có ngấn nƣớc mắt, hỏi cớ làm sao.
Quan Công nói:
- Hai chị tôi nhớ anh tôi mà than khóc, cho nên tôi cũng động lòng.
Tháo cƣời, lấy lời khuyên giải, mời uống rƣợu luôn. Quan Công uống say, vuốt râu nói:
- Sống không báo đƣợc ân nhà nƣớc, lại phụ cả anh, cũng là ngƣời bỏ đi.
Tháo hỏi: [email protected]
287
- Râu Vân Trƣờng ƣớc đƣợc bao nhiêu sợi?
Quan Công thƣa:
- Đƣợc độ vài trăm sợi, cứ mỗi năm đến mùa thu lại rụng mất dăm ba cái; đến mùa đông phải lấy cái túi
the thâm bọc lấy, để cho nó đỡ rụng.
Tháo sai ngay lấy gấm may một cái túi, biếu Quan Công để bọc râu.
Sáng sớm hôm sau Quan Vũ vào chầu vua.
Vua thấy trƣớc ngực đeo một cái túi gấm, phán hỏi. Quan Công tâu rằng:
- Râu tôi hơi dài,
thừa tƣớng cho túi để bọc lại. Vua sai đứng trƣớc điện mở ra vuốt xem, thì thấy râu dài
quá bụng. Vua phán rằng:
- Thực là ông tốt râu!
Từ đấy ai cũng gọi Quan Công là "Ông tốt râu".
Một hôm Tháo mời Quan Công ăn yến. Lúc tiệc tan, tiễn Quan Công ra đến cửa tƣớng phủ, thấy ngựa
Quan Công gầy quá, Tháo hỏi:
- Ngựa ông sao gầy thế?
Quan đáp:
- Ngƣời tôi hơi nặng, ngựa không mang nổi, bởi thế nên nó gầy.
Tháo sai tả hữu ra chọn một con ngựa. Một lát dắt đến. Con ngựa ấy sắc đỏ nhƣ lửa, trông dáng rất hùng
dũng. Tháo trỏ ngựa hỏi:
- Ông biết con ngựa này không?
Quan Công nói:
- Bẩm có phải là ngựa Xích Thố của Lã Bố vẫn cƣỡi khi xƣa không?
Tháo nói:
- Chính phải!
Rồi truyền thắng đủ yên cƣơng, đƣa tặng Quan Công. Quan Công lạy hai lạy tạ ơn. Tháo không bằng lòng
nói:
- Ta mấy lần đem con gái đẹp, vàng, bạc tặng ông, ông không lạy tạ bao giờ. Nay ta cho con ngựa lại tạ ta
hai lạy. Sao lại khinh ngƣơi khinh của mà quý một con súc vật thế?
Quan Công đáp:
- Tôi biết ngựa này một ngày đi đƣợc nghìn dặm, nay thừa tƣớng cho tôi, nếu biết đƣợc anh tôi ở đâu, có [email protected]
288
thế một ngày đƣợc thấy mặt nhau.
Tháo nghe nói, ngạc nhiên, nghĩ mà lại hối.
Quan Công cáo từ ra về.
Đời sau có thơ rằng:
Lẫy lừng ba nƣớc tiếng anh hào,
Một viện chia đôi nghĩa khí cao.
Gian tƣớng uổng công chiều chuộng hão,
Biết đâu Quan Vũ chẳng hàng Tào?
Tháo hỏi Trƣơng Liêu:
- Ta đãi Vân Trƣờng rất hậu, sao hắn vẫn có bụng muốn đi?
Liêu xin đến dò xem tình ý ra sao. Hôm sau đến gặp Quan Công, Liêu hỏi:
- Từ khi tôi tiến cử anh lên thừa tƣớng, không khi nào bị ngƣời bạc đãi...
Quan Công đáp:
- Tôi rất cảm ơn sâu của thừa tƣớng, nhƣng ngƣời ở đây mà bụng lúc nào cũng nhớ hoàng thúc, k hông
bao giờ quên.
Liêu nói:
- Anh nói sai, ở đời không cân nhắc bên trọng bên khinh, không phải là trƣợng phu. Huyền Đức đãi đại
huynh chƣa chắc đã hậu hơn thừa tƣớng, sao anh cứ muốn đi?
Quan Công đáp:
- Tôi vẫn biết Tào công đãi tôi hậu lắm, nhƣng tôi đã chịu hậu ơn của hoàng thúc, thề cùng sống chết
không thể nào phụ lời đƣợc. Tôi quyết không ở mãi đây. Nhƣng trƣớc hết phải lập công để báo ơn thừa
tƣớng, rồi sau mới đi.
Liêu lại hỏi:
- Phỏng nhƣ Huyền Đức chết mất rồi, thì đại huynh về với ai?
Quan Công đáp:
- Xin theo xuống dƣới đất!
Liêu biết không thể nào giữ đƣợc Quan Công, bèn về bẩm lại với Tào Tháo.
Tháo than:
- Thờ chúa không quên gốc, thật là nghĩa sĩ trong thiên hạ!
Tuân Úc nói rằng: [email protected]
289
- Hắn nói lập công rồi mới đi chi bằng ta không sai đi lập công, vị tất hắn đã đi đƣợc.
Tháo cho là phải.
Nay nói chuyện Huyền Đức ở chỗ Viên Thiệu, sớm tối buồn rầu. Viên Thiệu hỏi:
- Huyền Đức sao lo buồn thế?
Huyền Đức nói:
- Hai em không biết tin tức, vợ con lại bị hãm trong quân Tào, trên không báo đƣợc nƣớc, dƣới không giữ
đƣợc nhà, làm thế nào không lo đƣợc?
Thiệu hỏi:
- Ta muốn tiến quân vào Hứa Đô đã lâu. Nay đƣơng mùa xuân ấm áp, nên cất quân đi.
Liền họp bàn mƣu kế đánh Tào Tháo. Điền Phong can rằng:
Trƣớc Tào Tháo đánh Từ Châu, Hứa Đô bỏ trống chẳng nhân lúc ấy tiến quân; nay Từ Châu bị phá, thế
Tào đang mạnh, không nên khinh địch. Không bằng thong thả, đợi lúc nào có dịp tốt hãy hay.
Thiệu nói:
- Để ta nghĩ đã.
Nhân hỏi Huyền Đức:
- Điền Phong khuyên ta cố thủ, ông nghĩ thế nào?
Huyền Đức nói:
- Tào Tháo là giặc dối vua, nếu minh công không đánh, sợ mất nghĩa lớn với thiên hạ.
Thiệu nói:
- Huyền Đức nói phải lắm!
Rồi muốn khởi binh ngay, Điền Phong lại can.
Thiệu giận nói:
- Các ngƣơi hợm văn khinh võ, để làm tao mất nghĩa lớn hay sao?
Điền Phong dập đầu xuống đất nói:
- Nếu không nghe lời nói phải của tôi, phen này xuất quân tất bất lợi.
Thiệu nổi giận toan chém Điền Phong, Huyền Đức cố can mới thôi, nhƣng bắt Điền Phong bỏ ngục.
Thƣ Thụ thấy Điền Phong phải giam vào ngục, bèn họp cả họ hàng phân tán hết gia tài và nói:
290
- Tôi chuyến nào theo đi đánh giặc, đƣợc thì oai danh lừng lẫy, thua thì một chân cũng khó giữ đƣợc vẹn
toàn.
Họ hàng ai cũng rỏ nƣớc mắt đi tiễn.
Thiệu sai đại tƣớng là Nhan Lƣơng làm tiên phong, tiến quân lên đánh xứ Bạch Mã. Thƣ Thụ can rằng:
- Nhan Lƣơng tuy là tƣớng khỏe, nhƣng tính khí hẹp hòi, không nên cho đi một mình.
Thiệu nói:
- Thƣợng tƣớng của ta, các ngƣơi biết gì!
Khi đại quân tiến đến Lê Dƣơng, thái thú ở Đông Quận là Lƣu Diên cáo cấp về Hứa Đô.
Tào Tháo kịp bàn đem quân ra địch. Quan Công nghe tin, vào ngay tƣớng phủ thƣa với Tào Tháo:
- Nghe thừa tƣớng khởi binh, tôi xin đi làm tiền bộ.
Tháo nói:
- Tôi chƣa dám phiền đến tƣớng quân, nay mai có việc, sẽ lại mời.
Quan Công
lui về.
Tháo dẫn mƣời lăm vạn quân chia ra làm ba đội xuất phát. Đi đƣờng lại tiếp liền mấy lá thƣ cấp báo của
Lƣu Diên. Tháo đem năm vạn quân đi trƣớc, thẳng đến Bạch Mã dựa vào núi đất đóng quân, trông xa
thấy cả một cánh đồng rộng, mƣời vạn tiền bộ tinh binh của Nhan Lƣơng đều đã dàn thành trận thế.
Tháo khiếp sợ, ngoảnh lại bảo Tống Hiến (nguyên là tƣớng của Lã Bố trƣớc):
- Ta nghe ngƣơi là tƣớng giỏi của Lã Bố, nay nên thử ra đấu với Nhan Lƣơng.
Tống Hiến dạ một tiếng, vác giáo lên ngựa, xông thẳng ra trận. Nhan Lƣơng cầm ngang giáo, cƣỡi ngựa
ra thẳng cửa trận. Thấy ngựa Tống Hiến đến, Lƣơng quát to một tiếng, rồi tế ngựa ra đánh. Chƣa đƣợc ba
hiệp, Lƣơng đã đâm chết Tống Hiến ở trƣớc trận.
Tào Tháo thất kinh nói:
- Thật là dũng tƣớng!
Ngụy Tục nói:
- Lƣơng giết ngƣời bạn của tôi, xin ra đánh báo thù.
Tháo cho đi. Tục ra đến nơi chỉ đánh nhau mới đƣợc một hiệp, cũng bị Lƣơng chém chết.
Tháo hỏi:
- Ai dám ra địch lại?
291
Từ Hoảng nghe nói, ra ngay đánh nhau với Nhan Lƣơng. Đƣợc hai mƣơi hiệp thua chạy về. Các tƣớng
đều ghê sợ cả. Tào Tháo thu quân,
Nhan Lƣơng cũng lui quân về.
Tháo thấy mất liền hai tƣớng một lúc, trong lòng lo buồn. Trình Dục nói:
- Tôi xin cử một ngƣời địch nổi Nhan Lƣơng.
Tháo hỏi ai. Dục nói:
- Phi Quan Vân Trƣờng, không ai đánh nổi.
Tháo nói:
- Ta chỉ sợ hắn lập đƣợc công rồi đi mất.
Dục nói:
- Thừa tƣớng đừng lo. Lƣu Bị nếu còn sống thì tất ở bên Viên Thiệu. Nay sai Vân Trƣờng phá quân
Thiệu, Thiệu tất nghi Lƣu Bị mà giết đi. Lƣu Bị chết rồi, Vân Trƣờng còn đi đâu nữa?
Tháo mừng lắm, sai ngƣời mời Quan Công.
Quan Công vào từ hai chị. Hai phu nhân nói rằng:
- Chuyến này chú đi, nên thăm dò tin hoàng thúc.
Quan Công vâng lời, đi ra, cắp thanh long đao, cƣỡi ngựa Xích Thố, dẫn vài ngƣời tùy tùng đi thẳng đến
Bạch Mã, vào ra mắt Tào Tháo. Tháo nói:
- Nhan Lƣơng vừa giết liền hai tƣớng, không ai địch nổi, nên mời Quan Công đến bàn.
Quan Công nói:
- Vâng, để tôi xem.
Tháo đặt cuộc rƣợu khoản đãi. Chợt có ngƣời báo Nhan Lƣơng lại đến khiêu chiến. Tháo dẫn Quan Công
lên núi đất đứng xem.
Tháo cùng Quan Công ngồi, các tƣớng đứng hầu chung quanh. Tào Tháo trỏ xuống thế trận của Nhan
Lƣơng ở dƣới núi, cờ xí đỏ ối, gƣơm giáo sáng quắc, trận bày cực kỳ nghiêm chỉnh, mà bảo Quan Công:
- Quân mã Hà Bắc hùng tráng lắm nhỉ!
Quan Công nói:
- Tôi coi chẳng khác gì gà bằng đất, chó bằng ngói!
Tháo lại trỏ bảo:
- Kìa! Ở dƣới cái lọng, ngƣời mặc bào vóc, giáp vàng, cầm dao cƣỡi ngựa là Nhan Lƣơng đó.
Quan Công liếc mắt trông xuống, rồi nói với Tào Tháo:
292
- Tôi trông bộ nó, nhƣ là cái đầu cắm trên cái sào để đem bán vậy!
Tháo nói:
- Không nên khinh thƣờng!
Quan Công nói:
- Tôi tuy bất tài, xin lấy đầu hắn trong đám vạn quân kia, đem về dâng thừa tƣớng.
Trƣơng Liêu nói:
- Trong quân không nói đùa, Vân Trƣờng chớ nên khinh
thị.
Quân Công nhảy phắt lên ngựa, cắp ngƣợc thanh long đao, tế xuống núi, mắt phƣợng trợn lên, mày tằm
dựng ngƣợc, xông thẳng vào trận bên kia, đi đến đâu quân Hà Bắc tự rẽ nhƣ sóng dƣới nƣớc. Quan Công
đến thẳng chỗ Nhan Lƣơng. Lƣơng đang đứng dƣới lọng, thấy Quan Công đến, vừa muốn hỏi thì ngựa
Xích Thố chạy mau đã đến trƣớc mặt. Nhan Lƣơng trở tay chƣa kịp, Quan Công đƣa một lƣỡi đao, Lƣơng
chết ngay dƣới chân ngựa. Quan Công liền nhảy xuống đất, chặt lấy đầu, buộc vào cổ ngựa, rồi lên ngựa
cầm đao từ trong trận phi ra nhƣ đi chỗ không ngƣời. Binh tƣớng Hà Bắc kinh hoảng, chƣa đánh đã rối
loạn. Quân Tào thừa thế đuổi đánh, giết hại không biết bao nhiêu; ngựa, khí giới, quân Tào cƣớp đƣợc rất
nhiều.
Quan Công tế ngựa lên núi, các tƣớng đều khen ngợi. Quan Công đem đầu Nhan Lƣơng đặt trƣớc mặt
Tào Tháo. Tháo nói:
- Tƣớng quân thực là một ngƣời thần!
Quan Công đáp:
- Tôi thấm vào đâu. Em tôi là Trƣơng Dực Đức còn có thể ở trong đám quân trăm vạn lấy đầu thƣợng
tƣớng dễ nhƣ lấy vật gì trong túi.
Tháo nghe cả sợ, ngoảnh lại dặn các tƣớng:
- Từ nay về sau có gặp Trƣơng Dực Đức ở đâu, thì chớ có khinh địch.
Và sai các tƣớng viết vào vạt áo để ghi nhớ.
Quân Nhan Lƣơng thua, chạy về đến nửa đƣờng gặp Viên Thiệu, báo là có một tƣớng mặt đỏ râu dài, cầm
đại đao, một mình cƣỡi ngựa vào trận, chém chết Nhan Lƣơng rồi, cho nên thua to.
Thiệu giật mình hỏi:
- Ngƣời ấy là ai?
Thƣ thụ thƣa:
- Hẳn là Quan Vân Trƣờng, em Huyền Đức.
Thiệu nổi giận trỏ vào Huyền Đức nói: [email protected]
293
- Thế ra em ngƣơi chém chết tƣớng yêu của ta, ngƣơi tất thông mƣu, vậy để ngƣơi ở đây làm gì?
Liền thét đao phủ lôi Huyền Đức ra chém.
Ấy mới là:
Vừa là khách quý ngồi trên ghế
Thoắt đã thằng tù đứng dƣới sân
Chƣa biết tính mệnh Lƣu Bị làm sao, xem đến hồi sau sẽ rõ.
294
HỒI 26
Viên Bản Sơ hao binh tổn tướng;
Quan Vân Trường treo ấn gói vàng
Viên Thiệu toan chém Huyền Đức. Huyền Đức khoan thai bƣớc lên nói:
- Minh công chỉ nghe một lời mà muốn dứt tình ngay? Bị từ khi ở Từ Châu thất tán, em là Quan Vũ
không biết còn hay mất; thiên hạ giốngï nhau không ít, chắc đâu tƣớng mặt đỏ râu dài là Vân Trƣờng,
minh công sao không xét cho kỹ?
Viên Thiệu vốn là ngƣời hay do dự, nghe Huyền Đức nói bèn trách Thƣ Thụ:
- Tý nữa ta nghe lời ngƣơi, giết mất ngƣời hiền.
Rồi lại mời Lƣu Bị lên trƣớng ngồi, bàn cách báo thù cho Nhan Lƣơng. Dƣới trƣớng có một ngƣời tiến
lên nói:
- Nhan Lƣơng với tôi nhƣ anh em, nay Lƣơng bị giết, tôi phải rửa hận.
Ngƣời ấy mình cao tám thƣớc, mặt nhƣ mặt con giải trũi tên Sú, là danh tƣớng ở Hà Bắc. Thiệu mừng
nói:
- Phi ngƣời không ai báo đƣợc thù cho Nhan Lƣơng. Ta cho đem mƣời vạn quân, qua ngay Hoàng Hà,
đuổi giết quân Tào.
Thƣ Thụ nói:
- Không nên. Nay nên đóng quân ở bến Diên Tân rồi chia một nửa sang bên Quan Độ, mới thực là thƣợng
sách. Nếu đem cả binh sang sông, phỏng thử có điều gì, thì rút về làm sao đƣợc?
Thiệu mắng:
- Chỉ vì các ngƣơi làm trì hoãn lòng quân, kéo dài ngày tháng để lỡ việc lớn đó thôi. Ngƣơi há lại không
biết câu: "Binh quý thần tốc" hay sao?
Thƣ Thụ trở ra, than rằng:
- Ngƣời trên thì kiêu căng, kẻ dƣới thì tham công; nƣớc sông Hoàng Hà chảy cuồn cuộn, ta cũng đành
liều chăng!
Rồi cáo bệnh, không ra bàn việc quân nữa.
Huyền Đức nói:
- Bị đội ơn lớn, chƣa lấy gì báo đáp, nay muốn cùng đi với Văn tƣớng quân, trƣớc là để báo đáp minh
công, sau là để dò xem tin tức Vân Trƣờng.
Thiệu ƣng ý, sai Văn Sú cùng Huyền Đức lĩnh tiền bộ, Sú nói:
- Huyền Đức là tƣớng bị thua luôn, cho ra quân không lợi. Nay chúa công muốn cho ông ấy cùng đi, tôi
xin chia ba vạn quân để ông ta đi sau làm hậu bộ.
295
Bởi thế Văn Sú lĩnh bảy vạn đi trƣớc, Huyền Đức lĩnh ba vạn đi sau.
Đây nói Tào Tháo từ khi thấy Quan Công chém đƣợc Nhan Lƣơng, lại càng kính trọng lắm, làm biểu tâu
lên triều đình, phong cho Vân Trƣờng là Hán Thọ đình hầu, đúc ấn giao cho Quan Công.
Chợt có tin báo: Viên Thiệu lại sai đại tƣớng là Văn Sú sang sông Hoàng Hà, hiện đã đóng quân ở bến
Diên Tân.
Tháo sai ngƣời đem dân cƣ ở đó dời sang phía tây sông, rồi đem quân ra đánh, truyền lệnh lấy hậu quân
làm tiền quân, lấy tiền quân làm hậu quân, lƣơng thảo cho đi trƣớc, binh lính kéo đi sau.
Lã Kiền hỏi:
- Lƣơng đi trƣớc, quân đi sau là ý làm sao?
Tháo nói:
- Lƣơng thảo đi sau, bị cƣớp mất nhiều, nên cho đi trƣớc?
Kiền lại hỏi:
- Thế lúc giặc đến, thì làm thế nào?
Tháo nói:
- Bấy giờ sẽ liệu.
Kiền trong bụng nghi hoặc, không hiểu. Tào Tháo cứ sai chở lƣơng thảo và các xem đồ đi men sông đến
Diên Tân. Tháo ở hậu quân, nghe thấy tiền quân reo hò, vội cho ngƣời ra xem, mọi ngƣời đều báo:
- Văn Sú dẫn binh lại, quân ta đều bỏ cả lƣơng thảo, bốn mặt chạy tán loạn, hậu quân thì ở xa, bây giờ
làm thế nào?
Tháo lấy roi trỏ vào hai cái gò đất ở phía nam, bảo:
- Chỗ kia có thể tạm tránh.
Ngƣời, ngựa vội vàng chạy cả lên gò đất.
Tháo truyền cho quân sĩ cởi áo giáp, ngồi nghỉ, thả hết cả ngựa ra.
Quân Văn Sú kéo ập ngay đến. Các tƣớng nói:
- Giặc đã đến, xin cho thu ngựa lại rồi kéo về Bạch Mã.
Tuân Du vội vàng ngăn lại:
- Chính là để dử giặc, sao lại lui!
Tháo đƣa mắt cho Tuân Du mà cƣời. Du biết ý, không nói nữa. Quân Văn Sú đã lấy đƣợc lƣơng thảo xa
trƣợng, lại tranh nhau cƣớp ngựa. Quân sĩ nhốn nháo mất cả hàng ngũ.
296
Bấy giờ Tháo sai quân, tƣớng xuống đánh. Quân Văn Sú rối loạn. Quân Tào vây bọc lại. Văn Sú một
mình chống chọi, quân sĩ giày xéo lẫn nhau mà chạy. Văn Sú ngăn cấm không đƣợc, cũng phải quay ngựa
chạy nốt. Tháo đứng trên nói trỏ xuống bảo:
- Văn Sú là danh tƣớng Hà Bắc, ai có thể bắt cho ta?
Trƣơng Liêu, Từ Hoảng hai ngựa cùng xông ra, gọi to:
- Văn Sú đừng chạy nữa.
Văn Sú ngoảnh lại, thấy hai tƣớng đuổi theo, cắp vững ngọn giáo, giƣơng cung đặt tên, định bắn Trƣơng
Liêu. Từ Hoảng kêu to lên:
- Tƣớng giặc không đƣợc bắn trộm.
Trƣơng Liêu cúi đầu vội tránh, mũi tên cắm ngay vào cái chỏm mũ, đứt phăng dải mũ, Liêu cố sức đuổi.
Văn Sú lại bắn phát nữa trúng ngay giữa trán ngựa. Ngựa gục hai chân trƣớc, Liêu ngã xuống đất. Văn Sú
quay ngựa trở lại, Từ Hoảng tay cầm búa lớn, giơ lên đánh chặn đƣờng. Quân Văn Sú ở mặt sau kéo đến.
Hoảng liệu địch không nổi, quay ngựa chạy về. Văn Sú cứ men sông đuổi theo. Chợt thấy hơn mƣời quân
kỵ mã, cờ hiệu phất phới, một tƣớng đứng hầu,
cầm long đao tế ngựa đến, chính là Quan Vũ.
Quan Công quát to một tiếng: "Tƣớng giặc đừng chạy!" rồi xông lại đánh Văn Sú. Chƣa đƣợc ba hiệp,
Văn Sú thấy núng liền quay ngựa chạy. Ngựa quan Công chạy nhanh, xấn kịp ngay sau lƣng Văn Sú,
Quan Công đƣa một nhát dao, Văn Sú ngã chết ngay dƣới chân ngựa.
Tào Tháo ở trên gò đất thấy Quan Công chém đƣợc Văn Sú, thúc quân sĩ ùa cả ra đánh. Quân Hà Bắc ngã
xuống sông chết quá nửa. Lƣơng thảo và ngựa lại bị quân Tào cƣớp lại đƣợc cả.
Quan Vũ dẫn vài mƣơi quân kỵ mã tả xông hữu đột. Giữa lúc đánh nhau dữ dội, Huyền Đức dẫn ba vạn
quân theo sau vừa kéo đến. Thám tử đi trƣớc trở về báo:
- Lần này lại là tƣớng đỏ mặt râu dài chém chết Văn Sú rồi.
Huyền Đức vội vàng tế ngựa lên xem, cách sông trông thấy một đội quân mã, đi lại nhƣ bay, trên lá cờ
viết bảy chữ "Hán Thọ đình hầu Quan Vân Trƣờng".
Huyền Đức tạ thầm trời đất:
- Em ta quả nhiên còn ở bên Tào Tháo!
Huyền Đức định gọi sang chào hỏi, nhƣng quân Tào kéo đến, Huyền Đức phải thu quân về.
Viên Thiệu đem quân tiếp ứng đến Quan Độ hạ trại. Quách Đồn. Thầm Phối nói:
- Phen này lại là Quan Vũ giết chết Văn Sú, thế mà Lƣu Bị còn giả cách không biết.
Viên Thiệu nổi giận mắng:
- Thằng giặc tai to, sao dám nhƣ thế?
Một lát Huyền Đức vào. Thiệu thét lôi ra chém.
297
Huyền Đức nói:
- Tôi có tội gì?
Thiệu nói:
- Mày lại cố ý sai em mày giết mất của tao một viên đại tƣớng nữa, sao lại nói là vô tội?
Huyền Đức nói:
- Xin để tôi giải bày một lời rồi hãy giết: Tào Tháo vốn ghét tôi, nay biết tôi ở chỗ minh công, sợ tôi giúp
minh công, nên sai em tôi giết hai tƣớng. Minh công biết, tất nhiên giận tôi. Thế là Tháo muốn mƣợn tay
minh công để giết tôi đó. Xin minh công nghĩ lại.
Viên Thiệu nói:
- Huyền Đức nói phải lắm! Tý nữa các ngƣơi để ta phải chịu cái tiếng giết ngƣời hiền.
Nói rồi, quát tả hữu lui ra và mời Huyền Đức lên ngồi trên trƣớng. Huyền Đức nói:
- Bị nay đội ơn khoan hồng của minh công, không biết lấy gì báo đáp. Nay muốn sai một ngƣời tâm phúc
đem mật thƣ đƣa cho Vân Trƣờng, cho biết tin tôi ở đây. Em tôi tất phải đi suốt ngày đêm đến ngay giúp
minh công, cùng đánh Tào Tháo, để báo thù cho Nhan Lƣơng, Văn Sú, minh công nghĩ thế nào?
Viên Thiệu mừng nói:
- Ta đƣợc Vân Trƣờng tức là đƣợc một viên tƣớng giỏi gấp mƣời Nhan Lƣơng, Văn Sú.
Lƣu Bị viết thƣ, chƣa tìm đƣợc ngƣời đƣợc sai đi. Thiệu truyền lui quân về Võ Dƣơng, hạ trại liên tiếp
vài mƣơi dặm, đóng quân lại, không ra đánh nữa.
Tháo sai Hạ Hầu Đôn đem quân chặn cửa ải Quan Độ, còn mình thì rút quân về Hứa Đô, mở đại yến mời
các quan và mừng công Vân Trƣờng. Nhân bảo Lã Kiền:
- Hôm trƣớc ta cho lƣơng thảo đi trƣớc, quân đi sau, là mẹo đẻ dử giặc. Bấy giờ duy chỉ có Tuân Du biết
ý ta.
Mọi ngƣời đều thán phục.
Đƣơng ăn yến, chợt có ngƣời báo:
- Đất Nhữ Nam có giặc Hoàng Cân là Lƣu Tích, Cung Đô rất là ngang tàng, Tào Hồng đánh mãi không
đƣợc xin cho quân ra cứu.
Vân Trƣờng nghe nói, tiến lên thƣa:
- Tôi xin đem hết sức khuyển mã phá giặc Nhữ Nam.
Tháo nói:
298
- Vân Trƣờng vừa có công to, chƣa kịp trọng thƣởng đƣợc, ta sao lại để Vân Trƣờng đi đánh giặc phải
chịu khó nhọc?
Quan Công nói:
- Tôi nhàn rỗi lâu nay hay sinh bệnh tật. Xin cho tôi đi một chuyến.
Tào Tháo khen là có chí khí, điểm năm vạn quân, sai Vu Cấm, Nhạc Tiến làm phó tƣớng, hôm sau đi liền.
Tuân Úc thầm bảo Tháo:
- Vân Trƣờng vẫn có lòng về với họ Lƣu, nếu biết có tin ở đâu, thì y đi ngay, không nên sai đi đánh luôn.
Tháo nói:
- Lần này để y lập công, lần sau không sai đi nữa.
Quan Công lĩnh binh đến gần Nhữ Nam, dừng quân đóng trại. Đang đêm bỗng bắt đƣợc hai ngƣời đi do
thám. Quan Công trông trong hai ngƣời, nhận đƣợc một ngƣời là Tôn Càn, liền đuổi tả hữu ra, rồi hỏi Càn
rằng:
- Từ khi tan vỡ, không nghe thấy tin tức gì, sao ông lại ở đây?
Càn nói:
- Tôi từ khi trốn nạn, xiêu dạt sang Nhữ Nam, may gặp đƣợc Lƣu Tích cho vào nƣơng tựa ở đó. Nay
tƣớng quân sao lại ở bên Tào Tháo? Thế còn Cam, My hai phu nhân thì thế nào?
Quan Công đem hết cả chuyện đầu đuôi thuật lại cho Tôn Càn nghe. Càn nói:
- Mới đây tôi nghe tin ông Huyền Đức ở bên Viên Thiệu, muốn sang theo, chƣa có dịp nào tiện. Nay Lƣu
Tích, Cung Đô hai ngƣời đã hàng Thiệu, cùng giúp đánh Tào. May đâu lại gặp tƣớng quân đến đây, nên
mới sai quân dẫn đƣờng, tôi giả làm quân do thám đến báo để tƣớng quân biết. Ngày mai, Lƣu Tích,
Cung Đô hai ngƣời ra đánh giả cách thua tƣớng quân một trận. Ông đem hai phu nhân đến chỗ Viên
Thiệu để gặp Huyền Đức.
Quan Công nói:
- Anh ta đã ở bên Viên Thiệu, thế nào sớm tối ta cũng sang ngay. Nhƣng ta đã chém mất hai tƣớng của
Viên Thiệu, sợ có việc biến xảy ra.
Càn nói:
- Để tôi đến đó xem hƣ thực ra sao, rồi sẽ về báo lại.
Quan Công nói:
- Ta đƣợc trông thấy anh ta, dù có chết cũng không từ. Nay ta về Hứa Đô, từ giã Tào Tháo đã.
Rồi đang đêm ngầm tiễn Tôn Càn đi.
Hôm sau, Quan Công dẫn quân ra, Cung Đô mặc áo giáp ra trận, Quan Công hỏi:
299
Chúng bay sao dám làm phản triều đình?
Đô đáp:
- Mày là đứa phản chủ, còn trách gì ta?
Quan Công hỏi:
- Ta thế nào là phản chủ?
Đô đáp:
- Lƣu Huyền Đức ở bên Viên Bản Sơ, sao mày lại đi theo Tào Tháo.
Quan Công không trả lời, quất ngựa múa đao xông vào. Cung Đô bỏ chạy ngay. Quan Công đuổi theo.
Đô ngoảnh lại bảo Quan Công rằng:
- Ân nghĩa chủ cũ, không nên quên. Ông cứ cho quân tiến nhanh lên, ta nhƣờng Nhữ Nam cho.
Quan Công biết ý, thúc quân xông vào. Lƣu Tích, Cung Đô cùng giả làm thua, chạy tản ra bốn mặt. Quan
Công cƣớp đƣợc châu quận, yên dân xong, rút quân về Hứa Xƣơng.
Tào Tháo ra ngoài quách đón, khao thƣởng quân sĩ. Ăn yến xong, Vân Trƣờng về nhà, vào thăm hai chị,
đứng ở ngoài cửa. Cam phu nhân hỏi:
- Hai lần chú ra quân, có nghe tin Hoàng Thúc ở đâu chƣa?
Quan Công đáp:
- Thƣa chƣa!
Rồi trở ra. Hai phu nhân hu hu khóc, nói:
- Hoàng Thúc dễ thƣờng mất rồi. Chú sợ hai chị em ta buồn rầu, nên giấu không nói thật chứ gì?
Đƣơng khóc, có một ngƣời lính già đứng hầu ngoài cửa, nói:
- Xin hai phu nhân đừng khóc. Chúa Công hiện ở bên Hà Bắc với Viên Thiệu.
Hai bà hỏi:
- Sao nhà ngƣơi biết?
Ngƣời lính thƣa:
- Tôi theo Quan tƣớng quân đi đánh giặc, có ngƣời ở trên trận nói chuyện.
Hai bà gọi ngay Vân Trƣờng đến trách:
- Hoàng Thúc chƣa từng phụ ngƣơi bao giờ, nay ngƣơi đƣợc chịu ân Tào Tháo, quêncả nghĩa cũ, không
lấy sự thực bảo chúng ta là cớ làm sao?
300
Quan Công cúi đầu nói:
- Anh nay thực ở Hà Bắc, em chƣa dám để hai chị biết, là sợ việc lỡ ra tiết lộ, không lợi. Việc này nên lo
tính thong thả, không nên vội vàng.
Cam phu nhân nói:
- Chú nên lo tính cho mau.
Quan Công lui về, nghĩ cách nên đi thế nào, đứng ngồi không yên.
Nguyên là Vu Cấm dò biết Lƣu Bị ở Hà Bắc, đã báo với Tào Tháo. Tháo sai Trƣơng Liêu đến dò ý Quan
Công. Quan Công hôm ấy đƣơng ngồi buồn, Trƣơng Liêu vào mừng:
- Nghe anh khi ra trận, đã biết tin Huyền Đức, nên em đến mừng.
Quan Công đáp:
- Chủ cũ tuy ở đó, nhƣng chƣa đƣợc gặp, đã có chi đáng mừng.
Liêu lại hỏi:
- Anh kết thân với Huyền Đức, so giữa anh với tôi, bên nào thân hơn.
Quan Công nói:
- Tôi với anh là nghĩa bầu bạn; tôi với Huyền Đức bầu bạn mà là anh em, anh em mà lại là vua tôi, hai
đƣờng ví với nhau thế nào đƣợc?
Liêu mới hỏi:
- Nay Huyền Đức ở Hà Bắc, anh có đi theo không?
Quan Công nói:
- Lời nói ngày trƣớc, sao lại trái đƣợc! Nhờ Văn Viễn hết lòng trình bày hộ tôi với Thừa tƣớng.
Trƣơng Liêu đem lời Quan Công về nói lại với Tào Tháo. Tháo nói:
- Ta đã có cách giữ lại.
Quan Công đƣơng ngồi nghĩ ngợi, chợt thấy báo có ngƣời bạn cũ đến hỏi thăm. Quan Công mời vào, thì
là ngƣời không quen bao giờ. Quan Công hỏi:
- Ông là ai?
Ngƣời lạ đáp:
- Tôi là Trần Chấn, ngƣời ở Nhữ Nam, bộ hạ của Viên Thiệu.
Quan Công giật mình, vội vàng bảo tả hữu lui ra, rồi hỏi: [email protected]
301
- Tiên sinh lại đây chắc có việc gì?
Chấn đƣa ra một phong thƣ, Quan Công mở ra xem thì là thƣ của Huyền Đức, đại lƣợc trong thƣ nói:
"Bị cùng túc hạ, kết nghĩa vƣờn đào, thề cùng sống thác, nay sao nửa đƣờng bỏ nhau, cắt đứt ân nghĩa?
Túc hạ nếu muốn lập công danh, toan đƣờng phú quý, Bị xin đem đầu dâng túc hạ để túc hạ lập nên công
lớn. Thƣ nói không xiết, chịu chết ngồi chờ lệnh".
Quan Công xem xong thƣ, khóc to nói:
- Tôi không phải không muốn tìm anh, chỉ vì chẳng biết anh ở đấy, chớ đâu dám cầu phú quý mà quên lời
thề cũ.
Trần Chấn nói:
- Huyền Đức mong đợi ông lắm. Ông đã không trái ƣớc cũ, nên đi nhanh đến gặp Huyền Đức.
Quan Công nói:
- Làm ngƣời sinh trong trời đất, không có thủy chung, không phải là quân tử. Ta lúc lại đây phân minh,
thì lúc ở đây đi cũng phải phân minh. Nay tôi viết thƣ, nhờ tiên sinh đem về cho anh tôi biết trƣớc, để tôi
từ giã Tào Tháo, sẽ đem cả hai chị về gặp anh tôi sau.
Chấn nói:
- Ngộ Tào Tháo không nghe thì làm thế nào?
Quan Công đáp:
- Ta thà chết, chớ sao chịu ở lại đây!
Chấn nói:
- Ông mau viết thƣ trả lời, để Lƣu sứ quân khỏi mong đợi.
Quan Công viết thƣ đáp lại:
"Trộm nghĩ: đã là nghĩa thì không bao giờ phụ lòng; đã là trung thì không bao giờ sợ chết. Vũ này từ thuở
nhỏ bé đọc sách, hơi biết lễ nghĩa. Xem truyện, Dƣơng Giốc Ai và Tả Bá Đào thƣờng than thở hai ba lần,
mà sa nƣớc mắt.
"Khi trƣớc giữ thành Hạ Phì, trong lòng không có thóc chứa, ngoài chẳng có viện binh, đã toan liều chết,
nhƣng vì có trọng trách đối với hai chị, không dám quyên sinh để phụ lòng ủy thác của anh, cho nên còn
tạm nƣơng náu đây, mong có ngày cùng nhau tụ hội.
"Mới đây em đến Nhữ Nam, mới biết tin anh. Xin lập tức từ giã Tào công, đem hai chị về. Em bằng có
bụng khác, thân ngƣời cùng giết. Moi gan rạch mật, bút giấy nói không hết lời, bái kiến có ngày, xin nhủ
lòng soi xét".
Trần Chấn mang thƣ về, Quan Công vào nhà trong nói với hai chị, rồi vào ngay tƣớng phủ để từ biệt Tào
Tháo. Tháo đã biết trƣớc, sai treo một cái biển "Hồi tỵ" ở ngoài tƣớng phủ. Quan Công đành lủi thủi trở [email protected]
302
về, sai những ngƣời tùy tùng cũ, thu xếp xe ngựa sẵn sàng, lại dặn bảo trong nhà: Phàm bao nhiêu những
đồ Tào Tháo cho, đều để cả lại, cái tơ cái tóc cũng không đƣợc mang đi.
Hôm sau Quan Công lại đến tƣớng phủ để từ tạ. Ngoài cửa vẫn có biển "Hồi tỵ". Quan Công đến luôn
mấy lần, đều không đƣợc vào, bèn đến nhà Trƣơng Liêu để nói chuyện. Liêu cũng cáo ốm không ra. Quan
Công nghĩ:
- Đây là Tào thừa tƣớng có ý không cho ta đi. Chí ta đã quyết, há lại còn dùng dằng ở lại nữa sao?
Bèn viết một phong thƣ từ tạ Tào Tháo. Thƣ nhƣ sau:
"Tôi từ trƣớc đã thờ Hoàng thúc, thề cùng sống chết, trên: Trời cao, dƣới: đất dày, đều đã chứng giám;
ngày nọ thất thủ Hạ Phì, tôi xin ba điều, đã đƣợc thừa tƣớng chấp nhận. Nay đƣợc tin chủ cũ ở bên Viên
Thiệu, tôi nhớ lại lời thề ngày trƣớc há dám sai trái? Ơn mới tuy hậu, nghĩa cũ khó quên, dâng thƣ cáo từ,
xin soi xét cho. Ơn còn thiếu chƣa báo đƣợc hết, xin đợi khi khác".
Viết xong, dán lại, sai ngƣời mang đến tƣớng phủ. Một mặt đem những vàng bạc đã đƣợc tặng mấy lần
trƣớc gói hết cả lại bỏ vào kho, treo ấn Hán Thọ đình hầu trên sảnh đƣờng, rồi mời hai phu nhân lên xe.
Quan Công cƣỡi ngựa Xích Thố tay cầm thanh long đao, dẫn bọn ngƣời tùy tùng cũ đi hộ tống xa trƣợng,
đi tắt ra cửa thành. Lính canh cửa ngăn lại, Quan Công trừng mắt, giơ long đao lên, quát to một tiếng, lính
canh lẩn tránh hết cả. Quan Công ra khỏi cửa thành dặn những ngƣời tùy tùng:
- Các ngƣơi hộ tống xa trƣợng đi trƣớc. Ngộ có ngƣời đuổi theo, đã có ta ở sau chống lạ i. Không đƣợc để
hai phu nhân sợ hãi.
Quân hầu cứ theo đƣờng cái quan, đẩy xe đi.
Tào Tháo đang ngồi cùng mọi ngƣời bàn tán chuyện Quan Công thì có ngƣời mang thƣ của Quan Công
vào trình.
Tháo mở ra xem, thất kinh nói:
- Vân Trƣờng đi mất rồi!
Chợt lại có tƣớng giữ cửa bắc phi ngựa lại báo:
- Quan Công cƣớp cửa đi ra, xe ngựa đồ đạc hơn hai mƣơi ngƣời, đi về phía bắc.
Lại có ngƣời ở nhà Quan Công đến báo:
- Quan Công gói hết cả các đồ vàng bạc của thừa tƣớng cho ngày trƣớc, để ở trong kho. Mƣời ngƣời mỹ
nữ để ở nhà trong, ấn Hán Thọ đình hầu thì treo ở nhà sảnh đƣờng, những kẻ hầu ngƣời hạ của thừa tƣớng
cắt đến đều không đem đi, chỉ mang những ngƣời tùy tùng cũ và hành lý tùy thân đi ra cửa bắc.
Mọi ngƣời đều ngạc nhiên. Một viên tƣớng nhả ra nói:
- Tôi xin đem ba nghìn quân thiết kỵ bắt sống Quan Vũ đem về nộp thừa tƣớng!
Mọi ngƣời nhìn xem là ai, thì là Sái Dƣơng.
Thế mới thực là: [email protected]
303
Muốn xa muôn trƣợng hang rồng rắn,
Lại gặp ba nghìn lính hổ lang
Chƣa biết Sái Dƣơng xin đi đuổi Quan Công thế nào, xem đến hồi sau mới tỏ.
304
HỒI 27
Mỹ Nhiệm Công cưỡi một ngựa bay nghìn dặm;
Hán Thọ Hầu chém sáu tướng phá năm quan
Trong bọn bộ hạ Tào Tháo, ngoài Trƣơng Liêu ra, có Từ Hoảng là thân với Quan Vũ, còn các tƣớng ai
cũng kính phục, duy chỉ có Sái Dƣơng là không phục, cho nên hôm ấy nghe tin Quan Công đi, Sái Dƣơng
xin đi đuổi bắt về.
Tháo nói:
- Không quên chủ cũ, lúc đến, lúc đi đều phân minh, thế mới thực là trƣợng phu. Các ngƣơi nên bắt
chƣớc.
Nói rồi mắng Sái Dƣơng, không cho đi đuổi.
Trình Dục nói:
- Thừa tƣớng đãi Quan Vũ rất hậu, nay không bái từ, tự tiện đi, viết nhăng mảnh giấy gửi lại, khinh nhàm
oai trên, là có tội lớn. Nếu tha cho y về với Viên Thiệu, khác gì cho hổ thêm cánh, chi bằng đuổi giết đi,
để dứt vạ về sau.
Tháo nói:
- Trƣớc ta đã hứa, không nên thất tín. Ngƣời ta đã vì chủ cũ, không nên đuổi.
Nhân thể bảo Trƣơng Liêu:
- Vân Trƣờng gói vàng treo ấn, của cải không thay lòng, tƣớc lộc không đổi chí, những ngƣời nhƣ thế ta
rất kính trọng. Bây giờ Vân Trƣờng đi cũng chƣa xa, ta muốn ra kết thân với hắn, để lƣu lại một chút tình
về sau. Ngƣơi nên cƣỡi ngựa đi trƣớc, mời hắn dừng lại, đợi ta ra tiễn, còn có lộ phí và chiến bào đem
tặng, để làm kỷ niệm.
Trƣơng Liêu vâng lệnh, cƣỡi ngựa đi trƣớc, Tào Tháo dẫn vài mƣơi kỵ mã đi sau.
Vân Trƣờng cƣỡi ngựa Xích Thố, sức đi đƣợc nghìn dặm, giá có một mình thì chẳng ai đuổi kịp, nhƣng vì
hộ tống xa trƣợng, phải đi thong thả. Chợt nghe đằng sau có ngƣời gọi:
- Xin Vân Trƣờng hãy đi chậm lại.
Quan Công ngoảnh lại, thấy Trƣơng Liêu cƣỡi ngựa đến. Quan Công giục những ngƣời tùy tùng cứ đẩy
xa trƣợng theo đƣờng cái đi mau lẹ lên trƣớc, còn mình thì dừng ngựa lại tay cầm vững long đao, hỏi:
- Văn Viễn định đuổi theo bắt ta chăng?
Liêu thƣa:
- Không phải thế, thừa tƣớng biết anh đi xa, muốn ra tiễn chân, cho nên sai tôi lại đây, xin anh hãy dừng
ngựa lại.
Quan Công nói:
- Dù đội thiết kỵ của thừa tƣớng kéo đến, ta xin quyết một trận tử chiến.
305
Nói rồi dừng ngựa, đứng ở trên cầu trông lại, thấy Tào Tháo dẫn vài mƣơi quân kỵ mã chạy đến, đằng sau
có bọn Hứa Chử, Từ Hoảng, Vu Cấm, Lý Điển. Tháo thấy Quan Công cầm đao cƣỡi ngựa đứng trên cầu,
liền truyền các tƣớng dừng cả lại, đứng sắp hàng hai bên. Quan Công thấy các tƣớng đi tay không, bấy
giờ mới vững dạ.
Quan Công ngồi trên ngựa, cúi mình xuống nói:
Trƣớc tôi đã có lời thƣa với thừa tƣớng. Nay chủ cũ tôi ở Hà Bắc, thế tất tôi phải vội đi. Đã mấy lần đến
phủ, không đƣợc vào hầu, cho nên đã có bức thƣ để cáo từ, gói vàng bạc, ấn, nộp lại thừa tƣớng. Xin thừa
tƣớng đừng quên lời ƣớc ngày trƣớc.
Tháo nói:
- Ta còn muốn thủ tín với thiên hạ, sao lại phụ lời ƣớc. Nhƣng sợ tƣớng quân đi đƣờng thiếu dùng, nên
đem ít đồ hành trang lại tiễn.
Nói xong sai một tƣớng xuống ngựa bƣng một mâm vàng đến.
Quan Công nói:
- Tôi nhiều lần đội ơn thừa tƣớng ban thƣởng, hãy còn đủ dùng. Xin để lại số vàng này thƣởng cho tƣớng
sĩ.
Tháo nói:
- Quà nhỏ mọn thƣởng công to lớn, sao tƣớng quân lại từ chối?
Quan Công hỏi:
- Chút công nhỏ mọn đáng kể chi!
Tháo cƣời nói:
- Quan Vân Trƣờng là nghĩa sĩ trong thiên hạ, tiếc vì ta kém phúc, không lƣu lại đƣợc. Nay gọi là có chiếc
cẩm bào để giải tấm lòng thành.
Nói rồi sai một tƣớng hai tay nâng tay áo cẩm bào dâng lên.
Vân Trƣờng sợ có mƣu kế gì, không dám xuống ngựa, dùng mũi long đao khều lấy cẩm bào, quàng lên
vai, gò cƣơng ngựa quay đầu lạy tạ:
- Đội ơn thừa tƣớng cho áo. Có ngày sẽ gặp lại nhau.
Tạ rồi, xuống cầu nhằm phía bắc tế ngựa đi thẳng.
Hứa Chử nói:
- Kẻ đó thực vô lễ, sao không bắt lấy?
Tháo nói:
306
- Ngƣời ta một mình một ngựa, chúng ta hơn mƣời ngƣời, trách nào ngƣời ta chẳng nghi? Ta đã có lời
ƣớc, không nên đuổi.
Nói rồi, cùng các tƣớng trở về. Tào Tháo vừa đi đƣờng vừa khen vừa tiếc Quan Công.
Quan Công tế ngựa chạy theo cho kịp xa trƣợng. Chạy ƣớc đƣợc ba mƣơi dặm, chẳng thấy xa trƣợng đâ u,
Quan Công liền tế ngựa tìm quanh cả bốn mặt. Chợt nghe ở trên đỉnh núi có tiếng gọi:
- Quan tƣớng quân hãy đứng lại.
Quan Công ngẩng mặt lên trông, thì thấy một chàng trẻ tuổi, khăn vàng áo gấm, vác giáo cƣỡi ngựa, dƣới
cổ ngựa treo một cái đầu ngƣời, dẫn hơn một trăm quân bộ, chạy lại.
Quan Công hỏi:
- Ngƣơi là ai?
Chàng trẻ tuổi bỏ giáo xuống ngựa, thụp lạy. Vân Trƣờng sợ có mƣu mẹo gì, dừng ngựa cầm đao hỏi:
- Xin tráng sĩ cho biết tên họ.
Ngƣời ấy đáp:
- Tôi là Tiêu tên Hóa, tự là Nguyên Kiệm, vốn ngƣời Tƣơng Dƣơng, nhân thời loạn, lƣu lạc giang hồ, tụ
tập đƣợc hơn năm trăm ngƣời, cƣớp bóc kiếm ăn. Mới rồi có ngƣời bạn là Đỗ Viên, xuống núi tuần tiễu,
nhỡ cƣớp phải hai vị phu nhân đem lên núi. Tôi hỏi ngƣời theo hầu, mới biết là phu nhân của Lƣu Hoàng
Thúc nhà Đại Hán. Lại nghe có tƣớng quân đi hộ tống, tôi muốn đƣa ngay hai phu nhân xuống núi. Đỗ
Viễn ăn nói càn dở, tôi giết đi, đem đầu lại nộp tƣớng quân, xin chịu tội.
Quan Công hỏi:
- Hai phu nhân ở đâu?
- Hiện ở trên núi.
Quan Công sai đem ngay xuống núi. Đƣợc một lúc hơn một trăm ngƣời rƣớc xa trƣợng ra. Quan Công
xuống ngựa, đặt đao, chắp tay đứng trƣớc xe hỏi:
- Hai chị có bị sợ hãi gì không?
Hai phu nhân nói:
- May nhờ Liêu tƣớng quân cứu cho, chớ không thì đã bị Đỗ Viễn nó làm nhục rồi.
Quan Công hỏi những ngƣời tùy tùng:
- Liêu Hóa làm thế nào cứu hai phu nhân?
Họ thƣa:
- Đỗ Viễn cƣớp hai phu nhân đem lên núi, định chia với Liêu Hóa mỗi ngƣời lấy một bà làm vợ. Hóa hỏi [email protected]
307
căn do làm sao, khi đã biết rồi, có bụng kính nể, can Đỗ Viễn, Viễn không nghe, nên Liêu Hóa giết đi.
Quan Công nghe nói, liền tạ Liêu Hóa. Hóa xin đem bộ hạ đi theo Quan Công. Quan Công nghĩ ngƣời ấy
là dƣ đảng của Khăn Vàng, không nên cho đi theo, bèn từ tạ không nhận. Liêu Hóa lại đem biếu vàng lụa,
Quan Công cũng không lấy. Liêu Hóa từ biệt, dẫn quân về núi.
Quan Công liền đem việc Tào Tháo ra tiễn, tặng bào, kể lại với hai chị, rồi giục xe đi.
Đến chiều tối vào nghỉ trọ một nhà trong làng. Chủ nhà đầu râu tóc bạc ra đón hỏi tên họ. Quan Công thi
lễ nói:
- Tôi là Quan Vũ em Lƣu Huyền Đức.
Chủ nhà lại hỏi:
- Ngài có phải là ông Quan Công đã chém Nhan Lƣơng, Văn Sú không?
Quan Công thƣa:
- Phải, chính tôi.
Ông già mừng lắm, mời ngay Quan Công vào nhà.
Quan Công thƣa:
- Còn hai vị phu nhân ngồi trên xe.
Ông già gọi vợ con ra đón vào trong nhà. Quan Công chắp tay đứng hầu bên cạnh hai phu nhân. Ông già
mời ngồi, Quan Công nói:
- Hai chị tôi đây, tôi không dám ngồi.
Ông già biết ý, bảo vợ con mời hai phu nhân vào nhà trong khoản đãi, còn mình thì ở ngoài nhà tiếp Quan
Công. Quan Công hỏi tên họ ông già, ông già thƣa:
- Tôi họ Hồ tên Hoa, đời vua Hoàn Đế từng làm nghị lang, về sau từ quan về làng ở. Nay có con giai là
Hồ Ban, làm tùng sự phủ quan thái thú Huỳnh Dƣơng tên là Vƣơng Thực. Nếu tƣớng quân có đi qua
đƣờng ấy, nhờ đƣa hộ một phong thƣ cho con tôi.
Quan Công xin vâng.
Hôm sau, cơm sớm xong, Quan Công mời hai chị lên xe, nhận lấy thƣ của Hồ Hoa, từ biệt nhau, rồi đi
sang Lạc Dƣơng. Đi đến một cửa quan là cửa Đông Lĩnh, tƣớng giữ quan tên là Khổng Tú, đem năm trăm
quân đóng trên ngọn núi. Quân sĩ lên báo với Khổng Tú. Tú ra cửa quan tiếp đón. Quan Công xuống
ngựa, thi lễ. Tú hỏi:
- Trƣờng quân đi đâu?
- Tôi vừa cáo từ thừa tƣớng, sang Hà Bắc để tìm anh.
Tú nói:
308
- Viên Thiệu ở Hà Bắc, chính là kẻ đối đầu với thừa tƣớng, tƣớng quân sang đấy, hẳn có giấy tờ của thừa
tƣớng.
Quan Công đáp:
- Vi hành kỳ vội quá, không kịp xin giấy tờ.
Tú nói:
- Nếu không có giấy tờ, tôi phải sai ngƣời trình thừa tƣớng, rồi mới dám để tƣớng quân đi.
Quan Công nói:
- Đợi phải bẩm báo, lỡ mất hành trình của tôi.
Tú đáp:
- Phép tắc bắt buộc, phải thế mới đƣợc.
Quan Công hỏi:
- Ngƣơi không cho ta qua cửa quan phải không?
Tú nói sẵng:
- Muốn đi thì phải để già trẻ lại đây làm con tin.
Quan Công nổi giận, cầm đao toan giết Khổng Tú. Tú chạy vào cửa quan, nổi trống họp quân, mặc áo
giáp, lên ngựa, kéo ra cửa quân quát to:
- Ngƣơi dám vƣợt cửa quan chăng?
Quan Công truyền xa trƣợng lui lại, rồi cầm long đao, giục ngựa tiến thẳng vào đánh Khổng Tú. Tú vác
giáo, nghênh địch. Hai ngựa đấu nhau chỉ đƣợc một hiệp, Tú bị chém chết ngã dƣới chân ngựa.
Quân sĩ chạy tan cả.
Quan Công gọi lại bảo:
- Quân sĩ đừng chạy, ta giết Khổng Tú là bất dắc dĩ. Việc này không liên can gì đến các ngƣơi. Nhờ các
ngƣơi thƣa lại với thừa tƣớng: "Khổng Tú muốn hại ta, nên ta phải giết đi".
Quân sĩ đều thụp xuống lạy trƣớc ngựa. Quan Công lại mời hai phu nhân ra ngoài cửa quan, đi về đƣờng
Lạc Dƣơng.
Có ngƣời báo thái thú Lạc Dƣơng là Hàn Phúc biết tin, Phúc họp ngay các tƣớng lại bàn. Nha tƣớng là
Mạnh Thản nói:
- Không có giấy tờ của thừa tƣớng, tất là đi lén lút, nếu không ngăn lại, tất bị tội lỗi.
Hàn Phúc nói:
309
- Quan Công dũng mãnh lắm. Nhan Lƣơng, Văn Sú đều bị hắn giết. Nay không thể dùng sức địch lại với
hắn, chỉ nên dùng mƣu mới đƣợc.
Mạnh Thản nói:
- Tôi có một kế: Lấy chông chà rào kín cửa quan, đợi khi hắn đến, tôi ra đánh nhau, rồi giả tảng thua
chạy, dử cho hắn đuổi theo, ông đứng núp một nơi, lấy tên mà bắn. Nếu bắn ngã ngựa, bắt giải về Hứa
Đô, chắc đƣợc trọng thƣởng.
Vừa bàn định xong, quân vào báo xa trƣợng của Quan Công đã đến. Hàn Phúc đeo cung cài tên, đem một
nghìn quân mã dàn ngoài cửa quan, hỏi:
- Ngƣời đến kia là ai?
Quan Công ngồi trên ngựa, cúi mình nói:
- Hán Thọ đình hầu Quan mỗ xin nhờ đƣờng đi qua.
Hàn Phúc hỏi:
- Có giấy tờ của thừa tƣớng không?
Quan Công đáp:
- Ta bận việc không kịp lấy.
Hàn Phúc nói:
- Ta phụng mệnh thừa tƣớng trấn thủ đất này, chuyên việc khám xét kẻ gian đi lại. Nếu không có giấy tờ,
tức là đi trốn.
Quan Công nói:
- Khổng Tú ở Đông Lĩnh không cho ta đi, vừa bị ta giết chết. Ngƣơi cũng muốn chết à?
Hàn Phúc nói:
- Ai bắt lấy nó cho ta!
Mạnh Thản cƣỡi ngựa ra, múa đôi đao đón đánh. Quan Công bảo xa trƣợng lui lại, rồi tiến lên đánh Mạnh
Thản. Đánh đƣợc ba hiệp, Mạnh Thản quay ngựa chạy, chỉ mong dụ Quan Công đuổi theo, không ngờ
ngựa của Quan Công chạy mạnh quá, đến ngay sau lƣng, Quan Công đƣa một nhát dao, sả Thản làm hai
đoạn.
Quan Công quay ngựa trở lại, Hàn Phúc nấp ở trong cửa giƣơng cung bắn trộm, trúng
vào cánh tay trái
Quan Công. Quan Công lấy miệng cắn tên rút ra, máu chảy không thôi, liền quay đầu xông thẳng đến Hàn
Phúc đánh tan mọi ngƣời. Hàn Phúc chạy không kịp bị Quan Công chém một nhát, đứt từ đầu tới vai.
Quân sĩ kinh hoảng tan cả.
Quan Công lấy lụa buộc chỗ bị thƣơng. Giữa đƣờng sợ có ngƣời ngấm ngầm mƣu hại, nên liền đêm hôm
ấy, Quan Công đi ngay đến cửa quan Nghi Thủy.
310
Tƣớng giữ cửa quan ấy là ngƣời ở Tinh Châu, họ Biện tên Hỷ, giỏi dùng dùi lƣu tinh, nguyên là dƣ đảng
Khăn Vàng, sau theo Tào Tháo, đƣợc Tháo sai giữ cửa quan này.
Biện Hỷ nghe Quan Công sắp đến, bèn mai phục hơn hai trăm đao phủ ở trong ngôi chùa Trấn Quốc, rồi
dặn quân gõ chén làm hiệu, ồ ra giết Quan Công.
Sắp đặt đâu đấy, Hỷ ra đón Quan Công. Quan Công thấy Biện Hỷ ra đón, liền xuống ngựa chào hỏi. Hỷ
nói:
- Tƣớng quân tiếng tăm lừng lẫy thiên hạ, ai chẳng kính trọng. Nay tƣớng quân lại tìm về với Hoàng
Thúc, đủ rõ là ngƣời trung nghĩa.
Quan Công kể lại chuyện giết Khổng Tú và Hàn Phúc. Hỷ nói:
- Tƣớng quân giết đi là phải. Tôi gặp thừa tƣớng sẽ xin thay tƣớng quân trình bày với thừa tƣớng hết mọi
uẩn khúc.
Quan Công mừng lắm, cùng lên ngựa đi với Biện Hỷ qua cửa Nghi Thủy. Đến trƣớc chùa Trấn Quốc hai
ngƣời xuống ngựa. Các sƣ đánh chuông ra đón.
Chùa Trấn Quốc vốn là chùa của vua Minh Đế làm ra, vua thƣờng đến dâng hƣơng ở đó. Trong chùa có
hơn ba mƣơi sƣ tăng; trong bọn tăng lại có một vị sƣ là ngƣời cùng làng với Quan Công, pháp danh là
Phổ Tĩnh.
Phổ Tĩnh đã biết mƣu Biện Hỷ, mới bƣớc ra chào Quan Công và hỏi:
- Tƣớng quân rời Bồ Dƣơng đã bao nhiêu năm nay?
Quan Công nói:
- Gần đƣợc hai mƣơi năm
Phổ Tĩnh hỏi:
- Tƣớng quân còn nhận đƣợc bần tăng không?
Quan Công đáp:
- Tôi đi đã lâu, nên không nhớ đƣợc.
Phổ Tĩnh nói:
- Nhà tôi với nhà tƣớng quân chỉ cách nhau một con sông.
Biện Hỷ thấy Phổ Tĩnh kể tình quê hƣơng, sợ tiết lộ âm mƣu của mình, liền mắng rằng:
- Ta mời tƣớng quân đến an yến, mi là nhà sƣ, sao đƣợc nói lôi thôi?
Quan Công nói:
- Ngƣời làng gặp nhau, tài gì không kể lại chuyện cũ?
Phổ Tĩnh mời Quan Công vào nhà phƣơng trƣợng xơi nƣớc. Quan Công nói:
311
- Hai vị phu nhân ngồi trên xe, nên dâng nƣớc trƣớc.
Phổ Tĩnh sai bƣng hai chén nƣớc ra mời hai phu nhân, rồi mời Quan Công vào phƣơng trƣợng. Phổ Tĩnh
lấy giới đạo đeo trong lƣng giơ lên, đƣa mắt ra hiệu cho Quan Công. Quan Công hiểu ngay, sai tả hữu đeo
đao đứng hầu.
Biện Hỷ mời Quan Công lên ngồi trên pháp đƣờng ăn tiệc. Quan Công hỏi ngay:
- Biện quân mời Quan mỗ đây là có ý tốt hay có ý gì không?
Biện Hỷ chƣa kịp trả lời, Quan Công đã thấy ở trong buồng có quân đao phủ đứng núp, liền quát mắng
Biện Hỷ:
- Ta tƣởng mi là ngƣời tốt, ai ngờ mi dám nhƣ thế!
Biện Hỷ biết việc đã lộ, thét lớn:
- Các ngƣơi hạ thủ ngay đi!
Quân phục chƣa kịp trở tay đã bị Quan Công tuốt gƣơm chém giết, chạy tan hết cả. Biện Hỷ chạy xuống
thềm, chạy quanh hành lang. Quan Công bỏ gƣơm, cầm long đao đuổi chém. Biện Hỷ ngầm dùng phi trùy
ném Quan Công. Quan Công lấy long đao gạt đi, sấn vào chém một nhát, Biện Hỷ đứt làm hai khúc.
Quan Công quay lại xem hai chị. Quân sĩ đang vây đặc ở xung quanh, thấy Quan Công đến, vội vàng
chạy tan cả.
Quan Công thoát nạn đến tạ Phổ Tĩnh:
- Nếu không có sƣ phụ, tôi đã bị giặc hại rồi.
Phổ Tĩnh nói:
Bần tăng cũng khó lòng ở đây đƣợc nữa, sẽ thu xếp y bát đi nơi khác, chúng ta
sẽ có ngày gặp nhau. Xin
tƣớng quân lên đƣờng giữ gìn cẩn thận.
Quan Công lạy tạ, rồi hộ tống xa trƣợng đi sang Huỳnh Dƣơng.
Thái thú Huỳnh Dƣơng là Vƣơng Thực, vốn là thông gia với Hàn Phúc, nghe tin Phúc bị Quan Công giết,
mới nghĩ kế hại ngầm. Khi Quan Công đến nơi, Thực ra đón chào tử tế. Quan Công kể việc đi tìm anh.
Thực nói:
- Tƣớng quân đi đƣờng vất vả, hai phu nhân trên xe mỏi mệt, xin mời vào thành tạm nghỉ ở nhà khách
một đêm, ngày mai sẽ lên đƣờng.
Quan Công thấy Thực mời đón ân cần, bèn mời hai chị vào thành.
Trong nhà khách xếp đặt chu tất. Thực mời Quan Công đi dự tiệc, Quan Công cáo từ, Thực sai ngƣời đƣa
cỗ đến nhà khách. Quan Công vì đi đƣờng nhọc mệt, mời hai chị ăn cơm chiều xong, để hai chị nghỉ ở
phòng chính; sai những ngƣời tùy tùng đi nghỉ, cho ngựa ăn. Quan Công cũng cởi áo giáp nghỉ ngơi.
312
Thực mật gọi tùng sự Hồ Ban:
- Quan Công đi trốn, giữa đƣờng lại giết thái thú và tƣớng giữ quan, phạm tội đáng chết. Ngƣời ấy vũ
dũng khó địch nổi. Đêm nay ngƣơi đem một nghìn quân vây kín nhà khách, mỗi ngƣời một bó đuốc, đợi
đến canh ba, nhất tề phóng hỏa. Không phân biệt ai, đốt chết hết. Ta tự đem quân ứng tiếp.
Hồ Ban vâng lời điểm quân sĩ, ngầm đem củi khô chất đầy chung quanh nhà khách, hẹn giờ khởi sự.
Hồ Ban bụng nghĩ:
- Ta nghe tiếng Quan Vân Trƣờng đã lâu nhƣng chƣa biết mặt, để ta sẽ vào ghé dòm xem sao.
Bèn rón rén vào trong nhà khách, hỏi dịch lại:
- Quan tƣớng quân ngồi đâu?
Lại nói:
- Ngài đang ngồi trên sảnh đƣờng xem sách.
Hồ Ban sẽ rón rén lại tận nơi, thấy Quan Công tay trái vuốt râu đƣơng ngồi dựa kỷ, chong đèn xem sách.
Ban thất kinh nói:
- Thực là ngƣời giời!
Quan Công nghe nói bèn hỏi:
- Ai đó?
Hồ Ban bƣớc ngay vào thụp xuống lạy mà rằng:
- Tôi là Hồ Ban tùng sự quan thái thú Huỳnh Dƣơng.
Quan Công hỏi:
- Có phải ngƣơi là con Hồ Hoa ở Hứa Đô không?
Ban thƣa:
- Vâng.
Quan Công bảo ngƣời nhà mở khăn gói lấy thƣ đƣa cho Ban. Ban xem xong, than rằng:
- Tý nữa tôi hại nhầm ngƣời trung nghĩa.
Rồi mật bảo:
- Vƣơng Thực mang lòng bất nhân muốn hại tƣớng quân, đã sai quân vây kín nhà khách, hẹn đến canh ba
phóng hỏa. Nay tôi xin đi trƣớc mở cửa thành, tƣớng quân nên thu xếp đi ngay.
313
Quan Công cả sợ vội vàng mặc áo giáp cầm đao lên ngựa, mời hai chị lên xe. Vừa ra khỏi cửa, quả nhiên
thấy quân sĩ mỗi đứa đã cầm một bó lửa đứng chờ. Quan Công đến cửa thành, thấy mở cửa, giục xa
trƣợng cấp tốc chạy ra cho nhanh
Bấy giờ Hồ Ban quay về phóng hỏa.
Quan Công đi chƣa đƣợc vài dặm, ngoảnh lại thấy lửa sáng rực, đằng sau có ngựa đuổi theo. Vƣơng Thực
đi trƣớc, gọi to:
- Quan Vũ đừng chạy!
Quan Công dừng ngựa lại mắng:
- Thằng đểu kia! Tao với mi có thù gì nhau, sao mi lại sai ngƣời phóng hỏa định hại ta?
Vƣơng Thực vác giáo lại đánh, bị Quan Công chém ngang lƣng đứt làm hai đoạn. Ngƣời ngựa chạy tan
cả.
Quan Công thúc xa trƣợng đi mau. Đi đƣờng nghĩ cám ơn Hồ Ban mãi.
Quan Công đi đến đầu địa giới Hoạt Châu, có ngƣời báo với Lƣu Diên. Diên dẫn vài mƣơi quân kỵ ra
ngoài thành đón.
Quan Công ngồi trên ngựa cúi mình nói:
- Quan thái thú lâu nay vẫn đƣợc mạnh khỏe?
Diên nói:
- Nay ông định đi đâu?
Quan Công nói:
- Tôi từ biệt thừa tƣớng, đi tìm gia huynh.
Diên nói:
- Huyền Đức nay ở chỗ Viên Thiệu, Thiệu là kẻ thù của thừa tƣớng, sao lại để ông đi?
Quan Công nói:
- Trƣớc đã giao hẹn nhƣ thế.
Diên nói:
- Nay bến Hoàng Hà, bộ tƣớng của Hạ Hầu Đôn là Tần Kỳ coi giữ, e không để ông qua đò.
Quan Công nói:
- Quan thái thú cho nhờ thuyền có đƣợc không?
Diên nói:
314
- Tôi tuy có thuyền nhƣng không dám cho ông mƣợn.
Quan Công nói:
- Trƣớc tôi giết Nhan Lƣơng, Văn Sú giải vây cho túc hạ, nay muốn mƣợn mấy chiếc thuyền mà không
cho là cớ làm sao?
Diên nói:
- Chỉ sợ Hạ Hầu Đôn biết, sẽ bắt tội tôi.
Quan Công biết Diên là ngƣời vô dụng nên cứ cho đẩy xe đi thẳng.
Đi đến cửa sông Hoàng Hà, Tần Kỳ dẫn quân ra hỏi:
- Ngƣời đến kia là ai?
Quan Công nói:
- Hán Thọ đình hầu Quan mỗ.
Kỳ hỏi:
- Đi đâu?
Quan Công nói:
- Ta muốn sang Hà Bắc tìm anh là Lƣu Huyền Đức, xin cho nhờ bến đò.
Kỳ hỏi:
- Có công văn của thừa tƣớng không?
Quan Công nói:
- Ta không chịu quyền phép của thừa tƣớng, còn có công văn gì?
Kỳ nói:
- Ta vâng lệnh Hà Hầu tƣớng quân giữ cửa ải này. Ngƣời dù có cánh cũng không bay qua đƣợc!
Quan Công nổi giận nói:
- Ta đã giết những đứa ngăn trở ta giữa đƣờng, mi có biết không?
Kỳ nói:
- Mi chỉ giết những đứa hèn vô danh chứ mi dám giết ta à?
Quan Công lại nói:
315
- Mày đã bằng Nhan Lƣơng, Văn Sú chƣa?
Tần Kỳ cả giận, tế ngựa lại đánh. Hai ngựa gặp nhau mới đƣợc một hiệp, đao Quan Công vừa giơ lên, đầu
Tần Kỳ đã rơi xuống.
Quan Công bảo quân sĩ:
- Kẻ ngăn ta đã chết rồi, các ngƣơi không có việc gì phải sợ mà chạy. Kiếm ngay cho ta mấy chiếc thuyền
để ta qua sông.
Quân sĩ vội vàng chở thuyền vào bờ. Quan Công mời hai phu nhân xuống thuyền, qua sông Hoàng Hà.
Từ đây thuộc về đất của Viên Thiệu.
Tính ra Quan Công đi quan có năm cửa quan, giết cả thảy sáu tƣớng. Đời sau có thơ khen rằng:
Treo ấn phong vàng giã tƣớng Tào
Tìm anh dấn bƣớc dạ xôn xao...
Xông pha nghìn dặm bon chân ngựa
Xung đột năm quan múa lƣỡi dao
Trời đất chứa chan lòng tiết nghĩa
Núi non lừng lẫy tiếng anh hào.
Một mình chém tƣớng ai đƣơng nổi?
Để vịnh xƣa nay kể xiết bao!
Quan Công vừa đi vừa than:
- Ta nào muốn giết ngƣời ở dọc đƣờng làm chi. Việc làm vừa rồi đều là bất đắc dĩ cả. Nếu Tào Công biết,
tất trách ta là ngƣời phụ ân.
Đƣơng đi, chợt thấy một ngƣời phi ngựa từ đằng bắc đến gọi to:
- Vân Trƣờng hãy đứng lại.
Quan Công dừng ngựa lại xem, thì là Tôn Càn.
Quan Công hỏi:
- Từ khi xa nhau ở Nhữ Nam, tin tức bấy nay thế nào?
Tôn Càn nói:
- Từ khi tƣớng quân rút quân về, Lƣu Tích, Cung Đô lại cƣớp lại Nhữ Nam, sai tôi sang Hà Bắc kết hiếu
với Viên Thiệu, mời Huyền Đức cùng bàn kế phá Tào Tháo. Không ngờ tƣớng sĩ Hà Bắc ghen ghét nhau.
Điền Phong thì vẫn còn ở tù, Thƣ Thụ thì bị bãi chức; Thẩm Phôi, Quách Đồ thì tranh nhau quyền hành.
Thiệu tính hay ngờ vực, không có quyết đoán. Tôi cùng Hoàng thúc bàn bạc phải tìm kế thoát thân. Nay
Hoàng thúc đã sang Nhƣ Nam hợp sức với Lƣu Tích, Cung Đô rồi. Sợ tƣớng quân chƣa biết, lại đến chỗ
Viên Thiệu, e bị hại chăng, nên Hoàng thúc sai tôi đi đón tƣớng quân, may gặp đƣợc ở đây, mời tƣớng
quân về ngay Nhữ Nam gặp Hoàng thúc.
Quan Công đƣa Tôn Càn đến chào hai phu nhân. Hai phu nhân hỏi rõ tin tức. Tôn Càn nói:
- Hai lần Viên Thiệu toan giết Hoàng thúc, nay may thoát thân đã đến Nhữ Nam rồi. Hai phu nhân có thể [email protected]
316
đến gặp Hoàng thúc ở đấy.
Hai phu nhân đều bƣng mặt khóc.
Quan Công nghe lời Tôn Càn, không sang Hà Bắc, đi tắt về Nhữ Nam. Đang đi, đằng sau cát bụi bay mù,
một toán ngƣời ngựa đuổi theo, đi đầu là Hạ Hầu Đôn. Đôn gọi to:
- Quan Vũ đừng chạy!
Ấy là:
Sáu tƣớng ngăn đƣờng vừa chịu chết
Một quân đuổi theo lại đua gƣơm
Muốn biết Quan Công thoát thân thế nào, xem hồi sau sẽ rõ.
317
HỒI 28
Chém Sái Dương, anh em hòa giải;
Hội Cổ Thành, vua tôi tụ nghĩa
Quan Công cùng Tôn Càn đƣa hai phu nhân sang Nhữ Nam, không ngờ Hạ Hầu Đôn đem ba trăm quân
kỵ mã đuổi theo. Tôn Càn bảo vệ xa trƣợng đi trƣớc. Quan Công quay ngựa lại bảo Hạ Hầu Đôn:
- Mi lại đuổi ta làm mất cả lƣợng khoan hồng của thừa tƣớng!
Hạ Hầu Đôn nói:
- Thừa tƣớng không có công văn truyền báo. Mi đi dọc đƣờng giết ngƣời, lại giết cả bộ tƣớng của tao, rất
là vô lễ. Phen này ta quyết bắt mi giải về để thừa tƣớng xét xử.
Nói xong, tế ngựa vác giáo toan đánh Quan Công. Chợt thấy đằng sau một ngƣời cƣỡi ngựa chạy đến, nói
to:
- Không đƣợc đánh nhau với Vân Trƣờng!
Quan Công dừng cƣơng ngựa lại. Sứ giả thò tay vào bọc lấy tờ công văn ra, bảo Hạ Hầu Đôn rằng:
- Thừa tƣớng kính yêu Vân Trƣờng là ngƣời trung nghĩa, sợ qua các quan có việc ngăn trở, nên sa i tôi
đem công văn này báo khắp nơi.
Đôn hỏi:
- Thế Quan Vũ đi đƣờng giết mấy tƣớng giữ ải, việc ấy thừa tƣớng đã biết chƣa?
Sứ thƣa:
- Việc ấy thừa tƣớng chƣa biết.
Đôn nói:
- Thế thì ta phải bắt sống nó đem về trình thừa tƣớng mới đƣợc, rồi thừa tƣớng có tha thì tha.
Quan Công nói:
- Ta há sợ mi à?
Rồi vỗ ngựa cầm đao xấn vào đánh Đôn. Đôn cầm giáo nghênh địch. Hai ngƣời đánh nhau đƣợc mƣời
hiệp, lại có một ngƣời phi ngựa đến nói to:
- Hai tƣớng quân hãy dừng tay!
Đôn chống giáo hỏi:
- Thừa tƣớng bảo bắt Quan mỗ phải không?
Sứ giả thƣa:
- Không phải! Thừa tƣớng sợ các tƣớng giữ cửa quan ngăn cản Quan tƣớng quân, nên sai tôi đem công [email protected]
318
văn đến báo các nơi cứ để Quan tƣớng quân đi.
Đôn lại hỏi:
- Thế việc nó giết ngƣời,
thừa tƣớng đã biết chƣa?
Sứ giả nói:
- Chƣa.
Đôn nói:
- Nếu thừa tƣớng chƣa biết thì không thể tha đƣợc.
Đôn chỉ huy quân sĩ vây lấy Quan Công. Quan Công giận lắm, múa đao lại đánh. Hai bên sắp sửa giao
chiến, bỗng sau trận có một ngƣời tế ngựa lại gọi to:
- Vân Trƣờng, Nguyên Nhƣợng đừng đánh nhau nữa!
Hai ngƣời cùng trông ra xem ai, thì là Trƣơng Liêu. Hai bên đều ghìm ngựa lại. Trƣơng Liêu lại gần nói:
- Phụng chỉ thừa tƣớng: Vì biết Vân Trƣờng đi đƣờng có vƣợt qua mấy cửa quan giết mấy tƣớng, thừa
tƣớng sợ Vân Trƣờng đi đƣờng bị ngăn trở, nên sai tôi đi truyền dụ các ải cứ để cho Vân Trƣờng đi.
Hạ Hầu Đôn nói:
- Tần Kỳ là cháu Sái Dƣơng, hắn đem gửi ta, nay bị Quan Công giết, Sái Dƣơng sao chịu để yên?
Liêu nói:
- Tôi gặp Sái tƣớng quân, sẽ có cách phân giải. Thừa tƣớng đã có lƣợng khoan dung để cho Vân Trƣờng
đi, ông không nên trái lệnh thừa tƣớng.
Hạ Hầu Đôn đành rút quân về.
Liêu hỏi Quan Công:
- Vân Trƣờng nay muốn đi đâu?
Quan Công nói:
- Tôi nghe anh tôi bây giờ không ở lại chỗ Viên Thiệu nữa nên định đi tìm khắp thiên hạ.
Liêu nói:
- Nếu chƣa biết Huyền Đức ở đâu, hãy trở về gặp thừa tƣớng đã, anh nghĩ thế nào?
Quan Công cƣời nói:
- Có lẽ đâu lại thế! Văn Viễn về gặp thừa tƣớng làm ơn tạ tội cho tôi.
Nói rồi vái chào Trƣơng Liêu, từ biệt.
319
Trƣơng Liêu và Hạ Hầu Đôn đem quân về.
Quan Công theo kịp xa trƣợng, nói chuyện lại với Tôn Càn. Hai ngƣời giong ngựa ngang nhau cùng đi.
Đi đƣợc vài ngày, bỗng gặp cơn mƣa to, hành trang ƣớt cả. Trông xa bên chân núi chỉ có một cái trại.
Quan Công dẫn xa trƣợng vào đó xin nghỉ trọ.
Trong nhà một ông già ra đón. Quan Công kể rõ sự tình. Ông già nói:
- Tôi họ Quách tên Thƣờng, đời đời ở đây. Đƣợc nghe thấy tiếng ngài đã lâu, nay đƣợc bái kiến thật là
may mắn.
Nói rồi sai giết dê làm rƣợu thết đãi, mời hai phu nhân vào tạm nghỉ ở nhà trong. Quách Thƣờng ngồi tiếp
Quan Công và Tôn Càn ở nhà ngoài uống rƣợu. Một bên hơ đồ hành lý; một bên cho ngựa ăn uống.
Đến lúc trời sâm sẩm tối, thấy một chàng trẻ tuổi đem vào ngƣời vào, đi thẳng lên nhà. Quách Tƣờng gọi
bảo:
- Con lại đây bái kiến tƣớng quân.
Nhân nói với Quan Công:
- Đây là con trai tôi.
Quan Công hỏi:
- Đi đâu về?
Thƣờng nói:
- Cháu đi săn bắn mới về
Ngƣời con trai chào qua Quan Công, rồi lại xuống thềm đi mất. Quách Thƣờng khóc nói:
- Nhà lão phu xƣa nay chuyên nghề cày ruộng đọc sách, chỉ sinh đƣợc một đứa con trai này, nó chẳng
chăm lo việc nhà, chỉ mê chơi bời săn bắn, thực không may cho nhà lão phu!
Quan Công nói:
- Nay đƣơng thời hạn, nếu tinh thông nghề võ, cũng có thể lập đƣợc công danh, sao lại gọi là không may?
Thƣờng nói:
- Nếu nó chuyên tập nghề võ, thì là ngƣời có chí, nhƣng nay nó chỉ dông dài, lêu lổng, bởi thế lão phu rất
lấy làm lo.
Quan Công nghe chuyện cũng ái ngại cho ông cụ.
Đến canh khuya, Quách Thƣờng cáo từ đi ra. Quan Công cùng Tôn Càn sắp đi ngủ, chợt nghe đằng sau
nhà có tiếng ngựa hí ngƣời kêu.
320
Quan Công vội gọi ngƣời nhà, chẳng thấy ai thƣa, liền cùng Tôn Càn cầm gƣơm đi ra xem, thì thấy con
Quách Thƣờng ngã quay dƣới đất, kêu la rầm rĩ, ngƣời nhà thì đang đánh nhau với một bọn trang khách.
Quan Công hỏi cớ làm sao, ngƣời nhà thƣa:
- Anh này toan lại ăn trộm ngựa Xích Thố, bị ngựa đá ngã, chúng tôi nghe thấy tiếng kêu, chạy lại xem,
thì những ngƣời này lại đến đánh chúng tôi.
Quan Công giận nói:
- Đồ chuột nhắt sao dám trộm ngựa của ta?
Rồi toan lại đánh cho một trận. Quách Thƣờng chạy đến kêu van:
- Thằng con lão phu hƣ hỏng dám làm việc càn bậy này, tội nó đƣợc đáng chết. Nhƣng vợ già tôi rất
thƣơng yêu nó, xin tƣớng quân rủ lòng nhân từ tha tội cho nó.
Quan Công nói:
- Thằng bé này thực là hƣ hỏng, nhƣ lời ông vừa nói: Thực đúng với câu cổ ngữ: "Biết con không ai bằng
cha". Thôi nể ông tôi hãy tha cho nó.
Bèn bảo ngƣời nhà trông ngựa cẩn thận, đuổi bọn trang khách, rồi cùng Tôn Càn vào nhà khách nghỉ.
Hôm sau vợ chồng Quách Thƣờng ra lạy ở dƣới thềm, xin lỗi:
- Đứa con dại chúng tôi xúc phạm oai hùm, nhờ ơn tƣớng quân tha thứ, chúng tôi cảm tạ vô cùng.
Quan Công bảo:
- Gọi nó ra đây để ta lấy lẽ phải dạy bảo nó.
Thƣờng nói:
- Canh tƣ đêm hôm qua, nó cùng mấy đứa vô lại dắt nhau đi đâu rồi.
Quan Công tạ biệt Quách Thƣờng, mời hai chị lên xe cùng Tôn Càn sánh ngựa bảo vệ xa trƣợng, đi theo
đƣờng núi.
Đi ƣớc đƣợc ba mƣơi dặm, thấy đằng sau núi có hơn một trăm ngƣời kéo ra, hai ngƣời đi đầu cƣỡi ngựa,
một ngƣời đầu đội khăn vàng, mình mặc áo chiến; một ngƣời chính là con Quách Thƣờng. Ngƣời khăn
vàng nói rằng:
- Ta là bộ tƣớng của Thiên công tƣớng quân Trƣơng Giác. Ngƣời kia để ngựa Xích Thố lại, thì ta tha cho
đi.
Quan Công nghe nói cƣời to nói:
- Bọn giặc điên kia! Đã đi theo Trƣơng Giác, hẳn có biết tiếng ba anh em Lƣu, Quan, Trƣơng?
Ngƣời khăn vàng nói rằng:
- Ta chỉ biết tiếng ngƣời mặt đỏ râu dài là Quan Vân Trƣờng, nhƣng ta chƣa thấy mặt bao giờ. Mi là [email protected]
321
ngƣời nào?
Quan Công cắp đao, dừng ngựa, cởi túi râu ra, vuốt cho mà coi. Ngƣời ấy vội vàng nhảy xuống ngựa,
nắm đầu con Quách Thƣờng, lôi lại nộp trƣớc ngựa Quan Công. Quan Công hỏi họ tên, ngƣời ấy thƣa:
- Tôi họ Bùi tên là Nguyên Thiệu, từ khi Trƣơng Giác chết đến giờ, không có ai làm chủ, phải vào tụ tập
trong núi rừng. Sớm hôm nay, thằng này mách tôi rằng có một ngƣời khách cƣỡi con ngựa đi nghìn dặm,
ngủ trọ nhà nó, nó rủ tôi đi ăn cƣớp ngựa. Không ngờ lại gặp đƣợc tƣớng quân.
Con Quách Thƣờng cũng phục xuống lạy xin tha tội. Quan Công nói:
- Ta nể mặt bố mày mà tha cho mày.
Con Quách Thƣờng ôm đầu thui thủi đi mất. Quan Công hỏi Nguyên Thiệu:
- Ngƣơi không biết mặt ta sao lại biết tiếng?
Nguyên Thiệu thƣa:
- Cách đây hai mƣơi dặm, có núi Ngọa Ngƣu. Trong núi có một ngƣời ở Quan Tây, họ Châu tên Thƣơng,
hai cánh tay nhấc nổi nghìn cân, bắp thịt cứng, râu xồm, hình dáng dữ tợn, nguyên là bộ hạ Trƣơng Bảo.
Từ khi Trƣơng Bảo chết, Châu Thƣơng tụ tập trong rừng, thƣờng nói đến đại danh tƣớng quân, tiếc rằng
không có cách nào đƣợc gặp.
Quan Công nói:
- Rừng xanh không phải là nơi hào kiệt nƣơng mình. Các ông từ rày nên bỏ tà theo chính, đừng có tự làm
phí mất thân mình.
Nguyên Thiệu lạy tạ.
Trong khi đang nói chuyện, thấy ở đằng xa có một toán quân kéo đến. Nguyên Thiệu nói:
- Đó hẳn là Châu Thƣơng.
Quan Công dừng lại, thấy một ngƣời mặt đen, mình cao lớn, cƣỡi ngựa vác giáo dẫn quân đến, trông thấy
Quan Công vừa mừng vừa sợ, nói ngay rằng:
- Đây là Quan tƣớng quân rồi!
Rồi vội vàng xuống ngựa, thụp lạy bên đƣờng, nói:
- Tôi là Châu Thƣơng xin bái kiến tƣớng quân!
Quan Công nói:
- Tráng sĩ đã biết ta ở nơi nào vậy?
Châu Thƣơng thƣa:
- Khi xƣa tôi theo giặc Khăn Vàng là Trƣơng Bảo, đã đƣợc biết tôn nhan, tiếc rằng mình trót theo giặc,
không đƣợc theo hầu. Ngày nay may đƣợc bái kiến ở đây, tƣớng quân đừng ruồng bỏ, cho làm lính bộ, [email protected]
322
sớm tối cầm roi theo sau ngựa, dẫu chết cũng cam tâm.
Quan Công thấy Châu Thƣơng lòng rất thành thực, hỏi:
- Ngƣơi theo ta, còn thủ hạ của ngƣơi thì làm thế nào?
Châu Thƣơng nói:
- Ai muốn theo
thì theo, bằng không thì tùy ý.
Mọi ngƣời đều xin đi theo cả. Quan Công vội vàng xuống ngựa, đến trƣớc xe bẩm hỏi hai chị. Cam phu
nhân nói:
- Từ khi chú rời Hứa Đô, một mình đi đến đây trải bao nhiêu gian nan, chƣa từng cần có quân mã đi theo.
Trƣớc kia Liêu Hóa muốn đi theo, chú cũng từ chối, nay sao lại cho quân Châu Thƣơng đi theo? Đó là
thiển kiến của chị em đàn bà chúng tôi, xin tùy ý chú suy xét.
Quan Công nói:
- Chị nói rất phải.
Bèn bảo Châu Thƣơng rằng:
- Không phải ta không có tình, nhƣng vì hai phu nhân không ƣng, các ngƣơi hãy về núi, đợi khi nào ta tìm
thấy anh ta, bấy giờ sẽ sai ngƣời đi gọi.
Châu Thƣơng dập đầu xuống đất nói:
- Châu Thƣơng là một kẻ thô mãng, đã lỡ bƣớc đi theo giặc; nay đƣợc gặp tƣớng quân, khác nào đƣợc
trông thấy trời và mặt trời, sao lại bỏ lỡ cơ hội này? Nếu đông ngƣời đi theo không tiện, xin cho chúng ở
lại với Nguyên Thiệu, còn tôi chỉ xin một mình đi bộ theo tƣớng quân, dẫu đƣờng xa muôn dặm cũng
không quản ngại.
Quan Công lại đem lời ấy bẩm với hai chị. Cam phu nhân nói:
- Một vài ngƣời theo thì đƣợc.
Quan Công sai Châu Thƣơng giao cả quân cho Bùi Nguyên Thiệu. Nguyên Thiệu nói:
- Ta cũng muốn theo Quan tƣớng quân.
Châu Thƣơng nói:
- Nếu anh cũng đi, thì quân tan hết, chi bằng anh hãy tạm thống lĩnh lấy, để tôi đi theo Quan tƣớng quân,
hễ có đóng ở đâu, tôi sẽ về gọi anh.
Nguyên Thiệu bùi ngùi từ biệt.
Châu Thƣơng theo Quan Công sang Nhữ Nam. Đi đƣợc vài ngày, trông xa xa trên đỉnh núi, có một tòa
thành, Quan Công hỏi thổ dân là thành nào? Thổ dân nói:
- Đây gọi là Cổ Thành. Mấy tháng trƣớc có một tƣớng, tên gọi Trƣơng Phi, dẫn vài mƣơi quân kỵ đến, [email protected]
323
đuổi quan huyện đi, chiếm lấy thành trì, mộ quân tậu ngựa, chứa cỏ tích lƣơng, nay có đến năm ba nghìn
quân mã. Chung quanh đây không ai dám chống lại.
Quan Công nghe nói, mừng rỡ vô cùng:
- Em ta từ khi ở Từ Châu thất tán, lâu nay vẫn không biết ở đâu, ai ngờ lại hóa ra ở đây!
Liền sai ngay Tôn Càn vào thành báo tin, bảo Trƣơng Phi ra đón hai chị.
Trƣơng Phi từ khi trốn vào núi Mang Đăng, ở hơn một tháng. Một bữa ra ngoài nghe ngóng tin tức Huyền
Đức, chợt đi qua Cổ Thành, vào huyện vay lƣơng thực. Quan huyện không cho vay, Phi nổi giận đuổi
ngay quan huyện đi, cƣớp lấy ấn thụ, chiếm lấy thành trì, tạm lấy chốn nƣơng thân.
Hôm ấy, Tôn Càn theo lệnh Quan Công vào thành ra mắt Trƣơng Phi, thi lễ xong, nói chuyện Huyền Đức
đã bỏ Viên Thiệu sang Nhữ Nam, Vân Trƣờng thì ở Hứa Đô vừa đƣa hai phu nhân đến đây. Rồi mời
Trƣơng Phi ra đón.
Phi nghe xong, chẳng nói năng gì, lập tức mặc áo giáp vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân, đi tắt ra
cửa bắc. Tôn Càn thấy lạ nhƣng không dám hỏi, cũng phải theo ra thành.
Quan Công trông thấy Trƣơng Phi ra, mừng rỡ vô cùng, giao long đao cho Châu Thƣơng cầm, tế ngựa lại
đón. Trƣơng Phi mắt tròn xoe râu vểnh ngƣợc, hò thét nhƣ sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công.
Quan Công giật mình, vội tránh mũi mâu, hỏi:
- Hiền đệ cớ sao thế, há quên nghĩa vƣờn đào ru?
Trƣơng Phi hầm hầm quát:
- Mày đã bội nghĩa còn mặt nào đến gặp tao nữa?
Quan Công nói:
- Ta làm sao mà bội nghĩa?
Trƣơng Phi nói:
- Mày bỏ anh, hàng Tào Tháo đƣợc phong hầu phong tƣớc, nay lại đến đây đánh lừa tao! Phen này tao
quyết liều sống chết với mày.
Quan Công nói:
- Chuyện này em không biết, ta cũng khó nói. May có hai chị ở đây, em đến mà hỏi.
Hai phu nhân nghe thấy thế, vội vàng vén màn xe, gọi:
- Chú ba sao lại thế?
Phi nói:
- Xin hai chị hãy thong thả, để tôi giết thằng phụ nghĩa này đã, rồi sẽ mời hai chị vào thành.
324
Cam phu nhân nói:
- Khoan đã chú ba, khoan đã! Chớ hấp tấp mà làm càn bây giờ. Chú hai không biết tin tức mọi ngƣời ở
đâu, nên phải tạm nƣơng mình bên Tào. Nay đã biết anh nhà ở Nhữ Nam, không ngại hiểm trở, đƣa lũ ta
đến đây. Chú không đƣợc nghĩ lầm nhƣ thế.
My phu nhân nói:
- Chú hai trƣớc ở Hứa Đô, thực là bất đắc dĩ.
Phi nói:
- Hai chị bị nói lừa dối đấy. Trung thần mà chịu chết không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trƣợng phu lại thờ
hai chủ!
Quan Công nói:
- Hiền đệ đừng nói vậy, oan uổng cho anh quá!
Tôn Càn nói:
- Vân Trƣờng đến đây là cốt để tìm tƣớng quân.
Trƣơng Phi mắng:
- Mày cũng nói láo, nó đâu có bụng tốt, nó lại đây là để bắt ta đó!
Quan Công nói:
- Nếu ta đến bắt em, tất phải đem theo quân mã chứ!
Trƣơng Phi trỏ tay đằng xa nói:
- Không phải quân mã là gì kia?
Quan Công ngoảnh đầu lại, quả nhiên thấy bụi bay mù mịt, một toán quân mã kéo đến, cờ hiệu phấp phới
chính là cờ Tào. Trƣơng Phi nổi giận nói:
- Bây giờ còn chối nữa thôi?
Rồi múa bát xà mâu hăm hở lại đâm Quan Công. Quan Công vừa đỡ vừa can:
- Hiền đệ hãy khoan, xem ta chém tên tƣớng ấy, để tỏ lòng thực của ta.
Trƣơng Phi nói:
- Nếu mày có lòng thực, ta đánh ba hồi trống mày phải chém đƣợc tên tƣớng ấy.
Quan Công nhận lời. Một lát quân Tào kéo đến. Sái Dƣơng đi đầu, vác đao tế ngựa chạy lại, quát to:
- Mày giết cháu tao là Tần Kỳ, lại trốn đến đây, tao phụng mệnh thừa tƣớng đến bắt mày.
325
Quan Công chẳng nói một lời, múa long đao xô lại. Trƣơng Phi thẳng cánh đánh trống, chƣa dứt một hồi,
đầu Sái Dƣơng đã lăn xuống đất.
Quân Tào chạy tan tác. Quan Công bắt một tên lính cầm cờ hiệu hỏi chuyện đầu đuôi. Tên lính thƣa:
- Sái Dƣơng nghe tin tƣớng quân giết mất cháu ngoại là Tần Kỳ, nổi giận đùng đùng, muốn sang Hà Bắc
đánh nhau với tƣớng quân. Thừa tƣớng không cho đi, nên sai Sái Dƣơng sang Nhữ Nam đánh Lƣu Tích,
không ngờ đến đây lại gặp tƣớng quân.
Quan Công sai tên lính kể chuyện ấy cho Trƣơng Phi nghe. Phi hỏi kỹ việc ở Hứa Đô, tên lính kể hết
nông nỗi từ đầu đến cuối, bấy giờ Trƣơng Phi mới tin anh là thực.
Giữa lúc ấy, có quân đến báo:
- Ngoài cửa nam có vài mƣơi quân kỵ mã đi lại rất khẩn cấp không biết là những ngƣời nào?
Phi lấy làm hồ nghi, chạy ra cửa nam xem, quả thấy một toán mƣơi quân kỵ mã đeo cung nhẹ, cài tên
ngắn, chạy lại. Thấy Phi, chúng vội vàng xuống ngựa. Phi nhìn ra thì là My Chúc và My Phƣơng.
Trƣơng Phi xuống ngựa chào hỏi, Chúc nói:
- Từ khi ở Từ Châu thất tán, hai anh em tôi trốn nạn về làng ở, sai ngƣời đi dò thăm tin tức, biết Quan
Vân Trƣờng đã hàng Tào Tháo, chúa công thì ở Hà Bắc; lại nghe nói Giản Ung cũng sang Hà Bắc rồi.
Nhƣng lại không biết tƣớng quân ở đây. Bữa nọ, gặp một bọn khách đi đƣờng, nói chuyện có một tƣớng
họ Trƣơng, hình dáng nhƣ thế, chiếm cứ Cổ Thành. Anh em tôi đoán tất là tƣớng quân, nên lại đây tìm
hỏi. Thực là may quá!
Phi nói:
- Vân Trƣờng cùng Tôn Càn vừa đƣa hai chị đến đây. Anh ta bây giờ ở đâu, ta cũng biết cả rồi.
Hai anh em họ My mừng rỡ vô cùng, cùng đến chào Quan Công, và bái kiến hai phu nhân.
Phi mời hai chị vào thành.
Vào đến nhà, hai bà mới kể lại những việc Quan Công đã trải qua. Trƣơng Phi nghe hết chuyện, rỏ nƣớc
mắt khóc,
thụp xuống lạy Vân Trƣờng. Hai anh em My Chúc, My Phƣơng thấy vậy cũng động lòng
thƣơng cảm.
Trƣơng Phi cũng đem chuyện mình từ khi xa nhau đến giờ ra kể, rồi sai mở tiệc yến lớn ăn mừng.
Hôm sau Trƣơng Phi muốn đi với Quan Công đến Nhữ Nam gặp Huyền Đức.
Quan Công nói:
- Hiền đệ nên trông coi hai chị, tạm đóng quân ở thành này, đợi tôi cùng Tôn Càn đi trƣớc, thăm dò tin
tức huynh trƣởng đã.
Phi vâng lời. Quan Công cùng Tôn Càn dẫn vài mƣơi quân kỵ mã đến Nhữ Nam.
Lƣu Tích, Cung Đô ra đón. Quan Công hỏi: [email protected]
326
- Hoàng thúc ở đâu?
Lƣu Tích nói:
- Hoàng thúc đến đây ở đƣợc vài tháng, vì thấy quân ít lại sang Hà Bắc thƣơng lƣợng với Viên Bản Sơ.
Quan Công bực dọc không vui.
Tôn Càn nói:
- Việc gì tƣớng quân phải lo buồn? Tôi lại chịu khó đi một phen nữa sang Hà Bắc, nói với Hoàng thúc
cùng đến Cổ Thành.
Quan Công nghe lời Tôn Càn, từ biệt Lƣu Tích, Cung Đô, về Cổ Thành, thuật chuyện lại với Trƣơng Phi.
Trƣơng Phi lại đòi cùng sang Hà Bắc. Quan Công nói:
- Duy có một thành này là nơi chúng ta yên thân, chƣa nên bỏ mà đi. Hiền đệ nên ở lại đây, để anh cùng
Tôn Càn sang bên Viên Thiệu tìm huynh trƣởng về đây tụ họp. Hiền đệ nên giữ vững thành này.
Trƣơng Phi nói:
- Anh đã chém mất Nhan Lƣơng, Văn Sú của Viên Thiệu, nay lại sang đó sao đƣợc?
Quan Công nói:
- Không ngại, anh đến đó, sẽ tùy cơ ứng biến.
Bèn gọi Châu Thƣơng hỏi:
- Bùi Nguyên Thiệu ở núi Ngọa Ngƣu, có bao nhiêu quân mã?
Thƣơng thƣa:
- Ƣớc đƣợc bốn năm trăm.
Quan Công nói:
- Nay ta đi tắt đƣờng gần, tìm huynh trƣởng. Ngƣơi nên về núi Ngọa Ngƣu, bảo đem hết cả quân mã ở
đây đi đƣờng cái to đón ta.
Châu Thƣơng lĩnh mệnh đi.
Quan Công cùng Tôn Càn đem hơn hai mƣơi quân kỵ mã đi tắt sang Hà Bắc. Khi đến gần đầu địa giới,
Tôn Càn nói:
- Tƣớng quân không nên vào vội, hãy tạm nghỉ ở đây, chờ tôi ra mắt Hoàng thúc trƣớc, rồi thế nào sẽ hay.
Quan Công y lời, để Tôn Càn đi trƣớc. Rồi trông ở làng xa có một cái trại, bèn cùng các ngƣời tùy tùng
vào đó xin nghỉ trọ.
Trong nhà có một ông già chống gậy ra chào hỏi. Quan Công lấy chuyện thực ra nó i, ông già nói: [email protected]
327
- Tôi cũng họ Quan tên Định, nghe thấy tiếng tăm của ngài đã lâu, nay mới đƣợc bái kiến.
Ông già sai hai con ra lạy, mời Quan Công và các ngƣời tùy tùng vào trong nhà khoản đãi tử tế.
Tôn Càn một mình vào Ký Châu, tìm đƣợc đến Huyền Đức nói rõ mọi việc.
Huyền Đức nói:
- Giản Ung cũng ở đây. Nên mật mời đến cùng bàn.
Một lát Giản Ung đến. Chào hỏi xong, cùng bàn kế thoát thân. Ung nói:
- Chúa công ngày mai gặp Viên Thiệu, nói xin sang Kinh Châu, nhủ Lƣu Biểu cùng đánh Tào Tháo, thế
là có thể thừa cơ đi thẳng.
Huyền Đức hỏi:
- Kế ấy thực diệu, nhƣng ông có đi theo đƣợc không?
Giản Ung thƣa:
- Tôi sẽ có kế thoát thân.
Bàn định đâu đấy, hôm sau Huyền Đức vào gặp Viên Thiệu nói:
- Lƣu Cảnh Thăng trấn giữ chín quận Kinh, binh mạnh lƣơng nhiều. Ta nên hẹn với y để cùng đánh Tào
Tháo.
Thiệu nói:
- Ta sai sứ đến rủ hắn, nhƣng hắn chƣa chịu nghe.
Huyền Đức nói:
- Lƣu Biểu vốn đồng tông với tôi, tôi xin đi nói, tất theo ngay.
Thiệu nói:
- Đƣợc Lƣu Biểu, hơn Lƣu Tích nhiều.
Rồi sai Huyền Đức đi, Thiệu lại nói:
- Mới đây ta nghe Quan Vân Trƣờng đã bỏ Tào Tháo, muốn đến Hà Bắc. Ta phải giết đi để báo thù cho
Nhan Lƣơng, Văn Sú.
Huyền Đức nói:
- Minh công trƣớc muốn dùng Quan Vũ, nên tôi gọi đến, nay sao minh công lại muốn giết đi? Vả Nhan
Lƣơng, Văn Sú chẳng qua chỉ bằng hai con hƣơu mà thôi. Quan Vũ bằng một con hổ. Mất hai hƣơu, đƣợc
một hổ, minh công còn hối hận gì?
328
Thiệu cƣời nói:
- Ta vốn vẫn yêu Vân Trƣờng, ta nói đùa đó thôi. Ông lại nên cho đi gọi một lần nữa, bảo đến cho nhanh.
Huyền Đức nói:
- Vâng, xin sai ngay Tôn Càn đi gọi
Thiệu mừng, theo lời ấy.
Khi Huyền Đức đi khỏi, Giản Ung bƣớc lên thƣa:
- Huyền Đức phen này đi, chắc không về nữa. Tôi xin cùng đi, trƣớc là để dụ Lƣu Biểu, sau là để kìm giữ
Huyền Đức.
Thiệu lấy làm phải, sai ngay Giản Ung cùng đi với Huyền Đức.
Quách Đô can rằng:
- Lƣu Bị đi dụ Lƣu Tích chƣa đƣợc việc gì, nay chúa công lại sai cùng Giản Ung đến Kinh Châu, chắc là
không trở về nữa.
Thiệu nói:
- Ngƣơi chớ đa nghi, Giản Ung là ngƣời hiểu biết đấy.
Quách Đô thở dài trở ra.
Huyền Đức sai Tôn Càn đi trƣớc về báo Quan Công rồi cùng Giản Ung từ biệt Viên Thiệu, lên ngựa ra
thành.
Huyền Đức đi đến đầu địa giới, Tôn Càn ra đón mời về nhà Quan Định.
Quan Công ra cửa đón vào, hai ngƣời cầm tay nhau khóc lóc mãi.
Quan Định đem hai on ra lạy chào. Huyền Đức hỏi họ tên nhà chủ. Quan Công thƣa:
- Ngƣời này cùng họ với em, có hai con trai: Con cả là Quan Ninh, học nghề văn; con thứ là Quan Bình,
học nghề võ.
Quan Định nói:
- Ý tôi muốn cho con thứ hai theo hầu Quan tƣớng quân, chƣa biết có đƣợc dung nạp không?
Huyền Đức hỏi:
- Quan Bình năm nay bao nhiêu tuổi?
Định thƣa:
- Cháu năm nay mƣời tám tuổi.
329
Huyền Đức nói:
- Đa tạ nhã ý của bậc trƣởng gia, em tôi chƣa có con, nay muốn xin cậu thứ hai
làm con nuôi, trƣởng gia
nghĩ thế nào?
Quan Định mừng lắm, đem ngay Quan Bình ra lạy Quan Công nhận làm bố, gọi Huyền Đức làm bá phụ.
Huyền Đức sợ Viên Thiệu cho ngƣời đuổi theo, vội vàng thu xếp để đi. Quan Bình theo Quan Công cùng
đi một thể. Quan Định đi tiễn một thôi đƣờng rồi trở về. Quan Công dặn đi theo đƣờng đến núi Ngọa
Ngƣu.
Đang đi chợt gặp Châu Thƣơng dẫn vài mƣơi ngƣời bị thƣơng đến. Quan Công đem Châu Thƣơng đến
lạy Huyền Đức, rồi mới hỏi duyên cớ, Châu Thƣơng nói:
- Khi tôi chƣa đến núi Ngọa Ngƣu có một tƣớng cƣỡi ngựa qua đó, đánh nhau với Bùi Nguyên Thiệu, chỉ
một hiệp, đâm chết Nguyên Thiệu, chiêu hàng quân sĩ chiếm giữ sơn trại. Khi tôi đến gọi quân sĩ ra, chỉ
có mấy ngƣời dám ra, còn thì đều sợ hãi, không dám rời bỏ sơn trại. Tôi giận lắm, cùng với tƣớng ấy
đánh nhau, tôi bị đâm ba vết thƣơng, bởi vậy tôi chạy lại đây báo chúa công biết.
Huyền Đức hỏi tƣớng ấy hình dạng thế nào, họ tên là gì thì Châu Thƣơng nói:
- Trông ngƣời rất hùng tráng, không biết tên họ là gì.
Quan Công thúc ngựa đi trƣớc, Huyền Đức đi sau, đi tắt đến núi Ngọa Ngƣu. Châu Thƣơng đến đứng
dƣới núi, mắng chửi, tƣớng ấy mặc áo giáp, vác giáo tế ngựa đem quân xuống núi.
Huyền Đức trông thấy quất ngựa ra ngay gọi to:
- Có phải Triệu Tử Long đó không?
Tƣớng ấy thấy Huyền Đức, nhảy từ trên yên ngựa xuống đất, thụp lạy ở bên đƣờng: Quả nhiên là Triệu
Tử Long.
Huyền Đức, Quan Công cùng xuống ngựa, hỏi Tử Long căn do làm sao lại ở đó, Tử Long thƣa:
- Tôi từ khi giã biệt sứ quân đi theo Công Tôn Toản, không ngờ Toản không chịu nghe lời phải, đến nỗi
quân thua, phải tự đốt chết. Viên Thiệu mấy lần cho gọi tôi. Tôi cho Viên Thiệu cũng không biết dùng
ngƣời, nên cũng chƣa đến. Sau định sang Từ Châu theo tƣớng sứ quân thì lại nghe Từ Châu đã thất thủ.
Vân Trƣờng thì theo Tào Tháo; sứ quân thì thấy nói ở bên Viên Thiệu. Đã hai ba lần muốn đến để tìm sứ
quân, nhƣng lại sợ Viên Thiệu ngờ vực, long đong bốn bề, không có chỗ nào nƣơng mình. Mới đi qua chỗ
này, chợt gặp Bùi Nguyên Thiệu xuống núi toan cƣớp ngựa của tôi, nên tôi
giết đi, nhân thế mƣợn chỗ
yên thân. Gần đây nghe tin Dực Đức ở Cổ Thành, tôi cũng định đến đó, nhƣng chƣa biết thực hƣ thế nào.
Nay gặp sứ quân ở đây thật là may quá.
Huyền Đức mừng lắm, kể lại chuyện trƣớc, Quan Công cũng thuật lại những chuyện đã qua.
Huyền Đức lại nói:
- Từ khi ta mới gặp đƣợc Tử Long, đã có tình lƣ luyến, không bỏ đƣợc. Ngày nay lại đƣợc gặp, thực là
may.
Triệu Tử Long nói: [email protected]
330
- Tôi đã đi khắp bốn phƣơng, chọn chủ để thờ, mà chƣa từng thấy ai bằng tƣớng quân. Nay đƣợc theo hầu
thực là mãn nguyện bình sinh; dẫu rằng gan góc lầm đất, cũng không hối hận gì.
Ngay hôm ấy đốt trại xuống núi, xuất lĩnh chúng quân theo cả Huyền Đức đến Cổ Thành.
Trƣơng Phi, My Chúc, My Phƣơng ra đón vào thành, chào chào, hỏi hỏi, mừng mừng, rỡ rỡ khôn xiết kể.
Hai bà kể lại chuyện Quan Công, Huyền Đức than thở mãi.
Bấy giờ giết bò mổ ngựa, trƣớc bái tạ trời đất, sau khao thƣởng quân sĩ, Huyền Đức thấy anh em lại đƣợc
sum họp một nơi, tƣớng tá chẳng thiếu ngƣời nào, lại thêm đƣợc Triệu Tử Long; Quan Công lại mới đƣợc
Quan Bình, Châu Thƣơng, vui mừng khôn xiết, yến tiệc liền mấy ngày. Đời sau có thơ rằng:
Ngăn nổi anh em cảnh biệt ly,
Biệt vô âm tín đã bao kỳ!
Vua tôi nay lại mừng sum họp,
Hổ gió rồng mây chính gặp thi.
Bấy giờ Huyền Đức, Quan, Trƣơng, Triệu Vân, Tôn Càn, My Chúc, My Phƣơng, Quan Bình, Châu
Thƣơng thống lĩnh quân mã, cả thảy đƣợc bốn năm nghìn ngƣời.
Huyền Đức muốn bỏ Cổ Thành sang Nhữ Nam. Vừa khi Lƣu Tích, Cung Đô sai ngƣời đến mời, bèn đem
cả quân sang đóng ở Nhữ Nam, chiêu quân, tậu ngựa, lo tích việc đi đánh dẹp.
Trong khi ấy, Viên Thiệu thấy Huyền Đức không về, giận lắm muốn khởi binh đi đánh. Quách Đồ can
rằng:
- Lƣu Bị không đáng lo, Tào Tháo là kình địch phải trừ mới đƣợc. Lƣu Biểu tuy giữ ở Kinh Châu; nhƣng
sức còn yếu. Tôn Bá Phù ở Giang Đông, uy trấn Tam Giang, đất liền sáu quận, mƣu thần võ sĩ rất nhiều,
nên sai ngƣời đến kết hiếu để cùng đánh Tào Tháo.
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Pro