Thôi Dĩ lại nối theo làm càn. Viên Thuật tiếm hiệu ở Thọ Xuân, Viên Thiệu xƣng hùng ở Nghiệp Thƣợng. Lƣu [email protected]

990

Biểu chiếm giữ ở Kinh Châu, Lã Bố lừng lẫy ở Từ Quận. Trộm giặc dấy lên nhƣ ong, gian hùng bay ra

nhƣ cắt. Xã tắc nguy nhƣ chồng quả trứng, sinh dân khổ nhƣ dốc ngƣợc đầu. May có Thái tổ Võ Hoàng

Đếta, quét sạch sáu cõi, cuốn hết tám phƣơng, muôn dân dốc lòng, bốn phƣơng ngóng đức. Đó không

phải là lấy quyền thế ăn hiếp gì ai, thực là lòng trời cho đấy! Thế tổ Văn Hoàng Đếnối giữ nghiệp lớn,

ngồi trong nƣớc, coi trị muôn phƣơng há chẳng phải là lòng trời ru? Nay ông cậy tài to, ôm chí lớn, ứng

trời hợp ngƣời phép Nghiêu Thuấn trị Trung Nguyên để giữ vạn nhà, tự ví mình với Quản, Nhạc, sao lại

muốn nghịch lẽ trời, trái tình ngƣời mà làm thế ru? Há chẳng nghe có câu rằng: "Thuận với trời thì thịnh,

nghịch với trời thì nguy!" ƣ? Nay Đại Ngụy ta, giáp binh trăm vạn, tƣớng tá nghìn viên. Cái thứ đom đóm

lập lòe trong đám cỏ hôi, địch nổi sao đƣợc vầng trăng vằng vặc giữa trời. Ông nên quay gƣơm cởi giáp,

đem lễ lại hàng, không đến nỗi mất vị phong hầu đâu mà sợ, để cho nƣớc đƣợc yên, dân đƣợc vui, thế

chẳng hay lắm ru?

Khổng Minh nghe xong, cƣời ầm lên nói rằng:

- Ta tƣởng ngƣơi là một vị lão thần nhà Hán, có lời cao luận gì chăng? Ai ngờ ăn nói ngu dốt làm vậy! Ta

có một lời này, các quân nín lặng mà nghe: Khi xƣa về đời Hoàn, Linh, nhà Hán suy đốn. Kẻ hoạn quan

gây vạ, nƣớc loạn, mất mùa, bốn phƣơng xao xuyến. Sau giặc Khăn Vàng, kế đến giặc Đổng Trác, Thôi

Dĩ, hiếp vua Hán đế, tàn ngƣợc kẻ sinh dân. Chốn miếu đƣờng, đồ mục nát làm quan; nơi điện bệ, giống

cầm thú ăn lộc. Những kẻ nết muông ruột chó, nhung nhúc đầy triều; những phƣờng gối tớ mặt mo,

nghênh ngang quyền chính. Vì thế xã tắc đổ nát, sinh dân lầm than. Ta biết ngƣơi vốn

ngƣời ở bến Đông

Hải, trƣớc đỗ hiếu liêm, đƣợc vào làm quan. Đáng lẽ phải phò vua giúp nƣớc, yên nhà Hán dựng lại họ

Lƣu mới phải, không ngờ ngƣơi lại giúp giặc, đồng mƣu cƣớp ngôi. Tội nhiều, ác nặng, trời tất không

dong. Ngƣời trong thiên hạ, ai cũng muốn xé xác ngƣơi ra. Nay may lòng trời chƣa nỡ tuyệt nhà Viêm

Hán, Chiêu liệt Hoàng Đếlại kế thống ở Tây Xuyên. Ta nay phụng mệnh tự quân, cất quân đánh giặc.

Ngƣơi là đứa xiểm nịnh, thì chỉ nên giúp mình rụt cổ, cầu lấy cơm áo cho đủ là xong; sao dám ra chỗ trận

mạc, nói năng càn rỡ, đổ tại số trời làm vậy? Quân sất phu đầu bạc, thằng lão tặc râu trắng kia! Nay mai

ngƣơi cũng sắp đến suối vàng, còn mặt mũi nào trông trông thấy hai mƣơi bốn vua nhà Hán nữa? Lão tặc

bƣớc ngay, bảo quân phản thần ra đây, cùng với ta quyết trận sống chết.

Vƣơng Lãng nghe xong, khí uất đầy ruột, kêu hú lên một tiếng, ngã lăn xuống đất mà chết.

Ngƣời sau có thơ khen Khổng Minh rằng:

Binh mã ra Tây Tần,

Hùng tài địch muôn quân.

Nhẹ đƣa ba tấc lƣỡi,

Mắng chết lão gian thần!

Khổng Minh cầm quạt trỏ vào Tào Chân mà rằng:

- Tao không thèm chẹt mày, mày nên chỉnh đốn quân mã, ngày mai quyết giao chiến!

Nói đoạn quay xe trở về. Bởi thế đôi bên cùng thu quân. Tào Chân sai bỏ thây Vƣơng Lãng vào áo quan,

đƣa về Trƣờng An mai táng.

Phó đô đốc Quách Hoài nói:

- Gia Cát Lƣợng đoán trong quân ta đang bận việc tang, đêm nay tất nhiên đến cƣớp trại. Ta nên chia

quân làm bốn cánh: Hai cánh đi lẻn con đƣờng hẻm trong núi, thừa cơ đến cƣớp trại Thục; còn hai cánh

phục ở hai bên tả hữu,

đợi quân giặc đến thì đánh.

[email protected]

991

Tào Chân mừng nói:

- Kế ấy chính hợp ý ta!

Bèn gọi Tào Tuân, Chu Tán hai tiên phong đến dặn rằng:

- Các ngƣơi, mỗi ngƣời dẫn một vạn quân đi lẻn ra đằng sau núi Kỳ Sơn, hễ thấy quân Thục đến cƣớp trại

ta, thì cũng đến mà cƣớp trại Thục. Nếu quân Thục không đi, các ngƣơi cũng phải rút quân về,

chớ nên

khinh tiến.

Hai tƣớng lĩnh mẹo dẫn quân đi; còn Tào Chân và Quách Hoài, mỗi ngƣời dẫn một toán quân phục ở

ngoài trại. Trong trại chứa sẵn củi, cỏ, để vài ngƣời ở nhà trông nom, hễ quân Thục đến, thì đốt lửa làm

hiệu.

Các tƣớng ai nấy đều chuẩn bị sẵn sàng.

Khổng Minh về trƣớc, gọi Triệu Vân, Ngụy Diên đến dặn rằng:

- Hai ngƣơi nên dẫn quân bản bộ đi cƣớp trại Ngụy.

Diên nói:

- Tào Chân tinh hiểu binh pháp, tất cũng đoán rằng ta thừa tang đến cƣớp trại, thế nào y chẳng dự phòng.

Khổng Minh cƣời rằng:

- Ta cốt muốn cho Tào Chân biết ta đến cƣớp trại. Hắn tất phục quân sẵn ở núi Kỳ Sơn, đợi quân ta đi

khỏi, thì ập vào cƣớp trại ta. Cho nên ta sai các ngƣơi dẫn quân đi sau núi, đóng quân lại, mặc cho quân

Ngụy đến cƣớp trại ta. Rồi xem lúc nào có ngọn lửa cháy, thì chia quân ra làm hai đƣờng: Văn Trƣờng

chặn lấy cửa núi, Tử Long thì dẫn quân về, tất gặp quân Ngụy, cứ mặc cho nó chạy. Quân nó gặp nhau tất

đánh lẫn nhau, các ngƣơi sẽ thừa cơ mà đánh quyết là đƣợc to.

Hai tƣớng vâng lệnh ra đi.

Lại gọi Quan Hƣng, Trƣơng Bào đến dặn rằng:

- Hai ngƣơi dẫn quân phục ở đƣờng hiểm núi Kỳ Sơn để cho quân Ngụy đi khỏi, rồi theo sau mà đuổi

đánh mãi đến trại Ngụy.

Hai ngƣời lĩnh mệnh đi luôn.

Lại sai Mã Đại, Vƣơng Bình, Trƣơng Dực phục sẵn ngoài trại, chia làm bốn mặt, đón đánh quân Ngụy.

Khổng Minh sai chứa cỏ sẵn trong trại, để phòng đốt lửa, rồi dẫn các tƣớng ra mé sau chờ xem động tĩnh.

Nói về tiên phong Ngụy là Tào Tuân, Chu Tán, lúc sẩm tối rời trại lần lần kéo quân đi. Sang canh hai, xa

trông mé trƣớc núi, có tiếng quân đi rầm rịch. Tào Tuân nghĩ thầm rằng: "Quách đô đốc thật là thần cơ

diệu toán!". Liền thúc quân kíp đến trại Thục. Bấy giờ đã canh ba, Tào Tuân kéo quân ùa vào trại Thục té

ra chỉ có cái xác trại không. Tuân biết mắc mẹo, vội vàng rút quân về, thì trong trại lửa đã bốc lên, quân

Chu Tán cũng vừa đến. Đôi bên xô xát một hồi. Tào Tuân, Chu Tán, hai ngƣời giao phong, mới biết đánh

lầm nhau, vội vàng hợp binh chạy về, thì bốn mặt tiếng reo nổi lên nhƣ sấm, Vƣơng Bình, Mã Đại,

Trƣơng Dực, Trƣơng Ngực cùng đổ ra đánh. Hai tƣớng Ngụy dẫn hơn trăm kỵ tháo đƣờng chạy thoát. [email protected]

992

Bỗng lại thấy trống, tù và om sòm, rồi một toán quân ra chặn mất đƣờng. Tƣớng đi đầu là Triệu Tử Long.

Tử Long gọi to lên rằng:

Tƣớng giặc chạy đi đâu? Mau mau chịu chết cho rồi!

Hai ngƣời cƣớp đƣờng chạy thoát, lại gặp Ngụy Diên dẫn quân đuổi theo, bèn cắm đầu cắm cổ chạy đƣợc

đến trại nhà. Quân trong trại tƣởng là quân Thục đến cƣớp trại, vội vàng đốt lửa. Tào Chân, Quách Hoài

hai mặt đổ ra, lại đánh lẫn nhau. Mé sau, quân Thục ba mặt ập đến, đánh một trận ráo riết, tƣớng Ngụy

chết hại rất nhiều. Khổng Minh đƣợc to, liền thu quân về.

Tào Quân, Quách Hoài nhặt nhặn tàn quân về trại.

Chân nói:

- Quân Ngụy ta thế núng, mà quân Thục thế to lắm, làm sao bây giờ?

Hoài nói:

- Đƣợc thua là việc bình thƣờng, không cần phải lo cho lắm. Tôi có một mẹo này, khiến cho quân Thục

đầu đuôi không cứu đƣợc nhau.

Đó là:

Tƣớng Ngụy khó làm lên việc lớn,

Quân Khƣơng lại muốn viện tay cao.

Chƣa biết mẹo thực ra làm sao, xem hồi sau sẽ rõ.

[email protected]

993

HỒI 94

Gia Cát Lượng nhân tuyết phá quân Khương;

Tư Mã Ý nhanh tay bắt Mạnh Đạt

Quách Hoài bàn với Tào Chân rằng:

- Ngƣời rợ Tây Khƣơng, từ khi còn đức Thái Tổ, năm nào cũng nộp cống. Đến thời đức Văn Hoàn đế,

cũng có ơn huệ với họ. Ta nay nên giữ vững nơi hiểm yếu, sai ngƣời đi tắt con đƣờng nhỏ vào cầu cứu rợ

Khƣơng, hứa sẽ hòa thân với nhau; ngƣời rợ Khƣơng, tất cất quân đánh chẹn mặt sau quân Thục. Ta sẽ

kéo đại quân đánh giáp lại, nhƣ thế chắc đƣợc to.

Tào Chân nghe theo, lập tức sai ngƣời sớm tối mang thƣ cho rợ Khƣơng.

Vua Tây Khƣơng là Triệt Lý Cát, từ khi còn Tào Tháo, năm nào cũng vào cống; thủ hạ hắn có một quan

văn, một quan võ. Văn là Nhã Đan thừa tƣớng, võ là Việt Cát nguyên soái. Bấy giờ, sứ Ngụy mang vàng

ngọc và thƣ đến, trƣớc hết vào ra mắt Nhã Đan thừa tƣớng, dâng đồ lễ vật, bày tỏ ý đến cầu cứu. Nhã Đan

dẫn vào ra mắt quốc vƣơng, trình tờ thƣ. Triệt Lý Cát xem xong, cùng với chúng bàn bạc.

Nhã Đan nói:

- Nƣớc ta vốn đi lại với nƣớc Ngụy. Nay Tào đô đốc cầu cứu và muốn hòa thân, ta nên nghe mới phải.

Triệt Lý Cát theo lời ấy, lập tức sai Nhã Đan và Việt Cát nguyên soái khởi mƣời lăm vạn quân Khƣơng.

Quân ấy toàn giỏi nghề cung nỏ, gƣơm giáo, ném chùy tật lê. Lại có xe bịt sắt để vận tải đồ lƣơng thực

khí giới, hoặc dùng lạc đà, lừa ngựa kéo xe, gọi là quân thiết xa.

Hai ngƣời từ tạ quốc vƣơng, đến thẳng cửa Tây Bình. Tƣớng giữ ải là Hàn Trinh vội vàng sai ngƣời đem

thƣ báo với Khổng Minh.

Khổng Minh hỏi các tƣớng rằng:

- Có ai dám ra cự nhau với quân Khƣơng không?

Quan Hƣng, Trƣơng Bào xin đi.

Khổng Minh nói:

- Các ngƣơi muốn đi cũng đƣợc, nhƣng chƣa hiểu rõ đƣờng đất, vậy để cho Mã Đại cùng đi.

Bèn gọi Mã Đại bảo rằng:

- Ngƣời ở xứ này đã lâu, quen biết tính nết ngƣời Khƣơng nên đi làm hƣớng đạo.

Liền khởi năm vạn tinh binh, sai ba ngƣời cùng đi.

Bọn Hƣng, Bào đi đƣợc vài ngày, gặp quân Khƣơng vừa đến. Quan Hƣng dẫn hơn trăm kỵ lên núi đứng

xem, thấy quân Khƣơng kéo xe sắt, đi đến đâu lập trại đến đấy. Trên xe dàn bày đồ binh khí tựa nhƣ

thành trì. Hƣng ngắm nghía hồi lâu, nghĩ mãi không có mẹo gì phá đƣợc, bèn về trại bàn nhau với Trƣơng

Bào, Mã Đại.

Đại nói:

[email protected]

994

- Để đến ngày mai liệu xem trận thế ra sao, rồi sẽ thƣơng nghị.

Hôm sau, quân Thục chia

làm ba đƣờng, Quan Hƣng ở giữa, tả có Trƣơng Bào, hữu có Mã Đại cùng tiến.

Bên trận Khƣơng, Việt Cát nguyên soái, tay cầm chùy sắt, lƣng đeo cung tên, thúc ngựa xông ra. Quan

Hƣng vẫy ba mặt quân xông vào; bỗng thấy quân Khƣơng chia dàn ra hai bên, rồi các xe sắt ở giữa kéo ra

ầm ầm, tựa hồ nƣớc chảy. Cung nỏ bắn tràn cả sang. Quân Thục địch không nổi, tan chạy mất cả. Hai

cánh quân của Mã Đại, Trƣơng Bào lui trƣớc. Còn cánh quân của Quan Hƣng bị quân Khƣơng vây bọc

vào góc tây bắc, Hƣng xông xông xáo xáo không sao ra thoát. Xe sắt dần dần siết chặt lại, quân sĩ không

nhìn nhận đƣợc nhau. Quan Hƣng chạy lẻn vào trong hang núi, bấy giờ đã về chiều, bỗng đâu thấy một

đám cờ thâm, kéo đến nhƣ ong, rồi một viên Khƣơng tƣớng tay cầm chùy sắt, gọi to lên rằng:

- Tiểu tƣớng đừng chạy nữa, ta là Việt Cát nguyên soái đây!

Quan Hƣng hết sức ra roi, không ngờ gặp khe nƣớc chắn ngang, phải quay ngựa lại đánh nhau. Nhƣng

Quan Hƣng trong bụng vốn đã sợ, địch không nổi đƣợc Việt Cát, lại phải rút chạy. Việt Cát đuổi sấn đến

nơi, quẳng chùy sắt ném theo, Hƣng lánh mình tránh khỏi, chùy tin ngay vào khuỷu chân ngựa. Ngựa bị

đau ngã gục xuống khe. Quan Hƣng cũng sa xuống nƣớc. Bỗng lại nghe huỵch một tiếng rất to ở phía sau

lƣng, té ra Việt Cát cả ngƣời lẫn ngựa tự dƣng cũng ngã lăn xuống khe. Hƣng ở dƣới nƣớc, vùng đứng

dậy đƣợc, thấy ở trên bờ có một viên đại tƣớng, đang đuổi đánh quân Khƣơng. Hƣng cầm đao chực nhảy

lại chém Việt Cát, Cát nhảy xuống nƣớc chạy thoát đƣợc.

Quan Hƣng bắt đƣợc ngựa của Việt Cát, dắt lên bờ, sửa lại yên cƣơng tử tế, cắp đao lên ngựa. Lại thấy

viên tƣớng kia vẫn còn đuổi đánh quân Khƣơng, Hƣng nghĩ thầm ngƣời này đã có bụng cứu ta thế này, ta

nên đến ra mắt. Bèn tế ngựa lại xem ai, chỉ thấy trong đám vân vụ, thấp thoáng có một đại tƣớng mặt đỏ

mày tầm, bào xanh, giáp vàng, cầm đao thanh long, cƣỡi ngựa xích thố, tay vuốt bộ râu dài, rõ ràng là

Quan Công. Quan Hƣng giật mình. Bỗng thấy Quan Công trỏ tay ra mé đông bảo rằng:

- Con ta nên chạy mau ra đƣờng này, ta trông nom cho về đến tận trại!

Nói đoạn biến mất. Quan Hƣng lật đật chạy về mặt đông nam. Đến nửa đêm, bỗng gặp một toán quân mã,

té ra là Trƣơng Bào.

Bào hỏi rằng:

- Anh có gặp bác hai đó không?

Hƣng nói:

- Sao chú lại biết?

Bào nói:

- Ta bị quân thiết xa đuổi kíp lắm, bỗng thấy bá phụ ở trên trời sa xuống, quân Khƣơng khiếp sợ tan chạy.

Bá phụ trỏ bảo ta rằng: "Mày đi ra con đƣờng này, đến cứu con ta". Vì thế, tôi mới dẫn quân đến đây tìm

anh.

Quan Hƣng cũng thuật chuyện mình cho Trƣơng Bào nghe. Hai ngƣời cùng lấy làm kỳ dị, dần dần về đến

trại. Mã Đại ra tiếp vào, nói:

- Quân Khƣơng này không có kế gì phá đƣợc, để ta giữ trại ở đây, còn hai ngƣời về bẩm với thừa tƣớng

dùng mẹo mà đánh mới xong.

[email protected]

995

Hƣng, Bào nghe lời, đi luôn đêm về ra mắt Khổng Minh, thuật lại công việc. Khổng Minh liền sai Triệu

Vân, Ngụy Diên mỗi ngƣời dẫn một toán quân mai phục đâu đấy, rồi điểm ba vạn quân, và đem Khƣơng

Duy, Trƣơng Dực, Quan Hƣng, Trƣơng Bào đến cả trại Mã Đại, nghỉ ngơi một hôm. Hôm sau, Khổng

Minh trèo lên gò cao đứng xem, thấy xe sắt của quân rợ nối liền với nhau không dứt, ngƣời ngựa tung

hoành, qua lại rong ruổi Khổng Minh ngắm nghía một hồi rồi nói rằng:

- Quân này có khó gì mà chẳng phá đƣợc?

Liền gọi Mã Đại, Trƣơng Dực đến dặn dò mẹo mực cho đi. Rồi gọi Khƣơng Duy bảo rằng:

- Bá Ƣớc có biết kế phá quân này không?

Duy thƣa rằng:

- Ngƣời rợ chỉ cậy có sức khỏe, biết đâu đƣợc mẹo hay này!

Khổng Minh cƣời, nói:

- Ngƣơi thực là biết bụng ta! Nay mây đỏ ngất trời gió bắc nổi to, sắp có mƣa tuyết, chính là lúc mẹo ta

dùng đƣợc.

Bèn sai Quan Hƣng, Trƣơng Bào dẫn quân đi mai phục sẵn; sai Khƣơng lĩnh quân ra đánh, hễ gặp quân

thiết xa đến thì rút lui. Cửa trại cắm tinh kỳ không, còn quân mã đâu đấy phục sẵn cả.

Bấy giờ đang tháng chạp, quả nhiên trời mƣa tuyết to, Khƣơng Duy dẫn quân ra, gặp Việt Cát kéo quân

thiết xa đến đánh. Khƣơng Duy liền rút về. Quân Khƣơng đuổi theo đến trƣớc cửa trại. Khƣơng Duy chạy

ra phía sau. Quân Khƣơng đến thẳng ngoài trại ngó xem; thấy trong trại có tiếng gẩy đàn, mà bốn mặt thì

chỉ có tinh kỳ cắm suông, liền kíp báo về với Việt Cát. Việt Cát nghi hoặc chƣa giám tiến vội. Nhã Đan

thừa tƣớng nói:

- Đó là quỷ kế của Gia Cát Lƣợng, làm nghi binh ra đó thôi, nên đánh ngay đi.

Việt Cát dẫn quân thẳng trƣớc trại, thấy Khổng Minh ôm đàn lên xe dẫn vài tên kỵ chạ y ra mé sau trại.

Quân Khƣơng xông bừa vào, rồi đuổi dấn mãi đến một cửa núi, chỉ thấy một chiếc xe nhỏ của Khổng

Minh thấp thoáng chạy vào trong rừng.

Nhã Đan bảo với Việt Cát rằng:

- Bộ quân thế kia, dẫu có mai phục cũng không sợ.

Bèn dẫn cả cánh đại quân đuổi theo. Lại trông thấy Khƣơng Duy đang chạy ở trên mặt đất đầy tuyết. Việt

Cát nổi giận, thúc quân đuổi dấn vào. Quãng đƣờng ấy bị mƣa tuyết phủ kín, trên mặt đất có vẻ phẳng

phiu. Khi đang đuổi theo, có tin báo mé sau núi quân Thục kéo ra. Nhã Đan không coi ra mùi gì, cứ việc

thúc quân thiết xa đuổi tràn. Bỗng đâu ầm một tiếng, tựa nhƣ trời long đất lở, quân Khƣơng lăn cả xuống

hang. Xe chạy đang mạnh, không tài nào hãm kịp, xô luôn cả xuống hố, quân sĩ chết hại rất nhiều. Quân

mé sau vội vàng rút về, thì Quan Hƣng, Trƣơng Bào ở hai bên đã ập tới, cung nỏ bắn ra nhƣ mƣa.

Khƣơng Duy, Trƣơng Dực, Mã Đại cũng chia quân làm ba mặt đánh ập lại.

Quân thiết xa rối rít. Việt Cát trốn vào hang núi, vừa gặp Quan Hƣng. Hai ngƣời giao phong. Quan Hƣng

quát to một tiếng, chém chết Việt Cát. Nhã Đan cũng bị Mã Đại bắt sống, quân Khƣơng tán loạn chạy

trốn.

[email protected]

996

Khổng Minh về trại, lên trƣớng ngồi thảnh thơi. Mã Đại giải Nhã Đan vào nộp. Khổng Minh quát võ sĩ

sai cởi trói, cho uống rƣợu áp kinh, rồi lấy lời ngọt ngào dỗ dành và bảo rằng:

- Chủ ta là Đại Hán Hoàng Đế, sai ta ra đây đánh giặc, nƣớc ngƣơi cớ sao lại giúp kẻ phản nghịch? Nay ta

tha cho về, bảo với chủ ngƣơi rằng: Nƣớc ta cùng với nƣớc ngƣơi là chỗ láng giềng với nhau, còn kết hiếu

về lâu về dài, chớ có nghe lời phản tặc mà giúp kẻ khác.

Nói đoạn, bao nhiêu đồ xe ngựa, khí giới, bắt đƣợc của quân Khƣơng, lại đem trao trả hết cho Nhã Đan,

rồi cho về nƣớc. Nhã Đan cảm ân đức ấy vô ngần, lạy tạ ra về.

Khổng Minh dẹp xong quân Khƣơng, lại dẫn ba quân trở ra trại Kỳ Sơn, sai Quan Hƣng, Trƣơng Bào

mang quân đi trƣớc, một mặt sai ngƣời dâng biểu báo tin thắng trận.

Nói về Tào Chân, luôn mấy hôm mong ngóng tin tức rợ Khƣơng. Sực có quân canh đƣờng lại báo rằng

quân Thục nhổ trại, thu xếp lên đƣờng cả rồi.

Quách Hoài mừng lắm, nói:

- Đây hẳn là nhân có quân Khƣơng quấy nhiễu, cho nên quân Thục mới rút quân về.

Lập tức chia quân làm hai mặt đuổi theo. Quân Thục xô nhau chạy. Tiên phong Tào Tuấân đang đuổi,

bỗng trống đánh vang trời, Ngụy Diên kéo quân phục đổ ra, gọi to lên rằng:

- Tƣớng giặc chớ đuổi theo nữa!

Tào Tuấân giật mình, giao ngựa đánh mới ba hiệp, bị Ngụy Diên chém một nhát đao lăn quay xuống

ngựa. Phó tiên phong Chu Tán, đang đuổi, gặp Triệu Vân, cũng bị Vân đâm chết. Tào Chân,

Quách Hoài

nghe tin hai tiên phong cùng bị tử trận cả rồi, muốn thu quân về, bỗng lại thấy mé sau tiếng hò reo ầm ĩ,

chiêng trống om sòm, té ra Quan Hƣng, Trƣơng Bào chia quân làm hai mặt kéo đến. Hai tƣớng vây bọc

lấy Tào Chân, Quách Hoài đánh một trận cực rát. Tào, Quách hai ngƣời dẫn bại quân chạy thoát. Quân

Thục đƣợc to, thừa thế đuổi mãi đến sông Vị, cƣớp đƣợc trại Ngụy:

Tào Chân tổn mất hai tƣớng tiên phong, thƣơng cảm không biết ngần nào, phải dâng biểu về triều đình,

xin quân cứu viện.

Ngụy chủ Tào Tuấn xem biểu cả kinh, vội hỏi quần thần xem có kế gì dẹp đƣợc giặc không. Hoa Hâm tâu

rằng:

- Bệ hạ nên ngự giá thân chinh, hội cả chƣ hầu lại, thì ai nấy mới chịu ra sức, mới có thể phá đƣợc giặc.

Nếu không, Trƣờng An lỡ xảy ra điều gì thì Quan Trung cũng nguy mất.

Thái phó Chung Do tâu rằng:

- Phép làm tƣớng, có khôn ngoan hơn ngƣời thì mới chế nổi ngƣời. Tôn tử đã nói: "Biết ngƣời biết mình,

đánh đâu đƣợc đấy". Tôi thiết nghĩ Tào Chân tuy lâm trận đã nhiều, nhƣng không phải địch thủ của Gia

Cát Lƣợng. Tôi xin đem cả nhà tôi để bầu cử một ngƣời có thể phá đƣợc quân Thục, chƣa biết ý bệ hạ có

ƣng không?

Tuấn nói:

- Ngƣời là đại lão nguyên thần nhà nƣớc, thấy có hiền sĩ nào có tài đuổi đƣợc quân Thục, hãy mau mau

triệu lại để cùng trẫm chia lo chứ! [email protected]

997

Chung Do tâu rằng:

- Trƣớc kia Gia Cát Lƣợng muốn cất quân xâm phạm nƣớc ta, nhƣng sợ có ngƣời ấy, nên phao tin đồn

nhảm để bệ hạ sinh nghi, mà bỏ ngƣời ấy đi, nên hắn mới dám tung hoành vào nƣớc ta nhƣ thế. Nay nếu

bệ hạ lại dùng ngƣời ấy, thì Gia Cát Lƣợng tự nhiên phải rút.

Tuấn hỏi ai, Do tâu rằng:

- Quan phiêu kỵ đại tƣớng quân Tƣ Mã Ý.

Tuấn than rằng:

- Việc ấy trẫm đã hối, nayTrọng Đạt ở đâu?

Do tâu:

- Gần đây, nghe Trọng Đạt ngồi nhàn ở Uyển Thành.

Tuấn lập tức giáng chiếu, sai sứ cầm cờ tiết ra Uyển Thành, Phục lại quan chức cho Tƣ Mã Ý, lại gia

thêm làm bình tây đô đốc, sai khởi hết quân mã các đạo ở Nam Dƣơng kéo về Trƣờng An.

Lại nói Khổng Minh từ khi ra quân đến giờ, thắng trận liên tiếp trong lòng khoan khoái. Đang ở trong trại

Kỳ Sơn, bàn mƣu với các tƣớng, chợt có quan trấ thủ cung Vĩnh An là Lý Nghiêm sai con là Lý Phong lại

ra mắt, Khổng Minh nghi là Đông Ngô đến xâm phạm gì chăng, đã hơi sợ, cho đòi vào trƣớng hỏi

chuyện. Phong thƣa rằng.

- Tôi lại báo tin mừng đây thôi.

Khổng Minh nói:

- Có việc gì mà mừng?

Phong thƣa:

- Xƣa kia Mạnh Đạt hàng Ngụy, là vì bất đắc dĩ. Khi ấy Tào Phi yêu tài Mạnh Đạt, thƣởng cho ngựa quý

và vàng bạc, châu báu, lại cho cùng ngồi kiệu ra vào, phong làm xạ kỵ thƣờng thị, lĩnh chức thái thú ở

Tân Thành, trấn thủ các miền Thƣợng Dung, Kim Thành, giao cho trách nhiệm mặt đông nam. Đến khi

Tào Phi chết, Tào Tuấn lên ngôi, trong triều lắm ngƣời ghen ghét Mạnh Đạt. Đạt trong dạ áy náy không

yên, thƣờng nói với các tƣớng rằng: "Ta vốn là tƣớng Thục, vì bức bách mà phải đến đây". Nhiều khi sai

ngƣời tâm phúc cầm thƣ lại ra mắt cha tôi, nhờ bẩm giúp với thừa tƣớng. Trƣớc khi Tào Phi sai năm đạo

quân vào Xuyên, Đạt đã có ý hàng rồi. Nay ở Tân Thành, biết tin thừa tƣớng đánh Nghụy, hắn muốn khởi

quân ba xứ Kim Thành, Tân Thành, Thƣợng Dung, đến tắt lấy Lạc Dƣơng, mà thừa tƣớng thì lấy Trƣờng

An, nhƣ thế hai kinh định đƣợc cả. Nay tôi xin dẫn ngƣời nhà và thƣ của Mạnh Đạt mấy lần đƣa cho cha

tôi, để thừa tƣớng xem.

Khổng Minh mừng lắm, hậu thƣởng cho Lý Phong. Sực lại có mật thám về báo rằng: Ngụy chủ Tào Tuấn

một mặt xa giá ra Trƣờng An, một mặt phục chức cho Tƣ Mã Ý, sai làm binh tây đô đốc, khởi quân bản

xứ đến hội ở Trƣờng An.

Khổng Minh nghe báo giật mình.

[email protected]

998

Mã Tốc hỏi rằng:

- Tào Tuấn có làm trò gì đƣợc? Nếu hắn ra Trƣờng An, ta đến đó mà bắt lấy, sao thừa tƣớng lại thất kinh

làm vậy?

Khổng Minh nói:

- Ta có lo gì Tào Tuấn đâu, chỉ lo về một mình Tƣ Mã Ý đấy. Nay Mạnh Đạt muốn làm việc lớn, nếu gặp

phải Tƣ Mã Ý, tất bị Ý bắt đƣợc. Mạnh Đạt mà chết, Trung Nguyên cũng khó lòng đồ xong!

Mã Tốc nói:

- Có phải thế, thừa tƣớng viết thƣ dặn Mạnh Đạt đề phòng trƣớc đi.

Khổng Minh nghe theo, cho ngƣời nhà Mạnh Đạt trở về gấp báo tin đó.

Mạnh Đạt ở Tân Thành, mong mỏi tin tức. Một hôm ngƣời tâm phúc cầm thƣ của Khổng Minh về trình.

Mạnh Đạt mở ra xem, trong thƣ nói:

"Vừa rồi, tiếp đƣợc thƣ ông, biết rõ lòng ông trung nghĩa, không quên chủ cũ, tôi lấy làm mừng rỡ lắm.

Nếu bằng nên đƣợc việc to, thì ông sẽ là bậc công thần trung hƣng thứ nhất triều nhà Hán. Nhƣng phải

cẩn thận lắm mới đƣợc, chớ nên coi thƣờng mà ủy thác cho ngƣời. Tôi nghe Tào Tuấn phục chức Tƣ Mã

Ý, sai khởi quân Uyển, Lạc. Nếu Ý biết ông khởi sự, tất đến đánh ông trƣớc. Ông nên hết sức giữ gìn, chớ

coi làm thƣờng".

Mạnh Đạt xem xong cƣời, rằng:

- Ngƣời ta nói Khổng Minh cả nghĩ, cứ xem việc này thì đủ biết.

Bèn viết một bức phục thƣ, lại sai ngƣời tâm phúc đem đến trình Khổng Minh. Khổng Minh mở ra xem.

Thƣ rằng:

"Đội ơn ngài dạy bảo, đâu dám trễ nải. Nhƣng thiết nghĩ việc Tƣ Mã Ý không cần phải lo. Tại sao vậ y?

Bởi vì Uyển Thành cách Lạc Thành ngót tám trăm dặm, đến Tân Thành thì cách xa một nghìn hai trăm

dặm, nếu Tƣ Mã Ý biết đƣợc Đạt cử sự, tất còn phải dâng biểu về Tào Tuấn, nguyên đi lại cũng mất một

tháng trời mới xong. Nhƣ thế thành trì của Đạt đã bền, quân tƣớng lại ở cả nơi hiểm địa rồi, cho dù Tƣ

Mã Ý có lại, Đạt há sợ gì? Xin thừa tƣớng khoan tâm, chờ nghe tin mừng".

Khổng Minh xem xong, quẳng thƣ xuống đất than rằng:

- Mạnh Đạt tất chết về tay Tƣ Mã Ý mất!

Mã Tốc hỏi cớ làm sao, Khổng Minh nói:

- Đánh chỗ không phòng bị, ra lúc bất tình cờ, đợi gì đi lại trong một tháng? Tào Tuấn đã phó thác cho Tƣ

Mã Ý gặp giặc thì đánh, không cần phải đợi tâu trên. Nếu hắn biết Mạnh Đạt làm phản, thì chỉ trong mƣời

ngày là hắn đến nơi, Mạnh Đạt trở tay làm sao cho kịp nữa?

Chúng ai cũng phục Khổng Minh.

Khổng Minh lại dặn ngƣời ấy về nói với Mạnh Đạt rằng nếu chƣa khởi sự, thì chớ có để cho ngƣời cùng [email protected]

999

làm việc với mình đƣợc biết. Nếu họ biết, việc tất lộ mất.

Ngƣời ấy lạy từ trở về Tân Thành.

Nói về Tƣ Mã Ý, từ khi phải triệt về, ngồi nhàn ở Uyển Thành. Nghe tin quân Ngụy thua luôn với Thục,

ngẩng mặt lên trời thở dài. Con cả là Tƣ Mã Sƣ, tự là Tử Nguyên, con thứ là Tƣ Mã Chiêu, tự là Tử

Thƣợng, hai ngƣời vốn có chí to, mà cùng thông hiểu binh thƣ cả. Khi ấy đứng hầu cạnh Tƣ Mã Ý, thấy

cha thở dài, mới hỏi rằng:

- Thƣa cha, có gì mà cha thở dài làm vậy?

Ý nói:

- Chúng con biết đâu đƣợc việc lớn mà hỏi?

Sƣ nói:

- Phụ thân có lẽ buồn về việc Ngụy vƣơng không dùng chăng?

Tƣ Mã Chiêu cƣời, nói:

- Nay mai thế nào tất cũng phải mời đến phụ thân ra.

Chiêu vừa nói dứt lời, thì thấy sứ giả cầm cờ tiết đến triệu. Tƣ Mã Ý nghe xong tờ chiếu, liền cho dẫn hết

các đạo quân mã Uyển Thành. Trong khi ấy, chợt lại có ngƣời nhà quan thái thú Kim Thành là Thân Nghi

đến báo có việc cơ mật. Ngƣời ấy thuật hết đầu đuôi việc Mạnh Đạt muốn làm phản, và có ngƣời tâm

phúc của Đạt là Lý Phụ, cháu ngoại Đặng Hiền, xin đến thú tội trƣớc.

Tƣ Mã Ý nghe xong, giơ tay lên trán, mừng nói:

- Đó là hồng phúc của chúa thƣợng to tầy trời! Gia Cát Lƣợng đóng quân ở Kỳ Sơn, đánh đƣợc quân ta, ai

nấy mất vía cả. Thiên tử bất đắc dĩ phải ra Trƣờng An. Nếu không dùng ta sớm, mà để cho Mạnh Đạt nổi

lên nữa, thì hai kinh này tan mất cả. Thằng giặc này tất thông mƣu với Gia Cát Lƣợng ta phải t rừ trƣớc đi.

Gia Cát Lƣợng tất nhiên ngã lòng mà rút quân về.

Tƣ Mã Sƣ nói:

- Phụ thân nên kíp tả biểu tâu với thiên tử đi.

Ý nói:

- Nếu đợi thánh chỉ, đi lại một tháng, thì lỡ mất việc.

Lập tức truyền lệnh quân mã lên đƣờng, phải đi thật gấp, đáng ha i ngày chỉ đi một ngày đến nơi, nếu ai

chậm thì chém. Một mặt sai tham quan quân Lƣơng Kỳ mang hịch đi luôn đến Tân Thành, sai Mạnh Đạt

phải dự bị sẵn để đi đánh giặc, khiến cho hắn khỏi nghi.

Lƣơng Kỳ đi trƣớc, Tƣ Mã Ý cất quân theo sau. Đi đƣợc hai hôm, bỗng gặp Từ Hoảng dẫn một toán quân

ngang qua dƣới núi. Hoảng xuống ngựa ra mắt Tƣ Mã Ý và hỏi rằng:

- Đô đốc đi có việc gì vậy?

[email protected]

1000

Ý nói:

- Mạnh Đạt làm phản, ta cầm quân ra bắt đây!

Từ Hoảng xin làm tiên phong. Ý mừng lắm, cho Từ Hoảng đi trƣớc. Ý đi

trung quân, hai con áp hậu. Đi

đƣợc hai hôm nữa, bắt đƣợc ngƣời tâm phúc của Mạnh Đạt. Ý sai khám, thấy tờ thƣ trả lời của Khổng

Minh. Ý bảo rằng:

- Tao không giết mày đâu, chuyện đầu đuôi thế nào, mày phải nói cho tao nghe.

Ngƣời ấy mới đem việc Khổng Minh, Mạnh Đạt thƣ đi thƣ lại thế nào, nói hết một lƣợt cho Ý nghe. Ý

mở thƣ ra xem, giật mình nói:

- Ngƣời giỏi trong đời, kiến thức giống nhau thực! Việc cơ mật của ta, Gia Cát Lƣợng đã biết rồi. May mà

thiên tử to hồng phúc, bắt đƣợc tin này, thì Mạnh Đạt không làm trò gì đƣợc nữa!

Liền giục giã quân sĩ bất kỳ đêm ngày, kéo đi cho mau.

Nói về Mạnh Đạt ở Tân Thành, hẹn với thái thú Kim Thành là Thân Nghi, và thái thú Thƣợng Dung là

Thân Đam, khắc kỳ khởi sự.

Đam, Nghi hai ngƣời giả đò nghe theo, ngày nào cũng thao luyện quân mã, nhƣng kỳ thực chỉ đợi quân

Ngụy đến thì làm nội ứng và nói dối Mạnh Đạt rằng những đồ lƣơng thảo khí giới chƣa đủ, không dám

hẹn ngày trƣớc đƣợc. Đạt tƣởng là thật. Chợt tin báo quan tham quân Lƣơng Kỳ đến. Đạt ra đón vào

thành. Kỳ truyền lệnh của Tƣ Mã Ý rằng:

- Nay Tƣ Mã đô đốc phụng mệnh thiên tử, cất quân các đạo để đánh Thục. Thái thú nên tập hợp quân mã

bản bộ, đợi khi có việc sai khiến đến.

Đạt hỏi rằng:

- Đô đốc bao giờ lên đƣờng?

Kỳ nói:

- Bây giờ ƣớc chừng cũng đã đi khỏi Uyển Thành kéo ra Trƣờng An rồi.

Đạt mừng thầm nói:

- Việc lớn của ta chắc xong!

Bèn mở tiệc thết đãi Lƣơng Kỳ, rồi đƣa ra ngoài thành nghỉ ngơi. Lại sai ngƣời báo với Thân Nghi, Thân

Đạm ngày mai thì cử sự, kéo cờ hiệu Đại Hán, phát quân mã các đƣờng đến tắt lấy Lạc Dƣơng.

Chợt có tin báo ở ngoài thành bụi bay mù trời, không biết quân mã ở đâu kéo đến.

Mạnh Đạt lên thành đứng trông, thấy một đội quân ruổi đến, trên cờ hiệu đề mấy chữ: "Hữu tƣớng quân

Từ Hoảng". Đạt giật mình, vội sai cất cầu. Từ Hoảng cƣỡi ngựa đến thẳng cạnh hào, gọi to lên rằng:

- Phản tặc Mạnh Đạt, mau mau chịu hàng ngay đi!

[email protected]

1001

Đạt nổi giận, giƣơng cung bắn ra một phát, tin ngay vào giữa trán Từ Hoảng. Các tƣớng Ngụy chạy ra

cứu, trên thành bắn tên xuống tíu tít, quân Ngụy mới chịu lui.

Mạnh Đạt toan mở cửa thành ra đuổi theo, thì đã thấy bốn mật cờ bay phấp phới, quân Tƣ Mã Ý rầm rộ

đến nơi rồi.

Đạt ngẩng mặt lên trời, than rằng:

- Khổng Minh nói quả nhiên không sai!

Mới sai đóng cửa thành cho chặt để giữ.

Từ Hoảng bị Mạnh Đạt bắn tin, các tƣớng cứu về đến trại, rút mũi tên ra, tìm thầy thuốc chữa. Nhƣng vết

thƣơng nặng quá, chiều hôm ấy chết ở trong quân, bấy giờ năm mƣơi chín tuổi. Tƣ Mã Ý sai đƣa ma về

táng ở Lạc Dƣơng.

Hôm sau, Mạnh Đạt lên mặt thành đứng trông, thấy quân Ngụy đông nhƣ kiến cỏ, vây kín bốn mặt, Đạt

ngồi đứng không yên, sợ hãi không biết nghĩ thế nào. Bỗng thấy hai đạo quân ở ngoài thành kéo đến, cờ

hiệu đề rõ Thân Đam, Thân Nghi. Mạnh Đạt tƣởng họ đến cứu mình, vội vàng dẫn quân mở tung cửa

thành kéo ra.

Đam, Nghi quát lên rằng:

Phản tặc chớ chạy, mau mau chịu chết đi!

Đạt thấy việc đã biến, quay ngựa trở vào. Bỗng trên thành tên bắn xuống loạn xạ. Lý Phụ,

Đặng Hiền ở

trên thành mắng rằng:

- Bọn ta đã dâng nộp thành trì rồi!

Đạt tháo đƣờng chạy, bị Thân Đam đuổi theo, đâm cho một nhát giáo ngã xuống ngựa, Đam liền chặt lấy

đầu, còn quân sĩ đều xin hàng hết.

Lý Phụ, Đặng Hiền mở cửa thành đón Tƣ Mã Ý vào. Yên dân đâu đấy, Ý cho ngƣời về tâu với Ngụy chủ.

Tào Tuấn mừng lắm, sai đem đầu lâu Mạnh Đạt hiệu lệnh ở ngoài thành Lạc Dƣơng, thăng chức cho

Thâm Đam, Thân Nghi, phái đi theo Tƣ Mã Ý đánh dẹp, lại sai Lý Phụ, Đặng Hiền giữ Tân Thành,

Thƣợng Dung.

Tƣ Mã Ý dẫn binh đến ngoài thành Trƣờng An hạ trại, rồi vào ra mắt Ngụy chủ.

Tào Tuấn mừng, nói:

- Học thức của ngƣơi, giỏi hơn Tôn, Ngô khi xƣa.

Bèn thƣởng cho một đôi phủ việt vàng, cho từ sau gặp có việc cơ mật gì, bất tất phải tâu, cứ tùy tiện mà

làm cho đƣợc việc. Và sai ra cửa ải phá quân Thục.

Ý tâu rằng:

- Tôi xin cử một đại tƣớng làm tiên phong.

Tuấn hỏi: [email protected]

1002

- Ngƣời nào?

Ý thƣa:

- Hữu tƣớng quân Trƣơng Cáp đƣơng nổi đƣợc việc ấy.

Tuấn cƣời, nói:

- Trẫm vẫn muốn dùng hắn đã lâu.

Bèn sai tƣớng Cáp làm tiền bộ tiên phong.

Tƣ Mã Ý cất quân rời khỏi Tƣờng An, đến chống quân Thục.

Ấy là:

Đã có mƣa thần dùng mẹo mực

Lại thêm mãnh tƣớng giúp oai phong.

Chƣa biết đƣợc thua thế nào, xem hồi sau sẽ biết.

[email protected]

1003

HỒI 95

Mã Tốc trái lệnh mất Nhai Đình;

Võ Hầu gẩy đàn đuổi Trọng Đạt

Ngụy chủ Tào Tuấn sai Trƣơng Cáp làm tiên phong theo Tƣ Mã Ý, một mặt sai Tân Tỷ, Tôn Lễ, hai

ngƣời dẫn năm vạn quân ra giúp Tào Chân. Hai ngƣời vâng lệnh ra đi.

Tƣ Mã Ý dẫn hai chục vạn quân ra cửa ải hạ trại, mời Trƣơng Cáp đến dƣới trƣớng bàn định rằng:

- Gia Cát Lƣợng bình sinh cẩn thận, không giám hấp tấp làm việc gì. Nếu phải tay ta dùng binh, thì trƣớc

hết ra hang Tý Ngọ, đến tắt Trƣờng An, thì lấy đƣợc đã lâu rồi. Hắn không phải là vô mƣu, chỉ vì không

giám làm liều đó thôi. Nay hắn phải đem quân ra Tà Cốc, lại lấy My thành, nếu lấy My thành, tất chia

binh làm hai đƣờng, một đƣờng lại lấy Cơ Cốc. Ta đã đƣa hịch sai Tử Đan giữ vững My thành, giặc đến

không nên ra đánh. Lại sai Tôn Lễ, Tân Tỷ chặn giữ cửa hang Cơ Cốc, hễ quân địch đến, thì kéo quân bất

ngờ ra mà đánh.

Cáp hỏi:

- Nay đô đốc tiến binh lên mặt nào?

Ý nói:

- Ta vốn biết mé tây núi Tần Lĩnh, có một con đƣờng gọi là Nhai Đình. Cạnh đó, có thành Liệt Liễu. Hai

xứ ấy đều là cổ họng đất Hán Trung. Gia Cát Lƣợng khinh Tử Đan không phòng bị, tất từ con đƣờng ấy

tiến sang. Nay ta cho ngƣời đến tắt đó cƣớp lấy Nhai Đình, nhìn thẳng về ải Dƣơng Bình không bao xa

nữa. Gia Cát Lƣợng nếu biết ta chẹn mất đƣờng cốt yếu, nghẽn lối vận lƣơng, thì một miền Lũng Tây

không sao giữ vững đƣợc, tất phải rút ngay về Hán Trung.Nếu hắn rục rịch rút lui ta đem quân lẻn ra các

đƣờng nhỏ mà đánh, chắc sẽ đƣợc to. Nếu hắn không về, ta chặn lấp hết các đƣờng nhỏ các nơi, chỉ trong

một tháng thì quân địch cạn lƣơng, phải chết đói cả. Gia Cát Lƣợng chắc bị ta bắt không sai.

Trƣơng Cáp nghe ra, lạy phục xuống đất, nói:

- Đô đốc thực mƣu kế nhƣ thần.

Ý nói:

- Tuy vậy Gia Cát Lƣợng không ví nhƣ Mạnh Đạt đâu, tƣớng quân làm tiên phong chớ nên khinh tiến,

phải truyền cho các tƣớng men theo mé tây núi, xa xa mà dò thám, không thấy quân phục, sẽ tiến binh

lên! Nếu coi thƣờng, Trễ nải, tất mắc phải mẹo ngay đấy!

Trƣơng Cáp vâng lời, dẫn quân đi.

Khổng Minh đang ở trong trại Kỳ Sơn, sực có thám mã ở Tân Thành về báo rằng:

- Tƣ Mã Ý đi gấp đƣờng đất, tám ngày đã đến Tân Thành. Mạnh Đạt chửa kịp giở trò gì, lại bị Thân Đam,

Thân Nghi, Lý Phụ, Đặng Hiền làm nội ứng, bởi thế đã bị giết chết. Nay Tƣ Mã Ý rút quân về Trƣờng An

cùng với Trƣơng Cáp kéo lại cự nhau với ta.

Khổng Minh giật mình, nói:

- Mạnh Đạt mƣu việc không cẩn thận chết đã đành rồi. Nhƣng nay Tƣ Mã Ý ra cửa ải, tất lại chặ n mất

yếu đạo Nhai Đình của ta. Các ngƣơi có ai dám dẫn quân ra giữ Nhai Đình không?

[email protected]

1004

Mã Tốc xin đi.

Khổng Minh nói:

- Nhai Đình tuy nhỏ, nhƣng rất hệ trọng. Nếu lỡ ra để mất thì đại quân của ta đều vứt đi cả đó. Ngƣơi tuy

biết thao lƣợc, nhƣng ở đó không có thành quách hiểm trở gì, thực khó giữ đấy!

Mã Tốc nói:

- Tôi từ thuở nhỏ thuộc làu binh thƣ, thông hiểu binh pháp, không giữ nổi một xứ Nhai Đình hay sao?

Khổng Minh nói:

- Tƣ Mã Ý không phải là tay tầm thƣờng, lại có danh tƣớng Trƣơng Cáp làm t iên phong. Ta e ngƣơi

không địch nổi.

Mã Tốc nói:

- Không kể Tƣ Mã Ý, Trƣơng Cáp làm chi, cho đến cả Tào Tuấn đến, cũng không ngại gì! Nếu có lầm lỡ,

cả nhà tôi xin chịu tội.

Khổng Minh nói:

- Trong quân không phải là việc bỡn!

Mã Tốc nói:

- Tôi xin lập quân lệnh trạng.

Khổng Minh nghe lời, bắt Mã Tốc làm giấy cam kết, rồi bảo rằng:

- Ta cho ngƣơi hai mƣơi nhăm vạn tinh binh và một thƣợng tƣớng đi giúp đỡ nhà ngƣơi.

Bèn gọi Vƣơng Bình lại dặn rằng:

- Ta vốn biết ngƣơi xƣa nay cẩn thận, vậy ủy thác cho việc to này, ngƣơi phải hết lòng gìn giữ cho cẩn

thận, Hễ hạ trại, phải tìm chỗ hiểm yếu, khiến quân giặc không đi lọt đƣợc. Hạ xong trại, phải vẽ địa đồ

cả bốn bề tám mặt, đem về cho ta coi. Phàm việc gì, phải thƣơng lƣợng cùng nhau mà làm, không nên coi

thƣờng. Nếu giữ đƣợc xứ ấy chắc chắn, thì là công thứ nhất ta lấy Trƣờng An đó.

Hai ngƣời lạy từ, dẫn quân đi. Khổng Minh sợ hai ngƣời ấy sơ suất gì chăng bèn gọi Cao Tƣờng đến dặn

rằng:

- Mé đông bắc Nhai Đình, có một tòa thành gọi là Liệt Liễu, đó là một lối nhỏ trong xó núi, nên đóng

quân lập đồn. Ta cho ngƣơi một vạn quân ra đó mà đóng, hễ Nhai Đình nguy cấp thì đổ đến mà cứu.

Cao Tƣờng dẫn quân đi.

Khổng Minh lại nghĩ Cao Tƣờng không phải đối thủ với Trƣơng Cáp, phải có một viên đại tƣớng đóng ở

mé dƣới Nhai Đình mới có thể giữ đƣợc. Bèn sai Ngụy Diên đem quân đóng đồn ở mé sau Nhai Đình.

[email protected]

1005

Diên nói:

- Tôi làm tiền bộ, lẽ lên cho đi trƣớc phá giặc mới phải, sao lại cho vào ngồi chỗ rãnh thế này?

Khổng Minh nói:

- Đi trƣớc phá giặc, là việc của tƣớng nhỏ. Nay sai ngƣơi ra tiếp ứng Nhai Đình, chặn đƣờng yếu cửa

Dƣơng Bình, để giữ vững cổ họng Hán Trung. Đó là việc to, sao gọi là nhàn rảnh đƣợc? Ngƣơi chớ coi

thƣờng mà làm lỡ việc lớn của ta. Ngƣơi phải ghi lòng để dạ mới đƣợc.

Ngụy Diên mừng rỡ kéo quân đi:

Khổng Minh bấy giờ mới hơi vững dạ, gọi Triệu Vân, Đặng Chi vào dặn rằng:

- Nay Tƣ Mã Ý cầm quân, so với trƣớc kia khác nhiều. Hai ngƣời, mỗi ngƣời dẫn một toán quân ra hang

Cơ Cốc để làm nghi binh. Nếu gặp quân Ngụy, hoặc đánh, hoặc không đánh, để cho giặc hồ nghi, không

biết đâu mà lần. Còn ta sẽ mang đại quân, từ hang Tà Cốc đến tắt lấy My Thành. Nếu đƣợc My Thành thì

Trƣờng An cũng phá xong.

Hai ngƣời vâng lời, dẫn quân đi.

Khổng Minh sai Khƣơng Duy làm tiên phong kéo ra Tà Cốc.

Mã Tốc, Vƣơng Bình dẫn quân đến Nhai Đình; xem xong địa thế, Tốc cƣời nói:

- Thừa tƣớng cả lo quá chừng! Một chỗ xó núi hẻm này, quân Ngụy đâu dám đến mà sợ!

Vƣơng Bình nói:

- Tuy quân Ngụy không dám đến, nhƣng ta nên cắm trại giữ con đƣờng ngã năm này.

Tốc nói:

- Giữa đƣờng không phải chỗ hạ trại; gần đây có một trái núi, bốn mặt liên tiếp với nhau, lại có cây cối,

rộng rãi. Thật là trời cho ta chỗ hiểm trở này, nên đóng đồn trên đó thì hơn.

Bình nói:

- Tham quân nghĩ sai mất rồi! Nếu đóng ở giữa đƣờng, đắp nên thành lũy, dẫu quân giặc có mƣời vạn,

cũng không sao đi qua đƣợc. Nay nếu bỏ chỗ yếu đạo này, đóng quân ở trên núi, ví dụ quân Ngụy kéo

đến vây kín bốn mặt thì cứu làm sao?

Tốc cƣời nói:

- Thực là kiến thức đàn bà! Binh pháp dạy rằng: "Đứng trên cao trông xuống dƣới mà đánh, dễ nhƣ chẻ

tre". Nếu quân Ngụy đến đây, ta đánh cho một mống cũng không về đƣợc.

Bình nói:

- Tôi đi theo thừa tƣớng đi đánh trận đã nhiều, mỗi khi đến đâu, ngài đều chỉ bảo cho. Nay tôi coi núi này

là chỗ tuyệt địa. Nếu quân Ngụy chặn mất đƣờng lấy nƣớc ăn uống thì quân ta chẳng phải đánh cũng rối [email protected]

1006

bét.

Tốc nói:

- Chớ nói càn. Tôn Tử có câu: "Bỏ vào đất chết rồi mới sống". Nếu quân Ngụy chặn đƣờng lấy nƣớc,

quân Thục tất nhiên phải liều chết mà đánh. Một ngƣời sẽ địch nổi trăm ngƣời. Ta học binh thƣ chán ra

rồi đây. Thừa tƣớng mọi việc còn phải hỏi đến ta, sao ngƣơi cứ ngang ngạnh làm vậy?

Bình nói:

- Có phải tham quân muốn đóng trên núi thì chia cho tôi nửa quân, để lập một trại nhỏ ở dƣới mé tây núi,

làm thế ỷ giốc. Nếu quân Ngụy đến, còn có thể cứu nhau đƣợc.

Mã Tốc không nghe. Bỗng đâu cƣ dân trong núi, từng đàn từng lũ chạy đến báo tin quân Ngụy đã tới nơi.

Vƣơng Bình muốn đi ngay lập tức. Mã Tốc nói:

- Có phải ngƣơi không nghe lời ta, thì cho ngƣơi năm nghìn quân ra đó mà lập trại. Khi phá xong quân

Ngụy, đến trƣớc mặt thừa tƣớng, đừng hòng chia công của ta đấy!

Vƣơng Bình dẫn quân cách núi mƣời dặm hạ trại, rồi vẽ sơ đồ sai ngƣời đi kíp báo với Khổng Minh, thuật

chuyện Mã Tốc tự ý cắm trại trên núi.

Tƣ Mã Ý ớ trong thành, sai con thứ là Tƣ Mã Chiêu đi trƣớc do thám tình hình, nếu Nhai Đình có phòng

bị rồi thì đóng quân lại không tiến vội. Tƣ Mã Chiêu phụng mệnh đi thám một hồi, về báo rằng:

- Ở Nhai Đình có quân giữ rồi.

Ý than rằng:

- Gia Cát Lƣợng thực là

thần nhân, ta không bằng đƣợc!

Chiêu cƣời, nói:

- Phụ thân cớ sao lại ngã lòng làm vậy? Con chắc rằng Nhai Đình lấy dễ nhƣ bỡn.

Ý nói:

- Mày sao dám nói khoác nhƣ thế?

- Con đã đến xem tận nơi, thấy ở giữa đƣờng, không có đồn ải nào, chỉ thấy quân đó ng cả ở trên núi, cho

nên biết là dễ phá.

Ý mừng, nói:

- Nếu quân Thục đóng cả ở trên núi, thì là trời cho ta thành công đây!

Bèn thay áo, dẫn hơn trăm kỵ, thân hành đến xem. Đêm hôm ấy, trời lạnh, trăng sáng, Ý đến thẳng dƣới

núi, đi xung quanh xem khắp một lƣợt, mới về.

Mã Tốc ở trên núi, trông thấy cƣời, rằng:

[email protected]

1007

- Số mày còn sống, thì chớ có đến vây núi mà lỡ!

Liền truyền lệnh cho các tƣớng rằng:

- Hễ có quân đến vậy núi, cứ nhìn lên đỉnh lúc nào thấy phất cờ lá cờ đỏ thì bốn mặt đổ xuống mà đánh.

Tƣ Mã Ý về trại, sai ngƣời dò xem tƣớng giữ Nhai Đình là ai. Ngƣời do thám báo rằng:

- Tƣớng giữ Nhai Đình tên là Mã Tốc, em Mã Lƣơng.

Ý cƣời, nói:

- Đồ ấy chỉ có hƣ danh, chớ tài thì tầm thƣờng lắm. Khổng Minh dùng ngƣời ấy, làm gì chẳng lỡ việc!

Ý lại hỏi ở cạnh Nhai Đình có quân nào nữa không.

Thám mã bẩm:

- Ở mé tây núi ấy mƣời dặm, có Vƣơng Bình cắm trại ở đó.

Ý mới sai Trƣơng Cáp giữ chặn đƣờng Vƣơng Bình đến cứu. Lại sai Thân Đam, Thân Nghi dẫn hai đạo

quân vây núi, trƣớc hết chẹn đƣờng ra lấy nƣớc, đợi cho quân Thục rối loạn rồi mới đánh.

Mã Tốc ở trên núi trông ra, thấy quân Ngụy đặc ngàn man dã, tinh kỳ đội ngũ rất là nghiêm chỉnh. Quân

Thục rụng rời hết vía, không ai dám xuống núi. Mã Tốc ngồi trên đỉnh núi, phe phẩy lá cờ đỏ, quân tƣớng

chỉ nhìn nhau đƣa đẩy, không ai nhúc nhích. Tốc nổi giận, chém luôn hai tƣớng. Quân sĩ sợ hãi, phải cố

sức ào xuống núi. Nhƣng xuống đến nơi, thấy quân Ngụy vẫn đứng vững, không động đậy, lại vội vã

chạy trở lên. Mã Tốc thấy việc không xong, sai quân giữ vững cửa trại, chỉ còn chực quân ngoài đến cứu.

Vƣơng Bình thấy quân Ngụy đến vây núi, mang quân lại cứu, bị Trƣơng Cáp đánh chặn lại, Bình ít quân,

địch không nổi, phải rút về.

Quân Thục bị vây từ giờ thìn đến mãi giờ tuất ở trên núi không có nƣớc, quân s ĩ đói khát, trong trại nháo

nhác. Đến nửa đêm, quân Thục ở mé nam mặt núi, mở toang cửa trại xuống hàng Ngụy. Mã Tốc quát

ngăn lại cũng không đƣợc. Tƣ Mã Ý lại sai ngƣời đốt lửa xung quanh núi, quân sĩ lại càng rối loạn lắm.

Mã Tốc biết thế giữ cũng chẳng đƣợc, phải dắt tàn binh liều chết đánh xuống mé tây núi mà tháo đƣờng

chạy. Tƣ Mã Ý mở đƣờng cho Mã Tốc chạy thoát. Trƣơng Cáp dẫn một đạo quân đuổi theo, ƣớc ba chục

dặm, bỗng thấy mé trƣớc mặt trống đánh, tù và thổi rầm rĩ, rồi một toán quân chạy đến, để cho Mã Tốc đi

khỏi, lại chặn đƣờng đánh nhau với Trƣơng Cáp. Cáp trông ra là Ngụy Diên, liền quay binh chạy trở về.

Diên thừa thế đuổi theo, lại cƣớp đƣợc Nhai Đình, đuổi hơn năm chục dặm nữa, quân phục ở đâu hai bên

reo ầm cả lên, tả Tƣ Mã Ý, hữu Tƣ Mã Chiêu, lẻn ra phía sau lƣng Ngụy Diên đánh ập lại. Trƣơng Cáp

cũng quay binh đánh vào: Ngụy Diên xông xáo không sao ra đƣợc. Đang khi nguy cấp, may có Vƣơng

Bình dẫn một toán quân xông vào đánh cứu. Diên mừng, nói:

- Thôi, ta lại đƣợc sống rồi!

Hai tƣớng hợp binh làm một, đánh rát một trận quân Ngụy mới chịu lui. Hai tƣớng vội vàng về trại. Đến

nơi, đã thấy toàn cờ hiệu quân Ngụy. Thân Đam, Thân Nghi tự trong trại đánh ra. Vƣơng Bình, Ngụy

Diên lại chạy về thành Liệt Liễu, đến với Cao Tƣờng. Bấy giờ, Cao Tƣờng nghe tin mất Nhai Đình, bèn

cất hết quân ở Liệt Liễu đến cứu. Nửa đƣờng gặp Diên, Bình hai tƣớng thuật lại sự việc. Cao Tƣờng nói:

- Đêm hôm nay ta đến cƣớp trại Ngụy, để lấy lại Nhai Đình.

[email protected]

1008

Chiều hôm ấy, quân Thục chia làm ba đƣờng. Ngụy Diên dẫn quân đi trƣớc, đến thẳng Nhai Đình, không

thấy một ngƣời nào; Diên nghi lắm, không giám tiến vội, phải đóng quân ở cửa ô bên đƣờng, chờ xem

làm sao. Một lát, thấy Cao Tƣờng đến. Hai ngƣời bàn bạc với nhau, không biết quân Ngụy ở chỗ nào, mà

cũng chẳng thấy Vƣơng Bình đến. Đang ngần ngừ chƣa biết nghĩ sao, bỗng một tiếng pháo nổ, lửa sáng

rực trời, trống đánh chuyển đất, quân Ngụy ào ào kéo ra, vây chặt Ngụy Diên, Cao Tƣờng vào giữa trận.

Hai ngƣời hết sức xông xáo, không sao thoát ra đƣợc. May lại đƣợc Vƣơng Bình dẫn quân từ bên sƣờn

núi xông vào đánh cứu, mới cùng nhau chạy về thành Liệt Liễu. Gần đến nơi, lại thấy một toán quân kéo

đến, trên cờ hiệu đề mấy chữ;" Ngụy đô đốc Quách Hoài".

Nguyên là Quách Hoài bàn nhau với Tào Chân, sợ Tƣ Mã Ý không lập nổi cô ng to, nên cùng nhau đem

quân đến đánh Nhai Đình. Đến nơi thấy Tƣ Mã Ý, Trƣơng Cáp đã lấy đƣợc rồi, bèn dẫn quân tắt sang

thành Liệt Liễu. Vừa gặp ba tƣớng Thục chạy về, hai bên đánh nhau to một trận, quân Thục tổn hại rất

nhiều. Ngụy Diên lo ải Dƣơng Bình sơ suất gì chăng, mới cùng nhau kéo cả về giữ.

Quách Hoài thu quân, mừng rỡ bảo với các tƣớng rằng:

- Ta tuy không lấy đƣợc Nhai Đình, nhƣng cƣớp đƣợc thành Liệt Liễu Này, cũng là một công to.

Nói đoạn, dẫn binh đến dƣới thành gọi cửa. Bỗng trên thành nổ một tiếng pháo, cờ quạt dựng lên răm rắp.

Trên lá cờ to có đề mấy chữ " Bình Tây đô đốc Tƣ Mã Ý"

Tƣ Mã Ý, ngồi trên chòi cao, cƣời ầm lên rằng:

- Quách Bá Tế lại đây sao chậm chạp thế?

Quách Hoài giật mình, nói:

- Trọng Đạt tai quái thật, ta chịu không bằng!

Liền vào thành ra mắt Tƣ Mã Ý.

Ý nói:

- Nay Nhai Đình đã lấy đƣợc rồi, Gia Cát Lƣợng tất nhiên phải chạy. Ông nên trở về, cùng với Tử Đan

đuổi theo quân Thục mà đánh.

Quách Hoài nghe lời, trở ra về.

Y gọi Trƣơng Cát bảo rằng:

- Tử Đan, Bá Tế sợ ta lập đƣợc công to, cho nên cũng lại cƣớp Thanh Trì. Ta không muốn thành công

một mình làm gì, cũng là bỡ ngỡ may gặp đó thôi. Ta chắc Ngụy Diên, Vƣơng Bình, Mã Tốc, Cao Tƣờng

đã về giữ ải Dƣơng Bình rồi. Nếu ta đến lấy ải ấy, Gia Cát Lƣợng theo sau chụp đánh quân ta, lại hóa ra

ta mắc mẹo mất. Binh pháp có nói: "Quân chạy về chớ đuổi, giặc túng thế chớ theo". Ngƣơi nên đi men

đƣờng nhỏ, lẻn ra hang Cơ Cốc mà tiến binh. Ta dẫn quân đến cự quân giặc ở hang Tà Cốc. Nếu giặc thua

chạy, ta cũng không nên đuổi quá, cứ chặn nửa đƣờng mà đánh, tất cƣớp đƣợc nhiều lƣơng thảo.

Trƣơng Cáp theo lời, dẫn một nửa quân đi. Tƣ Mã Ý hạ lệnh cho quân theo đƣờng Tây Thành, ra hang Tà

Cốc. Tây Thành tuy là một huyện nhỏ trong xó núi, nhƣng là chỗ quân Thục chứa lƣơng và là đầu mối

của ba quân Nam An, Thiên Thủy, An Định. Nếu đƣợc thành ấy, ba quận kia cũng lấy xong. Ví thế, Ý để

Thân Đam, Thân Nghi ở lại giữ thành Liệt Liễu, rồi dẫn đại quân kéo đi.

[email protected]

1009

Nói về Khổng Minh, từ khi sai Mã Tốc ra giữ Nhai Đình trong bụng vẫn áy náy không yên. Chợt có

Vƣơng Bình sai ngƣời mang bản địa đồ đến. Khổng Minh ngồi trên kỷ mở ra xem, bỗng đập tay xuống

án, thất kinh mà rằng:

- Mã Tốc không biết gì, làm hại mất quân ta rồi!

Tả Hữu hỏi làm sao, Khổng Minh nói:

- Ta xem trong đồ bản này Tốc bỏ mất đƣờng hiểm yếu, mà đem lập trại trên núi. Ví dù quân Ngụy kéo

đến, bốn mặt vây núi, chặn mất đƣờng lấy nƣớc của ta, thì không đầy hai ngày, quân sĩ tự nhiên nhốn

nháo cả. Nếu Nhai Đình mất, ta biết về đâu bây giờ?

Trƣởng sử Dƣơng Nghi thƣa Rằng:

- Tôi tuy bất tài cũng xin ra thay cho Mã Ấu Thƣờng.

Khổng Minh bèn dặn dò Dƣơng Nghi các phép lập trại. Dƣơng Nghi sắp sửa đi, thì có tin về báo rằng:

- Nhai Đình và Liệt Liễu mất cả rồi!

Khổng Minh giẫm chân xuống đất, than rằng:

- Việc to hỏng mất, đó thật là lỗi của ta!

Vội vàng gọi Quan Hƣng, Trƣơng Bào vào dặn rằng:

- Hai ngƣơi, mỗi ngƣời dẫn ba nghìn tinh binh, lẻn theo đƣờng nhỏ núi Võ Công, nếu gặp quân Ngụy,

không nên ra chống chỉ đánh trống hò reo, tự khắc nó phải sợ mà chạy. Đợi khi quân ta rút hết rồi các

ngƣơi sẽ vào cửa Dƣơng Bình mà về.

Lại sai Trƣơng Dực đi trƣớc, sửa sang cửa Kiếm Cát để dự bị đƣờng về; mật truyền hiệu lệnh cho quân

thu xếp sẵn các đồ hành trang, để sắp lên đƣờng, sai Mã Đại, Khƣơng Duy đi chặn hậu, phải phục quân

trong hang núi, đợi cho đại quân qua hết, rồi mới đƣợc thu quân về. Khổng Minh lại sai ngƣời tâm phúc

chia đƣờng ra loan báo với nhau lại; quân dân ba quận Thiên Thủy, Nam An, An Đinh, dời vào cả Hán

Trung.

Khổng Minh phân phát đâu đấy, dẫn năm nghìn quân ra huyện Tây Thành để chuyển vận lƣơng thảo.

Bỗng đâu hơn mƣời tin dồn dập về báo rằng:

- Tƣ Mã Ý dẫn mƣời lăm vạn đại quân, kéo đến Tây Thành đông nhƣ kiến.

Bấy giờ không còn viên đại tƣớng nào đi kèm với Khổng Minh cả, chỉ có một bọn quan văn, mà trong số

năm nghìn quân theo Khổng Minh thì đã chia một nửa cho vận lƣơng về trƣớc rồi, còn vỏn vẹn có hai

nghìn rƣỡi ngƣời ở trong thành. Các quan nghe tin ấy, ai nấy đều mất vía, ngẩng mặt ra nhìn nhau.

Khổng Minh trèo lên mặt thành đứng xem, quả nhiên thấy bụi bay mù mịt, quân Ngụy chia làm hai đƣờng

kéo đến.

Khổng Minh truyền cho các tƣớng rằng: [email protected]

1010

- Nội bao nhiêu tinh binh phải ngã cả xuống. Quân sĩ đâu cứ giữ đấy, không đƣợc nhốn nháo; nếu ai giám

thậm thọt ra vào, hoặc là nói năng to tiếng thì chém lập tức. Bốn cửa thành cứ việc mở toang ra, mỗi cửa

cắt hai chục tên lính, ăn mặc giả làm cƣ dân quét tƣớc dọn dẹp. Nếu quân Ngụy đến, không đƣợc kinh hãi

gì, ta khắc cho phép cƣ xử!

Khổng Minh mặc áo cánh bạc, đội khăn lƣợt, đem hai tiểu đồng và cắp một cái đàn trèo lên địch lâu, ngồi

tựa vào bao lơn, đốt hƣơng gảy đàn.

Tiền quân Ngụy đến nơi, thấy vậy, không giám đến gần, vội báo với Tƣ Mã Ý. Ý cƣời, không tin, mới

dừng quân lại, phi ngựa đến đứng tận đằng xa nhìn xem, quả nhiên thấy Khổng Minh ngồi tr ên địch lâu,

miệng cƣời tƣơi nhƣ hoa, đốt hƣơng đánh đàn, tả có một đồng tử cầm bảo kiếm, hữu có một đồng tử cầm

phất trần đứng hầu hai bên. Ngoài cửa thành, vài chục dân phu, cúi đầu quét dọn tấp lập, tựa hồ nhƣ

không có chuyện gì cả.

Ý xem xong, lấy làm nghi lắm, liền đến trung quân, sai đổi hậu quân làm tiền quân, nhằm đƣờng Bắc Sơn

rút chạy.

Tƣ Mã Chiêu nói:

- Hoặc giả Gia Cát Lƣợng không có quân, cho nên bày trò ra thế, cớ sao phụ thân lại rút quân ngay?

Ý nói:

- Gia Cát Lƣợng xƣa nay cẩn thận, chƣa từng dám làm liều. Nay cửa thành mở toang thế kia, tất có quân

mai phục. Quân ta nếu tiến chắc chắn là mắc mẹo, chúng mày biết đâu, nên lui ngay!

Bởi thế, quân hai đƣờng đều lui chạy cả. Khổng Minh thấy quân Ngụy đi xa rồi, vỗ tay cƣời ầm lên. Các

quan ai cũng ngơ ngác, hỏi rằng:

Khổng Minh nói:

- Đó là hắn đồ rằng ta xƣa nay cẩn thận, không dám làm liều, cho nên thấy quang cảnh nhƣ thế, nghi ta có

phục binh, mới rút quân về. Ta không phải là muốn bày trò nguy hiểm thế, cũng là bất đắc dĩ đấy thôi.

Ngƣời này tất dẫn quân chạy ra đƣờng nhỏ, núi Bắc Sơn, ta đã sai Hƣng, Bào hai ngƣời chờ sẵn ở đấy rồi.

Chúng đều phục và nói:

- Thừa tƣớng huyền cơ, quỷ thần cũng không biết đâu mà lƣờng! Giá nhƣ chúng tôi, thì đã phải bỏ thành

mà chạy rồi.

Khổng Minh nói:

- Quân ta chỉ có hai nghìn rƣởi ngƣời, nếu bỏ thành chạy, thì trốn làm sao cho kịp. Tƣ Mã Ý nó chẳng

tóm cổ ráo ƣ?

Ngƣời sau có thơ khen rằng:

Gảy đàn ba tấc thắng quân hùng,

Gia Cát Tây Thành đuổi giặc hung.

Hơn chục vạn quân lo tháo chạy,

Thổ dân chỉ điểm ở nơi cùng.

[email protected]

1011

Nói đoạn, vỗ tay cƣời khúc khích mà rằng:

- Nếu ta là Tƣ Mã Ý tất không chịu rút quân về vội!

Bèn truyền lệnh do dân cƣ Tây thành, kéo cả vào Hán Trung, đoán thế nào Tƣ Mã Ý, khi chạy ra đƣờng

núi Võ Công, bỗng nghe sau núi tiếng reo ầm ĩ, trống đánh vang lừng. Ý ngoảnh lại bảo với hai con rằng:

- Đó, chúng bay chẳng bảo tiến binh vào đi? Nếu không chạy mau, thì mắc phải mẹo rồi nhé!

Khi ấy quân Thục kéo lại, cờ hiệu Trƣơng Bào, quân Ngụy quẳng cả gƣơm giáo mà chạy. Đi chƣa đầy

thôi đƣờng nữa, lại thấy trong hang núi tiếng reo ầm ầm, trống, tù và om sòm, rồi dƣới cờ hiệu, Quan

Hƣng dẫn quân ùa ra. Quân Ngụy không biết Thục nhiều ít dƣờng nào, bỏ cả xe lƣơng, xô nhau chạy trốn.

Tƣ Mã Ý thấy trong hang núi chỗ nào cũng có quân Thục, không dám đi ra đƣờng lớn, phải quay về Nhai

Đình.

Tào Chân bấy giờ nghe tin Khổng Minh rút quân về, vội vàng kéo quân đuổi theo. Bỗng đâu mé sau núi

nổ một tiếng pháo, quân Thục ồ ạt kéo đến, đại tƣớng là Khƣơng Duy, Mã Đại. Chân giật mình, vội thu

quân về, thì tiên phong Trần Tạo đã bị Mã Đại chém chết. Chân dẫn quân lủi thủi chạy mất. Quân Thục đi

luôn đêm về Hán Trung.

Triệu Vân, Đặng Chi phục binh ở trong đƣờng Cơ Cốc nghe tin Khổng Minh truyền lệnh đem quân về,

Vân bảo Chi rằng:

- Quân Ngụy nếu biết ta rút, tất nhiên đuổi theo. Ông nên mang cờ hiệu của ta, từ từ lui về trƣớc, còn để

mặc ta đi sau, ta cứ lững thững bƣớc một, khắc tự hộ tống lấy đƣợc.

Đặng Chi nghe lời, dẫn quân lui về trƣớc.

Nói về Quách Hoài, từ khi ở Nhai Đình, dẫn quân trở về Cơ Cốc, gọi tiên phong là Tô Ngung dặn rằng:

- Thục tƣớng Triệu Vân, khỏe mạnh không ai địch nổi, ngƣơi phải cẩn thận giữ gìn. Nếu hắn rút quân về

tất có mẹo mực, muốn đuổi theo, phải có ý tứ mới đƣợc.

Tô Ngung mừng rỡ, nói:

- Nếu đô đốc tiếp ứng cho tôi, tôi xin bắt sống Triệu Vân đem về nộp.

Liền dẫn ba nghìn quân tiền bộ kéo vào hang Cơ Cốc. Dần dần Ngung đuổi kịp quân Thục, thấy bên cạnh

núi phất phới lá cờ đỏ đề hiệu Triệu Tử Long. Tô Ngung vội vàng thu quân rút lui.

Đi chƣa đƣợc vài dặm, tiếng

reo nổi lên ầm ầm, một toán quân tràn ra, viên đại tƣớng tế ngựa xông lại

quát to lên rằng:

- Mày có biết Triệu Tử Long là ai không?

Tô Ngung giật mình, không biết ra sao vì vừa thấy cờ hiệu Tử Long đi trƣớc, nay lại có Tử Long ở đây.

Ngung trở tay không kịp, bị Tử Long đâm một giáo ngã ngựa, quân sĩ tan vỡ chạy cả.

Vân phá xong quân Ngụy, lại cứ thong thả kéo đi. Chợt có bộ tƣớng của Quách Hoài là Vạn Chính đuổi

theo. Vân dừng ngựa cầm giáo đứng sững giữa đƣờng, đợi tƣớng kia đến giao phong. Quân Thục đi trƣớc [email protected]

1012

về khỏi ba chục dặm rồi. Vạn Chính biết là Triệu Vân, không dám tiến lên nữa. Vân đợi mãi đến gần tối,

mới quay ngựa từ từ đi về. Một lát Quách Hoài đến, Vạn Chính kể chuyện Triệu Vân vẫn hùng dũng nhƣ

xƣa, bởi thế không dám đuổi theo. Hoài truyền lệnh quân sĩ đuổi gấp. Vạn Chính dẫn vài trăm tráng sĩ lại

đuổi theo. Đi qua cánh rừng, bỗng thấy tiếng quát to lên rằng:

- Triệu Tử Long ở đây!

Quân Ngụy rụng rời hết vía, hơn một trăm tên ngã ngựa, còn bao nhiêu trèo qua núi mà chạy. Vạn Chính

gƣợng lại đánh, bị Vân bắn một phát tin vào chỏm mũ. Chính sợ hãi, ngã lăn xuống khe núi. Vân cầm

giáo trỏ bảo rằng:

- Tao hãy tha hết cho mày, về bảo thằng Quách Hoài đến đây mau mau!

Vạn Chính đƣợc thoát, chạy trở về. Vân hộ tống xa trƣợng về hết cả Hán Trung, dọc đƣờng không mất

mát một tí gì. Tào Chân, Quách Hoài lại thu nhặt tàn quân trở lại.

Bấy giờ quân Thục đã về hết cả Hán Trung rồi. Tƣ Mã Ý lại kéo quân đến Tây Thành thì chẳng còn gì

nữa. Đòi dân ở đấy vào hỏi, họ nói là Khổng Minh chỉ có hai nghìn rƣ ỡi quân ở trong thành, không một

tƣớng võ nào, chỉ có mấy quan văn ở lại, mà cũng chẳng có mai phục gì cả. Dân ở trong núi Võ Công nói

là Quan Hƣng, Trƣơng Bào mỗi ngƣời chỉ có ba nghìn quân, hò reo trong núi, cho quân Ngụy khiếp sợ

mà chạy đó thôi, chớ không giám đánh nhau.

Ý nghe xong, than rằng:

- Ta không sao bằng đƣợc Khổng Minh!

Bèn vỗ về quân dân các xứ, rồi dẫn quân về Trƣờng An, vào chầu Ngụy chủ. Ngụy chủ nói:

- Bây giờ lại khôi phục đƣợc các quân ở Lũng Tây, đó toàn là công của ngƣơi cả!

Ý tâu rằng:

- Nay quân Thục ở cả Hán Trung, chƣa tiễu trừ đƣợc. Tôi xin lĩnh đại binh, hết sức thu phục Tây Xuyên

để báo ơn bệ hạ.

Tào Tuấn mừng lắm, sai Tƣ Mã Ý lập tức cất quân đi. Chợt có một ngƣời bƣớc ra tâu rằng:

- Tôi có một kế này, đủ định xong đƣợc cả Thục, Ngô. Đó là:

Tƣớng sĩ Thục trung vừa rút khỏi,

Vua tôi Ngụy bắc lại bàn mƣu.

Chƣa biết ngƣời dâng mẹo là ai, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1013

HỒI 96

Khổng Minh gạt lệ chém MãTốc;

Chu Phường cắt tóc lừa Tào Hưu

Lại nói ngƣời hiến kế ấy là quan thƣợng thƣ Tôn Tƣ. Tào Tuấn hỏi rằng:

- Ngƣời có kế gì hay vậy?

Tƣ tâu rằng:

- Khi xƣa đức thái tổ Vũ Hoàng đế, lúc đánh Trƣơng Lỗ, nguy ngập rồi mới nên, ngài có bảo quần thần

rằng: "Đất Nam Trinh thật là nhà ngục của trời: Đƣờng Tà Cốc là một chỗ hang đá năm trăm dặm, không

phải là nơi dùng võ đƣợc. Nay nên cất hết quân thiên hạ đánh Thục, thì Đông Ngô tất lại vào ăn cƣớp. Chi

bằng sai đại tƣớng chia quân ra giữ các nơi hiểm yếu, nuôi sức lực cho khỏe, chẳng qua vài năm, Trung

Nguyên sẽ mỗi ngày một thịnh lên. Ngô, Thục hai nƣớc, tất tàn hại lẫn nhau, bấy giờ sẽ thừa cơ mà đánh,

há chẳng phải là kế tất thắng ƣ? Xin bệ hạ xét cho.

Tuấn hỏi Tƣ Mã Ý rằng:

- Lời bàn ấy thế nào?

Ý tâu:

- Lời Tôn thƣợng thƣ phải lắm!

Tuấn mới sai các tƣớng chia giữ các nơi hiểm yếu, để Qøuách Hoài, Trƣơng Cáp lại giữ Trƣờng An đại

thƣởng cho ba quân, rồi xa giá trở về Lạc Dƣơng.

Khổng Minh trở về đến Hán Trung, điểm tính quân sĩ, thấy thiếu Triệu Vân và Đặng Chi, trong bụng lo

lắm, liền sai Quan Hƣng, Trƣơng Bào mỗi ngƣời dẫn một toán quân ra tiếp ứng. Hai tƣớng sắp đi, chợt có

tin báo Triệu Vân, Đặng Chi đã về đến nơi, không thiệt hại một tên quân nào, mà khí giới, lƣơng thảo

cũng không mất mát tí gì.

Khổng Minh mừng lắm, thân dẫn các tƣớng ra đón, Triệu Vân vội vàng xuống

ngựa, lại nói:

- Tƣớng bị thua trận trở về, dám đâu phiền nhọc đến thừa tƣớng ra tiếp?

Khổng Minh đỡ dậy, nói:

- Đó là tự ta không biết kẻ hay ngƣời dở, mới đến nỗi này. Binh tƣớng các xứ đều bị tổn hại, duy Tử Long

không thiệt một ngƣời một ngựa nào,

là cớ làm sao?

Đặng Chi thƣa rằng:

- Tôi dẫn quân đi trƣớc, một mình Tử Long đi đoạn hậu, chém tƣớng lập công, quân giặc khiếp sợ, bởi thế

quân tƣ khí giới không mất mát tí gì!

Khổng Minh khen rằng:

- Thế mới thực là tƣớng quân!

[email protected]

1014

Bèn tặng Triệu Vân năm chục cân vàng, và thƣởng cho quân của Triệu Vân một vạn tấm lụa.

Vân nói:

- Ba quân không đƣợc một tấc công nào, chúng tôi đều có lỗi cả. Nếu bằng lĩnh thƣởng, té ra thừa tƣớng

thƣởng phạt không minh. Vậy xin hãy gửi của ấy vào kho, đợi đến sang đông,

thƣởng cho quân sĩ cũng

chƣa muộn.

Khổng Minh than rằng:

- Khi tiên đế hãy còn, thƣờng vẫn khen bụng dạ Tử Long. Nay quả nhƣ thế thực!

Từ đó lại càng kính trọng Triệu Vân lắm.

Chợt có tin báo Mã Tốc, Vƣơng Bình, Ngụy Diên, Cao Tƣờng cùng đến.

Khổng Minh cho đòi Vƣơng Bình vào trƣớc mắng rằng:

- Ta sai ngƣơi giữ Nhai Đình với Mã Tốc, cớ sao ngƣơi không can hắn để đến nỗi lở việc?

Bình thƣa:

- Tôi hai ba lần khuyên nên đắp thành đất ở giữa đƣờng, cắm trại giữ gìn, nhƣng tham quân nỗi giận, nhất

định không nghe. Bởi thế tôi phải dẫn năm ngàn quân, cách mƣời dặm hạ trại. Quân Ngụy xông đến vây

núi, tôi đến cứu hơn mƣời lần nhƣng không cứu đƣợc. Hôm sau, quân sĩ đã vỡ lỡ về hàng Ngụy nhiều lắm

rồi. Quân của tôi cô thế, phải đến cứu Ngụy Vân Trƣờng đi nữa đƣờng, lại bị quân Ngụy vây ở trong hang

núi. Tôi liều chết đánh ra, về đến nhà thì quân Ngụy đã cƣớp mất trại, lại phải chạy ra thành Liệt Liễu. Đi

đƣờng gặp Cao Tƣờng, mới chia quân ra làm ba đƣờng đến cƣớp trại Ngụy, cũng mong lấy lại Nhai Đình.

Nhƣng tôi thấy ở Nhai Đình không có một tên quân nào canh đƣờng; lên cao đứng xem thấy Ngụy Diên,

Cao Tƣờng đã bị vây, liền cứu hai tƣớng ra, rồi cùng với tham quân tụ quân một chỗ. Tôi sợ mất ải

Dƣơng Bình, bèn cùng nhau kéo về giữ cả đấy. Đó không phải là tôi không can. Thừa tƣớng không tin hỏi

cả tƣớng sĩ mà xem.

Khổng Minh nghe xong quát đuổi Vƣơng Bình ra, rồi cho đòi Mã Tốc vào. Mã Tốc tự trói mình, quỳ

trƣớc tƣớng.

Khổng Minh nghiêm sắc mặt lại, mắng rằng:

- Ngƣời khoe từ thuở nhỏ học nghề binh thƣ, quen hiểu chiến pháp. Ta mấy thử đinh ninh dặn ngƣơi rằng

Nhai Đình là nơi căn bản của ta. Ngƣơi tình nguyện cả nhà cam đoan việc ấy. Nếu ngƣơi biết nghe lời

Vƣơng Bình, thì can gì có vạ này? Nay hao quân tổn tƣớng, mất đất hãm thành, toàn là lỗi tại ngƣơi cả.

Nếu không chiếu theo quân pháp thì sao cho chúng sợ? Ngƣơi đã phạm pháp, chớ có oán ta. Sau khi

ngƣơi chết rồi mỗi tháng ta chu cấp lƣơng lộc cho vợ con, ngƣơi không phải buồn phiền làm chi nữa!

- Nói đoạn, quát tả hữu lôi ra chém.

Mã Tốc khóc, nói:

- Thừa tƣớng coi tôi nhƣ con, tôi cũng coi thừa tƣớng nhƣ cha. Tội tôi thật không dám chối rồi nhƣng xin

thừa tƣớng nghĩ đến vua Đế Thuấn khi xƣa giết ổng mà dùng Vũ, thì tôi dẫu chết cũng không oán hận gì

nơi chín suối!

[email protected]

1015

Khổng Minh gạt nƣớc mắt, nói:

- Ta với ngƣơi tình nghĩa nhƣ anh em. Con ngƣơi cũng nhƣ con ta, không phải dặn nhiều.

- Tả hữu điệu Mã Tốc ra ngoài cửa viện, sắp chém. Tham quân Tƣởng Uyển từ Thành Đô mới đến, thấy

võ sĩ sắp chém Mã Tốc, giật mình kêu to lên rằng.

- Thong thả đừng chém vội!

- Rồi kịp vào ra mắt Khổng Minh can rằng:

- Ngày xƣa nƣớc Sở giết Đắc Thần, mà Văn Công nhà Tấn hả dạ. Nay thiên hạ chƣa yên, nếu giết một

ngƣời mƣu trí, chẳng đáng tiếc lắm ƣ.

- Khổng Minh nói:

- Ngày xƣa Tôn Võ sở dĩ hay đánh đƣợc giặc, là bởi dùng phép nghiêm minh. Nay bốn phƣơng đang lúc

phân tranh, việc đánh chác còn nhiều, nếu bỏ phép tắc thì làm sao đánh đƣợc giặc?

Một lát võ sĩ dâng đầu Mả Tốc dƣới thềm. Khổng Minh khóc mãi không thôi.

Tƣởng uyển nói rằng:

- Âu thƣờng phải tội, đã chính pháp rồi, thừa tƣớng sao lại còn khóc?

Khổng Minh nói:

- Ta không phải là khóc Mã Tốc đâu ta nhớ khi tiên đế lâm chung ở thành Bạch Đế có dặn rằng: "Mã Tốc

nói khoác quá sự thật, không nên đại dụng". Nay đúng nhƣ lời ấy. Vì thế ta hối hận là Khổng Minh, mà

lại nhớ đến Tiên Đế, cho nên đau lòng mà khóc đó thôi!

Tƣớng sĩ thấy nói vậy ai cũng cảm thƣơng. Mã Tốc bấy giớ mới ba mƣơi chín tuổi. Bấy giờ là khoảng

tháng năm mùa hạ Kiến Hƣng năm thứ sáu:

Đời sau có thơ rằng:

Thất thủ Nhai Đình tội đáng chê,

Thƣơng thay Mã Tốc uổng binh cơ.

Chém đầu trƣớc cửa nghiêm quân pháp,

Rơi lệ khóc hoài nhớ chủ xƣa.

Khổng Minh chém xong Mã Tốc, đem đầu hiệu lệnh các trại đâu đấy, lại khâu chắp vào thây, bỏ vào áo

quan tống táng, tự viết bài văn để tế, rồi mỗi tháng cấp lƣơng cho vợ con Mã Tốc tử tế.

Khổng Minh sai tƣớng Uyển dâng biểu lên hậu chủ, xin tự giáng chức thừa tƣớng của mình. Uyển về

Thành Đô vào tâu với hậu chủ, dâng biểu của Khổng Minh lên. Hậu chủ mở ra xem. Biểu rằng:

"Thần vốn tài tầm thƣờng lạm giữ quyền lớn, thân cầm cờ mao, lƣỡi việt, đôn đốc ba quân; không biết

nghiêm phép mà làm việc cho cẩn thận, đến nỗi Nhai Đình xảy chuyện trái lệnh, Cơ Cốc có việc không

hay. Đó là lỗi tự thần không biết dùng ngƣời, liệu việc tối tăm. Nghĩa Xuân Thu trách tại một ngƣời, thần

thực không trốn khỏi tội ấy. Vậy xin giáng xuống ba bậc, để phạt lỗi lầm. Thần hổ thẹn xiết bao, cuối đợi

chiếu mệnh!" [email protected]

1016

Hậu chủ xem xong, nói:

- Đƣợc thua là việc thƣờng, thừa tƣớng sao lại nói thế?

Thị Trung Phí Vĩ tâu rằng:

- Tôi nghe trị việc nƣớc, tất phải giữ phép nƣớc làm trọng. Nếu phép không nghiêm, thì sao ngƣời ta chịu

phục? Thừa tƣớng thua trận, xin giáng chức là phải lẽ.

Hậu chủ nghe lời, giáng chức Khổng Minh xuống làm hữu tƣớng quân, coi việc thừa tƣớng, tổng đốc

quân mả nhƣ cũ. Đoạn sai Phí Vĩ mang chiếu đến Hán Trung.

Khổng Minh nhận chiếu giáng chức. Phí Vĩ sợ Khổng Minh hổ thẹn, mới tán rằng:

- Dân trongThục, khi nghe tin thừa tƣớng lấy bốn huyện, ai cũng mừng rỡ.

Khổng Minh sầm mặt lại, nói:

- Ông nói thế làm gì? Đƣợc mà lại mất, thì khác chi không đƣợc? Ông tƣởng lấy câu ấy mừng cho tôi,

nhƣng lại làm cho tôi thẹn thêm ra mà thôi!

Vĩ lại nói:

- Gần nay nghe thừa tƣớng mới đƣợc Khƣơng Duy, thiên tử cũng mừng lắm.

Khổng Minh nói:

- Quân thua rút về, không lấy đƣợc tất đất nào, ấy là tội to.Đƣợc một Khƣơng Duy, có thiệt gì cho nƣớc

Ngụy?

Vĩ nói:

- Thừa tƣớng hiện thống lĩnh mƣời vạn hùng sƣ, có ra đánh Ngụy nữa không?

Khổng Minh nói:

- Khi trƣớc ta đóng ở Kỳ Sơn, Cơ Cốc, quân mình nhiều hơn quân giặc, mà giặc lạ i thắng mình, thế là

không khác gì quân nhiều, chỉ cốt một chủ tƣớng mà thôi. Nay ta muốn giảm quân bớt tƣớng, sáng phép

tỏ lỗi, nghĩ đƣờng biến thông về sau này. Nếu không thế, quân nhiều cũng vô dụng. Từ nay về sau, các

ngƣơi ai có bụng lo xa việc nƣớc, nên năng sửa cái lỗi cho ta, trách điều ta không phải, nhƣ thế việc mới

nên, giặc mới diệt và mới mong thành công đƣợc.

Phí Vĩ cùng các tƣớng ai cũng chịu là phải. Phí Vĩ trở về Thành Đô, Khổng Minh ở lại Hán Trung,

thƣơng dân yêu lính, tập tành thao luyện, chế ra những đồ đánh thành vƣợt sông, chứa nhiều lƣơng thảo,

dự sẵn thuyền bè để mƣu toan việc đánh dẹp.

Có mật thám báo tin ấy về Lạc Dƣơng.

Ngụy chủ Tào Tuấn nghe tin ấy triệu Tƣ Mã Ý bàn kế Thu Xuyên. Ý tâu rằng:

- Thục chƣa nên đánh vội. Hiện nay, trời đang nắng lắm, quân Thục chắc chƣa dám ra. Nếu quân ta vào [email protected]

1017

xa cõi Thục, họ giữ các nơi hiểm yếu, cũng khó lòng mà hạ đƣợc.

Tào Tuấn nói:

- Phỏng quân Thục lại vào cƣớp, thì làm thế nào?

Ý tâu:

- Việc ấy tôi đã tính rồi. Phen này Gia Cát Lƣợng tất làm nhƣ mẹo Hàn Tín, đi lẻn con đƣờng Trần

Thƣơng. Tôi cử một ngƣời ra cửa đƣờng Trần Thƣơng đắp làm phòng giữ, thì muôn phần chắc chắn,

không còn ngại chút nào. Ngƣời ấy mình dài chín thƣớc, tay vƣợn, bắn tài. Gia Cát Lƣợng nếu vào ăn

cƣớp, ngƣời ấy đủ đƣơng nỗi.

Tuấn mừng lắm, hỏi ngƣời nào:

Ý tâu rằng:

- Ngƣời ở Thái Nguyên tên là Hắc Chiêu, tự là Bá Đao, hiện đang làm tập bá tƣớng quân, trấn thủ Hà

Tây.

Tuấn theo lời phong cho Hắc Chiêu làm chấn tây tƣớng quân, giữ đƣờng Trần Thƣơng.

Chợt đại đô đốc Tào Hƣu dâng biểu về nói có quan thái thú ở Phiên Dƣơng nƣớc Ngô, tên là Chu Phƣờng

xin Đem quân lại hàng, và mật ngƣời sang bày tỏ bảy việc, nói rằng Đông Ngô có cơ phá đƣợc, xin phát

binh ra mà đánh lấy.

Tuấn ngồi trên ngự sàng, mở giấy ra cùng với Tƣ Mã Ý cùng xem.

Ý tâu rằng:

- Lời này nói nghe có lý lắm, ta nên đánh Ngô đi. Tôi xin dẫn quân ra giúp cho Tào Hƣu.

Giả Quỳ bƣớc ra tâu rằng:

- Ngƣời Ngô phản phúc chớ nên tin vội. Chu Phƣờng là ngƣời khôn ngoan tất không chịu hàng đâu. Đó

chẳng qua là lời dụ ta mà thôi.

Ý nói:

- Lời này tuy chƣa tin lắm, nhƣng cơ hội cũng không nên bỏ lỡ.

Tuấn nói:

- Có phải thế, Trọng Đạt và Giả Quỳ nên cùng ra giúp Tào Hƣu xem sao.

Hai ngƣời lĩnh mệnh ra đi.Tào Hƣu dẫn đại quân đến tắt lấy Hoản Thành. Giả Quỳ thì dẫn Mản Xủng, Hồ

Chất đến lấy Dƣơng Thành, nhòm thẳng về Đông Quan. Tƣ Mã Ý dẫn quân bản bộ tắt đến lấy Giang

Lăng.

Nói về Ngô chủ Tôn Quyền ở Võ Xƣơng, Đông Quan hội các quan lại bàn rằng:

[email protected]

1018

- Nay thái thú Phiên Dƣơng là Chu Phƣờng, có mật biểu tâu

rằng đô đốc nƣớc Ngụy Tào Hƣu định vào ăn

cƣớp. Hắn mới trá bày quỷ kế, bày vẽ ra bảy việc, để nhử quân Ngụy vào nơi trọng địa rồi phục binh bắt

lấy. Nay quân Ngụy chia làm ba đƣờng kéo lại, vậy các ngƣơi có mẹo mực gì không?

Cố Ung tâu rằng:

- Phi Lục Bá Ngôn không ai đƣơng nổi việc to ấy.

Quyền mừng lắm triệu Lục Tốn vào, phong làm phụ quốc đại tƣớng quân, bình bắc đô nguyên soái, cho

thống lĩnh cả quân ngự lâm, quyền nhiếp vƣơng sự, ban cho mao trắng việc vàng, văn võ trăm quan cùng

phải tuân theo sai khiến.

Lục Tốn lĩnh mệnh, tạ ơn đâu đấy, xin cử hai ngƣời làm tả hửu đô đốc, chia binh ra địch ba đƣờng.

Quyền hỏi ngƣời nào, Tốn thƣa rằng:

- Phấn oai tƣớng quân là tƣớng Chu Hoàn, tuy nam tƣớng quân là Toàn Tôn, hai ngƣời ấy làm phụ tá

đƣợc.

Quỳ theo lời, sai Chu Toàn làm tả đô đốc, Toàn Tôn làm hữu đô đốc. Lục Tốn đem hơn bảy mƣơi vạn

quân thuộc tám mƣơi mốt châu Giang Nam và Kinh Hồ, sai Chu Hoàn đi bên tảToàn Tôn, bên hữu Lục

Tôn đi ở giữa chia làm ba đƣờng tiến đi.

Chu Hoàn hiến kế rằng:

- Tào Hƣu vì thân mà đƣợc dùng, không phải là tƣớng trí dũng. Nay nghe lời Chu Phƣờng dỗ dành, vào

sâu nơi hiểm yếu. Nguyên soái đánh thì Tào Hƣu tất thua, thua tất phải chạy. Ở đó có hai con đƣờng, tả là

Giáp Thạch, hữu là Quế Xa. Hai đƣờng ấy là toàn lối đi tắt khe nƣớc, rất là hiểm hóc. Tôi xin cùng với

Toàn Tử Hành, mỗi ngƣời dẫn một toán quân, phục ở đƣờng hẻm, trƣớc hết đem gỗ đá chặn lấp lối đi,

quyết bắt đƣợc Tào Hƣu, bắt xong Tào Hƣu nên kéo quân tràn sang, chỉ vỗ tay là lấy đƣợc Thọ Xuân,

nhìn vào Hứu Lạc. Thật là muôn đời mới có đƣợc một dịp hay.

Tốn nói:

- Mẹo ấy không tốt, ta đã có kế hay hơn.

Bởi thế Chu Toàn tỏ ý không bằng lòng, trở ra.

Lục Tốn sai Gia Cát Cẩn giữ mặt Giang Lăng, địch Tƣ Mã Ý. Còn các mặt, đều đâu phòng bị đấy cả.

Tào Hƣu dẫn quân đến Hoản Thành. Chu Phƣờng lại đón, đến thẳng dƣới trƣớng Tào Hƣu.

Hƣu hỏi rằng:

- Gần đây đƣợc thƣ của túc hạ, bày tỏ bảy điều phải lẽ lắm, nên ta tâu với thiên tử cất ba đại quân đến

đây. Nếu đƣợc đất Giang Đông thì công túc hạ không nhỏ, có ngƣờùi nói Túc Hạ đa mƣu, chỉ sợ nói

không đƣợc thật. Nhƣng ta chắc rằng Túc Hạ không phải là ngƣời đánh lừa ta!

Chu Phƣờng nghe xong, khóc ầm ngay lên, rút gƣơm của đầy tớ toan tự tử. Hƣu vội ngăn lại. Phƣờng

chống gƣơm nói:

- Trong bảy việc đó, tôi còn giận rằng chƣa giãi bày đƣợc ruột gan tôi ra. Nay lại sinh nghi, tất có ngƣời [email protected]

1019

gièm pha gì hẳn. Nếu nghe lời ấy, tôi tất chết oan, bụng thực của tôi, chỉ có trời biết cho mà thôi!

Nói đoạn, lại muốn tự vẫn.

Tào Hƣu giật mình, ôm chặt lấy Chu Phƣờng mà rằng:

- Tôi nói đùa thôi, sao túc hạ lại thế?

Phƣờng mới cầm gƣơm cắt món tóc trên đầu quẳng xuống đất mà rằng:

- Tôi đem bụng thực đối với ông, ông lại cho là đùa bỡn. Vậy tôi cắt món tóc này của cha mẹ sinh ra để tỏ

giải bụng thực này!

Tào Hƣu tin lắm mở tiệc yến khoản đãi.

Tiệc tan, Chu Phƣờng từ biệt lui về. Giả Quỳ vào ra mắt, Hƣu hỏi rằng:

- Ngƣơi đến đây có việc gì?

Quỳ thƣa:

- Tôi nghe đồn rằng quân Đông Ngô, tất đóng cả trong Hoản Thành. Đô Đốc chớ nên khinh tiến, hãy đợi

quân của tôi, giáp lại đánh hai mặt, thì mới phá đƣợc giặc.

Hƣu giận, nói:

- Ngƣơi muốn đoạt công của ta ƣ?

Quỳ nói:

- Tôi nghe Chu Phƣờng cắt tóc ăn thề, đó tất là trá. Ngày xƣa Yêu Ly chặt cánh tay mà vẫn đâm chết

đƣợc Khánh Ky. Việc này chƣa nên tin vội.

Hƣu càng giận, nói:

- Tao sắp muốn tiến binh sao ngƣơi dám gở mồm thế ra thế, làm nản bụng quân ta?

Bèn quát tả hữu lôi Giả Quỳ ra chém.

Các tƣớng kêu rằng:

- Chƣa kịp ra quân mà chém đại tƣớng của nhà trƣớc thì việc quân không đƣợc lợi, xin hãy tạm tha cho

hắn.

Hƣu nể có các tƣớng nên mới tha cho Giả Quỳ, nhƣng tƣớc hết quân quyền, lƣu ở trong trại sai khiến, còn

mình dẫn một đạo quân lại đông Quan.

Chu Phƣờng nghe Giả Quỳ bị tƣớc mất binh quyền mừng thầm nói:

- Nếu Tào Hƣu nghe lời Giả Quỳ thì Đông Ngô tất thua. Nay trời cho ta thành công chuyến này đây!

Lập tức sai ngƣời mật đến Hoản Thành, báo cho Lục Tốn biết.

[email protected]

1020

Lục Tốn gọi các tƣớng ra truyền lệnh rằng:

- Mé trƣớc là xứ Thạch Đình, tuy là đƣờng núi nhƣng cũng đũ mai phục. Ta nên đến chiếm trƣớc lấy và

tìm nơi nào rộng rãi, bày thành thế trận, để đợi quân Ngụy.

Bèn sai Từ Thịnh làm tiên phong, đem quân tiến lên.

Tào Hƣu sai Chu Phƣờng dẫn đƣờng khởi hành. Khi đang đi Hƣu hỏi rằng:

- Mé trƣớc mặt là xứ nào?

Phƣờng nói:

- Mé trƣớc là xứ Thạch Đình, nên đóng đồn ở đó.

Hƣu nghe lời, dẫn đại quân và các đồ xa trƣợng đến đóng ở Thạch Đình.

Hôm sau tiểu mã về báo rằng:

- Ở mé trƣớc có quân Ngô đóng chặn mất cửa núi.

Hƣu giật mình nói:

Chu Phƣờng đã bảo không có quân nào, sao nay lại có phòng bị thế này?

Vội vàng tìm Chu Phƣờng đến hỏi, thì chẳng thấy đâu. Có ngƣời nói Chu Phƣờng dẫn vài mƣơi ngƣời

không biết đi đâu mất rồi.

Hƣu phàn nàn nói:

- Ta mắc phải mẹo giặc rồi, nhƣng cũng không sợ!

Bèn sai đại tƣớng Trƣơng Phổ làm tiên phong, dẫn binh đến đánh quân Ngô.

Hai bên dàn trận, Phổ ra ngựa quát mắng rằng:

- Tƣớng giặc hàng ngay đi cho mau!

Từ Thịnh ra đánh, đƣợc vài hiệp Phổ chịu không nổi, quay ngựa thu quân về.

Phổ về nói với Tào Hƣu rằng:

- Từ Thịnh khỏe lắm không sao đánh đổ.

Hƣu nói Để ngày mai ta dùng kỳ binh mà đánh mới xong. Liền sai Trƣơng phổ dẫn hai vạn quân phục ở

mé sau Thạch Đình, lại sai Tiết Kiều dẫn hai vạn quân phục ở mé bắc Thạch Đình và dặn rằng:

- Ngày mai ta dẫn một nghìn quân ra khiêu chiến, rồi giả tảng thua chạy, dử giặc đến trƣớc núi Bắc Sơn,

đốt pháo làm hiệu, quân phục đổ ra, ba mặt ập vào mà đánh, chắc chắn đƣợc to.

Hai tƣớng vâng lệnh, mỗi ngƣời dẫn hai vạn quân, đến chiều tối chia đƣờng ra mai phục.

[email protected]

1021

Bèn này Lục Tốn gọi Chu Hoàn, Toàn Tôn vào dặn rằng:

- Các ngƣơi mỗi ngƣời dẫn ba vạn quân, noi đƣờng núi Thạch Đình, lẻn đến sau trại Tào Hƣu đốt lửa lên

làm hiệu. Ta từ đƣờng giữa kéo đại quân đánh đến, chắc bắt đƣợc Tào Hƣu.

Chiều hôm ấy, hai tƣớng lĩnh kế dẫn quân đi. Vào độ canh hai, Chu Hoàn lẻn đến sau trại Ngụy, gặp ngay

toán quân mai phục của Trƣơng Phổ. Phổ không biết là quân Ngô, chạy ra hỏi, bị Chu Hoàn chém một

đao ngã ngựa. Quân Ngụy ù té chạy cả. Chu Hoàn sai quân đốt lửa lên.

Toàn Tôn dẫn quân đến trại Ngụy vừa gặp quân của Tiết Kiều. Tôn hô đánh bừa vào. Tiết Kiều thua chạy,

quân Ngụy hại nhiều, rút về trại.

Chu Hoàn, Toàn Tôn, hai đƣờng kéo ùa vào cƣớp trại Ngụy. Quân Tào Hƣu tháo chạy nháo nhác, giày

xéo lẫn nhau mà chạy. Hƣu vội vàng lên ngựa, chạy về đƣờng Giáp Thạch. Từ Thịnh dẫn một đội quân

mã, từ con đƣờng to đánh lại, quân Ngụy chết không biết bao nhiêu mà kể: Còn sót ngƣời nào, phải bỏ cả

y giáp mà trốn. Tào Hƣu cầm đầu chạy, bỗng thấy một toán quân từ trong đƣờng nhỏ xông ra. Hƣu đã

rụng rời té ra Giả Quỳ. Hƣu bây giờ mới hoàn hồn, hổ thẹn mà rằng:

- Tôi không nghe lời ông, quả nhiên bị thua trận này.

Quỳ nói:

- Đô đốc nên ra khỏi con đƣờng này. Nếu quân Ngô lấy gỗ đá ngăn mất lối, thì ta nguy cả!

Tào Hƣu nghe lời, tế ngựa chạy cho mau. Giả Quỳ đi chặn hậu. Quỳ sai ngƣời cắm thật nhiều kỳ ở các

chỗ rừng rú um tùm và các đƣờng hẻm để làm nghi binh.

Khi Từ Thịnh đuổi đến nơi, thấy dƣới sƣờn núi thấp thoáng tinh kỳ ló ra nghi có quân phục, không dám

đuổi theo nữa, phải thu quân về.

Tƣ Mả Ý nghe tin Tào Hƣu thua chạy, cũng rút quân nốt.

Lục Tốn ở nhà đang nghe ngóng tin tức. Một lát, Từ Thịnh, Chu Hoàn cùng trở về, bắt đƣợc xe cộ, trâu,

ngựa, lƣơng thảo, khí giới và hơn một vạn quân về hàng. Tốn mừng lắm cùng với các tƣớng rút quân về

Ngô.

Ngô chủ Tôn Quyền đem văn võ bách quan ra khỏi thành Võ Xƣơng đến rƣớc, lấy lọng ngự che cho Lục

Tốn đi vào. Các tƣớng ai cũng đƣợc thăng thƣởng.

Quyền thấy Chu Phƣờng không có tóc, bèn vỗ về nói rằng:

- Ngƣơi phải cắt tóc nên mới giúp đƣợc việc to này, công của ngƣơi nên chép vào sử sách lâu dài.

Lập tức phong cho Chu Phƣờng làm quan nội hầu, mở tiệc cực to, ăn mừng khao quân.

Lục Tốn tâu rằng:

- Nay Tào Hƣu thua to. Ngụy mất vía, nên đem quốc thƣ vào Xuyên, xui Gia Cát Lƣợng cất quân sang mà

đánh. Quyền nghe lời bèn sai sứ mang thƣ vào Xuyên.

Đó là: [email protected]

1022

Đông Ngô vừa mới hay dùng mẹo,

Tây Thục nay đà lại động binh.

Chƣa biết đƣợc thua thế nào, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1023

HỒI 97

Đánh nước Ngụy, Võ Hầu hai lần dâng biểu;

Phá quân Tào, Khương Duy dùng mẹo hiến thư.

Nói về năm Kiến Hƣng nhà Thục thứ sáu, mùa

thu tháng chín, đô đốc nƣớc Ngụy là Tào Hƣu, bị Lục Tốn

đánh phá ở Thạch Đình, nội bao nhiêu đồ quân tƣ khí giới bị mất sạch. Hƣu sợ hãi, lo lắng thành bệnh,

đến Lạc Dƣơng, nhọt đau vỡ ra rồi chết. Ngụy chủ Tào Tuấn sai đem hậu táng. Tƣ Mã Ý dẫn quân về, các

tƣớng hỏi rằng:

- Tào đô đốc bại trận, tất cũng can hệ đến nguyên soái sao lại vộïi vàng về ngay thế?

Ý nói:

- Ta tin rằng Gia Cát Lƣợng, nếu biết tin quân ta thua, tất thừa cơ lại cƣớp Trƣờng An. Ta mà ở bên ấy, ví

dù Lũng Tây có việc gì khẩn cấp thì ai ra cứu đƣợc. Vì thế ta phải về ngay.

Các tƣớng cho là nhát, tủm tỉm cƣời, trở ra.

Đông Ngô sai sứ vào Thục, xin cất quân sang đánh Ngụy và kể chuyện phá đƣợc Tào Hƣu, một là chủ ý

khoe oai phong của mình, hai là thông việc hòa hiếu.

Hậu chủ mừng lắm, sai ngƣời cầm thƣ đến Hán Trung, báo với Khổng Minh. Bấy giờ Khổng Minh quân

mạnh, ngựa khỏe, lƣơng thảo phong túc, đồ dùng đầy đủ, vừa toan cất quân đi thì có thƣ của Đông Ngô

đƣa đến. Khổng Minh liền mở tiệc, hội hết các tƣớng lại bàn định.

Bổng đâu, một cơn gió to từ góc tây bắc nổi lên, lay đổ mất một cây thông cổ thụ ở giữa sân. Khổng Minh

bấm một quẻ độn rồi nói:

- Trận gió này báo điềm mất một đại tƣớng.

Các tƣớng chƣa tin. Đang uống rƣợu, chợt có tin báo hai con quan trấn nam tƣớng quân Triệu Vân là

Triệu Thống và Triệu Quảng lại ra mắt thừa tƣớng.

Khổng Minh giật mình quẳng chén rƣợu xuống đất mà rằng:

- Tửû Long hỏng mất rồi!

Hai con Tử Long vào lạy xuống đất khóc, thƣa rằng:

- Cha tôi canh ba đêm qua bệnh nặng qua đời rồi.

Khổng Minh giẫm chân xuống đất khóc, mà than rằng:

- Tử Long mất đi, nhà nƣớc tổn mất một cột cái, ta thì gẫy một cánh tay rồi, trời hỡi trời!

Các tƣớng đều cảm thƣơng, ứa nƣớc mắt.

Khổng Minh sai hai con Triệu Tử Long vào Thành Đô chầu vua và báo tang.

Hậu chủ nghe tin Triệu Vân mất, khóc ầm lên rằng:

- Trẫm khi xƣa còn nhỏ, không có Tử Long thì chết ở trong đám loạn quân đã lâu rồi!

[email protected]

1024

Liền giáng chiếu xuống truy tặng Triệu Vân làm đại tƣớng quân, Thuận Bình hầu sai rƣớc linh cữu an

táng tại mé đông núi Cẩm Bình ở Thành Đô, lập ra miếu đƣờng, bốn mùa cúng tế.

Có thơ rằng:

Thƣờng Sơn một hổ tƣớng,

Trí dũng sánh Quan, Trƣơng,

Công thành sông Hán Thủy,

Tiếng nổi trận Đƣơng Dƣơng

Đội phen phò ấu chúa,

Một bụng báo tiên vƣơng.

Sử sách ghi trung liệt,

Nghìn thu tỏa khói hƣơng.

Hậu chủ nhớ công Triệu Vân, phong Triệu Quảng làm nha môn tƣớng, cho ở nhà giữ phần mộ. Hai ngƣời

lạy từ trở về.

Chợt có cận thần tâu rằng:

- Gia Cát thừa tƣớng phân phát quân mã đâu đấy, nay mai sắp cất quân sang đánh Ngụy.

Hậu chủ hỏi quần thần có nên đánh Ngụy không, nhiều ngƣời nói không nên. Hậu chủ hồ nghi chƣa

quyết. Chợt có Dƣơng Nghi cầm dao biểu của Khổng Minh đến dâng. Hậu chủ cho vào, Nghi dâng biểu

rằng:

Tiên đế lo cho nhà Thục Hán không thắng đƣợc thì nghiệp vƣơng chƣa yên

nên ủy thác cho thần lo diệt

giặc. Nhớ lời Tiên đế lƣợng tài mình, thần đánh giặc là lấy yếu đánh mạnh. Nếu không đánh giặc thì

nghiệp vƣơng sẽ mất. Chỉ ngồi mà đợi mất ai sẽ cùng nhau ra đánh giặc? Đó là cớ mà tiên đế ủy thác cho

thần mà không nghi ngại. Từ khi lĩnh mệnh ngày quên ăn, đem quên ngủ thì chỉ nghĩ đến việc Bắc chinh,

trƣớc đƣa quân lên phía nam cho đến tháng năm đã qua sông Lƣ, đi vào đất cỏ mấy ngày mà nên công,

thần không tiếc gì đến thân vậy. Vì nghiệp vƣơng chƣa lập đƣợc ở Thục nầy phải xô ng pha nguy hiểm để

khỏi phụ lòng tiên đế. Nhiều ngƣời bàn kế mãi mà chƣa thành. Nay giặc vừa thua ở phía Tây; lại rối loạn

ở phía đông phép dùng binh là phải thừa cơ dịch mỏi mệt mà đánh tới. Xin tâu trình hết mọi nhẽ.

Xƣa tiên đế sáng tựa mặt trời mặt trăng, mƣu thần uyên bác thế mà phải vƣợt mọi sự hiểm yếu để dựng

nghiệp, nguy rồi mới yên. Nay bệ chƣa sánh tài Cao Đế, mƣu thần không bằng Lƣơng, Bình mà lại muốn

lấy mẹo lớn thắng thù, ngồi trên cao mà yên định thiên hạ, đó là điều thứ nhất thần không hiểu nổi.

Lƣu Biểu, Vƣơng Lãng mỗi ngƣời chiếm cứ một châu quận, bàn mƣu tính kế xúc phạm đến các bậc thánh

nhân, mọi ngƣời đem lòng nghi ngờ, trong đầu bực bội, nay không đánh giặc mai cũng chẳng cất quân,

khiến cho Tôn Quyền ngày càng thêm mạnh sẽ chiếm Giang Đông, đó là điều thứ hai thần không hiểu

nổi.

Tào Tháo khôn ngoan lắm kế, hơn hẳn nhiều ngƣời, phép dùng binh thì giống Tôn Ngô mà vẫn bị khốn ở

Nam Dƣơng, bị hiểm ở Ô Sào, nguy ở Kỳ Liên, bị bức ở Lê Dƣơng, mấy lần thua ở Bá Sơn, suýt chết ở

Đông Quan, sau mới tạm định một thời vậy. Huống thần tài mọn, bệ hạ lại không muốn thần trải nguy

nan mà định đƣợc thiên hạ. Đó là điều thứ ba thần không hiểu nổi.

Tào Tháo năm lần đánh Xƣơng Bá không đƣợc, bốn lần vƣợt Sào Hồ không thành, dùng Lý Phục mà Lý

Phục nên công, dùng Hạ Hầu mà Hạ Hầu bại trận. Tiên đế thƣờng khen Tháo là ngƣời giỏi vẫn có chỗ

kém ấy. Huống thần tự thấy mình kém cỏi lẽ nào lại nắm chắc phần thắng. Đó là điều thứ tƣ thần không [email protected]

1025

hiểu nổi.

Từ khi thần tới Hán Trung khoảng trong một năm mà mất Triệu Vân, Dƣơng Quân, Mã Ngọc, Diễm Chi,

Đinh Lập, Bạch Thọ, Lƣu Cáp, Đăng Đông... Cùng hơn bảy mƣơi tƣớng giữ đồn, mất những tƣớng giỏi

nhƣ Tôn Du, Thanh Khƣơng, lại mất hơn nghìn tƣớng tân kỵ võ kỵ, chỉ trong vài chục năm thôi. Đó là

quân tƣớng tinh nhuệ thu thập từ bốn phƣơng chứ không phải một châu một quận, chỉ trong vài năm đã

mất hai phần ba vậy. Thế giờ sao có đủ sức phá địch. Đó là điều thứ năm thần không hiểu nổi.

Nay dân cùng quân kiệt mà công việc chƣa thành, công việc chƣa thành thì phải chạy vay ngƣợc hao tâm

tốn trí. Thế mà mà không chịu sớm sớm lo liệu đi, muốn lấy cho đƣợc một châu để mƣu đánh giặc lâu

dài, đó là điều thứ sáu thần không hiểu nổi.

Phần điều khó bàn định nhất chính là việc ấy.

Xƣa tiên đế thua ở Sở, bấy giờ Tào Tháo trỏ tay nói rằng thiên hạ đã định. Về sau Tiên đế liên minh với

Ngô Việt ở phía Đông, lấy Ba Thục ở phía Tây, cất quân đánh lên phía Bắc do Hạ Hầu Đôn làm tiên

phong. Đó là lúc mẹo Tào Tháo bị phá mà sự nghiệp Hán sắp thành. Về sau Đông Ngô trái lời giao hiế u.

Quan Vũ thua trận. Tào Phi xƣng đế. Phần những việc nhƣ thế tuy có thể là nghịch tà. Thần cúc cung tận

tụy xin dốc lòng đến chết mới thôi. Đến nhƣ thành bại, đƣợc mất chẳng phải do cái tài giỏi của thần có

thể xoay ngƣợc lại vậy...

Hậu chủ xem xong mừng lắm, sai Khổng Minh cất quân đi.

Khổng Minh vâng lệnh, cất ba chục vạn tinh binh, sai Ngụy Diên tổng đốc tiền bộ tiên phong, đến thẳng

cửa đƣờng Trần Thƣơng.

Có mật thám báo về Lạc Dƣơng, Tƣ Mã Ý tâu với Ngụy chủ, hội cả văn võ lại bàn bạc.

Đại tƣớng quân Tào Chân tâu rằng:

- Trƣớc kia, tôi giữ Lũng Tây, công ít tội nhiều, xiết bao sợ hãi. Nay tôi xin dẫn đại quân ra bắt Gia Cát

Lƣợng. Tôi mới đƣợc một viên đại tƣớng, sử một đại đao sáu mƣơi cân, cƣỡi ngựa thiên lý, giƣơng nổi

cung hai tạ, trong mình thƣờng giắt ba chùy lƣu tinh, ném đâu tin đấy, có sức khỏe muôn ngƣời không

địch nổi. Ngƣời ấy ở làng Địch Đạo, xứ Lũng Tây, họ Vƣơng tên Song, tự tà Tử Toàn. Tôi xin cử ngƣời

ấy làm tiên phong.

Tuấn mừng lắm, mời Vƣơng Song lên điện, thấy Song mình dài chín thƣớc, mắt đen, con ngƣơi vàng,

lƣng gấu, mình hổ, Tuấn cƣời nói:

- Trẫm đƣợc đại tƣớng này, còn lo gì nữa!

Bèn ban cho áo gấm giáp vàng, phong làm hổ oai tƣớng quân, tiền bộ đại tiên phong, phong Tào Chân

làm đô đốc.

Tào Chân lĩnh mệnh, tạ ơn trở

ra, dẫn mƣời lăm vạn quân cùng với Quách Hoài, Trƣơng Cáp chia giữ các

cửa ải.

Quân Thục tiến đến Trần Thƣơng, về báo Khổng Minh rằng:

- Cửa đƣờng Trần Thƣơng mới đắp một tòa thành, có đại tƣớng là Hác Chiêu trấn giữ.Thành cao hào sâu,

ngoài thành lại rào chông chà cẩn mật lắm. Ta nên bỏ đƣờng này, đi qua lối hẻm núi Thái Bạch ra Kỳ

Sơn, thì tiện hơn.

[email protected]

1026

Khổng Minh nói:

- Ở về mặt chính bắc Trần Thƣơng là Nhai Đình. Có thành ấy, thì mới tiến binh đƣợc.

Bèn sai Ngụy Diên dẫn binh đến dƣới thành, vây bốn mặt mà đánh. Diên đánh luôn mấy hôm, không sao

chuyển đƣợc, vội nói với Khổng Minh. Khổng Minh nổi giận, toan chém Ngụy Diên. Cận Tƣờng tiến lên

thƣa rằng:

- Tôi bất tài, theo thừa tƣớng đã lâu, chƣa lập đƣợc chút công nào. Nay xin ra thành Trần Thƣơng dụ c ho

Hác Chiêu lại hàng, không cần phải dùng đến một mảnh cung, một mũi tên. Các tƣớng nhìn xem ai, đó là

Cận Tƣờng.

Khổng Minh hỏi:

- Ngƣơi có cách gì dụ đƣợc hắn?

Tƣờng thƣa:

- Hác Chiêu với tôi, cùng là ngƣời Lũng Tây, thuở nhỏ chơi với nhau thân lắm. Tôi đến đó, đem đƣờng

lợi hại nói rõ cho hắn biết, tất nhiên hắn phải hàng.

Khổng Minh cho Cận Tƣờng đi dụ. Cận Tƣờng tế ngựa đến dƣới thành, gọi rằng:

- Hác Bá Đạo cố nhân, có Cận Tƣờng lại chơi đây!

Quân trên thành báo với Hác Chiêu. Chiêu sai mở cửa cho vào, rồi hỏi rằng:

- Cố nhân đến đây có việc gì?

Tƣờng nói:

- Tôi ở Tây Thục, làm chức tham tán quân cơ dƣới trƣớng Khổng Minh đƣợc đãi ngang hạnh khách quý.

Khổng Minh sai tôi đến ra mắt ông, có lời nói để ông xét.

Chiêu sầm mặt, nói:

- Gia Cát Lƣợng là thù địch với nƣớc ta. Ta thờ Ngụy, ngƣơi thờ Thục, mỗi ngƣời một chủ. Ngày xƣa là

anh em, nhƣng bây giờ là thù địch, ngƣơi tất phải nói lắm, xin mời đi ngay cho.

Cận Tƣờng toan giãi bày lợi hại thì Hác Chiêu đã trèo lên địch lâu rồi, quân Ngụy

giục giã Cận Tƣờng lên

ngựa, đuổi ra ngoài thành. Tƣờng ngoảnh cổ lại, trông thấy Hác Chiêu đứng dựa trên bao lơn, bèn kìm

ngựa trở roi bảo rằng:

- Bá Đạo hiền đệ, sao lại bạc tình lắm thế?

Chiêu nói:

- Phép tắc nƣớc Ngụy, anh cũng biết đấy. Ta chịu ơn nƣớc Ngụy, chỉ biết một chết là cùng. Anh chẳng

phải nói làm gì cho lắm! Nên về ngay bảo Gia Cát Lƣợng đến đây mà đánh thành, ta có sợ gì đâu!

Tƣờng về nói với Khổng Minh rằng: [email protected]

1027

- Hác Chiêu không để cho tôi phân giải, đã gạt phắt đi trƣớc.

Khổng Minh nói:

- Ngƣơi thử đi dụ lần nữa xem sao.

Tƣờng lại đến dƣới thành mời Hác Chiêu ra gặp mặt. Chiêu lên địch lâu. Tƣờng cƣỡi ngựa đứng ngoài

thành gọi to lên rằng:

- Bá Đạo hiền đệ, hãy nghe ta một chút. Ngƣơi giữ một thành nhỏ này, địch sao nổi vài mƣơi vạ n quân,

không sớm liệu đi, về sau hối sao cho kịp? Vã lại không thuận với Đại Hán mà đi theo giặc Ngụy, sao

không biết lẽ trời mà phân biệt trong đục thế ƣ?

Hác Chiêu nổi giận, giƣơng cung đặt lên, trỏ vào Cận Tƣờng mà rằng:

- Ta đã nói trƣớc nhƣ thế rồi, ngƣơi không phải nói lôi thôi nữa, hãy đi cho mau, kẻo ta bắn chết uổng

mạng bây giờ!

Cận Tƣờng về thuật lại hết chuyện với Khổng Minh. Khổng Minh nổi giận, nói:

- Quân sất phu láo quá, khinh ta không phá nổi thành hay sao?

Lập tức gọi thổ dân ra hỏi rằng:

- Trong thành Trần Thƣơng này ƣớc chừng có bao nhiêu quân mã?

Ngƣời thƣa rằng:

- Ƣớc chừng ba mƣơi nghìn ngƣời.

Khổng Minh cƣời nói:

- Tƣởng bao nhiêu! Thứ một cái thành nhỏ này, cự sao nổi ta? Không đƣợc để quân cứu của nó đến kịp, ta

nên hỏa tốc đánh ngay đi!

Bèn sai quân sĩ dựng lên hàng trăm cái thang mây, mỗi cái thang vài ba ngƣời trèo lên, xung quanh dùng

ván che đỡ. Quân sĩ cùng mang thang nhỏ chạc mềm, hễ nghe tiếng trống báo là kéo ùa lên mặt thành.

Hác Chiêu ở trên địch lâu, thấy quân Khổng Minh bắc thang bốn mặt, lập tức sai ba nghìn quân cầm sẵn

tên lửa, dàn ra bốn bên, đợi thang bắc vào gần thành thì nhất tế bắn tên lửa xuống. Khổng Minh nổi hiệu

trống, cho quân reo kéo lên mặt thành, không ngờ bị tên lửa bắn ra, cháy sạch cả tha ng, quân sĩ bị chết

bỏng, tên đạn trên thành lại bắn xuống nhƣ mƣa, quân Thục phải lui cả.

Khổng Minh càng tức giận, nói:

- Mày đốt thang mây của tao, tao dùng phép xung xa, xem mày làm thế nào?

Liền suốt đêm sai quân sắp sửa xung xa. Sáng ngày, sai đánh trống hò reo, bốn mặt trèo lên xe mà truyền

vào thành. Hác Chiêu vội vàng sai quân vận đá đến, rồi đục lỗ thủng luồn dây sắn buộc vào, quăng xuống

đập xe. Xe vỡ tan tành, quân Thục không sao vào đƣợc.

Khổng Minh sai quân đổ đất lấp hào, rồi sai Liêu Hóa dẫn ba nghìn quân mang thuổng cuốc, ban đêm đào [email protected]

1028

hầm dƣới đất, trong thành để chặn lại. Hai bên đêm ngày đánh nhau, hơn hai chục ngày, quân Thục không

làm thế nào phá đƣợc thành.

Khổng Minh trong bụng buồn rầu. Chợt có tin báo cứu của Ngụy đã đến, đại tƣớng là Vƣơng Song.

Khổng Minh hỏi:

- Có ai dám ra địch Vƣơng Song chăng?

Ngụy Diên xin đi.

- Ngƣơi là tiên phong đại tƣớng, chƣa nên đi vội.

Có ai dám đi nữa không?

Tỳ tƣớng Tạ Hùng xin đi. Khổng Minh cấp cho ba nghìn quân.

Khổng Minh hỏi:

- Có ai dám đi nữa không?

Tỳ tƣớng Cung Khởi dạ xin đi. Khổng Minh cũng cấp cho ba nghìn quân.

Khổng Minh sợ Hác Chiêu ở trong thành kéo quân xông ra, mới rút quân lui về hai chục dặm hạ trại.

Tạ Hùng dẫn quân đi trƣớc, ùa gặp Vƣơng Song đánh nhau chƣa đƣợc ba hiệp, bị Song chém chết. Quân

Thục thua chạy Song đuổi theo. Cung Khởi tiếp vào đánh, mới đƣợc vài hiệp, lại bị chém nốt. Quân thua

về báo với Khổng Minh. Khổng Minh giật mình kíp sai Liêu Hóa, Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực ba ngƣời ra

cự chiến. Ba ngƣời dàn trận, Vƣơng Song ra giao phong với Trƣơng Ngực, đƣợc vài hiệp chƣa phân

thắng phụ, Song giả thua chạy, Ngực sấn vào đuổi. Vƣơng Bình biết Trƣơng Ngực bị lừa, gọi to lên rằng:

- Đừng đuổi theo nữa?

Trƣơng Ngực vội vàng quay ngựa về, thì đã bị Vƣơng Song quăng một chùy lƣu tinh đến, tin vào sau

lƣng. Ngực nằm rạp xuống yên ngựa mà chạy. Vƣơng Song đuổi theo. Vƣơng Bình, Liêu Hóa đổ ra chận

lại, cứu đƣợc Trƣơng Ngực, Vƣơng Song thúc quân đánh rát một trận, quân Thục tổn hại rất nhiều.

Trƣơng Ngực về đến trại, thổ ra vài đấu huyết. Ngực nói với Khổng Minh rằng:

- Vƣơng Song khỏe lắm, không sao địch nổi, nay đã dẫn hai vạn quân cắm trại ở ngoại thành Trần

Thƣơng, bốn mặt gỗ nhọn rào kín, lại đắp hai lần thành lũy, xẻ rãnh đào hào, giữ gìn cẩn mật lắm.

Khổng Minh thấy thiệt mất hai tƣớng mà Trƣơng Ngực thì bị thƣơng, mới gọi Khƣơng Duy lại hỏi rằng:

- Cửa đƣờng Trần Thƣơng không đi lọt đƣợc, ngƣơi có mẹo gì không?

Duy thƣa rằng:

- Ở Trần Thƣơng này, thành trì kiên cố, Hác Chiêu phòng giữ cẩn mật lại có Vƣơng Song giúp sức thêm,

khó lòng lấy đƣợc. Không bằng sai một đại tƣớng, dựa núi men sông, cắm trại mà giữ cho vững, lại sai

tƣớng giỏi giữ đƣờng hiểm yếu, để phòng mặt Nhai Đình. Thừa tƣớng thì dẫn đại quân ra thẳng Kỳ Sơn,

tôi xin dùng một mẹo này, chắc bắt đƣợc Tào Chân.

[email protected]

1029

Khổng Minh nghe lời, sai Vƣơng Bình, Lý Khôi dẫn hai toán quân giữ đƣờng nhỏ Nhai Đình, sai Ngụy

Diên giữ cửa Trần Thƣơng, lại sai Mã Đại làm tiên phong, Quan Hƣng, Trƣơng Bào làm tiền hậu cứu

ứng, đi lẻn đƣờng nhỏ kéo ra Kỳ Sơn.

Tào Chân nghĩ lần trƣớc bị Tƣ Mã Ý cƣớp mất công lao. Chuyến này Chân định hƣởng công một mình,

bèn sai Quách Hoài, Tôn Lễ chia ra giữ các mặt đông tây. Nghe tin ở Trần Thƣơng cáp cấp, Chân đã sai

Vƣơng Song đi cứu rồi. Về sau lại biết Vƣơng Song chém đƣợc tƣớng Thục, Chân mừng lắm, bèn sai đại

tƣớng Phí Diệu quyền nhiếp tiền bộ tổng đốc tƣớng sĩ, chia nhau ra giữ các cửa ải.

Một hôm, quân tuần tiễu bắt đƣợc một tên do thám đƣa đến. Chân sai Diệu vào hỏi. Tên ấy quỳ dƣới

trƣớng bẩm rằng:

- Tôi không phải là ngƣời do thám, có việc cơ mật lại bẩm với đô đốc đây thôi, lỡ bị quân tuần phòng bắt

đƣợc. Xin đô đốc hãy cho tả hữu lui ra ngoài, tôi xin thƣa chuyện.

Tào Chân sai cởi trói cho y, rồi đuổi tả hữu ra, hỏi rằng:

- Mày có việc cơ mật gì?

Tên ấy bẩm:

- Tôi là ngƣời tâm phúc của Khƣơng Bá Ƣớc, bản quan tôi sai đem mật thƣ đến đây dâng đô đốc.

Chân hỏi:

- Thƣ đâu?

Tên ấy thò vào túi lấy thƣ trình lên. Chân mở ra xem, thƣ rằng:

"Tôi tƣớng Khƣơng Duy trăm lạy, xin trình dƣới cờ đại đô đốc đƣợc hay. Duy nghĩ rằng: Nhà Duy đời

đời ăn lộc nhà Ngụy, không đáng đƣợc giữ ngoài biên thành, đội ơn dày ấy, biết bao giờ đền báo cho xiết!

Trƣớc kia lỡ mắc phải mẹo Gia Cát Lƣợng, hãm vào chốn non cùng núi thẳm, nghĩ đến nƣớc cũ bao giờ

cho quên! Nay quân Thục ra đây, Gia Cát Lƣợng tin cậy Duy lắm. Đô đốc mang đại quân đến, nếu gặp

giặc thì nên giả thua lui về. Duy ở mặt sau nổi lửa làm hiệu, trƣớc hết đốt lƣơng thảo của Thục rồi đô đốc

sẽ dẫn đại quân ập mà đánh, chắc bắt sống đƣợc Gia Cát Lƣợng, Duy không phải là giám lập công cán gì

đâu, thực chỉ muốn cái tội trƣớc mà thôi. Nếu đô đốc soi xét đến, xin trả lời cho biết!".

Tào Chân xem xong, mừng nói rằng:

- Trời cho ta thành công chuyến này!

Liền trọng thƣởng cho ngƣời mang thƣ, sai về nói lại với Khƣơng Duy, y hẹn

hội hợp. Rồi gọi Phí Diệu

đến bàn bạc rằng:

- Nay Khƣơng Duy mật sai ngƣời đến dâng hàng thƣ, bày cho ta những kế nhƣ trong thƣ này, ngƣơi nghĩ

thế nào?

Diệu nói:

- Gia Cát Lƣợng lắm mƣu, Khƣơng Duy nhiều trí, hoặc giả Gia Cát Lƣợng sai hắn làm ra kế ấ y, trong có

mƣu lừa dối gì chăn?

[email protected]

1030

Chân nói:

- Hắn nguyên là ngƣời Ngụy, bất đắc dĩ phải hàng Thục, còn ngờ vực gì nữa!

Diệu nói:

- Đô đốc chớ nên đi vội, hãy giữ kỹ lấy trại nhà. Tôi xin dẫn một toán quân tiếp ứng cho Khƣơng Duy.

Nếu thành công, xin nhƣờng cả về đô đốc, nhƣợc bằng có mƣu gian gì, tôi xin chịu một mình.

Chân mừng lắm, sai Phí Diệu dẫn năm vạn binh, kéo ra hang Tà Cốc. Diệu đi hai ngày, đóng quân lại, sai

ngƣời đi đò thám xem sao. Thám tử về báo có quân Thục kéo đến. Diệu vội tiến binh lên. Chƣa kịp đánh

nhau thì quân Thục đã lui rồi. Diệu dẫn quân đuổi theo. Quân Thục lại quay đến. Quân Ngụy sắp dàn trận

đánh, quân Thục lại lui. Cứ thế lại nhai mãi đến ngày hôm sau. Quân Ngụy một đêm một ngày không

dám nghỉ chút nào, chỉ sợ quân Thục bất ngờ xông đến. Bấy giờ trời đã gần tối, quân Ngụy sắp sửa thổi

cơm ăn. Bỗng đâu bốn mặt tiếng reo ầm ầm, còi trống ngang tai, quân Thục kéo đến đầy ngàn man dã.

Khổng Minh ngồi chĩnh chện trên xe, cho tƣớng Ngụy ra nói chuyện.

Phí Diệu trông thấy Khổng Minh, trong bụng đã mừng, dặn tả hữu rằng:

Nếu bằng quân Thục ập đến, thì quân ta hãy lui về, khi nào thấy có lửa bốc lên mé sau núi, sẽ lại thúc vào

tiếp ứng?

Nói đoạn, tế ngựa ra trận, gọi to lên rằng:

Tƣớng đã bị thua lần trƣớc kia, nay sao dám đến đây?

Khổng Minh nói:

- Ngƣơi bảo Tào Chân ra đây nói chuyện.

Diệu nói:

- Tào đô đốc là cành vàng lá ngọc, lại thèm nói chuyện với ngƣơi à!

Khổng Minh nổi giận, cầm quạt lông vẫy một cái, tả có Mã Đại, hữu có Trƣơng Ngực, hai bên xông ra.

Quân Ngụy lui về. Đi đƣợc ba chục dặm, trông thấy mé sau lƣng quân Thục có ngọn lửa cháy, và nghe

tiếng reo ầm ầm. Diệu tƣởng là hiệu lửa của Khƣơng Duy, mới quay quân đánh quật lại. Quân Thục thấy

quân Ngụy kéo đến. Khi gần đến chỗ lửa sáng, thì có Quan Hƣng, Trƣơng Bào từ ở trong đƣờng núi kéo

quân đánh ra, trên núi tên đạn ném xuống rào rào. Phí Diệu biết là mắc mẹo, vội vàng rút quân về. Quan

Hƣng dẫn quân đuổi theo, quân Ngụy giày xéo lẫn nhau, xa xuống khe chết hại rất nhiều. Diệu chạy thoát

đƣợc. Diệu đang chạy, lại gặp phải Khƣơng Duy đánh chặn ngang đƣờng.

Diệu mắng rằng:

- Quân phản tặc vô tính kia, tao chẳng may lỡ mắc phải gian kế của mày.

Duy cƣời nói:

- Tao muốn bắt Tào Chân, lầm tóm phải mày đấy thôi, xuống ngựa mà chịu trói đi cho mau!

Diệu quất ngựa tháo đƣờng chạy rẽ vào trong hang núi. Bổng lại thấy cửa hang lửa sáng rực, mà sau lƣng [email protected]

1031

thì quân đuổi theo đã sắp đến. Diệu biết thân không thoát nào, liền rút gƣơm tự vẫn. Còn quân sĩ xin hàng

cả. Khổng Minh luôn đêm hôm ấy, đem quân lại Kỳ Sơn hạ trại, thu thập quân mã, trọng thƣởng cho

Khƣơng Duy.

Duy nói:

- Tôi tiếc không giết đƣợc Tào Chân.

Khổng Minh cũng nói:

- Tiếc thay! Dùng mẹo to mà chỉ thành công đƣợc nhỏ.

Tào Chân nghe tin chết mất Phí Diệu phàn nàn không biết ngần nào, bèn bàn nhau với Quách Hoài, tìm

kế phá giặc. Tôn Lễ, Tân Tỷ dâng biểu tâu với Ngụy chủ, rằng quân Thục lại ra Kỳ Sơn. Tào Chân hao

binh tổn tƣớng. Tào Tuấn cả kinh, mời Tƣ Mã Ý vào hỏi kế.

Ý tâu rằng:

- Tôi đã có mẹo phá đƣợc Gia Cát Lƣợng. Không cần phải dùng đến quân Ngụy khoe khoang tài cán gì,

mà quân Thục tự nhiên phải chạy.

Ấy là:

Đành nhẽ Tử Đan không mẹo giỏi,

Còn nhờ Trọng Đạt có mƣu hay.

Chƣa biết mƣu mẹo ra làm sao, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1032

HỒI 98

Đuổi quân Hán, Vương Song mắc mưu;

Úp Trần Thương, Võ Hầu thắng trận.

Tƣ Mã Ý tâu với Ngụy chủ rằng:

- Tôi thƣờng nói với bệ hạ là Gia Cát Lƣợng tất đi đƣờng Trân Thƣơng, cho nên sai Hác Chiêu giữ ở đó,

nay quả nhiên nhƣ thế thực. Bởi vì đi lối ấy thì mang lƣơng tiện lắm. Nay đã có Hắùc Chiêu, Vƣơng Song

giữ gìn, giặc không đi qua đƣợc lối ấy. Còn các đƣờng nhỏ khác,

vận tải khó nhọc. Tôi đồ rằng quân

lƣơng của quân Thục phen này chỉ còn đủ một tháng, nên chúng cần phải đánh ngay. Quân ta chỉ nên giữ

vững chớ đánh. Xin bệ hạ giáng chiếu cho Tào Chân, sai y giữ vững các nơi quan ải, không ra đánh vội.

Chỉ một tháng, quân Thục phải chạy, bấy giờ sẽ thừa thế đuổi đánh, có thể bắt đƣợc Gia Cát Lƣợng.

Tuấn mừng nói:

- Ngƣơi đã có tài biết trƣớc thế, sao không mang quân ra mà đánh có đƣợc không?

Ý nói:

- Tôi không phải dám tiếc mình đâu, chỉ là muốn lƣu quân này lại để phòng mặt Đông Ngô đấy thôi. Tôn

Quyền nay mai tất tiến xong tôn hiệu. Nếu hắn xƣng tôn hiệu, sợ bệ hạ hỏi tội, tất mang quân vào cƣớp

nƣớc ta trƣớc. Cho nên tôi định lƣu quân này lại dễ đề phòng.

Đang nói bỗng có một cận thần tâu rằng:

- Tào đô đốc xin tâu báo quân tình.

Ý nói:

- Bệ hạ nên sai ngƣời ra dặn bảo Tào Chân nếu có đuổi theo quân Thục, phải xem hƣ thực thế nào đã,

không nên vào nơi trọng địa, mà mắc mẹo Gia Cát Lƣợng đấy!

Tào Tuấn lập tức sai thái thƣờng khanh Hàn Kỳ cầm cờ tiết ra bảo Tào Chân chớ nên đánh vội, phải giữ

quân cẩn mật đợi Thục lui quân mới xông ra đánh. Tƣ Mã Ý tiễn Hàn Kỳ ra ngoài thành, dặn rằng:

- Ta lấy công này nhƣờng cho Tử Đan. Ông có ra đó chớ nên nói ta bày ra mẹo ấy, chỉ là thiên tử giáng

chiếu sai giữ gìn cẩn thận, mà có sai ngƣời đi đuổi giặc thì phải suy nghĩ cho chín chắn chớ dùng ngƣời

nông nổi nóng tính mà lỡ việc.

Hàn Kỳ từ biệt ra đi.

Tào Chân đang ngồi bàn việc trong tƣớng, chợt có Hàn Kỳ mang chiếu đến. Chân ra ngoài thành nghênh

tiếp, nhận lời chỉ dụ, rồi lui vào bàn nhau với Quách Hoài. Tôn Lễ nhận lời.

Quách Hoài nói:

- Đây hẳn là kế của Tƣ Mã Trọng Đạt!

Tôn Lễ hỏi:

- Mẹo ấy ra làm sao?

[email protected]

1033

Hoài nói:

- Ngƣời ấy thật là biết cách của Gia Cát Lƣợng dùng binh. Mai sau, chống chọi quân Thục, tất là Trọng

Đạt thôi.

Chân hỏi:

- Nếu quân Thục không rút quân về thì làm thế nào?

Hoài nói:

- Nên mật sai ngƣời ra bảo Vƣơng Song dẫn binh tuần tiểu các đƣờng nhỏ, cho quân Thục không dám vận

lƣơng đến. Khi nào cạn lƣơng, quân Thục tất phải chạy, bấy giờ sẽ đuổi đánh, chắc là đƣợc to.

Tôn Lễ nói:

- Tôi xin đi ra Kỳ Sơn, giả đò tải xe lƣơng, trên xe chứa củi khô cỏ gianh, bỏ sẵn lƣu hoàng diêm tiêu vào

trong, rồi cho ngƣời nói phao lên rằng lƣơng ở Lũng Tây vận đến. Quân Thục đang thiếu lƣơng, thấy vậy

tất ra cƣớp giật. Ta sẽ phóng hỏa đốt xe, lại có phục binh đánh tiếp ứng vòng ngoài, chắc là thắng đƣợc.

Chân mừng nói:

- Kế ấy hay lắm!

Lập tức sai Tôn Lễ dẫn binh đi, y kế mà làm. Một lát sai Vƣơng Song

tuần phòng các đƣờng nhỏ cho

nghiêm ngặt. Quách Hoài thì dẫn quân ra trông nom mặt Cơ Cốc, Nhai Đình chia giữ các nơi hiểm yếu.

Lại sai con Trƣơng Liêu là Trƣơng Hỗ làm tiên phong và sai con Nhạc Tiến là Nhạc Lâm làm phó tiên

phong, cùng giữ trại dầu, không cho ra đánh.

Khổng Minh ở trong trại Kỳ Sơn, mỗi ngày sai ngƣời ra khiêu chiến. Quân Ngụy giữ vững không ra.

Khổng Minh bàn với bọn Khƣơng Duy rằng:

- Quân Ngụy giữ mãi không ra thế này, hẳn là biết quân ta ít lƣơng. Nay đƣờng Trần Thƣơng không đi

đƣợc, còn các đƣờng nhỏ thì tải đi khó nhọc lắm. Ta tính lƣơng thảo quân ta hiện nay không đủ dùng

trong một tháng, làm thế nào bây giờ?

Đang trong khi bàn bạc chợt có tin quân Ngụy vận lƣơng ở Lũng Tây về, đi qua mé tây núi Kỳ Sơn này,

tƣớng vận lƣơng tên là Tôn Lễ.

Khổng Minh hỏi rằng:

- Ngƣời ấy thế nào?

Có ngƣời biết thƣa rằng:

- Ngƣời ấy trƣớc theo Ngụy chủ, ra săn ở núi Đại Thạch, bổng dƣng có một con hổ dữ, nhảy xổ đến trƣớc

xe vua. Hắn nhảy phắt xuống ngựa, rút gƣơm chém chết ngay con hổ ấy, rồi đƣợc phong làm thƣợng

tƣớng quân. Ấy là một tƣớng tâm phúc của Tào Chân.

Khổng Minh cƣời, nói:

[email protected]

1034

- Đó Ngụy tƣớng tính rằng ta khan lƣơng, cho nên dùng mẹo này đây. Trên xe chắc chứa toàn là củi khô

cỏû và đồ dẫn lửa. Ta thƣờng ngày hay dùng kế hỏa công, nó lại muốn múa rìu qua mắt thợ à? Nếu ta đến

cƣớp lƣơng, nó tất đến cƣớp trại ta. Nay ta nên dùng mẹo nó mà lừa nó mới đƣợc.

Bèn gọi Mã Đại đến dặn rằng:

- Ngƣời dẫn ba nghìn quân, đến hẳn chỗ quân Ngụy chứa lƣơng, nhƣng không nên vào trại, chỉ cần thuận

chiều gió mà phóng hỏa, giữ cho quân nó cƣớp trại ta.

Lại sai Mã Trung, Trƣơng Ngực mỗi ngƣời dẫn năm nghìn quân vây bọc mặt ngoài, để trong ngoài dồn

vào mà đánh.

Ba ngƣời vâng lệnh dẫn quân ra đi.

Lại gọi Quan Hƣng, Trƣơng Bào đến dặn rằng:

- Trại đầu quân Ngụy, tiếp liền con đƣờng ngã tƣ. Chiều hôm nay có ngọn lửa nổi lên, quân Ngụy tất đến

cƣớp trại ta. Hai ngƣời nên phục quân sẵn ở cạnh trại Ngụy, đợi quân nó đi khỏi thì ập vào ngay mà cƣớp

trại.

Lại dặn Ngô Ban, Ngô Ý rằng:

- Hai chúng ngƣơi mỗi

ngƣời dẫn một cánh quân phục kích ở ngoài trại, nếu quân Ngụy đến thì chặn

đƣờng về mà đánh.

Khổng Minh phân phát đâu đấy, ngồi cao trên núi Kỳ Sơn, đợi xem ra làm sao.

Quân Ngụy biết tin quân Thục muốn đến cƣớp lƣơng, vội vàng báo với Tôn Lễ. Lễ sai ngƣời phi với Tào

Chân. Chân lại sai ngƣời đến trại đầu dặn bảo Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm: Hễ trông tấy mé tây núi có ngọn

lửa bốc lên, thì dẫn quân đến cƣớp trại Thục. Hai ngƣời đƣợc lệnh, sai quân lên lầu cao chờ xem hiệu lửa.

Nói về Tôn Lễ phục quân ở cạnh núi, đợi quân Thục. Canh hai đêm ấy, Mã Đại dẫn ba nghìn quân, ngƣời

ngậm tăm, ngựa khóa miệng. Đến thẳng mé tây núi, Đại thấy xe lƣơng trùng điệp đi, dàn ra xung quanh

làm trại, trên xe có cắm cờ. Bấy giờ đang nổi gió đông nam, Đại sai quân đứng ở mặt nam trại phóng hỏa.

Xe đồ cháy sạch, lửa sáng rực trời. Tôn Lễ vội vàng kéo quân đến. Bỗng thấy trống, tù và rầm rĩ, rồi

Trƣơng Ngực, Mã Trung dẫn quân đổ ra vây bọc quân Ngụy vào giữa trận, Tôn Lễ kinh hoàng. Lại nghe

thấy tiếng reo nổi lên, Mã Đại dẫn quân từ chỗ lửa sáng đánh lại. Quân Ngụy bối rối. Gió càng to, lửa

cháy càng mạnh, quân Ngụy ngƣời ngựa tan tác, chết hại không biết bao nhiêu mà kể. Tôn Lễ xông pha

khói lửa, dẫn ít thƣơng binh chạy thoát.

Trƣơng Hổ ở trong trại, trông thấy ngọn lửa, mở tung cửa, cùng với Nhạc Lâm kéo đếùn cƣớp trại Thục.

Đến nơi không thấy một ngƣời nào, vội thu quân vềà thì Ngô Ban, Ngô Ý đổ ra chặn mất đƣờng. Hai

tƣớng thoát khỏi vòng vây, về đến trại nhà, thì trên thành tên bắn xuống nhƣ mƣa, té ra trại đã bị Quan

Hƣng, Trƣơng Bào cƣớp mất tự bao giờ.

Quân Ngụy chạy cả về trại Tào Chân. Vừa vào đến cửa, lại gặp ngay toán bại quân chạy đến, té ra Tôn

Lễ. Đôi bên cùng vào ra mắt Tào Chân, kể lại chuyện bị thua. Tào Chân sai giữ vững lấy trại lớn, từ đó

không ra đánh nữa.

Quân Thục đại thắng. Khổng Minh mật sai ngƣời dặn mẹo cho Ngụy Diên, một mặt sai nhổ trại rút quân

về.

[email protected]

1035

Dƣơng Nghi nói:

- Nay đã đại thắng, nên diệt hết nhuệ khí của quân Ngụy, can gì lại thu quân về?

Khổng Minh nói:

- Quân ta không có lƣơng, cốt phải đánh nhanh. Nay quân nó giữ vững không ra, quân ta sẽ khốn mất. Nó

tuy tạm thời chịu thua, nhƣng Trung Nguyên chắc có quân tiếp viện. Nếu nó đem binh kỵ chặn đƣờng

mang lƣơng của ta, bấy giờ ta muốn về cũng khó. Chi bằng nhân lúc nó mới thua, chƣa dám dòm ngó đến

quân mình, thừa cơ mà về ngay đi. Chỉ còn một mặt Ngụy Diên cự nhau với Vƣơng Song ở đƣờng Trần

Thƣơng là khó thoát. Nhƣng ta đã giao cho một kế chém Vƣơng Song, để quân Ngụy không dám đuổi

nữa. Nay nên cho hậu đội đi trƣớc sau đi.

Đêm hôm ấy, Khổng Minh chỉ để vài ngƣời ở lại đánh trống cầm canh còn bao nhiêu binh mã kéo về hết,

sáng ra còn trơ trại không.

Tào Chân ngồi trong trại, đang lo buồn vì thua trận, sực có Trƣơng Cáp dẫn quân đến. Cáp nói với Tào

Chân rằng:

- Tôi phụng chỉ vua, lại đây chịu

lệnh đô đốc sai khiến.

Chân hỏi:

- Khi ngƣơi đi có đến từ Trọng Đạt không?

Cáp nói:

- Trọng Đạt có dặn rằng: Nếu quân ta thắng, thì quân Thục chƣa dám đi vội, nếu quân ta thua, thì quân

Thục tất nhiên rút về ngay. Nay quân ta vừa thua xong đô đốc đã cho ngƣời đi dò xem tin tức quân Thục

ra làm sao chƣa?

Tào Chân bực tức vô ngần.

Ngụy Diên lĩnh mật kế của Khổng Minh, canh hai đêm hôm ấy thu quân về Hán Trung. Quân mật thám

báo tin với Vƣơng Song. Song dẫn binh cố sức đuổi theo. Đi đƣợc hơn hai chục dặm, dần dần đuổi kịp

quân Thục. Trông thấy cờ hiệu Ngụy Diên đi trƣớc, Song gọi to lên rằng:

- Ngụy Diên đừng chạy nữa!

Quân Thục cứ việc cắm đầu chạy. Song tế ngựa đuổi dấn lên. Bỗng quân Ngụy kêu lên rằng:

- Trại nhà ở ngoài thành bốc cháy, xin tƣớng quân về ngay kẻo mắc mẹo giặc.

Song vội vàng quay ngựa lại, quả nhiên thấy lửa sáng rực trời liền thu quân trở về. Khi qua một sƣờn núi,

bỗng có một ngƣời ở trong bụi cây nhảy xô ra, quát to lên rằng:

- Ngụy Diên ở đây!

Vƣơng Song giật nẩy mình chƣa kịp đề phòng bị Ngụy Diên chém chết, lăn quay xuống ngựa. Quân

Ngụy sợ có mai phục, chạy tản ra các phía. Diên chỉ có ba chục tên thủ hạ, từ từ kéo về Hán Trung.

Ngƣời sau có thơ khen rằng: [email protected]

1036

Khổng Minh kế diệu thắng Tôn Bàng

Rực sáng trời sao chiếu một phƣơng

Tiến thoái dùng binh thần cũng chịu,

Trần Thƣơng đƣờng hẻm chém Vƣơng Song

Nguyên là Ngụy Diên chịu kế của Khổng Minh, chỉ để ba chục tên kỵ binh, phục ở bên cạnh trại Vƣơng

Song, đợi hắn kéo quân đi thì phóng hỏa đốt trại rồi phục sẵn một chỗ, đợi hắn trở về bất thình lình xông

ra mà chém.

Ngụy Diên chém Vƣơng Song rồi, về Hán Trung ra mắt Khổng Minh, trao trả quân mã. Khổng Minh mở

đại yến, hội cả các tƣớng lại ăn mừng.

Trƣơng Cáp đuổi quân Thục không kịp, trở về trại. Chợt có Hác Chiêu sai ngƣời đến báo Vƣơng Song

chết trận, Tào Chân nghe tin thƣơng sót không biết ngần nào, lo lắng thành bệnh, rút về Lạc Dƣơng. Sai

Quách Hoài, Tôn Lễ, Trƣơng Cáp giữ các đạo Trƣờng An.

Nói về Ngô chủ Tôn Quyền, một hôm đang buổi chầu, có ngƣời về báo Thục thừa tƣớng đem quân đánh

Ngụy hai lần, bên Ngụy hao binh tổn tƣớng rất nhiều. Các quan đƣợc tin ấy, cùng khuyên Ngô vƣơng cất

quân sang đánh Trung Nguyên.

Quyền ngần ngại chƣa quyết.

Trƣơng Chiêu tâu rằng:

- Gần đây trên núi Đông sơn ở Võ Xƣơng có phƣợng hoàng ra, dƣới sông đại giang, rồng vàng nhiều lần

xuất hiện. Chúa công đức sánh với Đƣờng Ngu, công tầng Văn Võ, nên ngôi Hoàng Đế, rồi sẽ cất quân.

Các quan cùng nói:

- Lời Tử Bố chí phải!

Quần thần bèn kén ngày bính dần, tháng tƣ, mùa hạ, đắp đàn ở mé nam quận Võ Xƣơng, mời Tôn Quyền

lên đàn, lên ngôi Hoàng Đế, cải niên hiệu Hoàng Đếthứ tám, đặt tên Thụy cha là Tôn Kiên làm võ liệt

Hoàng Đế, mẹ là Ngô thị làm Võ liệt Hoàng hậu, anh là Tôn Sách làm Trƣơng Sa hoàng vƣơng, lập con

là Tôn Đăng làm hoàng thái tử, sai con cả Gia Cát Cẩn là Gia Cát Khác làm thái tử tả phụ, con thứ

Trƣơng Chiêu là Trƣơng Hƣu làm thái tử hữu bật.

Gia Cát Khác, tự là Nguyên Tốn, mình dài bảy thƣớc, rất thông minh, ứng đối cực giỏi. Tôn Quyền yêu

lắm. Khi mới lên sáu tuổi, nhân có tiệc yến, Khác theo cha vào dự tiệc. Quyền thấy Gia Cát Cẩn mặt dài,

bèn sai ngƣời dắt một con lừa đến, lấy bút phấn viết vào mặt lừa rằng: "Gia Cát Tử Du". Mọi ngƣời thấy

vậy cƣời ầm cả lên. Khác vội vàng lấy bút viết thêm hai chữ nữa xuống dƣới, thành ra sáu chữ: "Gia Cát

Tử Du chi lƣ. Cả đám ngồi ai cũng ngạc nhiên, phục tài Khác lắm.

Quyền càng mừng thƣởng ngay cho Khác con lừa ấy.

Một bữa, Quyền hội các quan lại ăn yến, sai Khác bƣng chén mời rƣợu các quan. Mời đến Trƣơng Chiêu,

Chiêu không uống, bảo làm thế không phải là phép dƣỡng lão. Quyền bảo Khác rằng.

- Mày có mời thế nào cho Tử Bố uống đƣợc không?

Khác vâng lời, nói với Trƣơng Chiêu rằng: [email protected]

1037

- Ngày xƣa ông Khƣơng thƣợng phụ, tuổi đã chín mƣơi, còn cầm cờ mao, cắp lƣỡi việt đi đánh giặc, chƣa

cho là già. Nay tiên sinh khi lâm chuyện thì lui lại sau, lúc uống rƣợu thì ngồi lên trƣớc, sao còn trách

rằng không hợp phép dƣỡng lão?

Trƣơng Chiêu cứng lƣỡi, không đối đáp lại đƣợc, phải gƣợng uống cạn chén rƣợu ấy.

Bởi thế, Tôn Quyền yêu mến, mới cho vào giúp thái tử. Trƣơng Chiêu ngồi ở trên hàng tam công, cho nên

con cũng đƣợc làm thái tử hữu bật.

Tôn Quyền cất Cố Ung lên làm thừa tƣớng, Lục Tốn làm thƣợng tƣớng quân, sai giúp thái tử giữ Võ

Xƣơng.

Quyền trở về Kiến Nghiệp, hội quân thần bàn kế đánh Ngụy.

Trƣơng Chiêu tâu rằng:

- Bệ hạ mới lên ngôi báu, chƣa nên động binh, hãy sửa việc văn mà xếp việc võ lại, mở thêm nhà học, để

yên bụng dân, sai sứ vào Xuyên, thông hiếu với Thục, dần dần sẽ toan việc khác.

Quyền nghe lời, sai sứ vào Xuyên thông hiếu. Sứ giả ra mắt hậu chủ, tâu việc Tôn Quyền lên ngôi. Hậu

chủ bàn với quần thần. Ai nấy đều chi Tôn Quyền là chiếm ngôi xƣng đế, nên tuyệt tình hòa hiếu đi thôi.

Tƣởng Uyển nói:

- Việc này nên cho hỏi thừa tƣớng, xem xử trí ra sao.

Hậu chủ sai ngƣời đến Hán Trung hỏi Khổng Minh.

Khổng Minh nói:

- Nên sai ngƣời đem lễ vật sang mừng vua Ngô, và xin sai Lục Tốn cất sang đánh Ngụy. Ngụy tất sai Tƣ

Mã Ý ra cự. Nếu Tƣ Mã Ý chống nhau với Đông Ngô, ta thừa cơ lại ra Kỳ Sơn lần nữa, thì Trƣờng An có

thể đồ đƣợc.

Hậu chủ nghe lời, sai thái úy Trần Chấn đem ngựa tốt, đai ngọc, vàng, hạt châu, bảo bối sang mừng Đông

Ngô. Trần Chấn ra mắt Tôn Quyền, dâng trình quốc thƣ. Quyền mừng rỡ, mở tiệc khoản đãi, rồi cho về

Thục.

Tôn Quyền triệu Lục Tốn vào, thuật chuyện Thục hẹn cất quân sang đánh Ngụy.

Tốn nói:

- Đấy là Gia Cát Lƣợng sợ Tƣ Mã Ý, cho nên bày ra mẹo ấy. Ta đã đồng tình, thì cũng phải nghe thôi.

Nay hãy nên làm giả ra dáng cất quân, để tiếp ứng cho Tây Thục, nhƣng không tiến binh vội, đợi khi nào

Khổng Minh đánh Ngụy thật gấp, ta sẽ thừa cơ vào lấy Trung Nguyên là hơn.

Tôn Quyền nghe lời, truyền lệnh sai các xứ Kinh Tƣơng rèn tập quân mã sẵn sàng, chọn ngày cất quân đi.

Trần Chấn về Hán Trung, báo tin với Khổng Minh. Khổng Minh còn lo đƣờng Trần Thƣơng khó tiến, bèn

sai ngƣời đi thám xem làm sao. Ngƣời đi thám về báo rằng: Hác Chiêu giữ thành Trần Thƣơng hiện đang

bị bệnh nặng. Khổng Minh mừng, nói: [email protected]

1038

- Việc ta chắc xong!

Liền gọi Ngụy Diên, Khƣơng Duy đến dặn rằng:

- Hai chúng ngƣơi, mỗi ngƣời lĩnh năm nghìn quân, phải đi cho kịp đến Trần Thƣơng hễ trông thấy có

ngọn lửa cháy thì ra sức mà đánh thành.

Hai ngƣời không hiểu ý, hỏi rằng:

- Đến hôm nào nên cất quân đi?

Khổng Minh nói:

- Hạn cho các ngƣơi ba ngày thì phải thu xếp xong, không cần vào từ ta, cứ việc lên đƣờng!

Hai ngƣời vâng mệnh trở ra.

Lại gọi Quan Hƣng, Trƣơng Bào đến, ghé tai dặn nhỏ mấy câu. Hai ngƣơi lĩnh mật kế đi ngay.

Quách Hoài nghe tin Hác Chiêu bịnh nặng, bàn với Trƣơng Cáp rằng:

- Hác Chiêu bệnh nặng ngƣơi nên đến thay thế cho hắn mà giữ thành Ta sẽ tả biểu tâu về triều đình, khắc

có định đoạt.

Trƣơng Cáp dẫn ba nghìn quân lại thay cho Hác Chiêu. Bấy giờ Chiêu đang mệt lắm; đêm ấy đang nằm

rên rỉ trong giƣờng, chợt có tin báo quân Thục đã kéo đến nơi. Chiêu vội vàng sai ngƣời lên mặt thành

canh giữ, thì đã thấy trên các cửa thành có lửa cháy, quân sĩ xốn xáo. Chiêu kinh khiếp quá mà chết. Quân

Thục kéo ùa vào.

Ngụy Diên, Khƣơng Duy dẫn quân đến dƣới thành trông lên không thấy một lá cờ nào mà cũng không

thấy trống cầm canh. Hai ngƣời hồ nghi, không dám đánh thành. Bỗng một tiếng nổ, tinh kỳ bốn mặt

dựng đều cả lên một lƣợt rồi thấy một ngƣời gọi to lên rằng:

- Hai chúng ngƣơi sao đến chậm thế?

Hai tƣớng trông lên, té ra Khổng Minh, vội vàng xuống ngựa lạy, mà nói rằng:

- Mẹo thừa tƣớng rất thần kỳ!

Khổng Minh sai mở cửa thành cho vào, rồi bảo rằng:

- Ta nghe tin Hác Chiêu ốm nặng, hẹn các ngƣơi trong ba ngày cất quân đến lấy thành, đó là cho yên

bụng chúng mà thôi. Chính thì ta sai Quan Hƣng, Trƣơng Bào giả tiếng điểm quân, ra luôn ngay Hán

Trung. Ta cũng náu ở trong đội quân ấy, khuya sớm đi gấp đƣờng đến tắt dƣới thành, để cho giặc đốt lửa

ở các cửa thành, hò reo giúp oai, khiến quân Ngụy kinh động. Binh không có chủ tƣớng, nên dễ vỡ, ta

thừa cơ lấy thành dễ nhƣ chơi. Binh pháp có nói: "Đến bất thình lình, đánh lúc không phòng bị", là thế.

Ngụy Diên, Khƣơng Duy phục là mẹo cao.

Khổng Minh thƣơng Hác Chiêu là ngƣời trung, cho vợ con đem linh cửu về Ngụy, để tỏ lòng trung thành

của hắn.

[email protected]

1039

Khổng Minh bảo Ngụy Diên, Khƣơng Duy rằng:

- Hai ngƣơi chớ cởi áo giáp vội, hãy dẫn quân ra cƣớp lấy thành Tản Quan đã. Quân giữ ải thấy Quân ta

đến, tất phải bỏ chạy. Nếu chậm chạp, có quân cứu đến thì khó lòng lấy đƣợc nữa.

Hai tƣớng vâng lệnh, đến Tản Quan, quân giữ ải quả nhiên rút chạy. Hai tƣớng lên ải, vừa toan cởi áo

giáp, thì đã thấy ngoài ải bụi bay mù mịt, quân Ngụy đƣơng kéo tới nơi.

Hai tƣớng nói với nhau rằng:

- Thừa tƣớng thực tính kế nhƣ thần, không biết đâu mà lƣờng trƣớc đƣợc!

Nói đoạn, lên lầu đứng xem, té ra Ngụy tƣớng Trƣơng Cáp. Hai ngƣời mới chia quân ra giữ các mặt.

Trƣơng Cáp thấy quân Thục giữ mất đƣờng hẻm rồi bèn rút quân về. Ngụy Diên đuổi đánh một trận, quân

Ngụy chết rất nhiều. Trƣơng Cáp dẫn bại quân đi mất.

Ngụy Diên trở về ải, sai ngƣời báo tin với Khổng Minh. Khổng Minh bây giờ đã dẫn binh ra Tà Cốc, lấy

quận Kiến Oai, quân Thục lục tục tiến đến. Hậu chủ lại sai đại tƣớng Trần Thức ra giúp, bởi thế Khổng

Minh lại dẫn quân ra Kỳ Sơn hạ trại.

Khổng Minh hội các tƣớng ra bàn rằng:

- Ta hai phen ra Kỳ Sơn, chƣa bận nào đƣợc lợi. Nay lại đến đây, ta đồ rằng tên Ngụy vẫn y theo chiến

trƣờng lần trƣớc, mà chống nhau với ta, giữ vững hai xứ Ung, My. Ta coi hai quận Âm Bình, Võ Đô, tiếp

giáp với nƣớc ta, nếu lấy đƣợc hai thành ấy, cũng chia bớt đƣợc thế lực quân Ngụy. Có ai dám ra đánh lấy

hai xứ ấy không?

Khƣơng Duy xin đi, Vƣơng Bình cũng xin đi. Khổng Minh mừng lắm, sai Vƣơng Bình dẫn một vạn quân

đánh lấy Võ Đô. Hai ngƣời vâng lệnh đi ngay.

Lại nói Trƣơng Cáp, về đến Trƣờng An ra mắt Quách Hoài, Tôn Lễ, trình rằng:

- Nay thằng Trần Thƣơng đã mất, Hác Chiêu đã chết, Tản Quan cũng bị quân Thục cƣớp mất. Khổng

Minh lại ra Kỳ Sơn, chia đƣờng tiến binh.

Quách Hoài giật mình, nói:

- Nếu thế thì Khổng Minh lại lấy hai thành Ung, My của Trƣờng An.

Bèn một mặt để Trƣơng Cáp ở lại giữ Trƣờng An, Tôn Lễ ra giữ Ung Thành còn mình ra giữ My Thành,

một mặt dâng biểu về Lạc Dƣơng cấp báo.

Ngụy chủ đƣợc tin ấy, sợ hãi lắm. Lại có Mãn Sủng dâng biểu về tâu rằng:

- Tôn Quyền ở Đông Ngô, tiếm xứng đế hiệu, thông hiếu với Thục. Nay Lục Tốn rèn luyện binh mã ở Võ

Xƣơng, chỉ nay tất vào cƣớp nƣớc Trƣờng An.

Tào Tuấn nghe tin hai nơi nguy cấp, lo cuống cả ngƣời lại, không biết nghĩ thế nào. Bấy giờ Tào Chân

ốm chƣa khỏi, lập tức triệu Tƣ Mã Ý vào bàn bạc.

Ý tâu rằng: [email protected]

1040

- Cứ ý tôi xem ra, thì Đông Ngô quyết không cất quân.

- Sao ngƣơi biết?

- Tôi xét Khổng Minh vẫn có ý báo thù trận Hào Đình, không phải là không có ý đánh Ngô, chỉ còn e

Trung Nguyên ta thừa cơ đến đánh, cho nên tạm hòa với Ngô đó mà thôi. Lục Tốn cũng biết ý nhƣ thế,

cho nên giả làm ra dáng cất quân ra ứng phó, nhƣng kỳ thực là ngồi đó mà xem kẻ đƣợc ngƣời thua, chứ

không có bụng nào giúp Thục đâu. Bệ hạ chỉ nên giữ mặt Tây Thục, không phải phòng đến Ngô làm gì!

Tuấn nói:

- Ngƣơi thực là cao kiến lắm!

Bèn phong cho Tƣ Mã Ý làm đại đô đốc, thống lĩnh tất cả binh mã các đạo Lũng Tây. Và sai cận thần đến

lấy ấn của Tào Chân để phong cho Tƣ Mã Ý.

Ý tâu rằng:

- Tôi xin đi lấy cũng đƣợc.

Liền từ vua, đến phủ Tào Chân, hỏi thăm qua loa một vài câu, rồi nói rằng:

- Đông Ngô, Tây Thục hai nơi họp binh vào cƣớp nƣớc ta. Nay Khổng Minh đã ra Kỳ Sơn, đô đốc biết tin

ấy chƣa?

Chân giật mình, nói:

- Ngƣời nhà thấy tôi bệnh nặng, không nói cho tôi đƣợc biết. Vậy nhà nƣớc có việc nguy cấp nhƣ thế, sao

không cử Trọng Đạt lên làm đô đốc, để ra đánh Thục ngay đi?

Ý nói:

- Tôi tài ngu trí thiển, không xứng đƣợc chức ấy.

Chân gọi đầy tớ bảo rằng:

- Đem ấn lại đây để giao cho Trọng Đạt!

Ý nói:

- Đô đốc khoan tâm, tôi xin giúp đỡ đô đốc một tay, nhƣng quyết không dám lĩnh ấn.

Chân nhảy choảng dậy, nói:

- Nếu Trọng Đạt không nhận việc này thì Trung Nguyên nguy mất! Ta phải gƣợng đến ra mắt thiên tử mà

bầu cử cho ông mới đƣợc.

- Thiên tử cũng đã có ấn mệnh, nhƣng tôi không dám nhận đấy thôi.

Chân mừng, nói:

[email protected]

1041

- Trọng Đạt lĩnh chức nhiệm này, tất đuổi đƣợc quân Thục.

Ý thấy Tào Chân hai ba lần thực bụng nhƣờng ấn, bấy giờ mới chịu nhận. Rồi vào từ Ngụy chủ, dẫn quân

đến Trƣờng An, chống nhau với Khổng Minh.

Ấy là:

Án cũ đã thay quyền tƣớng mới,

Giặc ngoài chỉ có mặt tây sang.

Chƣa biết đƣợc thua thế nào, xem đến hồi sau phân giải.

[email protected]

1042

HỒI 99

Gia Cát Lượng cả phá quân Ngụy;

Tư Mã Ý vào cướp Tây Xuyên

Năm Kiến Hƣng nhà Thục Hán thứ bảy, tháng tƣ, mùa hạ, Khổng Minh đóng quân ở Kỳ Sơn, chia làm ba

trại, đợi quân Ngụy. Tƣ Mã Ý dẫn binh đến Trƣờng An, Trƣơng Cáp ra tiếp vào, thuật lại chuyện trƣớc. Ý

sai Cáp làm tiên phong, Đái Lăng làm phó tƣớng, dẫn mƣời vạn quân đến mé sông Vị Thủy hạ trại.

Quách Hoài, Tôn Lễ vào ra mắt Tƣ Mã Ý. Ý hỏi rằng:

- Các ngƣơi đã đánh nhau với quân Thục trận nào chƣa?

Hai ngƣời thƣa rằng:

- Chƣa đánh trận nào.

Ý nói:

- Quân Thục từ xa đến đây. Lợi về đánh nhanh. Nay họ không đánh, chắc là có mẹo gì đây. Các mặt Lũng

Tây, đã có tin tức gì chƣa?

Hoài nói:

- Bẩm đã có quân mật thám đi dò, biết đƣợc các quận ngày đêm phòng giữ, mƣời phần cẩn thận, không có

việc gì. Chỉ có hai xứ Võ Đô, Âm Bình chƣa thấy về báo.

Ý nói:

- Để ta sai ngƣời hẹn với Khổng Minh quyết chiến ở đây. Hai chúng ngƣơi kíp lẻn ra con đƣờng nhỏ, cứu

viện hai quân ấy, rồi đánh chẹn mé sau quân Thục, nhƣ thế quân giặc tự khắc rối loạn.

Hai ngƣời vâng kế, dẫn năm nghìn quân đi đƣờng tắt ra cứu hai quân. Dọc đƣờng Quách Hoài nói chuyện

với Tôn Lễ rằng:

- Trọng Đạt sánh với Khổng Minh nhƣ thế nào?

Lễ nói:

- Khổng Minh hơn Trọng Đạt nhiều lắm!

Hoài nói:

Khổng Minh tuy giỏi hơn, nhƣng một mẹo này cũng tỏ thấy tài của Trọng Đạt hơn ngƣời. Nếu quân Thục

đang đánh, chúng ta tự mặt sau kéo đến, thì chẳng bối rối lắm ƣ?

Đang nói chuyện, tiểu mã chạy lại báo rằng:

- Quận Âm Bình đã bị Vƣơng Bình đánh tan, mà quận Võ Đô cũng bị Khƣơng Duy phá mất rồi. Quân

Thục đóng ở gần đây.

Lễ nói:

- Quân Thục đã phá đƣợc thành trì rồi, làm sao lại còn dàn quân ở ngoài, tất có mƣu mẹo gì đây, ta phải [email protected]

1043

rút quân về cho mau.

Quách Hoài nghe lời, sắp sửa thu quân, bỗng một tiếng pháo hiệu nổ rầm trời, rồi mé sau có một toán

quân đổ ra, cờ hiệu Gia Cát Lƣợng. Khổng Minh ngồi chĩnh chện trên xe, Quan Hƣng, Trƣơng Bào đi

kèm tả hữu.

Tôn, Quách hai ngƣời trông thấy thất kinh.

Khổng Minh cƣời, bảo rằng:

- Quách Hoài, Tôn Lễ đừng chạy nữa, mẹo của Tƣ Mã Ý làm thế nào lừa đƣợc ta? Ý mỗi ngày sai ngƣời

ở trƣớc trại khiêu chiến, mà sai chúng mày đánh tập hậu quân ta. Võ Đô, Âm Bình ta đã lấy đƣợc rồi, hai

chúng mày sao không hàng đi cho sớm, còn muốn quyết chiến với ta hay sao?

Hai ngƣời kinh hoảng. Bỗng lại nghe tiếng reo ầm ĩ, té ra Vƣơng Bình, Khƣơng Duy từ mặt sau đánh lại,

Hƣng, Bào hai tƣớng cũng từ mặt trƣớc đổ đến. Quân Ngụy thua to. Tôn, Quách, hai ngƣời phải bỏ ngựa

trèo qua núi mà trốn. Trƣơng Bào trông thấy giục ngựa đuổi theo, không ngờ ngựa vấp phải tảng đá, cả

ngƣời lẫn ngựa ngã lăn xuống khe núi. Quân sĩ vội vã xuống cứu, thì đầu Trƣơng Bào đã toạc ra rồi.

Khổng Minh vội sai ngƣời đƣa Bào về Thành Đô dƣỡng bệnh.

Quách, Tôn hai ngƣời chạy thoát, về trại ra mắt Tƣ Mã Ý, thuật lại từ đầu.

Ý nói:

- Đó không phải lỗi tại các ngƣơi, chỉ vì Khổng Minh khôn ngoan hơn ta đó thôi! Hai ngƣơi lại nên giữ

chắc lấy các thành Ung, My, chớ có ra đánh. Ta khắc có mẹo đuổi đƣợc giặc.

Hai ngƣời lạy từ, trở ra.

Ý gọi Trƣơng Cáp, Đái Lăng đến dặn rằng:

- Nay Khổng Minh mới lấy đƣợc Võ Đô, Âm Bình, tất phải ra đó phủ dụ trăm họ, không có ở trong trại

này. Hai chúng bay, mỗi ngƣời dẫn một trăm vạn tinh binh, lẻn ra mé sau trại Thục ráng sức mà đánh. Ta

dẫn quân dàn trận sẵn ở mé trƣớc, đợi khi nào quân Thục náo loạn sẽ tràn quân sang đánh thốc vào, chắc

là phá đƣợc trại Thục. Nếu ta chiếm đƣợc địa thế chỗ ấy, thì phá giặc cũng chẳng khó gì nữa!

Hai ngƣời nhận kế dẫn quân đi. Đái Lăng đi mé tả, Trƣơng Cáp di mé hữu, lẻn theo đƣờng tắt. Sang canh

ba ra con đƣờng lớn, hai bên gặp nhau, hội làm một cánh, kéo đến mé sau trại Thục. Đi chƣa đƣợc ba

mƣơi dặm, tiền quân bỗng dừng lại không tiến. Trƣơng, Đái hai ngƣời tế ngựa lên xem thì chỉ thấy có vài

trăm cổ xe chặn ngang đƣờng đi.

Cáp nói:

- Đây tất có phòng bị rồi, ta nên trở về cho xong. Hai tƣớng vừa sắp thu quân về, thì đã thấy lửa trên núi

cháy sáng rực cả lên, trống tù và om ả, rồi quân Thục bốn mặt đỗ ra, vây kín hai tƣớng vào giữa.

Khổng Minh ở trên núi Kỳ Sơn, gọi to lên rằng:

- Trƣơng Cáp, Đái Lăng, nghe ta bảo đây này! Tƣ Mã Ý đồ rằng ta ra Võ Đô, Âm Bình dụ dân, cho nên

sai chúng bay đến cƣớp trại có phải không? Hai chúng bay là tƣớng nhỏ nhặt, ta không thèm giết, nên

xuống ngựa hàng đi cho mau.

[email protected]

1044

Trƣơng Cáp nỗi giận, mắng rằng:

- Mày là một tên quê mùa xâm phạm vào nƣớc ta, sao dám khoác lác làm vậy? Nếu ta tóm đƣợc mày thì

ta xả ra làm muôn mảnh!

Nói đoạn quất ngựa leo lên. Trên núi tên đạn bắn xuống nhƣ mƣa. Cáp không sao lên đƣợc, mới tế ngựa

múa thƣơng, đánh thốc ra ngoài vòng vây, không ai đƣơng nổi. Quân Thục còn vây đƣợc Đái Lăng,

Trƣơng Cáp lại xông vào, đánh cứu cho Đái Lăng ra nốt.

Khổng Minh ngồi trên núi thấy Trƣơng Cáp ra vào, xông pha trong đám vạn quân, tinh thần mạnh mẽ,

bàn bảo với tả hữu rằng:

- Ta nghe khi xƣa Trƣơng Dực đánh với Trƣơng Cáp dữ lắm ai trông thấy cũng rùng mình, nay mới biết

là thực. Nếu để ngƣời này, tất làm vạ cho nƣớc Thục, phải liệu trừ đi mới xong!

Liền thu quân về trại.

Tƣ Mã Ý dẫn quân ra dàn trận sẵn chỉ đợi quân Thục bối rối, thì xông vào. Một lát thấy Trƣơng Cáp, Đái

Lăng lật đật chạy về, kêu rằng:

Khổng Minh phòng bị trƣớc cả, nên chúng tôi bị thua to trở về.

Ý giật mình, nói:

- Khổng Minh thực là thần nhân, thà là ta lui về cho xong.

Lập tức truyền lệnh rút quân về trại, giữ vững không dám ra nữa.

Khổng Minh thấy trận ấy đƣợc to, bắt đƣợc ngựa và đồ khí giới không biết bao nhiêu mà kể, bèn thu quân

về trại. Mỗi ngày Khổng Minh sai Ngụy Diên ra khiêu chiến, quân Ngụy nhất định không ra. Một chập

luôn nửa tháng, hai bên không đánh nhau một trận nào.

Khổng Minh đang ngồi trong trƣớng nghĩ ngợi, chợt có Phí Vĩ mang chiếu thƣ của thiên tử đến. Khổng

Minh ra tiếp vào trại, đốt hƣơng bái mạng, tuyên đọc tờ chiếu.

Chiếu rằng:

"Việc ở Nhai Đình lỗi tại Mã Tốc, mà ngƣời nhận làm lỗi của mình, tự ức mình quá trẫm ngại trái ý

ngƣơi, nên phải chiều lòng một chút, nhƣng từ năm trƣớc cất quân ra,

chém đƣợc Vƣơng Song, năm nay

ra đánh, Quách Hoài phải trốn, rợ Khƣơng phải hàng, lấy lại đƣợc hai quận, oai trấn đƣợc kẻ hung bạo,

công huân rõ ràng. Hiện nay thiên hạ còn tao nhiễu, kẽ gian ác đầu sỏ chƣa trừ xong. Ngƣơi đảm đang

việc lớn nhà nƣớc, nếu để biếm chức mãi, thì sao cho rõ đƣợc công to? Nay phục chức thừa tƣớng cho

ngƣơi, ngƣơi chớ từ chối".

Khổng Minh nghe chiếu xong, bảo với Phí Vĩ rằng:

Việc nƣớc chƣa xong, ta sao dám nhận chức thừa tƣớng vội.

Vĩ nói rằng:

- Thừa tƣớng ví bằng không nhận, thì trái mất ý thiên tử, và làm nản cả bụng tƣớng sĩ. Xin Thừa tƣớng

hãy tạm nhận đi cho.

[email protected]

1045

Khổng Minh bấy giờ mới chịu nhận. Vĩ từ trở về.

Khổng Minh thấy Tƣ Mã Ý mãi không ra, nghĩ đƣợc một kế, truyền lệnh cho các xứ nhổ trại rút lui. Có

mật thám báo tin ấy với Tƣ Mã Ý.

Ý nói:

- Khổng Minh tất có mƣu gì đây, chớ nên khinh động.

Trƣơng Cáp nói:

- Đây tất là hết lƣơng phải về, sao lại không đuổi theo?

Ý nói:

- Ta tính bên Thục năm ngoái đƣợc mùa to, năm nay lúa chiêm mới chín, lƣơng thảo phong túc, dù vận

chuyển khó nhọc, cũng đủ chi đƣợc nửa năm, sao hắn đã chịu lui? Hắn thấy ta luôn mấy hôm không ra

đánh, cho nên làm thế để dử đấy thôi, nên cho ngƣời đi do thám xem sao.

Quân đi thám về báo rằng:

- Khổng Minh hạ trại cách đây ba mƣơi dặm.

Ý nói:

- Ta chắc Khổng Minh không phải rút chạy đâu. Hãy giữ vững trại nhà, chớ nên khinh tiến.

Đƣợc mƣơi hôm nữa, tuyệt không có tin tức gì, mà không thấy quân Thục đến khiêu chiến. Ý lại cho

ngƣời đi dò, ngƣời ấy về báo rằng:

- Quân Thục đã nhổ trại đi rồi!

Ý không tin, thay mặc áo lính, đi lẫn vào trong quân, lại xem binh tình ra sao, thì thấy quân Thục lại rút

về ba mƣơi dặm nữa.

Ý về trại bao với Trƣơng Cáp rằng:

- Đây là mẹo Khổng Minh, không nên đuổi theo.

Ý ở lại mƣơi hôm nữa, ngƣời đi do thám về báo rằng:

- Quân Thục lại rút quân ba mƣơi dặm nữa hạ trại.

Cáp nói:

- Khổng Minh dùng mẹo hoãn binh, dần dần rút về Hán Trung, đô đốc còn ngờ gì nữa, không đuổi mà

đánh ngay đi? Tôi xin quyết chiến một trận.

Ý nói:

- Khổng Minh lắm quỷ kế lắm. Nếu xảy ra sự gì, thì mất cả nhuệ khí quân ta, không nên khinh tiến.

[email protected]

1046

Cáp nói:

- Tôi xin đi, nếu thua, xin chịu quân lệnh.

Ý nói:

- Ngƣơi có muốn đi, nên chia quân làm hai cánh, ngƣơi dẫn một cánh đi trƣớc, phải ra sức liều chết mà

đánh, ta theo sau, nay cho quân nghỉ ngơi, để hôm sau có sức mà đánh.

Hôm sau Trƣơng Cáp, Đái Lăng dẫn vài mƣơi viên phó tƣớng, và ba vạn tinh binh hùng hổ kéo đi, đến

nửa đƣờng, hạ trại nghỉ ngơi. Tƣ Mã Ý để nhiều quân mã ở nhà giữ trại, chỉ đem năm nghìn tinh binh đi

tiếp ứng.

Khổng Minh cho ngƣời đi thám, biết đƣợc quân Ngụy đến nửa đƣờng rồi, gọi các tƣớng đến bàn bạc

rằng:

- Ngày mai quân Ngụy đuổi theo, tất nhiên liều chết mà đánh. Ta muốn dùng quân phục chặn đƣờng sau,

các ngƣơi gắng sức, một ngƣời đƣơng nổi muôn ngƣời mới đƣợc. Nhƣng phi tƣớng trí dũng, thì không

kham nổi việc này.

Nói đoạn, liếc mắt nhìn Ngụy Diên. Diên cúi đầu không nói gì cả.

Vƣơng Bình bƣớc ra thƣa rằng:

- Tôi xin nhận việc ấy.

Khổng Minh nói:

- Nếu để lỡ việc thì làm sao?

Bình nói:

- Xin chịu quân lệnh.

Khổng Minh nói:

- Vƣơng Bình chịu bỏ mình vì nƣớc, xông pha mũi tên hòn đạn, thực là trung thần! Tuy vậy, quân Ngụy

chia làm hai cánh trƣớc sau tới đánh, che quân phục ta ở giữa. Bình tuy có trí dũng, chỉ đƣơng đƣợc một

đầu, chớ không chia ra làm hai mà đƣơng cả đƣợc, phải có một tƣớng nữa đi mới xong. Chỉ hiếm vì trong

quân không ai chịu liều mình mà đi cho.

Nói vừa dứt lời, Trƣơng Dực bƣớc ra thƣa rằng:

- Tôi xin đi!

Khổng Minh nói:

- Trƣơng Cáp là danh tƣớng nƣớc Ngụy, có sức khỏe địch nổi muôn ngƣời. Ngƣơi không phải là địch thủ.

Dực nói:

[email protected]

1047

- Nếu có thua, tôi xin nộp đầu ở dƣới trƣớng!

Khổng Minh nói:

- Có phải ngƣơi muốn đi, nên cùng với Vƣơng Bình, mỗi ngƣời dẫn một vạn tinh binh, phục ở trong hang

núi. Đợi khi quân Ngụy đuổi kịp, mặc cho nó đi khỏi, rồi các ngƣơi đổ quân ra đuổi theo mà đánh. Nếu có

Tƣ Mã Ý đi sau đánh đến, thì các ngƣơi chia binh ra làm hai ngả, Trƣơng Dực dẫn một nửa chặn mặt sau.

Vƣơng Bình dẫn một nửa chặn mặt sau mà đánh. Ta sẽ có mẹo khác giúp cho.

Hai ngƣời nhận mẹo dẫn quân đi.

Khổng Minh lại gọi Khƣơng Duy, Liêu Hóa đến dặn rằng:

- Cho hai ngƣơi một cái túi gấm này, nên đem ba nghìn tinh binh phục sẵn ở trên núi mé trƣớc. Khi thấy

quân Ngụy vây Vƣơng Bình, Trƣơng Dực nguy cấp lắm thì mới tất cứu, mà mở luôn cái túi này ra xem,

khắc có mẹo giải nguy.

Hai ngƣời vâng lệnh dẫn quân đi.

Lại gọi Ngô Ban, Ngô Ý, Mã Trung, Trƣơng Dực đến dặn rằng:

- Ngày mai quân Ngụy kéo đến, sức nó đang hăng không nên đánh vội. Các ngƣơi hãy vừa đánh vừa

chạy, đợi lúc nào Quan Hƣng đến xông trận, các ngƣơi sẽ quay quân lại mà đánh. Ta khắc có binh tiếp

ứng sau.

Bốn tƣớng vâng lệnh.

Lại gọi Quan Hƣng đến dặn rằng:

- Ngƣơi dẫn năm nghìn tinh binh, phục ở trong hang núi hễ thấy lúc nào trên đỉnh núi phất lá cờ đỏ thì

kéo quân ra mà đánh.

Quan Hƣng lĩnh kế, kéo quân đi.

Đây nói Trƣơng Cáp, Đái Lăng dẫn binh kéo đến nhƣ vũ nhƣ bão. Mã Trung, Trƣơng Dực, Ngô Ý, Ngô

Ban bốn tƣớng đón đánh. Trƣơng Cáp thúc quân tràn vào, quân Thục vừa đánh vừa chạy, quân Ngụy đuổi

theo hơn hai chục dặm. Bấy giờ trời đang tháng sáu, nóng nực khó chịu, ngƣời ngựa mồ hôi nhƣ tắm.

Đuổi đƣợc ngoài năm mƣơi dặm, quân Ngụy mệt nhoài cả ngƣời ra, Khổng Minh ở trên núi phất lá cờ đỏ,

Quan Hƣng kéo quân đổ ra, bọn Mã Trung bốn tƣớng cùng quay cả lại đánh. Trƣơng Cáp, Đái Lăng nhất

định liều chết chống cự không lui. Bỗng có tiếng reo nổi lên ầm ầm, hai cánh quân của Vƣơng Bình,

Trƣơng Dực ập lại, ra sức đuổi đánh, chặn hẳn mặt sau.

Cáp lớn tiếng bảo các tƣớng rằng:

- Quân ta đã đến chỗ này, không liều chết mà đánh, còn đợi đến bao giờ?

Quân Ngụy hăng hái lăn xả vào, nhƣng cũng không sao ra đƣợc. Chợt ở mé sau trố ng đánh tù và kêu vang

trời, Tƣ Mã Ý dẫn tinh binh kéo đến, Ý trỏ bảo các tƣớng vây bọc lấy Vƣơng Bình, Trƣơng Dực vào giữa

trận.

Trƣơng Dực kêu to lên rằng:

[email protected]

1048

- Thừa tƣớng thực là thần, mẹo mực đã định đâu đấy cả rồi, chúng ta cứ việc cố chết mà đánh đi thôi.

Liền chia quân làm hai đƣờng, Vƣơng Bình dẫn một nửa chặn đánh Trƣơng Cáp, Đái Lăng, Trƣơng Dực

dẫn một nửa ra đánh Tƣ Mã Ý. Hai đầu giáp chiến, tiếng reo vang động trời đất. Khƣơng Duy, Liêu Hóa

ở trên núi thấy quân Ngụy thế to lắm, mà quân Thục đã dần dần hơi núng. Hai ngƣời bèn mở túi gấm ra

sao, trong có nói rằng: "Nếu Tƣ Mã Ý lại vây Vƣơng Bình, Trƣơng Dực gấp lắm, thì các ngƣơi nên chia

binh làm hai cánh, lẻn đến cƣớp trại Ngụy. Ý tất phải rút quân về, các ngƣơi nên thừa lúc loạn quân mà

đánh. Tuy không cƣớp đƣợc trại, nhƣng cũng thắng to". Hai ngƣời mừng rỡ, tức thì chia quân kéo đến trại

Tƣ Mã Ý.

Tƣ Mã Ý cũng đã có ý khôn, sợ mắc phải mẹo Khổng Minh, nên ở dọc đƣờng vẫn sai ngƣời đi lại truyền

báo tin tức luôn luôn. Khi ấy Ý đang đốc quân vây đánh quân Thục, sực có ngựa lƣu tinh lại báo rằng:

- Quân Thục chia làm hai ngả đến cƣớp trại lớn.

Ý giật mình tái mặt, nói:

- Ta đã biết Khổng Minh dùng mẹo, chúng bây không nghe, vật nài mãi xin đánh, có phải làm hỏng mâÙt

việc của ta rồi không?

Lập tức thu quân chạy về, Trƣơng Dực theo sau đuổi đánh, quân Thục thua to Trƣơng Cáp, Đái Lăng cô

thế, phải lẻn theo đƣờng tắt trên núi chạy trốn. Quan Hƣng dẫn binh tiếp ứng các đƣờng. Tƣ Mã Ý thua

một trận, dẫn quân về trại thì quân Thục đã rút về cả rồi.

Ý thu nhặt bại quân, trách mắng các tƣớng rằng:

- Chúng mày không biết binh pháp, chỉ cậy sức khỏe võ phu, hăm hở ra đánh nhau, đến nỗi thua to thế

này! Từ rày cấm không đƣợc khinh động nữa, hễ không tuân lời ta quyết chém không tha!

Các tƣớng thẹn đỏ mặt lủi ra, chuyến ấy tƣớng Ngụy chết rất nhiều, tổn mất xe ngựa khí giới không biết

bao nhiêu mà kể.

Khổng Minh thu quân thắng trận về trại, sắp sửa cất quân tiến đi. Chợt có ngƣời báo tin ở Thành Đô báo

tin Trƣơng Bào mất. Khổng Minh khóc ầm lên, miệng thổ ra huyết, ngất đi ngã lăn xuống đất. Chúng vội

vã cứu dậy. Từ đó mắc bệnh, nằm bệt trên giƣờng không coi đƣợc việc. Các tƣớng thấy vậy ai cũng mang

lòng cảm kích.

Có thơ than Trƣơng Bào rằng:

Trƣơng Bào một vị tƣớng anh hùng,

Thắm thiết trời xanh chẳng tựa cùng!

Thừa tƣớng đau lòng ngƣời dũng liệt,

Ròng ròng tuôn lệ ngọn thu phong.

Đƣợc mƣơi hôm Khổng Minh gọi Đổng Quyết, Phàn Kiến vào dặn rằng:

- Ta nghe trong mình ngây ngất lắm, không sao coi đƣợc việc, chi bằng hãy về Hán Trung dƣỡng bệnh, sẽ

liệu kế khác. Các ngƣơi chớ để lộ tin ra ngoài, nếu Tƣ Mã Ý biết ta mệt, tất đến đánh quân ta!

Bèn truyền lệnh cho quân sĩ ngay đêm hôm ấy nhổ trại, kéo quân về Hán Trung.

Khổng Minh đi đƣợc năm ngày, Tƣ Mã Ý mới biết, liền than rằng:

[email protected]

1049

- Khổng Minh dùng mẹo xuất quỷ nhập thần, ta thực không bằng!

Bởi vậy Ý lƣu các tƣớng ở lại, chia giữ các nơi cửa ải, còn mình thì rút quân về.

Khổng Minh đóng đại quân ở lại Hán Trung, còn mình về Thành Đô dƣỡng bệnh. Văn võ các quan ra

thành nghênh tiếp, đƣa về phủ thừa tƣớng. Hậu chủ ngự bệnh, sai ngự y đến chữa thuốc. Bệnh dần dần

cũng bớt.

Bấy giờ đô đốc Ngụy Tào Chân cũng đã khỏi bệnh dâng biểu tâu với Ngụy chủ rằng:

- Quân Thục mấy lần xâm phạm vào bờ cỏi nƣớc ta, nếu không tiêu trừ tất để lo về sau. Nay nhân lúc mùa

thu mát trời, quân mã nhàn nhã, chính là lúc nên đi đánh. Tôi xin cùng với Tƣ Mã Ý lĩnh đại binh vào

thẳng Hán Trung, trừ bọn gian đảng, để cho ngoài biên đƣợc thanh bình.

Ngụy chủ mừng lắm hỏi thị trung Lƣu Hoa rằng:

- Tử Đan khuyên trẫm đánh Thục, có nên không?

Hoa tâu rằng:

- Đại tƣớng quân nói phải lắm. Nay không trừ đi, tất để lo về sau. Bệ hạ nên cho đánh ngay đi.

Ngụy chủ gật đầu. Lƣu Hoa từ giả ra về. Các đại thần đến thăm hỏi rằng:

- Chúng tôi nghe thiên tử bàn với ông việc đánh Thục. Việc ấy thế nào?

Hoa nói rằng:

- Có việc ấy đâu, Thục có núi non hiểm trở, không dễ gì mà đồ đƣợc, chẳng qua chỉ hao tốn quân mã, chứ

có ích lợi gì!

Các quan cũng nín lặng trở ra.

Dƣơng Ky vào chầu tâu rằng:

- Hôm qua, Lƣu Hoa khuyên bệ hạ đánh Thục, nay bàn với các quan, lại nói rằng không. Thế là dối bệ hạ

đấy, xin bệ hạ đòi vào hỏi lại xem sao.

Tào Tuấn lập tức triệu Lƣu Hoa đến, hỏi rằng:

- Hôm qua ngƣơi khuyên trẫm đánh Thục, nay lại nói không nên, đánh là thế nào?

Hoa tâu rằng:

- Tôi nghĩ lại

cho kỹ, thì Thục không nên đánh.

Tào Tuấn cƣời. Một lát Dƣơng Ky trở ra, Hoa liền tâu rằng:

- Hôm qua tôi khuyên bệ hạ đánh Thục, là lo việc lớn nhà nƣớc, không nên nói lộ cho ngƣời biết. Việc

binh là lừa dối, việc chƣa làm phải kín đáo mới đƣợc.

[email protected]

1050

Tuấn nghĩ ra, nói:

- Ngƣơi nói phải lắm!

Đƣợc mƣơi hôm, Tƣ Mã Ý vào chầu. Ngụy chủ đƣa bài biểu của Tào Chân cho xem, Ý tâu rằng:

- Tôi chắc Đông Ngô chƣa dám động binh. Nay chính nhân lúc này mà đánh Thục.

Tào Tuấn lập phong Tào Chân làm đại tƣ mã chinh tây đại đô đốc, Tƣ Mã Ý làm đại tƣớng quân chinh

tây phó đô đốc. Lƣu Hoa làm quân sƣ.

Ba ngƣời lạy từ Ngụy chủ, dẫn bốn chục vạn đại binh đến Trƣờng An, theo đƣờng ra cửa Kiếm Các, đến

lấy Hán Trung. Bọn Quách Hoài cũng lục tục kéo đi sau.

Ngƣời ở Hán Trung báo tin về thành đô. Bấy giờ Khổng Minh bệnh khỏe đã lâu, ngày nào cũng luyện tập

quân mã, dạy phép bát trận, đều đã tinh thục cả, sắp sẵn sàng kéo quân sang đánh Trung Nguyên. Chợt

nghe tin quân Ngụy vào cƣớp, Khổng Minh liền gọi Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực đến dặn rằng:

- Hai ngƣời hãy dẫn một nghìn quân đi trƣớc ra giữ đƣờng Trần Thƣơng, địch quân Ngụy. Tào Chân đem

đại binh tiếp ứng, cũng sẽ đến sau ngay.

Hai tƣớng kêu rằng:

- Ngƣời Tào Chân đồn quân Ngụy bốn mƣơi vạn. Thanh thế to lắm. Thừa tƣớng chỉ cho một nghìn quân

ra giữ cửa ải, ngộ quân Ngụy kéo cả đến, thì làm thế nào?

Khổng Minh nói:

- Tào Chân cũng muốn cho nhiều quân đi, nhƣng ngại chúng nó khó nhọc.

Trƣơng Ngực, Vƣơng Bình đứng ngây mặt nhau, cùng không dám đi. Khổng Minh nói:

Nếu xảy ra việc gì, lỗi không phải là tại các ngƣơi, bất tất phải nói lắm hãy đi cho mau!

Hai ngƣời lại kêu rằng:

- Thừa tƣớng muốn giết chúng tôi, chúng tôi xin chết ngay tại đây, chớ quả thực không dám đi.

Khổng Minh cƣời, nói:

- Sao các ngƣơi ngu thế? Ta sai các ngƣơi đi, Ta đã liệu rồi. Ta coi thiên văn, thấy sao Tất qua vào phận

thái âm, trong tháng này mƣa dầm cả tháng, Quân Thục dù có bốn chục vạn, đâu đã dám vào xa nơi núi

này? Bởi thế ta không phải dùng nhiều quân, chứ có định làm hại các ngƣơi đâu mà sợ! Ta đem đại quân

ở lại Hán Trung, nghĩ ngơi một tháng, đợi lúc nào quân Ngụy rút về, sẽ thả quân ra đánh tập hậu. Quân ta

nhàn mà quân kia vất vả, chỉ mƣời vạn đủ phá quân Ngụy bốn mƣơi vạn.

Hai ngƣời nghe ra, mới vui lòng lạy từ dẫn quân đi.

Khổng Minh dẫn đại quân ra Hán Trung, truyền lệnh sai các sứ ải khẩu chứa sẳn cỏ khô củi nỏ và lƣơng

thực, đủ cho ngƣời ngựa dùng trong một tháng, đề phòng mƣa dầm. Khổng Minh lại cấp lƣơng cấp áo cho

quân sĩ, và cho nghỉ ngơi một tháng, chờ lệnh xuất chinh.

[email protected]

1051

Nói về Tào Chân, Tƣ Mã Ý lĩnh đại quân đến Trần Thƣơng, không thấy một nóc nhà nào, bèn cho gọi thổ

dân đến hỏi, thì họ nói rằng:

- Khổng Minh trở về lần trƣớc đã sai đốt sạch cả rồi.

Tào Chân muốn cất quân đi, Tƣ Mã Ý nói:

- Tôi xem thiên văn, thấy sao Tất vào phận Thái âm, trong tháng này tất có mƣa nhiều. Nếu ta vào sâu nơi

trận địa, đánh đƣợc còn khá phỏng thua, thì quân mã vất vả nhiều bề, bấy giờ muốn về cũng khó. Vậy ta

nên ở trong thành này, lập trại đóng quân, để phòng mƣa thu.

Chân nghe lời, không dám tiến binh vội. Chƣa đầy nửa tháng, quả nhiên trời đổ mƣa dầm, nhƣ tầm nhƣ

tã. Ngoài thành Trần Thƣơng nƣớc sân ngập ba thƣớc, đồ quân nhƣ ƣớt sạch, ngƣời không đƣợc ngủ, đêm

ngày lo lắng. Mƣa ròng rã vừa một tháng trời, ngựa hết cỏ ăn, chết hại rất nhiều. Quân sĩ ta oán dậy đất.

Ngụy chủ ở Lạc Dƣơng nghe tin mƣa mãi, lập đàn cầu tạnh không đƣợc. Hoàng môn thị lang là Vƣơng

Túc dâng sớ xin rút quân về.

Hoàng môn thị lang dâng sớ rằng:

Sách xƣa có chép "Chở lƣơng thực từ nghìn dặm, quân sĩ có sắc đói, chặt củi đốt cỏ nấu cơm quân vẫn

không no". Đó là nói về việc hành quân vậy. Lại huống nhƣ đi vào nơi hiểm trở men theo đƣờng hẻm

chắc chắn mệt gấp trăm lần. Nay gặp lúc trời mƣa dầm dề, dốc núi hiểm mà trơn, quân chen chút mà

không tiến lên đƣợc, lƣơng thực ở xa mà không có kế gì mang đi, đó là điều tối kỵ của việc hành quân.

Nghe nói Tào Chân xuất quân đi hàng tháng mà mới đi đƣợc nửa đƣờng hang núi, mặc dù quân sĩ phải

vừa đi vừa sửa sang đƣờng sá hết sức công phu. Phải lấy dật dãi lao đó là điều đáng sợ của phép dùng

binh.

Nói về thời xƣa, Vũ vƣơng diệt Trụ kéo quân ra khỏi ải sau lại trở về. Gần đây Võ Văn đánh Quyền

không qua sông đƣợc, há chẳng phải thuận lòng trời mà biết thời thế đó ru? Xin bệ hạ hãy vì cớ trời mƣa

gió đƣờng sá hiểm trở mà cho quân sĩ nghỉ ngơi, đợi ngày sau gặp thơiø tiết có tốt sẽ tiến quân đó mới là

"Biết thƣơng dân khổ. Họ sẽ dám liều chết cho ta".

Dƣơng phụ Hoa Hâm cũng tâu can.

Ngụy chủ mới giáng chiếu, sai sứ ra triệu Tào Chân, Tƣ Mã Ý về.

Tào Chân bàn với Tƣ Mã Ý rằng:

- Nay mƣa dầm một tháng trời, quân sĩ ngã lòng, cùng có ý muốn về cả, làm thế nào mà ngăn đƣợc?

Ý nói:

- Không gì bằng hãy trở về.

Chân nói:

- Khổng Minh đuổi theo, thì làm thế nào?

Ý nói:

- Ta nên cho hai toán quân phục trƣớc, rồi sẽ rút lui.

[email protected]

1052

Còn đang bàn bạc thì có sứ đến triệu. Hai ngƣời mới đổi tiền đội làm hậu đội, hậu đội, làm tiền đội từ từ

rút về.

Khổng Minh tính mƣa trong một tháng thì tạnh, liền dẫn đại quân ra đóng ở ngoài thành, truyền cho các

đại quân hội lại cả Xích Nha, rồi lên trƣớng gọi tƣớng sĩ đến bàn rằng:

- Ta đoán quân Ngụy tất rút chạy, mà Tào Tuấn tất xuống chiếu đòi Tào Chân, Tƣ Mã Ý về triều. Khi rút

về giặc thế nào cũng phòng bị, nếu ta đuổi theo thì mắc phải mẹo của họ. Chi bằng mặc cho nó đi, ta sẽ

tìm kế khác.

Sực có Vƣơng Bình sai ngƣời lại báo rằng:

- Quân Ngụy đã rút về xin cho đuổi đánh.

Khổng Minh dặn với ngƣời ấy về bảo với Vƣơng Bình không đƣợc đuổi theo, khắc sẽ có mẹo phá đƣợc

quân Ngụy.

Đó là:

Quân Tào cũng biết dùng mai phục,

Tƣớng Hán khôn hơn chẳng đuổi theo.

Chƣa biết Khổng Minh phá Ngụy ra sao, xem hồi sau sẽ hiểu.

[email protected]

1053

HỒI 100

Quân Hán cướp trại, phá Tào Quân;

Võ Hầu đấu trận, nhục Trọng Đạt.

Các tƣớng thấy Khổng Minh không đuổi quân Ngụy, bèn vào trƣớng bẩm rằng:

- Quân Ngụy khổ sở vì mƣa, không ở lại đƣợc, phải rút về, chính nên thừa cơ mà đuổi, cớ sao thừa tƣớng

lại không đuổi?

Khổng Minh nói:

Tƣ Mã Ý biết phép dùng binh, rút quân về tất có mai phục, nếu ta đuổi theo ắt trúng kế. Không bằng mặc

cho y về, ta sẽ chia binh ra thẳng hang Tà Cốc, đến lấy Kỳ Sơn, khiến cho quân Ngụy không biết đâu mà

đề phòng trƣớc.

Các tƣớng hỏi:

- Lấy Trƣờng An cũng có lắm đƣờng, thừa tƣớng chỉ muốn ra Kỳ Sơn, là cớ làm sao?

Khổng Minh nói:

- Kỳ Sơn là đầu xứ Trƣờng An, kéo quân vào các quân Lũng Tây tất cả phải qua đƣờng ấy, vả lại, mé

trƣớc sát sông Vị, mé sau dựa vào hang Tà Cốc, ra bên nọ vào bên kia, có thể dùng đƣợc kế mai phục. Đó

là đất dụng võ, cho nên trƣớc hết ta muốn dụng đƣợc chỗ địa lợi ấy.

Các tƣớng chịu là phải.

Khổng Minh sai Ngụy Diên, Trƣơng Ngực, Đỗ Quỳnh, Trần Thức ra cửa hang Cơ Cốc, Mã Đại, Vƣơng

Bình, Trƣơng Dực, Mã Trung, ra cửa hang Tào Cốc, cùng hội tại núi Kỳ Sơn. Khổng Minh thống lĩnh đại

binh, sai Quan Hƣng, Liêu Hóa làm tiên phong, kéo đi sau.

Tào Chân, Tƣ Mã Ý sai ngƣời đi đoạn hậu giám đốc quân mã. Lại sai ngƣời dò xét đƣờng Trần Thƣơng

thì không thấy có quân Thục đuổi theo. Đƣợc mƣơi ngày nữa, các tƣớng mai phục ở mặt sau, không thấy

gì, cũng rút về.

Tào Chân nói:

- Mƣa thu ròng rã, đƣờng sá đổ nát, quân Thục biết đâu đƣợc ta rút quân mà đuổi theo?

Tƣ Mã Ý nói:

- Quân Thục theo ra ngay bây giờ đấy!

Chân hỏi:

- Sao ông biết?

Ý nói:

- Luôn mấy hôm nắng ráo, quân Thục không ra, đó là biết rằng ta có mai phục, cho nên mặc cho ta đi xa.

Đợi quân ta đi khỏi rồi họ tất ra cƣớp Kỳ Sơn không sai.

[email protected]

1054

Tào Chân chƣa tin.

Ý nói:

- Tử Đan sao lại không tin? Tôi chắc Khổng Minh tất qua hai cửa hang đến đây. Tôi với Tử Đan mỗi

ngƣời một cửa, hẹn trong mƣời ngày, nếu không có quân Thục đến, tôi xin bôi phấn hồng vào mặt, mình

mặc áo đàn bà, vào trại trị tội.

Chân nói:

- Nếu có quân Thục đến, tôi xin đem biếu ông cả đai ngọc và con ngựa quý của thiên tử ban cho.

Liền chia quân làm hai ngả. Chân dẫn một nửa đóng ở cửa hang Tà Cốc, mé tây núi Kỳ Sơn, Ý dẫn một

nửa đóng ở cửa hang Cơ Cốc, mé đông núi Kỳ Sơn. Hạ trại đâu đấy, Ý dẫn một toán phục trƣớc trong

hang núi, còn quân mã khác, chia ra đóng các đƣờng hiểm yếu.

Ý ăn mặc áo lính, đi lẫn vào trong bọn quân xem xét các trại. Đến một trại, Ý thấy một tì tƣớng đứng

ngẩng mặt lên trời

la toán rằng:

- Mƣa dầm mãi thế này, còn chƣa thèm về cho! Nay lại đóng quân ở đây để đánh đố nhau, chẳng khổ sở

quân sĩ lắm sao?

Ý nghe nói, về trại lên trƣớng, hội hết cả các tƣớng lại, gọi tên tì tƣớng ấy ra, mắng rằng:

- Triều đình, ngày thƣờng nuôi quân, lúc có việc mới dùng. Mày sao dám la than, để làm ngã lòng quân?

Tên tì tƣờng ấy không chịu nhận. Ý gọi đồng đội ra làm chứng. Tên ấy hết đƣờng chối cãi.

Ý nói:

- Ta không phải là muốn đánh đố nhau làm gì, chỉ muốn đánh đƣợc quân Thục, cho chúng mày có công

với triều đình. Mày sao dám nói càn, để rƣớc vạ vào thân?

Liền quát võ sĩ lôi ra chém. Một lát võ sĩ vào dâng đầu dƣới trƣớng. Các tƣớng sợ rởn tóc gáy.

Ý nói:

- Chƣ tƣớng các ngƣơi, nên phải hết lòng đề phòng quân Thục. Nghe tiếng pháo ở trong quân nổi lên lúc

nào thì bốn mặt cùng phải đổ ra mà đánh.

Các tƣớng vâng lệnh, lui ra.

Ngụy Diên, Trƣơng Ngực, Trần Thức, Đỗ Quỳnh, bốn tƣớng dẫn hai quân kéo ra cửa hang Cơ Đốc. Đang

đi, gặp tham mƣu là Đăng Chi đến. Bốn tƣớng hỏi có việc gì.

Chi nói:

- Thừa tƣớng truyền các tƣớng ra hang Cơ Cốc phải đề phòng quân Ngụy mai phục, chớ có khinh tiến.

Trần Thức nói:

- Thừa tƣớng sao mà đa nghi thế? Quân Ngụy gặp phải mƣa to một dạo, y giáp mất cả, tất nhiên vội về, [email protected]

1055

làm gì có quân phục nữa! Nay quân ta đi gấp đƣờng vào, chắc lấy Kỳ Sơn dễ nhƣ không, sao lại không

cho đi vội?

Chi nói:

- Thừa tƣớng nghĩ mẹo gì cũng trúng, lập mƣu gì cũng thành, ngƣơi chớ có trái lệnh!

Thức cƣời rằng:

- Thừa tƣớng nếu thực đa mƣu, đã không đến nỗi thua ở Nhai Đình.

Ngụy Diên nghĩ đến khi trƣớc Khổng Minh không theo kế mình, cũng cƣời, nói rằng:

- Thừa tƣớng nếu nghe lời ta, ra tắt hang Tý Ngọ chẳng những đã lấy đƣợc xong Trƣờng An, mà cả Lạc

Dƣơng cũng đã về tay rồi, còn đâu đến giờ? Nay cứ một mực ra Kỳ Sơn mà

hiệu lệnh bất nhất nhƣ thế.

Thức nói:

- Ta chỉ một mình, dẫn năm nghìn quân ra tắt hang Cơ Cốc, đến trƣớc Kỳ Sơn hạ trại, xem thừa tƣớng có

xấu hổ với ta không?

Chi gàn lại hai ba lần Trần Thức không nghe, tự dẫn năm nghìn quân ra tắt hang Cơ Cốc, Đặng Chi

không sao ngăn đƣợc, phải trở về báo với Khổng Minh.

Trần Thức đi đƣợc vài dậm, bỗng nghe một tiếng pháo nổ, quân phục bốn mặt đổ ra.

Thức vội vã rút về,

thì đã bị quân Ngụy đầy núi tràn hang, vây kín lại nhƣ vòng đai sắt. Thức xông xáo cố tháo đƣờng chạy,

nhƣng cũng không sao ra đƣợc. Chợt có tiếng reo ầm ầm, một toán quân xông vào, té ra Ngụy Diên đến

cứu Thức mới chạy thoát đƣợc về, năm nghìn quân chỉ còn đƣợc bốn năm trăm tên bị thƣơng. Quân Ngụy

đuổi theo, may có Trƣơng Ngực, Đỗ Quỳnh đem quân ra tiếp ứng, quân Ngụy mới lui.

Trần, Ngụy hai ngƣời, bấy giờ mới tin Khổng Minh biết trƣớc nhƣ thần, hối lại thì không sao đƣợc nữa.

Đăng Chi về ra mắt Khổng Minh, kể lại chuyện Ngụy Diên, Trần Thức. Khổng Minh cƣời rằng:

- Ngụy Diên vẫn có tƣớng làm phản, nhƣng vì ta còn tiếc hắn khỏe mạnh mà không dùng đó thôi, nếu để

lâu tất có khi sinh vạ.

Đang nói chuyện thì ngựa lƣu tinh về báo rằng:

- Trần Thức tổn mất hơn bốn nghìn ngƣời, chỉ còn bốn năm trăm quân mã bị thƣơng đóng ở trong hang.

Một mặt Khổng Minh sai Đăng Chi đến Cơ Cốc phủ dụ Trần Thức, phòng có sinh biến gì chăng. Một mặt

gọi Mã Đại, Vƣơng Bình đến dặn rằng:

- Nếu có quân Ngụy phòng giữ Tà Cốc, hai ngƣơi dẫn quân bản bộ vƣợt qua núi mà đi, đêm đi ngày nghỉ,

ra nhanh mé tả núi Kỳ Sơn, đốt lửa lên làm hiệu.

Đoạn gọi Mã Trung, Trƣơng Ngực đến dặn rằng:

- Các ngƣơi men theo con đƣờng nhỏ trong núi, ngày phục đêm đi, ra tắt mé hữu núi Kỳ Sơn, đốt lửa lên

làm hiệu, hội nhau với Mã Đại, Vƣơng Bình, để cƣớp trại Tào Chân. Ta thì từ đƣờng trong hang kéo đến.

Ba mặt vây lại mà đánh, chắc phá đƣợc quân Ngụy.

[email protected]

1056

Bốn tƣớng lĩnh mệnh, chia đƣờng kéo đi.

Khổng Minh lại gọi Quan Hƣng, Liêu Hóa ra dặn nhỏ mƣu kế, hai ngƣời vâng mệnh dẫn quân ra đi.

Khổng Minh gấp đƣờng tiến quân. Đang đi, lại gọi Ngô Ban, Ngô Ý, dặn dò mật kế, cho dẫn binh đi

trƣớc.

Tào Chân trong bụng không tin có quân Thục đến, bởi thế trễ nải, cho quân sĩ nghỉ ngơi, chỉ đợi mƣời

ngày không có việc gì, thì làm nhục Tƣ Mã Ý. Giữ đƣợc bảy hôm, chợt có ngƣời báo rằng có quân Thục

đến hang. Chân sai phó tƣớng Tần Lƣơng dẫn năm nghìn quân ra tuần tiễu không cho quân Thục đến gần

cõi. Tần Lƣơng lĩnh mệnh dẫn quân đi. Vừa ra khỏi cửa hang thì thấy quân Thục rút chạy. Lƣơng dẫn

quân đuổi theo, đƣợc năm sáu mƣơi dặm, không thấy quân Thục đâu nữa. Lƣơng trong lòng nghi hoặc,

cho quân xuống ngựa nghỉ ngơi. Chợt có tiễu mã lại báo trƣớc mặt có quân mai phục. Lƣơng lên ngựa

trông xem, đã thấy trong hang núi bụi mù, quân Thục xông ra. Lƣơng sai quân sĩ đề phòng thì tiếng reo

bốn phía núi nổi lên nhƣ sấm, trƣớc mặt có Ngô Ban, Ngô Ý dẫn quân ùa tới, sau lƣng có Quan Hƣng,

Liêu Hóa kéo lại. Hai bên toàn núi; không có đƣờng nào chạy. Quân Thục ở trên núi gọi to lên rằng:

- Ai xuống ngựa đầu hàng thì tha chết cho!

Quân Ngụy quá nửa xin hàng. Tần Lƣơng ra đánh, bị Liêu Hóa chém chết.

Khổng Minh bắt giữ tất cả quân hàng ở lại hậu quân; cởi lấy áo giáp, cho năm nghìn quân Thục mặc vào,

giả làm quân Ngụy, sai Quan Hƣng, Liêu Hóa, Ngô Ban, Ngô Ý bốn tƣớng dẫn toán quân ấy, đến thẳng

trại Tào Chân, cho ngƣời vào báo trƣớc rằng chỉ có một ít quân Thục, đã đuổi đi hết cả rồi. Tào Chân

mừng lắm. Chợt có ngƣời tâm phúc của Tƣ Mã Ý sai đến. Chân gọi vào hỏi. Ngƣời ấy thƣa rằng:

- Quân Thục dùng kế mai phục, giết mất hơn bốn nghìn quân Ngụy. Tƣ Mã đô đốc tôi cho lại bẩm với

tƣớng quân, xin chớ cho là việc đánh đố, phải dụng tâm mà đề phòng mới đƣợc.

Chân nói:

- Ở đây không có một đứa quân Thục nào.

Bèn cho ngƣời ấy về. Chợt có tin báo Tần Lƣơng đã trở về, Tào Chân liền ra ngoài đón vào. Khi toán

quân ấy đến gần, bỗng dƣng ở mé sau trại bốc cháy hai chỗ. Chân vội vàng trở về xem sao, Quan Hƣng,

Liêu Hóa, Ngô Ban, Ngô Ý hô quân Thục nổi lên ở trƣớc trại. Mã Đại, Vƣơng Bình từ mặt sau đánh đến;

Mã Trung, Trƣơng Ngực cũng dẫn quân kéo lại. Quân Ngụy không kịp trở tay, quân Thục đã kéo ùa cả

vào. Quân Ngụy chạy tản lạc ra bốn phía. Các tƣớng Tào kèm giữ Tào Chân chạy về phía đông. Quân

Thục đuổi đánh. Tào Chân đang chạy, bỗng tiếng reo nổi lên. Chân rụng rời hết vía, nhƣng quân đến nơi,

té ra là Tƣ Mã Ý. Ý thúc quân đánh nhau dữ dội, quân Thục mới lui.

Tào Chân đƣợc thoát, thẹn thùng không biết ngần nào.

Ý nói:

- Gia Cát Lƣợng đã cƣớp mất địa thế Kỳ Sơn rồi. Chúng ta ở lâu đây không đƣợc, nên đến bờ sông Vị hạ

trại, sẽ liệu kế khác.

Chân hỏi:

- Trọng Đạt sao biết ta thua mà đến đây?

[email protected]

1057

Ý nói:

- Ta thấy ngƣời trƣớc về báo Tử Đan bảo không có một tên quân Thục nào. Ta chắc Khổng Minh đến

ngầm cƣớp trại, cho nên đến đây. Nay quả nhiên mắc phải mẹo thực, xin đừng nói đến việc đánh đố làm

gì, chỉ nên đồng tâm mà báo quốc.

Tào Chân vừa thẹn vừa tức, khí uất lên thành bệnh, nằm bẹp một xó giƣờng không dậy đƣợc, đóng quân ở

lại bờ sông Vị. Tƣ Mã Ý sợ nao bụng quân, không dám để Tào Chân rút quân về.

Khổng Minh kéo đại quân, lại ra đóng ở Kỳ Sơn. Thao quân đâu đấy, Ngụy Diên, Trầ n Thức, Đỗ Quỳnh,

Trƣơng Ngực vào trƣớng, lạy phục xuống đất xin lỗi.

Khổng Minh hỏi:

- Ai làm tổn thiệt quân sĩ?

Diên nói:

- Trần Thức không nghe hiệu lệnh, cố ý vào ngầm cửa hang, đến nỗi có trận thua ấy.

Thức nói:

- Ngụy Diên xui tôi.

Khổng Minh mắng rằng:

- Hắn đến cứu ngƣơi, lại còn đổ vấy gì cho hắn? Ngƣơi dám sai tƣớng lệnh, không phải nói lôi thôi làm

chi! Liền sai võ sĩ lôi Trần Thức ra chém rồi treo đầu ở trƣớc trại, để răn các tƣớng.

Khổng Minh chém xong Trần Thức, bàn việc tiến binh. Bỗng có mật thám về báo rằng Tào Chân bị đau,

hiện đang phải phục thuốc ở trong trại.

Khổng Minh mừng lắm, bảo các tƣớng rằng:

- Tào Chân bệnh nhẹ, thì tất về Trƣờng An. Nay quân Ngụy không rút lui, tất là Chân bị bệnh nặng, cho

nên phải lƣu ở lại, để yên bụng quân. Ta viết một phong thƣ, sai quân của Tần Lƣơng cầm về đƣa cho

Tào Chân. Nếu hắn trông thấy thƣ này, tất nhiên phải chết.

Bèn gọi quân hàng đến dƣới trƣớng, bảorằng:

- Chúng mày là quân Ngụy, cha mẹ vợ con ở cả Trung Nguyên, không nên ở lâu tro ng Thục này. Tao cho

chúng mày về nhà, có muốn không?

Chúng cùng khóc, thụp xuống lạy tạ.

Khổng Minh lại bảo rằng:

- Tào Tử Đan có hẹn với tao một việc. Tao có bức thƣ này, chúng mày mang về đƣa cho Tử Đan, sẽ có

thƣởng to.

Quân Ngụy lĩnh thƣ, chạy về trại nhà, đem trình với Tào Chân. Chân gƣợng dậy, mở xem.

[email protected]

1058

Thƣ rằng:

"Thừa tƣớng nhà Hán Võ hƣơng hầu là Gia Cát Lƣợng, gửi bức thƣ này cho đại tƣ mã Tào Tử Đan đƣợc

biết:

Ôi phép làm tƣớng,

Phải biết mềm biết cứng,

Biết lo biết lƣỡng,

Biết lui biết tới,

Biết nhƣợc biết cƣờng,

Vững vàng nhƣ núi đá,

Biết hóa nhƣ âm dƣơng,

To tát nhƣ trời đất,

Đầy đủ nhƣ kho tàng,

Rộng mênh mang nhƣ bốn bể,

Sáng vằng vặc nhƣ tam quang,

Biết thiên văn, khi mƣa khi nắng,

Thuộc địa lý, chỗ hiễm chỗ thƣờng,

Thế trận khó dễ cần phải hiểu,

Tài giặc hay dở cần phải tƣờng,

Than ôi!

Bọn bây hậu bối,

Trái lẽ khung thƣơng,

Giúp quân phản tặc,

Chiếm hiệu đế vƣơng

Đem quân thừa ra Tà Cốc

Gặp mƣa dầm ở Trần Thƣơng

Thủy bộ khốn đốn,

Quân mã cuống cuồng.

Cờ giáp quăng ra đầy nội,

Gƣơm giáo bỏ lại khắp đƣờng.

Đô đốc hãi hùng nhƣ chó chạy,

Tƣớng quân lẩn núp tựa chuột hang

Mặt nào còn trông thấy phụ lão?

Mặt nào còn vào nơi sảnh đƣờng?

Vết xấu ghi vào sử sách,

Tiếng tăm truyền để bẽ bàng.

Trọng Đạt trông thấy trận đã hết vía,

Tử Đan nghe tiếng gió cũng kinh hoàng

Tƣớng ta nhƣ rồng nhƣ hổ,

Quân ta vừa thịnh vừa cƣờng.

Quét Tần Xuyên làm nơi đất phẳng

Đạp nƣớc Ngụy làm gò bỏ hoang.

Nay thƣ".

Tào Chân xem xong, khí đầy, tức ruột, chiều hôm ấy chết ở trong quân.

Tƣ Mã Ý khâm liệm tử tế, bỏ quan vào binh xa, sai ngƣời đƣa về Lạc Dƣơng an táng.

Ngụy chủ thấy Tào Chân chết rồi, giáng chiếu thúc Tƣ Mã Ý ra đánh. Ý dẫn đại quân đến địch nhau với

Khổng Minh. Hôm ấy sai ngƣời đƣa luôn chiếu thƣ đến.

[email protected]

1059

Khổng Minh bảo với các tƣớng rằng:

- Tào Chân tất chết rồi. Liền phê vào chiếu thƣ "Ngày mai quyết chiến", rồi trao cho xứ giả cầm về.

Đêm hôm ấy, Khổng Minh gọi Khƣơng Duy, Quan Hƣng đến dặn dò mẹo mật. Hôm sau, cất hết quân ở

Kỳ Sơn, đến cạnh bờ sông Vị. Chỗ ấy, một bên thì sông, một bên thì núi, ở giữa là một khu đồng bằng

rộng rãi, làm một nơi chiến trƣờng thì vừa khéo. Quân mã hai bên ra tại đó dàn trận. Dứt ba hồi trống, Tƣ

Mã Ý ở trận Ngụy từ trong cửa cờ đi ra, các tƣớng theo sau. Bên trận Thục, Khổng Minh ngồi chĩnh chện

trên xe, tay cầm quạt lông phe phẩy.

Tƣ Mã Ý nói trƣớc lên rằng:

- Chủ ta bắt chƣớc vua Nghiêu nhƣờng ngôi cho vua Thuấn khi xƣa, truyền nhau hai đời rồi, ngồi trấn ở

Trung Nguyên, thế mà còn dùng cho Ngô, Thục hai nƣớc. Đó là chủ ta nhân từ, e rằng đánh thì hại lây

đến trăm họ. Ngƣơi là một tên đi cày ở Nam Dƣơng, không biết số trời, cũng đến xâm phạm Trung

Nguyên, lẽ thì giết đi mới phải, nhƣng ta hãy rộng dung cho. Nếu ngƣơi chừa đi thì, nên trở về cho mau,

đâu giữ bờ cõi đấy, để thành cái thế chân vạc, nhân dân khỏi khổ ải, mà bọn ngƣơi cũng đƣợc toàn thân.

Khổng Minh cƣời, nói:

- Ta chịu việc thác cô của tiên đế rất trọng, nên phải dốc lòng hết sức để tiểu trừ nghịch tặc. Họ Tào nhà

mày tất bị nhà Hán giết sạch. Cha ông mày trƣớc cũng làm tôi nhà Hán, đời đời ăn lộc, thế mà chẳng biết

nghĩ báo ơn, lại giúp quân giặc cƣớp, không biết xấu hổ à?

Ý thẹn đỏ mặt tía tai, nói gƣợng rằng:

- Ta quyết một trận sống mái với ngƣơi, hễ ngƣơi đánh đƣợc, ta thề không làm đại tƣớng nữa. Nhƣợc

bằng ngƣơi có thua chăng nữa, ta cũng đại xá, cho ngƣơi về quê quán mà ở, không thèm giết làm chi.

Khổng Minh nói:

- Ngƣơi muốn đấu tƣớng, đấu binh, hay đấu trận pháp?

Ý nói:

- Trƣớc hết hãy đấu trận pháp.

Khổng Minh nói:

- Ngƣơi bày trận trƣớc cho ta xem!

Ý vào trung quân, cầm một lá cờ vàng, phe phẩy một lúc, bày ra một trận, rồi lên ngựa ra cửa trận hỏi

rằng:

- Ngƣơi có biết đây là trận gì không?

Khổng Minh nói:

- Trận ấy, tên tƣớng hèn hạ trong quân ta cũng bày đƣợc. Đó là trận "Hỗn nguyên nhất khí" chớ gì?

Ý nói: [email protected]

1060

- Nay ngƣơi bày trận cho ta xem.

Khổng Minh vào trong trận, cầm cái quạt phe phẩy, cũng thành một trận, rồi đi ra hỏi rằng:

- Ngƣơi có biết trận này là trận gì không?

Ý nói:

Đó là trận bát quái, làm gì mà chẳng biết?

Khổng Minh nói:

- Đã hay rằng biết, nhƣng có dám đánh vào trong trận không?

Ý nói:

- Đã biết sao lại chẳng dám đánh!

Khổng Minh nói:

- Ngƣơi cứ việc đánh sang đi!

Tƣ Mã Ý về trận, gọi Đái Lăng, Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm dặn ba tƣớng rằng:

- Trận của Khổng Minh bày ra, dàn theo

tám cửa: Hƣu, sinh, thƣơng, đỗ, cánh, tử, kinh, khai. Ba ngƣời

nên từ cửa sinh phía chính đông đánh vào, rồi kéo ra cửa hƣu phía tây nam mé chính bắc đánh vào, thì

trận này phá đƣợc, các ngƣơi cẩn thận giữ gìn.

Ba tƣớng vâng lệnh. Đái Lăng đi giữa, Trƣơng Hổ mé trƣớc, Nhạc Lâm ở mé sau. Mỗi ngƣời dẫn ba

mƣơi tên kỵ mã, tự cửa sinh đánh vào. Quân đôi bên reo ầm cả lên. Ba ngƣời vào tới trong trận, thấy chổ

nào cũng có quân mã đứng dàn ra nhƣ một cửa thành, đánh thế nào cũng không ra lọt. Ba ngƣời vội vàng

dẫn quân đi lƣợn qua góc trận, rồi quay qua mặt tây nam, cũng bị quân Thục bắn chặn lại, không thể xông

xáo ra đƣợc. Trông ra trùng trùng điệp điệp chỗ nào cũng có cửa, không biết đâu là đông tây nam bắc

nữa. Ba tƣớng lạc nhau, mỗi ngƣời một nơi, cứ bạ đâu đâm trỗ vào đấy. Một lát, mây mù kéo lên mù mịt,

quân Thục reo ầm một tiếng, trói ráo quân tƣớng Ngụy lại, không thoát một ngƣời nào.

Khổng Minh ngồi trong trƣớng, tả hữu điệu Trƣơng Hổ, Đái Lăng, Nhạc Lâm và chín mƣơi quân quỳ cả

dƣới trƣớng.

Khổng Minh cƣời, nói:

- Ta bắt đƣợc chúng mày, cũng chẳng lấy gì làm lạ. Thôi, tha cho về mà bảo với Tƣ Mã Ý học lại binh

thƣ, xem lại chiến sách cho nhiều rồi sẽ đánh nhau với ta cũng chƣa muộn. Tính mệnh chúng mày tao tha

cho đã đành, nhƣng khí giới, ngựa nghẻo thì phải để lại đây.

Bèn sai lột hết áo xuống, lấy mực bôi vào mắt, bắt đi chân không, đuổi về trận bên kia.

Tƣ Mã Ý trông thấy nổi giận, ngoảnh lại bảo các tƣớng rằng:

- Nó làm xấu hổ thế này, còn mặt mũi nào trông thấy các đại thần Trung Nguyên nữa.

[email protected]

1061

Lập tức đốc thúc ba quân, cố chết lăn vào phá trận. Ý cầm gƣơm, dẫn hơn trăm tƣớng khỏe, thúc quân

xông vào. Quân đôi bên vừa xô xát nhau, bỗng thấy trống đánh tù và thổi, tiếng reo ầm ĩ, rồi có một toán

quân của Quan Hƣng từ mặt tây nam đánh lại. Ý chia hậu quân ra địch, còn mình cứ việc thúc quân đánh

mé trƣớc. Sực lại thấy quân Ngụy nhao nhao chạy tán lạc, thì ra Khƣơng Duy dẫn quân lẻn đánh đến,

quân Thục bổ vây xung quanh. Ý dẫn quân cố cắm đầu chạy về phía nam. Quân Ngụy mƣời phần chết

mất sáu bảy. Tƣ Mã Ý rút quân về mé nam sông Vị hạ trại, giữ vững không dám ra nữa.

Khổng Minh thu quân về trại Kỳ Sơn. Bấy giờ Lý Nghiêm ở thành Vĩnh An, sai đô úy là Cẩu An tải

lƣơng đến trại quân. Cẩu An hay rƣợu, đi đƣờng chậm trễ, sai hẹn mất mƣời ngày.

Khổng Minh nổi giận quát rằng:

- Trong quân ta, lƣơng thực là việc lớn. Sai hẹn ba hôm, tội cũng đã nên chém, nay sai hẹn mất mƣời

hôm, còn cãi sao đƣợc?

Liền quát võ sĩ lôi ra chém.

Trƣởng sử Dƣơng Nghi can rằng:

- Cẩu An là ngƣời của Lý Nghiêm, mà tiền lƣơng lại ở Tây Xuyên nhiều. Nếu chết ngƣời ấy, thì sau này

không ai dám đƣa lƣơng thực đến nữa.

Khổng Minh mới sai võ sĩ cởi trói, chỉ đánh tám mƣơi trƣợng rồi đuổi đi.

Cẩu An bị đòn, trong lòng tức giận, ngay đêm ấy dẫn năm sáu ngƣời tùy thân, đến trại Ngụy đầu hàng.

Tƣ Mã Ý gọi vào. Cẩu An lạy van bày tỏ tình đầu.

Ý nói:

- Khổng Minh lắm mƣu, lời mày tao khó tin đƣợc. Mày có làm nổi một việc này, thì tao sẽ tâu với thiên

tử, cất mày làm thƣợng tƣớng.

An thƣa:

- Đô đốc có việc gì, tôi xin hết sức?

Ý nói:

- Mày nên trở về Thành Đô, phao tin Khổng Minh có bụng oán chúa, nay mai sẽ tự xƣng là vua, để cho

chủ mày đòi Khổng Minh về, đó là công to đấy.

Cẩu An vâng lời, về Thành Đô vào ra mắt hoạn quan, vu cho Khổng Minh những điều phản nghịch. Hoạn

quan tƣởng thực, kinh hãi lắm, lập tức vào cung, tâu lại với vua.

Hậu chủ thất kinh nói:

- Nếu thế thì làm thế nào?

Hoạn quan tâu:

- Nên đòi về Thành Đô tƣớc bớt binh quyền đi, kẻo sinh vạ về sau.

[email protected]

1062

Hậu chủ liền gián chiếu đòi Khổng Minh về triều.

Tƣởng Uyển tâu rằng:

- Thừa tƣớng từ khi cất quân đến giờ, nhiều lần lập đƣợc công to, có việc gì mà bệ hạ cho triệu về?

Hậu chủ nói:

- Trẫm có việc cơ mật, muốn bàn luận với thừa tƣớng, cho nên triệu về.

Sứ giả mang chiếu, khuya sớm ra triệu Khổng Minh về. Khổng Minh tiếp đƣợc chiếu chỉ, ngẩn mặt lên

trời than rằng:

- Chúa thƣợng còn ít tuổi, tất có quân nịnh thần ở cạnh. Ta đang muốn lập công, cớ gì lại đòi về? Nếu ta

không về, thì là khinh Chúa, mà về rồi thì bao giờ gặp đƣợc cơ hội này nữa?

Khƣơng Duy nói rằng:

- Quân ta lui về, Tƣ Mã Ý thừa thế đuổi theo, thì làm thế nào?

Khổng Minh nói:

- Nay ta rút quân, phải chia làm năm đƣờng mà đi. Ví nhƣ trong trại ta có một nghìn quân, thì phải bắc hai

nghìn bếp. Ngày nay làm ba nghìn bếp, ngày mai làm tăng lên bốn nghìn, mỗi ngày đắp thêm nhiều bếp.

Dƣơng Nghi hỏi:

- Ngày xƣa Tôn Tẫn bắt Bàng Quyên, dùng mẹo giảm bếp. Nay thừa tƣớng thêm bếp là lý làm sao?

Khổng Minh nói:

- Tƣ Mã Ý giỏi việc dùng binh, biết quân ta lui tất nhiên đuổi theo. Nhƣng trong bụng còn ngờ ta có quân

mai phục, tất vào trại ta đếm bếp. Hắn thấy mỗi ngày thêm mãi bếp ra, thì không biết lui hay là không lui,

tất sinh nghi mà không dám đuổi theo nữa. Ta cứ từ từ đi về. Không đến nỗi tổn hại binh sĩ.

Tƣ Mã Ý biết đƣợc Cẩu An về thi hành mẹo của mình, chỉ chực quân Thục rút về thì đuổi đánh. Đang

nghỉ ngợi, chợt tin báo rằng:

- Trại Thục bỏ không, quân mã rút về cả rồi.

Tƣ Mã Ý còn ngại Khổng Minh lắm mƣu, chƣa dám khinh tiến, tự dẫn hơn trăm kỵ binh đến trại Thục

xem xét rồi sai quân sĩ

đếm bếp, đoạn trở về trại mình.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

--------------------------------------------------------------------------------

Tam Quốc Diễn Nghĩa Nguyên Tác: La Quán Trung

[email protected]

1063

Hôm sau, Ý lại sai quân sĩ đến một trại nữa, tra điểm xem có bao nhiêu bếp. Quân sĩ về báo rằng bếp ở

trại này hơn trại trƣớc một nửa nữa.

Tƣ Mã Ý bảo với các tƣớng rằng:

- Ta tin chắc Khổng Minh lắm mẹo. Nay quả nhiên thêm quân, cho nên bắc thêm bếp. Nếu ta đuổi theo,

thì mắc phải mẹo của hắn. Không bằng ta hãy trở về, sẽ liệu kế khác.

Bởi thế Ý dẫn quân về, không đuổi theo nữa. Khổng Minh đem đƣợc toàn quân về Thành Đô, không thiệt

một ngƣời nào.

Cách vài hôm sau, ngƣời ở cửa Xuyên lại báo với Tƣ Mã Ý rằng:

- Khi Khổng Minh rút quân về, chỉ thấy làm thêm bếp, chứ không thấy thêm quân gì cả.

Tƣ Mã Ý ngẩn mặt lên trời than rằng:

Khổng Minh bắt chƣớc mẹo Ngu Hủ, lừa đƣợc ta rồi. Mƣu lƣợc ấy, ta thực chịu không bằng.

Bèn dẫn đại quân về Lạc Dƣơng.

Ấy là:

Cao cờ lại gặp cao cờ đấy.

Đối thủ ai nào dám rẻ ai?

Chƣa biết Khổng Minh về Thành Đô ra thế nào, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1064

HỒI 101

Ra Lũng Thượng, Gia Cát giả làm thần;

Vào Kiếm Các, Trương Cáp bị mắc mẹo

Khổng Minh dùng phép giảm quân thêm bếp, rút về đến Hán Trung, Tƣ Mã Ý sợ có mai phục, không

dám đuổi theo, và cũng thu quân về Trƣờng An. Do đó, quân Thục cũng không thiệt một ngƣời nào.

Khổng Minh khao quân đâu đấy, vào Thành Đô ra mắt hậu chủ, tâu rằng:

- Lão thần ra Kỳ Sơn, sắp sửa lấy Trƣờng An, bệ hạ giáng chiếu đòi về, không biết có việc gì to lớn lắm

vậy?

Hậu chủ ngồi ngẩn ra, hồi lâu mới nói rằng:

- Trẫm lâu không thấy thừa tƣớng, trong bụng mong nhớ lắm, cho nên triệu về chớ có việc gì đâu!

Khổng Minh nói:

- Việc này không phải tự ý bệ hạ, tất có gian thần dèm pha, nói tôi có bụng nào đây.

Hậu chủ nín lặng.

Khổng Minh nói:

- Lão thần chịu ơn sâu của tiên đế, thề chết để báo đền. Nay nếu bên trong có gian thần, thì lão thần còn

đánh sao đƣợc giặc nữa?

Hậu chủ nói:

- Ta vì một lúc quá nghe lời hoạn quan, triệu thừa tƣớng về. Nay hối lại không kịp mất rồi.

Khổng Minh liền đòi hết các hoạn quan ra tra hỏi, bấy giờ mới biết là tên Cẩu An phao tin, vội cho đi bắt

thì hắn đã trốn sang Ngụy rồi. Bèn sai chém tên hoạn quan tâu bậy, đuổi hết các tên khác ra khỏi cung.

Lại quở mắng bọn Tƣởng Uyển, Phí Vĩ, không biết xem xét kẻ gian tà, khuyên răn thiên tử. Hai ngƣời dạ

dạ chịu tội.

Khổng Minh lạy từ hậu chủ, lại ra Hán Trung. Một mặt, đƣa hịch sai Lý Nghiêm cung cấp lƣơng thảo,

vận tải đêÙn nơi đóng quân. Một mặt bàn việc cất quân đi.

Dƣơng Nghi nói:

- Trƣớc kia mấy lần ta cất quân đi luôn một mặt, sức lực mỏi mệt, mà lƣơng cũng không tiếp kịp. Nên nay

chia quân làm hai toán, mỗi toán đi trong hạn ba tháng. Ví dụ, hai chục vạn quân, thì chỉ đem một chục

vạn ra Kỳ Sơn, đóng giữ ba tháng, rồi cho một chục vạn khác ra thay, luân phiên nhƣ thế thì sức lực

không mỏi, ta sẽ từ từ mà tiến, mới có thể đồ đƣợc Trung Nguyên.

Khổng Minh nói:

- Ngƣơi nói hợp ý ta lắm, ta đánh Trung Nguyên không phải kể ngày mà xong đƣợc việc, chính nên dùng

kế lâu dài ấy.

Bèn truyền lệnh chia quân làm hai cánh, hẹn một trăm ngày làm một kỳ, lần lƣợt thay đổi cho nhau. Nếu

ai sai hẹn thỉ chiếu quân pháp mà trị tội.

[email protected]

1065

Năm Kiến Hƣng thứ chín, mùa xuân tháng hai, Kiến Hƣng lại dẫn quân ra đánh Ngụy. Bấy giờ là năm

Ngụy Thái Hòa thứ năm.

Ngụy chủ Tào Tuấn nghe tin kiến Hƣng lại đánh Trung Nguyên, kíp với Tƣ Mã Ý vào bàn định.

Ý tâu rằng:

- Nay Tào Tử Đan đã mất rồi, tôi xin đem hết sức mình ra tiểu trừ cƣớp giặc, để báo ơn bệ hạ.

Tuấn mừng lắm, mở tiệc yến thiết đãi. Hôm sau có t in quân Thục đến gấp, Tuấn sai Tƣ Mã Ý cất quân đi,

và bày đồ loan giá, thân tiễn ra ngoài thành. Ý từ Ngụy chủ, tới thẳng Trƣờng An, hội hết quân mã các

đạo lại bàn định việc phá Thục.

Trƣơng Cáp nói:

- Tôi xin dẫn một đạo quân ra giữ ở Ung, My để chống quân Thục.

Ý nói:

- Tiền quân ta không địch nổi quân Khổng Minh nhiều, nếu chia ra làm trƣớc sau hai ngả thì không phải

là kế hay. Không bằng giữ một số quân ở lại giữ Thƣợng Nhai, còn bao nhiêu đem ra cả Kỳ Sơn. Ông có

chịu làm tiên phong không?

Cáp mừng lắm, nói:

- Tôi vốn sẵn lòng, tận tâm báo nƣớc, chỉ tiếc vì chƣa ai biết đến. Nay đô đốc ủy thác việc lớn cho tôi, dù

muôn chết tôi cũng không ngại.

Tƣ Mã Ý mới sai Trƣơng Cáp làm tiên phong, cho tổng đốc cả đại quân. Lại sai Quách Hoài giữ các quận

Lũng Tây, còn các tƣớng chia đƣờng tiến đi.

Có tiểu mã về báo rằng:

- Khổng Minh dẫn đại quân ra Kỳ Sơn, tiền bộ tiên phong là Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực đi lối Trần

Thƣơng, qua núi Kiếm Các từ Tản Quan nhằm hang Tà Cốc kéo đến.

Tƣ Mã Ý bảo Trƣơng Cáp rằng:

- Nay Khổng Minh rầm rộ kéo quân đi tất phải gặt lúa ở Lũng Tây, để làm lƣơng thực. Ngƣơi nên dựng

trại giữ Kỳ Sơn, ta với Quách Hoài tuần phòng các quận Thiên Thủy phòng quân giặc đến gặt lúa.

Trƣơng Cáp vâng lời, dẫn bốn vạn quân giữ Kỳ Sơn. Còn Tƣ Mã Ý kéo đại quân ra Lũng Tây.

Nói về Khổng Minh đem quân đến Kỳ Sơn, an quanh đâu đấy, thấy ở bên sông Vị có quân Ngụy canh

giữ, bèn bảo các tƣớng rằng:

- Tƣ Mã Ý đã giữ ở đây rồi. Hiện nay, trong trại ta thiếu lƣơng, hai ba lần sai ngƣời giục Lý Nghiêm vận

đến mà không thấy. Ta đoán lúa ở Lũng Thƣợng đã chín, nên bí mật dẫn quân để gặt về.

[email protected]

1066

Bèn sai Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực, Ngô Ban, Ngô Ý bốn tƣớng ở lại giữ Kỳ Sơn. Khổng Minh dẫn Ngụy

Diên, Khƣơng Duy và các tƣớng đến Lỗ Thành. Quan thái thú quận này vốn biết tiếng Khổng Minh, vội

vàng mở cửa ra hàng.

Khổng Minh an úy một hồi, rồi hỏi rằng:

- Lúc này có xứ nào lúa chín?

Thái thú thƣa rằng:

- Lúa mạch ở Lũng Thƣợng nay đã chín.

Khổng Minh lƣu Trƣơng Dực, Mã Trung ở lại giữ Lỗ Thành, còn dẫn các tƣớng đến Lũng Thƣợng.

Tiền quân về báo rằng:

- Tƣ Mã Ý đã đóng quân ở đấy rồi.

Khổng Minh thất kinh, nói:

- Ngƣời này cũng biết ta đến đây gặt lúa ƣ?

Lập tức tắm gội, thay áo rồi sai đem ra ba cỗ xe bốn bánh, trang sức giống y nhƣ nhau, xe này chế sẵn

ở

Thục mang đi. Khi ấy Khổng Minh sai Khƣơng Duy dẫn một nghìn quân hộ xe, năm trăm quân đánh

trống, phục sẵn mé sau Thƣợng Nhai. Sai Mã Đại, Ngụy Diên, mỗi ngƣời dẫn một nghìn quân hộ xe, năm

trăm quân đánh trống, phục sẵn hai mặt tả hữu. Mỗi mặt có một cái xe, dùng hai mƣơi bốn ngƣời, mặc áo

thâm, đi chân không, xõa tóc, chống gƣơm, tay cầm cờ phƣớng thất tinh đen, xúm quanh đẩy xe.

Ba tƣớng lĩnh mẹo, dẫn quân đẩy xe đi.

Khổng Minh sai ba vạn quân mang sẵn liềm hái, thừng chạc, chực rình gặt lúa, lại sa i hai mƣơi bốn tên

lính tráng, đêàu mặc áo thâm, xõa tóc đi chân không, cầm gƣơm đẩy một cỗ xe bốn bánh, sai Quan Hƣng

ăn mặc đóng vai thiên bồng, tay cầm ngọn phƣớng thâm, vẽ thất tinh, đi trƣớc xe. Khổng Minh ngồi chĩnh

chện trên xe, nhằm trại Ngụy kéo đến.

Quân đi tiểu trông thấy cả kinh, không biết ngƣời, hay là quỷ, vội vã về báo với Tƣ Mã Ý.

Ý ra trại nhìn xem, thấy Khổng Minh đội mũ trâm hoa, mặc áo cánh hạc, tay cầm quạt lông, ngồi trên xe

bốn bánh. Tả hửu có hai mƣơi bốn ngƣời tóc tai rũ rƣợi, tay cầm thanh kiếm. Trƣớc mặt có một ngƣời

mang phƣớng thâm, hình nhƣ thần tƣớng trên trời.

Ý nói:

- Đây là Khổng Minh bày trò quỷ quái đây!

Bèn gọi hai nghìn quân mã đến dặn rằng:

- Chúng mày chạy cho mau, bắt cho kỳ hết lại đây.

Quân Ngụy vâng lệnh, ra đuổi theo. Khổng Minh thấy quân Ngụy kéo đến, sai quay xe thong thả đi về

trại Thục. Quân Ngụy quay ngựa cố sức đuổi, chỉ thấy gió lạnh gai gai, mây đen mờ mịt, đuổi hàng thôi

đƣờng mà vẫn không kịp.

[email protected]

1067

Quân Ngụy lấy làm lạ, dừng ngựa lại bảo nhau rằng:

- Quái lạ thay! Chúng ta đuổi miết một hồi, tới ba chục dặm đƣờng mà vẫn thấy lù lù ở trƣớc mặt, không

sao kịp, chẳng biết Tƣ Mã Ý duyên cớ làm sao?

Khổng Minh thấy quân Ngụy không đuổi nữa, sai xe ngoảnh mặt về phía quân Ngụy nghỉ ngơi. Quân

Ngụy ngần ngừ một hồi lâu, rồi lại quất ngựa đuổi theo. Khổng Minh sai quay xe, lửng thửng kéo đi.

Quân Ngụy đuổi hai mƣơi dặm nữa, vẫn thấy ở trƣớc mặt mà đuổi không kịp. Tên nào tên nấy đứng đờ

mặt ra nhìn nhau. Khổng Minh sai quay xe ngoảnh về phía giặc, rồi cho đẩy giật lùi. Quân Ngụy toan

đuổi theo nữa. Chợt có Tƣ Mã Ý đến truyền lệnh rằng:

- Khổng Minh dùng thuật bát môn độn giáp, sai khiến đƣợc thần lục đinh lục giáp, đây là thuật rút đất ở

trong sách Lục giáp thiên thƣ đó. Quân sĩ không nên đuổi nữa.

Quân Ngụy vừa quay ngựa trở về, bỗng nghe thấy, ở mé tả trống trận nổi vang, một toán quân đổ ra. Ý

kịp sai quân chống cự, thì thấy trong đội quân Thục, có hăm bốn ngƣời, xõa tóc đi chân không, áo đen

phƣớng thâm, xúm xít đẩy một cổ xe. Trên xe Khổng Minh mũ thâm, áo bạc ngồi chễm chệ, tay cầm quạt

lông phe phẩy.

Ý thất kinh nói:

- Vừa mới đàng kia có Khổng Minh ngồi xe, đuổi năm chục dặm không kịp, sao ở đây lại có Khổng

Minh? Lạ quá! Lạ quá!

Nói chƣa dứt lời, ở mé hữu lại thấy trống đánh om sòm, một toán quân xô đến, trong bọn này cũng có

Khổng Minh ngồi xe bốn bánh, tả hữu hai mƣơi bốn ngƣời đi hộ vệ, y nhƣ đám trƣớc.

Ý ngờ vực lắm, quay lại bảo các tƣớng rằng:

- Đây chắc là thần binh rồi.

Quân Ngụy bấy giờ đã xôn xao, không dám đánh nhau, tìm đƣờng tháo chạy. Bỗng lại thấy trống đánh

vang lừng, một đội quân kéo ra, cũng có Khổng Minh ngồi xe, hình dạng y nhƣ các đám trƣớc. Quân

Ngụy kinh hãi vô cùng. Tƣ Mã Ý không biết là ngƣời hay quỷ, và quân Thục nhiều ít thế nào, sợ hết hồn

hết vía, dẫn quân chạy miết về Thƣợng Nhai, đóng chặt cửa thành, không dám ra nữa. Bấy giờ Khổng

Minh mới sai ba vạn quân cắt hết lúa mạch ở Lũng Thƣợng, vận về Lỗ Thành, đập thóc ra phơi.

Tƣ Mã Ý ở trong thành Thƣợng Nhai, ba ngày không dám ra ngoài. Về sau thấy quân Thục rút hết, mới

dám sai quân đi tuần tiễu. Quân tiễu bắt đƣợc quân Thục ở dọc đƣờng đem về nộp Tƣ Mã Ý.

Ý hỏi thì tên lính ấy bẩm rằng:

- Tôi là ngƣời đi cắt lúa, vì mất ngựa phải tụt lại sau, nên bị bắt.

Ý hỏi:

- Mấy toán quân đó là thần binh nào?

Tên ấy thƣa:

- Quân Thục ba mặt đều không phải là Khổng Minh đó là Khƣơng Duy, Mã Đại, Ngụy Diên đấy thôi. [email protected]

1068

Mỗi mặt chỉ có một nghìn quân hộ xe, và năm trăm quân đánh trống. Duy có một đám trƣớc ra dụ trận

mới thực là Khổng Minh.

Ý ngửa mặt lên trời than rằng:

- Khổng Minh thực có tài xuất quỷ nhập thần.

Chợt có đô đốc Quách Hoài đến ra mắt. Ý tiếp vào, Hoài nói:

- Tôi nghe quân Thục gặt lúa ở Lỗ Thành không có mấy nỗi, nên đánh ngay đi.

Ý thuật rõ việc trƣớc.

Hoài cƣời, nói:

- Mẹo ấy chỉ đánh lừa đƣợc một lúc, nay đã biết rõ rồi, còn sợ gì nữa. Tôi dẫn quân đến đánh mé sau, ông

đem quân đến đánh mé trƣớc,

có thể phá đƣợc Lỗ Thành, bắt đƣợc Khổng Minh.

Ý nghe lời, chia quân ra làm hai mặt kéo đi.

Khổng Minh ở Lỗ Thành, đang sai quân sĩ đập lúa phơi phóng, bỗng gọi các tƣớng ra truyền lệnh rằng:

- Đêm nay, quân giặc tất đến đánh thành, ta coi trong cả mé ruộng lúa đông tây ngoài thành này, có thể

phục quân đƣợc, ai dám đi ra mai phục không?

Khƣơng Duy, Ngụy Diên, Mã Đại, Mã Trung cùng xin đi. Khổng Minh mừng lắm, sai Khƣơng Duy,

Ngụy Diên mỗi ngƣời dẫn hai nghìn quân phục ở góc đông nam và tây bắc; sai Mã Đại, Mã Trung mỗi

ngƣời dẫn hai nghìn quân phục ở góc tây nam và đông bắc. Hễ nghe thấy tiếng pháo nổ, bốn góc đổ vào

mà đánh.

Bốn tƣớng lĩnh kế dẫn quân đi. Khổng Minh mang hơn trăm ngƣời mang hỏa pháo ra thành, phục sẵn

trong ruộng lúa, đợi quân giặc đến.

Lại nói Tƣ Mã Ý dẫn quân đến Lỗ Thành, bấy giờ trời đã xâm xẩm tối. Ý bảo các tƣớng rằng:

- Nếu ban ngày tiến binh, trong thành tất có phòng bị, nay nhân lúc đêm tối nên đánh ngay đi, thành này

tƣờng thấp hào nông, chắc là phá dễ.

Nói đoạn, đóng quân ở ngoài thành. Sang canh một, Quách Hoài cũng đến nơi. Đôi bên hợp binh thành

một nổi hiệu trống, quân sĩ dàn ra vây kín cả bốn mặt. Trên thành, tên đạn bắn

xuống nhƣ mƣa, quân

Ngụy không dám đến gần. Bỗng nhiên thấy pháo nổ liên thanh, quân sĩ kinh hãi, không biết quân ở đâu

kéo lại. Hoài sai ngƣời ra lục soát trong ruộng lúa, thì đã thấy lửa sáng rực trời, tiếng reo nhƣ sấm, quân

Thục bốn mặt đổ tới. Quân trong thành cũng mở tung cả cửa ra đánh; trong ngoài đánh dồn một trận quân

Ngụy tan nát, chết hại không biết bao nhiêu mà kể.

Tƣ Mã Ý dẫn đại binh cố chết đánh ra khỏi vòng vây, chiếm giữ một nơi đầu núi; Quách Hoài cũng dẫn

đại binh chạy về sau núi cắm trại.

Khổng Minh vào thành, sai bốn tƣớng đóng giữ bốn góc.

[email protected]

1069

Quách Hoài nói với Tƣ Mã Ý rằng:

- Nay giữ nhau với quân Thục đã lâu, không có mẹo nào đánh lui đƣợc; lại bị thua một trận, thiệt hơn ba

nghìn ngƣời, nếu không toan liệu sớm đi, về sau khó lòng mà đuổi đƣợc nữa.

Ý nói:

- Bây giờ nên nghĩ thế nào?

Hoài nói:

- Nên đƣa hịch ra lấy quân mã ở Ung Lƣơng, gộp sức mà đánh. Tôi xin dẫn quân đến đánh úp ở Kiếm

Các, chặn mất lối về, khiến cho quân giặc nghẽn đƣờng vận lƣơng, bụng quân rối loạn, bấy giờ sẽ thừa cơ

mà đánh, may ra trừ diệt đƣợc giặc.

Ý nghe lời, liền đƣa hịch ra Ung Lƣơng lấy quân mã. Không mấy bữa, đại tƣớng Tôn Lễ dẫn quân mã các

quận Ung Lƣơng đến. Ý liền sai Tôn Lễ hẹn nhau với Quách Hoài đi úp cửa Kiếm Các.

Khổng Minh ở Lỗ Thành lâu ngày, không thấy quân Ngụy ra đánh, mới gọi Mã Đại, Khƣơng Duy vào

truyền rằng:

- Nay quân Ngụy giữ chặn đƣờng hẻm trong núi, không ra đánh nhau, một là đoán ta cạn lƣơng, hai là sai

quân đến đánh úp Kiếm Các, chẹn đƣờng tải lƣơng của ta. Hai ngƣời, mỗi ngƣời dẫn một vạn quân đi

trƣớc giữ vững các nơi hiểm yếu. Quân Ngụy thấy ta phòng bị rồi, tất phải rút về.

Hai ngƣời dẫn quân đi.

Trƣởng sử Dƣơng Nghi vào trƣớng bẩm rằng:

- Thừa tƣớng đã hẹn cho quân sĩ cứ trăm ngày thay đổi một kỳ. Nay mãn hạn rồi, q uân Hán Trung đã ra

khỏi cửa Xuyên, công văn đã đƣa đến, chỉ còn đợi hội quân để thay đổi thôi. Hiện ở đây có tám vạn quân,

trong đó có bốn vạn đƣợc đổi về.

Khổng Minh nói:

- Đã có lệnh nhƣ thế, nên cho chúng về sớm.

Quân sĩ nghe tin, ai nấy nhặt nhanh thu xếp, sắp sửa lên đƣờng.

Chợt có tin báo Tôn Lễ dẫn hai mƣơi vạn binh mã ở Ung Lƣơng đến đánh giúp, đã đánh úp lấy cửa Kiếm

Các rồi, Tƣ Mã Ý đang dẫn quân tiến công Lỗ Thành.

Quân Thục kinh hãi, nhớn nhác cả lên.

Dƣơng Nghi vào bẩm rằng:

- Quân Ngụy đột nhiên đến đây, thừa tƣớng nên hãy bắt quân cũ ở lại, đợi quân mới đến thay sẽ cho về.

Khổng Minh nói:

- Không nên thế! Ta dùng binh sai tƣớng, cốt lấy điều tin làm gốc. Nay đã hạ lệnh nhƣ thế, lẽ nào lại để

thất tín? Vả lại, ai đƣợc về cũng đã sắm sửa cả rồi, cha mẹ vợ con ở nhà đang tựa cửa chờ mong. Dù gặp [email protected]

1070

tai nạn lớn cũng không thể lƣu họ ở lại đƣợc.

Lập tức truyền cho quân sĩ đƣợc đổi, ra về ngay hôm ấy.

Quân sĩ nghe thừa tƣớng xử tử tế nhƣ vậy, cùng reo lên rằng:

- Thừa tƣớng thƣơng đến chúng tôi, chúng tôi hãy khoan chƣa về vội, xin liều mạng giết sạch quân Ngụy,

để báo ơn ấy.

Khổng Minh nói:

- Chúng mày đƣợc về, còn ở lại đây làm gì?

Quân sĩ đều muốn ra đánh, không muốn về vội.

Khổng Minh nói:

- Chúng mày đã muốn giúp đỡ ta, thì nên ra ngoài thành hạ trại. Đợi quân Ngụy đến không cho nó kịp

thở, đánh dấn ngay đi, đó là cách dĩ dật đãi lao đấy.

Quân sĩ lĩnh mệnh, cầm binh khí hớn hở ra thành, dàn trận sẳn để đợi quân Ngụy.

Nói về quân mã Tây Lƣơng vừa đi vừa chạy, rút đƣờng kéo đến, ngƣời ngựa mệt nhoài cả, định hạ trại

nghỉ ngơi, bị quân Thục ồ ạt kéo đến, ra sức đánh một trận, giết quân Ung Lƣơng thây nằm khắp ruộng,

máu chảy thành sông.

Khổng Minh thu quân đắc thắng vào thành, khen thƣởng và úy lạo một hồi. Chợt có Lý Nghiêm ở Vĩnh

An đƣa thƣ cáo cấp đến. Khổng Minh giật mình mở ra xem, trong thƣ viết rằng:

"Gần đây nghe Đông Ngô sai ngƣời vào Lạc Dƣơng, liên hòa với Ngụy. Ngụy sai Ngô sang đánh Thục.

Nhƣng may Ngô chƣa cất quân. Nghiêm này dò biết đƣợc tin ấy, xin thừa tƣớng liệu c ho".

Khổng Minh xem xong, nghi hoặc lắm, bèn họp các tƣớng lại nói:

- Nếu Đông Ngô vào cƣớp Thục, thì ta phải về cho mau mới đƣợc.

Lập tức truyền cho quân mã trại Kỳ Sơn hãy rút cả về Tây Xuyên. Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực, Ngô Ban,

Ngô Ý liền chia quân hai đƣờng từ từ kéo đi. Thấy quân Thục lui về, sợ có mƣu kế gì, không dám đuổi

theo, bèn dẫn quân đến ra mắt Tƣ Mã Ý, nói rằng:

- Quân Thục rút lui không biết ý tứ ra sao?

Ý nói:

- Khổng Minh quỷ kế rất nhiều, không nên khinh động. Ta cứ việc giữ cho vững, đợi họ hết lƣơng, tự

nhiên phải bỏ đi thôi.

Đại tƣớng Ngụy Bình nói rằng:

- Quân Thục nhổ cả trại Kỳ Sơn mà lui rồi, phải nên thừa thế đuổi theo. Cớ sao đô đốc đóng quân không

dám động, sợ Thục nhƣ cọp, để thiên hạ chê cƣời cho à?

[email protected]

1071

Ý khăng khăng không nghe.

Khổng Minh biết quân Kỳ Sơn về hết cả rồi, bèn gọi Dƣơng Nghi, Mã Trung vào trƣớng, truyền bảo một

kế, sai dẫn một vạn tay cung nỏ đi mai phục trƣớc ở hai bên đƣờng Mộc Môn núi Kiếm Các, dặn nếu

quân Ngụy đuổi theo, nghe tiếng pháo phải kíp lăn gổ đá ra, chặn lối đi lại, rồi cho quân nhất tề bắn

xuống. Hai ngƣời mang quân đi.

Lại gọi Quan Hƣng, Ngụy Diên sai dẫn quân đi đoạn hậu. Bốn mặt thành vẫn cắm tinh kỳ, bên trong đốt

mấy đống cỏ khói lửa um lên, còn đại quân kéo hết về đƣờng Mộc Môn.

Quân Ngụy đi tuần tiểu về báo với Tƣ Mã Ý rằng:

- Đại đội quân Thục rút cả rồi, nhƣng không biết quân trong thành còn nhiều hay ít?

Ý đến tận nơi nhìn xem, thấy tinh kỳ vẫn cắm chỉnh tề, trong thành có khói lửa bốc lên, cƣời mà rằng:

- Đây tất là thành bỏ không thôi.

Sai ngƣời vào dò xem, quả nhiên chỉ trơ một cái thành không.

Ý mừng, nói:

- Khổng Minh chạy rồi ai dám đuổi theo?

Trƣơng Cáp xin đi.

Ý gàn lại, nói:

Ông nóng tính quá không nên đi.

Cáp nói:

- Đô đốc sai tôi làm tiên phong, nay chính là lúc lập công, sao lại không cho đi?

Ý nói:

- Quân Thục rút lui, phàm chổ hiểm trở tất có mai phục, nên phải cẩn thận mƣời phần thì mới đuổi đƣợc.

Cáp nói:

- Lẽ ấy tôi đã hiểu rồi, bất tất phải lo.

Ý nói:

- Ông đã muốn đi thì, đừng có hối.

Cáp nói:

- Đại trƣợng phu bỏ mình báo nƣớc, dù chết cũng không oán hận gì!

Ý nói:

[email protected]

1072

- Có phải ông đã nhất định đi thì nên dẫn năm nghìn quân đi trƣớc, Ngụy Bình dẩn hai vạn quân bộ đi

sau, đề phòng mai phục, còn tôi dẫn ba nghìn quân đi sau nữa để tiếp ứng.

Trƣơng Cáp vâng lệnh, dẫn quân hỏa tốc đuổi theo. Đi đƣợc ba mƣơi dặm, bỗng đâu sau lƣng tiếng reo

nổi dậy, rồi một toán quân trong rừng rậm đổ ra, tƣớng đi đầu cắp đao kìm ngựa quát to lên rằng:

- Tƣớng giặc dẫn quân đi đâu đó?

Cáp nhìn xem thì ra là Ngụy Diên, bèn nổi giận, quất ngựa lại đánh. Đƣợc mƣơi hiệp, Diên giả thua chạy.

Cáp lại đuổi thêm ba chục dặm nữa, kìm ngựa lại nhìn xung quanh, không thấy có phục binh, lại tế ngựa

đuổi theo. Vừa qua khỏi sƣờn núi, lại có tiếng reo ầm ĩ, một toán quân xông ra,

tƣớng đi đầu là Quan

Hƣng cắp đao kìm ngựa gọi to lên rằng:

- Trƣơng Cáp chớ đuổi nữa! Có ta ở đây!

Cáp xông vào giáp chiến. Đƣợc mƣơi hiệp Hƣng quay ngựa chạy. Cáp ra sức đuổi theo, đến một khu rừng

rậm, Cáp đâm nghi, cho ngƣời đi dò thám bốn mặt, tịnh không có quân mai phục nào, lại càng vững tâm

đuổi riết. Chẳng dè Ngụy Diên lẻn đến trƣớc mặt: Cáp lại đánh nhau hơn mƣơi hiệp nữa, Diên lại chạy.

Cáp càng cố sứa đuổi già. Quan Hƣng lẻn đến trƣớc mặt chặn đƣờng. Cáp giận lắm, vỗ ngựa đón đánh.

Độ đƣợc mƣơi hiệp quân Thục vứt cả áo giáp, đồ đạc đầy đƣờng. Quân Ngụy xuống ngựa tranh nhau lấy

của. Ngụy Diên, Quan Hƣng hai tƣớng thay đổi nhau chống cự. Trƣơng Cáp vẫn hăng sức đuổi theo. Dần

dần chiều tối, đuổi đến cửa đƣờng Mộc Môn, Ngụy Diên quay ngựa lại quát to lên rằng:

- Bớ quân nghịch tặc Trƣơng Cáp kia! Tao không muốn cự nhau với mày, sao mày lại cứ đuổi già mãi?

Nay tao quyết sống mái với mày một trận!

Cáp giận lắm, tế ngựa xông vào đánh Ngụy Diên. Diên múa đao chống đỡ; chƣa đầy mƣời hiệp, Diên

thua to, bỏ cả áo giáp, mũ và ngựa, dẫn bại quân chạy rẽ vào đƣờng Mộc Môn. Trƣơng Cáp càng hăng, lại

thấy Ngụy Diên thua chạy, liền tế ngựa dấn theo. Bấy giờ, trời đã tối mịt, bỗng có tiếng pháo nổ vang, rồi

lửa ở trên núi bốc sáng vằng vặc, đá gỗ quăûng xuống ngổn ngang, chặn mất đƣờng đi. Cáp thất kinh, kêu

rằng:

- Ta mắc phải mẹo mất rồi!

Lập tức quay ngựa chạy về, té ra mé sau cũng bị đá gỗ chặn lấp mất đƣờng, ở giữa chỉ còn một khoảng

đất trống, hai bên toàn vách núi. Cáp hết đƣờng lui tới. Bỗng nghe một tiếng cồng, hai bên núi hàng vạn

cung nỏ bắn ra, tên bay nhƣ châu chấu. Thƣơng hại thay cho Trƣơng Cáp và hơn trăm bộ tƣớng, cùng bị

bắn chết ở trong đƣờng Mộc Môn.

Có thơ khen Khổng Minh rằng:

Tên bay tua tủa tựa mƣa rào,

Đƣờng Mộc Môn kia bắn tƣớng Tào.

Qua lại ngắm nhìn sƣờn Kiếm Các,

Quân sƣ còn nức tiếng mƣu cao.

Trƣơng Cáp chết rồi, quân Ngụy theo sau đuổi gọi đến, thấy lấp mất lối, biết rằng mắc phải mẹo, vội vàng

quay ngựa rút lui. Sực ngoảnh trên đỉnh núi có tiếng gọi to lên rằng:

- Gia Cát thừa tƣớng ở đây!

Chúng ngẩng mặt lên nhìn, thấy Khổng Minh đứng trong bóng lửa sáng, trỏ xuống bảo rằng:

[email protected]

1073

- Ta hôm nay đi săn, định bắt một con ngựa, (trỏ Tƣ Mã Ý) lại tin nhầm phải con nai (trỏ Trƣơng Cáp).

Chúng mày cứ vững dạ đi về, bảo với Trọng Đạt nay thế nào cũng bị ta tóm đƣợc.

Quân Ngụy về ra mắt Tƣ Mã Ý, thuật lại sự việc Ý xót xa không biết ngần nào, ngẩng mặt than rằng:

- Để cho Trƣơng Tuấn Nghĩa chết đi, là lỗi tại ta!

Bèn thu quân về Lạc Dƣơng.

Ngụy chủ nghe tin Trƣơng Cáp chết gạt nƣớc mắt than thở hồi lâu, sai ngƣời tìm thây đem về hậu táng.

Khổng Minh về Hán Trung, định về Thành Đô ra mắt hậu chủ.

Lý Nghiêm tâu với hậu chủ rằng:

- Lƣơng thảo đã chu biện hết cả, sắp tải ra cho thừa tƣớng; không hiểu tại sao thừa tƣớng lại rút quân về?

Hậu chủ thấy vậy, sai thƣợng thƣ Phí Vĩ vào Hán Trung hỏi Khổng Minh vì cớ gì mà dẫn quân về? Vĩ

đến Hán Trung, truyền đạt ý của hậu chủ. Khổng Minh giật mình mà rằng:

- Lý Nghiêm viết thƣ cáo cấp nói Đông Ngô sắp cất quân vào cƣớp Xuyên, vì thế phải

về.

Vĩ nói:

Lý Nghiêm tâu với thiên tử rằng quân lƣơng đã biện xong, không biết thừa tƣớng vì cớ gì mà rút quân về.

Bởi thế, thiên tử sai tôi ra hỏi xem sao.

Khổng Minh giận lắm, sai ngƣời dò xét, té ra Lý Nghiêm vì chƣa biện đƣợc quân lƣơng, sợ thừa tƣ ớng

bắt tội, cho nên đƣa thƣ ra nói dối việc Đông Ngô để Khổng Minh rút quân về, rồi lại tâu man với thiên

tử, để che đậy tội lỗi của mình.

Khổng Minh giận lắm, nói:

- Đồ sất phu, vì việc riêng mình, mà dám lỡ cả việc lớn nhà nƣớc!

Bèn sai ngƣời nói Lý Nghiêm đến toan chém.

Phí Vĩ can rằng:

- Thừa tƣớng nên nghĩ cái tình tiên đế thác cô cho hắn, tạm hãy khoan thứ một phen.

Khổng Minh nghe theo.

Phí Vĩ lập tức tả biểu tâu với hậu chủ. Hậu chủ xem biểu đùng đùng nổi giận, quát võ sĩ lôi Lý Nghiêm ra

chém.

Tham quan Tƣởng Uyển tâu rằng:

- Lý Nghiêm là ngƣời của tiên đế thác cô khi xƣa, xin bệ hạ hãy khoan thứ cho hắn lần này.

Hậu chủ nghe lời không chém, nhƣng cách chức xuống làm thứ dân, đày Nghiêm ra quận Tử Đồng.

[email protected]

1074

Khổng Minh vào Thành Đô, dùng con Lý Nghiêm là Lý Phong làm trƣởng sử, rồi chuẩn bị lƣơng thảo,

giảng tập chiến trận, sắm sửa khí giới, chăm nom đến tƣớng sĩ, đợi ba năm nữa, sẽ lại xuất chinh. Quân

dân trong hai Xuyêân, ai nấy đều đƣợc đội ơn ngƣời ấy đức.

Ngày tháng thoi đƣa, thấm thoát đã đƣợc ba năm. Bấy giờ là năm Kiến Hƣng thứ mƣời hai mùa xuân

tháng mƣời hai. Khổng Minh vào chầu tâu rằng:

- Tôi chăm nom quân sĩ đã đƣợc ba năm; lƣơng thảo dƣ dật, khí giới chỉnh tề, quân mã hùng tráng, nên

sang đánh Ngụy. Phen này nếu không quét sạch bọn gian đảng, đem lại Trung Nguyên, thề rằng không

trông thấy bệ hạ nữa!

Hậu chủ nói:

Nay thiên hạ đã thành thế chân vạc; Ngô, Ngụy không quấy nhiễu nƣớc ta, tƣớng phụ sao không ngồi yên

mà hƣởng thái bình?

Khổng Minh nói:

- Tôi chịu ơn tri ngộ của

tiên đế, ngay trong lúc mơ màng cũng không quên nghĩ đến mẹo đánh Ngụy; nay

xin hết sức tận tâm, đem lại Trung Nguyên cho bệ hạ, để nhà Hán nổi lên, đó là lòng mong muôÙn của

tôi.

Khổng Minh nói chƣa dứt lời, một ngƣời bƣớc ra nói rằng:

- Thừa tƣớng không nên cất quân đi nữa.

Chúng nhìn xem ai thì là Tiêu Chu.

Đó là:

Võ hầu hết sức lo vì nƣớc,

Thái sứ xem cơ luận việc trời.

Chƣa biết Tiêu Chu bàn bạc ra sao, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1075

HỒI 102

Tư Mã Ý chiếm giữ Bắc Nguyên, Vị Kiều;

Gia Cát Lượng chế ra trâu gỗ, ngựa máy

Nói về Tiêu Chu hiện đang làm thái sử, hiểu biết thiên văn. Thấy Khổng Minh lại muốn cất quân đi, mới

tâu với hậu chủ rằng:

- Chức tôi coi về việc thiên văn, có điều gì hay dở phải tâu cho rõ. Gần đây, có một đàn chim vài vạn con

tự phƣơng nam bay lại, đâm nhào cả xuống sông Hán Thủy mà chết, đó là một điềm không may. Tôi lại

xem thiên tƣớng, thấy sao Khuê đứng vào phận Thái Bạch, khiến phƣơng Bắc đang vƣợng lắm, không

nên đánh Ngụy. Nhân dân ở Thành Đô nhiều ngƣời còn nghe trong cây Bách có tiếng khóc đêm. Những

việc tai quái nhƣ thế xảy ra, xin thừa tƣớng giữ gìn không nên kinh động.

Khổng Minh nói:

- Ta chịu ơn thác cô của tiên đế rất trọng, nên hết sức đánh giặc, có đâu vì chút điềm gở huyền ảo mà bỏ

việc to nhà nƣớc đƣợc.

Liền sai mổ trâu bò làm lễ tế ở miếu Chiêu Liệt, rồi vào lễ khóc lóc khấn rằng:

- Lƣợng tôi năm lần ra Kỳ Sơn chƣa lấy đƣợc một tấc đất nào, mang tọâi nhiều lắm. Nay thống lĩnh toàn

bộ lại ra Kỳ Sơn, thề xin hết sức tận tâm, để tiểu trừ giặt cho nhà Hán, khôi phục lại Trung Nguyên,

nguyện dốc hết tâm thần và sức lực kỳ đến chết mới thôi.

Tế xong, lại từ hậu chủ đến nơi Hán Trung, hội các tƣớng lại bàn bạc việc cất quân.

Chợt có tin báo Quang Hƣng bị bệnh mất. Khổng Minh khóc ầm lên, ngất lăn xuống đất, nửa giờ mới

tỉnh.

Các tƣớng ân cần khuyên giải. Khổng Minh than rằng:

- Thƣơng thay ngƣời trung nghĩa nhƣ thế, mà trời không cho thọ. Ta phen này ra quân lại thiếu mất một

viên đại tƣớng rồi!

Có thơ than rằng:

Sống thác là thƣờng lý,

Phù du cũng một đời,

Miễn có trung với hiếu,

Hà tất sống lâu dài.

Khổng Minh dẫn bốn mƣơi vạn quân Thục chia làm năm đƣờng tiến đi, sai Khƣơng Duy, Ngụy Diên làm

tiên phong, kéo ra hội ở Kỳ Sơn; sai Lý Khôi vận lƣơng thảo ra cửa đƣờng Tà Cốc trƣớc, chờ sẵn ở đó.

Nói về nƣớc Ngụy, nhân năm trƣớc có rồng xanh tự trong giếng Ma Pha bay ra, mới đổi niên hiệu là

Thanh Long. Năm ấy là năm Thanh Long thứ hai, mùa xuân, tháng hai, cận thần tâu rằng:

- Quân Thục hơn ba mƣơi vạn, chia làm năm đƣờng, lại ra Kỳ Sơn.

Ngụy chủ thất kinh, kíp Tƣ Mã Ý đến hỏi rằng:

- Quân Thục đã ba năm không vào quấy nhiễu. Nay Gia Cát Lƣợng lại ra Kỳ Sơn thì làm thế nào?

[email protected]

1076

Ý tâu rằng:

- Tôi xem thiên văn thấy vƣợng khí ở Trung Nguyên đang thịnh. Sao Khuê phạm vào ngôi Thái Bạch,

không lợi cho Tây Xuyên. Nay Gia Cát Lƣợng tự cậy tài trí, muốn trái lòng trời, chẳng qua tự cầu lấy sự

bại vong mà thôi. Tôi nhờ hồng phúc bệ hạ xin ra phá giặc ấy. Nhƣng xin bệ hạ cho bốn ngƣời nữa, cùng

đi với tôi.

Tào Tuấn hỏi:

- Bốn ngƣời ấy là ai?

Ý nói - Hạ Hầu Uyên có bốn con: Con cả tên là Bá, tự Trọng Quyền; thứ hai tên Uy, tự Quý Quyền; thứ

ba tên Huệ, tự Nha Quyền; con út tên Hòa, tự Nghĩa Quyền. Bá Uy hai ngƣời giỏi cung ngựa. Huệ Hòa

hai ngƣời tinh thao lƣợc. Bốn ngƣời ấy vẫn muốn báo thù cho cha. Nay tôi xin cử Hạ Hầu Bá, Hạ Hầu Uy

làm tả hữu tiên phong; Hạ Hầu Huệ, Hạ Hầu Hòa, làm hành quân tƣ mã, cùng giúp việc quân cơ, để phá

quân Thục.

Tuấn nói:

- Trƣớc kia phò mã Hạ Hầu Mậu lầm lỡ quân cơ, làm thiệt bao nhiêu quân mã, đến nay còn thẹn chƣa về,

bốn ngƣời này có giống Mậu không?

Ý nói:

- Bốn ngƣời này khác hẳn.

Tuấn ƣng cho, sai Tƣ Mã Ý làm đại đô đốc đƣợc quyền điều dụng các tƣớng sĩ, chỉ huy quân mã các xứ.

Ý vâng lệnh, từ biệt ra thành.

Tuấn lại tận tay viết chiếu trao cho Ý, chiếu rằng:

"Ngƣơi đến vị

tân, nên giữ vững thành trì, chớ nên ra đánh, quân Thục không giở trò gì đƣợc, thƣờng hay

giả tảng rút về để dụ địch, ngƣơi chớ nên đuổi theo. Đợi khi nào bọn chúng cạn lƣơng, tự nhiên phải chạy.

Bấy giờ sẽ thừa cơ mà đánh, chắc chắn sẽ thắng dễ dàng, mà quân mã cũng đỡ mỏi mệt. Mẹo hay không

gì hơn thế".

Tƣ Mã Ý cúi đầu chịu lời chiếu, ngay hôm ấy đến Trƣờng An, tụ tập quân mã các xứ, cả thảy bốn chục

vạn, kéo đến bến sông Vị hạ trại, lại sai năm vạn quân bắt chín nhịp cầu phao trên sông, cho tiên phong

Hạ Hầu Bá, Hạ Hầu Uy qua bên bờ sông kia cắm trại. Lại sai đắp một dãy thành ở cánh đồng mé đông

sau trại, phòng bị bất ngờ.

Ý đang bàn với các tƣớng, chợt có Quách Hoài, Tôn Lễ đến ra mắt. Ý đón vào. Chào hỏi xong xuôi, Hoài

nói:

- Quân Thục hiện nay ở Kỳ Sơn, nếu để họ qua sông Vị lên bờ, liên tiếp giáp đƣợc với núi Bắc Sơn, chẹn

ngang đƣờng Lũng Đạo, thì thật đáng lo lắm.

Ý nói:

- Ông nói phải đấy. Ông hãy tổng đốc cả quân mã xứ Lũng Tây, giữ lấy Bắc Nguyên mà hạ trại, cứ việc [email protected]

1077

giữ thành cao hào sâu, đóng quân lại chớ động, đợi khi nào quân địch hết lƣơng, ta sẽ đánh.

Quách Hoài, Tôn Lễ lĩnh mệnh, dẫn quân đi hạ trại.

Bấy giờ Khổng Minh ra Kỳ Sơn, hạ năm trại lớn chia ra tả hữu, trƣớc sau và ở giữa. Từ hang Từ Cốc đến

mãi núi Kiếm Các, lập hai mƣời bốn trại lớn liên tiếp nhau, chia đóng quân mã, làm kế lâu dài. Hàng

ngày sai ngƣời đi tuần tiễu.

Chợt có tin báo rằng:

- Quách Hoài, Tôn Lễ lĩnh quân Lũng Tây, hạ trại ở Bắc Nguyên.

Khổng Minh bảo các tƣớng rằng:

- Quân Ngụy cắm trại ở Bắc Nguyên, đó

là sợ ta lấy mất đƣờng ấy, làm nghẽn lối xứ Lũng đó thôi. Ta nay

giả đò đánh Bắc Nguyên, nhƣng kỳ thực đến ngầm lấy Vị Tân. Ta sai ngƣời đóng sẵn hơn trăm chiếc bè

gỗ, tải cỏ khô, kéo năm nghìn quân thủy thủ giỏi, chở bè. Ngày đêm ta đánh mặt Bắc Nguyên, Tƣ Mã Ý

tất dẫn quân lại cứu. Ta sang đò trƣớc, qua bên kia sông, rồi ta cho tiền quân xuống cả bè, xuôi dòng đốt

cầu, để đánh mặt sau, ta thì tự dẫn quân đến đánh phía trƣớc dinh. Nếu lấy đƣợc mé nam sông Vị, thì tiến

quân không khó gì nữa.

Các tƣớng tuân lệnh, ngƣời nào đi mặt nấy.

- Có tiểu mã phi báo với Tƣ Mã Ý. Ý gọi các tƣớng đến bàn rằng:

- Khổng Minh làm thế, tất có mƣu mẹo. Hắn giả tiếng là lấy Bắc Nguyên, nhƣng kỳ thực lại đốt cầu phao

của ta, thế là quấy mặt sau mà hóa ra đánh mặt trƣớc đây.

Lập tức truyền lệnh cho Hạ Hầu Bá, Hạ Hầu Uy rằng:

- Khi nào nghe mé Bắc Nguyên có tiếng reo, thì đem binh vào núi Nam Sơn cạnh sông Vị Thuỷ, đợi quân

Thục đến mà đánh.

Lại sai Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm dẫn hai nghìn tay cung nỏ, phục sẵn ở bờ bắc canh cầu phao, dặn rằng:

- Nếu quân Thục bơi bè gỗ thuận dòng xuôi xuống, phải nhất tề bắn tên ra, chớ cho đến gần cầu.

Lại truyền lệnh cho Quách Hoài, Tôn Lễ rằng:

- Khổng Minh đến đánh Bắc Nguyên, sang ngầm sông Vị Trại của ngƣời mới lập ra, không có mấy nỗi

quân mã. Nên phục quân sẵn ở nửa đƣờng, cuối giờ ngọ, quân Thục sang đò, chiều tối tất đến đánh trại.

Ngƣơi nên giả tảng thua, quân Thục chắc đuổi theo, bấy giờ sẽ cho quân bắn tên ra. Quân ta tiến cả hai

mặt thủy bộ. Nếu quân Thục kéo ùa đến, thì cứ xem ta trỏ vào đâu là đánh đấy. Truyền lệnh cho các

tƣớng xong rồi Ý lại sai hai con là Tƣ Mã Sƣ và Tƣ Mã Chiêu dẫn quân sang cứu Bắc Nguyên.

Nói về Khổng Minh sai Ngụy Diên, Mã Đại dẫn quân sang đò sông Vị, đánh giặc Bắc Nguyên; sai Ngô

Ban, Ngô Ý dẫn quân thuận dòng xuống đốt cầu phao; sai Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực làm tiền đội;

Khƣơng Duy, Mã Trung làm trung đội; Liêu Hóa, Trƣơng Dực làm hậu đội, chia quân làm ba mặt, đánh

trại trên bờ sông Vị.

Giờ Ngọ hôm ấy quân mã sang sông, dàn thành thế trận từ từ kéo đi. Ngụy Diên, Mã Đại đi gần đến Bắc

Nguyên, thì trời đã tối. Tôn Lễ thấy có quân Thục đến bỏ trại chạy luôn. Ngụy Diên biết đã có phòng bị [email protected]

1078

rồi, vội rút quân về, đã thấy bốn mặt tiếng reo nổi lên, rồi Tƣ Mã Ý, Quách Hoài hai mặt đổ đến. Ngụy

Diên, Mã Đại cố sức đánh, quân Thục sa xuống sông chết đuối rất nhiều. Còn toán quân khác đang không

có đƣờng nào trốn, may gặp Ngô Ý dẫn quân đến cứu, mới thoát đƣợc về bờ bên này.

Ngô Ban dẫn một nửa quân bơi bè xuống đốt cầu phao, bị Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm ở trên bờ bắn tên

xuống

nhƣ mƣa. Ngô Ban tin phải tên, lăn xuống sông chết. Quân sĩ nhảy trốn cả xuống sông, bao nhiêu bè quân

Ngụy cƣớp đƣợc sạch.

Bấy giờ Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực chƣa biết quân Bắc Nguyên bị thua, cứ kéo thẳng đến trại Ngụy. Vào

độ canh hai, nghe tiếng reo nổi ầm bốn phía. Vƣơng Bình bảo với Trƣơng Ngực rằng:

- Quân ta đánh mặt Bắc Nguyên chƣa biết đƣợc thua thế nào. Trại Vị Nam này ở ngay trƣớc mặt, sao lại

không thấy một tên quân Ngụy nào? Chẳng lẽ Tƣ Mã Ý đã biết trƣớc phòng bị rồi chăng? Chúng ta hãy

đợi xem nơi cầu phao có ngọn lửa bốc lên rồi sẽ tiến binh.

Hai ngƣời mới kìm binh mã lại không tiến nữa. Chợt có kỵ mã báo rằng:

- Thừa tƣớng truyền phải rút về ngay. Quân ở Bắc Nguyên và quân đốt cầu thua cả rồi.

Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực cả kinh, vội vàng rút quân về. Bỗng đâu, nổi một hiệu pháo, lửa sáng rực trời;

quân Ngụy ở mé sau kéo đến. Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực dẫn quân ra địch. Hai bên đánh nhau ráo riết

một trận. Quân Thục thiệt hại mất già nửa. Hai tƣớng cố chết, vừa đánh vừa chạy đƣợc thoát.

Khổng Minh về đến trại Kỳ Sơn, thu nhặt quân tàn, ƣớc chừng thiệt hơn một vạn ngƣời, trong bụng buồn

rầu. Chợt có Phí Vĩ ở Thành Đô đến ra mắt Khổng Minh nói rằng:

- Ta có một phong thƣ, muốn phiền túc hạ đem đến Đông Ngô. Không biết túc hạ có đi giúp đƣợc

cho ta

không?

Vĩ bẩm:

- Thừa tƣớng đã sai, tôi đâu dám từ.

Khổng Minh viết thƣ giao cho Phí Vĩ. Vĩ mang thƣ đến thẳng Kiến Nghiệp, vào ra mắt Ngô Vƣơng Tôn

Quyền, trình dâng thƣ lên. Tôn Quyền mở ra xem, thƣ rằng:

"Nhà Hán chẳng may, giƣờng vua đứt mối; giặc Tào phản nghịch, vạ lây đến nay. Lƣợng chịu việc của

Chiêu liệt Hoàng Đếủy thác cho rất trọng,

dám chẳng hết sức hết lòng! Nay đại binh của Lƣợng đã hội cả

ở Kỳ Sơn, quân giặc sắp tan vỡ ở sông Vị Thủy. Xin bệ hạ nghĩ đến nghĩa đồng minh, sai tƣớng sang

đánh mặt bắc, để cùng lấy Trung Nguyên, mà chia đôi thiên hạ. Thƣ nói khôn cùng, muôn mong soi xét".

Quyền xem thƣ xong mừng lắm, bảo Phí Vĩ rằng:

- Trẫm muốn cất quân đã lâu, nhƣng chƣa có dịp nào. Nay Khổng Minh đã có thƣ đến đây, nay mai trẫm

sẽ cất quân ra Sào Môn, đánh lấy Tân Thành, lại sai Lục Tốn, Gia Cát Cẩn đóng quân ở Giang Hạ, Miện

Khẩu để lấy Đƣong Dƣơng; bọn Tôn Thiều thì cho đem quân ra Quảng Lăng, đánh lấy các xứ Hoài Âm.

Ba xứ tiến binh cả một lúc, cả thảy ba mƣơi vạn quân, chỉ nay mai là lên đƣờng.

Phú Vĩ lạy tạ nói:

- Nếu nhƣ thế thì Trung Nguyên chẳng mấy nỗi mà phá đƣợc.

[email protected]

1079

Quyền mở tiệc yến thết đãi Phí Vĩ. Trong khi uống rƣợu, Quyền hỏi rằng:

- Trong quân thừa tƣớng, dùng ai làm tiên phong đi phá giặc?

Vĩ thƣa:

- Có Ngụy Diên làm tiên phong.

Quyền cƣời, nói:

- Ngụy Diên sức khỏe có thừa, nhƣng bụng thì bất chính. Nếu một mai Khổng Minh mất đi, hắn tất gây

vạ, Khổng Minh há lại không biết ru?

Vĩ nói:

- Bệ hạ dạy phải lắm, tôi xin về nói với thừa tƣớng tôi.

Bèn từ Tôn Quyền về Kỳ Sơn, ra mắt Khổng Minh, nói việc Ngô vƣơng khởi ba mƣơi vạn quân, chia làm

ba đƣờng, ngự giá thân chinh.

Khổng Minh hỏi:

- Ngô vƣơng có nói gì nữa không?

Vĩ thuật lời Ngô vƣơng nói về Ngụy Diên.

Khổng Minh than rằng:

- Ngô vƣơng thực là chúa thông minh! Ta không phải là không biết Ngụy Diên, vì còn tiếc sức khỏe của

hắn mà dùng đó thôi!

Vĩ nói:

- Thừa tƣớng nên khu xử việc ấy cho sớm.

Khổng Minh nói:

- Ta đã có cách khu xử rồi.

Vĩ lạy từ Khổng Minh, trở về Thành Đô.

Khổng Minh đang hội các tƣớng thƣơng nghị việc tiến binh. Sực có một tƣớng Ngụy đến xin hàng.

Khổng Minh đòi vào hỏi, tƣớng ấy bẩm rằng:

- Tôi là tỳ tƣớng nƣớc Ngụy, tên là Trịnh Văn. Tôi vẫn cùng với Tần Lãnh lĩnh quân mã, theo Tƣ Mã Ý

sai khiến. Không ngờ Ý tƣ vị, gia cho Tần Lãng làm tiền tƣớng quân, mà coi rẻ tôi nhƣ cỏ rác. Vì thế tôi

bực mình, đến hàng thừa tƣớng, xin thu dụng cho.

Trịnh Văn vừa nói dứt lời, thì Tần Lãnh dẫn binh đến trƣớc trại, thách Trịnh Văn ra đánh.

Khổng Minh nói:

[email protected]

1080

- Võ nghệ ngƣời này, đọ với ngƣơi hơn kém làm sao?

Trịnh Văn thƣa:

- Tôi chém đƣợc y lập tức.

Khổng Minh nói:

- Nếu giết đƣợc Tần Lãng, thì ta mới tin.

Trịnh Văn lên ngựa ra trại, đánh nhau với Tần Lãng. Khổng Minh cũng theo ra đứng xem.

Tần Lãng vác giáo, quát to mắng rằng:

- Quân phản tặc kia, ăn trộm ngựa chiến của ta, phải đem trả ngay đây.

Nói đoạn, xông thẳng vào đánh Trịnh Văn. Văn quất ngựa múa đao đón đánh, chỉ một hiệp, chém chết

Tần Lãng ngã quay xuống ngựa. Quân Nguỵ chạy mất cả.

Trịnh Văn cầm đầu Tần Lãng vào trại. Khổng Minh về trƣớng ngồi chỉnh tề, gọi Trịnh Văn đến, bỗng

nhiên nổi giận, quát tả hữu:

- Lôi ra chém cho ta!

Trịnh Văn kêu rằng:

- Tiểu tƣớng có tội gì đâu!

Khổng Minh nói:

- Ta đã biết mặt Tần Lãng rồi. Mày chém ngƣời này không phải là Tần Lãng, lừa dối thế nào đƣợc ta?

Văn lạy kêu rằng:

- Đây quả là Tần Minh, em ruột của Tần Lãng đây.

Khổng Minh cƣời mà rằng:

- Tƣ Mã Ý sai mày lại trá hàng, để thừa cơ hại ta. Nhƣng lừa dối ta sao đƣợc. Nếu không nói cho thực, ta

quyết lấy đầu mày không tha.

Trịnh Văn cứng họng, kêu van xin tha tội.

Khổng Minh nói:

- Mày có muốn sống, thì viết thƣ về đƣa cho Tƣ Mã Ý, xui y đến cƣớp trại, ta sẽ tha tính mệnh cho. Nếu

bắt đƣợc Tƣ Mã Ý, tức là công mày, ta lại trọng dụng thêm nữa.

Trịnh Văn viết một tờ thƣ trình lên Khổng Minh. Khổng Minh sai đem Trịnh Văn giam lại.

Phàn Kiến hỏi rằng:

[email protected]

1081

- Thừa tƣớng sao lại biết ngƣời ấy trá hàng?

Khổng Minh nói:

- Tƣ Mã Ý dùng ngƣời cẩn thận. Nếu cho Tần Lãng làm tiền tƣớng quân, thì tất võ nghệ giỏi giang. Nay

mới đánh nhau có một hiệp, đã bị Trịnh Văn giết chết, cho nên ta biết là trá.

Các tƣớng đều bái phục.

Khổng Minh kén một tay quân sĩ láu lỉnh, dặn nhỏ mọi điều. Tên ấy lĩnh mệnh, cầm thƣ đến thẳng trại

Ngụy, xin vào ra mắt Tƣ Mã Ý. Ý gọi vào, tên ấy dâng phong thƣ. Ý mở ra xem, rồi hỏi rằng:

- Mày là thế nào?

Tên ấy thƣa:

- Tôi là ngƣời ở Trung Nguyên, lƣu lạc vào trong Thục. Trịnh Văn là ngƣời cùng làng với tôi. Nay Khổng

Minh thấy Trịnh Văn có công, cho làm tiên phong. Trịnh Văn nhờ tôi đem thƣ này dâng đô đốc, hẹn đến

đêm mai đốt lửa làm hiệu, xin đô đốc đem hết đại quân đến cƣớp trại Thục. Trịnh Văn xin làm nội ứng.

Tƣ Mã Ý hỏi vặn hai ba lần, lại xem đi xem lại tờ thƣ, quả nhiên là chữ của Trịnh Văn. Ý bấy giờ mới tin,

cho quân sĩ ăn cơm uống rƣợu rồi dặn rằng:

- Canh ba đêm mai, ta tự dẫn quân đến cƣớp trại Thục nếu thành đại sự, ta sẽ trọng dụng ngƣơi.

Tên quân lạy từ về trại, thuật chuyện với Khổng Minh. Khổng Minh cắp một thanh kiếm, bƣớc theo sau

cƣơng, cầm bút niệm câu thần chú; rồi gọi Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực, Mã Trung, Mã Đại, Ngụy Diên,

Khƣơng Duy mỗi ngƣời dặn dò mẹo mực cho dẫn quân mai phục đâu đấy. Khổng Minh dẫn vài mƣơi

ngƣời lên một đỉnh núi cao để chỉ huy ba quân.

Tƣ Mã Ý thấy thƣ của Trịnh Văn, muốn dẫn hai con đến cƣớp trại Thục. Con cả là Tƣ Mã Sƣ can rằng:

- Phụ thân tin gì một mảnh giấy, mà tự mang thân vào nơi nguy hiểm, lỡ sơ suất thì làm thế nào? Không

bằng sai một tƣớng khác đi trƣớc, phụ thân dẫn quân đến tiếp ứng sau là hơn.

Ý nghe lời, sai Tần Lãng dẫn một vạn quân đến cƣớp

trại Thục. Ý tự dẫn quân đi sau tiếp ứng.

Chập tối hôm ấy, gió mát trăng trong. Sang canh hai, bỗng nhiên mây phủ khắp trời, đêm tối nhƣ mực,

giáp mặt không trông thấy nhau.

Ý mừng rỡ, nói:

- Trời cho ta thành công chuyến này!

Bởi vậy, ngƣời ngậm tăm, ngựa khóa miệng, kéo đi. Tần Lãng dẫn một vạn quân, xông vào trại Thục,

không thấy một ngƣời nào. Lãng biết mắc phải mẹo, vội vàng rút quân, thì bốn mặt lửa đã bốc cháy, tiếng

reo dậy đất. Rồi mé tả có Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực, mé hữu có Mã Đại, Mã Trung, hai mặt đổ lại. Tần

Lãng cố chết mà đánh, không sao thoát ra đƣợc. Tƣ Mã Ý thấy lửa sáng rực trời, chƣa biết quân mình

đƣợc thua thế nào, thúc quân cứ trông chỗ ngọn lửa kéo đến. Bỗng nhiên lại nổi tiếng reo, trống đánh, tù

và thổi om ả, pháo nổ ầm ầm, rồi Ngụy Diên, Khƣơng Duy, hai mặt kéo ra. Quân Ngụy rối loạn, chạy tán

lạc ra tứ phía, tổn hại mất tám chín phần. Bấy giờ một vạn quân của Tần Lãng bị quân Thục vây bọc bốn

mặt, tên bắn ra nhƣ châu chấu, chết hại rất nhiều. Tần Lãng cũng chết ở trong đám loạn quân.

[email protected]

1082

Tƣ Mã Ý dẫn bại quân chạy về bản trại. Tự cuối canh ba trở đi, trời lại quang đãng nhƣ trƣớc. Khổng

Minh ở trên đầu núi khua chiêng thu quân. Trong lúc canh hai, bỗng dƣng có mây đen mù tối, nguyên là

Khổng Minh dùng phép độn giáp làm ra. Sau khi thu quân, trời lại trong sáng, đó là Khổng Minh sai thần

Lục đinh Lục giáp quét sạch mây đi, nên trời lại sáng.

Khi ấy Khổng Minh thắng trâïn về trại, sai đem Trịnh Văn ra chém, rồi bàn kế lấy trại Vị Nam. Ngày nào

cũng sai quân kéo đến khai chiến. Quân Ngụy nhất định không ra. Khổng Minh ngồi một chiếc xe nhỏ, đi

xem địa lý mé trƣớc núi Kỳ Sơn, và góc đồng phía tây sông Vị. Khổng Minh đi đến một cửa hang, trông

nhƣ hình quả bầu, giữa phình rộng ra, có thể chứa hàng nghìn ngƣời, đƣợc một quãng, núi đôi bên

thắt

lại, rồi lại phình ra một hang, chứa đựơc bốn năm ngƣời. Mé sau, núi bọc xung quanh, có một con đƣờng

ở giữa, chỉ một ngƣời một ngựa đi vừa. Khổng Minh xem xong, mừng lắm, hỏi quan hƣớng đạo rằng:

- Đây gọi là hang gì?

Quân hƣớng đạo đáp:

- Ở đây là hang Thƣợng Phƣơng, lại thƣờng gọi là hang Hồ Lô.

Khổng Minh về trại gọi hai tì tƣớng Đỗ Tuấn, Hồ Trung, dặn bảo mật kế, sai đem nghìn thợ vào trong

hang Hồ Lô, chế tạo ra trâu ngựa gỗ có máy để dùng việc. Lại sai Mã Đại lĩnh năm trăm quân giữ chặt

cửa hang, dặn rằng:

- Nội là thợ thuyền không đƣợc cho ra ngoài; ngƣời ngoài không đƣợc cho vào. Ta thỉnh thoảng đến coi

xét. Mẹo bắt Tƣ Mã Ý chỉ ở kế ấy, chớ để tiết lộ.

Mã Đại vâng mệnh giữ cửa hang. Đỗ Tuấn, Hồ Trung coi đốc thợ thuyền chế tạo. Khổng Minh mỗi ngày

đến chỉ bảo cách thức làm.

Một hôm, Dƣơng Nghi vào bẩm rằng:

- Hiện nay lƣơng gạo chứa cả ở núi Kiếm Các, dân phu và trâu ngựa vận tải vất vả lắm, làm thế nào?

Khổng Minh cƣời, nói:

- Ta nghĩ đã lâu rồi! Trƣớc kia ta đã chứa sẵn gỗ, và gỗ to mới mua ở Tây Xuyên, ta đã sai ngƣời chế tạo

ra trâu, để tải vận lƣơng gạo, rất là tiện lợi. Trâu ngựa không phải ăn uống gì, có thể đi đƣợc cả ngày lẫn

đêm.

Chúng cùng ngạc nhiên, hỏi rằng:

- Từ xƣa đến giờ, chƣa có trâu gỗ ngựa gỗ chạy đƣợc bao giờ. Thừa tƣớng có phép gì tài, mà chế ra đƣợc

máy lạ nhƣ vậy?

Khổng Minh nói:

- Ta đã sai ngƣời chế tạo, nhƣng chƣa xong. Nay ta hãy kể cách thức vuông tròn, rộng hẹp, dài vắn, cho

các ngƣời nghe.

Chúng mừng lắm. Khổng Minh viết ra một tờ giấy, đƣa cho chúng xem. Các tƣớng xem xong, mừng nói

rằng:

[email protected]

1083

- Thừa tƣớng thật là thần nhân!

Qua vài ngày nữa, trâu ngựa chế tạo xong, chẳng khác gì trâu ngựa thực, lên núi, xuống núi đƣợc cả. Ba

quân trông thấy đều vỗ tay reo mừng. Khổng Minh sai Cao Tƣờng dẫn một nghìn quân, đem trâu ngựa

vận lƣơng tự núi Kiếm Các đến trại Kỳ Sơn, để cấp cho quân ăn.

Có thơ khen rằng:

"Núi Kiếm gập ghềnh xƣa, ngựa chạy,

Hang Tà quanh quất lối trâu đi

Đời sau nếu biết dùng mƣu ấy,

Tải vận còn ai khó nhọc gì!"

Tƣ Mã Ý ở trong trại, đang khi buồn bã, chợt có quân tiễu về báo quân Thục dùng trâu ngựa máy bằng gỗ

vận lƣơng, ngƣời không khó nhọc gì cả.

Tƣ Mã Ý giật mình, nói:

- Ta muốn giữ vững không ra, là vì thấy việc vận lƣơng của hắn gian khổ, không tiếp tế luôn luôn đƣợc

nên ta không đánh vội, đợi cho hắn hết lƣơng thì phải chạy. Nay hắn dùng cách này, ý muốn ở đây lâu

dài, không rút về nữa, làm thế nào bây giờ?

Liền gọi Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm đến dặn rằng:

- Hai ngƣơi, mỗi ngƣời dẫn năm trăm quân đi lẻn ra đƣờng nhỏ hang Tà Cốc, đợi lúc quân Thục đem trâu

ngựa gỗ vận lƣơng đi qua thì kệ cho nó đi hết, rồi sẽ đổ ra, không nên bắt nhiều, chỉ lấy năm ba con mang

về cho ta.

Hai tƣớng vâng lời, dẫn quân ăn mặc giả làm quân Thục nửa đêm đi lẻn theo đƣờng nhỏ, phục ở trong

hang. Hôm sau thấy Cao Tƣờng dắt trâu ngựa đi qua. Đi vừa khỏi, hai bên đánh trống hò reo ùa ra. Quân

Thục không kịp phòng bị, phải bỏ mất vài ba đôi trâu ngựa mà chạy. Hai tƣớng mừng rỡ, dắt về trại nhà.

Tƣ Mã Ý xem thấy trâu ngựa gỗ quả nhiên cử động đƣợc nhƣ trâu ngựa thực, mừng nói:

- Hắn biết dùng phép này, dễ thƣờng ngƣời ta không biết dùng chăng?

Bèn gọi hơn trăm thợ đến, ngồi ngay trƣớc mặt, tháo ra từng mảnh, sai theo đúng cách thức từng gang

từng tấc, dài ngắn dày mỏng, cứ thế mà chế ra. Không đầy nửa tháng, làm ra hơn hai nghìn con, chẳng

khác gì của Khổng Minh. Liền sai trấn viễn tƣớng quân Sầm Uy, dẫn một nghìn quân dắt trâu ngựa gỗ ra

Lũng Tây, tải vận lƣơng thảo, đi lại luôn luôn. Quân tƣớng nƣớc Ngụy, ai cũng mừng rỡ.

Cao Tƣờng về ra mắt Khổng Minh, thuật lại chuyện quân Ngụy cƣớp mất mấy đôi trâu ngựa gỗ.

Khổng Minh cƣời, nói:

- Ta rất mong cho nó cƣớp. Ta chỉ tổn thất mấy đôi ngựa gỗ, nhƣng nay mai tất lấy đƣợc lƣơng thảo chƣa

biết bao nhiêu mà kể!

Các tƣớng hỏi rằng:

- Sao thừa tƣớng lại chắc đƣợc nhƣ thế?

[email protected]

1084

Khổng Minh nói:

- Tƣ Mã Ý trông thấy ngựa gỗ của ta, tất nhiên bắt chƣớc cách thức cũng chế tạo ra đƣợc. Nhƣng ta sẽ lại

có mẹo khác.

Vài hôm sau, có ngƣời báo quân Ngụy cũng làm ra trâu ngựa gỗ, đem ra Lũng Tây tải lƣơng thảo.

Khổng Minh mừng, nói:

- Có sai lời ta đâu!

Liền gọi Vƣơng Bình dặn rằng:

- Ngƣơi dẫn một nghìn quân, ăn mặc giả làm quân Ngụy, đêm khuya đi lẻn qua Bắc Nguyên, nói phao là

quân đi tuần lƣơng, mà trà trộn vào bọn giặc, thừa cơ giết hết quân coi lƣơng rồi dắt trâu

ngựa về. Khi về

qua Bắc Nguyên, chỗ ấy tất có quân Ngụy đuổi theo, ngƣơi nên sai quân vặn hết lƣỡi ra thì trâu ngựa ấy

không đi đi đƣợc nữa, và bỏ cả đấy mà chạy. Quân Ngụy đến nơi kéo cũng không nổi, lôi cũng không đi,

bấy giờ ta sẽ có quân đến, ngƣơi lại phải quay lại, lấy lƣỡi trâu ngựa tra vào, rồi dắt về. Quân Ngụy tất

nghi là ma quỷ, không dám đuổi theo nữa đâu.

Vƣơng Bình vâng lệnh, dẫn quân đi.

Khổng Minh lại gọi Trƣơng Ngực đến dặn rằng:

- Ngƣơi dẫn trăm quân, ăn mặc giả làm thuần Lục đinh Lục giáp đầu quỷ mình thú, dùng thuốc ngũ sắc

bôi vào mặt, làm ra hình thù quái dị. Ngƣời nào cũng một tay cầm lá cờ thêu, một tay cầm gƣơm, mình

đeo bầu hồ lô, trong bầu chứa sẵn đồ khói lửa, phục ở bên cạnh núi, đợi khi trâu ngựa đi qua, thì đốt cho

khói lửa bốc lên, rồi kéo ra dòng dắt trâu ngựa về.

Trƣơng Ngực vâng lệnh dẫn quân đi.

Lại gọi Ngụy Diên, Khƣơng Duy đến dặn rằng:

- Hai ngƣời dẫn một vạn quân, ra trại Bắc Nguyên, tiếp ứng cho trâu ngựa về.

Lại gọi Liêu Hoá, Trƣơng Dực rằng:

- Hai ngƣời dẫn năm nghìn quân ra chẹn đƣờng Tƣ Mã Ý lại cứu.

Lại dặn Mã Trung, Mã Đại rằng:

- Hai chúng ngƣơi dẫn hai nghìn quân đến Vị Nam khởi sự đánh nhau.

Sáu tƣớng tuân lệnh, ai nấy dẫn quân đi.

Nói về tƣớng Ngụy là Sầm Uy dẫn quân dắt trâu ngựa gỗ vận lƣơng. Đang đi đƣợc tin báo có quân đi tuần

tiễu. Uy sai ngƣời ra xem, quả nhiên là quân Ngụy thực mới yên tâm kéo đi. Quân hai cánh vừa hợp làm

một, bỗng nhiên nổi tiếng reo, quân Thục ở trong đám quân Ngụy xông ra, hô lên rằng:

- Đại tƣớng Vƣơng Bình đây!

[email protected]

1085

Quân Ngụy chạy về trại Bắc Nguyên báo tin. Quách vội vàng dẫn quân đến cứu. Vƣơng Bình sai quân rút

lƣỡi trâu ngựa ra bỏ cả dọc đƣờng, rồi vừa đánh vừa chạy. Quách Hoài truyền quân không đuổi vội, hãy

dắt trâu ngựa đem về, nhƣng khi quân sĩ kéo ồ cả lại dắt trâu ngựa đi, thì lay không sao chuyển, kéo

không sao động đƣợc. Quách Hoài nghi hoặc, không biết tại sao. Bỗng đâu, trống đánh tù và thổi, tiếng

reo bốn mặt, rồi có hai cánh quân của Ngụy Diên, Khƣơng Duy tràn đến, Vƣơng Bình cũng quay lại, ba

mặt đánh dồn vào Quách Hoài bị thua to chạy mất. Vƣơng Bình sai quân tra lƣỡi trâu ngựa vào, rồi đốc

thúc kéo đi. Quách Hoài thấy vậy, toan quay binh lại đuổi. Bổng thấy mé sau núi, có một luồng khói đen

ngùn ngụt bốc lên, rồi một đội thần binh kéo ra, mỗi ngƣời cầm một

lá cờ, một thanh kiếm, mặt mũi kỳ

quái, xúm quanh lại giữ trâu ngựa, đi nhanh nhƣ gió.

Quách Hoài thất kinh, nói:

- Đây hẳn là thần xuống giúp cho quân Thục!

Quân sĩ trông thấy, đều sợ mất vía, không dám đuổi theo.

Tƣ Mã Ý nghe tin quân Bắc Nguyên bị thua, vội vàng đem quân đến cứu. Đi đến nửa đƣờng, sực có một

tiếng pháo nổ lên, rồi hai mặt quân đổ ra. Cờ hiệu để chữ to Trƣơng Dực, Liêu Hoá. Tƣ Mã Ý giật mình,

quân Ngụy sợ run cầm cập, tan vỡ chạy trốn.

Đó là:

Đã gặp tƣớng thần, lƣơng bị cƣớp,

Lại thêm quân phục, mạng hầu nguy.

Chƣa biết Tƣ Mã Ý cự địch làm sao, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1086

HỒI 103

Hang Thượng Phương, Tư Mã mắc nạn;

Gò Ngũ thượng, Gia Cát dâng sao

Tƣ Mã Ý bị Trƣơng Dực, Liêu Hóa đánh rát một trận, quân sĩ chạy tán lạc hết, còn độc một mình một

ngựa chạy chúi vào trong rừng rậm. Trƣơng Dực thu nhặt hậu quân, Liêu Hóa thì cố miết đuổi theo Tƣ

Mã Ý, dần dần đuổi kịp. Ý sợ cuống, chạy vòng quanh một cây to. Hóa chém theo một đao, không ngờ

trúng vào thân cây. Khi rút đƣợc đao ra thì Ý đã chạy xa rồi. Liêu Hóa đuổi theo, nhƣng ra đến cửa rừng

thì mất hút, chỉ thấy mé đông có một cái chỏm mũ vàng rơi xuống đất. Liêu Hóa nhặt lấy, rối cứ nhắm

phía đông đuổi theo. Nguyên là Tƣ Mã Ý vất chỏm mũ về mé đông, nhƣng kỳ thực lại chạy về mé tây.

Liêu Hóa đuổi một thôi đƣờng, chẳng thấy tăm hơi đâu, ra đến cửa hang, gặp Khƣơng Duy, mới cùng

nhau về trại ra mắt Khổng Minh. Bấy giờ Trƣơng Ngực cũng đem trâu ngựa giao nộp, đƣợc hơn một vạn

tạ lƣơng. Liêu Hóa nộp cái chỏm mũ vàng, đƣợc ghi làm công đầu. Ngụy Diên không bằng lòng, oan ức

nói ra miệng. Khổng Minh làm ngơ nhƣ ngƣời không biết.

Tƣ Mã Ý trốn về đƣợc đến trại, trong lòng buồn rầu. Chợt có sứ mang chiếu thƣ đến nói rằng Đông Ngô

cất ba mặt quân vào cƣớp, triều đình đang bàn sai tƣớng ra cự địch, ở đây phải giữ cho vững, chớ có ra

đánh vội.

Tƣ Mã Ý tuân lời chiếu, giữ chắc thành trì không ra nữa.

Nói về Tào Tuấn chia quân làm ba mặt, ra chống nhau với quân Tôn Quyền; sai Lƣu Thiệu dẫn quân cứu

mặt Giang Hạ; Điền Dƣ dẫn quân cứu mặt Tƣơng Dƣơng; Tuấn cùng với Mãn Sủng dẫn đại quân cứu

Hợp Phì. Mãn Sủng đến cửa Sào Hồ trông thấy chiến thuyền mé đông san sát, tinh kỳ nghiêm chỉnh lắm,

Sủng vào trung quân tâu với Ngụy chủ rằng:

- Quân Ngô khinh ta mới đến, tất không phòng bị gì, đêm nay nên thừa cơ đến cƣớp thủy trại, chắc là

đƣợc to.

Ngụy chủ nói:

- Ngƣơi nói chính hợp ý trẫm lắm!

Liền sai kiện tƣớng Trƣơng Cầu dẫn năm nghìn quân, đem sẳn đồ đốt lửa, tự cửa Sào Hồ đánh vào; Mãn

Sủng dẫn năm nghìn quân từ bờ phía đông đánh sang. Canh hai đêm hôm ấy, Trƣơng Cầu, Mãn Sủng dẫn

quân đến cửa Sào Hồ; khi gần đến thủy trại, quân sĩ reo ầm lên kéo vào. Quân Ngô bối rối, chƣa kịp đánh

đã vỡ chạy. Quân Ngụy phóng hỏa đốt cháy thuyền bè, lƣơng thảo, khí giới, không biết bao nhiêu mà kể.

Gia Cát Cẩn dẫn bại quân chạy trốn ra Miện Khẩu, quân Ngụy đƣợc to kéo về.

Hôm sau, quân đi tiễu báo tin với Lục Tốn. Tốn hội các tƣớng lại bàn rằng:

- Ta nên dâng biểu tâu với chúa thƣợng, xin triệt quân vây ở Phàn Thành về chặn phía sau quân Ngụy. Ta

dẫn quân đến đánh mặt trƣớc,

đầu đuôi giáp lại mà đánh, thì mới phá đƣợc.

Các tƣớng phục kế ấy. Lục Tốn viết biểu sai tên tiểu hiệu mang biểu đi ngầm đến Tân Thành. Nhƣng mới

đi đến bến đò đã bị quân Ngụy bắt đƣợc, giải vào Trung Nguyên nộp Ngụy chủ. Tào Tuấn sai khám, bắt

đƣợc tờ chiếu của Lục Tốn, Tuấn xem xong than rằng:

- Lục Tốn ở Đông Ngô, bày mƣu này thật là diệu toán!

Liền bắt giam tên tiểu hiệu và sai Lƣu Thiệu phải cẩn thận đề phòng cánh hậu quân Tôn Quyền.

[email protected]

1087

Gia Cát Cẩn bị thua một trận, lại gặp phải trời đang mùa nắng, ngƣời ngựa sinh bệnh chết nhiều. Cẩn đƣa

thƣ cho Lục Tốn muốn xin rút quân về nƣớc. Tốn bảo với ngƣời đƣa thƣ rằng:

- Ngƣơi về trình với tƣớng quân là ta đã có chủ ý.

Sứ giả về báo với Gia Cát Cẩn. Cẩn hỏi xem Lục Tốn thƣờng ngày hay làm gì. Sứ giả thƣa:

- Lục tƣớng quân mỗi ngày sai chúng ra cửa dinh trồng đậu, mình thì cùng với các tƣớng bắn kích ở cửa

viên để làm vui.

Cẩn giật mình, thân đến trại Lục Tốn, hỏi rằng:

- Nay Tào Tuấn thân đốc đến đây, binh thế to lắm, đô đốc liệu chống chế ra làm sao ?

Tốn nói:

- Tôi đã sai ngƣời dâng biểu cho chúa thƣợng, không ngờ bị quân Ngụy bắt đƣợc. Nay cơ mƣu đã tiết lộ

mất rồi, quân kia tất phòng giữ trƣớc, ta đánh cũng vô ích, không bằng rút quân về. Tôi dâng biểu hẹn với

chúa thƣợng, xin từ từ rút quân.

Cẩn nói:

- Đô đốc đã có bụng thế, nên rút quân về ngay, cớ sao lại còn trì hoãn?

Tốn nói:

- Quân ta muốn lui, phải thong thả mà rút mới đƣợc, nếu lui ngay, quân Ngụy tất thừa thế đuổi theo, thành

ra mình rƣớc lấy vạ mất. Túc hạ nên đốc thúc thuyền bè, làm ra dáng tiến lên chống giặc. Tôi thì đem

quân mã kéo đến mặt Tƣơng Dƣơng, để cho quân Ngụy sinh nghi, không biết thế nào, rồi ta sẽ dần dần

lui về Giang Đông. Nhƣ thế quân Ngụy không dám đến gần ta.

Cẩn theo lời ấy, từ biệt Lục Tốn về trại, thu xếp thuyền bè, sắp sửa kéo đi, Lục Tốn chỉnh đốn đội ngũ,

dềnh dang ra ý muốn kéo sang Tƣơng Dƣơng.

Quân đi thám báo tin về Ngụy chủ, nói rằng quân Ngô đã động, xin đề phòng trƣớc. Các tƣớng Ngụy

muốn ra đánh, Ngụy chủ vốn đã biết tài Lục Tốn, bảo các tƣớng rằng:

- Lục Tốn lắm mƣu, hoặc là dùng mẹo dụ địch chăng, chớ nên khinh tiến.

Cách đƣợc vài hôm, quân đi tiễu về báo rằng ba mặt quân Đông Ngô rút về cả rồi. Ngụy chủ sai ngƣời ra

thám xem lƣợt nữa, quả nhiên nhƣ thế.

Ngụy chủ nói:

- Lục Tốn dùng binh, chẳng kém gì Tôn, Ngô, mặt đông nam chƣa sao dẹp đƣợc!

Nhân thế sai các tƣớng chia ra giữ các nơi hiểm yếu... Tuấn dẫn đại quân đóng ở Hợp Phì, phòng khi có

biến động gì chăng.

Khổng Minh ở trại Kỳ Sơn, muốn dùng cách lâu dài, sai quân Thục cày cấy chung với dân Ngụy, quân

một phần, dân hai phần, tịnh không xâm phạm một ly nào của dân; dân Ngụy vui lòng, yên cƣ lạc nghiệp.

[email protected]

1088

Tƣ Mã Sƣ nói với cha rằng:

- Quân Thục cƣớp của ta biết bao nhiêu lƣơng gạo, nay lại cho quân làm ruộng với dân ta ở trên sông Vị,

dùng cách lâu dài, thực là mối lo lớn cho nhà nƣớc. Phụ thân sao không hẹn nhau với Khổng Minh đại

chiến một trận, quyết sống mái, xem ra làm sao?

Ý nói:

- Ta phụng chỉ của vua sai giữ cho vững, không đƣợc khinh động.

Đang bàn bạc có ngƣời vào báo rằng:

- Ngụy Diên cầm cái chỏm mũ của đô đốc đánh rơi hôm nọ, đến ngoài cửa trại hò hét khiêu chiến.

Các tƣớng tức giận cùng muốn ra đánh.

Ý cƣời rằng:

- Thành nhân có câu: "Không biết nhịn điều nhỏ, thì loạn mất mƣu lớn". Ta chỉ nên giữ vững là hơn.

Các tƣớng tuân lệnh không ra. Ngụy Diên chửi mắng hồi lâu, rồi lại trở về.

Khổng Minh thấy Tƣ Mã Ý không ra, bèn mật sai Mã Đại lập một trại ở trong hang Hồ Lô. Trong trại đào

hố sâu, chứa cỏ khô và đồ dẫn hỏa thật nhiều. Xung quanh núi, làm nhiều những phòng chứa cỏ, trong

ngoài đặt địa lôi phục. Rồi dặn Mã Đại rằng:

- Ngƣơi nên chặn lấp cửa đƣờng sau hang Hồ Lô cho kỹ, phục quân sẵn trong hang. Nếu Tƣ Mã Ý đuổi

vào cửa hang, thì phóng hỏa mà đốt cỏ và địa lôi. Lại phải sai quân sĩ ban ngày thì phất cờ thất tinh ở cửa

hang, đến đêm thì đốt đèn thất tinh ở trên núi để làm ám hiệu.

Mã Đại vâng lệnh dẫn quân đi.

Khổng Minh lại gọi Ngụy Diên dặn rằng:

- Ngƣơi nên dẫn năm trăm quân đến trại Ngụy khiêu chiến, cốt nhử đƣợc Tƣ Mã Ý ra không cần gì đánh

đƣợc, phải giả làm thua, cho Tƣ Mã Ý đuổi, rồi ngƣơi cứ trông chỗ nào cắm cờ thất tinh thì chạy đến, ban

đêm thì trông đèn thất tinh cố sao nhử đƣợc Tƣ Mã Ý vào hang, ta khắc có mẹo bắt đƣợc.

Ngụy Diên tuân lệnh dẫn quân đi.

Khổng Minh lại gọi Cao Tƣờng dặn rằng:

- Ngƣơi đem trâu gỗ ngựa máy, hoặc hai ba mƣơi con một đàn, hoặc bốn năm mƣơi con một đàn, cùng

chứa lƣơng thóc, cho dắt ra đi lại trong đƣờng núi. Nếu để quân Ngụy cƣớp đƣợc, đó là công của ngƣơi.

Cao Tƣờng lĩnh mẹo, đem trâu ngựa đi.

Khổng Minh sai vét quân ở trại Kỳ Sơn tản ra các mặt, giả danh là đi làm đồn điền. Đoạn dặn các tƣớng

rằng:

- Nếu có quân nào đến đánh, thì cứ vờ thua, nhƣợc bằng Tƣ Mã Ý đến thì hết sức đánh trại Vị Nam,để [email protected]

1089

chặn đƣờng về của y.

Khổng Minh phân phát quân đâu đấy, tự dẫn một toán quân đến cạnh hang Thƣợng Phƣơng hạ trại.

Hạ Hầu Huệ, Hạ Hầu Hòa bẩm với Tƣ Mã Ý rằng:

- Nay quân Thục tản ra các mặt, lập trại làm ruộng, để dùng cách ở lâu dài. Nếu không nhân lúc này trừ

ngay đi, để họ ở lâu ngày, thành ra sâu rễ bền gốc, thì khó

lòng lay chuyển đƣợc nữa.

Ý nói:

- Đây là mẹo Khổng Minh đó thôi!

Hai ngƣời nói:

- Đô đốc cứ ngờ vực nhƣ thế, thì bao giờ trừ đƣợc giặc? Hai anh em tôi xin hết sức quyết một trận tử

chiến, để báo ơn nƣớc.

Ý nói:

- Có phải thế thì hai chúng ngƣơi chia đƣờng ra mà đánh.

Hai ngƣời vâng lệnh, mỗi ngƣời dẫn năm nghìn quân, chia làm hai ngả kéo đi. Đang đi, bỗng gặp quân

Thục đang kèm ốp trâu ngựa gỗ đi trong đƣờng rừng. Hai ngƣời đổ lại đánh, quân Thục bỏ cả trâu ngựa

mà chạy. Quân Ngụy cƣớp đƣợc, giải về trại nộp Tƣ Mã Ý. Hôm sau, lại bắt đƣợc hơn trăm quân mã,

cũng giải về đại trại.

Ý gọi quân bị bắt vào, gạn hỏi việc hƣ thực. Quân Thục kêu rằng:

- Thừa tƣớng tôi đồ rằng đô đốc không ra, vậy cho chúng tôi đi tản ra bốn mặt làm ruộng, không ngờ bị

bắt về đây.

Ý tha cả quân Thục cho về.

Hạ Hầu Hòa nói:

- Sao không giết đi?

Ý nói:

- Quân tiểu tốt ấy, giết cũng vô ích, không bằng tha cho chúng nó về rồi đồn đi rằng tƣớng Ngụy nhân từ,

để cho nản lòng không muốn đánh nhau. Đó là mẹo Lã Mông lấy Kinh Châu khi xƣa đấy!

Liền truyền lệnh cho các tƣớng rằng:

- Từ rày bắt đƣợc quân Thục, phải đối xử tử tế và tha cho về. Nhƣng các tƣớng có công bắt thì vẫn đƣợc

trọng thƣởng.

Các tƣớng cùng vâng lệnh trở ra.

Nói về Cao Tƣờng đem trâu ngựa vận lƣơng đi lại trong hang Thƣợng Phƣơng. Hạ Hầu Hòa thỉnh thoảng

đến đánh, trong nửa tháng, đƣợc luôn vài trận. Tƣ Mã Ý thấy quân Thục thua luôn, lấy làm hởi dạ lắm. [email protected]

1090

Một bữa lại bắt đƣợc vài mƣơi tên quân Thục. Ý gọi đến dƣới trƣớng hỏi rằng:

- Khổng Minh nay ở đâu?

Chúng bẩm rằng:

- Thừa tƣớng tôi không có ở trại Kỳ Sơn, hiện nay ở cánh mé tây hang Thƣợng Phƣơng mƣời dặm hạ trại.

Nay hàng ngày đang vận lƣơng để chứa ở trong hang.

Ý hỏi tƣờng tận, rồi tha cho chúng về, đoạn gọi các tƣớng đến dặn rằng:

- Khổng Minh không ở trại Kỳ Sơn. Ngày mai, các ngƣơi nên hết sức, nhất tề đánh lấy trại Kỳ Sơn, ta dẫn

quân tiếp ứng cho.

Tƣ Mã Sƣ nói:

- Cớ sao phụ thân lại muốn đánh mặt sau?

Ý nói:

- Kỳ Sơn là nơi căn bản của ngƣời Thục. Nếu thấy quân ta đến đánh, các trại tất nhiên xô lại cứu, ta sẽ lẻn

đến hang Thƣợng Phƣơng, đốt sạch lƣơng thảo của Thục đi, khiến quân giặc đầu đuôi không cứu đƣợc

nhau, tất chúng phải thua.

Tƣ Mã Sƣ chịu mẹo ấy.

Ý liền cất quân đi, sai Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm mỗi ngƣời dẫn năm nghìn quân theo sau tiếp ứng.

Khổng Minh khi ấy đang ở trên núi, trông thấy quân Ngụy đám thì dăm ba nghìn, đám thì một vài nghìn,

đội ngũ lẻ tẻ, ngơ ngác trông trƣớc trông sau, biết là đến lấy trại Kỳ Sơn. Bèn mật truyền lệnh cho các

tƣớng rằng:

- Nếu Tƣ Mã Ý thân lại đây, các ngƣơi nên đến cƣớp trại Vị Nam của Ngụy.

Các tƣớng tuân lệnh.

Khi ấy quân Ngụy kéo đến trại Kỳ Sơn, quân Thục bốn mặt đổ ra, hò reo chạy tất tả, làm ra dáng đến cứu

trại. Tƣ Mã Ý thấy quân Thục đến cứu trại Kỳ Sơn, liền dẫn hai con và cánh trung quân kéo đến hang

Thƣợng Phƣơng.

Ngụy Diên ở ngoài cửa hang, mong chờ Tƣ Mã Ý đã lâu. Chợt thấy một toán quân Ngụy kéo đến. Diên tế

ngựa ra xem, thì chính quân Ý.

Diên quát to lên rằng:

- Tƣ Mã Ý đừng chạy!

Tƣ Mã Ý xông thẳng vào đánh, chƣa đƣợc vài hiệp Diên quay ngựa chạy. Ý theo sau đuổi đánh. Diên cứ

trông về phía có ngọn cờ thất tinh mà chạy. Ý trông thấy Ngụy Diên có mỗi một mình; quân mã lại ít, cứ

vững dạ đuổi tràn, sai Tƣ Mã Sƣ ở mặt tả, Tƣ Mã Chiêu ở mặt hữu. Ý đi giữa, kéo quân đuổi riết. Ngụy

Diên dẫn năm trăm quân lùi cả vào hang. Ý đuổi đến cửa hang, sai ngƣời vào do thám trƣớc. Ngƣời đi

thám về báo trong hang không có quân phục gì cả, chỉ thấy trên núi dựng lều cỏ.

[email protected]

1091

Ý nói:

- Đây hẳn là nơi chứa lƣơng.

Liền thúc quân mã vào cả trong hang. Vừa đến nơi, thấy trong các lều cỏ toàn chứa củi khô, mà Ngụy

Diên thì không thấy đâu nữa. Ý đâm nghi, bảo hai con rằng:

- Ta vào đây, phỏng có quân giặc lấp mất cửa hang thì làm thế nào?

Nói chƣa dứt lời, đã thấy tiếng reo nổi lên, lửa đâu ở trên núi ném xuống, đốt chặn ngang cửa hang trƣớc,

rồi tên lửa bắn ra, địa lôi phục bật nổ lên, củi khô ở trong các lều cỏ cháy đùng đùng, chỗ nào cũng nổ

đôm đốp, ngọn lửa bốc lên ngùn ngụt. Tƣ Mã Ý hồn bay phách lạc, chân tay luống cuống, nhảy xuống

ngựa, ôm lấy hai con, khóc ầm lên rằng:

- Ba cha con ta chết cả ở chỗ này mất rồi!

Bỗng dƣng trời nổi cơn giông to, mây đen kéo ngất trời, một tiếng sét nổ dữ dội, rồi đổ mƣa xuống nhƣ

trút nƣớc. Lửa đang cháy tắt sạch, địa lôi phục câm tịt, những đồ dẫn hỏa cũng vô dụng.

Tƣ Mã Ý mừng rằng:

- Không nhân lúc này mà đánh ra, còn đợi đến bao giờ nữa?

Lập tức dẫn quân hăng sức phá toang ra, may lại có Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm dẫn binh đến tiếp ứng. Mã

Đại ít quân, không dám đuổi theo. Cha con Tƣ Mã Ý cùng với Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm hợp binh làm một,

kéo về trại Vị Nam, không ngờ về đến nơi đã bị quân Thục cƣớp mất trại rồi.

Quách Hoài, Tôn Lễ đang đánh nhau với quân Thục ở trên cầu phao. Tƣ Mã Ý dẫn quân đến, quân Thục

rút chạy. Ý sai đốt cầu phao, đóng quân giữ ở mé bắc ngạn.

Quân Ngụy đang đánh trại Kỳ Sơn, nghe tin Tƣ Mã Ý thua to, mất cả trại Vị Nam, sinh ra rối loạn, vội

vàng rút về. Quân Thục đổ ra đánh giết, quân Ngụy thua to, mƣời phần mất tám chín, còn tên nào sống

sót, thì chạy trốn về mé bắc sông Vị.

Khổng Minh ở trên núi thấy Ngụy Diên dử đƣợc Tƣ Mã Ý vào hang. Một lát thấy ngọn lửa bốc lên,

Khổng Minh trong bụng đã mừng, chắc phen này Tƣ Mã Ý phải chết. Không ngờ trời trút cơn mƣa

xuống, lửa tắt sạch cả. Tƣ Mã Ý chạy thoát đƣợc ra ngoài.

Khổng Minh than rằng:

- Mƣu việc hại ngƣời, thành việc tại trời, không sao cƣỡng đƣợc!

Đời sau có thơ than rằng:

Cửa hang gió cát với mây bay,

Mƣa xối mây đen kéo lại đây.

Võ hầu kế diệu ví thành đạt,

Tấn triều sao chiếm núi sông này.

[email protected]

1092

Tƣ Mã Ý ở trong trại Vị Bắc truyền lệnh rằng:

- Nay dinh trại Vị Nam đã mất rồi, các tƣớng ai còn nói đến đánh nhau nữa thì chém!

Các tƣớng vâng lệnh, chỉ việc giữ trại cho vững không dám ra.

Quách Hoài nói với Tƣ Mã Ý rằng:

- Mấy bữa nay Khổng Minh dẫn quân ra tuần tiễu, tất là muốn tìm đất hạ trại.

Ý nói:

- Nếu Khổng Minh ra núi Võ Công, men sƣờn mà sang mé đông, thì chúng ta nguy cả. Nhƣợc bằng họ ra

mé tây nam sông Vị, đóng đồn trên gò Ngũ Trƣợng thì ta mới không việc gì.

Sai ngƣời dò xem, quả nhiên Khổng Minh đóng ở gò Ngũ Trƣợng.

Ý mừng quá giơ tay lên trán mà rằng:

- Đó là hồng phúc của đại Ngụy Hoàng Đế ta!

Bèn sai các tƣớng giữ vững không ra đánh, đợi cho quân Thục sinh biến sẽ hay.

Khổng Minh dẫn một toán quân đóng ở gò Ngũ Trƣợng đã nhiều lần sai ngƣời ra khiêu chiến, quân Ngụy

nhất định không ra. Khổng Minh bèn lấy một cái khăn, cái yếm và đồ trắng của đàn bà, đựng vào một cái

hòm, rồi viết thƣ, sai ngƣời đƣa đến trại Ngụy.

Các tƣớng không dám giấu giếm, dẫn ngƣời đƣa thƣ vào ra mắt Tƣ Mã Ý. Ý sai mở hòm ra xem, thấy có

yếm áo đàn bà và một phong thƣ. Trong thƣ nói rằng:

"Trọng Đạt đã làm đại tƣớng, thống lĩnh quân Trung Nguyên, không dám mặc giáp cầm gƣơm, để quyết

sống mái mà chịu ngồi núp ở trong tối trong hang, để lánh lƣỡi đao mũi tên, thế thì khác gì đàn bà? Nay

sai ngƣời đƣa khăn yếm quần áo trắng của đàn bà đến, nếu không dám ra đánh, thì phải lạy hai lạy mà

nhận lấy; nếu còn biết xấu hổ, có chí khí ngƣời con trai, thì phải phê vào giấy này, y hẹn ra giao chiến".

Tƣ Mã Ý xem xong, trong bụng căm giận, nhƣng cũng gƣợng cƣời nói rằng:

- Khổng Minh coi ta nhƣ đàn bà ru?

Liền chịu nhận đồ ấy, trọng đãi ngƣời đƣa thƣ, và hỏi han chuyện Khổng Minh ăn ngủ, cùng là công việc

nhiều ít làm sao.

Sứ giả bẩm rằng:

- Thừa tƣớng tôi thức khuya dậy sớm; hình phạt từ hai chục roi trở lên, cũng phải coi xét đến mà mỗi

ngày chỉ ăn đƣợc vài thƣng mà thôi. Ý bảo với các tƣớng rằng:

- Khổng Minh ăn ít làm nhiều, sống lâu làm sao đƣợc.

Sứ giả từ về, đến gò Ngũ Trƣợng ra mắt Khổng Minh, thuật lại việc Tƣ Mã Ý chịu nhận khăn áo đàn bà,

và các lời hỏi han.

[email protected]

1093

Khổng Minh than rằng:

- Ý thực là biết ta!

Chủ bộ Dƣơng Ngung can rằng:

- Tôi thấy thừa tƣớng hàng ngày cứ phải coi xét sổ sách, thiết nghĩ không nên. Ôi! Việc trị nƣớc phải có

thể thống, trên dƣới không xâm phạm tới nhau. Ví nhƣ đạo trị việc nhà, tất phải có đứa ở trại coi việc cày

bừa, đứa ở gái coi việc thổi nấu, nghề nghiệp không thiếu việc gì, cần cái gì có cái ấy; ông chủ nhà chỉ

việc thung dung ngồi một chỗ, nằm cao thảnh thơi, ăn uống mà thôi! Nếu việc nào cũng phải xuất thâ n

làm lấy, thì sức lực mỏi mệt, tinh thần kém sút, mà không nên đƣợc việc gì. Đó có phải là trí khôn không

bằng kẻ ăn ngƣời ở đâu, đạo làm chủ nhà phải thế. Cho nên cổ nhân có nói: "Ngồi mà bàn đạo lý, gọi là

tam công; đứng ra mà làm việc, gọi là sĩ đại phu". Ngày xƣa, Bính Cát lo việc con trâu thở, không lo gì

đến kẻ đánh nhau chết dọc đƣờng; Trần Bình làm tƣớng, không biết số tiền thóc ở kho bao nhiêu, nói rằng

đã có ngƣời coi riêng từng việc. Nay thừa tƣớng thân xét đến cả việc nhỏ nhặt, mồ hôi toát ra cả ngày,

chẳng nhọc nhằn lắm ru? Lời Tƣ Mã Ý nói, xin thừa tƣớng xét cho mới đƣợc.

Khổng Minh khóc, nói:

- Ta không phải là không biết thế đâu, nhƣng vì chịu ơn tiên đế thác cô cho ta rất trọng, chỉ sợ ngƣời khác

không đƣợc hết lòng nhƣ ta. Vậy ta mới phải chịu khó nhọc nhƣ thế.

Chúng nghe nói, ai nấy cũng cảm động, ứa nƣớc mắt. Tự bấy giờ, Khổng Minh nghe trong mình tinh thần

bàng hoàng, nên không dám tiến binh vội.

Các tƣớng Ngụy thấy Khổng Minh đƣa khăn áo đàn bà cho Tƣ Mã Ý. Ý chịu nhận, không dám ra đánh.

Các tƣớng cùng vỗ bụng căm tức, vào trƣớng bẩm rằng:

- Chúng tôi cùng là danh tƣớng nƣớc Ngụy, chịu sao đƣợc ngƣời Thục sỉ nhục thế này? Vậy xin ra đánh

để quyết một trận sống mái.

Ý nói:

- Ta có phải muốn chịu nhục đâu, bởi vì thiên tử giáng chiếu, sai giữ vững không cho ra đánh, nếu ta

khinh động, thì trái quân mệnh mất.

Các tƣớng bực dọc không bằng lòng.

Ý nói:

- Các ngƣơi nếu muốn đánh, đợi ta tâu với thiên tử, rồi sẽ đồng lực ra đánh giặc, đƣợc chăng?

Chúng tôi xin vâng lời.

Ý sai sứ mang biểu đến Hợp Phì tâu với Ngụy chủ. Biểu rằng:

"Thần tài nhỏ trách nhiệm to, cúi đột chiếu chỉ sai thần giữ vững không đánh, để đợi quân Thục tự nhiên

phải tan. Nhƣng nay Gia Cát Lƣợng sai ngƣời đƣa khăn yếm, coi thần nhƣ đàn bà, thần lấy làm sỉ nhục

lắm. Thần kính tâu trƣớc vời bệ hạ, sớm tối xin liều một trận đại chiến để báo ơn triều đình, mà rửa cái

xấu hổ cho ba quân. Thần cảm kích không biết ngần nào".

[email protected]

1094

Tào Tuấn xem xong, hỏi các tƣớng rằng:

- Tƣ Mã Ý trƣớc xin giữ vững không đánh, nay lại dâng biểu xin đánh là cớ làm sao?

Vệ uý là Tân Tỷ tâu rằng:

- Tƣ Mã Ý vốn không có bụng muốn đánh, đây là Gia Cát Lƣợng sỉ nhục, các tƣớng căm tức, cho nên

dâng biểu lên, là có ý muốn cầu chiếu chỉ để trấn bụng các tƣớng đấy thôi.

Tuấn lấy làm phải, sai Tân Tỷ cầm cờ tiết đến trại Vị Bắc, truyền lời dụ không đƣợc ra đánh. Nếu ai dám

nói đến sự đánh, thì ghép vào tội trái chiếu chỉ nhà vua.

Các tƣớng đều phải tuân theo. Ý bảo với Tân Tỷ rằng:

- Ông thực là biết bụng tôi lắm!

Bởi thế, trong quân nói truyền đi, ai ai cũng biết. Các tƣớng Thục nghe tin ấy, vào bẩm với Khổng Minh.

Khổng Minh cƣời rằng:

- Đó là Tƣ Mã Ý trấn bụng ba quân đó.

Khƣơng Duy hỏi:

- Thừa tƣớng sao lại biết là thế?

Khổng Minh nói:

- Ý vốn không dám đánh, xin đánh là thị oai với chúng đó thôi. Có câu rằng: "Tƣớng ở ngoài, dù vua sai

có điều không nghe cũng đƣợc". Lẽ đâu cách xa nghìn dặm, mà phải xin lệnh đánh bao giờ? Đây vì Tƣ

Mã Ý nhân các tƣớng tức giận, cho nên mƣợn ý Tào Tuấn để trấn bụng chúng và truyền lời ấy ra, để quân

ta sinh trễ nải đó thôi.

Đang khi nói chuyện, chợt có tin Phí Vĩ đến. Khổng Minh mời vào hỏi chuyện. Vĩ thƣa rằng:

- Tào Tuấn nghe Đông Ngô ba mặt tiến quân, cũng dẫn đại quân đến Hợp Phì, sai Mãn Sủng, Điền Dự,

Lƣu Thiệu chia quân làm ba mặt chống cự. Mãn Sủng bày mẹo, đốt sạch chiến thuyền và lƣơng thảo khí

giới của Đông Ngô. Đông Ngô không làm nên chuyện gì, phải rút quân trở về.

Khổng Minh nghe tin ấy, thở dài một tiếng, không ngờ ngất đi ngã gục xuống đất. Các tƣớng vội vàng

cứu dậy, nửa giờ mới tỉnh.

Khổng Minh than rằng:

- Ta nghe trong mình bàng hoàng, bệnh cũ lại phát, dễ thƣờng không thọ đƣợc nữa.

Đêm hôm ấy, Khổng Minh gƣợng bệnh ra trƣớng, ngẩng xem thiên văn. Xem xong, Khổng Minh kinh hãi

lắm, vào trƣớng bảo Khƣơng Duy rằng:

- Ta nguy đến nơi

mất rồi!

Duy nói: [email protected]

1095

- Sao thừa tƣớng lại dạy thế?

Khổng Minh nói:

- Ta thấy trong ba ngôi sao Tam thai, ngôi khách tinh sáng lắm mà ngôi chủ tính thì u ám, các sao tƣớng

phụ bóng tôi lờ mờ. Xem tƣợng trời nhƣ thế đủ biết mệnh ta.

Duy nói:

- Tƣợng trên trời đã thế, sao thừa tƣớng không dùng phép dâng sao giải hạn mà kéo lại đƣợc không?

Khổng Minh nói:

- Ta vốn biết phép ấy, nhƣng chƣa biết lòng trời làm sao. Ngƣơi hãy dẫn bốn mƣơi chín tên giáp sĩ, cầm

cờ thâm, mặc áo thâm, đứng vòng quanh ngoài trƣờng, ta ở trong cầu đảo sao bắc đẩu. Nếu nhƣ trong bảy

ngày, ngọn đèn chủ không tắt, thì ta sống lâu thêm đƣợc một kỷ nữa. Nếu đèn tắt, ta không thọ đƣợc.

Phàm những ngƣời tạp nhạp, không đƣợc cho vào. Những đồ gì ta cần dùng đến, cứ sai hai đứa tiểu đồng

trang biện là đủ.

Khƣơng Duy vâng mệnh, sắm sửa đâu đấy.

Bấy giờ, vào tiết trung thu, tháng tám. Đêm hôm ấy, sông Ngân vằng vặc, hạt thóc đầm đìa, canh khuya

thanh vắng, tiếng la tiếng cồng im phăng phắc, tinh kỳ hắt hiu. Khƣơng Duy ở ngoài trƣớng, dẫn bốn

mƣơi chín tên giáp sĩ canh giữ xung quanh Khổng Minh ở trong bày hƣơng hoa, lễ vật ở trên mặt đất, chia

làm bảy ngôi đèn to và bốn mƣơi chín ngôi đèn nhỏ xung quanh, ở giữa đặt một ngọn đèn bản mệnh.

Khổng Minh lễ xong khấn rằng:

"Lƣợng sinh ra thời loạn, toan chịu già ở nơi rừng rú. Nhƣng đội ơn Chiêu liệt Hoàng Đếba lần cầu đến,

lại thừa việc thác cô rất trọng, nên phải ra sức khuyển mã để đánh giặc nƣớc. Không ngờ tƣớng tinh sắp

đổ, số thọ hầu tàn. Vậy xin viết một bức lụa, kêu với trời cao, cúi mong lòng trời rủ thƣơng, cho Lƣợng

thêm ít tuổi nữa, để trên báo ơn vua, dƣới cứu mạng dân, đem lại vật cũ mà giữ hƣơng hỏa nhà Hán cho

đƣợc lâu dài. Không dám xin càn, thực bởi tình thiết".

Lạy khấn xong, Khổng Minh vào trƣớng nằm nghỉ. Hôm sau lại gƣợng dậy coi việc, thổ ra huyết mãi

không thôi. Ban ngày thì bàn định việc quân cơ, ban đêm thì giày sao cƣơng, giẫm sao cẩu, làm phép

nhƣơng sao.

Tƣ Mã Ý ở trong trại, một bữa ngóng xem thiên văn, mừng lắm, bảo với Hạ Hầu Bá rằng:

- Ta xem tƣớng tinh đổi ngôi , Khổng Minh chắc chắn có bệnh, không mấy bữa nữa tất chết. Ngƣơi nên

dẫn một nghìn quân đến gò Ngũ Trƣợng tiễu thám xem sao. Nếu quân Thục nháo nhác,

không dám ra

đánh, thì đúng là Khổng Minh bệnh nặng, ta sẽ thừa thế đánh vào.

Hạ Hầu dẫn quân đi.

Khổng Minh ở trong trƣớng cầu nhƣơng đã đƣợc sáu đêm thấy ngọn đèn bản mệnh tỏa sáng, trong bụng

mừng thầm. Khƣơng Duy vào trƣớng, đang thấy Khổng Minh xoã tóc cắp gƣơm, giày sao cƣơng, giẫm

sao đẩu, làm phép trấn áp ngôi tƣớng tinh. Bỗng dƣng nghe ngoài trại có tiếng hò reo, vừa toan cho ngƣời

ra hỏi, thì đã thấy Ngụy Diên xồng xộc vào thẳng trong trƣớng, kêu rằng:

[email protected]

1096

- Quân Ngụy kéo đến nơi rồi!

Diên bƣớc mạnh quá, làm tắt mất ngọn chủ đăng. Khổng Minh quẳng gƣơm xuống đất than rằng:

- Sống chết có số, không làm sao mà nhƣơng trừ đƣợc!

Ngụy Diên sợ hãi, lạy phục xuống đất xin chịu tội. Khƣơng Duy nổi giận, toan rút gƣơm ra chém Ngụy

Diên.

Đó là:

Muôn việc chẳng qua do số vận,

Ngƣời sao cƣỡng đƣợc với lòng trời?

Chƣa biết tính mệnh Ngụy Diên thế nào, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1097

HỒI 104

Rơi sao lớn, thừa tướng qua đời;

Trông tượng gỗ, đô đốc mất vía

Khƣơng Duy thấy Ngụy Diên làm tắt mất ngọn chủ đăng, bừng bừng nổi giận, rút gƣơm toan chém Ngụy

Diên, Khổng Minh ngăn lại bảo rằng:

- Đó là số ta đến ngày hết, không phải lỗi tại Văn Trƣờng.

Duy mới cài gƣơm vào vỏ, không giết nữa. Khổng Minh lại thổ ra vài bát huyết, nằm phục trên giƣờng,

bảo Ngụy Diên rằng:

- Đây là Tƣ Mã Ý đoán ta bệnh, cho nên sai ngƣời đi dò thực hƣ đó thôi. Ngƣơi hãy đem quân ra đánh

đuổi chúng nó đi.

Diên lĩnh mệnh, ra trƣớng lên ngựa, kéo quân đi. Hạ Hầu Bá trông thấy Ngụy Diên, vội vàng rút quân về.

Diên đuổi theo hơn hai chục dặm mới thôi.

Khổng Minh cho Ngụy về trại riêng canh giữ.

Khƣơng Duy vào trƣớng, đến trƣớc giƣờng nằm thăm hỏi.

Khổng Minh nói:

- Ta cốt muốn hết lòng kiệt sức đem lại Trung Nguyên, gây dựng lại cơ đồ nhà Hán. Nhƣng xem ý trời

nhƣ thế, thì mệnh ta chỉ còn sớm tối mà thôi. Ta bình nhật học đƣợc bao nhiêu, đã chép ra một quyển sách

cả thảy có hai mƣơi bốn thiên, một trăm linh bốn ngàn một trăm mƣời hai chữ. Trong sách có phép bát

vụ, thất giới, lục khủng, ngũ cụ. Ta xem trong các tƣớng, không có ai đáng dạy, chỉ có ngƣơi xứng đáng

truyền lại sách của ta, ngƣơi chớ coi làm thƣờng!

Khƣơng Duy khóc lạy, chịu mệnh.

Khổng Minh lại dặn rằng:

- Ta có một phép bắn nỏ liền tên, chƣa khi nào dùng đến. Theo phép ấy, mỗi mũi tên dài tám tấc, một nỏ

bắn mƣời mũi tên luôn một lúc. Ta đã vẽ thành kiểu, ngƣơi nên y phép chế tạo ra mà dùng.

Khƣơng Duy vâng lệnh.

Lại dặn rằng:

- Các đƣờng trong Thục không phải lo lắm, chỉ có đƣờng núi Âm Bình, cần phải cẩn thận. Núi ấy tuy

hiểm trở, nhƣng về sau tất hỏng tự đó.

Lại gọi Mã Đại vào trƣớng, ghé tai nói nhỏ, trao cho mật kế, dặn rằng:

- Sau khi ta mất rồi, cứ y kế mà làm!

Mã Đại

lĩnh mẹo đi ra.

1 2 3 4 5 6 7 8

[email protected]

1098

--------------------------------------------------------------------------------

Tam Quốc Diễn Nghĩa Nguyên Tác: La Quán Trung

Một lát, Dƣơng Nghi vào, Khổng Minh gọi đến trứơc giƣờng trao cho một cái túi gấm, dặn rằng:

- Ta mất rồi, Ngụy Diên tất làm phản. Khi nào lâm đến trận, mới đƣợc mở túi này. Bất ngờ khắc có mẹo

chém đƣợc Ngụy Diên.

Khổng Minh dặn dò đâu đấy, mắt hoa lên ngã xuống giƣờng, đến chiều mới tỉnh. Liền đêm hôm ấy dâng

biểu về tâu với hậu chủ.

Hậu chủ nghe tin giật mình, kịp sai thƣợng thƣ Lý Phúc khuya sớm đến đại doanh vấn an và hỏi chuyện

mai sau.

Lý Phúc phụng mệnh lên đƣờng, kíp đến gò Ngũ Trƣợng, vào ra mắt Khổng Minh truyền mệnh hậu chủ

hỏi thăm.

Khổng Minh ứa nƣớc mắt, nói:

- Ta chẳng may nữa đƣờng mất đi, bỏ lỡ việc to nhà nƣớc, thực là đắc tội với thiên hạ. Các ông nên hết

lòng thờ chúa; phép cũ nhà nƣớc chớ nên thay đổi. Những ngƣời của ta dùng, cũng chớ nên khinh thƣờng

bỏ ai. Binh pháp của ta đã trao cho Khƣơng Duy rồi, hắn tất nối đƣợc chí ta, ra sức giúp việc nƣớc. Mệnh

ta chƣa biết sớm tối lúc nào, sẽ có di biểu tâu với thiên tử đây.

Lý Phúc lĩnh ý, lật đật từ về. Khổng Minh gƣợng bệnh, sai tả hữu vực lên chiếc xe nhỏ ra trại, đi xem các

dinh, gió thu thổi mặt, lạnh buốt đến xƣơng, mới thở dài than rằng:

- Từ đây ta không còn đƣợc ra trận đánh giặc nữa. Trời xanh thăm thẳm, giận này biết bao giờ nguôi!

Khổng Minh than thở một hồi, rồi trở về trƣớng, nghe bệnh lại nặng thêm, mới gọi Dƣơng Nghi vào dặn

rằng:

- Mã Đại, Vƣơng Bình, Liêu Hoá, Trƣơng Dực, Trƣơng Ngực đều là bầy tôi trung nghĩa, xông pha trận

mạc đã nhiều, khó nhọc đã lắm, nên ủy dụng các ngƣời ấy. Sau khi ta chết, mọi việc phải tuân phép cũ mà

làm nên. Từ từ rút quân về, chớ có hấp tấp. Ngƣơi cũng hiểu sâu mƣu lƣợc, k hông cần phải dặn nhiều.

Khƣơng Bá Ƣớc có trí có dũng, nên cho đi đoạn hậu.

Dƣơng Nghi khóc lạy, vâng mệnh.

Khổng Minh sai đem bút mực ra, tay viết tờ di biểu, dâng về hậu chủ.

Biểu rằng:

"Tôi nghe: Sống chết có thƣờng, khó bề tránh khỏi số mệnh đã định. Nay chết đến nơi rồi, xin giãi hết

chút lòng ngƣời".

"Tôi là Lƣợng, bẩm tính vụng về, gặp thời gian truân, chia ấn cầm cờ tiết, chuyên giữ quân hành, cất quân

sang đánh mặt bắc, chƣa đƣợc thành công; không ngờ bệnh vào cốt tủy, mệnh treo sớm tối, không đƣợc [email protected]

1099

trọn vẹn thƣờng bệ hạ, căm giận vô cùng!"

"Cúi xin bệ hạ phải thanh tâm ít dục, kiệm mình yên dân, tỏ đạo hiếu với tiên hoàng, gieo ân đức ra thiên

hạ; cất nhắc ngƣời ẩn dật để tiến kẻ hiền lƣơng; ruồng đuổi quân gian tà để cho hậu phong tục.

"Nhà tôi có tám trăm gốc dâu, năm trăm mẫu ruộng, cơm áo con cháu tôi, tự khắc đủ dùng. Đến nhƣ tôi,

nhiệm ở ngoài, cần dùng thức gì, đã có của công chu cấp, không phải tìm kiếm sinh kế khác. Tôi chết đi

không để trong nhà có tấm lụa thừa, ngoài dinh có chút của riêng, để phụ lòng bệ hạ đâu!".

Khổng Minh viết xong bài biểu, dặn Dƣơng Nghi rằng:

- Sau khi ta chết, không nên phát tang, nên làm một cái khám to, để thây ta ngồi trong khám, lấy bảy hạt

gạo bỏ vào miệng, dƣới chân đặt một ngọn đèn sáng. Trong quân cứ giữ vẻ yên ổn nhƣ thƣờng, chớ có

khóc lóc; nhƣ thế, ngôi tƣớng tinh không rơi xuống, âm hồn ta tự khắc cũng nhấc lên đƣợc. Tƣ Mã Ý thấy

tƣớng tinh không sa, trong bụng còn hồ nghi. Quân ta rút về nên để trại sau rút trƣớc, rồi lần lƣợt trại nọ

đến trại kia, từ từ mà lui. Nếu Tƣ Mã Ý đuổi theo, ngƣơi nên dàn thành trận thế, quay cờ đánh trống trở

lại, rồi đem bộ tƣợng gỗ của ta khi trƣớc, đặt lên trên xe đẩy ra trƣớc trận, sai tƣớng sĩ đứng dàn hai bên.

Tƣ Mã Ý trông thấy, tất phải sợ mà chạy.

Dƣơng Nghi nhất nhất vâng lời.

Đêm hôm ấy Khổng Minh sai ngƣời vực ra sân, ngẩng xem sao bắc đẩu, trỏ một ngôi sao bảo các tƣớng

rằng:

- Ngôi này là tƣớng tinh của ta đấy!

Mọi ngƣời nhìn lên xem, thấy ngôi sao ấy sáng lờ mờ, lung lay sắp rụng. Khổng Minh cầm thanh kiếm

trở lên, mồm niệm chú mấy câu, rồi trở vào trong trƣớng. Vừa vào đến nơi thì ngất đi, không biết gì nữa.

Các tƣớng xôn xao. Chợt có thƣợng thƣ Lý Phúc lại đến, thấy Khổng Minh đã thiếp rồi, không nói năng

đƣợc nữa. Phúc khóc ầm lên, nói:

- Ta làm lỡ mất việc to nhà nƣớc!

Một lát, Khổng Minh lại tỉnh, mở bừng mắt trông trƣớc trông sau, thấy Lý Phúc đứng ở đầu giƣờng.

Khổng Minh nói:

- Ta đã biết ý của ông trở lại đây rồi.

Phúc nói:

- Tôi phụng mệnh thiên tử, sai lại hỏi sau khi thừa tƣớng trăm tuổi, thì ai đƣơng nổi việc lớn? Vừa rồi, tôi

vội vàng quá, quên mất không hỏi, nên trở lại đây.

Khổng Minh nói:

- Sau khi ta chết, cơ Tƣởng Công Diệm đƣơng nổi đƣợc việc to.

Phúc hỏi:

- Sau Công Diệm thì ai nối đƣợc?

[email protected]

1100

Khổng Minh nói:

- Phí Văn Sĩ nên nối sau.

Phúc hỏi:

- Sau Phí Văn Sĩ thì ai nối?

Khổng Minh không đáp nữa. Các tƣớng đến gần xem, thì đã mất rồi.

Bấy giờ là ngày hai mƣơi ba tháng tám, mùa thu, năm Kiến Hƣng thứ mƣời hai (công lịch: Hai trăm ba

mƣơi sáu); thọ năm mƣơi tƣ tuổi.

Quan Đỗ Công Bộ có thơ than rằng:

Sao sa cửa trại lúc đêm thanh,

Nghe báo tiên sinh bỗng giật mình.

Trƣớng hổ vắng nghe truyền hiệu lệnh,

Đền lân luống để chữ công danh.

Còn trơ dƣới trƣớng ba ngàn khách.

Uổng phí trong lòng mấy vạn binh.

Ngày vắng ngắm xem nơi bóng mát,

Lâu nay lặng ngắt giọng ca thanh.

Ông Bạch Lạc Thiên cũng có thơ rằng:

Tiên sinh náu tiếng chốn sơn lâm,

Hiền chúa ân cần muốn tới thăm.

Cá đến Nam Dƣơng rào nƣớc quẫy,

Rồng bay Tây Thục đổ mƣa rầm.

Sụt xùi giọt ngọc trao con đỏ,

Gắng gỏi lòng son trả nghĩa thâm.

Hai biếu xuất sƣ còn để lại,

Khiến ngƣời coi thấy lệ đầm đầm...

Khi trƣớc quan hiệu uý ở Trƣờng Thủy là Liêu Lập, cậy mình có tài có tiếng, tự xƣng là Khổng Minh thứ

hai, vì chức vị nhỏ, mang lòng hờn là phỉ báng triều đình. Khổng Minh đuổi ra Vấn Sơn, giáng xuống làm

thứ dân. Nay nghe tin Khổng Minh mất, Liêu Lập khóc, nói:

- Ta trọn đời làm ngƣời rợ mọi thôi!

Lý Nghiêm trƣớc bị Khổng Minh cách chức nay nghe tin Khổng Minh mất, cũng khóc lóc cả ngày, thành

bệnh mà chết. Bởi vì Lý Nghiêm còn mong Khổng Minh đoái thƣơng, cất nhắc cho để chuộc cái lỗi trƣớc.

Khổng Minh chết, thì không ai dùng đến mình nữa.

Về sau Nguyên Vi Chi có than rằng:

Dẹp loạn phò chúa yếu,

Ân cần việc thác cô.

Tài cao hơn Quản, Nhạc.

Mẹo giỏi quá Tôn, Ngô.

[email protected]

1101

Thắm thiết lời dâng biểu,

Tài tình phép trận đồ.

Đức ngài cao thịnh lắm,

Thiên cổ tiếng thơm tho!

Đêm hôm ấy trời đất sầu thảm, Khổng Minh thiêm thiếp về thần. Khƣơng Duy, Dƣơng Nghi tuân lời di

chúc, không dám cử ai theo khâm liệm, an trí vào

trong khám, sai ba trăm tƣớng tốt tâm phúc coi giữ.

Đoạn bí mật truyền lệnh sai Ngụy Diên đi đoạn hậu, còn các trại đều nhổ dần kéo về.

Tƣ Mã Ý đêm hôm ấy xem thiên văn, thấy một ngôi sao to, sắc đỏ tía, ánh tỏa ra nhƣ có sừng, từ phƣơng

đông bắc bay sang phƣơng nam, rồi sao xuống trại Thục. Ba lần sa xuống, lại ba lần vụt lên, tiếng chuyển

ầm ầm.

Ý nửa sợ nửa mừng nói:

- Khổng Minh chết rồi!

Lập tức truyền lệnh cất đại quân ra đuổi đánh. Vừa ra cửa trại, lại nghĩ rằng:

- Khổng Minh tài phù phép, sai khiến thần Lục đinh, Lục giáp. Nay thấy ta không ra đánh, cho nên làm ra

thuật này để dử ra đây; nếu ta đuổi theo, tất lại mắc mẹo.

Nghĩ thế rồi quay ngựa trở vào, không đi nữa, chỉ sai Hạ Hầu Bá dẫn vài mƣơi tên kỵ, lẻn ra đƣờng núi,

nghe ngóng tin tức mà thôi.

Ngụy Diên từ khi về ở riêng một trại, đêm mơ thấy trên đầu mọc ra hai sừng, tỉnh dậy nghi hoặc lắm.

Hôm sau có quan hành quân Tƣ Mã Ý Mã Triệu Trực đến chơi. Diên mời vào hỏi rằng:

- Lâu nay nghe ngài tinh hiểu dịch lý. Tôi đêm mơ thấy đầu mọc ra hai sừng, không biết lành dữ thế nào,

ngài đoán giúp cho.

Triệu Trực nghĩ hồi lâu, mới đáp rằng:

- Đây là điềm đại cát. Đầu kỳ lân có sừng, đầu rồng cũng có sừng, đó là điềm biến hóa bay nhảy đây!

Diên mừng, nói:

- Nếu đƣợc nhƣ thế, sẽ xin trọng ta!

Trực từ trở ra, đi đƣợc vài dặm, gặp thƣợng thƣ Phí Vĩ.

Vĩ hỏi:

- Ông đi đâu về?

Trực nói:

- Tôi vừa đến chơi trại Ngụy Vân Trƣờng, Văn Trƣờng nằm mơ thấy trên đầu mọc ra đôi sừng, mƣợn tôi

đoán xem lành dữ. Mộng ấy nguyên không phải là điềm hay, nhƣng tôi e nói thẳng thì sinh oán, cho nên

nói dối là chuyện kỳ lân với rồng.

[email protected]

1102

Vĩ nói:

- Sao ông biết là điềm không hay?

Trực nói:

- Giốc là sừng, mà chữ giốc dƣới chữ đao có chữ dụng, nghĩa là dùng ở dƣới đao. Nay mộng nhƣ thế, thì

ra trên đầu có đao, điềm ấy dở lắm.

Vĩ nói:

- Có phải thế, ông chớ nên tiết lộ ra làm gì nữa.

Trực từ biệt đi. Phí Vĩ đến trại Ngụy Diên, đuổi tả hữu ra ngoài, nói:

- Canh ba đêm hôm qua, thừa tƣớng qua đời rồi. Lúc gần mất có gắn bó dặn lại, sai tƣớng quân đi sau, để

chống lại quân Tƣ Mã Ý. Quân ta phải từ từ rút về, không đƣợc phát tang. Nay binh phù ở đây, xin tƣớng

quân cất đi cho.

Diên hỏi:

- Ai coi thay việc cho thừa tƣớng?

Vĩ nói:

- Nội là công việc to tát, thừa tƣớng giao cho Dƣơng Nghi, mật pháp dùng binh, thì giao cho Khƣơng Bá

Ƣớc, binh phù này là của Dƣơng Nghi sai đây.

Diên nói:

- Thừa tƣớng tuy mất, còn có ta đây! Dƣơng Nghi chẳng qua là một chức trƣởng sử, gánh nổi sao đƣợc

việc to này? Hắn chỉ nên rƣớc ma về Xuyên an táng, để ta cầm quân đánh nhau với Tƣ Mã Ý, cố cho

thành công, có đâu vì một mình thừa tƣớng, mà bỏ mất việc to nhà nƣớc đƣợc.

Vĩ nói:

- Thừa tƣớng di chúc lại, bảo hãy tạm rút về, không nên trả lời.

Diên nổi giận:

- Nếu thừa tƣớng nghe mẹo ta khi xƣa, thì lấy đƣợc Trƣờng An đã lâu rồi. Ta nay làm chinh tây đại tƣớng

quân, Nam trịnh hầu, lại thèm đoạn hậu cho trƣởng sử a?

Vĩ nói:

- Tƣớng quân nói phải lắm, nhƣng cũng không nên khinh động, quân giặc chê cƣời cho. Vậy để tôi đem lẽ

lợi hại bảo Dƣơng Nghi, để hắn nhƣờng binh quyền cho tƣớng quân. Tƣớng quân nghĩ sao?

Diên y lời. Phí Vĩ từ về trại lớn, ra mắt Dƣơng Nghi, thuật lại chuyện đó.

Nghi nói:

[email protected]

1103

- Thừa tƣớng lâm chung, có mật bảo ta rằng Ngụy Diên tất sinh bụng khác. Ta cho binh phù ra sai là

muốn dò bụng hắn đấy thôi. Nay quả nhiên nhƣ lời thừa tƣớng thật, ta sai Bá Ƣớc đoạn hậu cũng xong!

Bởi thế Dƣơng Nghi đƣa ma về trƣớc, Khƣơng Duy đi giữ mặt sau, tuân lời Khổng Minh, từ từ rút về.

Ngụy Diên ngồi chờ trong trại, lâu không thấy Phí Vĩ trở lại, trong bụng nghi hoặc liền cho Mã Đại dẫn

vài tên kỵ dò xem tin tức thế nào.

Mã Đại về báo rằng:

- Khƣơng Duy tổng đốc hậu quân. Còn tiền quân lui về trong cửa hang cả rồi.

Diên nổi giận nói:

- Quân hủ nho dám lừa dối ta. Thế nào ta cũng giết đƣợc mới nghe.

Diên ngoảnh lại bảo với Mã Đại rằng:

- Ông có chịu giúp tôi không?

Đại nói:

- Tôi vốn cũng ghét Dƣơng Nghi, xin vui lòng giúp tƣớng quân.

Diên mừng lắm, lập tức nhổ trại, kéo quân bản bộ về phía nam.

Nói về Hạ Hầu Bá dẫn quân đến gò Ngũ Trƣơng, nghe ngóng tin tức, thì không thấy một ngƣời nào nữa,

kíp về báo với Tƣ Mã Ý.

Ý giẫm chân xuống đất, nói:

- Khổng Minh chết thật rồi, nên đuổi đánh cho mau.

Hạ Hầu Bá nói:

- Đô đốc chớ khinh tiến vội, nên sai một tì tƣớng đi trƣớc.

Ý nói:

- Phen này để ta đi trƣớc mới xong!

Liền dẫn hai con và cánh đại quân mở cờ gióng trống, reo ầm lên kéo vào trại Thục. Té ra chỉ có cái xác

trại, tuyệt không có một bóng ngƣời nào.

Ý bảo hai con rằng:

- Chúng mày thúc hậu quân đi cho mau, để tao dẫn tiền quân đi trƣớc đây.

Ý dẫn quân đi trƣớc, đuổi theo mãi đến chân núi, trông thấy quân Thục đi chƣa xa mấy, liền giục quân

đuổi riết. Bỗng nhiên ở sau núi, một tiếng pháo nổ vang, rồi thấy quân Thục quay cả cờ lại, trống đánh

om sòm. Trong bóng cây có một lá cờ to bay phấp phới, đề một hàng chữ lớn: "Hán thừa tƣớng Võ hƣơng [email protected]

1104

hầu Gia Cát Lƣợng". Ý giật mình, đã hơi xanh mắt. Nhìn kỹ thấy vài mƣơi viên thƣợng tƣớng xúm xít

quanh cái xe bốn bánh, trên xe Khổng Minh ngồi chĩnh chện, khăn lƣợt quạt lông, giầy thâm, áo hạc.

Ý giật mình, nói:

- Khổng Minh còn sống, ta khinh thƣờng vào nơi trọng địa, mắc phải mẹo mất rồi!

Vội vàng quay ngựa chạy.

Khƣơng Duy gọi to lên rằng:

- Tƣớng giặc chớ chạy nữa, mày mắc phải mẹo thừa tƣớng ta rồi!

Quân Ngụy hồn bay phách lạc, bỏ giáp, quẳng chỏm mũ, vất khí giới, ù té chạy cả, giày xéo lẫn nhau,

chết hại rất nhiều.

Tƣ Mã Ý cắm cổ chạy hơn năm chục dặm đƣờng đất. Bỗng có hai tƣớng sấn lên cầm lấy cƣơng ngựa, gọi

rằng:

- Đô đốc đừng sợ, quân Thục đi xa rồi!

Ý thở dốc một hồi, mới hơi hoàn hồn, giƣơng mắt trông xem ai té ra Hạ Hầu Bá, Hạ Hầu Huệ. Bấy giờ Bá

mới buông lỏng cƣơng ngựa, tìm đƣờng nhỏ chạy về trại nhà, cho các tƣớng dẫn quân tản ra bốn phía

nghe ngóng.

Cách hai hôm sau, dân quê đến bẩm rằng:

- Khi quân Thục rút về trong hang, tiếng khóc vang động trời đất. Trong quân kéo toàn cờ trắng, Khổng

Minh quả thực chết rồi. Chỉ có Khƣơng Duy dẫn một nghìn quân đi sau. Hôm trƣớc Khổng Minh ngồi

trên xe, đó là ngƣời gỗ đấy.

Tƣ Mã Ý chép miệng nói:

- Ta tƣởng y còn sống, té ra y chết rồi thực!

Bởi thế, ngƣời Thục có câu phƣơng ngôn rằng: "Tử Gia Cát năng tẩu sinh Trọng Đạt"

Ngƣời sau có thơ than rằng:

Sao dài sa xuống, biết hay không?

Ngơ ngẩn còn mang dạ hãi hùng!

Để một trò cƣời ghi miệng thế,

Sờ đầu chẳng biết có còn không?

Tƣ Mã Ý biết tin Khổng Minh đã mất, lại dẫn quân đuổi theo lần nữa, đến gò Xích Ngạn, thấy quân Thục

đi quá xa rồi, mới trở về.

Ý bảo với các tƣớng rằng:

- Khổng Minh mất rồi, chúng ta giờ đƣợc ngủ yên, không lo gì nữa!

Dọc đƣờng, thấy các chỗ Khổng Minh hạ trại, tả hữu trƣớc sau, phép tắc hẳn hoi. Ý than rằng: [email protected]

1105

- Ngƣời này mới thực là kỳ tài thiên hạ!

Bèn dẫn quân về Trƣờng An, sai các tƣớng chia giữ các cửa ải. Ý đến Lạc Dƣơng vào chầu vua Ngụy.

Dƣơng Nghi, Khƣơng Duy dàn thành thế trận, dần dần lui về cửa hang rồi mới thay áo phát tang, giƣơng

phƣớn cử ai. Quân Thục lắm ngƣời đập đầu xuống đất mà khóc, có ngƣời khóc đến nỗi chết. Tiền đội vừa

về đến cửa Sạn Các, bỗng đâu thấy mé trƣớc mặt lửa sáng rực trời, tiếng reo dậy đất, rồi một toán quân

dàn ra chặn ngang đƣờng cái. Các tƣớng giật mình, kíp báo với Dƣơng Nghi.

Ấy là:

Tƣớng Ngụy vừa hay quay ngựa cút,

Đất Xuyên đâu lại có quân ra?

Chƣa biết quân mã ở đâu chặn đƣờng, xem đến hồi sau phân giải.

[email protected]

1106

HỒI 105

Võ Hầu dự sẵn mẹo cẩm nang;

Ngụy chủ dỡ lấy mâm thừ lộ

Lại nói Dƣơng Nghi nghe báo có quân chặn đƣờng, sai ngƣời ra dò xem, té ra Ngụy Diên đốt mất đƣờng

sàn, hiện đƣơng dẫn quân chặn lối.

Nghi thất kinh, nói:

- Lúc sinh thời, thừa tƣớng biết rằng ngƣời này về sau tất làm phản, quả nhiên nhƣ thế. Nay y chặn mất

đƣờng về, làm thế nào bây giờ?

Phí Vĩ nói:

- Ngƣời này tất tâu biểu về thiên tử, vu cho chúng ta làm phản, nên mới đốt đƣờng sàn để chặn ta đây.

Chúng ta cũng nên tâu biểu, bày tỏ ý phản của Ngụy Diên, rồi sau sẽ liệu.

Khƣơng Duy nói:

- Ở đây có con đƣờng

tắt, gọi là Sà Sơn. Đƣờng ấy tuy hiểm hóc, nhƣng có thể đi lên phía sau đƣờng sàn

đƣợc. Ta nên một mặt dâng biểu về tâu thiên tử, một mặt kéo quân mã về đƣờng Sà Sơn.

Lại nói hậu chủ ở Thành Đô, nóng lòng sốt ruột, ăn ngủ không yên. Đêm nằm mơ thấy núi Cẩm Bình ở

Thành Đô đổ, tỉnh dậy tỏ vẻ kinh sợ nghi hoặc lắm. Hậu chủ ngồi đợi sáng, hội cả văn võ kể lại giấc

mộng.

Tiêu Chu tâu rằng:

- Đêm qua tôi xem thiên văn, thấy một ngôi sao đỏ đồng đọc, tia sáng tỏa ra có sừng, tự góc đông sa

xuống góc tây nam, ứng về thừa tƣớng có việc đại hung. Nay bệ hạ mộng thấy núi đổ, chính hợp vào

điềm ấy.

Hậu chủ lại càng sợ hãi lắm. Chợt có tin báo Lý Phúc đã trở về. Hậu chủ kíp cho đòi vào hỏi chuyện,

Phúc cúi đầu khóc và tâu rằng thừa tƣớng đã mất rồi. Lại thuật lời thừa tƣớng trối trăn lại một lƣợt.

Hậu chủ nghe xong, khóc òa lên rằng:

- Trời giết ta đây! Trời hỡi trời!

Hậu chủ khóc lăn ở trên sập rồng, thị thần phải vực vào hậu cung. Ngô Thái Hậu nghe tin cũng khóc ầm

mãi lên không thôi. Các quan ai nấy cùng đau xót bi thảm. Trăm họ khóc lóc, sụt sùi.

Hậu chủ mấy hôm thƣơng cảm lắm, không ra coi đƣợc việc. Chợt có biểu của Ngụy Diên tâu về, nói rằng

Dƣơng Nghi làm phản. Quần thần kinh hoảng, vào cung tâu với hậu chủ. Bấy giờ Ngô Thái Hậu cũng ở

trong cung. Hậu chủ sai cận thần đọc bài biểu của Ngụy Diên. Biểu rằng:

"Chinh tây đại tƣớng quân Nam Trịnh hầu, thần là Ngụy Diên, sợ hãi cúi đầu tâu bẩm: Dƣơng Nghi

chuyên giữ binh quyền, đem chúng làm phản, muốn cƣớp linh cữu thừa tƣớng, dẫn quân giặc vào cõi.

Thần xin đốt đƣờng sàn trƣớc, mang binh phòng giữ, kính tâu bệ hạ xét cho".

Hậu chủ nghe xong, nói:

[email protected]

1107

- Ngụy Diên là tƣớng khỏe mạnh, đủ chống đƣợc Dƣơng Nghi, cần gì phải đốt đƣờng sàn?

Ngô Thái Hậu nói:

- Ta từng nghe tiên đế nói Khổng Minh biết sau tóc Ngụy Diên có tƣớng làm phản, muốn chém đi. Vì tiếc

hắn khỏe mạnh, cho nên tạm để lại dùng. Nay hắn tâu Dƣơng Nghi làm phản, chƣa nên nghe vội. Dƣơng

Nghi là quan văn, thừa tƣớng ủy cho chức trƣởng sử, tất là ngƣời dùng đƣợc. Nếu ta tin lời ấy, Dƣơng

Nghi tất chạy sang Ngụy mất. Việc này phải xét cho kỹ chớ nên vội vàng.

Chợt lại có biểu của Dƣơng Nghi dâng về. Cận thần mở đọc. Biểu rằng:

"Trƣớng sứ tuỳ tƣớng quân, thần là Dƣơng Nghi, sợ hãi cúi đầu kính dâng biểu, Thừa tƣớng lâm chung,

giao phó công việc cho thần, việc gì cũng phải tuân phép cũ không đƣợc thay đổi; có sai Ngụy Diên đi

đoạn hậu cùng với Khƣơng Duy. Nay Ngụy Diên không tuân lời dặn của thừa tƣớng, dám đem quân mã

bán bộ, về trƣớc Hán Trung, đốt đƣờng sàn, muốn cƣớp linh cữu, mƣu việc phản nghịch. Biến cố bất

thình lình xảy ra, kính tâu bệ hạ biết cho".

Thái Hậu nghe xong, hỏi các quan rằng:

- Các ngƣơi nghĩ thế nào?

Tƣởng Uyển tâu rằng:

- Cứ ý tôi, thì Dƣơng Nghi tuy tính khí hẹp hòi, không có lƣợng dung ngƣời, nhƣng đến việc trù tính

lƣơng thảo, tham tán việc quân cơ, thì cũng giúp đƣợc thừa tƣớng nhiều lắn. Thừa tƣớng lâm chung, phó

thác cho việc lớn, quyết không phải là ngƣời làm phản. Ngụy Diên xƣa nay cậy có công, khinh ngƣời, ai

cũng không chịu kém. Dƣơng Nghi không chịu nhƣờng nhịn, Ngụy Diên đáng ghét. Nay thấy Dƣơng

Nghi đƣợc cầm binh quyền, trong bụng Diên không chịu, cho nên đốt đƣờng mà vu tấu để hại ngƣời ta.

Tôi xin đem già trẻ cả nhà bảo cử cho Dƣơng Nghi, không phải là ngƣời làm phản, chớ không dám nhận

cho Ngụy Diên.

Đổng Doãn cũng tâu rằng:

- Ngụy Diên cậy mình công cao, thƣờng vẫn mang bụng bất bình, oán lộ ra miệng. Trƣớc kia y không

dám làm phản vì còn sợ thừa tƣớng. Nay thừa tƣớng mới mất, y thừa cơ làm loạn, cũng là cái thế tất

nhiên. Còn nhƣ Dƣơng Nghi, tài cán giỏi giang, thừa tƣớng đã dùng đến, quyết không phải là ngƣời phản

nghịch.

Hậu chủ nói:

- Nếu Ngụy Diên cố tình làm phản, thì nên dùng cách gì mà chống đƣợc?

Tƣởng Uyển tâu rằng:

- Thừa tƣớng vốn nghi ngƣời này, tất có mẹo mực trao cho Dƣơng Nghi, không thế sao Dƣơng Nghi lại

về đƣợc trong cửa hang? Chuyến này Ngụy Diên tất mắc phải mẹo, xin bệ hạ khoan tâm.

Đƣợc một lát, lại có biểu của Ngụy Diên dâng về, tâu rằng Dƣơng Nghi làm phản. Trong khi hậu chủ

đang xem biểu, lại có biểu của Dƣơng Nghi đệ đến. Hai ngƣời liên tiếp dâng biểu,

bày lẽ phải trái. Chợt

Phí Vĩ về chầu. Hậu chủ đòi vào hỏi. Vĩ thuật hết tình hình Ngụy Diên làm phản.

Hậu chủ nói: [email protected]

1108

- Có phải thế, trẫm cho Đổng Doãn cầm cờ tiết ra giảng hòa cho hai bên.

Đổng Doãn phụng chiếu đi ra.

Lại nói Ngụy Diên đốt đƣờng sàn, đóng quân hang Nam Cốc, giữ chặn cửa ải, tự lấy làm đắc kế lắm.

Không ngờ Dƣơng Nghi, Khƣơng Duy dẫn quân đi lẻn lối sau hang. Nghi sợ Hán Trƣơng xảy ra điều gì,

bèn sai tiên phong là Hà Bình dẫn ba nghìn quân đi trƣớc. Nghi và bọn Khƣơng Duy trông nom linh cữu

kéo quân đi sau, rút về Hán Trung.

Hà Bình dẫn quân đến tắt mé sau hang Nam Cốc, đánh trống hò reo. Quân tiễu mã báo với Ngụy Diên

rằng: Dƣơng Nghi sai Hà Bình dẫn quân đi lẻn con đƣờng nhỏ núi Sà Sơn lại khiêu chiến. Ngụy Diên

nổi

giận, mặc giáp lên ngựa, cầm đao dẫn quân ra đánh.

Hà Bình quát to, mắng rằng:

- Phản tặc Ngụy Diên ở đâu?

Diên cũng mắng rằng:

- Mày giúp Dƣơng Nghi làm phản, lại dám mắng tao a?

Bình quát rằng:

- Thừa tƣớng mới mất, xƣơng thịt chƣa lạnh, sao mày đã dám làm phản, thằng kia?

Mắng đoạn, cầm roi trỏ sang bảo quân Thục rằng:

- Quân sĩ chúng mày, toàn là ngƣời Tây Xuyên, có cha mẹ, vợ con, anh em ở trong ấy cả. Khi thừa tƣớng

còn, không bạc đãi gì chúng mày. Nay chớ nên giúp quân phản tặc, nên về cả quê hƣơng, chờ đợi ơn trên

ban thƣởng.

Quân sĩ nghe xong, reo ầm lên một tiếng, tản đi quá nửa.

Diên giận lắm, múa đao thúc ngựa vào đánh Hà Bình. Bình đƣa giáo ra đỡ. Đƣợc vài hiệp, Bình giả thua

chạy. Diên đuổi theo. Quân sĩ bắn tên ra nhƣ mƣa, Diên phải quay ngựa trở về. Thấy quân mình tan nát đi

cả. Diên nổi giận, thúc ngựa đuổi theo giết chết mấy ngƣời, nhƣng không tài nào ngăn lại cho xuể. Chỉ có

ba trăm quân của Mã Đại, cứ đứng sừng sững, không hề nhúc nhích.

Diên ngoảnh lại bảo với Mã Đại rằng:

- Nếu ông thực bụng giúp tôi, khi thành công rồi, quyết không phụ ông.

Bèn cùng với Mã Đại đuổi đánh Hà Bình. Bình dẫn quân chạy mất. Diên thu nhặt quân tàn, bàn với Mã

Đại rằng:

- Chúng ta sang hàng Ngụy, ông nghĩ thế nào?

Đại nói:

- Tƣớng quân nghĩ thế khờ lắm! Đại trƣợng phu nên tự đồ lấy bá nghiệp, can gì phải xuất thân với ai? Tôi [email protected]

1109

coi tƣớng quân trí dũng đủ cả, ngƣời trong hai Xuyên có ai địch nổi? Tôi tình nguyện giúp tƣớng quân,

trƣớc hết lấy Hán Trung, rồi sẽ tiến đánh Tây Xuyên.

Diên mừng lắm, cùng với Mã Đại kéo quân đánh Nam Trịnh. Khƣơng Duy ở trong thành Nam Trịnh,

thấy Ngụy Diên, Mã Đại kéo đến ầm ầm, kíp sai kéo cầu treo lên.

Hai ngƣời gọi to rằng:

- Hàng đi cho mau!

Khƣơng Duy bàn với Dƣơng Nghi rằng:

- Ngụy Diên khỏe mạnh, lại có Mã Đại giúp đỡ, tuy ít quân, nhƣng ta dùng mẹo gì mà đánh cho đƣợc?

Nghi nói:

- Thừa tƣớng lúc gần mất, có đƣa cho ta một túi gấm, dặn rằng: "Khi nào Ngụy Diên làm phản, lâm đến

thành ra địch, mới cho mở xem, tự khắc có mẹo chém đƣợc Ngụy Diên". Nay nên mở ra xem sao.

Bèn lấy túi gấm ra xem. Trong túi có một phong thƣ đề ngoài rằng: "Đợi lúc nào ngồi lên ngựa đối địch

với Ngụy Diên thì mới mở".

Khƣơng Duy mừng rỡ, nói:

- Thừa tƣớng đã có mẹo để lại, trƣởng sử nên giữ lấy, để tôi dẫn quân ra thành dàn trận, xong rồi ông lại

ngay cho.

Khƣơng Duy nai nịt lên ngựa, cầm đao dẫn ba nghìn quân mở cửa thành kéo ra. Trống đánh vang lừng,

bày thành thế trận, Khƣơng Duy kìm ngựa đứng dƣới cửa cờ, quát to lên mắng rằng:

- Phản tặc Ngụy Diên, thừa tƣớng không bạc đãi mày, sao mày dám làm phản?

Diên cầm ngang lƣỡi đao, kìm ngựa lại nói rằng:

- Bá Ƣớc, không việc gì đến ngƣơi, cứ về bảo Dƣơng Nghi ra đây!

Nghi ở trong cửa cờ, mở túi gấm ra xem, biết đƣợc mẹo nhƣ thế rồi, mừng lắm, bèn cƣỡi ngựa ra đứng ở

trƣớc trận, trỏ sang Ngụy Diên, cƣời mà rằng:

- Khi còn thừa tƣớng, biết mày về sau tất làm phản, đã sai ta phòng trƣớc, nay quả nhiên nhƣ thế thực!

Mày có dám ngồi trên ngựa kêu luôn ba tiếng: "Ai dám giết ta?" thì mới kể là đại trƣợng phu, ta xin dâng

thành Hán Trung cho mày ngay!

Diên cƣời ầm lên, nói:

- Đồ sất phu kia! Lặng im ta nói cho mà nghe: Khi Khổng Minh sống ta còn sợ hắn vài ba phần, nay hắn

chết rồi, thiên hạ còn ai làm gì nổi ta nữa? Đừng nói kêu luôn ba tiếng, kêu luôn hẳn ba vạn tiếng, ta cũng

chẳng ngại gì!

Nói đoạn, cắp đao, cầm vững cƣơng ngồi trên ngựa, kêu lên rằng:

- Ai dám giết ta?

[email protected]

1110

Diên kêu vừa dứt lời thì một ngƣời ở sau lƣng Diên thét lên rằng:

- Tao dám giết mày đây!

Miệng nói, tay chém Ngụy Diên chết quay xuống ngựa. Chúng kinh hãi nhìn ra thì là Mã Đại.

Nguyên Khổng Minh trao mật kế cho Mã Đại, chỉ đợi Ngụy Diên thét lên, thì nhân lúc bất ngờ mà chém

chết Diên. Khi ấy Dƣơng Nghi xem thƣ trong túi gấm, đã biết rằng có Mã Đại làm tay trong, cho nên y

mẹo mà làm, quả nhiên giết đƣợc Ngụy Diên.

Diên chƣa kịp đến Nam Trịnh, Mã Đại chém đƣợc Ngụy Diên rồi, bèn hợp binh với Khƣơng Duy một

chỗ. Dƣơng Nghi dâng biểu về tâu với hậu chủ.

Hậu chủ giáng chỉ rằng:

- Ngụy Diên tuy đã chính tội rồi, nhƣng nghĩ công lao trƣớc của hắn, cũng cho quan quách mai táng.

Bọn Dƣơng Nghi rƣớc linh cửu Khổng Minh về Thành Đô, hậu chủ dẫn các quan mặc đồ tang trở ra khỏi

thành hai chục dặm nghênh tiếp. Hậu chủ cất tiếng khóc vang lên. Trên từ công khanh, dƣới đến trăm họ,

già trẻ trai gái, ai cũng khóc lóc, sầu thảm.

Hậu chủ sai rƣớc linh cửu vào trong thành, quàn ở phủ thừa tƣớng. Sai con Khổng Minh là Gia Cát

Chiêm thủ tang.

Hậu chủ về triều. Dƣơng Nghi tự trói mình lại xin chịu tội. Hậu chủ sai cởi trói và phủ dụ rằng:

- Nếu không có ngƣời tuân

theo lời thừa tƣớng, thì linh cửu bao giờ về đƣợc, mà giết làm sao đƣợc Ngụy

Diên? Muôn việc chu toàn cũng do tự sức ngƣời cả.

Bèn phong cho Dƣơng Nghi làm trung quân sƣ; Mã Đại có công giết giặc, đƣợc thăng quan tƣớc của

Ngụy Diên.

Dƣơng Nghi trình tờ di biểu của Khổng Minh. Hậu chủ xem xong thƣơng khóc, giáng chỉ chọn đất an

táng.

Phí Vĩ tâu rằng:

- Khi thừa tƣớng gần mất, có dặn táng ngài ở núi Định Quân, không cần xây lăng miếu và cũng không

dùng đến để tế lễ gì cả.

Hậu chủ nghe lời, kén ngày tốt,

tháng mƣời năm ấy, rƣớc linh cữu ra núi Định Quân an táng.

Hậu chủ tế một tuần, đặt tên thụy là Trung Võ hầu, sai lập miếu ở Miên Dƣơng, bốn mùa tế bái.

Về sau Đỗ Phủ có thơ rằng:

Miếu đền Gia Cát ở đâu đây?

Cung gấm, tùng xanh ở thành này.

Có biếc lung linh màu xuân thắm,

Lá vàng ríu rít giọng chim bay.

Ba lƣợt tới lều thiên hạ kế,

[email protected]

1111

Hai triều giúp nƣớc rõ lòng ngay,

Xông trận chƣa thành thân đã chết,

Anh hùng khăn thấm lệ tuôn đầy.

Lại có thơ rằng:

Gia Cát tiếng tăm lừng vũ trụ,

Tinh thần dáng vẻ đẹp thanh cao,

Thế nƣớc chia ba trù sách lƣợc,

Trời mây muôn thuở rực cờ mao.

Giữa thời bá trọng gặp Y Lã,

Chỉ huy hoạch định diệt quân Tào.

Mong sao Vận Hán dần xoay chuyển,

Chí quyết, thân tàn, rạng công lao.

Hậu chủ về đến Thành Đô, cận thần tâu rằng:

- Có tin ngoài biên nói Đông Ngô sai Toàn Tôn dẫn vài vạn quân đóng ở cửa cõi Ba Kỳ, chƣa biết ý tứ ra

làm sao?

Hậu chủ thất kinh, nói:

- Thừa tƣớng mới mất, Đông Ngô phụ lời minh ƣớc, muốn lấn cõi ta, làm thế nào bây giờ?

Tƣởng Uyển tâu rằng:

- Tôi xin cử Vƣơng Bình, Trƣơng Ngực dẫn vài vạn quân đóng ở thành Vĩnh An, đề phòng việc bất trắc;

bệ hạ nên sai một ngƣời sang Đông Ngô báo tang, để dò ý tứ xem sao.

Hậu chủ nói:

- Tất phải đƣợc ngƣời ăn nói giỏi giang đi sứ mới xong.

Một ngƣời bƣớc ra thƣa rằng:

- Tiểu thần xin đi!

Chúng trông ra thì là ngƣời ở Nam Dƣơng, tên là Tôn Dự, hiện đang làm tham quân hữu trung lƣơng

tƣớng.

Hậu chủ mừng lắm, sai Tôn Dự sang sứ Đông Ngô báo tang và dò xét hƣ thực.

Tôn Dự lĩnh mệnh, đến tắt Kim Lăng, vào ra mắt Tôn Quyền. Lễ xong, trông ra tả hữu thấy ngƣời nào

cũng mặc áo trắng.

Tôn Quyền sầm mặt lại, nói:

- Ngô, Thục đã là một nhà với nhau, cớ sao chủ ngƣơi lại còn thêm quân ra giữ thành Bạch Đế?

Dự nói:

[email protected]

1112

- Đông Ngô thêm quân ra giữ ở Ba Kỳ, Tây Thục tăng lính ở Bạch Đế, chẳng qua sự thế phải thế! Tôi

thiết nghĩ điều ấy bệ hạ chẳng nên hỏi làm gì!

Quyền cƣời, nói:

- Ngƣơi chẳng kém Đặng Chi chút nào!

Lại bảo Tôn Dự rằng:

- Trẫm nghe tin Gia Cát thừa tƣớng mất, ngày nào cũng khóc, truyền các quan bên này để trở cả. Trẫm sợ

ngƣời Ngụy thừa lúc tang tóc vào đánh Thục, nên cho thêm một vạn quân ra giữ Ba Kỳ, có ý cứu giúp lẫn

nhau, chớ không có bụng nào khác.

Tôn Dự cúi đầu lạy tạ.

Quyền nói:

- Trẫm đã hứa đồng minh với Thục, lẽ nào lại trái nghĩa?

Dự thƣa rằng:

- Thiên tử bên tôi nhân thừa tƣớng mới mất, nên sai tôi sang báo tang.

Tôn quyền sai lấy một mũi tên bít vàng, bẻ ra làm đôi, thề rằng:

- Nếu trẫm phụ lời thề trƣớc, con cháu sẽ tuyệt diệt.

Lại sai sứ mang hƣơng lụa và đồ lễ vào Xuyên tế Khổng Minh.

Tôn Dƣ lạy từ Ngô chủ, cùng với sứ giả về Thành Đô, vào chầu hậu chủ, tâu rằng:

- Ngô chủ, nhân thừa tƣớng mới mất, động lòng thƣơng nhớ, lúc nào cũng ứa nƣớc mắt, quần thần đều

mặc đồ tang. Thêm quân giữ Ba Kỳ, là sợ ngƣời Ngụy thừa cơ đến đánh nƣớc ta thì sang cứu, chớ không

có bụng nào. Hiện Ngô chủ đã bẻ một mũi tên ăn thề không dám trái ƣớc.

Hậu chủ mừng lắm, trọng thƣởng Tôn Dự và hậu đãi Ngô sứ cho về. Tuân lời Khổng Minh dặn lại, cất

Tƣởng Uyển làm thừa tƣớng đại tƣớng quân, xét việc thƣợng thƣ: Gia phong cho Phí Vĩ làm thƣợng thƣ

lệnh, cùng coi việc thừa tƣớng; gia phong Ngô Ý làm xa kỵ tƣớng quân, ban cho cờ tiết, trấn thủ Hán

Trung, phong Khƣơng Duy làm phụ Hán tƣớng quân, Bình tƣơng hầu, tổng đốc quân mã các xứ, cùng với

Ngô Ý đóng ở Hán Trung đề phòng quân Ngụy. Còn các tƣớng khác, cứ y chức cũ.

Dƣơng Nghi nghĩ mình tuổi nhiều sẽ đƣợc cao chức hơn Tƣởng Uyển, ai ngờ lại hóa phải ở dƣới. Vả lại,

cậy mình công to, chƣa đƣợc thƣởng gì nên mang lòng hờn oán, thƣờng nói với Phí Vĩ rằng:

- Khi thừa tƣớng mới mất, giá ta đem cả quân sang hàng Ngụy, đâu đến nỗi buồn tẻ thế này!

Phí Vĩ đem lời ấy mật tâu với thiên tử, Hậu chủ nổi giận bắt Dƣơng Nghi tống ngục toan chém.

Tƣởng Uyển tâu rằng:

- Nghi tuy có tội, nhƣng khi trƣớc theo thừa tƣớng, nhiều lần lập đƣợc công lao, không nên giết đi, hãy

giáng xuống làm thứ dân.

[email protected]

1113

Hậu chủ nghe lời, cắt hết chức Dƣơng Nghi, giáng làm thứ dân, đuổi ra ở Gia Quận, xứ Hán Trung.

Nghi hổ thẹn, tự vẫn chết.

Năm Kiến Hƣng thứ mƣời ba nhà Thục Hán, tức là năm Thanh Long thứ ba bên Ngụy chủ Tào Tuấn, và

năm Gia Hòa thứ tƣ bên Ngô chủ Tôn Quyền. Năm ấy, Ngụy chủ phong Tƣ Mã Ý làm thái uý, sai tổng

đốc quân mã, trấn thủ các nơi biên viễn. Ý lại từ về Lạc Dƣơng.

Ngụy chủ ở Hứa Xƣơng, sửa sang cung điện, khởi công xây dựng cực to. Ở Lạc Dƣơng làm ra đền Triều

Dƣơng, đền Thái Cực, đài Tổng Chƣơng, mỗi tòa cao mƣời trƣợng. Lại lập ra đền Sùng Hoa, gác Thanh

Tiêu, lầu Phƣợng Hoàng, đào ao Cửu Long. Sai quan bác sĩ Mã Quân coi sóc công việc, bắt phải làm cho

cực đẹp. Rui chạm, cột vẽ, ngói biếc, gạch vàng, lộng lẫy chói lòa cả mắt. Quân kén hơn ba nghìn thợ

khéo và ba chục vạn dân phu, làm suốt đêm ngày không nghĩ. Dân gian khổ sở, ta oán không biết ngần

nào. Lại sai sửa sang vƣờn Phƣơng Lâm, bắt cả các quan phải đột đất trồng cây.

Tƣ đồ Đổng Tầm dâng biểu can rằng:

- Từ năm Kiến an đến giờ, đánh nhau tàn hại, dân gian chết chóc rất nhiều, cửa nhà khánh kiệt, còn lại rặt

những kẻ già yếu, trẻ mồ côi. Nay cung thất có hẹp nhỏ, muốn mở rộng thêm ra cũng nên tùy thời, chớ

nên để hại đến việc làm ruộng; huống chi làm những việc vô ích dƣ? Bệ hạ đã trọng quần thần, cho đội

mũ mặc áo vẻ vang, ngồi xe lịch sự, là để cho khác kẻ thƣờng dân. Nay lại bắt khiêng gỗ, đội đất, chân

tay nhem nhuốc, mất cả phong thể nhà nƣớc, để cần lấy sự vô ích, thật không ra làm sao! Đức Khổng Tử

có nói: "Vua sai bầy tôi phải có lẽ, bầy tôi thờ vua phải có trung. Nếu không trung không lẽ, thì sao ra

nƣớc nữa? Tôi biết rằng nói ra thì tất chết nhƣng tôi chẳng qua nhƣ một cái lông trên mình trâu mà thôi,

sống đã vô ích, bụng từ với đời. Tôi có tám con, sau khi chết rồi, bệ hạ còn nhiều. Sợ hãi không sao kể

xiết! Xin chờ lệnh trên!".

Tào Tuấn xem biểu, nổi giận nói:

- Đổng Tầm không sợ chết ƣ?

Tả hữu xin chém.

Tuấn nói:

- Ngƣời này vốn có bụng trung nghĩa, nay hãy cách làm thứ dân. Hễ ai còn can nữa thì chém.

Bấy giờ, Trƣơng Mậu cũng dâng sớ can ngăn ráo riết lắm. Tuấn sai chém liền.

Ngay hôm ấy, Tuấn vời Mã Quân đến hỏi rằng:

- Trẫm lập ra đền cao gác thẳm, muốn đi lại chơi với thần tiên, để cầu thuốc trƣờng sinh, thì làm thế nào?

Quân tâu rằng:

- Hai mƣơi bốn vua triều nhà Hán, duy có vua Võ Đế hƣởng nƣớc đƣợc lâu dài, mà tuổi thọ. Bởi vì có

uống khí tinh hoa của mặt trăng. Vua ấy lập đền Bách Lƣơng ở trong cung Trƣờng An. Trong đền

xây

một cái mâm, gọi là mâm hứng móc, để tiếp lấy giọt nƣớc sao bắc đẩu lúc canh ba rỏ xuống, gọi là "thiên

tƣơng", lại gọi là "Cam lộ". Lấy nƣớc ấy hòa vào bột ngọc thật quý mà uống, thì có thể biến già thành trẻ

đƣợc. [email protected]

1114

Tuấn mừng, nói:

- Ngƣơi nên đem dân phu đến Trƣờng An, dỡ ngƣời đồng đem về để ở trong vƣờn Phƣơng Lâm cho ta.

Quân lĩnh mệnh, dẫn một vạn ngƣời đến Trƣờng An; sai lấy gỗ bắc gióng chung quanh đền Bách Lƣơng,

rồi cho năm nghìn ngƣời dòng dây chạc leo lên trên nóc đền. Đền ấy cao hơn hai c hục trƣợng, cột đồng to

mƣời ôm.

Mã Quân sai dỡ ngƣời đồng xuống trƣớc.

Ngƣời đồng bỗng rơm rớm nƣớc mắt, ai nấy đều kinh hãi. Chợt lại có một trận cuồng phong nổi lên, cát

sỏi bay mù mịt, rồi ầm một tiếng nhƣ trời long đất lở, đền siêu cột đổ, đè chết hơn nghìn ngƣời.

Mã Quân sai đem ngƣời đồng và mâm vàng về Lạc Dƣơng dâng Ngụy chủ.

Ngụy chủ hỏi:

- Còn cái cột đồng ở đâu?

Quân tâu rằng:

- Cột đồng nặng trăm vạn cân, không mang về đƣợc.

Ngụy chủ sai đập vụn cột đồng ra đem về Lacï Dƣơng đúc hai ngƣời đồng cực to, gọi là "Ông Trọng",

dựng ở ngoài cửa Tƣ Mã. Lại đúc một con rồng và một con phƣợng bằng đồng, rồng cao bốn trƣợng,

phƣợng cao ba trƣợng xây ở trƣớc điện. Lại sai trồng các thức hoa quý cây lạ và nuôi các giống chim

muông kỳ quái ở trong vƣờn Phƣơng Lâm.

Dƣơng Phu dâng sớ can ngăn. Tào Tuấn không xét cứ thúc Mã Quân sửa sang đền đài cho cao, để đặt

ngƣời đồng và mâm hứng móc. Lại sai kén thật nhiều con gái đẹp trong thiên hạ, cho ở cả trong vƣờn

Phƣơng Lâm. Thiếu phó Dƣơng Phụ dâng biểu rằng:

Thần nghe vua Nghiêu xƣa ở nơi lều tranh mà vạn quốc an cƣ. Vua Vũ ngồi trong cung nhỏ mà thiên hạ

lạc nghiệp. Đến nhƣ Ân chu nhà chí cao ba thƣớc chiếu trải chín manh. Xƣa các bậc thánh đế minh vƣơng

chƣa bao giờ làm cung điện cao sang để tốn hại của trăm họ. Vua Kiệt, Trụ xây lâu đài tráng lệ đã hại đến

xã tắc. Vua Sở Linh vì xây cung Chƣơng Hoa mà thân mang vạ. Tần Thủy Hoàng xây cung A Phòng để

tai ƣơng cho con cháu, thiên hạ nổi lên chỉ hai đời là bị diệt. Phàm những kẻ phí sức muôn dân để mua

vui chốc lát chƣa có ai không bị diệt vong. Bệ hạ nay nên học phép của Nghiêu, Thuấn, Vũ Thang, Văn

Võ, và nên lấy gƣơng Kiệt, Trụ, Sở, Tần làm răn. Nếu ăn chơi xa xí trang hoàng cung điện sẽ gặp hoạ

nguy vong.

Vua là đầu, bề tôi là tay chân, đƣợc mất cùng chịu. Thần tuy có run sợ nhƣng không dám quên nghĩa vua

tôi. Xin nói hết mọi lời, có gì sai thần xin chịu tội.

Các quan tranh nhau dâng biểu can ngăn, Tuấn nhất thiết không nghe ai cả.

Vợ Tào Tuấn là Mao thị, ngƣời ở Hà Nội. Hồi Tào Tuấn còn làm Bình nguyên vƣơng, ân tình nặng lắm.

Khi Tuấn lên ngôi, lập Mao thị làm Hoàng hậu. Về sau, Tuấn yêu Quách phu nhân, liền nhạt tình với Mao

hậu. Quách phu nhân ngƣời nhan sắc mà tính lại thông minh. Tuấn yêu đƣơng lắm, ngày nào cũng vui thú

với nhau, hơn một tháng không ra khỏi cửa cung. Năm ấy đang độ tháng ba, mùa xuân, trong vƣờn

Phƣợng Lâm, trăm hoa đua nở hƣơng bay ngào ngạt. Tuấn cùng với Quách phu nhân dạo chơi trong

vƣờn, mở tiệc uống rƣợu.

[email protected]

1115

Quách phu nhân nói:

- Sao bệ hạ không cho mời Hoàng hậu ra chơi nhân

thể cho vui?

Tuấn nói:

- Nếu hắn ở đây thì một giọt rƣợu, trẫm cũng không nuốt trôi vào cổ họng đƣợc.

Bèn truyền lệnh cho các cung nga, cấm không ai đƣợc nói cho Mao hậu biết. Khi ấy, Mao hậu hơn một

tháng trời không thấy Tào Tuấn vào đến chính cung, trong bụng buồn rầu, cũng dẫn vài mƣơi tên cung

nhân ra chơi lầu Thúy Hoa cho tiêu khiển. Bổng nghe tiếng nhạc réo rắt liền hỏi rằng:

- Nhạc đánh ở đâu thế?

Một viên quan tâu rằng:

- Nhạc ấy là thánh thƣợng chơi hoa uống rƣợu với Quách phu nhân ở trong

vƣờn ngự đó.

Mao hậu nghe xong, lại càng não ruột lắm, trở về cung nghỉ ngơi.

Hôm sau Mao hậu ngồi xe ra chơi ngoài cung, gặp Tào Tuấn ở hành lang, cƣời nói rằng:

- Bữa qua bệ hạ chơi ở Bắc Viên vui vẻ lắm nhỉ!

Tuấn nổi giận, sai đòi hết các cung nữ hầu hạ hôm qua đến mắng rằng:

- Trẫm đã cấm không đứa nào đƣợc nói chuyện cho Mao hậu biết, làm sao chuyện lại rộ ra?

Lập tức sai chém ráo cả. Mao hậu kinh hãi về cung. Tuấn giáng chiếu bắt Mao hậu phải tự tử, lập Quách

phu nhân lên làm Hoàng hậu. Quần thần không ai dám can.

Chợt có thứ sử ở U Châu là Vô Kỳ Kiệm dâng biểu về tâu rằng:

- Có Công Tôn Uyên ở Liêu Đông làm phản, tự xƣng là Yên Vƣơng, cải niên hiệu là năm Thiệu Hán thứ

nhất, dựng nên cung điện, đặt ra quan chức, cất quân vào cƣớp, làm nhiễu động cả phƣơng Bắc.

Tuấn giật mình, hội cả văn võ lại bàn bạc.

Đó là:

Trong nƣớc vừa lao công thổ mộc,

Ngoài biên lại nổi việc can quan.

Chƣa biết Tào Tuấn chống cự ra làm sao, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1116

HỒI 106

Công Tôn Uyên thua trận, chết ở Tương Bình;

Tư Mã Ý giả ốm, lừa được Tào Sảng

Nói về Công Tôn Uyên ở Liêu Đông, nguyên là con Công Tôn Khang và cháu Công Tôn Đô.

Tự năm Kiến An thứ mƣời hai, Tào Tháo đuổi Viên Thƣợng chƣa đến Liêu Đông thì Khang đã chém đầu

Thƣợng nộp cho Tháo rồi. Tháo phong làm Trƣơng Bình hầu. Về sau, Khang mất đi, có hai con, con cả

tên Hoảng, con thứ tên Uyên, bấy giờ còn bé cả: Em Công Tôn Khang là Công Tôn Cung kế chức. Đến

đời Tào Phi, phong cho Công Tôn Cung làm xa kỵ tƣớng quân, Tƣơng Bình hầu. Năm Thái hòa thứ hai,

Uyên đã lớn, văn võ kiêm toàn, tính tình dữ tợn hay đánh nhau, mới cƣớp ngôi của chú. Tào Tuấn phong

Uyên là dƣơng liệt tƣớng quân, và lĩnh chức thái thú Liêu Đông. Về sau, Tôn Quyền sai Trƣơng Di, Hứa

Yến mang vàng ngọc, châu báu đến Liêu Đông phong Uyên làm Yên vƣơng. Uyên sợ quyền thế Trung

Nguyên, mới chém hai sứ giả nƣớc Ngô đem đầu nộp cho Tào Tuấn, Tuấn phong thêm cho Uyên làm đại

tƣ mã Lạc Lãng công. Uyên chƣa bằng lòng, bàn nhau với chúng, tự xƣng là Yên vƣơng, cải niên hiệu

năm Thiệu Hán thứ nhất.

Phó tƣớng là Giả Phạm can rằng:

- Trung Nguyên phong chúa công đến tƣớc thƣợng công, không phải là tì tiện gì. Nay bằng làm phản,

thực là trái lẽ. Vả lại, Tƣ Mã Ý giỏi việc dùng binh. Gia Cát Võ hầu còn không đánh nổi, huống chi chúa

công?

Uyên giận lắm, sai tả hữu trói Giả Phạm đem ra chém.

Tham quân là Luân Trực cũng can rằng:

- Giả Phạm nói thế phải đấy. Thánh nhân có câu: "Nhà nƣớc sắp đổ tất có điềm quái". Nay trong nƣớc ta

nhiều tai dị lắm: Gần đây, có con chó biết đội khăn, mặc áo đỏ, trèo lên nóc nhà đi nhƣ ngƣời. Lại ở phía

nam cửa thành, có một nhà dân thổi cơm, tự nhiên thấy đứa bé chín từ trong nồi. Lại ở cửa bắc thành

Tƣơng Bình, đất bỗng dƣng nứt ra một chỗ, rồi một khối thịt đùn lên, chu vi độ vài thƣớc, đủ cả đầu, mắt,

tai, mồm, mũi, chỉ

không có chân tay, dao chém không đứt, tên bắn không vào, không biết là vật gì. Thầy

bói xem đoán rằng: "Có hình không ra hình, có miệng không biết nói, nhà nƣớc sắp mất, cho nên hiện

hình". Có ba việc quái gở ấy, chúa công nên tránh sự dở cầu sự hay, chớ nên khinh động.

Uyên nổi giận đùng đùng, quát võ sĩ trói cả Luân Trực và Giả Phạm đem chém ở ngoài chợ. Rồi sai Ty

Diễn làm nguyên soái. Dƣơng Tô làm tiên phong, khởi mƣời lăm vạn quân Liêu, kéo đến Trung Nguyên.

Quân ngoài biên báo tin cho Ngụy chủ Tào Tuấn, Tuấn sợ lắm liền vời Tƣ Mã Ý vào chầu bàn việc.

Ý tâu rằng:

- Quân mã bộ hạ của tôi bốn vạn, đủ phá đƣợc giặc.

Tuấn nói:

- Quân của ngƣơi ít mà đƣờng sá thì xa, làm sao mà đánh giặc đƣợc?

Ý nói:

- Quân không cốt gì nhiều; cốt tự ngƣời chủ tƣớng biết dùng mƣu mẹo mà thôi. Tôi nhờ hồng phúc của bệ

hạ tất bắt đƣợc Công Tôn Uyên về nộp.

[email protected]

1117

Tuấn nói:

- Ngƣơi đồ Công Tôn Uyên cử động thế nào?

Ý tâu:

- Công Tôn Uyên nếu biết bỏ thành mà chạy là thƣợng kế; giữ ở Liêu Đông để kháng cự đại quân là trung

kế; ngồi giữ ở Tƣơng Bình là hạ kế, chắc tôi tóm đƣợc.

Tuấn nói:

- Chuyến này đi ƣớc chừng bao lâu thì đánh xong?

Ý nói:

- Đƣờng đất bốn nghìn dặm, phải đi mất trăm ngày, đánh trăm ngày, về trăm ngày, nghỉ ngơi sáu mƣơi

ngày, cả thảy độ một năm thì xong.

Tuấn hỏi:

- Nếu có Ngô, Thục vào cƣớp thì làm thế nào?

Ý nói:

- Tôi đã sẵn phƣơng kế giữ gìn rồi, bệ hạ bất tất phải lo.

Tào Tuấn mừng lắm, sai Tƣ Mã Ý đi đánh Công Tôn Uyên. Ý lạy từ ra thành, sai Hồ Tuân làm tiên

phong, dẫn quân tiền bộ đến

trƣớc Liêu Đông hạ trại.

Quân tiểu mã báo với Công Tôn Uyên, Uyên sai Ty Diễn, Dƣơng Tô chia tám vạn quân ra đóng ở Liêu

Toại, đào hào chung quanh hai chục dặm, rào toàn chông chà rất là nghiêm ngặt.

Hồ Tuân sai ngƣời báo với Tƣ Mã Ý. Ý cƣời nói:

- Giặc không đánh nhau với ta, muốn để cho quân ta phải khốn đây! Ta đồ rằng già nửa quân giặc ở đây,

sào huyệt tất bỏ không. Chi bằng ta bỏ xứ này, đi tắt đến thành Tƣơng Bình giặc tất phải ra cứu, ta chặn

ngang nửa đƣờng mà đánh, chắc chắn đƣợc to.

Vì thế, Ý dẫn quân đi lẻn theo đƣờng nhỏ kéo ra Tƣơng Bình.

Ty Diễn, Dƣơng Tô bàn với nhau rằng:

- Nếu quân Ngụy đến đây, ta chớ có đánh nhau. Họ cách xa vài nghìn dặm, lƣơng thảo không tiếp ứng

đƣợc, khó giữ đƣợc lâu, cạn lƣơng tất phải rút về, ta sẽ đuổi theo mà đánh, tất bắt đƣợc Tƣ Mã Ý. Khi xƣa

Tƣ Mã Ý chống nhau với quân Thục, chỉ việc giữ vững ở Vị Nam, rút cuộc Khổng Minh phải chết ở nơi

quân thứ. Việc bây giờ cũng chẳng khác gì trƣớc cả.

Hai ngƣời đang bàn bạc với nhau, chợt có tin báo quân Ngụy sang cả phía nam.

Ty Diễn giật mình, nói:

[email protected]

1118

- Họ biết ở Tƣơng Bình ít quân, cho nên đến úp trại căn bản của ta đây! Nếu Tƣơng Bình mất, ta giữ đây

cũng vô ích.

Liền nhổ trại theo sau kéo đi.

Có thám mã báo tin với Tƣ Mã Ý. Ý cƣời nói rằng:

- Mắc phải mẹo ta rồi!

Mới sai Hạ Hầu Bá, Hạ Hầu Uy, mỗi ngƣời dẫn một toán quân phục ở bến Lƣơng Thủy, đợi quân Liêu

đến thì hai mặt đổ ra đánh.

Hai ngƣời vâng mẹo dẫn quân đi. Khi quân Liêu kéo qua, bổng một tiếng pháo nổ lên, hai bên mở cờ

đánh trống kéo ra, tả thì Hạ Hầu Bá, hữu thì Hạ Hầu Uy, xông đến đánh. Ty, Dƣơng hai ngƣời tháo

đƣờng chạy đƣợc đến núi Thú Sơn, vừa gặp Công Tôn Uyên dẫn quân tới, bèn hợp binh làm một, rồi lại

đến đánh nhau với quân Ngụy.

Ty Diễn ra ngựa mắng rằng:

- Tƣớng giặc chớ dùng quỷ kế, mày có dám ra đánh nhau không?

Hạ Hầu Bá múa đao lại đánh, chƣa đƣợc vài hiệp. Ty Diễn bị chém ngã lăn xuống ngựa. Quân Liêu rối

loạn. Bá thúc quân đánh tràn vào. Công Tôn Uyên phải dẫn bại quân chạy về thành Tƣơng Bình, đóng

cửa giữ vững không ra.

Quân Ngụy kéo đến, vây kín bốn mặt thành. Bấy giờ gặp mùa thu, trời mƣa ròng rã một tháng chƣa tạnh,

chỗ đất phẳng nƣớc sâu ba thƣớc. Thuyền vận lƣơng từ cửa sông Liêu Hà đến thẳng đƣợc Tƣơng Bình,

Quân Ngụy ở trong vũng nƣớc, ngồi đứng không yên.

Tả đô đốc là Bùi Cảnh vào trƣớng bẩm rằng:

- Mƣa mãi không tạnh, trong trại lầy lội lắm, quân không sao ở đƣợc. Xin xem trại đến trái núi trƣớc mặt

mà đóng.

Ý giận, nói:

- Chỉ nay mai là bắt sống Công Tôn Uyên, không đƣợc rời trại. Hễ ai còn nói đến rời trại thì chém!

Bùi Cảnh dạ dạ lui ra. Một lát sau hữu đô đốc là Cứu Liên lại đến kêu rằng:

- Quân sĩ khổ về nƣớc ngập, xin thái úy rời trại sang chỗ khác cho.

Ý nổi giận, nói:

- Quân lệnh của ta đã truyền ra rồi, ngƣơi sao dám trái?

Lập tức sai lôi ra chém, treo đầu ở ngoài cửa viên. Bởi thế bụng quân sợ hãi, không ai dám oán thán câu

gì.

Ý truyền cho quân sĩ ở mặt nam, tạm lui ra ngoài hai chục dặm, tha cho quân dân trong thành ra ngoài cắt

cỏ kiếm củi, chăn dắt trâu ngựa.

[email protected]

1119

Trần Quần hỏi rằng:

- Trƣớc kia thái uý đánh Thƣợng Dung, chia quân làm tám đƣờng, chỉ tám ngày đến thẳng dƣới thành, bắt

ngay đƣợc Mạnh Đạt, lập đƣợc công to. Nay đem bốn vạn quân từ xa bốn ngàn dặm đến đây, không sai

đánh ngay thành đi, mà để ở mãi trong đám bùn lầy; lại còn thả cho giặc ra ngoài chăn ngựa kiếm củi. Tôi

không biết ý của thái uý ra sao?

Ý cƣời, nói:

- Ông không biết binh pháp ƣ? Khi xƣa Mạnh Đạt lƣơng nhiều quân ít, mà ta thì nhiều quân ít lƣơng, cho

nên phải đánh nhau. Thừa lúc vô tình, đột nhiên lại đánh, mới có thể phá đƣợc. Nay quân Liêu nhiều,

quân ta ít, giặc đói ta no, can chi phải đánh ngay. Nên dể cho quân kia bỏ chạy rồi sẽ thừa cơ mà đánh.

Nay ta mở cho một đƣờng, không bịt đƣờng kiếm củi chăn muông của họ, là có ý để cho quân giặc trốn

dần đi.

Trần Quần chịu mẹo ấy là cao.

Tƣ Mã Ý sai ngƣời về Lạc Dƣơng thúc lƣơng. Ngụy chủ khai chầu. Quần thần tâu rằng:

- Độ này mƣa thu ròng rã hơn một tháng, quân mã vất vả lắm, nên đòi Tƣ Mã Ý về, hãy tạm bãi binh.

Tuấn nói:

- Tƣ Mã thái uý dùng binh giỏi giang, lâm nguy chế biến lắm mẹo tài, chẳng mấy bữa mà bắt đƣợc Công

Tôn Uyên, các ngƣơi hà tất phải lo.

Nói rồi, không nghe lời quần thần can, sai ngƣời vận lƣơng đem đến trại Tƣ Mã Ý.

Qua vài hôm, mƣa tạnh, trời quang đãng. Đêm hôm ấy Ý ra ngoài trƣớng, nhìn xem thiên văn. Bỗng thấy

một ngôi sao to tầy đấu, ánh sáng tỏ ra vài trƣợng, từ mé sông bắc núi Thú Sơn Sa xuống góc đông nam

thành Tƣơng Bình. Tƣớng sĩ các trại, ai cũng kinh hãi.

Ý mừng bảo các tƣớng rằng:

- Sau năm ngày nữa, chỗ sao sa tất chém đƣợc Công Tôn Uyên. Ngày mai nên hết sức mà đánh thành.

Các tƣớng đƣợc lệnh, sáng sớm dẫn quân đến vây kín bốn mặt thành, đắp núi đất, đào đƣờng hầm, làm

giá pháo, bắc thang mây, ngày đêm đánh vào, tên bắn nhƣ mƣa.

Công Tôn Uyên ở trong thành cạn lƣơng, phải giết trâu mổ ngựa ăn thịt trừ bữa. Bụng quân oán tức,

muốn chém Công Tôn Uyên đem đầu ra thành xin hàng. Uyên thấy thế lo lắm, sai tƣớng quốc Vƣơng

Kiến, ngự sử đại phu Liễu Phủ đến trại Ngụy xin hàng. Hai ngƣời từ mặt thành dòng xuống, đến kêu với

Tƣ Mã Ý rằng:

- Công Tôn Uyên sao không đến xin mà lại sai ngƣơi?

Liền quát võ sĩ lôi hai ngƣời ra chém, sai đầy tớ mang đầu về nói với Công Tôn Uyên sợ lắm, lại sai thị

trung là Vệ Diễn đến trại Ngụy.

Tƣ Mã Ý ngồi trên trƣớng, các tƣớng đứng sắp hàng hai bên, Diễn Quỳ gối lê vào trƣớng, kêu rằng:

Xin thái uý bớt giận lôi đình, hôm nay xin hãy đƣa thái tử Công Tôn Tu đến đây làm tin. Vua tôi chúng [email protected]

1120

tôi sẽ xin tự trói mình lại hàng.

Ý nói:

- Phép dùng binh có năm điều cốt yếu; có thể đánh đƣợc thì đánh; không đánh đƣợc thì giữ; không giữ

đƣợc thì chạy; không chạy đƣợc thì hàng; không hàng đƣợc thì chết. Can gì phải đem con lại làm tin?

Liền quát Vệ Diễn cho về báo với Công Tôn Uyên. Diễn ôm đầu lủi thủi ra về, thuật chuyện lại với Uyên.

Uyên kinh hãi quá chừng, bàn với con là Công Tôn Tu, kén một nghìn quân mã, canh hai đêm hôm ấy mở

cửa nam chạy về phía đông nam. Uyên thấy không có quân ngăn trở, trong bụng đã mừng. Đi chƣa đƣợc

chục dặm, bỗng nghe ở trên núi có tiếng pháo nổ, trống tù và om ả, rồi một toán quân kéo ra chặn đƣờng.

Ở giữa thì Tƣ Mã Ý, tả có Tƣ Mã Sƣ, hữu có Tƣ Mã Chiêu.

Hai ngƣời gọi to rằng:

- Phản tặc chớ chạy!

Uyên giật mình, kíp quay ngựa tìm đƣờng trốn. Bỗng lại thấy Hồ Tuân kéo quân đến, bên thì Hạ Hầu Bá,

Hạ Hầu Uy, bên thì Trƣơng Hổ, Nhạc Lâm, vây bọc cả bốn mặt tựa nhƣ rào sắt. Hai cha con Công Tôn

Uyên không làm sao đƣợc, phải xuống ngựa chịu hàng.

Ý ngồi trên ngựa, ngoảnh lại bảo các tƣớng rằng:

- Đêm hôm nọ là ngày bính dần, có ngôi sao to sa xuống ở chỗ này; đêm nay là ngày nhâm thân, ứng rồi

đây.

Các tƣớng mừng, nói:

- Thái uý tính toán nhƣ thần.

Ý truyền lệnh chém cả hai cha con Công Tôn Uyên, rồi quay binh về hạ thành Tƣơng Binh. Chƣa đến nơi

thì Hồ Tuân đã hạ đƣợc thành rồi. Nhân dân đốt hƣơng bái vọng, đón rƣớc quân Ngụy vào. Tƣ Mã Ý ngồi

trong nhà, sai bắt tôn tộc nhà Công Tôn Uyên và các quan liêu đồng mƣu hơn bảy chục ngƣời chém sạch

rồi treo bảng yên dân.

Có ngƣời nói với Tƣ Mã Ý rằng:

- Giả Phạm, Luân Trực can mãi Công Tôn Uyên không nên làm phản, bị Uyên giết mất cả.

Ý sai phong mã hai ngƣời và cho con cháu đƣợc vinh hiển; đem của cải trong kho thƣởng cho ba quân rồi

thu quân về Lạc Dƣơng.

Nói về Ngụy chủ ở trong cung, một đêm, đến canh ba, bỗng dƣng một cơn gió lạnh nổi lên thổi tắt mất

đèn, thấy Mao Hoàng hậu dẫn vài mƣơi ngƣời cung nhân, đến trƣớc sập rồng khóc lóc đòi mạng. Tào

Tuấn từ đó phải bệnh, dần dần nặng thêm. Tuấn bèn sai thị trung quang lộc đại phu là Lƣu Phóng, Tôn Tƣ

coi hết các việc trong viện cơ mật; lại sai triệu con vua Văn Đế là Yên vƣơng Tào Vũ làm đại tƣớng quân,

giúp thái tử Tào Phong nhiếp chính. Tào Vũ là ngƣời hòa nhã, khiêm nhƣờng không chịu lĩnh việc to ấy,

cố từ không nhận.

Tuấn vời Lƣu Phóng, Tôn Tƣ Mã Ý vào hỏi rằng:

- Trong tôn tộc nên dùng ngƣời nào?

[email protected]

1121

Hai ngƣời nguyên hàm ơn Tào Chân khi xƣa, mới tâu rằng:

- Chỉ có con Tào Tử Đan là Tào Sảng, nên dùng.

Tuấn nghe lời.

Hai ngƣời lại tâu rằng:

- Muốn dùng Tào Sảng thì phải cho Yên vƣơng trở về nƣớc Yên.

Tuấn cũng nghe theo, giáng chiếu sai hai ngƣời cầm ra dụ Yên vƣơng rằng:

- Có chiếu của thiên tử sai Yên vƣơng về nƣớc, hạn ngay hôm nay phải đi, nếu không có chiếu không

đƣợc vào chầu.

Yên vƣơng ứa nƣớc mắt từ biệt.

Rồi phong Tào Sảng làm đại tƣớng quân, quyền coi cả chính sự triều đình.

Tuấn ốm mỗi ngày một nặng, sai sứ cầm cờ tiết ra vời Tƣ Mã Ý về triều. Ý đƣợc tin, đến tắt Hứa Xƣơng,

vào ra mắt Tào Tuấn.

Tuấn nói:

- Trẫm chỉ sợ không đƣợc trông thấy ngƣơi. Nay trẫm trông thấy ngƣời rồi, dù chết cũng không giận gì

nữa.

Ý cúi đầu xuống tâu rằng:

- Tôi ở dọc đƣờng, nghe tin thánh thể không yên, giận mình dƣới nách không mọc ra đôi cánh, để mau

chóng bay đến cửa khuyết, thực là may cho tôi lắm.

Tuấn đòi thái tử Tào Phƣơng, đại tƣớng quân Tào Sảng, thị trung là bọn Lƣu Phóng, Tôn Tƣ Mã Ý, đến

cả trƣớc long sáng. Tuấn cầm tay Tƣ Mã Ý nói:

- Khi xƣa Huyền Đức ở trong thành Bạch Đế, lúc bệnh nguy, đem con thơ là Lƣu Thiền giao phó cho Gia

Cát Khổng Minh. Vì thế Khổng Minh phải hết lòng hết sức, đến chết mới thôi. Một nƣớc nhỏ còn thế,

huống chi nƣớc lớn? Con thơ trẫm là Tào Phƣơng mới có tám tuổi, chƣa coi nổi việc xã tắc. Thái uý và

tôn huynh, cùng là nguyên huân cựu thần, hết sức giúp đỡ cho con trẫm, chớ phụ bụng trẫm, nên mới

đƣợc.

Lại gọi Tào Phƣơng bảo rằng:

- Trọng Đạt với trẫm, cũng nhƣ một ngƣời, con phải kính trọng mới đƣợc.

Lại sai Tƣ Mã Ý bế Tào Phƣơng đến gần giƣờng. Phƣơng ôm mãi đầu Tƣ Mã Ý không buông tay.

Tuấn nói:

- Thái uý chớ quên cái tình quyến luyến của con trẫm hôm nay.

[email protected]

1122

Nói đoạn, nƣớc mắt chảy xuống ròng ròng. Ý cũng cúi đầu chảy nƣớc mắt. Ngụy ngủ mê man, không nói

đƣợc nữa, lấy tay trỏ vào thái tử, một lát thì mất, ở ngôi đƣợc mƣời ba năm, thọ ba mƣơi sáu tuổi. Bấy giờ

là hạ tuần tháng giêng, năm Cảnh Sơ thứ ba nhà Ngụy.

Tƣ Mã Ý, Tào Sảng phò thái tử Tào Phƣơng lên ngôi Hoàng Đế. Phƣơng tự là Lan Khanh, nguyên là con

nuôi Tào Tuấn, chuyện bí mật ở trong cung, không ai biết do đâu mà đến.

Tào Phƣơng lên ngôi, tôn tên thụy cho là Minh Đế, táng ở Cao Bình: Tôn Quách Hoàng hậu làm Thái

Hậu; đổi niên hiệu là Chính Thuỷ. Sảng rất trọng vọng Tƣ Mã Ý; phàm việc gì to,

đều hỏi Ýù trƣớc.

Sảng tên tự là Bá Chiêu, tự thuở nhỏ ra vào trong cung Minh Đế thấy ngƣời cẩn thận, đem lòng yêu mến

lắm. Sảng có năm trăm khách môn hạ; trong đó có năm ngƣời ƣa chuộng thói phù hoa là Hà Yến, Đặng

Dƣơng, Lý Thăng, Đinh Bật và Tất Phạm. Lại có quang đại tƣ nông là Hoàn Phạm, tự Nguyên Tắc, có

nhiều mƣu trí, ngƣời ta khen là trí năng. Mấy ngƣời ấy đều đƣợc Tào Sảng tin dùng.

Hà Yến nói với Tào Sảng rằng:

- Đại quyền của chủ công, chớ cho ngƣời khác đƣợc can thiệp đến mà để lo về sau.

Sảng nói:

- Tƣ Mã Ý công cùng với ta chịu lời tiên đế thác cô, nỡ nào ta bỏ nghĩa ấy.

Yến nói:

- Khi xƣa tiên công cùng với Trọng Đạt đánh Thục, nhiều khi bị hắn lấn át, nhân thế mà chết. Chủ công

sao không xét việc đó.

Sảng nghĩ ra, cùng với các quan thƣơng nghị, rồi vào tâu với Ngụy chủ rằng:

- Tƣ Mã Ý công cao đức nặng, nên gia chức làm thái phó.

Phƣơng nghe lời. Từ đó binh quyền về cả tay Tào Sảng. Sảng sai em là Tào Hy làm trung lĩnh quân. Tào

Huấn làm võ nghệ trƣớng quân; Tào Ngạn làm tản kỵ thƣờng thị. Mỗi ngƣời dẫn ba nghìn quân ngự lâm,

tuỳ tiện ra vào chốn cung cấm. Lại dùng Hà Yến, Đặng Dƣơng, Đinh Bật làm thƣợng thƣ; Tất Phạm làm

Tƣ Mã Ý lệ hiệu uý; Lý Thắng làm Hà Nam doãn. Năm ngƣời ấy ngày đêm bàn việc với Tào Sảng. Bởi

thế tân khách nhà Tào Sảng mỗi ngày một nhiều.

Tƣ Mã Ý thấy vậy, thác có bệnh không ra đến ngoài. Hai con cũng từ chức về nhà.

Tào Sảng mỗi ngày cùng với bọn Hà Yến uống rƣợu làm vui. Phàm các đồ dùng, áo sống, không khác gì

của triều đình. Những đồ quý báu các nơi tiến cống, trƣớc hết chọn đồ quý nhất lấy làm của riêng, còn

thừa mới nộp vào cung. Trong phủ chứa nhiều con gái đẹp. Quan hoàng môn là Trƣơng Đƣơng xiểm nịnh

Tào Sảng, kén lấy mƣời tám nàng hầu của tiên đế, đƣa vào trong phủ. Sảng lại kén ba bốn chục con gái

nhà tử tế, biết hát múa lập ra một đội nữ nhạc trong phủ. Lại dựng lên lầu cao giác chạm; đúc các đồ vàng

bạc; dùng hơn một trăm thợ khéo, ngày đêm chế tạo đồ dùng.

Hà Yến nghe tin Quản Lộ ở Bình Nguyên tinh nghề thuật số, cho mời đến bàn nghĩa kinh Dịch.

Bấy giờ

Đặng Dƣơng cũng ngồi chơi đó, hỏi Lộ rằng:

[email protected]

1123

- Ông tự cho là giỏi Dịch, mà nói không động đến chữ nghĩa kinh Dịch là làm sao?

Lộ nói:

- Đã gọi là giỏi Dịch thì không phải nói động đến Dịch.

Yến cƣời, tán thêm vào rằng:

- Thế mới gọi là lời trọng yếu không cần phải nhiều!

Nhân hỏi Lộ rằng:

- Ông thử bói cho tôi một quẻ, xem có làm đến tam công đƣợc không? Tôi lại mộng thấy vài mƣơi con

ruồi xanh đậu trên mũi, đó là điềm gì?

Lộ nói:

- Ngày xƣa Nguyên Khải giúp vua Thuấn, Chu công giúp nhà chu, cùng có đức tốt mà hƣởng phúc. Nay

quân hầu ngôi cao quyền trọng nhƣng ngƣời mến đức thì ít, mà kẻ sợ oai thì nhiều; đó không phải là lối

dằn lòng cầu phúc đƣợc. Vả lại, mũi là cái núi, núi cao mà không đổ, thì mới giữ đƣợc phú quý. Nay ruồi

nhặng là giống hôi bẩn, lại đậu lên trên, thế là ngôi cao phải đổ, khá sợ lắm thay! Xin quân hầu bớt chỗ

nhiều thêm chỗ ít, điều gì phi lễ chớ làm. Nhƣ thế thì ngôi tam công mới đến tay, mà đàn nhặng xanh mới

xua đi đƣợc.

Đặng Dƣơng giận, gắt rằng:

- Đó là lời lão sinh thƣờng đàm ra quái gì.

Lộ nói:

- Lão sinh đã thấy thì không sinh; thƣờng đàm đã thấy thì không đàm!

Nói đoạn, rũ tay áo đứng dậy đi ra. Hai ngƣời cƣời rằng:

- Thực là đồ cuồng sĩ!

Lộ về nhà, thuật chuyện cho cậu nghe. Cậu giật mình nói:

- Hà, Đặng hai ngƣời đang quyền thế hống hách, sao mày dám nói trêu chọc đến họ?

Lộ nói:

- Tôi cùng với ngƣời chết nói chuyện, còn ngại gì nữa!

Cậu hỏi tại sao, thì Lộ nói:

- Đặng Dƣơng, gân không bó đƣợc xƣơng, mạch không giữ đƣợc thịt, ngồi đứng ngả nghiêng, hình nhƣ

không có chân tay, đó gọi là tƣớng quỷ tảo. Hà Yến không tƣơi đƣợc sắc mặt, tinh thần bất định, dáng tựa

cây khô, đó là tƣớng quỷ u. Hai ngƣời nay mai tất có vạ diệt mình, can gì mà sợ?

Ngƣời cậu mắng Quản Lộ nói càn, rồi đi.

[email protected]

1124

Tào Sảng thƣờng hay cùng với bọn Hà Yến, Đặng Dƣơng ra ngoài săn bắn. Em là Tào Hy can rằng:

- Uy quyền của anh to lắm, mà cứ hay đi chơi săn bắn, nếu có ngƣời mƣu hại thì làm thế nào?

Sảng mắng rằng:

- Binh quyền ở trong tay ta, còn sợ gì ai nữa?

Tƣ nông là Hoàn Phạm cũng can, nhƣng Sảng cũng không nghe.

Bấy giờ Ngụy chủ Tào Phƣơng đổi năm Chính Thủy thứ mƣời là năm Gia Bình thứ nhất. Tào Sảng một

mực chuyên quyền, không biết bệnh Trọng Đạt hƣ thực ra làm sao. Bữa ấy, nhân Ngụy chủ cất Lý Thắng

ra làm thứ sử ở Kinh Châu, Sảng cho Lý Thắng đến từ Trọng Đạt, nhân để dò xem ý tứ thế nào. Lý Thắng

đến phủ thái phó, có lính canh cửa vào báo với Tƣ Mã Ý, Ý bảo với hai con rằng:

- Đây là Tào Sảng sai đến dò xem bệnh ta thực hay giả đây.

Lập tức bỏ mũ, để tóc rũ rƣợi, trèo lên giƣờng ngồi dựa vào cái chăn và sai hai nàng hầu nâng đỡ, rồi mới

sai mời Lý Thắng vào Phủ.

Lý Thắng đến trƣớc giƣờng, lạy nói rằng:

- Lâu nay không đƣợc hầu thái phó, không ngờ ngài yếu đau thế này! Nay thiên tử sai tôi làm thứ sử Kinh

Châu, xin đến lạy từ thái phó.

Ý giả điếc, đáp rằng:

- Tinh Châu gần phƣơng bắc, ra đó giữ gìn cho khéo.

Thắng nói:

- Tôi đƣợc cử làm thứ sử Kinh Châu, không phải Tinh Châu.

Ý cƣời, nói:

- Ngƣơi ở Tinh Châu lại à?

Thắng nói:

- Kinh Châu ở Hán Thƣợng.

Ý lại cƣời ha hả mà rằng:

- Ngƣơi ở Kinh Châu lại đây à?

Thắng nói:

- Thái phó sao ngày yếu đến thế?

Tả hữu nói:

- Thái phó điếc đấy! [email protected]

1125

Thắng mƣợn bút giấy viết mấy chữ đệ lên.

Ý xem xong cƣời rằng:

- Ta lâu nay mệt lắm, tai điếc nghe không rõ. Chuyến này có đi thì phải giữ gìn!

Nói đoạn, lấy tay trỏ vào mồm, ra hiệu muốn uống nƣớc. Thị tỳ dâng chén nƣớc nóng, Ý hớp miệng vào

chén nƣớc, nƣớc đổ ra ƣớt cả vạt áo. Ý ậm ực trong cổ, làm ra tiếng nghẹn, rồi nói rằng:

- Ta suy nhƣợc lắm, sớm tối chƣa biết chết lúc nào. Ta có hai con chẳng ra gì, nhờ ngƣơi dạy bảo đỡ cho

ta. Ngƣơi có về ra mắt đại tƣớng quân, nhờ nói giùm với tƣớng quân trông nom đỡ hai con cho ta, thì may

lắm.

Nói đoạn, nằm lăn ra trên giƣờng, thở hồng hộc một lúc.

Lý Thắng cáo từ Trọng Đạt về ra mắt Tào Sảng, thuật hết cả tình hình nhƣ thế.

Sảng mừng nói:

- Lão này chết thì ta không lo gì nữa!

Tƣ Mã Ý thấy Lý Thắng đi rồi, đứng dậy bảo với hai con rằng:

- Lý Thắng chuyến này về báo tin, Tào Sảng tất không nghi gì ta nữa: đợi khi nào y ra thành săn bắùn, thì

mới đồ đƣợc.

Không mấy bữa, Tào Sảng mời Ngụy chủ Tào Phƣơng ra yết lăng Cao Bình, tế tự tiên đế. Quan viên lớn

nhỏ theo cả ra.

Sảng dẫn ba anh em và bọn tâm phúc Hà Yến, cùng quân ngự lâm, hộ giá ra thành.

Tƣ nông là Hoàng Phạm can rằng:

- Chủ công coi giữ quân cấm binh, không nên anh em cùng đi cả, phỏng trong thành có biến, thì làm thế

nào?

Sảng cầm roi ngựa quật vào Hoàn Phạm, mắng rằng:

- Ai dám làm loạn, chớ có nói càn!

Tƣ Mã Ý thấy Tào Sảng ra thành rồi, mừng lắm, lập tức gọi các thủ hạ cũ, và mấy ngƣời gia tƣớng, dẫn

hai con lên ngựa, đến thẳng triều đình, mƣu giết Tào Sảng.

Đó là:

Đóng cửa bỗng nhiên vùng đứng dậy,

Cầm quân từ đó mới ra tay.

Chƣa biết tính mệnh Tào Sảng ra sao, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1126

HỒI 107

Ngụy chủ trao quyền họ Tư Mã;

Khương Duy bại trận núi Ngưu Đầu

Tƣ Mã Ý, nghe tin Tào Sảng dẫn ba anh em và bọn tâm phúc, cùng quân ngự lâm theo cả Ngụy chủ ra

thành, yết lăng vua Minh Đế nhân thể đi săn. Ý mừng lắm, lập tức vào nơi công đƣờng, sai tƣ đồ là Cao

Nhu lĩnh chức đại tƣớng quân, trƣớc hết đến giữ dinh Tào Sảng. Lại sai thái bộc là Vƣơng Quan, quyền

chức là trung lĩnh quân, giữ dinh Tào Hy. Ý dẫn các quan vào hậu cung tâu với Quách Thái Hậu việc Tào

Sảng bỏ lời tiên đế thác cô, gian tà loạn nƣớc, xin trị tội.

Quách Thái Hậu thất kinh, nói:

- Thiên tử ta ngoài chƣa về, thì làm thế nào?

Ý tâu rằng:

- Tôi đã dâng biểu tâu với thiên tử có mẹo giết đƣợc gian thần, Thái Hậu chớ ngại.

Thái Hậu sợ hãi phải theo lời. Ý sai thái úy là Tƣởng Tế, thƣợng thƣ lệnh là Tƣ Mã Phu cùng với mình

viết biểu, phái hoàng môn mang ra ngoài thành tâu với Ngụy chủ.

Ý tự dẫn đại quân giữ kho khí giới.

Có ngƣời báo tin về nhà Tào Sảng. Vợ Tào Sảng là Lƣu thị vội vàng gọi quan giữ phủ đến hỏi rằng:

- Chủ công ở ngoài, Trọng Đạt khởi binh ý làm sao?

Tƣớng giữ cửa là Phan Cử nói:

- Phu nhân chớ ngại, để tôi hỏi xem sao.

Đoạn nói, dẫn vài mƣơi tay cung nỏ lên lầu ngoài cửa đứng trông. Một lát, thấy Tƣ Mã Ý dẫn quân đi qua

trƣớc phủ. Cử sai quân bắn xuống tíu tít, Ý không sao qua đƣợc. Có tên tì tƣớng là Tôn Khiêm ở mặt sau

ngăn lại, nói:

- Thái phó vì việc to nhà nƣớc mà đi qua đây, không đƣợc bắn tên.

Khiêm ngăn lại hai ba lần, Cử mới không bắn nữa. Tƣ Mã Chiêu hộ vệ cha đi khỏi cửa phủ, rồi dẫn quân

ra thành, đóng trên bờ sông Lạc Hà, chặn lấy đầu cầu.

Nói về thủ hạ Tào Sảng là Lỗ Chi thấy việc biến động làm vậy, đến nhà tham quân là Tân Tệ bàn rằng:

- Nay Trọng Đạt gây biến loạn thế này, ta nghĩ làm sao bây giờ?

Tệ nói:

- Chúng ta nên dẫn quân bản bộ ra thành, để tâu thiên tử.

Chi lấy làm phải. Tân Tệ trở vào nhà trong. Ngƣời chị là nàng Tân Hiến Anh trông thấy hỏi rằng:

- Em có việc gì mà ra dáng lật đật thế?

[email protected]

1127

Tệ nói:

- Thiên tử ở ngoài, thái phó đóng cửa thành, hẳn là mƣu làm phản.

Nàng Hiến Anh nói:

- Tƣ Mã công vị tất đã làm phản, chỉ vì muốn giết Tào tƣớng quân đó thôi.

Tệ thất kinh nói:

- Việc này không biết rồi ra sao?

Hiến Anh nói:

- Tào tƣớng quân không phải là tay đối thủ Tƣ Mã công, tất nhiên phải thua.

- Hôm nay Lỗ Chi rủ tôi cùng ra thành, không biết có nên đi không?

Hiến Anh nói:

- Chức phận của mình thì phải giữ, đó là nghĩa lớn ở đời. Ngƣời ta hoạn nạn còn nên thƣơng, huống chi

xƣa nay vẫn hầu hạ ngƣời ta? Nếu bỏ phận mình, thì tất là không hay lắm.

Tệ nghe lời ấy, cùng với Lỗ Chi dẫn vài mƣơi tên ky, chặt khóa, cƣớp cửa thành chạy ra. Có ngƣời báo

cho Tƣ Mã Ý. Ý sợ Hoàn Phạm cũng chạy, kíp sai ngƣời đòi đến. Phạm bàn với con. Con nói:

- Xa giá vua ở ngoài thành, không bằng chạy ra ở cửa nam.

Phạm nghe lời, vội vàng lên ngựa, chạy ra cửa Bình Xƣơng. Tới nơi thì cửa thành đã đóng rồi. Tƣớng giữ

cửa tên là Tƣ Phiên, nguyên là bạn cũ của Hoàn Phạm. Phạm thò tay vào bọc lấy một cái thẻ tre giơ ra

bảo rằng:

- Thái Hậu có chiếu sai ta đi, phải mở cửa thành mau.

Tƣ Phiên xin xem chiếu.

Phạm mắng rằng:

- Mày là bạn cũ của ta, sao dám hỗn thế?

Phiên phải mở cửa cho ra. Phạm ra đƣợc khỏi thành, gọi Tƣ Phiên bảo rằng:

- Thái phó làm phản, mày nên theo ta đi một thể.

Phiên cả kinh, đuổi theo bắt laiï không đƣợc. Có ngƣời báo với Tƣ Mã Ý. Ý giật mình nói:

- "Túi khôn" lọt ra mất rồi, thì làm thế nào?

Tƣởng Tế nói:

- Ngựa hèn tham nắm đậu trong chuồng, dù có túi khôn, cũng không dùng đƣợc.

[email protected]

1128

Ý gọi Hứa Doãn, Trần Thái đến bảo rằng:

- Hai ngƣơi ra gặp Tào Sảng, nói thái phó không có bụng nào hại đâu, chỉ muốn tƣớc hết binh quyền của

anh em họ đấy thôi.

Hứa, Trần hai ngƣời đi liền.

Lại đòi quan điện trung hiệu úy là Doãn Đại Mục đến, sai Tƣởng Tế viết thƣ, cho Đại Mục cầm ra đƣa

cho Tào Sảng, Ý dặn rằng:

- Ngƣời thân thiết với Tào Sảng, nên giúp việc này. Ngƣơi có ra mắt Tào Sảng, thì nói rằng ta với Tƣởng

Tế trỏ sông Lạc Thủy ăn thề, chỉ vì việc binh quyền, chớ không có bụng nào cả.

Doãn Đại Mục tuân lệnh đi ra.

Nói về Tào Sảng đang mải mê săn bắn, huýt chó thả chim. Chợt có tin báo trong thành nổi loạn, thái phó

có biểu văn đƣa đến. Sảng giật nảy mình, suýt nửa ngã ngựa. Quan hoàng môn dâng biểu quỳ trƣớc mặt

thiên tử. Sảng tiếp lấy tờ biểu mở ra, sai cận thần đọc lên vua nghe.

Biểu rằng:

"Chinh tây đại tƣớng quân thái phó là Tƣ Mã Ý,

rất sợ rất hãi, cúi đầu kính dâng biểu lên bệ hạ nghe:

Thần tự khi đánh Liêu Đông trở về, tiên đế giao phó bệ hạ cho Tuần vƣơng và bọn thần, lên giƣờng ngự,

cầm tay thần, gắn bó dặn dò việc sau. Nay đại tƣớng quân Tào Sảng bỏ lời cố mệnh, loạn phép nhà nƣớc,

trong thì tiếp pháp, ngoài thì chuyên quyền, dùng hoàng môn là Trƣơng Đƣơng làm đô giám, cùng nhau

tƣ thông, để ngấp nghé ngôi báu, rình trực đồ thần, làm cho lìa cách hai cung, tàn hại trong tình cốt nhục.

Thiên hạ nôn nao, mang lòng sợ hãi. Đó không phải là ý tiên đế bảo bệ hạ và dặn thần nhƣ thế. Thần tuy

già yếu, dám đâu quên lời xƣa. Thái úy thần là Tế, thƣợng thƣ thần là Phu cũng nghĩ rằng Tào Sảng

không có bụng tôn vua, không nên cho anh em y đƣợc túc giữ binh quyền túc vệ trong cung nữa. Vì thế

thần tâu với hoàng Thái Hậu, Thái Hậu sai thần tâu biểu với bệ hạ để ra lệnh. Vậy thần dâng biểu này, xin

bắt Sảng, Hy, Huấn phải bãi binh đi mà về nhà, không đƣợc để xa giá bệ hạ ở lâu ngoài thành. Nếu trậm

trễ, xin án quân pháp mà trị tội. Thần phải gƣợng bệnh đem quân ra đóng tại cầu Lạc Thủy, để coi xét

việc bất thƣờng. Vì vậy bày tỏ, xin đƣợc coi xét".

Ngụy chủ Tào Phƣơng nghe xong, bảo với Tào Sảng rằng:

- Thái phó nói vậy, ngƣơi khu xử làm sao?

Tào Sảng cuốn cả ngƣời lại, bảo với hai em rằng:

- Làm thế nào bây giờ?

Hy nói:

- Em đã can mãi anh, anh chẳng nghe cho, mới đến nỗi này. Tƣ Mã Ý quỷ quyệt vô cùng, Khổng Minh

còn không đánh nổi, huống chi anh em chúng ta! Chi bằng tự trói mình về chịu lỗi, cầu khỏi cái chết là

hơn!

Một lát, tham quân Tân Tệ, tƣ mã Lỗ Chi đến. Sảng hỏi chuyện. Hai ngƣời nói:

- Trong thành vây kín nhƣ rào sắt, thái phó dẫn quân đóng ở trên cầu sông Lạc, không tài nào mà về đƣợc

đâu. Nên định kế lớn đi! [email protected]

1129

Đang nói thì tƣ nông là Hoàn Phạm tế ngựa chạy đến, Phạm nói:

- Thái phó đã khởi biến rồi, tƣớng quân sao không rƣớc thiên tử ra Hứa Đô, cất quân ngoài mà đánh Tƣ

Mã Ý?

Sảng nói:

- Cả nhà ta ở trong thành, sao nên đi nơi khác mà cầu cứu?

Phạm nói:

- Sất phu đƣơng lúc nạn, còn muốn cầu sống. Nay chủ công theo với thiên tử, hiệu lệnh thiên hạ, đâu

chẳng phải nghe, sao lại đâm đầu về đất chết làm chi?

Sảng nghe nói phân vân chƣa quyết, chỉ ứa nƣớc mắt khóc.

Phạm lại nói:

- Tự đây ra Hứa Đô, chẳng qua nữa đêm thì đến nơi. Lƣơng thảo trong thành, đủ chi đƣợc vài năm. Vả lại

quân mã trại riêng của chủ công, ở ngay Quan Nam gần đấy, gọi một tiếng là đến. Ấn đại tƣ mã tôi mang

ra đây, chủ công nên làm cho kịp đi, nếu chậm thì việc hỏng mất.

Sảng nói:

- Các ngƣơi chớ thôi thúc lắm, để ta nghĩ kỹ xem đã.

Đƣợc một lát, thị trung Hứa Doãn, thƣợng thƣ lệnh Trần Thái đến. Hai ngƣời nói:

- Thái phó chỉ vì việc tƣớng quân quyền to quá, muốn tƣớc bớt binh quyền đi, chớ không có bụng gì đâu,

tƣớng quân nên về ngay trong thành cho sớm.

Sảng nín lặng chẳng nói gì. Một lát, lại có Doãn Đại Mục đến nói:

- Thái phó trỏ sông Lạc phát lời thề, tịnh không có bụng nào. Có thƣ của Tƣởng thái úy ở đây. Tƣớng

quân nên bỏ binh quyền, về ngay tƣớng phủ cho.

Sảng tin là thực.

Hoàn Phạm lại nói:

- Việc đã cấp rồi, chớ nghe ngƣời ta nói mà đâm vào đất chết!

Đêm hôm ấy, Tào Sảng vẫn không quyết bề nào, tay cầm thanh gƣơm thở ngắn thở dài cho đến sáng, lúc

nào cũng nƣớc mắt chạy vòng quanh mà vẫn hồ nghi không biết nghĩ ra sao.

Hoàn Phạm vào trƣớng giục rằng:

- Chủ công nghĩ suốt cả đêm, mà vẫn chƣa quyết ƣ?

Sảng vất thanh gƣơm xuống, than rằng:

[email protected]

1130

- Bụng ta không muốn cất quân, ta tình nguyện bỏ quân, chỉ làm một tên phú ông là đủ.

Phạm khóc ầm lên, ra trƣớng nói:

- Tào Tử Đan khoe mình trí mƣu, nay đƣợc ba con đụt nhƣ chó lợn cả.

Hứa Doãn, Trần Thái xúi Sảng nộp ấn tín trƣớc cho Tƣ Mã Ý. Sảng sai đem ấn tín đƣa ra. Chủ bộ là

Dƣơng Tổng giằng lại ấn tín, khóc rằng:

- Hôm nay chủ công bỏ binh quyền, tự trói xin hàng, không tránh khỏi chết ở chợ cửa đông đâu.

Sảng nói:

- Thái phó tất không thất tín với ta!

Bởi thế, Tào Sảng đem ấn tín cho Hứa, Trần hai ngƣời mang về trƣớc, giao nộp Tƣ Mã Ý. Quân sĩ thấy

không có tƣớng ấn, lẻ tẻ tan mất cả. Thủ hạ Tào Sảng chỉ còn mấy ngƣời, đi theo về đến phù kiều, Tƣ Mã

Ý cho ba anh em Tào Sảng hãy về nhà riêng, còn các quan đi theo thì tống giam chờ sắc chỉ.

Anh em Tào Sảng, khi vào đến thành, không còn một ngƣời nào theo hầu.

Phạm Hoàn về đến cầu, Tƣ Mã Ý ngồi trên ngựa trỏ roi mà rằng:

- Hoàn đại phu cớ sao lại thế?

Hoàn Phạm cúi gằm mặt xuống không nói gì, rồi đi vào thành.

Tƣ Mã Ý rƣớc xa giá nhổ trại về Lạc Dƣơng. Ba anh em Tào Sảng về đến nhà, Tƣ Mã Ý dùng khóa to

khóa cửa lại, sai tám trăm dân phu vây giữ.

Tào Sảng trong bụng lo buồn, Hy nói:

- Trong nhà ta thiếu lƣơng ăn, anh thử viết thƣ đƣa cho thái phó vay lƣơng. Nếu y đem lƣơng đỡ cho ta,

thì tất không nỡ hại nhau.

Sảng liền viết thƣ sai ngƣời cầm đến. Tƣ Mã Ý xem thƣ, cho vận một trăm hộc lƣơng vào phủ Tào Sảng.

Sảng mừng, nói:

- Tƣ Mã công hẳn không bụng nào nỡ hại ta!

Từ đó không lo gì nữa.

Tƣ Mã Ý trƣớc hết bắt Tƣơng Đƣơng tống ngục tra hỏi. Đƣơng xƣng ra bọn Hà Yến, Đặng Dƣơng, Lý

Thắng, Tất Phạm, Đinh Bật năm ngƣời đồng mƣu phản nghịch. Ý lấy khẩu cung, rồi sai bắt bọn Hà Yến,

tra hỏi minh bạch, cả bọn cùng xƣng là trong ba tháng nữa thì làm phản. Ý sai đóng gông ráo cả lại.

Tƣớng giữ cửa thành là Tƣ Phiên tố cáo Hoàn Phạm trá xƣng phụng chiếu ra thành, nói là thái phó làm

phản.

Ý nói: [email protected]

1131

- Vu cho ngƣơi làm phản, tội cũng nhƣ làm phản.

Liền sai bắt cả bọn Hoàn Phạm vào ngục. Rồi bắt ba anh em Tào Sảng và các ngƣời phạm tội, cùng cả ba

họ điệu ra ngoài chợ chém sạch. Bao nhiêu của cải tịch thu bỏ kho làm của công.

Bấy giờ, có vợ Văn Thúc, em con chú Tào Sảng là con gái họ Hạ Hầu, góa chồng sớm, không có con, cha

muốn đem về gả cho ngƣời khác. Ngƣời con cắt tai thề không lấy chồng nữa. Đến khi Tào Sảng bị giết,

cha lại muốn đem về gả chồng. Ngƣời con gái tự cắt nốt mũi. Cả nhà kinh hoàng nói rằng:

- Ngƣời ta ở đời, ví nhƣ cái bụi bám vào cây cỏ yếu, can gì mà khổ thân đến thế? Vả lại nhà chồng đã bị

Tƣ Mã Ý giết cả rồi, thì thủ tiết cho ai nữa?

Ngƣời con gái khóc, nói:

- Tôi nghe: Ngƣời có nhân, không vì cớ thịnh suy mà đổi tiết; ngƣời biết nghĩa, không vì việc còn mất mà

ngã lòng. Đang lúc họ Tào còn thịnh, còn muốn giữ tiết cho trọn vẹn, huống chi nay đã tuyệt diệt, nỡ nào

bỏ đi cho đành? Đó là hành vi của giống cầm thú, tôi lại thèm làm thế ƣ?

Ý nghe chuyện khen là ngƣời hiền, cho nuôi con để nối dõi họ Tào.

Có thơ khen rằng:

Nhỏ nhặt đời ngƣời mảnh bụi con

Gái đâu nghĩa khí nặng tầy non!

Trƣợng phu nếu kém bề trung nghĩa,

Hổ mặt khi nhìn khách phấn son!

Tƣ Mã Ý giết xong Tào Sảng, Tƣởng Tế lại xui rằng:

- Lỗ Chi, Tân Tệ chặt khóa thành chạy ra, Dƣơng tổng cƣớp ấn không cho, bọn ấy cũng không nên tha.

Ý nói:

- Họ đều ai vì chủ ấy, đó là ngƣời có nghĩa, sao lại giết đi.

Bèn phục nguyên chức cho hai ngƣơi.

Tân Tệ than rằng:

- Nếu ta không hỏi chị ta thì hóa ra bỏ mất đại nghĩa!

Có thơ khen nàng Tân Hiến Anh rằng:

Làm tôi ân lộc nên đền báo,

Thờ chúa lâm nguy phải hết lòng,

Tân thị khuyên em lời đạo nghĩa,

Ngàn năm còn cất tiếng cao phong.

Tƣ Mã Ý tha cho bọn Tân Tệ, rồi treo bảng hiểu dụ: Phàm những ngƣời môn hạ Tào Sảng, đều tha tội cho

cả. Ai làm quan gì, cứ nguyên chức ấy. Bởi thế đâu quân dân yên nghiệp đấy, trong ngoài yên ổn. Hà

Yến, Đặng Dƣơng chết uổng, quả nhiên nghiệm lời Quản Lộ thực. [email protected]

1132

Đời sau có thơ khen Quản Lộ rằng:

Học đƣợc thánh hiền phép diệu linh,

Bình nguyên Quản Lộ biết mƣu thần,

Thông thuộc đủ tà ma chƣớc quỷ,

Ngƣời sống mà tin sẽ lìa trần.

Ngụy chủ Tào Phƣơng phong Tƣ MãÝ làm thừa tƣớng, cho đƣợc dùng lễ cửu tích. Ý cố từ không chịu

nhận. Tào Phƣơng không nghe, sai ba cha con cùng lĩnh quốc chính.

Tƣ Mã Ý sực nhớ đến nhà Tào Sảng, tuy đã giết cả rồi, nhƣng còn Hạ Hầu Bá giữ ở các xứ Ung Châu, họ

có thân thích với Tào Sảng. Ví bằng đột nhiên nổi loạn, thì khó chế đƣợc, tất phải liệu trƣớc mới xong.

Liền giáng chiếu sai sứ ra Ung Châu đòi chinh tây tƣớng quân Hạ Hầu Bá về Lạc Dƣơng bàn việc.

Hạ Hầu Bá nghe tin giật mình, định dẫn ba nghìn quân nổi loạn. Thứ sử Ung Châu là Quách Hoài nghe

tin Hạ Hầu Bá làm phản, lập tức dẫn quân lại đánh.

Quách Hoài mắng rằng:

- Ngƣơi đã làm hoàng tộc nhà Đại Ngụy, thiên tử chƣa từng bạc tình với ngƣơi, cớ sao ngƣơi làm phản?

Bá cũng mắng rằng:

- Cha ông ta lập bao nhiêu công lao với nƣớc. Nay Tƣ Mã Ý là ngƣời nào, dám giết cả tôn tộc nhà Tào ta,

lại muốn bắt nốt ta? Nay may Ý tất muốn cƣớp ngôi. Ta khởi nghĩa đánh giặc, phản gì mà phản?

Hoài nổi giận, vác đao thúc ngựa vào đánh Hạ Hầu Bá. Bá múa đao quất ngựa ra địch. Đánh nhau chƣa

đƣợc mƣời hiệp, Hoài thua chạy, Bá đuổi theo. Bổng nghe tiếng hậu quân nổi reo. Bá kíp ngựa chạy về, té

ra Trần Thái dẫn quân đánh đến. Hoài cũng vây binh đánh vật lại. Bá thua to, mất già nữa quân, không

biết nghĩ làm sao, mới chạy vào Hán Trung hàng Hậu chủ.

Có ngƣời báo tin với Khƣơng Duy. Duy không tin, sai ngƣời gạn hỏi, biết hết thực tình mới cho Bá vào

thành, Bá vào ra mắt Khƣơng Duy, khóc lóc thuật lại đầu đuôi sự việc.

Duy nói:

- Ngày xƣa, Vi Tử bỏ nhà Ân theo hàng nhà Chu, nên đƣợc tiếng muôn đời. Ông nếu hay, giúp đƣợc nhà

Hán, thì cũng không kém gì cổ nhân.

Khƣơng Duy mở tiệc thết đãi Hạ Hầu Bá. Trong khi uống rƣợu, Duy hỏi rằng:

- Cha con Tƣ Mã Ý coi giữ quyền chính, có bụng nào dòm nom đến nƣớc ta không?

Bá nói:

- Lão tặc còn toan việc mƣu nghịch, chƣa kịp nghĩ đến việc ngoài. Nhƣng nƣớc Ngụy mới có hai ngƣời,

đang trạc tuổi trẻ, nếu hai ngƣời ấy lĩnh quân mã, thì là một sự lo to cho Ngô, Thục đó.

Duy nói:

[email protected]

1133

- Hai ngƣời nào?

Bá nói:

- Một ngƣời hiện làm thƣ thị lang, quê ở Trƣờng Sa, Châu Dĩnh, họ Chung tên Hội, tự là Sĩ Quý, con

quan thái phó Chung Do. Ngƣời ấy can đảm, khôn ngoan từ thủa nhỏ. Khi Hội lên bảy tuổi cùng với anh

là Chung Dục đang học, có vua Văn Đế đến chơi. Dục bấy giờ mƣời tám tuổi, thấy vua đến sợ run lập

cập, mồ hôi toát ra mặt. Vua hỏi: "Mày sao mà đổ mồ hôi? " Dục thƣa: "Kinh sợ quá nên đổ mồ hôi

không dám chảy". Vua lấy lời nói làm lạ. Khi Hội gần lớn, ham xem binh thƣ, tƣờng hiểu thao lƣợc. Tƣ

Mã Ý và Tƣởng Tế cũng khen tài của hắn. Còn một ngƣời ở Nghĩa Dƣơng, hiện đang làm lại, họ Đặng

tên Ngải tự là Sĩ Tái, cha mất sớm, từ thủa nhỏ đã có chí to. Phàm trông thấy ở đâu có núi cao, đầm lớn

tức thì ngắm nghía, đo vẽ, chỗ nào nên đóng binh, chỗ nào nên chứa lƣơng, chỗ nào nên mai phục, ghi

chép vào một bức địa đồ. Ai cũng chê cƣời, chỉ có Tƣ Mã Ý khen là ngƣời có chí, mới cho tham tán việc

quân cơ. Đặng Ngải nói lắp, mỗi khi nói đến tên mình, thƣờng hay nói: "Ngải, Ngải... " Tƣ Mã Ý nói bỡn

rằng: "Ngƣơi nói Ngải Ngải... Thì ra bao nhiêu Ngải kia? " Ngải ứng khẩu đáp rằng: "Phƣợng hề! Phƣợng

hề! Thì cũng một phƣợng chứ mấy phƣợng? " Ứng đối nhanh nhảu, đại để nhƣ thể cả. Hai ngƣời này thật

đáng ngại.

Duy cƣời nói:

- Thứ chúng nó là tuồng trẻ con, có làm trò gì!

Khƣơng Duy bèn dẫn Hạ Hầu Bá đến Thành Đô, vào bái kiến Hậu chủ.

Duy tâu rằng:

- Tƣ Mã Ý giết Tào Sảng, lại đến giữ Hạ Hầu Bá. Vì thế Bá đến xin hàng. Nay cha con Tƣ Mã Ý chuyên

quyền, Tào Phƣơng hèn yếu, nƣớc Ngụy sắp nguy. Tôi ở Hán Trung đã lâu, binh tinh lƣơng nhiều. Vậy

xin lĩnh quân đánh Ngụy, dùng ngay Hạ Hầu Bá làm quan hƣớng đạo, tiến sang lấy Trung Nguyên, đem

lại giang sơn nhà Hán, để báo ơn bệ hạ và cho trọn vẹn chí thừa tƣớng xƣa kia.

Thƣợng thƣ lệnh là Phi Vĩ can rằng:

- Gần nay Tƣởng Uyển, Đổng Doãn kế nhau mất đi trong triều thiếu ngƣời coi sóc, Bá Ƣớc hãy chờ ít lâu,

không nên kinh động vội.

Duy nói:

- Ngƣời ta ở đời đƣợc mấy, ngày tháng thoi đƣa ví nhƣ bóng cau qua cửa sổ. Nếu nhƣ để day dƣa, thì bao

giờ khôi phục đƣợc Trung Nguyên?

Vĩ nói:

- Tôi ở Lũng Thƣợng đã lâu, quen biết tính khí ngƣời rợ Khƣơng. Nay bằng kết liên với họ làm ngoại

viện thì dẫu chẳng lấy đƣợc Trung Nguyên, nhƣng từ Lũng Thƣợng trở sang mé tây, có thể ta chiếm đƣợc

cả.

Hậu chủ nói:

- Có phải ngƣơi muốn đánh nƣớc Ngụy, nên hết lòng gắng sức, chớ để mất nhuệ khí mà phụ lòng trẫm.

Khƣơng Duy lĩnh sắc chỉ, lạy từ trở ra, cùng với Hạ Hầu Bá về Trung Hán, thƣơng nghị việc cất quân.

[email protected]

1134

Duy nói:

- Ta nên cho ngƣời sang kết hiếu với rợ Khƣơng trƣớc, rồi sẽ sai tƣớng đem quân ra cửa Tâ y Bình, tiến

gần đến Ung Châu, đắp hai tòa thành ở dƣới núi Khúc Sơn, để làm thế ỷ giốc. Chúng ta thì vận hết lƣơng

thảo ra cửa Xuyên, y theo cách thức thừa tƣớng khi xƣa, dần dần mà tiến binh.

Tháng tám năm ấy, Khƣơng Duy sai Thục tƣớng là Cẩu An, Lý Hâm dẫn mƣời lăm nghìn quân ra núi

Khúc Sơn đắp hai tòa thành. Cẩu An giữ thành phía đông. Lý Hâm giữ thành phía tây.

Có quân tế tác báo với thứ sử Ung châu là Quách Hoài. Hoài một mặt báo tin về Lạc Dƣơng, một mặt sai

phó tƣớng Trần Thái dẫn năm vạn quân ra đánh. Cẩu An, Lý Hâm ít quân, địch không nổi, phải lui vào

trong thành. Trần Thái sai quân vây bọc bốn mặt thành mà đánh. Hoài lại chặn đƣờng mang lƣơng ở Hán

Trung ra. Trong thành Cẩu An, Lý Hâm thiếu lƣơng.

Không bao lâu Quách Hoài cũng dẫn quân đến. Hoài xem xét địa thế, mừng rỡ về trại báo với Trần Thái

rằng:

- Thành này địa thế cao lắm, tất nhiên phải ra thành lấy nƣớc. Nếu ta lấp mé thƣợng lƣu, quân Thục phải

chết khát cả.

Bèn sai quân sĩ đào đất lấp trên thƣợng lƣu. Trong thành quả nhiên cạn nƣớc. Lý Hâm dẫn quân ra lấy

nƣớc, bị quân Ung Châu vây lại đánh rát quá. Hâm không sao ra đƣợc, lại phải lộn vào.

Trong thành Cẩu An cũng khan nƣớc mới hội binh với Lý Hâm kéo ra. Quân Ngụy vây chặn lại. Hai bên

đánh nhau một hồi lâu quân Thục lại phải trở vào.

Quân Thục khô khát lắm. Cẩu An bàn nhau với Lý Hâm rằng:

- Khƣơng đô đốc bây giờ chƣa đến, không biết vì cớ làm sao?

Hâm nói:

- Ta liều bỏ một mạng này, đánh ra mà chạy về cầu cứu mới xong.

Liền dẫn vài mƣơi tên kỵ mã, mở cửa thành kéo ra. Quân Ung Châu đổ lại vây kín bốn mặt. Hâm hăng

sức đánh tung ra, tháo đƣờng chạy thoát. Quân đi theo chết sạch, chỉ còn trật một mình bị trọng thƣơng,

trốn thoát.

Đêm hôm ấy, nổi cơn gió bấc, mây đen kéo, phủ lắp trời, rồi đổ cơn mƣa tuyết cực to. Quân Thục ở trong

thành, may nhờ có mƣa tuyết, mới có nƣớc thổi cơm ăn.

Lý Hâm ra thoát đƣợc vòng vây, đi lẻn theo đƣờng nhỏ ở núi Tây Sơn chạy về. Đi đƣợc hai hôm, vừa gặp

đƣợc quân mã Khƣơng Duy kéo đến, Hâm xuống ngựa lạy phục xuống đất kêu rằng:

- Hai thành ở Khúc Sơn bị quân Ngụy vây khốn đã lâu, lại chặn mất đƣờng lấy nƣớc. May nhờ có trận

mƣa tuyết, mới hòa tuyết ra thổi cơm ăn, hiện tình nguy cấp lắm.

Duy nói:

- Ta không phải là đến cứu chậm đâu, vì chờ mãi quân Khƣơng chƣa đến, bởi thế lỡ mất việc.

[email protected]

1135

Bèn sai ngƣời đƣa Lý Hâm về thành Đô dƣỡng bệnh.

Khƣơng Duy hỏi Hạ Hầu Bá rằng:

- Quân Khƣơng chƣa đến, mà quân Ngụy vây thành Khúc Sơn kíp lắm, tƣớng quân có cao kiến gì không?

Bá nói:

- Nếu đợi quân Khƣơng đến thì hai thành núi Khúc Sơn cùng mất cả. Tôi đồ rằng quân Ung Châu tất đến

hết cả vây đánh núi Khúc Sơn; Ung Châu quyết nhiên bỏ trống. Tƣớng quân nên dẫn quân đi tắt núi Ngƣu

Đầu, lẻn đến mé sau thành, Quách Hoài, Trần Thái tất phải đem quân về cứu, thì tự khắc giải đƣợc vây

Khúc Sơn.

Duy mừng nói:

- Mẹo này hay lắm!

Lập tức dẫn quân kéo ra núi Ngƣu Đầu.

Trần Thái thấy Lý Hâm chạy thoát ra đƣợc đi mất, bảo với Quách Hoài rằng:

- Lý Hâm nếu cáo cấp với Khƣơng Duy, Khƣơng Duy đồ rằng đại quân ta ở cả đây, tất lẻn qua núi Ngƣu

Đầu, đến úp mé sau quân ta. Tƣớng quân nên dẫn một đội quân đến sông Thao Thủy, chặn đƣờng mang

lƣơng của quân Thục, tôi thì dẫn một nữa quân, đến đánh chặn núi Ngƣu Đầu. Nếu hắn biết tin bị nghẽn

đƣờng vận lƣơng, tất phải chạy về.

Quách Hoài theo kế hoạch ấy, dẫn quân đến Thao Thủy, Trần Thái mang quân tắt đến núi Ngƣu Đầu.

Khƣơng Duy vừa dẫn quân đến núi Ngƣu Đầu, bỗng nhiên quân hò reo bảo rằng quân Ngụy chặn mất

đƣờng đi. Duy vội vàng đến trƣớc trận xem thì thấy Trần Thái quát to lên rằng:

- Mày muốn cƣớp Ung Châu của tao, tao đợi ở đây đã lâu rồi!

Duy nổi giận, vác giáo thúc ngựa vào đánh Trần Thái. Thái múa đao lại địch. Đƣợc vài hiệp Thái thua

chạy, Duy giục quân đánh tràn sang. Quân Ung Châu rút về chiếm giữ trên đầu núi. Duy thu quân hạ trại

ở cạnh núi Ngƣu Đầu.

Duy mỗi ngày cho quân ra khơi chiến, đánh nhau lải nhải mấy hôm, không phân đƣợc thua.

Hạ Hầu Bá bảo với Khƣơng Duy rằng:

- Chỗ này không phải chỗ ở lâu đƣợc, giao chiến mấy hôm, không phân thắng bại; đó là kế dụ binh đấy,

tất có mẹo mực gì đây, không bằng hãy tạm rút quân về, sẽ liệu kế khác.

Đang thƣơng nghị, sực có tin báo rằng:

- Quách Hoài dẫn quân đến Thao Thủy, chặn đƣờng mang lƣơng của ta.

Duy giật mình, sai Hạ Hầu Bá rút quân về trƣớc. Duy tự dẫn quân đoạn hậu. Trần Thái chia quân làm

năm đƣờng đuổi theo. Duy độc lực chặn cửa năm ngả, chịt đƣờng quân Ngụy, Trần Thái kéo quân lên

núi, tên đạn bắn xuống nhƣ mƣa. Duy vội vàng rút quân. Khi về đến sông Thao thủy, thì Quách Hoài dẫn

quân đến đánh. Duy xông vào đánh, quân Ngụy chặn đƣờng về, chắc nhƣ rào sắt. Duy đánh phá vỡ vòng [email protected]

1136

vây, thoát đƣợc ra ngoài, thiệt hơn một nửa quân. Duy chạy về cửa Dƣơng Bình. Trƣớc mặt lại có một

toán quân xông đến. Một viên đại tƣớng, cầm đao thúc ngựa xổ ra. Ngƣời ấy mặt tròn tai to, miệng vuông

môi dày, dƣới mắt tả có một nốt ruồi đen; trên nốt ruồi có vài mƣơi chiếc lông; nguyên là Tƣ Mã Sƣ con

cả Tƣ Mã Ý, hiện làm phiêu kỵ tƣớng quân.

Duy nổi giận nói:

- Thằng nhãi con kia, sao dám chặn đƣờng tao về?

Nói đoạn, quất ngựa xổ vào đâm vàoTƣ Mã Sƣ. Sƣ khoa đao đón đánh. Đƣợc vài hiệp, Sƣ núng thế chạy

mất. Duy về đến cửa Dƣơng Bình, ngƣời trong thành mở cửa cho vào. Tƣ Mã Sƣ theo hút đến cƣớp giật

cửa ải. Trên ải hai bên cung nỏ bắn ra, mỗi cái nỏ bắn luôn mƣời phát tên, nguyên là phép của Võ Hầu khi

gần mất để lại cho Khƣơng Duy.

Ấy là:

Bại trận khó giƣơng quân một cánh.

Phép tài nhờ có nỏ mƣời tên.

Chƣa biết tính mạng Tƣ Mã Sƣ thế nào, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1137

HỒI 108

Trong mưa tuyết, Đinh Phụng đánh đoản binh;

Trên tiệc rượu, Tôn Tuấn dùng mật kế

Nói về Khƣơng Duy đang chạy, gặp Tƣ Mã Sƣ dẫn quân ra chặn đƣờng. Nguyên lúc Khƣơng Duy đến

Ung Châu, Quách Hoài đã phi báo về triều đình. Ngụy chủ bàn với Tƣ Mã Ý. Ý sai Tƣ Mã Sƣ dẫn năm

vạn quân ra đánh giúp. Sƣ nghe tin Quách Hoài đã phá đƣợc quân Thục, biết quân Thục cô

thế, tất nhiên

chạy về, mới chặn ngang đƣờng mà đánh, rồi lại theo hút đến cƣớp ải Dƣơng Bình. Nhƣng Khƣơng Duy

dùng phép liên nỏ của Võ Hầu để lại, phục sẵn hơn trăm nỏ hai bên cửa ải, mỗi nỏ bắn luôn mƣời tên một

phát, đầu tên có thuốc độc. Bởi thế quân Ngụy trúng phải tên, ngƣời ngựa chết hại rất nhiều. Tƣ Mã Sƣ

trốn thoát.

Tƣớng Thục là Cẩu An ở trong thành Khúc Sơn, chờ mãi không thấy quân đến cứu, phải cửa ra hàng

Ngụy.

Khƣơng Duy thiệt vài vạn quân, còn bao nhiêu đem về đóng ở Hán Trung. Tƣ Mã Sƣ c ũng dẫn quân về

Lạc Dƣơng.

Đến năm Gia Bình thứ ba, mùa thu tháng tám, Tƣ Mã Ý mắc bệnh nặng, gọi hai con đến trƣớc giƣờng

dặn rằng:

- Cha thờ nhà Ngụy đã lâu, làm quan đến thái phó, chức vị nhƣ thế đã là cực phẩm rồi. Ngƣời ta thƣờng

nghi cho cha có bụng khác, cha lấy làm lo sợ lắm. Sau khi cha mất rồi, hai con coi việc nƣớc cho khéo;

phải cẩn thận lắm mới đƣợc!

Nói xong thì mất.

Tƣ Mã Sƣ, Tƣ Mã Chiêu tâu với ngụy chủ Tào Phƣơng. Ngụy chủ sai làm lễ tang cực hậu, phong tặng,

đặt tên thụy tử tế.

Rồi phong cho Tƣ Mã Sƣ làm đại tƣớng quân, tổng lĩnh các việc cơ mật. Tƣ Mã Chiêu đƣợc phong làm

phiêu kỵ tƣớng quân.

Nói về Ngô chủ Tôn Quyền, có con đầu là thái tử Tôn Đăng, Từ phu nhân sinh ra. Năm Xích Ô thứ tƣ,

thái tử mất, Quyền mới lập con thứ hai là Tôn Hòa làm thái tử. Hòa vốn do Vƣơng phu nhân sinh ra, vì

không hòa với Toàn công chúa, bị nàng dèm pha. Tôn Quyền bèn phế đi, Hòa tức giận mà chết. Quyền lại

lập con thứ ba là Tôn Lƣợng làm thái tử. Lƣợng do Phan phu nhân sinh ra. Bấy giờ Lục Tốn, Gia Cát Cẩn

mất cả rồi, nhất thiết công việc lớn nhỏ, về cả tay Gia Cát Khác.

Năm Thái Hòa thứ nhất, giữa ngày mồng một tháng tám, bỗng nhiên nỗi cơn bão to, nƣớc sông nƣớc bể

tràn lên bờ, mặt đất nƣớc ngập tám thƣớc. Các thông bách cổ thụ ở nơi lăng mộ tiên tổ Ngô chủ, đổ bật cả

rễ lên, bay dạt đến ngoài cửa nam thành Kiến Nghiệp, ngổn ngang khắp đƣờng. Tôn Quyền vì thế lo sợ

thành bệnh, đến tháng tƣ năm sau, bệnh tình mỗi ngày một nặng, mới đòi thái phó Gia Cát Khác, đại tƣ

mã Lã Đại đến trƣớc giƣờng nằm, dặn dò việc sau rồi mất. Tôn Quyền ở ngôi đƣợc hai mƣơi bốn năm,

thọ bảy mƣơi mốt tuổi. Bấy giờ là năm Diên Hi thứ mƣời lăm nhà Thục Hán.

Đời sau có thơ khen Tôn Quyền rằng:

Mắt xanh, râu đỏ, chí anh hùng,

Khéo khiến thân liêu chịu hết lòng,

Hăm bốn năm giời gây nghiệp lớn,

Hố ngồi, rồng cuộn xứ Giang Đông.

[email protected]

1138

Tôn Quyền mất rồi, Gia Cát Khác lập Tôn Lƣợng lên làm vua, đại xá cho thiên hạ, cải nguyên làm năm

Đại Hƣng thứ nhất; đặt tên thụy Tôn Quyền là Đại Hoàng Đế, táng ở Tƣởng Láng.

Có quân do thám báo tin về Lạc Dƣơng, Tƣ Mã Sƣ nghe tin Tôn Quyền mất, muốn cất quân sang đánh

Ngô.

Thƣợng thƣ Phó Hỗ can rằng:

- Ngô có sông Trƣờng giang hiểm trở, tiên đế mấy phen sang đánh, cũng không đƣợc thỏa chí. Chi bằng

nƣớc nào giữ bờ cõi nƣớc ấy là hơn.

Sƣ nói:

- Đạo trời cứ ba mƣơi năm biến đổi một khác, có lẽ đâu giữ thế chân vạc mãi ru? Ta muốn đánh Ngô

phen này.

Tƣ Mã Chiêu nói:

- Nay Tôn Quyền mới mất, Tôn Lƣợng còn thơ ấu, chính nên ngay dịp này đánh dấn ngay đi.

Sƣ bèn sai chính nam đại tƣớng quân Vƣơng Sƣởng dẫn mƣời vạn quân đánh mặt Nam Quận; trấn nam

đô đốc Vô Kỳ Kiệm dẫn mƣời vạn quân đánh quận Đông Hƣng. Cả ba mặt đều tiến quân. Sƣ lại sai em là

Tƣ Mã Chiêu làm đại đô đốc, tổng lĩnh cả ba mặt.

Tháng mƣời hai, mùa đông năm ấy, Tƣ Mã Chiêu tiến quân đến sát cõi Đông Ngô, đóng quân lại, gọi

Vƣơng Sƣởng, Hồ Tuân, Vô Kỳ Kiệm đến bàn bạc rằng:

- Quận Đông Hƣng là nơi rất hiểm yếu của Ngô. Nay họ đắp một dãy đê dài, lại thêm hai thành tả hữu, là

có ý phòng ta đánh mé sau Sào Hồ đó, các ông phải cẩn thận mới đƣợc.

Liền sai Vƣơng Sƣởng, Vô Kỳ Kiệm, mỗi ngƣời dẫn một vạn quân dàn sẵn hai bên tả hữu, nhƣng không

đƣợc tiến binh vội, đợi khi nào phá xong quận Đông Hƣng thì sẽ kéo tràn sang một thể.

Chiêu lại sai Hồ Tuân làm tiên phong, tổng lĩnh cả quân mã ba đƣờng đi trƣớc, bắc một nhịp cầu nổi, tiếp

đến bờ đê quận Đông Hƣng, dặn rằng:

- Nếu ngƣơi cƣớp đƣợc hai thành tả hữu, ấy là công to đệ nhất.

Hồ Tuân lĩnh mệnh, dẫn quân đi trƣớc bắc cầu.

Thái phó Gia Cát Khác ở Đông Ngô, nghe tin Ngụy chia làm ba mặt kéo đến, hội các tƣớng bàn bạc.

Bình bắc tƣớng quân Đinh Phụng nói:

- Quận Đông Hƣng là xứ hiểm yếu của bên Ngô ta, nếu để mất thì Nam Quận, Võ Xƣơng nguy cả.

Khác nói:

- Ông nói hợp ý ta lắm! Ông hãy dẫn ba nghìn quân thủy, noi đƣờng sông đi trƣớc. Ta cho Lã cứ, Đƣờng

Tƣ, Lƣ Toản, mỗi ngƣời dẫn một vạn quân mã bộ chia làm ba đƣờng, lại tiếp ứng ngay. Khi nào nghe [email protected]

1139

tiếng pháo nổ liên thanh, thì nhất tề tiến lên. Ta dẫn đại quân đến sau.

Đinh Phụng đƣợc lệnh, dẫn ba nghìn thủy quân, chia làm ba chục chiếc thuyền, từ sông Trƣờng Giang

kéo đến quận Đông Hƣng.

Tƣớng Ngụy là Hồ Tuân kéo quân sang khỏi cầu, đóng trên mặt đê, sai Hoàn Gia, Hàn Tổng đánh hai

thành tả hữu. Trong thành tả có tƣớng Ngô là Toàn Dịch canh giữ, Trong thành hữu có tƣớng Ngô là Lƣu

Lƣợc canh giữ. Hai thành cao kín, bề vững, quân Ngụy đánh mãi không đổ. Toàn, Lƣu hai ngƣời thấy

quân Ngụy to thế lắm, không dám ra đánh, chỉ cố sức giữ lấy thành trì.

Hồ Tuân giữ trên mặt đê, bấy giờ trời đông tháng rét, hoa tuyết tơi bời. Hồ Tuân hội các tƣớng lại uống

rƣợu. Sực có lính báo rằng trên mặt sông có ba chục chiếc chiến thuyền bơi đến. Tuân ra trại nhìn xem,

thấy thuyền đã gần bờ, mỗi thuyền ƣớc chừng có trăm ngƣời, liền trở vào báo với các tƣớng rằng:

- Có độ ba nghìn ngƣời, chẳng hề chi mà ngại!

Nói đoạn cho mấy viên tƣớng ra trông nom, còn mình thì cứ việc ung dung uống rƣợu với các tƣớng.

Đinh Phụng dàn thuyền một dãy trên mặt sông, bảo với bộ tƣớng rằng:

- Đại trƣợng phu gặp đƣợc dịp này, chính là dịp lập công danh đây!

Liền sai quân sĩ cỡi cả áo giáp và bỏ mũ đi, không dùng gì đến giáo dài kích lớn, chỉ mỗi ngƣời dắt một

con dao găm, kéo vào bờ.

Quân Ngụy trông thấy nực cƣời, không coi ra mùi gì. Bỗng pháo liên châu nổ luôn ba tiếng, rồi thấy Đinh

Phụng cầm dao đi trƣớc, nhảy vót lên bờ, quân sĩ cùng cầm dao ồ cả lên, đánh vào trại Ngụy. Quân Ngụy

trở tay không kịp, tan vỡ chạy trốn.

Hàn Tổng vội vàng rút ngọn kích to ở trƣớc trƣớng ra đánh, Đinh Phụng lăn xả vào trƣớc mặt, chém một

nhát, Tổng ngã lăn xuống đất. Hoàn Gia từ mé tả chạy ra, vội với ngọn giáo đâm Đinh Phụng, Phụng giơ

tay bắt đƣợc ngọn giáo. Gia bỏ giáo ù té chạy, Phụng phóng dao chém theo, dính vào vai tả. Gia ngã gục

xuống đất. Phụng sấn vào đâm một nhát nữa. Gia chết tƣơi. Ba nghìn quân Ngô xông xáo, phá phách

trong trại Ngụy. Hồ Tuân kíp nhảy lên ngựa chạy trốn. Quân Ngụy chạy cả lên cầu, thì cầu lại bị chặt đứt

đôi, quân Ngụy lăn xuống sông chết già hết một nữa, còn thì bị giết ở trên mặt đất mƣa tuyết, không biết

bao nhiêu mà kể. Xa trƣợng, ngựa nghẽo, khí giới bị quân Ngô cƣớp sạch.

Tƣ Mã Chiêu, Vƣơng Xƣởng, Vô Kỳ Kiệm thấy mặt đông quân Đông Hƣng bị thua, cùng rút quân về.

Gia Cát Khác dẫn quân đến Đông Hƣng, khao thƣởng các tƣớng, rồi bàn rằng:

- Tƣ Mã Chiêu thua trận về bắc, ta nên thừa thế tiến sang đánh Trung Nguyên.

Liền sai sứ mang thƣ sang Thục, cầu Khƣơng Duy tiến binh đánh mặt bắc, để chia đôi thiên hạ. Một mặt

cất hai chục vạn đại quân đánh Trung Nguyên.

Lúc quân Ngô khởi hành, bỗng có một luồng khí trắng, tự mặt đất bốc lên, tỏa ra mù mịt. Ba quân giáp

mặt không trông thấy nhau.

Tƣởng Diên nói:

- Khí này là do cầu vòng trắng đây, chủ về việc bại quân.

[email protected]

1140

Khác nổi giận quát rằng:

- Ngƣơi sao dám gở mồm nói càn, làm ngã bụng quân ta?

Bèn quát võ sĩ lôi ra chém. Các quan kêu van thay cho Tƣởng Diên, Khác mới tha chết cho, cách tuột

chức giáng xuống làm thứ dân. Rồi cứ việc thúc quân tiến lên.

Đinh Phụng nói:

- Tân Thành là một ải khẩu trọng yếu nƣớc Ngụy, nếu lấy đƣợc trƣớc, thì Tƣ Mã Sƣ khắc phải vỡ mật.

Khác mừng lắm, thúc quân đến thẳng Tân Thành. Tƣớng giữ thành là Trƣơng Đặc thấy quân Ngô kéo đến

đông lắm, chỉ đóng cửa giữ vững thành trì.

Có ngựa lƣu tin báo về Lạc Dƣơng. Chủ bộ là Ngô Tùng nói với Tƣ Mã Sƣ rằng:

- Gia Cát Khác vây Tân Thành, ta không nên đánh vội. Quân Ngô tự xa đến đây, ngƣời nhiề u lƣơng ít.

Lƣơng cạn tự nhiên phải rút về. Đợi khi sắp chạy, ta sẽ đuổi theo mà đánh, chắc là đƣợc to. Nhƣng còn

ngại quân Thục đến xâm phạm cõi ta, không phòng trƣớc không xong.

Sƣ cho lời ấy là phải, bèn sai Tƣ Mã Chiêu dẫn quân ra giúp Quách Hoài để p hòng quân Khƣơng Duy; sai

Vô Kỳ Kiệm, Hồ Tuân giữ mặt Đông Ngô.

Gia Cát Khác đánh Tân Thành hơn hai tháng trời không đổ, bèn hạ lệnh sai các tƣớng phải hết sức đánh

thành hễ ai lƣời nhác thì chém.

Bởi vậy các tƣớng đều ra sức đánh. Góc Đông Bắc sắp đỗ. Trƣơng Đặc nghĩ ra một kế, sai ngƣời nói giỏi

đem cả sổ sách đến trại Ngô, vào ra mắt Gia Cát Khác, kêu rằng:

- Theo phép nƣớc Ngụy, hễ có giặc đến vây thành, tƣớng giữ thành giữ vững đƣợc một trăm ngày mà

không có quân cứu, thì dù ra hàng giặc, gia tộc cũng không phải tội gì. Nay tƣớng quân vây thành, hơn

chín mƣơi ngày rồi, xin tƣớng quân thƣ cho mấy hôm nữa, chủ tôi xin đem hết cả quân dân trong thành ra

hàng. Nay hãy xin nộp sổ sách trƣớc.

Khác tin là thực, thu cả quân mã về, không đánh thành nữa. Không ngờ Trƣơng Đặc nói dối nhƣ thế, để

cho Ngô rút quân, rồi lập tức dỡ các cửa nhà trong thành sắp đỗ, sửa chữa tƣơm tất đâu đấy, rồi lên mặt

thành gọi to mắng rằng:

- Trong thành tao còn lƣơng thảo dùng đƣợc nửa năm nữa, há chịu hàng chó Ngô à? Tha hồ cho chúng

mày đánh, tao đây không ngại!

Khác giận lắm, thúc quân lại đánh. Trên thành tên bắn xuống nhƣ mƣa. Khác bị một mũi tên vào giữa trán

ngã ngựa, các tƣớng vội vàng cứu đem về trại. Quân sĩ thấy chủ tƣớng bị thƣơng, ngã lòng, không muốn

đánh nữa. Lại

nhân bây giờ trời hè nóng nực, quân sĩ đau ốm rất nhiều, nên đều có bụng muốn về cả.

Chỗ bị thƣơng Gia Cát Khác gần bớt, Khác lại muốn thúc quân vào đánh.

Các tƣớng kêu rằng:

- Quân sĩ ốm cả, đánh làm sao đƣợc nữa?

[email protected]

1141

Khác nổi giận, nói:

- Hễ ai còn nói đến ốm thì chém!

Quân sĩ nghe truyền lệnh làm vậy, trốn đi nhiều lắm. Chợt có tin báo đô đốc Sái Lâm dẫn quân bản bộ

hàng Ngụy mất rồi. Khác giật mình, cƣỡi ngựa diễu xem các trại, quả nhiên thấy quân sĩ xanh xao võ

vàng, gầy gò ốm yếu cả, mới chịu thu quân về Ngô.

Có tế tác báo tin với Ngô Kỳ Kiệm, Kiệm liền cất đại binh đuổi theo, quân Ngô thua to rút chạy.

Gia Cát Khác về đến Ngô, hổ thẹn quá, thác bệnh không vào chầu. Ngô chủ Tôn Lƣợng thân đến tận nhà

hỏi thăm. Các quan văn võ, ai cũng đến bái kiến. Khác sợ có ngƣời chê cƣời mình, mới bới móc tội lỗi

các quan, tội nhẹ thì đầy ra ngoài biển, tội nặng thì chém. Bởi thế các quan đều có bụng sợ hãi. Khác lại

sai tƣớng tâm phúc là Trƣơng Ƣớc, Chu An cai quản quân ngự lâm, để làm nanh vuốt cho mình.

Bấy giờ Tôn Tuấn, tự là Tử Viễn, nguyên là con Tôn Cung, cháu tằng tôn Tôn Tĩnh là em Tôn Kiên khi

xƣa. Khi Tôn Quyền còn sống, yêu mến Tôn Tuấn, cho cai quản quân ngự lâm. Nay thấy Gia Các Khác

sai Trƣơng Ƣớc, Chu An giữ quân ngự lâm, cƣớp mất quyền mình, trong bụng giận lắm. Thái thƣờng

khanh là Đằng Dận, vốn hiềm khích với Gia Cát Khác, nhân dịp báo với Tuấn rằng:

- Gia Cát Khác chuyên quyền rông rỡ, giết hại công khanh, sắp có lòng lấn chúa. Ông là ngƣời tôn thất,

sao không tìm cách trừ đi?

Tuấn nói:

- Ta có bụng ấy đã lâu, nay tâu với thiên tử, xin chiếu chỉ mà giết đi mới đƣợc.

Tôn Tuấn, Đằng Dận mới vào mật tâu với Ngô chủ Tôn Lƣợng.

Lƣợng nói:

- Trẫm thấy ngƣời ấy cũng sợ, thƣờng muốn trừ đi, nhƣng chƣa có dịp nào. Nay các ngƣơi đã có bụng

trung nghĩa nhƣ thế, thì nên bí mật lo liệu đi cho khéo.

Dận tâu rằng:

- Bệ hạ nên mở tiệc mời Khác đến, ám phục võ sĩ ở trong màn vách, quẳng chén làm hiệu, giết luôn ngay

trong tiệc, để trừ mối lo về sau.

Tôn Lƣợng nghe lời.

Gia Cát Khác từ khi thua trận về triều, thác bệnh ở nhà, tinh thần hoảng hốt không yên. Một bữa ngẫu

nhiên ra ngoài, bỗng thấy một ngƣời mặc áo xô trắng đi vào. Khác quát hỏi đi đâu, Ngƣời ấy thƣa rằng:

- Tôi nhân có cha mới mất, vào thành nhờ nhà sƣ làm chay. Tôi tƣởng đây là chùa phật, không ngờ là phủ

thái phó, không biết ai run rủi tôi vào đây thế này?

Khác nổi giận, gọi quân canh cửa vào hỏi. Quân canh bẩm rằng:

- Chúng tôi vài mƣơi ngƣời, vác giáo canh cửa, không dám rời xa lúc nào, tịnh không ai vào cả.

[email protected]

1142

Khác nổi giận sai chém cả ngƣời ấy cùng vài mƣơi tên lính canh cửa.

Đêm hôm ấy, Khác trong lòng trằn trọc, ngủ không yên giấc. Bỗng nghe giữa nhà ầm một tiếng nhƣ sét,

Khác ra trông xem, té ra cây gỗ nóc nhà chính gian giữa gẫy làm hai doạn đỗ xuống. Khác giật mình, vào

nhà trong nằm nghỉ. Bỗng lại thấy nổi cơn gió lạnh, rồi có ngƣời mặc áo xô cùng vài mƣơi tên quân sĩ,

mỗi ngƣời xách một cái đầu đến đòi mạng. Khác khiếp sợ, ngã gục xuống đất, nửa giờ sau mới tỉnh.

Sáng hôm sau, Khác sai lấy chậu nƣớc rửa mặt, nƣớc sặc những mùi máu tanh hôi. Khác quát nàng hầu

đòi lấy chậu khác, đổi hơn chục chậu cũng đều tanh nhƣ thế cả. Khác lấy làm kinh hãi lắm. Chợt có sứ

đến mời thái phó vào dự yến. Khác dàn xa trƣợng sắp ra cửa phủ. Bỗng có con chó vàng chạy đến, cắn áo

lôi lại, ăng ẳng nhƣ tiếng can ngăn. Khác giận, sai tả hữu đuổi đi, rồi lên xe ra phủ. Đi chƣa đƣợc vài

bƣớc, bỗng có một luồng khí trắng từ mặt đất bốc lên ở trƣớc xe, trông nhƣ hình tấm lụa, bay vụt lên trời

đi mất. Khác lấy làm kinh quái lắm.

Tƣớng tâm phúc là Trƣơng Ƣớc bƣớc đến gần xe nói nhỏ rằng:

- Hôm nay trong cung mở tiệc, chƣa biết hay dở thế nào, chủ công chớ nên đi nữa.

Khác nghe lời, sai quay xe trở về. Đi chƣa đƣợc mƣời bƣớc, có Tôn Tuân, Đằng Dạân cƣỡi ngựa đến

thẳng trƣớc xe, nói rằng:

- Thái Phó sao lại trở về?

Khác nói:

- Tôi bỗng nhiên đau bụng, không vào chầu thiên tử đƣợc.

Dận nói:

- Triều đình vì cớ thái phó mang quân về, chƣa đƣợc gặp mặt chuyện trò, nên mở tiệc này mời thái phó,

nhân tiện để bàn việc lớn. Thái phó dù hơi đau bụng, cũng nên guợng đi cho một lúc.

Khác không sao từ đƣợc, phải đi với Tôn Tuấn, Đằng Dận vào cung, Trƣơng Ƣớc cũng theo vào.

Khác vào ra mắt Ngô chủ Tôn Lƣợng, lễ xong, ngồi dự tiệc. Lƣợng sai mời rƣợu, Khác nghi tình tâu rằng:

- Tôi lâu nay mệt yếu, không uống đƣợc rƣợu.

Tôn Tuấn nói:

- Tƣớng phủ thái phó thƣờng có rƣợu thuốc uống, nên đem lại thái phó uống có đƣợc không?

Khác nói:

- Đƣợc.

Khác bèn sai ngƣời về phủ lấy rƣợu đến, lúc đó mới yên tâm ngồi uống rƣợu. Rƣợu đƣợc vài tuần, Ngô

chủ thác việc dậy trƣớc. Tôn Tuấn xuống điện, cởi áo dài ra, trong mình chỉ mặc áo ngắn và khoác áo

giáp, cầm một thanh gƣơm cực sắc, bƣớc lên điện, hô to rằng:

- Thiên tử có chiếu sai đánh giặc!

[email protected]

1143

Gia Cát Khác giật mình, quẳng chén rƣợu xuống đất, rút gƣơm ra đỡ, nhƣng đỡ chƣa kịp, thì đầu đã rơi

xuống đất rồi.

Trƣơng Ƣớc thấy Tôn Tuấn chém Gia Cát Khác, khoa đao vào đánh. Tuấn vội vàng tránh mũi đao, bị

thƣơng một ngón tay trỏ bên trái. Tuấn quay mình lại chém vào cánh tay hữu Trƣơng Ƣớc. Võ sĩ kéo ồ ra,

băm Trƣơng Ƣớc nát nhừ nhƣ bún. Tuấn một mặt sai võ sĩ về bắt gia quyến Gia Cát Khác, một mặt sai

đem thây Gia Cát Khác, Trƣơng Ƣớc dùng chiếc cói bó lại, bỏ lên chiếc xe, kéo ra ngoài cửa nam thành,

quảng xuống bãi tha ma.

Vợ Gia Cát Khác đang ở trong phòng bỗng nhiên tâm hồn hoảng hốt, ngồi đứng không yên. Chợt có một

nàng hầu vào trong phòng, ngƣời vợ trông thấy hỏi rằng:

- Mày sao máu me đẫm cả mình mẩy thế?

Ngƣời hầu tự nhiên nghiến răng trợn mắt, nhảy lên chồm chồm, va cả đầu vào sà nhà, kêu to lên rằng:

- Tao là Gia Cát Khác đây, tao bị quân gian tặc là Tôn Tuấn nó hại rồi!

Cả nhà già trẻ đều kinh hãi, kêu khóc. Một lát, quân mã đến vây phủ, bắt hết già trẻ cả nhà, điệu ra chợ

chém sạch. Bấy giờ là tháng mƣời, năm Đại Hƣng thứ hai nhà Ngô.

Khi xƣa Gia Cát Cẩn, thấy con thông minh lộ hết ra ngoài, có than rằng: "Thằng này không phải là con

nhà giữ đƣợc cơ nghiệp". Quang Lộc đại phu nƣớc Ngụy là Trƣơng Thấp thƣờng nói chuyện với Tƣ Mã

Sƣ rằng: "Gia Cát Khác chẳng bao lâu nữa tất chết". Sƣ hỏi tại sao, Thấp nói: "Oai lấ n cả chúa, thì bền thế

nào đƣợc?". Hai lời ấy quả nhiên linh nghiệm.

Tôn Tuấn giết xong Gia Cát Khác, Ngô chủ phong Tuấn làm thừa tƣớng, đại tƣớng quân, Phú Xuân hầu,

tổng đốc mọi việc quân trong ngoài. Từ bấy giờ quyền hành lại về cả tay Tôn Tuấn.

Khƣơng Duy ở Thành Đô, tiếp đƣợc thƣ của Gia Cát Khác cầu đánh Ngụy giúp, liền vào chầu, tâu với

Hậu chủ, xin cất đại quân sang đánh Trung Nguyên.

Ấy là:

Ra quân chuyến trƣớc chƣa nên việc.

Đánh giặc phen này muốn lập công.

Chƣa biết đƣợc thua thế nào, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1144

HỒI 109

Vây Tư Mã, mưu lạ Khương Duy;

Bỏ Tào Phương, quả báo nhà Ngụy

Năm Diên Hy thứ mƣời sáu nhà Thục, mùa thu, tƣớng quân Khƣơng Duy cất hai chục vạn quân; sai Liêu

Hoá, Trƣơng Dực làm tả hữu tiên phong, Hạ Hầu Bá làm tham mƣu, Trƣơng Ngực làm vận lƣơng sứ,

đem quân ra ải Dƣơng Bình đánh Ngụy.

Khƣơng Duy bàn với Hạ Hầu Bá rằng:

- Trƣớc kia lấy Ung Châu không đƣợc phải trở về, nay tất đấy có phòng bị cả rồi. Ông có cao kiến gì

không?

Bá nói:

- Các quận xứ Lũng Thƣợng, chỉ có quận Nam An lắm tiền lƣơng. Nếu lấy trƣớc đƣợc quận ấy thì mới đủ

làm nơi căn bản. Trƣớc kia phải trở về, là vì quân Khƣơng không đến. Nay nên sai ngƣời hội với ngƣời

Khƣơng ở Lũng Hữu trƣớc, rồi sẽ tiến binh ra xứ Thạch Doanh, theo đƣờng Đổng Đình mà đến thẳ ng

Nam An.

Duy mừng lắm, nói:

- Ông nói phải lắm!

Bèn sai Khƣớc Chính mang vàng ngọc, gấm vóc sang xứ rợ Khƣơng kết hiếu. Vua Khƣơng là Mễ Đƣơng

đƣợc lễ vật rồi; liền cất năm vạn quân, sai Khƣơng tƣớng là Nga Hà Thiêu qua làm đại tiên phong, dẫn

quân đến quận Nam An.

Tả tƣớng quân nƣớc Ngụy là Quách Hoài nghe tin, báo về Lạc Dƣơng.

Tƣ Mã Sƣ hỏi các tƣớng rằng:

- Có ai dám ra địch quân Thục không?

Phục quốc tƣớng quân Từ Chất xin đi. Sƣ vẫn biết Từ Chất là ngƣời khỏe mạnh, trong bụng mừng rỡ liền

cho làm tiên phong. Lại sai em là Tƣ Mã Chiêu làm đại đô đốc, lĩnh binh kéo ra Lũng Tây. Từ Chất đi

đến Đổng Đình thì vừa gặp quân Khƣơng Duy tới. Hai bên dàn trận. Từ Chất sử dụng một lƣỡi búa khai

sơn cực to, ra ngựa khiêu chiến. Trận bên Thục, Liêu Hóa ra địch. Đánh nhau chƣa đƣợc vài hiệp Hóa

cầm đại đao chạy về, Trƣơng Dực thúc ngựa vác giáo ra đánh. Đƣợc vài ba hiệp, Dực cũng thua chạy vào

trận. Từ Chất thúc quân đánh tràn vào, quân Thục thua to, lui về hơn ba chục dặm. Tƣ Mã Chiêu cũng thu

quân về, hai bên cùng lập trại cầm cự.

Khƣơng Duy hỏi Hạ Hầu Bá rằng:

- Từ Chất khỏe lắm, nên dùng mẹo gì bắt cho đƣợc?

Bá nói:

- Ngày mai giả thua, dùng kế mai phục mà bắt.

Duy nói:

[email protected]

1145

- Tƣ Mã Sƣ là con Trọng Đạt, lạ gì binh pháp nữa? Nếu hắn thấy chỗ địa thế khuất khúc, tất không đuổi

theo. Ta xem quân Ngụy mấy phen chặn đƣờng mang lƣơng của ta, nay nên dùng ngay mẹo ấy mà làm gì,

thì mới chém đƣợc Từ Chất.

Bèn gọi Liêu Hóa, Trƣơng Dực vào dặn dò mẹo mực, sai hai ngƣời lĩnh binh đi. Một mặt sai binh sĩ thả

chông ngoài đƣờng và rào trông chà kín chung quanh trại, làm ra vẻ muốn ở lâu dài. Từ Chất mấy hôm

dẫn quân ra khiêu chiến, quân Thục không ra.

Có tiểu mã báo với Tƣ Mã Chiêu rằng:

- Quân Thục dùng trâu ngựa gỗ tải vận lƣơng thảo ở sau núi Thiết Lung.

Chiêu gọi Từ Chất đến bảo rằng:

- Khi xƣa ta phá đƣợc quân Thục, là bởi chặn đƣợc đƣờng vận lƣơng của họ. Nay quân Thục vận lƣơng

sau núi Thiết Lung, ngƣơi nên dẫn năm nghìn quân đêm nay ra chặn đƣờng ấy, tự nhiên quân Thục phải

rút về.

Từ Chất lĩnh mệnh, đầu canh một, dẫn quân ra núi Thiết Lung, quả nhiên thấy hơn hai trăm quân Thục

dắt một đàn trâu ngựa gỗ hơn trăm con, đang vận lƣơng đi. Quân Ngụy reo ồ một tiếng, Từ Chất ra chặn

ngang đƣờng. Quân Thục bỏ cả lƣơng thảo mà chạy. Chất chia một nửa quân vận lƣơng đem về trại, còn

một nửa quân đuổi theo. Đuổi đƣợc mƣời dặm, bỗng thấy xa trƣợng ngổn ngang chặn mất lối đi. Chất sai

quân xuống ngựa dọn đƣờng, bỗng thấy lửa bốc lên ngùn ngụt. Chất vội vàng quay ngựa trở về. Chạy đến

con đƣờng hẻm sƣờn núi, lại bị xa trƣợng lấp lối, rồi lửa cháy sáng rực. Bỗng đâu một tiếng pháo nổ,

quân hai mặt đổ đến, tả Liêu Hóa, hữu Trƣơng Dực, đánh một trận cực rát, quân Ngụy thua chạy tan

hoang. Từ Chất còn độc một mình cắm đầu chạy miết, ngƣời ngựa mệt nhoài. Chợt lại gặp Khƣơng Duy

dẫn một toán quân đến. Chất giật mình, bị Khƣơng Duy đâm trúng một ngọn giáo ngã ngựa, quân Thục

kéo ồ lại, băm Chất nhỏ ra nhƣ cám. Một nửa quân vận luơng cũng bị Hạ Hầu Bá bắt đƣợc cả. Bá lấy áo

giáp và ngựa của quân Ngụy, cho quân Thục mặc vào, cƣỡi ngựa cầm cờ hiệu nƣớc Ngụy, đi theo đƣờng

nhỏ, chạy vào trại Ngụy. Quân Ngụy thấy quân nhà trở về, mở cửa chạy cho vào. Quân Thục vào đến trại

vùng lên đánh giết.

Tƣ Mã Chiêu giật mình, vội vàng nhảy lên ngựa chạy thì đã thấy Liêu Hóa kéo đến. Chiêu không ra đƣợc

mé trƣớc, chạy lùi lại mé sau, gặp ngay Khƣơng Duy dẫn quân từ con đƣờng nhỏ đánh sang. Chiêu trông

ra bốn phía không còn đƣờng nào, phải dắt quân lên đóng trên núi Thiết Lung. Núi ấy bốn bề hiểm trở

cao ngất, chỉ có một đƣờng trèo lên. Trên núi có một ngọn suối, chỉ đủ nƣớc cho trăm ngƣời uống. Bấy

giờ quân của Chiêu có tất cả sáu nghìn ngƣời bị Khƣơng Duy chặn mất cửa núi không xuống đƣợc. Nƣớc

suối trên núi không đủ dùng, ngƣời ngựa khô khát, Chiêu ngẩng cổ lên trời than rằng:

- Ta chết ở đây mất thôi!

Ngƣời sau có thơ rằng:

Mẹo kế Khƣơng Duy chẳng phải vừa,

Ngụy quân bị khốn Thiết Lung xƣa,

Mã Lăng ngày trƣớc Bằng Quyên chiếm,

Cửu Lý lúc đầu Hạng Vũ vây.

Chủ bộ Vƣơng Thao nói rằng:

- Ngày xƣa Cảnh Cung bị vây, lễ giếng cầu khấn mà đƣợc suối ngọt, tƣớng quân sao không bắt chƣớc làm

đi?

[email protected]

1146

Chiêu nghe lời, lên trên đỉnh núi, bảo với các tƣớng rằng:

"Chiêu phụng chiếu ra dẹp quân Thục, nếu số mệnh đã hết thì suối ngọt khô ráo. Chiêu xin tự vẫn, để cho

quân sĩ hàng cả. Nếu vận hãy còn, xin trời cho suối chảy ngay ra, để cứu lấy mệnh chúng".

Chiêu khấn đoạn, nƣớc bỗng tuôn ra tràn suối, tha hồ ăn uống không hết. Bởi thế quân mã không việc gì.

Khƣơng Duy vây giữ đƣợc quân Ngụy ở trên núi, bảo với các tƣớng rằng:

- Khi xƣa thừa tƣớng bắt không đƣợc Tƣ Mã Ý ở trong hang Thƣợng Phƣơng, ta vẫn lấy làm căm tức.

Nay thì ta chắc bắt đƣợc Tƣ Mã Chiêu rồi.

Quách Hoài nghe tin Tƣ Mã Chiêu bị khốn trên núi Thiết Lung, muốn mang quân lại cứu.

Trần Thái nói:

- Khƣơng Duy hội họp với quân Khƣơng, muốn cƣớp quân Nam An của ta. Nay quân Khƣơng đã đến,

nếu tƣớng quân cất quân đi cứu, thì quân Khƣơng tất thừa cơ chụp đánh sau ta. Ta nên trƣớc hết sai ngƣời

trá hàng quân Khƣơng, dùng mẹo đánh đuổi quân Khƣơng đi, rồi mới giải vây núi Thiết Lung đƣợc.

Quách Hoài nghe lời, sai Trần Thái dẫn năm nghìn quân đến thành vua Khƣơng, cởi giáp đi vào.

Trần Thái lại rồi khóc rằng:

- Quách Hoài kiêu kỳ hợm mình, mang lòng muốn giết tôi, vậy tôi đến hàng. Trong trại Quách Hoài hƣ

thật thế nào, tôi đã biết cả. Hôm nay xin dẫn một toán quân đến cƣớp trại, tự khắc thành công, vả lại quân

ta đến trại Ngụy lúc nào sẽ có nội ứng lúc ấy.

Vua Khƣơng là Mễ Đƣơng mừng lắm, sai Nga Hà Thiêu Qua đi với Trần Thái đến cƣớp trại Ngụy. Nga

Hà Thiêu Qua cho quân hàng của Trần Thái đi mặt sau, mà sai Trần Thái dẫn quân Khƣơng đi trƣớc, canh

hai đêm hôm ấy, kéo đến thẳng trại Ngụy. Cửa trại mở toang, Trần Thái cƣỡi ngựa xông vào trƣớc. Nga

Hà Thiêu Qua thúc ngựa đi theo. Vừa vào khỏi đã nghe kêu lên một tiếng rồi cả ngƣời lẫn ngựa Nga Hà

Thiêu Qua ngã lăn xuống hố. Trần Thái từ mặt sau kéo lại. Quách Hoài từ mé tả đánh sang. Quân

Khƣơng bối rối, giày xéo nhau, chết hại rất nhiều; còn bao nhiêu hàng cả. Nga Hà Thiêu Qua tự vẫn chết.

Quách Hoài, Trần Thái dẫn quân đến cƣớp trại Khƣơng, kéo thẳng vào trong trại. Mễ Đƣơng ra trƣớng

vừa lên đƣợc ngựa, thì đã bị quân Ngụy bắt sống, điệu đến nộp Quách Hoài. Hoài vội vàng xuống ngựa,

cởi trói cho Mễ Đƣơng, rồi lấy lời ngọt ngào trách rằng:

- Triều đình vẫn cho ông là ngƣời trung nghĩa, nay cớ sao ông lại giúp quân Thục?

Mễ Đƣơng thẹn thò, chịu tội.

Hoài lại dỗ Mễ Đƣơng rằng:

- Ông nên dẫn quân làm tiền bộ đánh giải vây ở núi Thiết Lung. Nếu đuổi đƣợc quân Thục, tôi sẽ tâu với

thiên tử hậu thƣởng cho ông.

Mễ Đƣơng theo lời, dẫn quân Khƣơng đi trƣớc, quân Ngụy đi sau, kéo đến núi Thiết Lung. Bấy giờ vào

canh ba, Mễ Đƣơng cho ngƣời vào báo với Khƣơng Duy trƣớc. Duy mừng lắm, cho mời vua Khƣơng vào

Trƣớng. Quân Ngụy giả nửa đi lẫn với quân Khƣơng. Khi gần đến trƣớc trại Thục, Đƣơng cho đại quân [email protected]

1147

đóng ở ngoài trại rồi dẫn hơn trăm ngƣời vào trƣớng ra mắt Khƣơng Duy. Duy và Hạ Hầu Bá cùng ra

đón. Tƣớng Ngụy không đợi cho Mễ Đƣơng mở miệng chào hỏi, nổi ngay lên đánh giết. Khƣơng Duy

thất kinh, kíp nhảy lên ngựa chạy trốn. Quân Ngụy tràn vào, quân Thục

vỡ lở tan tác, ai tìm đƣờng tháo

thân ngƣời nấy.

Khƣơng Duy trong tay không có khí giới gì, chỉ còn một bộ cung tên đeo sau lƣng, nhƣng vì chạy tất tả,

tên rơi mất cả, chỉ còn mỗi một cánh cung. Duy chạy lẻn vào trong đƣờng núi. Quách Hoài dẫn quân đuổi

theo, thấy Khƣơng Duy tay không, mới quất ngựa cầm đao đuổi miết mãi. Dần dần Hoài đuổi kịp, Duy

quay mình lại, giƣơng cung không, bật tách mấy tiếng. Hoài mấy lần tránh tên, đều không thấy mũi tên

bay đến, biết là cung không có tên, mới cắp chặt lấy ngọn giáo, giƣơng cung đặt tên bắn sang. Duy

nghiêng mình tránh khỏi, thuận tay bắt ngay đƣợc mũi tên, liền đặt vào cung, đợi Quách Hoài đuổi đến

gần, ngắm giữa mặt Hoài ra sức bắn một phát, tin ngay vào trán Quách Hoài ngã ngựa. Duy quay ngựa lại

toan giết thì quân Ngụy đã kéo ùa cả lại. Duy không kịp ra tay, chỉ giật đƣợc ngọn giáo của Quách Hoài

mà chạy. Quân Ngụy không dám đuổi theo, xúm vào cứu Quách Hoài đem về trại, rút mũi tên ra. Máu

chảy mãi không cầm. Hoài chết.

Tƣ Mã Chiêu dẫn quân xuống đuổi theo, đến nữa đƣờng mới trở về.

Hạ Hầu Bá chạy thoát, một lát cũng đến đƣợc với Khƣơng Duy. Duy thiệt quân mã rất nhiều, nhặt nhạnh

tàn quân, trở về Hán Trung. Chuyến này Khƣơng Duy tuy bại trận, nhƣng bắn chết đƣợc Quách Hoài, giết

đƣợc Từ Chất, làm kinh động cả nƣớc Ngụy, công tội đủ bù cho nhau.

Tƣ Mã Chiêu khao thƣởng quân rợ Khƣơng rồi cho về nƣớc, Chiêu cũng rút quân về Lạc Dƣơng, cùng

với anh là Tƣ Mã Sƣ chuyên quyền trong triều, quần thần ai cũng phải chịu.

Ngụy chủ Tào Phƣơng mỗi khi thấy Tƣ Mã Sƣ vào chầu, sợ run cầm cập. Một bữa, Phƣơng mở chầu,

thấy Sƣ đeo gƣơm lên điện vội vàng xuống sập rồng đón vào. Sƣ cƣời, nói rằng:

- Có lẽ đâu vua phải đón bày tôi, xin bệ hạ cứ ngồi yên cho.

Một lát, quần thần đến tâu việc, Tƣ Mã Sƣ xử đoán lấy, không tâu với Ngụy chủ câu gì. Lát nữa tan chầu,

Sƣ nghênh ngang xuống điện, ngồi xe đi ra, quân hầu xúm quây vòng trong vòng ngoài, có hàng vài

nghìn ngƣời.

Tào Phƣơng lui vào hậu điện, nhìn trông tả hữu, chỉ có ba ngƣời là Thái thƣờng Hạ Hầu Huyền, Trung

thƣ lịnh Lý Phong, và Quang Lộc đại phu Trƣơng Thấp là cha bà Trƣơng Hoàng hậu, tức là hoàng trƣợng

Tào Phƣơng. Phƣơng bảo cận thị lui ra ngoài, rồi dắt ba ngƣời vào mật thất bàn bạc.

Phƣơng cầm tay Trƣơng Thấp, khóc mà nói rằng:

- Tƣ Mã Sƣ coi trẫm nhƣ trẻ con, khinh các quan nhƣ cỏ rác, xã tắc nay mai tất mất về tay ngƣời ấy.

Nói đoạn khóc hu hu lên.

Lý Phong tâu rằng:

- Bệ hạ chớ lo, tôi tuy không có tài gì, nhƣng xin phụng minh chiếu của bệ hạ, tụ tập hào kiệt bốn phƣơng

để trừ giặc ấy.

Hạ Hầu Huyền tâu rằng:

- Anh tôi là Hạ Hầu Bá phải hàng Thục, là vì sợ anh em Tƣ Mã Sƣ mƣu hại. Nay bằng trừ xong giặc ấy, [email protected]

1148

anh tôi tất lại trở về. Tôi là thân thích nhà vua, có đâu dám ngồi yên để quân gian tặc loạn nƣớc, xin cùng

phụng chiếu đánh giặc.

Phƣơng nói:

- Trẫm chỉ lo đánh không nổi thôi!

Ba ngƣời cùng khóc mà tâu rằng:

- Chúng tôi xin đồng lòng đánh giặc, để báo ơn bệ hạ.

Tào Phƣơng liền cởi ra một cái khăn lau mồ hôi thêu long phƣợng, cắn đầu ngón tay, lấy huyết viết chiếu,

rồi đƣa cho Trƣơng Thấp, dặn rằng:

- Khi xƣa tổ trẫm là Võ Hoàng Đếgiết đƣợc bọn Đổng Thừa cũng chỉ vì việc họ làm không mật đấy thôi.

Các ngƣơi phải cẩn thận, chớ để tiết lộ ra ngoài.

Lý Phong nói:

- Sao bệ hạ lại dạy thế? Chúng tôi đâu có phải nhƣ bọn Đổng Thừa; mà Tƣ Mã Sƣ ví làm sao đƣợc với Võ

tổ! Xin bệ hạ chớ nghi.

Ba ngƣời từ từ trở ra, đến cạnh cửa Đông Hoa, vừa gặp Tƣ Mã Sƣ đeo gƣơm đi vào, quân hầu vài trăm

ngƣời cùng cầm đồ khí giới. Ba ngƣời đứng bên cạnh đƣờng.

Sƣ hỏi rằng:

- Ba ngƣời sao lui chầu trễ thế?

Phong nói:

- Thánh thƣợng ở nội đình xem sách, ba chúng tôi phải hầu giảng sách, cho nên về muộn.

Sƣ hỏi:

- Xem sách gì?

Phong nói:

- Xem sách Hạ Thƣơng Chu tam đại.

Sƣ hỏi:

- Vua xem sách ấy, hỏi đến việc gì?

Phong nói:

Thiên tử nói đến việc Y Doãn giúp nhà Thƣơng. Chu Công nhiếp chính nhà Chu. Chúng tôi tâu đại tƣớng

quân họ Tƣ Mã bây giờ, cũng tức nhƣ Y Doãn, Chu Công ngày xƣa vậy.

Sƣ tủm tỉm cƣời, nói rằng:

[email protected]

1149

- Các ngƣơi vì lẽ gì mà coi ta nhƣ Y Doãn, Chu Công; có chăng các ngƣơi chỉ coi ta nhƣ Vƣơng Mãng,

Đổng Trác mà thôi!

Ba ngƣời kêu rằng:

- Chúng tôi là môn hạ tƣờng công cả, có đâu dám thế?

Sƣ nổi giận, mắng rằng:

- Chúng bay còn nịnh hót gì! Khi nãy cùng với thiên tử ở trong mật thất, chúng bay khóc lóc những

chuyện gì thế?

Ba ngƣời nói:

- Thực là không có việc ấy!

Sƣ quát rằng:

- Ba chúng bay ngấn nƣớc mắt còn đỏ hoe lên thế kia, còn mở mồm chối cãi gì?

Hạ Hầu Huyền biết cơ mƣu lộ rồi, mới thét to lên mắng rằng:

- Chúng tao khóc là vì uy quyền mày lấn cả chúa, sắp mƣu việc thoán nghịch.

Sƣ giận lắm, quát võ sĩ bắt Hạ Hầu Huyền. Huyền vén tay áo, chạy lại đánh Tƣ Mã Sƣ, thì đã bị võ sĩ bắt

giữ lại. Sƣ sai khám trong mình mấy ngƣời, bắt đƣợc một mảnh khăn mặt thêu long phƣợng ở trong mình

Trƣơng Thấp, có chữ viết bằng máu. Tả hữu trình lên Tƣ Mã Sƣ. Sƣ trông ra thấy mật chiếu.

Chiếu rằng:

"Anh em Tƣ Mã Sƣ, cùng cầm quyền to, sắp mƣu việc thoán nghịch, nội là chiếu sắc làm ra, không do tự

trẫm cả. Quân binh tƣớng sĩ các bộ, nên cùng mang lòng trung nghĩa, trừ khử tặc thần, để cứu lấy xã tắ c.

Khi nào thành công, trẫm sẽ phong tƣớc trọng thƣởng cho".

Tƣ Mã Sƣ xem xong, hầm hầm nổi giận mà rằng:

- Chà! Thế ra chúng bây muốn hại anh em ta! Tội này không sao dung đƣợc.

Liền sai điệu ba ngƣời ra chợ, bắt tội chém ngang lƣng, và sai giết ba họ mấy ngƣời ấy. Ba ngƣời chửi

mắng không ngớt miệng. Khi ra đến chợ cửa Đông, ba ngƣời đã bị chúng vả gẫy hết răng, nhƣng vẫn lảm

nhảm chửi kỳ đến chết mới thôi.

Tƣ Mã Sƣ vào thẳng hậu cung. Bấy giờ Ngụy chủ đang ngồi với Trƣơng Hoàng hậu bàn việc ấy. Hoàng

hậu nói:

- Ở nội đình này tai mắt họ cũng nhiều, nếu việc lộ tất lụy đến thiếp.

Hai ngƣời đang nói chuyện, bỗng thấy Sƣ vào. Hoàng hậu giật mình. Sƣ lăm lăm cầm thanh gƣơm, bảo

với Ngụy chủ rằng:

- Cha tôi lập bệ hạ lên làm vua, công đức không kém gì Chu Công; tôi thờ bệ hạ cũng chẳng khác gì Y

Doãn. Nay làm ân nên oán, đổi công làm tội, bệ hạ lại muốn cùng với một hai đứa tiểu thần, mƣu hại anh [email protected]

1150

em tôi, là cớ làm sao?

Phƣơng nói:

- Trẫm có bụng gì đâu!

Sƣ thò tay vào trong tay áo lấy mảnh khăn tay quăng xuống đất nói rằng:

- Cái này ai làm ra đây?

Phƣơng hồn bay phách lạc, run cầm cập nói rằng:

- Việc đó là tự ngƣời ta ép trẫm, chớ trẫm đâu dám mang bụng ấy.

Sƣ nói:

- Vu càn cho đại thần làm phản, nên cho vào tội gì?

Phƣơng quỳ xuống kêu rằng:

- Trẫm thật là có tội, xin đại tƣớng quân thứ cho.

Sƣ nói:

- Bệ hạ, xin ngài hãy đứng dậy, phép nƣớc chƣa bỏ đƣợc.

Lại trỏ Trƣơng Hoàng hậu nói rằng:

- Đây là con gái Trƣơng Thấp đấy,

phải trừ đi mới đƣợc.

Phƣơng khóc ầm lên, xin tha cho Hoàng hậu. Sƣ không nghe, quát tả hữu bắt Trƣơng hậu đem ra cửa

Đông Hoa, lấy tấm lụa trắng thắt cổ cho chết.

Có thơ than rằng:

Nhớ khi Phục hậu bƣớc ra lầu,

Khóc lóc từ vua ruột xót đau,

Con cháu ai ngờ nay lại thế,

Lòng trời quả báo có sai đâu?

Hôm sau, Tƣ Mã Sƣ hội cả quần thần lại nói rằng:

- Nay chúa thƣợng hoang dâm vô đạo, ham mê nhà trò con hát, tin nghe lời dèm, lấp đƣờng hiền sĩ, tội lại

tệ hơn vua Xƣơng Ấp nhà Hán, xét ra không làm nổi đƣợc chúa thiên hạ. Ta xin theo lệ Y Doãn, Hoắc

Quang lập vua mới khác giữ xã tắc, để cho thiên hạ đƣợc yên. Việc ấy thế nào?

Chúng cùng thƣa rằng:

- Đại tƣớng quân làm việc Y, Hoắc, chính là hợp lẽ trời, thuận lòng ngƣời, còn ai dám trái mệnh nữa.

Tƣ Mã Sƣ mới cùng với các quan vào cung Vĩnh Ninh, tâu với bà Thái Hậu.

[email protected]

1151

Thái Hậu hỏi:

- Đại tƣớng quân muốn lập ngƣời nào lên làm vua?

Sƣ tâu rằng:

- Tôi coi có Bành thành vƣơng là Tào Cứ, thông minh nhân hiếu, nên lập làm chúa thiên hạ.

Thái Hậu nói:

- Bành thành vƣơng vào hàng chú lão thân này, nếu lập lên làm vua, thì thêm khó xử ra. Có Cao Quý

hƣơng công lên.

Chúng trông ra thì là chú Tƣ Mã Sƣ tên là Tƣ Mã Phu.

Sƣ bèn một mặt sai sứ ra Thành Nguyên, mời Cao Quý hƣơng công về. Một mặt mời Thái Hậu lên đền

thái cực, gọi Tào Phƣơng ra trách mắng rằng:

- Mày hoang dâm không có chừng nào, ham mê nhà trò con hát, phải nộp giả tỷ thụ, lại phong cho tƣớc

Tề vƣơng nhƣ trƣớc. Ngay hôm nay phải đi lập tức, nếu không vời đến thì không đƣợc vào chầu.

Tào Phƣơng khóc lạy Thái Hậu, nộp trả quốc bảo, ngồi xe khóc rầm rĩ đi ra. Các quan chỉ có vài ngƣời có

lòng trung nghĩa, ứa nƣớc mắt tiễn đƣa. Ngƣời sau có thơ rằng:

Tƣớng Hán Tào Mân chuyện thuở xƣa,

Coi Khinh quả phụ với cô nhi,

Bốn chục năm sau ai có biết,

Cô nhi quả phụ lại mắc lừa.

Nói về Cao Quý hƣơng công là Tào Mao, tự là Ngạn Sĩ, cháu vua Văn Đế, con Đông Hải Định vƣơng

Tào Lâm. Khi ấy Tƣ Mã Sƣ sai sứ đem sứ mệnh của Thái Hậu mời Mao đến, văn võ các quan bày đồ loan

giá ra ngoài cửa Nam Dịch đón rƣớc. Tào Mao vội vàng đáp lễ các quan.

Thái úy Vƣơng Túc nói rằng:

- Chúa thƣợng không nên đáp lễ.

Mao nói:

- Ta cũng là nhân thần, dám đâu chẳng đáp lễ!

Các quan rƣớc Tào Mao lên kiệu vào cung. Mao từ chối rằng:

- Chiếu mệnh Thái Hậu, chƣa biết việc gì, ta đâu dám ngồi kiệu đi vào.

Bèn đi bộ đến mãi thành đông đền Thái Cực. Tƣ Mã Chiêu ra đón vào, Mao lại thụp xuống đất, Chiêu vội

vàng đỡ đứng dậy, hỏi han ôn tồn, rồi đƣa vào ra mắt Thái Hậu.

Thái Hậu nói:

- Ta thấy ngƣơi khi nhỏ có tƣớng làm đế vƣơng, nay lên làm chúa thiên hạ. Cốt phải kính cẩn tiết kiệm, tỏ

[email protected]

1152

rõ nhân đức, chớ có để nhục đến tiên đế.

Tào Mao nhún nhƣờng hai ba lần. Sƣ sai các quan rƣớc Tào Mao lên đền Thái Cực, lập làm vua mới, cải

niên hiệu năm Gia Bình thứ sáu làm năm Chính Nguyên năm đầu; đại xá cho thiên hạ; ban cho đại tƣớng

quân Tƣ Mã Sƣ một lƣỡi việt vàng, vào triều không phải rảo bƣớc, tâu việc không phải xƣng tên, đƣợc

đeo gƣơm lên điện. Văn võ trăm quan cùng đƣợc phong thƣởng.

Tháng giêng, mùa xuân, năm Chính Nguyên thứ hai, có quân tế tác về báo rằng:

- Trấn đông tƣớng quân Vô Kỳ Kiệm và thứ sử Dƣơng Châu là Văn Khâm, vì việc thế chúa, cất quân kéo

lại đây.

Tƣ Mã Sƣ giật mình.

Ấy là:

Tôi Hán giúp vua từng khởi nghĩa,

Tƣớng Tào đánh giặc cụng hƣng sƣ,

Chƣa biết việc sau ra làm sao, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1153

HỒI 110

Văn Ương một ngự thoái quân hùng;

Bá Ước men sông phá giặc lớn

Lại nói tháng giêng Ngụy Chính Nguyên năm thứ hai Vô Kỳ Kiệm tên tự là Trọng Văn, ngƣời ở làng Văn

Hỷ, trấn Hà Đông, hiện đang làm trấn đông tƣớng quân, lĩnh quân mã ở Hoài Nam. Khi nghe tin Tƣ Mã

Sƣ tự chuyên làm việc phế lập, trong bụng căm tức lắm. Có ngƣời con cả Vô Kỳ Điện nói với cha rằng:

- Phụ thân làm quan tổng trấn một địa phƣơng. Tƣ Mã Sƣ chuyên quyền bỏ chúa, nhà nƣớc ngất nghểu

nhƣ trứng để đầu đẳng, sao lại ngồi yên một chỗ cho đành!

Kiệm nói:

- Con nói phải lắm!

Liền cho mời thứ sử Văn Khâm đến bàn bạc. Khâm nguyên cũng là khách môn hạ của Tào Sảng. Thấy

Kiệm mời, Khâm lập tức đến yết kiến. Kiệm mời vào nhà sau, trò chuyện một hồi, bỗng dƣng nƣớc mắt

ròng ròng.

Khâm hỏi cớ làm sao,

Kiệm nói:

- Tƣ Mã Sƣ chuyên quyền bỏ chúa, trời đất nghiêng ngửa, trách sao tôi trả thƣơng tâm.

Khâm nói:

- Đô đốc trấn thủ một phuơng, nếu bằng trọng nghĩa đánh giặc, tôi xin liều bỏ một thân, để giúp đỡ đô

đốc. Tôi có con thứ hai tên là Văn Thực, tự là A Ƣơng có sức khỏe muôn ngƣời, thƣờng vẫn muốn giết

anh em Tƣ Mã Sƣ, để báo thù cho Tào Sảng, nên sai hắn làm tiên phong.

Kiệm mừng lắm, tức thì rót rƣợu ăn thề. Hai ngƣời nói dối Thái Hậu có mật chiếu, hội cả quan binh tƣớng

sĩ lớn nhỏ vào trong thành Xuân Thọ, lập một đàn ở mé tây, mổ ngựa trắng uống máu ăn thề, nói phao lên

rằng Tƣ Mã Sƣ đại nghịch vô đạo, nay phụng mật chiếu của Thái Hậu sai cất Hoài Nam để đánh giặc.

Chúng đều bằng lòng xin theo. Kiệm mới dẫn sáu vạn quân ra đóng ở Hạng Thành. Văn Khâm thì dẫn hai

vạn quân đi lại vòng ngoài tiếp ứng các nơi. Kiệm đƣa hịch cho các quận, sai cất quân giúp đỡ.

Bấy giờ Tƣ Mã Sƣ có cái bƣớu bên mắt tả, thƣờng thƣờng đau ngứa khó chịu, sai quan thầy thuốc cắt đi

rịt thuốc vào, mấy bữa ở luôn trong phủ dƣỡng bệnh, chợt nghe tin Hoài Nam cáo cấp, Sƣ liền cho mời

thái úy Vƣơng Túc đến bàn bạc.

Túc nói:

- Khi xƣa Quan Vân Trƣờng uy thế lừng lẫy, Tôn Quyền sai Lã Mông đánh úp lấy Kinh Châu, chỉ có phủ

tuất các gia tƣớng sĩ mà quân Quan Công phải tan vỡ. Nay gia thuộc các tƣớng sĩ Hoài Nam ở cả Trung

Nguyên, nên kíp vỗ về yên ủi họ, lại mang quân ra chặn đƣờng về, thì quân giặc tất phải vỡ cả.

Sƣ nói:

- Lời ông phải lắm. Nhƣng ta mới cắt cái bƣớu mắt, không thể đi đƣợc; mà sai ngƣời khác đi, thì ta không

yên tâm,

làm thế nào?

Bấy giờ có trung thƣ thị lang là Chung Hội, đứng bên cạnh, tiến lên nói rằng: [email protected]

1154

- Quân Hoài Sở mạnh mẽ, sắc sảo lắm. Nếu sai ngƣời khác lĩnh quân đi, thƣờng hay bất lợi. Nếu sơ suất,

thì việc to hỏng mất.

Sƣ vùng đứng dậy nói rằng:

Phi ta đi không phá đƣợc giặc!

Bèn lƣu em là Tƣ Mã Chiêu ở lại giữ Lạc Dƣơng, coi xét triều chính. Sƣ ngồi một chiếc xe đệm lót êm ái,

gƣợng bệnh ra đánh mặt đông; sai trấn đông tƣớng quân là Gia Cát Đản tổng đốc quân mã ở Dự Châu, tự

bến An Phong sang lấy Thọ Xuân, lại sai chinh đông tƣớng quân Hồ Tuân lĩnh các đạo quân Thanh Châu,

ra lối Tiêu Tốáng, bịt đƣờng giặc về; cử thứ sử Kinh Châu kiêm giám quân là Vƣơng Cơ lĩnh quân tiền

bộ, trƣớc hết đến lấy đất Trấn Nam. Sƣ dẫn đại quân đóng ở Tƣơng Dƣơng, tụ văn võ lạ i bàn bạc.

Quan lộc huân là Trịnh Bao nói rằng:

- Vô Kỳ Kiệm giỏi mƣu mà không quyết đoán, Văn Khâm có khỏe mà trí kém khôn. Nay quân ta mới ra

đây, quân Giang Hoài thế còn đang mạnh, chƣa nên khinh địch vội; hãy lên thành cao hào sâu, để nén bớt

nhuệ khí của họ đi. Đó là mẹo hay của á phu ngày xƣa đấy.

Giám quân Vƣơng Cơ nói rằng:

- Không nên giữ! Xứ Hoài Nam làm phản, không phải tự quân dân mong loạn. Chỉ vì Vô Kỳ Kiệm bức

bách mà phải theo. Nếu quân ta đến đánh, tất tan ngay nhƣ ngói vỡ.

Sƣ nói:

- Ngƣơi nói phải lắm!

Bèn tiến quân lên đóng trên sông Ẩn Thủy, trung quân thì đóng tại cầu sông Ẩn.

Vƣơng Cơ nói rằng:

- Thành Nam Đốn đóng quân đƣợc; ta nên dẫn quân đến đó cho mau, nếu chậm thì Vô Kỳ Kiệm chiếm

mất.

Sƣ cho ngay Vƣơng Cơ dẫn tiền bộ đến thành Nam Đốn hạ trại.

Vô Kỳ Kiệm ở Hạng Thành, nghe tin Tƣ Mã Sƣ tự dẫn quân đến, hội các tƣớng bàn bạc.

Tiên phong là Cát Ƣng nói rằng:

- Đất Nam Đốn dựa núi men sông là chỗ đóng quân rất tốt. Nếu quân Ngụy chiếm trƣớc đƣợc, thì ta khó

lòng chống nổi, nên đến mà lấy cho mau.

Khi đang đi, có ngựa lƣu tin về báo rằng:

- Nam Đốn đã có quân mã hạ trại rồi.

Kiệm không tin, thân đến trƣớc quân đứng xem, quả nhiên thấy tinh kỳ rợp đất, doanh trại chỉnh tề. Kiệm

trở về trung quân, không nghĩ ra kế gì.

[email protected]

1155

Chợt lại có tiểu mã phi báo rằng:

- Tôn Tuấn bên Đông Ngô, cầm quân sang sông muốn úp Thọ Xuân.

Kiệm giật mình nói rằng:

- Nếu mất Thọ Xuân, thì ta về đâu bây giờ?

Đêm hôm ấy, Kiệm rút quân về Hạng Thành.

Tƣ Mã Sƣ thấy Vô Kỳ Kiệm rút lui, hội các quan lại bàn bạc.

Thƣợng thƣ Phó Hô nói rằng:

- Vô Kỳ Kiệm có ý lo quân Ngô cƣớp mất Thọ Xuân, cho nên rút quân về Hạng Thành, chia binh ra giữ.

Tƣớng quân nên một mặt đến lấy thành Lạc Gia, một mặt lấy Hạng Thành, một mặt lấy Thọ Xuân. Nhƣ

thế thì quân Hoài Nam tất phải lui cả. Thứ sử Duyện Châu là Đặng Ngải lắm mƣu nhiều trí nên cho lĩnh

binh đến lấy Gia Lạc, ta lại cho đại binh đến tiếp ứng, thì phá giặc không khó gì nữa.

Sƣ nghe lời, sai sứ cầm hịch ra sai Đặng Ngải cất quân Duyện Châu, đến phá thành Lạc Gia. Sƣ cũng dẫn

quân đến đấy phối hợp.

Vô Kỳ Kiệm ở Hạng Thành, lo quân giặc đến đánh thành Lạc Dƣơng, bèn mời Văn Khâm vào trại bàn

bạc.

Khâm nói:

- Đô đốc chớ lo. Tôi xin cùng với con tôi là Văn Ƣơng, chỉ năm nghìn quân, quyết giữ đƣợc thành Lạc

Gia vững vàng.

Kiệm mừng lắm, sai cha con Văn Khâm dẫn năm nghìn quân ra Lạc Gia. Văn Khâm lĩnh mệnh kéo quân

đi.

Tiền quân báo rằng:

- Mé tây thành Lạc Gia, ƣớc chừng có hơn một vạn quân Ngụy. Trong đám trung quân có mao trắng việt

vàng, lọng đen phớn đỏ, trong hổ tƣớng dựng lá cờ vóc thêu một chữ Soái, đấy tất là Tƣ Mã Sƣ. Hiện họ

đang lập trại chƣa xong.

Bấy giờ Văn Ƣơng đeo một thanh quất đứng cạnh cha, nghe tin ấy, Ƣơng nói với cha rằng:

- Nhân lúc doanh trại của nó chƣa xong, nên chia quân làm hai đƣờng đánh luôn, chắc là đƣợc.

Khâm hỏi:

- Lúc nào nên đi?

Ƣơng nói:

- Chiều tối hôm nay, phụ thân dẫn hai nghìn rƣỡi quân từ mé thành nam đánh đến, con dẫn hai nghìn rƣỡi

quân từ mé các thành bắc đánh lại, vào canh ba hội nhau ở trại Ngụy.

[email protected]

1156

Khâm nghe

lời. Chiều hôm ấy, Khâm chia quân làm hai mặt kéo đi. Văn Ƣơng bấy giờ mới mƣời tám

tuổi, mình dài tám thƣớc, nai nịt gọn ghẽ, lƣng đeo một thanh quất đồng, tay cầm ngọn giáo, cƣỡi ngựa

đến trại Ngụy.

Đêm hôm ấy, Tƣ Mã Sƣ dẫn quân đến Lạc Gia, lập doanh

trại, đợi quân Đặng Ngải chƣa thấy đến. Sƣ

nhân mới cắt cái bƣớu trên mắt, đau đớn không chịu đƣợc, phải nằm trong trƣớng, sai vài trăm giáp sĩ, hộ

vệ quanh mình. Vào độ canh ba, bỗng nhiên thấy trong trại nổi reo, ngƣời ngựa xốn xáo. Sƣ kíp cho

ngƣời hỏi xem việc gì, thì quân báo có một toán quân tự mé bắc trại chém hàng rào kéo quân vào, đại

tƣớng quân đi đầu khỏe mạnh, không ai đƣơng nổi.

Sƣ kinh hãi quá chừng, lòng nóng nhƣ lửa đốt, con ngƣơi từ trong cái bƣớu bật nổ ra ngoài, máu chảy tóe

ra khắp đất, đau nhức không thể nào chịu đƣợc. Nhƣng sợ nôn nao lòng quân, Sƣ phải trùm khăn lên đầu,

cắn răng mà chịu.

Quân mã Văn Ƣơng kéo vào trong trại, xông pha tả hữu, không ai dám chống lại. Có ai ra đánh, nếu

không bị giáo đâm chết thì quất đánh ngã, không ngƣời nào đƣơng nổi. Ƣơng mong mỏi cha đến làm nội

ứng, nhƣng mãi không thấy. Mấy phen đánh vào trung quân cùng bị cung bắn lộn trở ra. Ƣơng đánh mãi

đến lúc trời gần sáng, mới thấy trống đánh còi rúc rầm rĩ, tự mặt bắc kéo đến.

Ƣơng ngoảnh lại bảo tả hữu rằng:

- Phụ thân ta không từ mặt nam đánh lại, lại từ mặt bắc đánh đến cớ làm sao?

Ƣơng thúc ngựa ra ngoài trông xem, thì thấy một toán quân xồng xộc lƣớt đến, nhanh nhƣ gió bay. Tƣớng

đi đầu té ra là Đặng Ngải.

Ngải cầm ngang lƣỡi đao, thúc ngựa xông vào quát to lên rằng:

- Phản tặc chớ chạy!

Ƣơng nổi giận, đƣa giáo ra đánh nhau. Hai bên giao chiến năm chục hiệp, chƣa phân thắng phụ, thì quân

Ngụy đã kéo ùa cả vào, vây bọc trƣớc sau mà đánh. Thủ hạ của Văn Ƣơng chạy trốn sạch, Ƣơng chỉ còn

trơ một mình một ngựa, đánh rẽ đôi đám quân Ngụy, chạy về phía nam. Tƣớng Ngụy hơn trăm viên hăm

hở đuổi theo. Đuổi mải đến cầu Gia Lạc, dần dần kịp. Ƣơng quay ngựa lại quát to một tiếng, xông thẳng

vào trong đám tƣớng Ngụy, vung quất đánh lộn bậy một lúc. Tƣớng Ngụy nhao nhao ngã ngựa, còn ngƣời

nào phải rút lui cả. Ƣơng buông lỏng cƣơng ngựa, lững thững lại đi.

Tƣớng Ngụy tụ lại một chỗ, bàn với nhau rằng:

- Chúng ta lại góp sức mà đuổi, xem ngƣời này có thể đánh đổ đƣợc chúng ta nữa không?

Bởi vậy các tƣớng Ngụy lại xô đến đuổi.

Ƣơng nổi giận bừng bừng nói rằng:

- Đàn chuột kia! Sao không biết tiếc thân thể?

Ƣơng lại cầm quất quay ngựa lại xông vào trong đám tƣớng Ngụy, quất chết vài ngƣời, rồi quay ngựa đi

thƣ thả. Tƣớng Ngụy đuổi luôn bốn năm phen, đều bị Văn Ƣơng đánh lui lại.

[email protected]

1157

Có thơ khen rằng:

Tràng Bản khi xƣa cự giặc Tào.

Tử Long nổi tiếng bực anh hào.

Một roi đánh đổ hơn trăm tƣớng.

Gân sức Văn Ƣơng mới lạ sao!

Văn Khâm bị phải đƣờng núi quanh co, đi lạc vào trong hang mất một nửa đêm, khi tìm đƣợc lối ra, thì

trời đã sáng, Khâm không thấy quân mã của Văn Ƣơng đâu, chỉ thấy quân Ngụy đã thắng trận rồi. Bởi

thế, Khâm không dám đánh nhau, phải rút quân về. Quân Ngụy thừa thế đuổi đánh, Văn Khâm dẫn quân

chạy về thành Thọ Xuân.

Đây nói điện trung hiệu úy nƣớc Ngụy là Doãn Đại Mục nguyên là ngƣời tâm phúc với Tào Sảng; vì Sảng

bị Tƣ Mã Ý giết, Đại Mục mới thờ Tƣ Mã Sƣ; Đại Mục thƣờng vẫn có bụng báo thù cho Sảng, và lại chơi

thân với Văn Khâm. Nay thấy Tƣ Mã Sƣ bậc nổ con ngƣơi, đứng ngồi không yên, Đại Mục có ý muốn

nhân dịp ra bảo Văn Khâm ở lại để đồ Tƣ Mã Sƣ, mới vào nói với Tƣ Mã Sƣ rằng:

- Văn Khâm vốn không có bụng làm phản, vì bị Vô Kỳ Kiệm bức bách mới đến nỗi thế. Tôi xin ra dụ, tất

nhiên y lại hàng.

Sƣ cho đi dụ, Đại Mục mặc áo giáp, đội mũ, cƣỡi ngựa chạy theo Văn Khâm, gọi to lên rằng:

- Văn thứ sử có thấy Doãn Đại Mục không?

Khâm ngoảnh đầu lại trông, Đại Mục cởi mũ để trên yên ngựa, cầm roi trỏ sang bảo rằng:

- Văn thứ sử sao không hãy chịu khó ở lại đây vài ngày?

Đại Mục nói câu ấy vì biết rằng Tƣ Mã Sƣ sắp chết, có ý muốn bảo Văn Khâm ở lại mà đánh. Khâm

không hiểu ý, tƣởng là đến dụ mình, mới quát to mắng lại, định giƣơng cung bắn ra, Đại Mục không sao

nói đƣợc, khóc rầm lên rồi trở về.

Văn Khâm thu quân về Thọ Xuân, thì đã bị Gia Cát Đản dẫn quân lấy mất thành rồi; toan trở về Hạng

Thành, lại bị Hồ Tuân, Vƣơng Cơ, Đặng Ngải ba mặt dồn lại đánh, Khâm thấy thế nguy lắm, mới sang

hàng Tôn Tuấn ở Đông Ngô.

Vô Kỳ Kiệm ở trong Hạng Thành, nghe tin Thọ Xuân đã mất, Văn Khâm lại bại trận, mà quân mã ba mặt

kéo đến nơi rồi, Kiệm mang hết cả quân trong thành ra đánh vừa gặp quân Đặng Ngải đến. Kiệm sai Cát

Ung ra ngựa giao chiến với Đặng Ngải, chƣa đƣợc một hiệp Ung đã bị Ngải chém chết. Rồi Ngải dẫn

quân đánh tốc vào trận. Vô Kỳ Kiệm cố chết chống lại Hồ Tuân, Vƣơng Cơ lại dẫn binh áp đến đánh,

Kiệm giữ không nổi, dẫn hơn chục kỵ mã tháo đƣờng chạy. Đến dƣới thành Thận Huyện, quan huyện ở

đấy là Tống Bạch mở cửa thành tiếp vào, mở tiệc khoan đãi. Kiệm say quá, Bạch sai ngƣời giết chết, rồi

đem đầu đến nộp quân Ngụy.

Từ đó Hoài Nam lại bình định cả.

Tƣ Mã Sƣ đau mắt mãi không bớt, bèn gọi Gia Cát Đản vào trƣớng, ban cho ấn thụ, gia phong làm chinh

đông đại tƣớng quân, đô đốc cả quân mã các mặt Dƣơng Châu. Sƣ thì rút quân về Hứa Xƣơng.

Tƣ Mã Sƣ mỗi đêm lại mơ thấy Lý Phong, Trƣơng Thấp, Hạ Hầu Huyền đứng ở trƣớc giƣờng mình.

Tâm thần hoảng hốt, Sƣ thấy mình không sống đƣợc bao lâu, bèn sai ngƣời về Lạc Dƣơng gọi em là Tƣ

Mã Chiêu đến. Chiêu đến nơi, khóc lạy ở dƣới giƣờng.

[email protected]

1158

Sƣ trối trăng lại rằng:

- Nay quyền ta nặng quá, dẫu muốn cởi ra cho nhẹ mình, cũng không đƣợc nữa. Em nối nghiệp anh, phàm

việc gì lớn, chớ coi thƣờng phó thác cho ai mà vạ to đến cả họ đấy.

Nói đoạn, giao ấn tín cho em, nƣớc mắt giàn ra đầy mặt. Chiêu muốn hỏi một câu nữa, thì Sƣ chỉ kêu to

đƣợc một tiếng rồi bật nổ một con ngƣơi nữa mà chết. Bấy giờ là tháng hai, năm Chính Nguyên thứ hai.

Tƣ Mã Chiêu phát tang, tâu về Ngụy chủ Tào Mao. Mao sai sứ mang chiếu đến chùa Hứa Xƣơng, sai Tƣ

Mã Chiêu tạm đóng quân mã ở lại Hứa Xƣơng, đề phòng Đông Ngô vào cƣớp.

Chiêu trong bụng ngần ngại, chƣa biết nghĩ thế nào.

Chung Hội nói:

- Đại tƣớng quân mới mất, nhân tâm chƣa yên, nếu lƣu lại ở đây,

vạn nhất trong triều có biến, thì hối làm

sao cho kịp?

Chiêu nghe lời, lập tức cất quân về đóng mé nam sông Lạc Thủy.

Tào Mao nghe tin giật mình.

Thái úy Vƣơng Thúc tâu rằng:

- Tƣ Mã Chiêu đã kế nghiệp anh, giữ quyền lớn. Bệ hạ nên phong tƣớc cho yên bụng hắn.

Mai sau Vƣơng Thúc cầm chiếu ra phong cho Tƣ Mã Chiêu làm đại tƣớng quân, xét việc thƣợng thƣ.

Chiêu vào chầu tạ ân. Từ đó công việc lớn nhỏ trong ngoài, lại về tay Tƣ Mã Chiêu.

Quân tế tác bên Thục dò đƣợc tin ấy, báo về Thành Đô Khƣơng Duy vào tâu với hậu chủ rằng:

Tƣ Mã Sƣ mới chết, Tƣ Mã Chiêu vừa lên cầm quyền to, không dám rời khỏi đất Lạc Dƣơng. Vậy tôi xin

nhân dịp này đánh Ngụy để đem lại Trung Nguyên.

Hậu chủ cho Khƣơng Duy cất quân sang đánh Ngụy, Duy phụng mệnh Hán Trung, chỉnh đốn quân mã để

đi. Chinh tây đại tƣớng quân Trƣơng Dực can rằng:

- Đất Thục nhỏ hẹp, tiền lƣơng ít ỏi, không nên đi đánh xa mãi. Chi bằng yên phận giữ nơi hiểm yếu

thƣơng quân yêu dân, đó là kế giữ nƣớc đấy.

Duy nói:

- Không phải lẽ thế! Ngày xƣa thừa tƣớng chƣa ra khỏi lều tranh, đã biết thiên hạ chia ba rồi, thế mà còn

sáu lần ra Kỳ Sơn để đồ lấy Trung Nguyên; chẳng may nửa đƣờng ngài mất sớm, đến nỗi công nghiệp

không thành. Nay ta chịu di mệnh của thừa tƣớng, nên phải hết lòng báo nƣớc, để nối cái chí của ngài, dù

chết cũng không oán hận gì. Nay nƣớc Ngụy có chỗ sơ hở, không nhân dịp này mà đánh, còn đợi bao

giờ?

Hạ Hầu Bá nói: [email protected]

1159

- Tƣớng quân nói chí phải! Nay nên cho quân khinh kỵ ra trƣớc xứ Bào Hãn. Nếu lấy đƣợc Thao Tây,

Nam An thì các quận định đƣợc cả.

Trƣơng Dực nói:

- Trƣớc kia đánh không đƣợc phải trở về, là bởi ra quân chậm quá. Binh pháp có nói: "Đánh nơi không

phòng bị, ra chỗ bất tình cờ". Nay bằng hỏa tốc tiến binh, khiến cho quân Ngụy không kịp đề phòng, thì

mới có thể thắng đƣợc.

Bởi thế, Khƣơng Duy dẫn quân kéo ra đƣờng Bào Hãn. Khi quân đến Thao Thủy, quân trấn giữ biên

cƣơng báo rằng: Thứ sử Ung Châu là Vƣơng Kinh, phó tƣớng quân Trần Thái cất bảy vạn mã bộ đến

chống nhau với quân Thục.

Khƣơng Duy gọi Trƣơng Dực, Hạ Hầu Bá vào dặn dò mẹo mực, cho hai tƣớng kéo quân đi; rồi tự dẫn đại

quân dựa lƣng vào sông Thao Thủy dàn trận.

Vƣơng Kinh dẫn vài viên nha tƣớng ra trƣớc cửa trận hỏi rằng:

- Ngụy với Ngô, Thục, đã thành ra thế chân vạc rồi, ngƣơi còn luôn luôn vào ăn cƣớp, là cớ làm sao?

Duy đáp:

- Tƣ Mã Sƣ bỗng dƣng dám bỏ chúa, nƣớc láng giềng còn đến hỏi tội, huống chi lại là nƣớc thù địch xƣa

nay!

Kinh ngoảnh mặt lại bảo với bốn tƣớng là Trƣơng Minh, Hoa Vĩnh, Lƣu Đạt, Chu Phƣơng rằng:

- Quân Thục dựa lƣng bờ sông dàn trận, nếu thua thì tất lăn cả xuống sông mà chết. Khƣơng Duy khỏe

lắm, bốn các ngƣơi nên kéo cả ra mà đánh. Quân kia nếu bằng lui một chút, thì nên đánh dấn vào.

Bốn tƣớng chia làm hai bên kéo ra đánh Khƣơng Duy. Duy đánh qua vài hiệp, quay ngựa chạy về bản

trận.Vƣơng Kinh thúc quân mã kéo ùa đến cả. Duy dẫn binh chạy về Thao Tây. Khi gần đến bờ sông,

Duy kêu to lên rằng:

- Việc đã kíp rồi, các tƣớng sao không cố sức mà đánh?

Các tƣớng nhất tề hăng sức đánh quay trở lại. Quân Ngụy đƣơng không nổi. Trƣơng Dực, Hạ Hầu Bá lẻn

ra mé sau đánh ập đến, vây bọc cả quân Ngụy vào giữa trận. Duy hăng hái đánh giết, xông xáo ngƣợc

xuôi. Quân Ngụy hoảng loạn xéo lên nhau, lăn xuống sông chết rất nhiều, lại bị quân Thục chém trên một

vạn, thây nằm ngổn ngang vài dặm.

Vƣơng Kinh dẫn hơn trăm kỵ quân hết sức đánh ra, chạy về thành Địch Đạo, đóng cửa giữ vững không

dám ra nữa.

Khƣơng Duy đƣợc to, khao quân đâu đấy, muốn tiến binh đến đánh thành Địch Đạo.

Trƣơng Dực can rằng:

- Công trạng tƣớng quân đã thành rồi, uy danh lừng lẫy, cũng nên thôi đi. Nay bằng lại tiến binh, phỏng

có điều gì nhƣ bất ý, thì lại hóa ra vẽ rắn thêm chân mất.

[email protected]

1160

Duy nói:

- Trƣớc kia thua trận ta còn muốn tiến lên tung hoành Trung Nguyên, huống chi một trận đánh ở Thao

Thủy, quân Ngụy mất vía. Ta đồ thành Địch Đạo chớp mắt là lấy xong, ngƣơi chớ nên ngã lòng làm vậy.

Trƣơng Dực khuyên can hai ba lần. Duy nhất định không nghe, cứ dẫn quân đến hạ thành Địch Đạo.

Chinh tây tƣớng quân ở Ung Châu là Trần Thái sắp muốn cất quân đến báo thù cho Vƣơng Kinh, chợt có

thái sử Duyện Châu là Đặng Ngải dẫn quân đến. Trần Thái ra tiếp vào. Thi lễ đâu đấy, Ngải nói:

- Nay tôi phục mệnh đại tƣớng quân, lại đây giúp tƣớng quân phá giặc.

Trần Thái hỏi kế phá giặc, Ngải nói:

- Trận đƣợc ở Thao Thủy, nếu Khƣơng Duy triệu ngƣời Khƣơng đến, sang mặt đông tranh xứ Quan Lũng,

truyền hịch ra bốn quận, thì quân ta rầy to. Nay y không nghĩ đến thế, muốn đồ thành Địch Đạo. Thành

này tƣờng gạch kiên cố khó lòng phá đổ, đánh chỉ nhọc sức mà thôi. Nay ta dàn quân ở núi Hạng Lĩnh,

rồi sẽ tiến binh lên đánh, thì tất phá đƣợc quân Thục.

Thái nói:

- Ông bàn thế mới thực là diệu kế!

Bèn chia hai chục đội quân, mỗi đội năm chục ngƣời, đem các đồ tinh kỳ, còi trống, đồ đốt lửa, ngày nấp

đêm đi, ra mé đông nam thành Địch Đạo, tìm nơi hang hẻm núi sâu mai phục, đợi khi quân Thục đến

ngày thì đánh trống thổi còi, đêm thì đốt lửa nổ pháo cho quân Thục phải kinh mà chạy. Thái sai khiến

đâu vào đấy, chỉ đợi quân Thục đến. Trần Thái, Đặng Ngải mỗi ngƣời dẫn hai vạn quân tiến lên sau.

Nói về Khƣơng Duy ở thành Địch Đạo, sai quân bổ vây tám mặt, đánh luôn mấy hôm không đổ. Duy

trong bụng buồn rầu, chƣa nghĩ đƣợc kế gì. Chiều tối hôm ấy, chợt có ngựa lƣu tinh chạy về bốn năm lần

báo rằng:

- Có hai mặt quân kéo đến, trên cờ hiệu một mặt đề là chinh tây tƣớng quân Trần Thái, một mặt đề là

Duyện Châu thứ sử Đặng Ngải.

- Duy giật mình mời Hạ Hầu Bá vào bàn bạc.

Bá nói:

- Trƣớc tôi đã nói với tƣớng quân rằng Đặng Ngải từ thuở nhỏ đã giỏi binh pháp, tinh địa lý, nay hắn lĩnh

binh đến đây, thực là tay kình địch.

Duy nói:

- Quân kia từ xa mới đến, không nên để cho họ lập trại vững vàng, phải đánh ngay đi.

Bèn để Trƣơng Dực ở lại đánh thành, sai Hạ Hầu Bá dẫn quân ra đánh Trần Thái. Duy tự dẫn quân ra đón

Đặng Ngải.

Duy dẫn quân đi đƣợc năm dặm, bỗng ở mé đông nam có một tiếng pháo nổ, rồi thấy còi trống vang đất,

lửa sáng rực trời. Duy quất ngựa ra xem sao, thì thấy chung quanh toàn cờ hiệu nƣớc Ngụy.

[email protected]

1161

Duy giật mình nói rằng:

- Ta chúng kế Đặng Ngải rồi!

Liền truyền lệnh cho Hạ Hầu Bá, Trƣơng Dực phải bỏ Địch Đạo mà lui về. Bởi thế quân Thục rút cả về

Hán Trung. Duy tự dẫn quân đoạn hậu. Nghe thấy trống đánh sau lƣng trống đánh cấp quá, Duy vội vàng

rút hết quân về cửa Kiếm Các. Khi về tới nơi, mới biết rằng hơn hai chục chỗ đánh trống đốt lửa, toàn là

làm giả thanh thế, kỳ thực không có quân đuổi theo.

Duy thu quân đóng ở Chung Đê.

Hậu chủ nhân Khƣơng Duy có công thắng trận Thao Tây, bèn giáng chiếu phong cho Duy làm đại tƣớng

quân. Duy chịu chức, dâng biểu tạ ân đâu đấy, lại bàn bạc việc cất quân sang đánh Ngụy.

Đó là:

Thành công lọ phải thêm chân rắn,

Đánh giặc còn mong gắng sức hùm.

Chƣa biết phen này đánh Ngụy đƣợc thua thế nào, sẽ xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1162

HỒI 111

Đặng Sĩ Tái mẹo phá Khương Bá Ước;

Gia Cát Đản khởi nghĩa đánh Tư Mã Chiêu

Khƣơng Duy rút quân về đóng ở Chung Đê. Quân Ngụy đóng ở ngoài thành Địch Đạo, Vƣơng Kinh ra

tiếp Trần Thái, Đặng Ngải vào, tạ ơn đánh giải vây, mở yến tiệc khoản đãi, khao thƣởng ba quân.

Trần Thái đem công Đặng Ngải, dâng sớ về tấu với Ngụy chủ Tào Mao. Mao phong cho Ngải làm An tây

tƣớng quân, ban cờ tiết, lĩnh chức hộ Đông Khƣơng hiệu úy, cùng với Trần Thái đóng binh ở các xứ Ung

Châu và Lƣơng Châu.

Đặng Ngải dâng biểu tạ ơn. Trần Thái mở tiệc mừng Đặng Ngải rồi nói:

- Khƣơng Duy phải trốn về đêm, sức lực đã kiệt, hẳn không dám ra nữa.

Ngải cƣời, nói:

- Ta đoán quân Thục có năm

lẽ lại ra.

Thái hỏi năm lẽ gì, Ngải nói:

Quân Thục dẫu rút lui nhƣng vẫn đứng trên thế thừa thắng, quân ta kỳ thực vẫn là thua, lẽ ấy nên ra là

một. Quân Thục toàn là quân của Khổng Minh luyện tập đã tinh thông rồi, dễ dàng sai khiến, còn tƣớng

của ta thì đổi luôn, quân lại rèn dạy chƣa kỹ, lẽ ấy nên ra là hai. Quân Thục đi thuyền, quân ta đi bộ, nhàn

hạ vất vả khác nhau, lẽ ấy nên ra là ba. Địch Đạo, Lũng Tây, Nam An, Kỳ Sơn, bốn xứ ấy, cùng là đất

chiến thủ. Quân Thục hoặc dƣơng đông kích tây, hoặc trỏ nam đánh bắc; quân ta phải chia ra giữ các mặt,

quân Thục thì hợp lại một đƣờng kéo đến, lấy sức hợp nhất mà đƣơng với sức chia tƣ của ta; lẽ ấy nên ra

là bốn. Quân Thục ra mặt Nam An, Lũng Tây, thì có sẵn thóc gạo ngƣời Khƣơng mà ăn, ra mặt Kỳ Sơn,

lại sẵn có lúa chiêm vừa chín; lẽ ấy nên ra là năm.

Trần Thái chịu là phải nói:

- Ông liệu giặc nhƣ thần, lo gì quân Thục nữa?

Bởi thế Đặng Ngải cùng với Trần Thái, kết làm anh em không kể tuổi.

Đặng Ngải ngày ngày thao luyện quân các xứ Ung Lƣơng, lại lập dinh trại ở các cửa ải, đề phòng sự bất

trắc.

Khƣơng Duy ở Chung Đê mở tiệc to, hội cả các tƣớng, bàn việc sang đánh Ngụy.

Lệnh sử là Phàn Kiến can rằng:

- Tƣớng quân mấy phen ra quân chƣa đƣợc thành công; mới rồi đánh đƣợc trận Thao Tây, Ngƣời Ngụy

đã phục uy danh của tƣớng quân rồi, việc gì còn lại ra nữa? Vạn nhất xảy điều bất lợi, thì công trƣớc mất

phí cả.

Duy nói:

- Các ngƣơi chỉ biết nƣớc Ngụy đất rộng nhiều ngƣời, khó lòng lấy đƣợc. Nhƣng không biết ta đánh Ngụy

có năm lẽ thắng.

[email protected]

1163

Các tƣớng hỏi tại sao, Duy đáp rằng:

- Ta đánh một trận Thao Tây, đè bẹp hết nhuệ khí của quân Ngụy. Quân ta rút về không tổn hại chút nào,

nay bằng tiến binh sang có cơ đánh đƣợc, là một lẽ. Quân ta đi thuyền, không vất vả gì, quân kia đi bộ

mệt nhọc; đó là hai lẽ. Quân ta rèn tập đã lâu, quân kia chẳng qua là ô hợp, không có phép tắc gì, đó là ba

lẽ. Quân ta ra Kỳ Sơn có sẵn thóc chiêm của giặc, đó là bốn lẽ. Quân kia chia ra giữ các mặt, sức lực cản

mất; quân ta hợp nhất kéo đến, quân kia cứu sao cho kịp; đó là năm lẽ. Không nhân dịp này đánh Ngụy,

còn đợi đến bao giờ?

Hạ Hầu Bá nói:

- Đặng Ngải tuy còn ít tuổi, nhƣng cơ mƣu sâu sắc. Nay y đƣợc phong chức An tây tƣớng quân, tất đã

phòng bị các xứ cả rồi, không nhƣ ngày trƣớc nữa đâu.

Duy lớn tiếng mắng rằng:

- Ta sợ gì hắn! Các ông đừng tâng bốc nhuệ khí của ngƣời ta mà làm nhục oai phong của mình! Ý ta đã

quyết rồi, ta hãy đánh lấy Lũng Tây trƣớc.

Chúng không ai dám can nữa. Duy tự dẫn quân đi trƣớc, sai các tƣớng kéo theo sau. Quân Thục bỏ Chung

Đê tiến ra Kỳ Sơn.

Tiễu mã về báo rằng:

- Quân Ngụy đã lập chín ngọn trại ở núi Kỳ Sơn rồi.

Duy không tin, dẫn vài tên quân lên núi cao xem. Quả nhiên thấy ở trên núi có chín ngọn trại, mỗi dãy dài

nhƣ hình con rắn, trƣớc sau nhìn ngó lẫn nhau.

Duy ngoảnh lại bảo tả hữu rằng:

- Hạ Hầu Bá nói quả nhƣ thế thực! Trại này hình thế hay lắm, chỉ thấy ta và Gia Cát thừa tƣớng mới lập

đƣợc. Nay Đặng Ngải cũng lập nổi, thật không kém thầy ta mấy nổi!

Bèn trở về trại bảo với các tƣớng rằng:

- Ngƣời Ngụy đã có phòng bị, biết rằng ta kéo đến. Ta chắc Đặng Ngải tất cũng ở đấy. Các ngƣơi nên

mang cờ hiệu của ta, cắm trại ở ngay giữa hang này. Mỗi ngày cho hơn trăm kỵ ra tiễu, mỗi lần ra phải

đổi một sắc cờ áo, xanh, đỏ, vàng, trắng, và cờ ngũ phƣơng, cứ lần lƣợt mà thay. Ta cầm đại binh lẻn ra

đƣờng Đổng Đình đến tắt lấy Nam An.

Liền sai Bào Tố đóng ở của hang núi Kỳ Sơn. Duy mang đại quân kéo sang quận Nam An.

Đặng Ngải biết quân Thục tất ra Kỳ Sơn, đã cùng với Trần Thái hạ trại giữ gìn. Nay thấy quân Thục mấy

không đến khiêu chiến, mà trong một ngày năm phen tiễu mã ra trại, hoặc mƣời dặm, hoặc mƣời lăm dặm

trở về.

Ngải đứng trên cao ngắm nghía một hồi, rồi về trƣớc nói với Trần Thái rằng:

- Khƣơng Duy chắc không ở trong đám này, tất lẻn ra Đổng Đình chụp lấy Nam An. Quân tiễ u mã ra trại,

chỉ có mấy đứa thay đổi cờ áo ra vào đấy thôi; ngựa đi ra dáng mỏi mệt cả, chủ tƣớng tất không phải là

tay giỏi. Trần tƣớng quân nên dẫn quân đến mà đánh, tất phá đƣợc trại ấy. Phá xong trại, tƣớng quân dẫn [email protected]

1164

quân ra đƣờng Đổng Đình, để chặn đƣờng về của Khƣơng Duy. Tôi dẫn quân đi trƣớc đến cứu Nam An,

chiếm lấy núi Võ Thành. Nếu đƣợc ngọn núi ấy, Khƣơng Duy tất lại xoay ra lấy thành Thƣợng Nhai. Ở

Thƣợng Nhai có một cái hang gọi là Đoạn Cốc, đất hẹp núi hiểm, vừa hay đƣợc chỗ mai phục rất tốt.

Tôi

phục sẵn hai toán quân ở đấy, đợi Khƣơng Duy đến núi Võ Thành, đổ ra đánh chắc phá đƣợc.

Thái nói:

- Tôi giữ Lũng Tây hai ba mƣơi năm nay, cũng không biết tƣờng địa lý nhƣ thế. Ông thật là ngƣời tính kế

nhƣ thần! Ông nên đi ngay cho, để tôi đánh trại này.

Đặng Ngải dẫn quân sớm khuya gấp đƣờng kéo đi, đến tắt núi Võ Thành hạ trại. Bấy giờ quân Thục vẫn

chƣa đến nơi. Ngải sai con là Đặng Trung và tƣớng tiền hiệu úy là Sƣ Toản, mỗi ngƣời dẫn năm ngàn

quân phục sẵn trong hang Đoạn Cốc, dặn dò mẹo mặt cho đi.

Hai ngƣời lĩnh kế đi luôn. Ngải sai ngả cờ im trống để đợi quân Thục đến.

Khƣơng Duy noi theo con đƣờng Đổng Đình, kéo đến Nam An. Đến trƣớc núi Võ Thành, Duy bảo với

Hạ Hầu Bá rằng:

- Gần quân Nam An có núi Võ Thành, nếu chiếm trƣớc đƣợc núi ấy, thì có thể đoạn đƣợc Nam An.

Nhƣng chỉ ngại Đặng Ngải đa mƣu, tất có phòng bị trƣớc.

Còn đang ngần ngại, bỗng nhiên trên núi nổ pháo hiệu, rồi tiếng hò reo ầm ầm, còi trống vang động, tinh

kỳ bay ra phấp phới, Ngụy quân đứng đặc nhƣ kiến. Giữa đám đông có một lá cờ vàng to, đề tên Đặng

Ngải. Quân Thục thấy vậy kinh hãi quá chừng. Quân Ngụy ở trên núi chia làm mấy ngả đổ xuống, thế

mạnh không sao đƣơng nổi. Cánh tiên quân của Thục thua to. Khƣơng Duy thúc trung quân đến cứu,

quân Ngụy lại rút lên cả trên núi. Duy đến thẳng dƣới chân núi, thách Đặng Ngải xuống đánh, quân Ngụy

nhất định không ai xuống. Duy sai quân sĩ chửi mắng sỉ nhục, mãi đến chiều tối. Duy vừa sắp thu quân

về, thì trên núi lại đánh trống thổi còi, mà vẫn không thấy quân Ngụy xuống. Duy muố n đánh thốc lên,

nhƣng đá đạn từ trên ném xuống, không sao lên đƣợc. Duy chầu trực mãi đến canh ba, toan trở về thì trên

núi còi trống lại vang động. Duy rút quân xuống mé dƣới, sai quân khiêng vận đá gỗ, muốn cắm trại giữ

nhau. Bấy giờ quân Ngụy mới ầm ầm kéo đến. Quân Thục xôn xao, dày xéo lẫn nhau chạy về cho đến trại

cũ.

Hôm sau Khƣơng Duy lại sai quân sĩ đem những xe lƣơng dàn bày dƣới núi Võ Thành, muốn lập trại

đóng quân. Canh hai đêm hôm ấy, Đặng Ngải dẫn năm trăm quân, mỗi ngƣời cầm một bó đuốc, chia làm

hai đƣờng xuống núi, phóng hỏa đốt xe. Quân hai bên đánh nhau xô xát một đêm, Duy không sao lập

đƣợc doanh trại.

Duy dẫn quân lui về, bàn với Hạ Hầu Bá rằng:

- Nam An chƣa sao lấy đƣợc, không bằng hãy lấy Thƣợng Nhai trƣớc. Thƣợng Nhai là chỗ chứa lƣơng

của quân Nam An, lấy đƣợc chỗ ấy, thì Nam An tự nhiên phải nguy.

Bèn để Hạ Hầu Bá đóng ở dƣới núi Võ Thành. Duy dẫn tinh binh mãnh tƣớng đến tắt lấy Thƣợng Nhai.

Đi suốt đêm gần đến sáng, toàn thị núi non hẹp hòi, đƣờng xá gặp ghềnh lắm. Duy hỏi quan hƣớng đạo

rằng:

- Đây là xứ gì?

Hƣớng đạo nói: [email protected]

1165

- Đây gọi là hang Đoạn Cốc.

Duy thất kinh, nói:

- Tên ấy gở lắm! Đoạn Cốc nghĩa là chặn hang. Nếu có ngƣời chặn mất cửa hang này thì làm thế nào?

Đƣơng khi Duy do dự chƣa biết nghĩ sao, chợt có tiếng quân chạy về báo rằng:

- Mé sau núi, bụi bay mù mịt, tất có quân mai phục.

Duy vội vàng sai thu quân về, thì đã thấy hai toán quân của Sƣ Toản, Đặng Trung đổ ra. Duy vừa đánh

vừa chạy. Bỗng tiếng reo hò lại nỗi, té ra Đặng Ngải kéo quân đến. Ba mặt đánh dồn vào, quân Thục thua

to. May có Hạ Hầu Bá dẫn quân đến cứu, Ngụy mới lui.

Khƣơng Duy đƣợc thoát, muốn lại ra Kỳ Sơn.

Hạ Hầu Bá can rằng:

- Trại Kỳ Sơn đã bị Trần Thái đánh vỡ. Bào Tố chết trận quân mã rút hết về Hán Trung cả rồi.

Duy thấy vậy, không dám đi theo đƣờng Đổng Đình phải lẻn về qua đƣờng tắt. Ngải dẫn quân đuổi theo.

Duy cho quân đi trƣớc, mình đón chặn mặt sau. Đang đi, bỗng có một toán quân ở trong núi đổ ra, là

tƣớng Ngụy Trần Thái. Quân Ngụy reo ầm một tiếng, vây bọc ngay Khƣơng Duy vào ngay giữa trận.

Duy bấy giờ ngƣời ngựa mệt mỏi cả, xông xáo mãi cũng không ra đƣợc. Trƣơng Ngực nghe tin Khƣơng

Duy bị vây, dẫn vài trăm kỵ đánh thốc vào cứu. Duy thừa thế phá đƣợc trùng vây. Trƣơng Ngực bị quân

Ngụy loạn xạ bắn chết. Duy thoát nạn về đến Hán Trung, cảm lòng trung dũng của Trƣơng Ngực bỏ mình

vì việc nƣớc, mới dâng biểu xin phong tặng cho con cháu ông ta.

Tƣớng sĩ trong Thục lắm ngƣời chết trận đều đổ tội cho Khƣơng Duy. Duy chiếu lệ cũ ở Nhai Đình của

Võ hầu, xin tự giáng chức làm hậu tƣớng quân mà coi việc đại tƣớng.

Đặng Ngải thấy quân Thục lui hết cả rồi mới cùng Trần Thái mở tiệc ăn mừng, khao thƣởng ba quân.

Thái dâng biểu tâu công Đặng Ngải. Tƣ Mã Chiêu sai sứ cầm cờ tiết ra phong thêm quan tƣớc cho Đặng

Ngải, ban đầu cho ấn thụ và phong cho con Đặng Ngải là Đặng Trung làm Đính hầu.

Ngụy chủ Tào Mao cải niên hiệu Chính Nguyên thứ ba làm năm Cam Lộ thứ nhất. Tƣ Mã Chiêu tự phong

mình làm thiên hạ binh mã đại đô đốc; khi ra vào thƣờng có ba nghìn quân thiết giáp và kiêu tƣớng đ i hộ

vệ trƣớc sau. Nhất thiết công việc, không tâu gì đến triều đình, tự tiện xử đoán ngay ở tƣớng phủ. Từ đó

Chiêu thƣờng có ý muốn cƣớp ngôi nhà Ngụy.

Chiêu có một ngƣời tâm phúc, họ Giả tên Sung, tự là Công Lƣ, con quan Kiến oai tƣớng quân Giả Quỳ

thuở trƣớc, hiện đang làm trƣởng sử trong phủ.

Sung nói với Chiêu rằng:

- Nay chúa công cầm quyền to, lòng ngƣời bốn phƣơng vị tất đã tuân theo; nên cho dò hỏi mà trừ dần đi,

mới toan đƣợc việc lớn.

Chiêu nói:

[email protected]

1166

- Ta cũng muốn thế, ngƣơi nên giúp ta đi sang mặt đông, giả tiếng làm an ủy quân sĩ đi đánh giặc về, liệu

mà dò xét tình ý họ xem sao.

Giả Sung lĩnh mệnh, đến tắt Hoài Nam, vào ra mắt quan chấn đông đại tƣớng quân là Gia Cát Đản.

Đản tên tự là Công Hƣu, ngƣời ở Nam Dƣơng, quận Lang Nha, tức em họ Gia Cát Võ Hầu. Trƣớc vẫn

làm quan ở Ngụy, nhân Võ hầu làm tƣớng trong Thục, cho nên không đƣợc trọng dụng. Về sau, Võ hầu

mất, Đản mới đƣợc nhắc lên làm quan to, phong là Cao Bình hầu, tổng nhiếp quân mã hai xứ Hoài Đông

và Hoài Nam. Khi ấy Giả Sung đến ủy đạo quân sĩ. Đản mở tiệc khoãn đãi. Rƣợu uống ngà ngà say, Sung

nói khơi lên rằng:

- Gần nay các bậc hiền lƣơng ở Lạc Dƣơng, ai cũng cho chúa thƣợng hèn yếu, làm vua không nổi. Có đại

tƣớng quân họ là Tƣ Mã, ba đời giúp nƣớc, công đức tầy trời, nên thay vào ngôi nhà Ngụy, chƣa biết ý

ngài nghĩ thế nào?

Đản nổi giận nói:

- Mày là con Giả Dụ Châu, đời đời ăn lộc nhà Ngụy, sao dám nói càn thế?

Sung nói tảng ra rằng:

- Tôi đem lời ngƣời ta nói với ông đấy thôi!

Đản nói:

- Triều đình nếu có nạn gì, ta sẽ liều chết để báo ơn!

Sung nín lặng, từ trở ra, về thuật hết đầu đuôi với Tƣ Mã Chiêu.

Chiêu giận, nói:

- Đàn chuột sao dám hỗn thế?

Sung nói:

- Đản ở Hoài Nam đƣợc lòng ngƣời đã nhiều, để lâu rất sinh vạ, nên trừ ngay đi.

Chiêu một mặt đƣa mật thƣ cho thứ sử Dƣơng Châu là Nhạc Lâm, một mặt sai sứ mang chiếu ra vời Đản

về triều, phong làm chức tƣ không. Đản đƣợc chiếu, biết là Giả Sung cáo biến, mới bắt sứ giả vào tra hỏi.

Sứ giả nói:

- Việc này hỏi Nhạc Lâm thì biết.

Đản nói:

- Tƣ Mã tƣớng quân đã sai ngƣời đến Dƣơng Châu đƣa mật thƣ cho Nhạc Lâm.

Đản nổi giận, sai tả hữu chém sứ giả, rồi cất nghìn quân bộ hạ kéo đến Dƣơng Châu. Khi đến cửa Nam thì

thành đã đóng, mà cầu treo đã cất về bên kia rồi, Đản đứng dƣới thành gọi cửa, nhƣng không có ngƣ ời

nào đáp lại.

[email protected]

1167

Đản nỗi giận mà rằng:

- Nhạc Lâm sất phu, sao dám láo thế?

Liền sai tƣớng sĩ đánh thành. Thủ hạ của Đản có hơn mƣời ngƣời kiẹân tƣớng, xuống ngựa lội qua hào,

nhảy vót lên cả mặt thành, đánh tan quân canh, mở toang cửa thành cho quân vào.

Gia Cát Đản dẫn quân vào thành, theo chiều gió phóng hỏa, đánh mãi đến nhà Nhạc Lâm. Nhạc Lâm túng

thế, vội vàng trốn chạy lên nhà lầu. Đản cầm gƣơm trèo thẳng lên quát rằng:

- Cha mày là Nhạc Tiến khi xƣa chịu ân to nƣớc Ngụy, không biết nghĩ mà đền báo, lại muốn giúp quân

phản nghịch Tƣ Mã Chiêu à?

Lâm chƣa kịp đáp lại đã bị Đản giết mất. Một mặt Đản viết biểu kể tội Tƣ Mã Chiêu sai ngƣời dâng về

Lạc Dƣơng. Một mặt Đản tụ hợp quân mã hai xứ Hoài Đông, Hoài Nam cả thảy hơn mƣời vạn, và bốn

vạn quân Dƣơng Châu mới hàng, chứa cỏ tụ lƣơng, dự bị việc tiến quân. Lại sai trƣởng sử Ngô Cƣơng

đƣa con là Gia Cát Thịnh sang làm con tin bên Ngô, xin Ngô cất quân sang cùng đánh Tƣ Mã Chiêu.

Bấy giờ thừa tƣớng Đông Ngô là Tôn Tuấn đã mất, em là Tôn Lâm phụ chính. Lâm tự là Tử Không, tính

khí hung bạo, giết bọn đại tƣ mã Đằng Dận, và tƣớng quân Lã Cứ, Vƣơng Đôn, vì thế bao nhiêu quyền

chính về cả trong tay mình. Ngô chủ Tôn Lƣợng tuy thông minh, nhƣng cũng không làm sao đƣợc.

Ngô Cƣơng đem Gia Cát Thịnh đến thành Thạch Đầu, vào lạy Tôn Lâm. Lâm hỏi tại sao, Cƣơng thƣa

rằng:

- Gia Cát Đản là em họ Gia Cát Võ hầu bên Thục, trƣớc thờ nƣớc Ngụy, nay thấy Tƣ Mã Chiêu khinh vua

lừa trên, bỏ chúa, lộng quyền, muốn cất quân vào đánh, nhƣng sợ địch không nổi, nên đến xin hàng, sợ

không có gì làm tin, nên cho con là Gia Cát Thịnh sang hầu. Vậy xin ngài đem quân sang giúp cho.

Lâm ứng lời, sai đại tƣớng là Toàn Dịch, Toàn Đoan làm chủ tƣớng, Vu Thuyên làm hợp hậu, Chu Dị,

Đƣờng Tƣ làm tiên phong, Văn Khâm làm hƣớng đạo, cất bảy vạn quân, chia làm ba đội kéo sang Ngụy.

Ngô Cƣơng về Thọ Xuân báo với Gia Cát Đản. Đản mừng lắm, mới dàn binh dự sẵn cả đâu vào đấy.

Lại nói, văn biểu của Gia Cát Đản đƣa đến Lạc Dƣơng. Tƣ Mã Chiêu trông thấy nổi giận, muốn tự cất

quân đi đánh.

Giả Sung can rằng:

- Chúa công thừa cơ nghiệp của cha anh, ân đức chƣa ra đến bốn bể. Nay để thiên tử ở nhà mà đi, nếu một

mai sinh biến, thì hối sao cho kịp? Chi bằng tâu với Thái Hậu, thiên tử cùng đi một thể, thì mới không lo

gì.

Chiêu mừng, nói:

- Lời ấy hợp ý ta lắm!

Bèn vào tâu với Thái Hậu rằng:

Gia Cát Đản mƣu phản, tôi đã bàn với các quan văn võ, xin mời Thái Hậu, thiên tử cùng ngự giá thân [email protected]

1168

chinh, để nối chí của tiên đế khi xƣa.

Thái Hậu sợ, phải nghe.

Hôm sau, Chiêu mời Ngụy chủ Tào Mao khởi trình.

Mao nói:

- Đại tƣớng quân đô đốc quân mã cả thiên hạ, mặc ý tƣớng quân sai khiến thế nào cho đƣợc việc thì thôi,

can gì trẫm phải thân hành nữa?

Chiêu nói:

- Ngày xƣa Võ tổ tung hoành bốn bể, Văn Đế có chí bao trùm cả bờ cõi, có bụng thôn tính cả tám

phƣơng. Phàm gặp đám giặc to nào, tất thân chinh ra đánh. Bệ hạ cũng nên theo đòi tiên quân, quét sạch

quân phản tặc, can gì mà sợ?

Mao sợ uy quyền Tƣ Mã Chiêu, đành phải theo lời. Chiêu cất hai mƣơi sáu vạn quân ở kinh đô, sai chinh

nam tƣớng quân Vƣơng Cơ làm chánh tiên phong, giám quân Thạch Bào làm tả quân, bả hộ xa giá, kéo

sang Hoài Nam.

Tiên phong Đông Ngô là Chu Dị dẫn quân ra địch với quân Ngụy. Vƣơng Cơ đánh nhau với Chu Dị,

chƣa đƣợc ba hiệp cũng chạy. Đƣờng Tƣ ra đánh đƣợc vài hiệp cũng chạy nốt. Vƣơng Cơ thúc quân tràn

sang, quân Ngô thua to, lui năm mƣơi dặm hạ trại. Tin báo vào thành Thọ Xuân.

Gia Cát Đản ở trong thành, dẫn quân ra hội với Văn Khâm và hai con là Văn Ƣơng, Văn Hổ, đem vài vạn

hùng binh, lại chống Tƣ Mã Chiêu.

Ấy là:

Vừa thấy quân Ngô thua nháo nhác.

Sẽ xem tƣớng Ngụy lại tung hoành.

Chƣa biết đƣợc thua thế nào, xem đến hồi sau phân giải.

[email protected]

1169

HỒI 112

Cứu Thọ Xuân, Vu Thuyên tử tiết;

Lấy Trường Thành, Bá Ước dùng binh

Tƣ Mã Chiêu thấy Gia Cát Đản hội với quân Ngô kéo lại, liền vời quan tản kỵ trƣởng sử là Bùi Tú và

hoàng môn thị lang là Chung Hội đến bàn bạc đánh giặc.

Chung Hội nói:

- Quân Ngô giúp Gia Cát Đản, chỉ vì lợi thôi. Nếu ta lấy lợi mà dử, thì tất đánh đƣợc.

Chiêu nghe lời sai Thạch Bào, Chu Thái dẫn hai toán quân phục ở trƣớc thành Thạch Đầu, Vƣơng Cơ,

Trần Khiên lĩnh tinh binh ở mặt sau, cho tì tƣớng là Thành Tốt dẫn vài vạn quân ra trƣớc dụ địch. Lại sai

Trần Tuấn dẫn xe trƣợng, trâu, ngựa, lừa, la chở đồ tụ sẵn trong trận, đợi giặc đến thì bỏ chạy.

Hôm ấy, Gia Cát Đản sai Ngô tƣớng Chu Dị ở mặt tả, Văn Khâm ở mặt hữu, còn mình đi giữa. Đản thấy

quân mã bên Ngụy lộn xộn không đƣợc tề chỉnh, mới thúc quân kéo tràn sang. Thành Tốt chạy lui về.

Đản kéo quân đuổi đánh. Bỗng thấy trâu, ngựa, lừa, la thả ra, nhan nhản khắp cánh đồng. Quân Ngô tham

lợi, tranh nhau đuổi bắt, không còn bụng nào đánh nhau nữa. Chợt có tiếng pháo nổ, quân hai mặt kéo

đến, tả thì Thạch Bào, hữu thì Chu Thái. Đản giật mình, kíp rút quân về. Vƣơng Cơ, Trần Khiên dẫn tinh

binh đổ lại, Tƣ Mã Chiêu tiếp ứng thêm vào. Đản thua to, chạy vào thành Thọ Xuân, đóng cửa giữ vững

không dám ra. Chiêu sai quân bốn mặt vây đánh thành.

Bấy giờ quân Ngô lui về đóng ở An Phong. Ngụy chủ xa giá đóng ở Hạng Thành.

Chung Hội nói:

- Nay Gia Cát Đản tuy thua, nhƣng trong thành Thọ Xuân lƣơng thảo còn nhiều, lại có quân Ngô đóng ở

An Phong, làm thế ỷ giốc. Quân ta bốn mặt vây đánh, nếu đánh thong thả thì giặc giữ vững, đánh kíp quá

thì họ cố chết chống cự với ta. Quân Ngô lại thừa cơ đến đánh. Nhƣ thế quân ta đánh thành có ích gì?

Không bằng ta chỉ đánh ba mặt, chừa ra một lối to cửa nam cho giặc chạy, rồi sẽ đuổi theo mà đánh, thì

mới toàn thắng đƣợc. Quân Ngô từ xa đến đây, lƣơng thảo tiếp ứng không đều. Ta dẫn quân khinh kỵ lẻn

ra mé sau mà chặn đƣờng, thì không phải đánh cũng vỡ.

Chiêu vỗ vào lƣng Chung Hội mà rằng:

- Ngƣơi thật là Tử Phòng của ta!

Liền sai Vƣơng Cơ triệt quân mặt cửa nam không vây nữa.

Quân Ngô đóng ở An phong. Tôn Lâm gọi Chu Dị đến trách mắng rằng:

- Có một thành Thọ Xuân, còn không cứu nổi, thì thôn tính làm sao đƣợc Trung Nguyên. Nếu không đánh

đƣợc lần nữa thì ta chém đó.

Chu Dị về trại, bàn với Vu Thuyên. Thuyên nói:

- Nay cửa thành Thọ Xuân không vây, tôi xin giữ một toán quân lại giúp Gia Cát Đản chống giữ. Tƣớng

quân ở ngoài này, khiêu chiến với quân Ngụy. Tôi từ trong thành đánh ra, hai mặt giáp lại, thì có thể phá

đƣợc.

Dị cho làm phải. Bởi vậy cả bọn Toàn Dịch, Toàn Đoan, Văn Khâm, đều xin vào thành, bèn cùng với Vu [email protected]

1170

Thuyên dẫn một vạn quân tự cửa nam kéo vào. Quân Ngụy đƣợc lệnh không đánh cứ để cho mặt quân

Ngô vào, rồi mới báo tin với Tƣ Mã Chiêu.

Chiêu nói:

- Đây tất là họ vào thành, rồi hợp trong ngoài để phá quân ta.

Bèn gọi Vƣơng Cơ, Trần Khiên đến dặn rằng:

- Các ngƣơi dẫn năm nghìn quân chặn ngang đƣờng Chu Dị đến, rồi theo sau mà đánh.

Hai ngƣời lĩnh mệnh.

Chu Dị dẫn quân đang đi, bỗng ở mé sau nổi tiếng reo, Vƣơng Cơ, Trần Khiên hai mặt kéo đến. Quân

Ngô thua to. Chu Dị trở về ra mắt Tôn Lâm.

Lâm nổi giận, mắng rằng:

- Tƣớng thua liểng xiểng kia, còn cần ngƣơi làm chi nữa?

Bèn quát võ sĩ lôi ra chém. Lại trách con Toàn Đoan và Toàn Vĩ rằng:

- Nếu không đánh đuổi đƣợc quân Ngụy đi, cha con mày đừng nhìn đến mặt tao nữa.

Tôn Lâm trở về Kiến Nghiệp.

Chung Hội nói với Tƣ Mã Chiêu rằng:

- Nay Tôn Lâm đã lui về, ngoài không có quân cứu, lại nên vây thành mà đánh.

Chiêu nghe lời, sai quân vây thành. Toàn Vĩ muốn dẫn quân vào Thọ Xuân, thấy quân Ngụy to thế lắm,

nghĩ mình tiến thoái hai đƣờng cũng khó, mới ra hàng Tƣ Mã Chiêu.

Chiêu gia phong cho Toàn Vĩ làm thiên tƣớng quân. Vĩ cảm ơn đức ấy, viết thƣ đƣa cho cha là Toàn

Đoan và chú là Toàn Dịch, nói Tôn Lâm bất nhân, không bằng hàng Ngụy cho xong, rồi buộc thƣ bắn vào

trong thành. Toàn Dịch đƣợc thƣ, cùng với Đoan dẫn vài nghìn ngƣời mở của ra hàng.

Gia Cát Đản ở trong thành lo buồn lắm, mƣu sĩ là Tƣởng Ban, Tiêu Di hiến kế rằng:

- Trong thành lƣơng còn ít mà quân thì nhiều, không thể giữ lâu đƣợc; nên cho quân Ngô Sở ra thành,

quyết một trận tử chiến với quân Ngụy.

Đản nổi giận, nói:

- Tao muốn giữ, mày lại muốn đánh, chẳng là có bụng khác sao? Hễ còn nói đánh nữa thì tao chém đầu!

Hai ngƣời ngẩng mặt lên trời than rằng:

- Đản sắp chết đến nơi, chúng ta nên hàng Ngụy cho sớm, kẻo chết uổng!

Canh hai đêm hôm ấy, Tƣởng, Tiêu hai ngƣời trèo qua thành ra hàng Ngụy. Tƣ Mã Chiêu đều trọng dụng

cả. [email protected]

1171

Trong thành Thọ Xuân, từ bấy giờ dù có ngƣời muốn đánh nhau cũng không dám nói đến đánh. Đản ở

trong thành thấy quân Ngụy đắp thành chung quanh bốn mặt, đề phòng nƣớc sông Hoài tràn vào. Đản

mong đợi nƣớc sông tràn lên, cho đổ thành đất, rồi mới kéo quân ra đánh, không ngờ tự thụ sang đông,

tịnh không có trận mƣa nào, nƣớc sông không tràn đƣợc. Lƣơng ở trong thành đã gần cạn. Văn Khâm ở

riêng góc thành nhỏ, cùng với hai con giữ vững không ra. Thấy quân sĩ dần dần nhiều ngƣời đói lả. Khâm

mới vào nói với Gia Cát Đản rằng:

- Lƣơng đã khan, quân sĩ lắm kẻ chết đói, nên đuổi quân phƣơng bắc ra ngoài thành để bớt ăn đi.

Đản giận, nói:

- Ngƣời xui ta bỏ bắc quân đi, muốn mƣu hại ta sao?

Liền quát tả hữu lôi ra chém.

Văn Ƣơng, Văn Hổ thấy cha bị chết, lập tức dẫn quân ra giết phăng vài mƣơi ngƣời rồi lội qua hào đến

trại Ngụy xin hàng.

Tƣ Mã Chiêu nhớ đến khi xƣa Văn Ƣơng một ngựa đánh lùi đƣợc quân Ngụy, căm giận muốn giết để báo

thù.

Chung Hội can rằng:

- Việc xƣa là tội tự Văn Khâm, nay hắn đã mất rồi, hai con cùng thế phải ra hàng. Nếu ta giết đi, thì càng

làm vững bụng ngƣời trong thành lắm.

Chiêu nghe lời, gọi Văn Ƣơng, Văn Hổ vào trƣớng lấy lời ngọt ngào phủ dụ, ban cho ngựa tốt áo gấm, gia

chức làm thiên tƣớng quân, phong làm quan nội hầu.

Hai ngƣời lạy tạ, cƣỡi ngựa đi chung quanh thành, gọi to lên rằng:

- Hai chúng ta đội ơn đại tƣớng quân tha tội, lại phong tƣớc cho, chúng mày sao không hàng đi cho sớm?

Ngƣời trong thành nghe vậy, bàn với nhau rằng:

- Văn Ƣơng là ngƣời có thù với Tƣ Mã Chiêu, nay cũng đƣợc trong dụng, huống chi chúng ta?

Bởi thế nhiều ngƣời trốn ra thành hàng Ngụy.

Gia Cát Đản thấy vậy giận lắm, đến đêm tự mình đi tuần quanh mặt thành, động ai có lỗi thì giết.

Chung Hội thấy trong thành nhân tâm đã biến, vào trƣớng bẩm với Tƣ Mã Chiêu rằng:

- Nên nhân dịp này mà đánh dấn ngay đi.

Chiêu mừng lắm, truyền lệnh ba quân vây kín bốn mặt thành mà đánh cho riết. Tƣớng giữ cửa thành là

Tăng Tuyên dâng cửa bắc, mở toang cửa cho quân Ngụy kéo vào.

Đản thấy quân Ngụy vào thành, vội vàng dẫn vài trăm thủ hạ, từ con đƣờng nhỏ trong thành chạy ra. Vừa

đến bên cầu, thì gặp Hồ Phấn, Đản bị Phấn chém chết ngả xuống ngựa. Vài trăm hạ thủ Đản cũng bị trói

cả. [email protected]

1172

Vƣơng Cơ kéo quân đến cửa tây, gặp Ngô tƣớng là Vu Thuyên. Cơ quát lên rằng:

- Sao không hàng đi cho mau?

Thuyên nổi giận, nói:

- Chịu mệnh ra cứu bạn cho ngƣời, đã không cứu đƣợc thì chớ, lại đi theo hàng ngƣời khác. Thế là nghĩa

lý gì?

Nói đoạn, quẳng mũ xuống đất kêu to lên rằng:

- Ngƣời ta sinh ở đời, đƣợc chết tại nơi chiến trƣờng là may!

Liền khoa đao vào đánh, đƣợc hơn ba mƣơi hiệp ngƣời ngựa mỏi mệt, bị loạn quân giết mất.

Ngƣời sau có thơ khen rằng:

Tƣ Mã năm xƣa vây Thọ Xuân,

Hàng binh chen chúc vái xe trần.

Đông Ngô tuy lắm anh hùng giỏi,

Ai sánh Vu Thuyên dám liều thân.

Tƣ Mã Chiêu vào thành Thọ Xuân, bắt hết già trẻ ba họ nhà Gia Cát Đản giết sạch. Võ sĩ điệu bộ tốt của

Gia Cát Đản vài trăm ngƣời đến.

Chiêu hỏi:

- Chúng mày có chịu hàng không?

Chúng kêu rằng:

- Chúng ta tình nguyện chết theo Gia Cát công, nhất định không hàng mày!

Chiêu nổi giận quát võ sĩ trói điệu cả ra ngoài thành, rồi bảo từng ngƣời rằng:

Hễ ai chịu hàng thì tha cho! Trong vài trăm ngƣời, cứ chém ngƣời này thì lại hỏi ngƣời khác, chém kỳ

đến hết, không một ngƣời nào chịu hàng cả.

Chiêu than thở, trọng cái nghĩa khí của bọn ấy cũng không biết ngần nào, sai mai táng tƣơm tất.

Có thơ than rằng:

Ơn chúa hề chi cái sống thừa!

Một niềm trung nghĩa tiếng nghìn xƣa,

Câu ca Cửu Lộ còn văng vẳng,

Vết cũ Điền Hoành để đến giờ!

Quân Ngô về hàng Ngụy rất nhiều. Bùi Tú nói với Tƣ Mã Chiêu rằng:

Quân Ngô vợ con ở cả Giang Hoài, nếu cho ở đây, lâu ngày tất sinh biến. Không bằng chôn sống ráo cả

chúng nó đi.

[email protected]

1173

Chung Hội can rằng:

- Thế không xong! Phép ngày xƣa dùng binh, chỉ giết một ngƣời đầu sỏ là đủ. Nếu chôn cả đi, thì độc ác

bất nhân lắm. Chi bằng đuổi cả chúng nó Về Giang Nam, để tỏ cái lƣợng rộng rãi của Trung Nguyên.

Chiêu khen lời lấy phải, liền tha cả quân Ngô cho về bản quốc.

Đƣờng Tƣ sợ Tôn Lâm bắt tội, không dám về Ngô, phải đến hàng Ngụy. Chiêu cũng trọng dụng, sai chia

nhau ra giữ các nơi Tam Hà.

Hoài Nam bình định xong đâu đấy, quân Ngụy sắp sửa rút quân về. Chợt có báo tin Khƣơng Duy ở Tây

Thục dẫn quân đến lấy Trƣờng Thành, chặn đƣờng vận lƣơng của quân Ngụy.

Chiêu giật mình cùng với các quan bàn kế đánh Thục.

Bấy giờ là năm Hiên Di thứ hai mƣơi nhà Thục Hán, đổi là năm Cảnh Diệu thứ nhất. Khƣơng Duy ở Hán

Trung kén đƣợc hai tƣớng trong Xuyên, một ngƣời là Tƣởng Thƣ, một ngƣ ời là Phó Thiêm, hai ngƣời sức

lực khỏe mạnh mà có can đảm. Duy yêu lắm, dùng làm tƣớng, ngày ngày rèn tập quân mã, chờ dịp sang

đánh Ngụy.

Chợt có tin báo về rằng:

- Gia Cát Đản cất binh đánh Tƣ Mã Chiêu. Tôn Lâm ở Đông Ngô mang quân sang giúp. Chiêu cấ t hết

quân ở hai miền Hoài, đem cả Ngụy chủ và Ngụy Thái Hậu đi đánh giặc.

Duy mừng rỡ, nói:

- Phen này việc ta chắc xong!

Liền dâng biểu tâu với hậu chủ, xin cất quân sang đánh Ngụy.

Đại Phu và Tiêu Chu nghe chuyện làm vậy, than rằng:

- Lâu nay chúa thƣợng ham mê tửu sắc, tin dùng hoạn quan là Hoàng Hạo, không nhìn gì đến việc nƣớc,

chỉ chuộng lấy sự vui chơi. Bá Ƣớc thì mai đánh nay dẹp, không thƣơng gì đến quân sĩ, thế là cái cơ nƣớc

sắp đổ mất rồi.

Bèn làm ra một bài luận gọi là "Thủ quốc luận" kể những sự không nên đánh nữa, đƣa cho Khƣơng Duy

để can ngăn việc cất quân.

Luận rằng:

Có ngƣời nói: Xƣa nay thuật lấy yếu thắng mạnh là thế nào? Trả lời:

Trị nƣớc lớn mà không cần lo là phải có bao nhiêu điều rộng lƣợng, cái hay của nƣớc nhỏ là luôn nghĩ

điều lành. Làm nhiều điều khinh suất thì sinh loạn, nghĩ nhiều điều lành thì sẽ yên, đó là lẽ thƣờng. Cho

nên Chu Văn nuôi dân bỏ ít lấy nhiều, Câu Tiễn thƣơng dân lấy yếu diệt mạnh. Đó là thuật vậy.

Có ngƣời nói:

[email protected]

1174

Xƣa Sở mạnh Hán yếu thề ƣớc phân chia hồng câu. Trƣơng Lƣơng cho rằng dân chí đã định thì khó đổi

thay, đem quân đánh Vũ; há phải việc của Văn Vƣơng Câu. Tiễn ru? Trả lời: Giữa thời Thƣơng Chu,

vƣơng hầu thế tôn quân thần đã ổn. Bây giờ tuy có Hán tổ sao có thể vung kiếm giành thiên hạ. Đến lúc

Tần diệt các chƣ hầu và chiếm thiên hạ, nhân dân bị Tần làm khổ, trời đất ngửa nghiêng, hào kiệt nổi lên

tranh nhau. Nay ta với họ đều thay nhau trị nƣớc đã không phải là lúc nƣớc sôi lửa bỏng cuối Tần, cũng

không phải thời sáu nƣớc tranh nhau xƣng hùng bá. Cho nên đã làm văn Vƣơng, khó làm Hán tổ. Lúc thế

loạn rồi lại yên hòa rồi lại đánh. Cho nên quân Thang Võ không đánh mà lại thắng, thành thật coi trọng

dân cày mà giúp cho thời thế. Nếu dùng lối binh độc võ chẳng may gặp nạn tuy là ngƣời có trí lực c ũng

không sao mƣu đƣợc.

Duy xem bài luận nổi giận mà rằng:

- Lời lẽ này rõ ra giọng hủ nho!

Nói đoạn quẳng tờ giấy xuống đất rồi cất quân sang lấy Trung Nguyên.

Khƣơng Duy hỏi Phó Thiêm rằng:

- Ý ngƣơi nghĩ nên ra xứ nào phải hơn?

Thiêm thƣa rằng:

- Lƣơng thảo của quân Ngụy, chứa cả trong thành. Nay nên đi tắt tới Lạc Cốc, vƣợt qua núi Trầm Lĩnh

đến thẳng Trƣờng Thành, trƣớc hết đốt sạch lƣơng thảo, rồi kéo thẳng đến lấy Tần Xuyên, thì Trung

Nguyên có thể hẹn ngày lấy đƣợc.

Duy nói:

- Ngƣơi nói hợp ý ta lắm!

Tức thì để binh đi tắt hang Lạc Cốc, qua núi Trầm Lĩnh kéo đến Trƣờng Thành.

Tƣớng giữ Trƣờng thành là Tƣ Mã Vọng, anh họ Tƣ Mã Chiêu. Trong thành lƣơng thảo rất nhiều mà

quân mã thì ít. Bây giờ, Tƣ Mã Vọng nghe tin quân Thục đến, liền cùng với hai tƣớng là Vƣơng Chân, Lý

Bằng dẫn quân ra khỏi thành hai mƣơi dặm hạ trại.

Hôm sau, quân Thục đến. Vọng dẫn hai tƣớng ra trận. Khƣơng Duy trỏ tay sang, nói:

- Tƣ Mã Chiêu đem chúa đi đánh giặc, tất có ý nhƣ Lý Thôi, Quách Dĩ. Ta nay phụng chiếu tr iều đình,

đến đây hỏi tội. Mày nên hàng ngay đi, nếu còn u mê, tao sẽ giết chết cả ổ nhà mày!

Vọng quát mắng lại rằng:

- Chúng mày vô lễ, dám đến xâm phạm thƣợng quốc. Nếu không về ngay đi, tao sẽ đánh cho mảnh giáp

cũng không còn!

Nói vừa dứt lời, Vƣơng Chân vác giáo quất ngựa ra. Bên trận Thục thì Phó Thiêm đón đánh. Đƣợc mƣời

hiệp, Thiêm đánh miếng lừa cho Vƣơng Chân đâm sang, liền quay mình tránh khỏi ngọn giáo, rồi đƣa tay

lôi thốc Vƣơng Chân sang ngựa mình, cắp đem về trận. Lý Bằng nổi giận, thúc ngựa múa đao lại cứu.

Thiêm cứ đi thông thả, đợi cho Lý Bằng đến nơi, quẳng ngay Vƣơng Chân xuống đất, rút một cây quất sắt

bốn ngạnh cầm sẵn trong tay. Lý Bằng sấn vào giơ đao chực chém, Thiêm quay mình lại, vút một quất [email protected]

1175

vào giữa mặt Lý Bằng, Bằng bậc nổ con ngƣơi ra ngoài, chết ngả xuống ngựa. Vƣơng Chân bị quân Thục

xúm vào đâm chết, Khƣơng Duy thúc quân đánh tràn sang, Tƣ Mã Vọng phải bỏ chạy vào trong thành

đóng chặt cửa phòng giữ.

Duy truyền lệnh rằng:

- Quân sĩ hôm nay, hãy cho nghĩ một đêm, để dƣỡng sức khỏe, ngày mai phải cố gắng đánh thành.

Sáng sớm hôm sau, quân Thục kéo cả đến dƣới thành, dùng tên thuốc dẫn lửa bắn vào. Những nhà lá

trong thành cháy bùng cả lên. Quân Ngụy đã thấy xốn xáo, Duy lại sai chất rơm củi dƣới thành mà đốt,

lủa cháy đùng đùng, thành đã sắp đổ. Quân Ngụy gào khóc ầm ĩ, tiếng vang bốn phía. Khi đang đánh

bỗng đâu mé sau tiếng reo nổi lên nhƣ sấm. Duy quay ngựa lại xem sao, thì thấy quân Ngụy đánh trống

hò reo, cờ bay phấp phới kéo đến đông nhƣ kiến. Duy đổi hậu đội làm tiền đội, kìm ngựa đứng dƣới cửa

cờ, chờ quân Ngụy đến. Một lát, trong trận Ngụy có một tƣớng trẻ tuổi, nai nịt gọn ghẽ, cầm đao thúc

ngựa xông đến. Tƣớng ấy ƣớc chừng ngoài hai mƣơi tuổi, mặt trắng nhƣ phấn, môi đỏ nhƣ son, quát lên

rằng:

- Có biết Đặng tƣớng quân là ai không?

Duy đoán chắc là Đặng Ngải, liền cũng thúc ngựa múa thƣơng lại địch. Hai ngƣời tinh thần mạnh mẽ,

đánh nhau ba bốn mƣơi hiệp chƣa phân thắng phụ. Thƣơng pháp của tƣớng trẻ tuổi ấy, không hở kẽ một

chút nào. Duy nghĩ thầm muốn dùng mẹo lừa, mới quay ngựa chạy rẽ vào trong đƣờng núi. Tƣớng ấy

thúc ngựa đuổi sấn tới. Duy cắp chắc ngọn thƣơng, rút bộ cung tên ra bắn. Tiểu tƣớng nhanh mắt, vừa

nghe cung tách một tiếng, đã lộn mình bổ ra mé trƣớc, tránh đƣợc mũi tên. Duy trông xuống thì tƣớng ấy

cầm giáo đâm đến cạnh mình rồi. Duy vội vàng né mình sang một bên, ngọn giáo đâm sƣợt qua nách.

Duy nhanh tay vớ ngay đƣợc ngọn giáo. Tƣớng ấy buông ngọn giáo, chạy tuột ngay về bản trận.

Duy tắc lƣỡi phàn nàn rằng:

- Tiếc quá! Tiếc quá!

Liền lại quay ngựa đuổi theo, vừa ra đến cửa trận, thì thấy một tƣớng cầm đao xông tới thét rằng:

- Khƣơng Duy sất phu! Chớ đuổi con ta nữa, Đặng Ngải ở đây!

Duy giật mình, mới nghĩ ra tƣớng trƣớc là Đặng Trung con Đặng Ngải. Duy trong bụng lấy làm kỳ, muốn

đánh nhau với Đặng Ngải, nhƣng sợ sức ngựa đã mỏi, mới trỏ sang mà rằng:

- Hôm nay ta mới biết mặt bố con nhà mày. Giờ hãy thu quân, mai sẽ sống mái với mày một trận!

Ngải thấy thế đánh chƣa đƣợc lợi, cũng kìm ngựa lại mà rằng:

- Có phải thế thì hãy thu quân về. Hễ ai lừa nhau thì không phải là kẻ trƣợng phu.

Bởi vậy đôi bên cùng rút quân: Đặng Ngải hạ trại cạnh sông Vị. Duy thì cắm trại giữ hai mặt núi.

Đặng Ngải xem địa thế bên trại Thục, rồi đƣa thƣ cho Tƣ Mã Vọng, nói:

- Chúng ta không nên đánh vội, hãy cứ giữ cho vững đợi khi nào quân ở Quan Trung đến, mà lƣơng thảo

của Thục cạn rồi, bấy giờ sẽ họp ba mặt mà đánh, thì mới phá đƣợc. Nay tôi hãy cho con tôi là Đặng

Trung giữ thành với ông, để cho ngƣời về cầu cứu Tƣ Mã đại tƣớng quân mới xong.

[email protected]

1176

Khƣơng Duy sai ngƣời đƣa chiến thƣ đến trại Đặng Ngải, hẹn ngay mai đánh nhau. Ngải giả cách hứa lời.

Canh năm đêm hôm ấy, Duy sai ba quân thổi cơm ăn cho sớm. Sáng rõ, dàn trận đợi quân Đặng Ngải đến.

Trong trại Đặng Ngải ngả cờ im trống, làm nhƣ dáng không có ngƣời canh giữ mà cũng không thấy ai ra.

Duy chờ mãi cho đến chiều mới về.

Hôm sau, Duy đã sai ngƣời đƣa chiến thƣ, trách rằng sai hẹn. Ngải sai dọn cơm rƣợu, thết đãi sứ giả, rồi

bảo rằng:

- Tôi hơi khó ở, lỡ sai mất hẹn, xin để ngày mai hội chiến.

Hôm sau, Duy dẫn binh đến. Ngải vẫn nhƣ trƣớc, nhất định không ra. Năm sáu phen hẹn cũng thế cả.

Phó Thiêm bảo với Khƣơng Duy rằng:

- Đây tất có mẹo mực gì đây, phải phòng mới đƣợc.

Duy nói:

- Đây chỉ đợi quân Quan Trung đến, hợp ba mặt lại đánh ta, ta nên cho ngƣời cầm thƣ sang Đông Ngô nói

với Tôn Lâm dồn sức lại mà đánh.

Sực có thám mã về báo rằng:

- Tƣ Mã Chiêu đánh vỡ Thọ Xuân, đã giết mất Gia Cát Đản, quân Ngô hàng hết cả Ngụy rồi. Chiêu rút

quân về Lạc Dƣơng, nay sắp dẫn quân đến cứu Trƣờng Thành.

Duy thất kinh, nói:

- Phen này đánh Ngụy, lại ra thành xôi hỏng bỏng không rồi! Chẳng thà về cho rảnh.

Ấy là:

Bốn phen trƣớc đã không ra việc,

Năm thứ nay đà lại uổng công.

Chƣa biết Khƣơng Duy rút quân về rồi ra làm sao, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1177

HỒI 113

Đinh Phụng Lập mẹo đánh Tôn Lâm;

Khương Duy đấu trận phá Đặng Ngải

Khƣơng Duy sợ có quân cứu đến, cho quân bộ vận tải quân nhu xa trƣợng về trƣớc, rồi đem quân mã đi

đoạn hậu.

Quân tế tác báo tin với Đặng Ngải. Ngải cƣời, nói:

- Khƣơng Duy biết cơ binh của đại tƣớng quân sắp đến, cho nên lui về trƣớc, không nên đuổi theo làm gì.

Nếu đuổi thì phải mắc phải mẹo của hắn ngay.

Bèn cho ngƣời đi thám, quả nhiên trong đƣờng hẻm hang Lạc Cốc, chứa chất củi cỏ, dự bị để đốt quân

đuổi theo.

Chúng khen Đặng Ngải rằng:

- Tƣớng quân thật là thần toán! Ngải sai dâng biểu tâu về, Tƣ Mã Chiêu mừng lắm, lại thƣởng thêm cho

Đặng Ngải.

Ngô chủ Tôn Lƣợng, bấy giờ mới mƣời bảy tuổi, thấy Lâm giết ngƣời thái quá, có ý không bằng lòng.

Ngô chủ vốn thông minh lắm. Một bữa, ra chơi vừơn tây uyển, nhân muốn ăn một quả mơ xanh bèn sai

hoàng môn vào lấy mật. Một lát, hoàng môn đem mật đến. Ngô chủ thấy trong chén mật có vài viên cứt

chuột, bèn đòi quan giữ kho đến hỏi.

Quan giữ kho lạy kêu rằng:

- Chúng tôi đậy kín đáo lắm, làm gì có cứt chuột rơi vào đƣợc?

Lƣợng hỏi:

- Hoàng môn có đến đòi mật ăn bao giờ không?

Quan giữ kho tâu rằng:

- Mấy hôm trƣớc có đến đòi mật ăn, nhƣng chúng tôi quả thực không dám cho.

Lƣợng trỏ tên hoàng môn, nói

- Đây chắc là mày thù nó không cho mật, cho nên bỏ cứt chuột vào để hại nó chứ gì?

Tên hoàng môn không chịu.

Lƣợng nói:

- Việc này cũng dễ biết, nếu phân mật lâu ngày, thì trong ngoài thấm ƣớt; bằng mới bỏ vào, thì trong ráo

ngoài ƣớt.

Liền sai cắt ra xem, thì quả nhiên ở trong khô ráo. Hoàng môn lúc bấy giờ mới chịu tội.

[email protected]

1178

Đại khái Lƣợng thông minh nhƣ thế, nhƣng bị Tôn Lâm kìm hãm nên không đƣợc tự chủ điều gì.

Bấy giờ Tôn Lâm quyền thế hách dịch lắm. Em là Tôn Cứ làm oai viễn tƣớng quân, vào túc vệ trong nơi

cung cấm, em nữa là Tôn Ân làm võ vệ tƣớng quân, Tôn Cán làm thiên tƣớng quân; Tôn Ngữ làm tràng

thủy hiệu úy, chia đóng các doanh trại.

Ngô chủ một bữa ngồi buồn, có hoàng môn thị lang là Toàn Kỷ đứng hầu bên cạnh. Kỷ là quốc cữu.

Lƣợng khóc bảo với Kỷ rằng:

- Tôn Lâm chuyên quyền giết bậy, khinh trẫm tệ lắm, nếu không liệu đi, tất để sinh vạ.

Kỷ tâu rằng:

- Bệ hạ có việc gì dùng đến, tôi dù có chết cũng không dám từ.

Lƣợng nói:

- Ngƣơi nên điểm quân cấm binh, cùng với tƣớng quân Lƣu Vĩnh, giữ các cửa thành, để trẫm tự dẫn quân

ra giết Tôn Lâm. Nhƣng việc ấy chớ để cho mẹ ngƣơi đƣợc biết, vì mẹ ngƣơi là chị Tôn Lâm. Nếu lộ

chuyện ra ngoài, thì làm lỡ mất việc trẫm đấy.

Kỷ nói:

- Xin bệ hạ ban cho tôi một đạo chiếu, để khi làm việc, đem ra bảo chứng, cho thủ hạ Tôn Lâm không ai

dám động.

Lƣợng nghe lời, thảo mật chiếu giao cho Toàn Kỷ, Kỷ lĩnh chiếu mang về nhà, nói chuyện với cha Toàn

Thƣợng. Thƣợng biết chuyện, bảo với vợ rằng:

- Chỉ trong ba ngày nữa, thì giết Tôn Lâm.

Ngƣời vợ nói:

- Giết đi cũng phải.

Miệng tuy nói thế, nhƣng mật sai ngƣời báo tin cho Tôn Lâm biết.

Lâm nổi giận, đang đêm, gọi bốn anh em đến, điểm tinh binh vào vây nội cung. Một mặt bắt Toàn

Thƣợng, Lƣu Vĩnh và cả nhà hai ngƣời giam lại. Đến sáng Ngô chủ Tôn Lƣợng nghe ở ngoài cửa cung có

tiếng chiêng trống ầm ĩ. Rồi nội thị lật đật chạy vào tâu rằng:

- Tôn Lâm dẫn quân đến vây bọc cả vƣờn nội uyển.

Lƣợng nổi giận, trỏ vào Toàn hậu quát rằng:

- Cha và anh mày làm hỏng mất việc tao rồi!

Liền rút gƣơm ra toan chém Toàn hậu và thị trung; cận thần lôi cả lấy vạt áo khóc ngăn lại, không để cho

Tôn Lƣợng ra ngoài.

Tôn Lâm trƣớc hết giết bọn Toàn Thƣợng, Lƣu Vĩnh rồi hội văn võ cả ở trong triều, truyền lệnh rằng:

[email protected]

1179

- Chúa thƣợng hoang dâm lắm bệnh, tối tăm không biết đạo nghĩa là gì, không thể phụng dƣợc tôn miếu,

nên bỏ đi. Văn võ ai không tuân lời ta, thì ghép ngay cho tội mƣu phản.

Ai nấy đều sợ run lập cập, thƣa rằng:

- Xin tuân theo lệnh tƣớng quân.

Chỉ có thƣợng thƣ là Hoàn Ý giận tái mặt lại, từ trong bọn nhảy ra, trỏ vào mặt Tôn Lâm mắng

rằng:

- Chúa thƣợng là chúa thông minh, mày sao dám nói càn thế. Tao thà chết, quyết không nghe lời mày!

Lâm nổi giận rút gƣơm chém phăng Hoàn Ý, rồi vào cung trỏ vào Tôn Lƣợng mắng rằng:

Hôn quân vô đạo kia: Đáng lẽ nên giết đi để tạ thiên hạ mới phải, nhƣng nể mặt tiên đế, nay phế ngƣơi

xuống làm Cối Kê vƣơng. Ta sẽ kén ngƣời có đức lên làm vua.

Nói đoạn quát trung thƣ lang Lý Sùng cƣớp lấy ấn thụ, sai Đặng Trình thu lấy.

Tôn Lƣợng khóc vang lên rồi đi ra:

Ngƣời sau có thơ than rằng:

Loạn tặc vu Y Doãn,

Gian thần giả Hoắc Quang,

Thƣơng thay Tôn minh chúa,

Không giữ đƣợc ngai vàng.

Tôn Lâm sai quan tôn chính Tôn Khải rƣớc trung thƣ lang nha vƣơng là Tôn Hƣu về làm vua. Hƣu tự là

Tử Liệt, con thứ sáu Tôn Quyền, khi ở Hổ Lâm nằm mơ thấy cƣỡi rồng bay lên trời ngoảnh lại trông thấy

đuôi rồng, mới giật mình tỉnh dậy.

Hôm sau, Tôn Khải, Đổng Triều đến mời Hƣu về triều. Khi đi đến khúc A có một cụ già, tự xƣng tên là

Cam Hƣu, lạy phục xuống đất tâu rằng:

- Xin bệ hạ nhanh cho, nếu chậm chạp thì việc

sinh biến mất. Hƣu tạ lời ấy. Khi đi đến dinh Bố Cơ, Tôn

Ân đem xa giá lại đón. Hƣu không dám trèo lên kiệu, ngồi một chiếc xe nhỏ đi vào, trăm quan lại yết bên

cạnh đƣờng. Hƣu vội vàng xuống xe đáp lễ. Tôn Lâm sai đỡ dậy, mời vào đại điện, rƣớc lên ngôi trên sập

rồng.

Hƣu khiêm tốn, từ chối hai ba lần, rồi mới chịu nhận ngọc tỉ.

Văn võ các quan lễ chầu mừng đâu đấy, đại xá cho thiên hạ; cải niên hiệu gọi lá Vĩnh An năm đầu; Phong

cho Tôn Lâm làm thừa tƣớng, lĩnh chức Kinh Châu mục. Các quan cùng đƣợc pho ng thƣởng. Lại phong

con anh là Tôn Hạo làm Ô trình hầu.

Tôn Lâm một nhà năm anh em, đều phong tƣớc hầu, coi giữ quân cấm binh, quyền hơn cả vua. Ngô chủ

Tôn Hƣu sợ sinh biến ngoài mặt tuy ân huệ, kỳ thực trong bụng vẫn đề phòng.

Tôn Lâm ngày càng sinh kêu hoạnh lắm. Tháng chạp năm ấy, Lâm đem trâu rƣợu vào cung lễ thọ, Ngô

chủ Tôn Hƣu không chịu lấy. Lâm giận mang trâu rƣợu về phủ, mời tả tƣớng quân là Trƣơng Bố đến phủ

uống rƣợu. Trong tiệc, Lâm nói:

[email protected]

1180

- Khi trƣớc ta bỏ Cối Kê vƣơng, nhiều ngƣời khuyên ta lên làm vua. Ta tƣởng là chúa thƣợng hiền hậu,

cho nên mới lập. Nay ta dâng lễ thọ lại từ chối không nhận, thế là không coi ta vào đâu rồi đó. Nay mai

ngƣơi thử coi xem ra làm sao.

Bố nghe nói dạ dạ mấy tiếng, không dám nói câu gì.

Hôm sau, Bố vào cung mật tâu với Tôn Hƣu việc ấy. Hƣu lấy làm lo sợ, ngày đêm không yên. Đƣợc vài

hôm, Lâm sai Trung thƣ lang là Mạnh Tôn dẫn một vạn năm nghìn tinh binh ra đóng ở Võ Xƣơng, vận

hết đồ khí giới trong kho cấp cho bọn ấy.

Tƣớng quân là Ngụy Mạc, võ vệ sĩ là Thi Sóc, hai ngƣời vào mật tâu với Ngô chủ rằng:

- Tôn Lâm điều binh ra ngoài, lại đem đồ khí giới cấp cho quân, nay mai tất sinh biến.

Tôn Hƣu giật mình, kíp vời Trƣơng Bố vào bàn bạc. Bố tâu rằng:

- Có lão tƣớng là Đinh Phụng mƣu mẹo hơn ngƣời, biết đoán việc lớn, nên cho vời vào bàn việc.

Hƣu liền vời Đinh Phụng vào trong nhà kín, kể lại chuyện ấy.

Phụng tâu rằng:

- Bệ hạ chớ lo, tôi có một kế này trừ đƣợc hại cho nƣớc.

Hƣu hỏi mẹo làm sao, Phụng tâu rằng:

- Mai là ngày chạp, hội cả quần thần mời cả Tôn Lâm đến ăn tiệc, tôi sẽ khu xử xong xuôi.

Hƣu mừng lắm. Phụng sai Ngụy Mạc, Thi Sóc coi việc ngoài Trƣơng Bố coi việc trong.

Đêm hôm ấy, trời nổi cơn dông: Cát, sỏi, đá bay vù vù có một cây cổ thụ bật cả một tảng rễ xuống. Đến

sáng đứng gió, sứ giả phụng chiếu mời Tôn Lâm vào cung ăn yến. Tôn Lâm đƣơng ở trên giƣờng, bổng

dƣng nhƣ có ngƣời đẩy sấp xuống đất. Lâm thấy vậy không vui lòng. Một lát lại thấy hơn mƣời ngƣời sứ

giả đến mời. Ngƣời nhà ngăn lại nói rằng:

- Một đêm nổi dông gió, sáng hôm nay

lại bỗng dƣng ngã sấp, đó không phải là điềm hay, không nên đến

dự tiệc.

Lâm nói:

- Anh em ta cùng giữ quân cấm binh, ai dám đến gần ta mà sợ? Ví dù có việc gì, thì đốt lửa ở trong phủ

lên làm hiệu.

Dặn xong lên xe vào cung.

Ngô chủ Tôn Hƣu xuống dƣới sập rồng đứng đón mời Lâm lên ngồi. Rƣợu đƣợc vài tuần, bỗng thấy

ngoài cung có ngọn lửa cháy. Lâm muốn đứng dậy về, Hƣu ngăn lại nói rằng:

- Thừa tƣớng cứ ngồi yên, quân ngoài có nhiều, can gì phải lo?

Hƣu vừa nói dứt lời thì tả tƣớng quân Trƣơng Bố rút gƣơm cầm tay, dẫn hơn ba chục võ sĩ, bƣớc sấn lên

trên điện, quát lên rằng: [email protected]

1181

- Có chiếu bắt phản tặc là Tôn Lâm!

Lâm vừa toan chạy, thì đã bị võ sĩ bắt lại. Lâm cúi đầu kêu rằng:

- Xin đày ra Giao Châu, cho đƣợc về làm ruộng.

Hƣu mắng rằng:

- Sao trƣớc mày không đem đày Đằng Dận, Lã Cứ, Vƣơng Đôn có đƣợc không?

Bèn sai lôi ra chém, Trƣơng Bố lôi Tôn Lâm ra mé đông điện chém đầu; đầy tớ không tên nào dám nhúc

nhích.

Bố đọc tờ chiếu lên nói rằng:

- Tội chỉ do một mình Tôn Lâm gây nên thôi, còn ngƣời khác không ai việc gì cả.

Bố mời Tôn Hƣu lên lầu Ngũ Phƣợng. Đinh Phụng, Ngụy Mạc, Thi Sóc bắt cả bọn anh em Tôn Lâm điệu

đến. Hƣu sai đem ra chợ chém sạch, giết cả ba họ, hơn vài trăm tôn đảng đều bị chết lây. Lại sai đào mả

Tôn Tuấn, vằm thây xé xác ra, rồi xây phần mộ lại cho bọn Gia Cát Khác, Đằng Dận, Vƣơng Đôn, Lã Cứ

để tỏ cái bụng trung của họ. Ai bị đem đầy phƣơng xa liền tha cho về làng mạc. Lại phong thƣởng cho

bọn Đinh Phụng, rồi đƣa thƣ báo tin mừng vào thành Đô.

Hậu chủ bên Thục sai sứ vào mừng Ngô, Ngô lại sai Tiết Hủ vào Thục để đáp lễ. Hủ từ trong Thục về,

Ngô chủ hỏi quang cảnh trong Thục, Hủ tâu rằng:

- Lâu nay trung thƣờng thị là Hoàng Hạo Coi việc, công khanh a dua cả vào hắn. Trong triều không nghe

thấy lời thẳng, ngoài đồng dân lắm ngƣời mặt bủng da chì. Thế mà vua thì chỉ một niềm mải vui chơi. Đó

gọi là chim én chim sẻ ở trên thềm, không biết rằng nhà to sắp cháy là thế.

Hƣu thở dài than rằng:

- Nếu còn Gia Cát Võ hầu, thì đâu đến nỗi thế này!

Bởi thế lại viết thƣ đƣa sang Thục nói rằng Tƣ Mã Chiêu không mấy bữa nữa tất sẽ thoán Ngụy. Thế nào

hắn cũng sang đánh Ngô, Thục để thị uy. Hai nƣớc ta cùng phải giữ gìn trƣớc đi.

Khƣơng Duy nghe đƣợc tin ấy, mừng rỡ lắm, dâng biểu lại xin cất quân sang đánh Ngụy.

Năm Cảnh Diệu thứ nhất nhà Thục Hán, mùa đông đại tƣớng quân Khƣơng Duy cất Liêu Hóa, Trƣơng

Dực làm tiên phong, Vƣơng Xá, Tƣởng Mân làm tả quân, Tƣởng Thƣ, Phó Thiêm làm hữu quân, Hồ Tế

làm hợp hậu; Duy cùng với Hạ Hầu Bá tổng lĩnh trung quân, khởi hai mƣơi vạn quân Thục, lạy

từ Hậu

chủ, đến thẳng Hán Trung, bàn bạc với Hạ Hầu Bá xem ra lối nào cho tiện.

Bá nói:

- Kỳ Sơn là đất dụng võ, nên tiến quân ra mặt ấy; ta nên sai ba quân kéo cả ra Kỳ Sơn, đến cửa hang hạ

trại. Bấy giờ Đặng Ngải đang ở trong trại Kỳ Sơn, điểm quân Lũng Hữu, chợt có tin báo quân Thục hạ ba

ngọn trại ở của hang. Ngải nghe báo, lên cao ngắm xem, mừng rỡ về trại, lên trƣớng nói rằng:

[email protected]

1182

- Không ra khỏi đƣợc ý định của ta!

Nguyên Đặng Ngải xem xét địa thế, để dành đất cho quân Thục lập trại. Từ chỗ ấy đến trại Kỳ Sơn, đã

đào sẵn một đƣờng hầm, đợi quân Thục đến sẽ khởi sự. Bấy giờ Khƣơng Duy lập ba ngọn trại, trại tả

đóng chính vào giữa đƣờng hầm, là trại của Vƣơng Xá, Tƣởng Mân.

Đặng Ngải sai con là Đặng Trung cùng với Sƣ Toản, mỗi ngƣời dẫn một vạn quân chia làm hai cánh tả

hữu. Sai phó tƣớng Trịnh Luân dẫn năm trăm quân quật tử một canh hai đêm hôm ấy, đi xuyên đƣờng

hầm đến thẳng trại tả kéo lên.

Vƣơng Xá, Tƣởng Mân khi ấy nhân chƣa lập xong trại, sợ quân Ngụy đến cƣớp trại, không dám cởi giáp

đi ngủ. Chợt thấy trung quân tự nhiên bối rối, vội vàng cầm khí giới nhảy lên ngựa, thì đã thấy Đặng

Trung ở ngoài dẫn quân kéo vào. Trong ngoài dồn lại đánh, hai tƣớng cố chết cự lại không nổi, phải bỏ

trại chạy.

Khƣơng Duy ở trong trƣớng nghe tiếng bên trại tả hò reo, biết có quân trong ứng ngoài hợp. Duy kíp

ngựa đứng trƣớc trƣớng trung quân, truyền lệnh rằng:

- Hễ ai nhộn nhạo thì chém. Nếu có quân giặc kéo đến cạnh trại, không phải hỏi lôi thôi gì, chỉ việc dùng

cung nỏ bắn ra.

Một mặt truyền cho trại hữu cũng thế, không đƣợc nhộn nhạo. Quân Ngụy hơn mƣời lần xông vào, quả

nhiên điều bị tên bắn lui về, xáo xác mãi đến sáng, rồi không dám vào.

Đặng Ngải thu quân về trại, than rằng:

- Khƣơng Duy thực là học đƣợc phép của Khổng Minh: Ra quân ban đêm mà không sợ, tƣớng gặp biến

mà không rối, thế mới thực là tƣớng tài!

Hôm sau, Vƣơng Xá, Tƣởng Mân thu nhặt quân tàn, đến đại trại xin chịu tội.

Duy nói:

- Đó không phải là tội tại các ngƣơi. Bởi vì ta không tƣờng mạch đất, mới đến nỗi thế.

Lại cấp thêm cho quân mã, sai hai tƣớng hạ trại. Rồi đem những thây ngƣời chết, bỏ cả vào trong đƣờng

hầm, lấy đất lấp đi.

Duy sai ngƣời đƣa chiến thƣ, thách Đặng Ngải ngày mai ra giao phong.

Ngải mừng rỡ ƣng lời. Hôm sau, hai bên dàn trận ở trƣớc núi Kỳ Sơn. Duy án phép bát trận của Võ Hầu,

chia dàn ra tám cửa: Thiên, địa, phong, vân, điểu, xà, long, hổ. Đặng Ngải thấy Khƣơng Duy bàn trận bát

quái, cũng bày trận ấy, cửa ngõ tả hữu trƣớc sau tả hữu giống y nhƣ hệt.

Duy cầm thƣơng thúc ngựa ra ngoài trận gọi to lên rằng:

- Mày bắt chƣớc ta bày trận bát quái, nhƣng mày có biến trận đƣợc không?

Ngải cƣời rằng:

- Mày tƣởng một mình mày bày đƣợc hay sao? Ta đã bày đƣợc, làm gì mà chẳng biến đƣợc?

[email protected]

1183

Nói đoạn, quay vào trận, sai quân cầm hiệu, phất một lá cờ, mỗi cửa biến thành tám cửa, tám tám thành

sáu mƣơi tƣ cửa.

Ngải ra trận hỏi rằng:

- Phép biến trận của ta thế nào?

Duy nói:

- Mày biến cũng phải, nhƣng có dám vào trận vây nhau không?

Ngải nói:

- Sao lại không dám?

Bởi vậy, quân đôi bên cứ y đội ngũ tiến vào. Ngải vào trung quân đứng sai khiến, cho quân lƣợn vào vây

trận, trận đôi bên vẫn đâu ra đấy, không xôn xao một tí nào. Khƣơng Duy đứng trung quân, cầm lá cờ

phất một cái, bỗng biến thành trận trƣờng xà quyển địa, vây bộc ngay Đặng Ngải vào giữa. Bốn mặt tiếng

reo nổi lên. Ngải không biết là trận gì, trong bụng đã sợ. Tiếng reo dần dần đến gần. Ngải dẫn vào các

tƣớng xông xáo cũng không sao ra đƣợc. Quân Thục cùng gọi to lên rằng:

- Đặng Ngải hàng đi cho mau!

Ngải ngẩng mặt lên than rằng:

- Ta lỡ ra muốn khoe tài một lúc, mắc phải mẹo Khƣơng Duy mất rồi!

Bỗng thấy trên góc tây bắc, có một toán quân đánh vào. Ngải trông ra thì quân Ngụy, mới thừa thế đánh

ra đƣợc ngoài. Nguyên Tƣ Mã Vọng đánh cứu Đặng Ngải đem ra, khi trở về thì chín trại Kỳ Sơn đã bị

quân Thục cƣớp mất cả.

Ngải dẫn bại dẫn bại quân lui về mé nam sông Vị hạ trại.

Ngải nói:

- Sao ông biết đƣợc phép trận này, mà cứu đƣợc tôi ra?

Vọng nói:

- Tôi thuở nhỏ học ở Nam Kinh, có kết bạn với Thôi Châu Bình, Thạch Quảng Nguyên thƣờng có giảng

đến phép

trận này. Khi nãy, Khƣơng Duy biến trận ấy, gọi là trận trƣờng xà quyển địa, nếu đánh chỗ

khác, thì không sao phá đƣợc. Tôi thấy đầu trận ở góc tây bắc, cho nên từ mặt ấy đánh vào, liền phá đƣợc

ngay.

Ngải tạ ơn nói:

- Tôi tuy học đƣợc phép trận, nhƣng chƣa tƣờng phép biến hóa. Ông đã biết phép ấy, ngày mai nên đấu

trận với Khƣơng Duy, để tôi dẫn quân đến đánh úp sau trại Kỳ Sơn, hai mặt dồn lại đánh, thì có thể cƣớp

lại trại cũ.

Bèn sai Trịnh Luân làm tiên phong. Ngải tự dẫn quân đến úp trại Kỳ Sơn, một mặt cho ngƣời đƣa chiến

thƣ thách Khƣơng Duy ngày mai đấu trận.

[email protected]

1184

Duy phê vào chiến thƣ và cho sứ giả mang về, rồi bảo với các tƣớng rằng:

- Ta đƣợc mật thƣ của Võ hầu tryền cho trận này cả thảy ba trăm sáu mƣơi lăm phép biến, theo độ số

chung quanh trời. Nay quân giặc thách ta đấu trận pháp, thì chẳng khác nào múa rìu qua mắt thợ, đây tất

có mƣu mẹo, các ông có biết không?

Liêu Hóa nói:

- Đây hẳn là dử ta đấu trận, kỳ thực là họ dẫn quân đến chụp mặt sau ta đây.

Duy cƣời rằng:

- Chính thế.

Liền sai Trƣơng Dực, Liêu Hóa dẫn một vạn quân phục ở mé sau núi.

Hôm sau, Khƣơng Duy dẫn hết quân trong chín trại, dàn cả ra trƣớc núi Kỳ Sơn, Tƣ Mã Vọng cũng dẫn

quân ra khỏi vị Nam, đến trƣớc Kỳ Sơn, cùng với Khƣơng Duy đối trận.

Duy nói:

- Ngƣơi mời ta ra đấu trận pháp, thử bày trƣớc cho coi.

Vọng bày ra một trận bát quái.

Duy cƣời rằng:

- Trận ấy tức là trận của ta bày, ngƣơi ăn cắp, lấy gì làm lạ?

Vọng nói:

- Ngƣơi cũng học mót của ngƣời khác chứ gì?

Duy nói:

- Vậy thì trận này có bao nhiêu phép biến?

Vọng cƣời, rằng:

- Ta biết bày trận, dễ thƣờng không biết biến trận hay sao?

Trận này cả thảy có chín lần chín tám mƣơi mốt phép biến.

Duy nói:

Ngƣơi thử biến đi ta coi.

Vọng vào trong trận, biến một vài lần, rồi bƣớc ra hỏi rằng:

- Ngƣơi có biết ta biến ra trận gì không?

[email protected]

1185

Duy cƣời nói rằng:

- Trận pháp của ta, theo độ số trời, có ba trăm sáu mƣơi lăm phép biến. Ngƣơi chẳng qua nhƣ ếch ngồi

đáy giếng, biết đâu đƣợc phép huyền diệu này!

Vọng nói:

- Ta vẫn biết có các phép biến ấy. Ngƣơi thử biến cho ta coi.

Duy nói:

- Ngƣơi bảo Đặng Ngải ra đây, ta bày cho mà xem.

Vọng nói:

- Đặng tƣớng quân có mẹo hay hơn, tính không ƣa đấu trận pháp.

Duy cƣời ầm lên rằng:

- Có mẹo gì hay đâu! Chẳng qua sai mày đấu với ta ở đây, còn hắn thì dẫn quân đến úp sau quân ta có

phải không?

Vọng thấy nói nhƣ đi guốc vào ruột mình, lấy làm kinh hãi, muốn thúc quân đánh bừa một trận. Duy cầm

roi vẫy một cái, quân hai bên đổ ra, đánh tan tành quân Ngụy, phải bỏ giáp vất gƣơm giáo chạy tháo thân.

Đặng Ngải thúc

tiên phong Trịnh Luân đến mé sau núi; vừa đi qua mỏm núi, bỗng nổi một tiếng pháo, rồi

trống đánh vang trời, quân Thục đổ ra, đại tƣớng đi đầu là Liêu Hóa. Trịnh Luân sấn lại đánh nhau với

Liêu Hóa, bị Liêu Hóa chém ngay một đao lăn quay xuống ngựa.

Đặng Ngải giật mình, kíp thu quân về, thì lại gặp Trƣơng Dực dẫn quân đến. Đôi bên ập vào đánh giết,

quân Ngụy tan nát. Ngải bị bốn mũi tên, cố sống cố chết chạy về đến trại Vị Nam. Tƣ Mã Vọng cũng

chạy về trại.

Hai ngƣời bàn bạc, Vọng nói rằng:

- Gần nay Thục chủ Lƣu Thiền yêu dùng tên hoạn quan Hoàng Hạo, ngày đêm ham mê tửu sắc. Ta nên

dùng mẹo phản gián, để cho Thục chủ đòi Khƣơng Duy về, thì mới giải đƣợc nguy này.

Ngải hỏi các mƣu sĩ rằng:

- Có ai vào đƣợc Thục, kết hiếu với Hoàng Hạo không?

Đảng Quân xin đi. Ngải mừng lắm, sai Đảng Quân mang vàng ngọc, châu báu vào Thành Đô, kết liên với

Hoàng Hạo, nói phao lên rằng Khƣơng Duy có bụng oán thiên tử, không bao lâu tất về hàng Ngụy. Bởi

thế ngƣời ở Thành Đô đồn khắp cả đi, ai ai cũng biết, Hoàng Hạo vào tâu với Hậu chủ, Hậu chủ lập tức

sai ngƣời đi gấp đòi Khƣơng Duy về triều.

Khi ấy Khƣơng Duy luôn mấy hôm khiêu chiến, Đặng Ngải giữ vững không ra. Duy trong bụng nghi

hoặc, chƣa biết nghĩ thế nào. Chợt có sứ giả đến triệu về. Duy không biết tại sao đành phải rút quân về

triều. Đặng Ngải, Tƣ Mã Vọng biết rằng Duy đã trúng phải mẹo, liền cất quân Vị Nam, đuổi đánh.

Ấy mới là: [email protected]

1186

Nhạc Nghị đánh Tề gặp kẻ phản,

Nhạc Phi phá giặc mắc lời gièm,

Chƣa biết sau này ra làm sau, xem hồi sau phân giải.

[email protected]

1187

HỒI 114

Tào Mao ruổi xe chết cửa nam;

Khương Duy bỏ lương phá quân Ngụy

Khƣơng Duy nhân có chiếu đòi về, bèn truyền lệnh rút quân.

Liêu Hóa nói:

- Tƣớng ở ngoài, tuy có mệnh vua, không nghe cũng đƣợc. Nay dẫu có chiếu, nhƣng chớ nên lui vội.

Trƣơng Dực nói:

- Tƣớng quân luôn động binh mấy năm, nên ngƣời Thục đều có lòng oán cả, không bằng chấp nhận dịp

này vừa đƣợc trận, thu quân mã về cả, để yên bụng dân. Sau sẽ liệu kế khác.

Duy nghe lời, sai quân sĩ y phép lui về, để Liêu Hóa, Trƣơng Dực đi chặn hậu, phòng quân Ngụy đuổi

theo.

Nói về Đặng Ngải dẫn quân đuổi theo, trông thấy quân Thục đi trƣớc, tinh kỳ nghiêm chỉnh, từ từ lui về.

Ngải than rằng:

- Khƣơng Duy thực là học đƣợc phép Võ hầu sâu lắm!

Bởi thế cũng không dám đuổi nữa, quay binh trở lại trại Kỳ Sơn.

Khƣơng Duy về đến Thành Đô, vào ra mắt Hậu chủ, hỏi tại sao mà đòi về.

Hậu chủ nói:

- Ngƣơi ở mãi ngoài biên đình, trẫm sợ quân sĩ vất vả, cho nên đòi ngƣơi về triều, chớ không có việc gì

cả.

Duy tâu rằng:

- Tôi đã lấy đƣợc trại Kỳ Sơn, sắp sửa thành công, không ngờ nửa đƣờng lại bỏ dở, biết là trúng phải mẹo

phản gián của Đặng Ngải.

Hậu chủ nín lặng.

Khƣơng Duy lại tâu rằng:

- Tôi thề hết sức đánh giặc, để báo ơn nƣớc. Bệ hạ chớ nghe lời tiểu nhân mà sinh bụng ngờ vực.

Hậu chủ ngồi lâu lâu, mới nói rằng:

- Trẫm không nghi ngờ gì ngƣơi. Ngƣơi hãy về Hán Trung, đợi khi nào nƣớc Ngụy có biến sẽ sang đánh.

Khƣơng Duy thở dài, ra về Hán Trung.

Đảng Quân về trại Kỳ Sơn, báo việc ấy với Đặng Ngải, Ngải bàn với Tƣ Mã Vọng:

[email protected]

1188

- Trong Thục vua tôi không hòa, tất sinh nội loạn.

Liền sai Đảng Quân về Lạc Dƣơng báo tin ấy với Tƣ Mã Chiêu.

Chiêu mừng lắm có bụng muốn đánh Thục, hỏi trung hộ quân là Giả Sung rằng:

- Ta muốn đánh Thục có nên không?

Sung nói:

- Chƣa nên, thiên tử còn có bụng ngờ chúa công. Nếu chúa công một mai đi vắng, ở nhà tất sinh chuyện

ngay. Năm ngoái rồng vàng hai lần hiện trong giếng Ninh Lăng, quần thần dâng biểu là điềm lành. Thiên

tử nói rằng: "Đó không phải điềm lành. Rồng là tƣợng vua, nay rồng trên không ở trời, dƣới không ở

ruộng, mà đi ở trong giếng, ấy là điều rồng phải giam hãm". Rồi có làm một bài thơ rồng lặn, ý trong thơ

chỉ rõ về chúa công. Thơ rằng:

Thƣơng thay rồng chịu khốn

Không vƣợt khỏi vực sâu,

Trên trời đã không ở,

Giữa ruộng nào thấy đâu?

Cuốn khúc nằm đáy giếng,

Lƣơn chạch lƣợn trƣớc sau,

Vây cánh xếp một xó,

Thân ta cùng một màu!

Tƣ Mã Chiêu nghe xong, nổi giận, bảo Giả Sung rằng:

- Ngƣời này lại muốn bắt chƣớc Tào Phƣơng đây! Nếu không liệu sớm đi, tất có khi hại ta.

Sung nói:

- Tôi xin sớm tối

lo giúp chúa công việc ấy.

Bấy giờ là năm Cam Lộ thứ năm nhà Ngụy, mùa hạ, tháng tƣ, Tƣ Mã Chiêu đeo gƣơm lên điện. Mao

đứng dậy đón vào.

Quần thần tâu rằng:

- Công đức của đại tƣớng quân cao vòi vọi nên phong làm Tấn công, gia lễ cửu tích.

Mao cúi đầu không nói câu gì.

Chiêu hét lên rằng:

- Cha con, anh em nhà tôi ba đời, biết bao nhiêu công lao với Ngụy. Nay làm Tấn công không đáng hay

sao?

Mao đáp rằng:

- Dám đâu chẳng vâng lời.

Chiêu nói: [email protected]

1189

- Bài thơ rồng lặn, coi chúng tôi nhƣ con lƣơn, con chạch là ý làm sao?

Mao không trả lời đƣợc. Chiêu tủm tỉm cƣời trở ra.

Mao vào hậu cung cùng với thị trung Vƣơng Thẩm, thƣợng thƣ Vƣơng Kinh, tán kỵ thƣờng thị Vƣơng

Nghiệp bàn bạc.

Mao khóc nói rằng:

- Không nên. Ngày xƣa vua Chiêu Công nƣớc Lỗ, không chịu nhịn nhục với họ Quí, đến nỗi phải bỏ nƣớc

mà chạy. Nay quyền to vào tay họ Tƣ Mã cả rồi, công khanh trong ngoài, không nghĩ gì đến lẽ thuận

nghịch, a dua theo về với giặc, không cứ một ai. Vả lại quân túc vệ của bệ hạ đƣa đón, không có ngƣời

chịu dùng sức. Nếu không nín náu nhịn nhục, thì vạ đến nơi ngay. Xin hãy thong thả lo toan, chớ nên hấp

tấp.

Mao nói rằng:

- Điều ấy mà chịu nhịn, thì còn điều gì không nhịn nữa? Ý trẫm đã quyết rồi, dù chết cũng không ngại!

Nói đoạn, vào tâu với Thái Hậu.

Vƣơng Thẩm, Vƣơng Nghiệp, bảo Vƣơng Kinh rằng:

- Việc đã kíp rồi, chúng ta không nên dây vào mà chết cả họ, nên đến thú trƣớc với Tƣ Mã Công, kẻo mà

chết oan.

Kinh giận, nói rằng:

- Chúa lo, tôi phải nhục; chúa nhục tôi phải chết, các ngƣơi dám mang hai lòng à?

Hai ngƣời thấy Vƣơng Kinh không nghe, liền đến báo với Tƣ Mã Chiêu trƣớc.

Lại nói, Ngụy chủ Tào Mao vào nội cung, sai quan hộ vệ là Tiêu Bá tụ tập quân túc vệ trong điện, cùng

đầy tớ hầu hạ đƣợc hơn ba trăm ngƣời, đánh trống hò reo tiếng ra. Mao cầm gƣơm ngồi trên xe quát tả

hữu kéo ra cửa nam.

Vƣơng Kinh lạy phục xuống khóc mà can rằng:

- Bệ hạ dắt vài trăm ngƣời đánh Tƣ Mã Chiêu, khác nào xua đàn dê vào trong miệng hổ, chết uổng vô ích.

Tôi không dám tiếc mình đâu, nhƣng thực là việc không nên

làm.

Mao nói:

- Quân ta đã đi, ngƣơi không nên ngăn trở.

Liền giục quân kéo ra cửa Long Môn, đến nơi thấy Giả Sung mặc đồ nhung phục cƣỡi ngựa, có Thành

Tốt, Thành Tế đi kèm hai bên, dẫn vài nghìn quân cấm binh thiết giáp hò reo kéo đến.

Mao trỏ gƣơm quát mắng rằng:

- Tao là thiên tử đây, chúng bây xông vào nơi cung đình, muốn giết vua hay sao?

[email protected]

1190

Cấm binh trông thấy Tào Mao cũng không dám động. Giả Sung bảo Thành Tế rằng:

- Tƣ Mã Công nuôi mày làm trò gì? Chính vì việc hôm nay đấy.

Tế cầm ngọn kích, ngoảnh lại hỏi Giả Sung rằng:

- Giết đi hay là trói lại?

Sung nói:

- Tƣ Mã Công truyền cho giết quách đi.

Thành Tế xong thẳng đến trƣớc xe.

Mao quát lên rằng:

- Thất phu dám xấc à?

Mao nói vừa dứt lời, bị Thành Tế đâm một kích vào giữa ngực, ngã sấp xuống dƣới xe; lại bồi thêm một

kích từ sau lƣng suốt ra ngoài bụng, Mao chết ở cạnh đƣờng.

Tiên Bá cầm giá lại đánh, cũng bị Thành Tế đâm chết; chúng tan vỡ trốn sạch.

Vƣơng Kinh tự mé sau chạy đến, quát mắng Giả Sung rằng:

- Quân nghịch tặc kia, sao dám giết vua làm vậy?

Sung nổi giận, quát tả hữu trói lại, rồi về báo với Tƣ Mã Chiêu. Chiêu vào cung, thấy Mao đã chết, giả vờ

thất kinh, đập đầu xuống xe mà khóc, rồi sai ngƣời báo tin với các đại thần. Thái phó Tƣ Mã Phu vào,

thấy thây Tào Mao nằm đấy, bèn gối đầu vào đùi khóc rằng:

- Giết bệ hạ là lỗi tại tôi đây!

Bèn dùng quan quách khâm liệm, đình tại mé tây thiên điện.

Chiêu mời quần thầnvào bàn bạc. Quần thần đến cả, chỉ thiếu có thƣợng thƣ bộc xạ Trần Thái. Chiêu sai

cạâu Trần Thái là Tuân Khải gọi Thái đến.

Thái khóc nói rằng:

- Ngƣời ta vẫn cho tôi bằng với cậu. Nay cậu thực không bằng tôi.

Bèn mặc áo gai, đội khăn trở đi vào, khóc lạy trƣớc linh cửu.

Chiêu cũng giả tảng khóc hỏi rằng: