1.Cấy ruộng chúa Liễu Chuyện Dân Gian

Lúc Quỳnh còn là học trò nhà nghèo, phải ra đền sông xin cấy rẽ. Quỳnh khấn và xin âm dương xem chúa thuận lấy gốc hay lấy ngọn. Ban đầu chúa thuận lấy ngọn thì Quỳnh trồng rặt thứ khoai lang. Đến lúc được ăn, Quỳnh đào lấy củ, còn bao nhiêu dây ngọn đem nộp chúa.

Lần thứ hai, xin âm dương, chúa thuận lấy gốc để ngọn cho Quỳnh, thì Quỳnh trồng các thứ lúa. Đến mùa gặt, Quỳnh cắt lấy bông, còn bao nhiêu gốc rạ đem nộp chúa.

Chúa hai lần mắc lỡm, tức lắm, song đã trót hứa rồi, không biết làm thế nào được. Lần thứ ba, Quỳnh đến xin thì chúa bảo lấy cả gốc lẫn ngọn, còn khúc giữa cho Quỳnh, Quỳnh vờ kêu ca:

- Chị lấy thế thì em còn được gì nữa!

Khấn đi khấn lại mãi, Chúa nhất định không nghe, Quỳnh về trồng rặt ngô. Đến kỳ bẻ ngô, bao nhiêu bắp Quỳnh giữ lại, còn ngọn và gốc thì đem nộp chúa.

Chúa mắc mưu Quỳnh ba lần, đòi lại ruộng, xong trong ba vụ này, Quỳnh đã kiếm được cái vốn to rồi

2.Quỳnh trả ơn Chúa Liễu Chuyện Dân Gian

Gặp khoa thi, Quỳnh ra ứng thi. Ðường đi qua bến sông, Quỳnh vào yết Chúa, xin Chúa phù hộ cho, đỗ thì vào trả lễ. Quỳnh ra thi, quả nhiên đỗ thật. Vinh quy về, Quỳnh mua một con bò mẹ, một con bò con, đem đến lễ, Quỳnh quỳ xuống lậy, rồi dắt con bò mẹ đến buộc vào tay ngai mà khấn rằng:

- Chúa có lòng thương phù hộ cho Quỳnh được đỗ, nay gọi là có một con bò để trả lễ. Xin Chúa nhận cho. Chúa là chị, xin lễ con lớn, còn con nhỏ, em cin đem về khao dân.

Nói rồi, dắt con bò về. Con bò mẹ thấy dắt mất con đi, lồng lên chạy theo, làm ngai Chúa đổ lổng chổng, long gãy cả. Quỳnh cười nói:

- Chị thương em nghèo, trả không lấy, thì em xin đem về vậy.

Nói rồi, dắt cả hai mẹ con bò về.

3.Dòm nhà Quan Bảng Chuyện Dân Gian

Ðồn rằng Quỳnh sinh cùng thời với Thị Ðiểm. Quan Bảng sinh ra Thị Ðiểm, dạy học trò đông lắm. Quỳnh giả vờ ngày ngày đến xem bình văn, để ngấp nghé cô Ðiểm. Học trò biết ý, vào thưa với Quan Bảng, ngài bắt vào hỏi.

Quỳnh thưa:

- Tôi là học trò, thấy trường quan lớn bình văn, tôi đến nghe trộm.

Quan Bảng nói:

- Ta biết hết rồi, anh đừng giả danh học trò mà bắt chước tuồng chim chuột. Có phải học trò thì ta ra cho một câu đối, không đối được đánh đòn!

Quỳnh vâng.

Quan Bảng ra một câu:

- Thằng quỷ ôm cái dấu, đứng cửa khôi nguyên.

Quỳnh ứng khẩu đối ngay:

- Con mộc dựa cây bàng, dòm nhà bảng nhãn.

Quan Bảng thấy Quỳnh xuất khẩu thành chương, có bụng yêu, giữ Quỳnh lại nuôi ăn học. Quỳnh học tấn tới lắm, kỳ nào văn cũng được đọc. Từ ngày trường Quan Bảng có Quỳnh, bao nhiêu học trò danh sĩ đều phải nhận Quỳnh tài giỏi hơn cả.

Quan Bảng thấy Quỳnh học giỏi, có ý muốn gả cô Ðiểm cho, mà cô Ðiểm nghe cũng thuận. Quỳnh biết rằng cô Ðiểm vào tay mình rồi, thỏa được ước nguyện, song tính tinh nghịch, cứ đùa cợt luôn. Cô Ðiểm đứng đắn, thùy mị không ưa chớt nhả, Quỳnh lại càng ghẹo dai.

4.Quan trường mắc lỡm Chuyện Dân Gian

Khi vào trường thi, không mấy lúc Quỳnh ngồi yên, trong lếu cứ đeo ống quyển đi vớ vẩn gần đường thập đạo. Quan trường biết Quỳnh hay chữ, thấy đi nhung nhăng thì hỏi:

- Ðã làm xong được bài chưa, đưa xem?

Quỳnh thưa:

- Mới xong được vài đoạn, nhưng mà thối lắm, không thể ngửi được, xin các ông đừng xem!

Quan trường thấy Quỳnh muốn giấu, mới bảo:

- Thối thí thối, cứ đưa đây!

Quỳnh thưa:

- Quả thối thật, đưa ra sợ các quan bưng mũi không kịp!

Các quan không tin, cho là Quỳnh nhún mình, nhất định đòi xem cho được. Bất đắc dĩ, Quỳnh phải nói to:

- Tôi nói thật, các quan không nghe, xem xong đừng có trách tôi nhé!

Rồi trao ống quyển cho các quan. Không ngờ Quỳnh hòa cứt vào nước đái để trong ống quyển, bắt châu chấu bỏ vào từ bao giờ, lúc các quan mở ra, nó bay tung lên bẩn cả quần áo, chạy không kịp.

Quỳnh cười ầm lên:

- Tôi đã nói thật, lại cứ đòi xem!

Các quan giận lắm, nhưng không lấy lẽ gì bắt lỗi được Quỳnh.

Ðến kỳ thi Hội, chúa Trịnh cứ ép Quỳnh đi thi để lấy Trạng. Quỳnh không thiết. Chúa ép mãi, phải nghe. Lúc vào thi, làm văn xong, còn thừa giấy, Quỳnh vẽ ngựa, vẽ voi vào sau quyển, rồi đề mấy câu thơ rằng:

Văn chương phú lục đã xong rồi

Thừa giấy làm chi chẳng vẽ voi

Tớ có một điều xin bảo thật

Ai mà cười tớ nó ăn buồi!

Quỳnh làm thế cốt cho phạm trường quy, không lấy đỗ được.

5.Quỳnh trả nợ anh lái đò Chuyện Dân Gian

Quỳnh đi đò ngang, thuờng chịu tiền, lâu quá hóa nhiều, không trả được.

Lúc anh lái đò đến đòi, Quỳnh bảo:

- Ừ đợi đấy, mai ta trả.

Rồi mua tre nứa, lá gồi làm một cái nhà bè ở giữa sông, trong để một câu: "Ð.. mẹ thằng nào bảo thằng nào!". Và phao ầm lên rằng đó là lầu yết thơ của Trạng.

Thấy nói thơ Trạng, thiên hạ nô nức kéo nhau đi xem. Ði đò ra đến nơi, thấy độc một câu như thế, chán quá liền đi đò về. Người khác gặp hỏi, thì chỉ trả lời: "Ra mà xem...!"

Thế là thiên hạ càng thấy lạ, càng xô nhau ra xem. Anh lái đò chở hết chuyến nọ đến chuyến kia không kịp, trong ba bốn ngày, được không biết bao nhiêu tiền.

Ðược mấy hôm, Quỳnh dỡ nhà bè, bán lại cho anh lái đò. Anh lái đò trữ nộ, Quỳnh mắng:

- Anh còn nợ ta thì có, ai làm cho anh mấy hôm chở được bấy nhiêu tiền?

Anh lái đò mới nhận ra, liền cám ơn Quỳnh rối rít và xin trả đủ tiền.

6.Ông nọ bà kia Chuyện Dân Gian

Ở làng Quỳnh có mấy người tấp tểnh công danh, nay cầu mai cục nhờ Quỳnh gầy dụng cho, may ra được tí phẩm hàm để khoe khoang với làng nước. Một hôm Quỳnh ở kinh đô về, sai người mời mấy anh ấy lại bảo:

- Giờ có dịp may, nào các anh có muốn làm ông nọ bà kia thì nói ngay.

Thấy Quỳnh ngỏ lời như thế, anh nào cũng như mở cờ trong bụng, tranh nhau nhận trước.

Quỳnh bảo:

- Ðược các anh về thu xếp khăn gói, rồi lại đây uống rượu mừng với ta, mai theo ta ra kinh đô sớm.

Anh nào anh nấy lật đật về nhà, vênh váo, đắc chí lắm, có anh về đến cổng, thấy vợ đang làm lụng lam lũ, liền bảo vợ:

- It nữa làm nên ông nọ bà kia, không được lam lũ thế mà người ta cười cho.

Vợ hỏi:

- Bao giờ làm quan mà khoe váng lên thế?

- Nay mai thôi, sắp sửa khăn gói để mai đi sớm!

Nói xong, vội vàng lại nhà Quỳnh đánh chén. Anh nào anh nấy uống say tít, rồi mỗi anh nắm một xó. Ðến khuya, Quỳnh sai người đem võng, võng anh nọ về nhà anh kia, anh kia về nhà anh nọ, nói dối rằng: "Say rượu, ngộ cảm phải bôi dầu xoa thuốc ngay không thì oan gia!"

Các "bà lớn" đang mơ màng trong giấc mộng, thấy người gõ cửa mà lại nói những chuyện giật mình như thế, mắt nhắm mắt mở, tưởng là chồng, ôm xốc ngay vào nhà, không kịp châm đèn đón, rồi nào bôi vôi, nào xoa dầu, miệng lẩm bẩm: "Rượu đâu mà rượu khốn, rượu khổ thế! Ngày mai lên đường mà bây giờ còn say như thế này! Nhờ phúc ấm mà có làm được ông nọ bà kia thì cũng lại tiền toi thôi!

Xoa bóp cho đến sáng, nhìn thì hóa ra anh láng giềng, các bà ngẩn người mà các anh đàn ông kia lại càng thẹn, cứ cúi gầm mặt xuống cút thẳng. Về nhà thấy vợ mình cũng đang ngẩn người, đỏ mặt tía tai, vội nói ngay:

- Ai ngờ nó... xỏ thế! Tưởng ông nọ bà kia là thế nào! Thôi kệch đến già!

7.Nhặt bã trầu Chuyện Dân Gian

Một ông quan vào quán, ngồi bệ vệ lắm. Quỳnh giả làm học trò nghèo xác, mon men đến đứng bên, hễ thấy quan ăn miếng trầu nào nhả bã ra thì lại cúi xuống nhặt.

Quan hỏi:

- Mày là ai?

- Bẩm, tôi là học trò.

- Học trò sao lại lẩn thẩn thế?

- Bẩm, chúng tôi thấy phương ngôn thường nói: "Miệng kẻ sang có gang có thép!", chúng tôi nhặt xem gang thép như thế nào.

Quan thấy Quỳnh có ý được, ra oai thét:

- Ðã xưng là học trò, thì phải đối ngay câu phương ngôn ấy đi. Ðối được thì tha cho, không sẽ đánh đòn!

Quỳnh rụt rè thưa:

- Bẩm quan khó lắm.

Quan lại quở:

- Khó thì khó, cũng phải đối!

- Bẩm quan con xin đối

- Nói mau!

Quỳnh mới đọc:

- Ðồ nhà khó vừa nhọ vừa thâm

Quan ngồi lặng đi rồi đỏ mặt nói:

- Ừ đối cũng chỉnh, nhưng mà xấc lắm.

8.Quỳnh lỡm Quan Thị Chuyện Dân Gian

Có một ông quan thị đại nịnh thần, được chúa Trịnh yêu lắm.. Ông ta thường đến chơi nhà Quỳnh, thấy sách gì cũng mượn xem, mà ít khi trả. Quỳnh ghét cay ghét đắng, định chơi xỏ một trận cho chừa. Quỳnh bèn lấy giấy trắng đóng thành quyển sách để sẵn. Một hôm, thấy bóng quan thị đi đằng xa, Quỳnh giả vờ cầm sách xem, đợi đến khi quan đến noi thì giấu đi. Quan thị thấy Quỳnh giấu, ngỡ là sách lạ, đòi xem Quỳnh bảo:

- Sách nhảm có gì xem.

Quan thị năn nỉ mãi không được về tâu với Chúa. Chúa đòi Quỳnh sang hỏi, Quỳnh đoán chắc là dò về chuyện quyển sách, mới lấy bút viết mấy câu vào sách, bỏ vào tráp khóa lại, rồi sang hầu. Quả nhiên như thế, Quỳnh tâu:

- Không có sách gì lạ, chắc thị thần tâu man với Chúa đó.

Chúa thấy Quỳnh chối, lại càng tin là Quỳnh có sách lạ, bắt phải đem trình. Quỳnh sai người về nhà đem tráp sang, mở ra chỉ thấy một quyển sách mỏng. Quỳnh rụt rè không dám đưa. Chúa bảo:

- Cứ đưa ta xem. Nếu sách lạ thì ta thưởng, mà có phải sách can phạm thì ta cũng xá cho, đừng ngại.

Quỳnh đưa ra. Chúa mở ra xem, chỉ thấy có mấy câu:

"Chúa vị thần viết: Vi cốt tứ địch, vi cốt tứ địch. Thị thần quy nhị tấu viết: Thần phong chỉ phát, thần phong chỉ phát".

Chú ngẫm lại không biết nghĩa ra làm sao, bảo Quỳnh cắt nghĩa thì Quỳnh rụt rè tâu:

- Sách ấy là sách nhảm nhí của tiểu thần chỉ xem khi buồn, sợ cắt nghĩa ra rác tai Chúa!

Chúa nhất định không nghe, bắt Quỳnh cắt nghĩa cho được.

Quỳnh vâng lệnh tâu với Chúa, câu ấy nghĩa là:

"Chúa hỏi thị thần rằng: làm xương cho sáo, làm xương cho sáo. Thị thần quỳ mà tâu rằng: Tôi may ngón tóc, tôi may ngón tóc.".

Quỳnh cắt nghĩa, nhưng Chúa vẫn chưa hiểu ra, lại hỏi:

- Ðã đành nghĩa đen là như thế, nhưng ý tứ thế nào?

Quỳnh tủm tỉm cười không dám nói. Chúa và quan thị đứng hầu bên càng gặng hỏi. Quỳnh mới tâu:

- Xin Chúa đọc đảo lại thì ra nghĩa, nhưng mà tục lắm.

Bấy giờ Chúa với quan thị mới biết Quỳnh lỡm, bảo Quỳnh mang sách về.

Quỳnh ra, quan thị chạy theo trách Quỳng nhạo cả Chúa, thực là người vô phu, vô quân.

Quỳnh đáp lại rằng:

- Ngài bảo tôi vô phu, vô quân thì bọn thương thị đời Hậu Hán là gì? Tôi đã giấu mà ngài cứ nịnh để đòi ra cho được thì lỗi tại ai?

Quan thị tịt mất.

9.Chọi gà Chuyện Dân Gian

Bọn Quan thị, gà thật không có mà lại cứ hay chọi gà. Nghe nói Quỳnh chọi gà với xứ Tầu thắng, họ liền mang gà đến nhà Quỳnh, chọi thử một vài cựa chơi. Quỳnh vốn ghét bọn Quan thị, từ chối, nói là không có gà, nhưng họ nhiễu mãi, phải ừ và hẹn đến mai đi bắt gà về sẽ chọi. Bên láng giềng có một con gà trống thiến, Quỳnh mượn mang về.

Sáng sớm, mở mắt dậy, đã thấy quan thị đem gà đến rồi. Quỳnh sai bắt gà trống thiến đem ra chọi. Vừa giao mỏ được vài nước, thì gà quan thị đá cho gà trống thiến một cựa vào bụng vỡ hầu lăn cổ chết ngay.

Quan thị vỗ tay reo:

- Thế mà đồn rằng gà của Trạng hay, chọi được gà tầu, giờ mới biết đồn láo cả!

Quỳnh chẳng cãi lại, chỉ nói:

- Các ngài nói phải, trước gà tôi chọi hay lắm, nhưng từ khi tôi thiến đi, thì nó đốn đời ra thế!

Rồi ôm gà mà than thở: "Khốn nạn thân mày, gà ôi! Tao đã bảo thân phận mày không dái thì chịu trước đi cho thoát đời, lại còn ngứa nghề làm gì cho đến nỗi thế! Thôi mày chết cũng đáng đời, còn ai thương nữa, gà ơi!!"

Các Quan thị nghe thế xấu hổ, ôm gà, cút thẳng.

10.Ăn trộm mèo Chuyện Dân Gian

Nhà vua có một con mèo quý lắm, xích bằng xích vàng và cho ăn những đồ mỹ vị.

Quỳnh vào chầu, trông thấy, bắt trộm về, xất xích vàng đi mà buộc xích sắt, nhốt một chỗ, đến bữa thì để hai bát cơm, một bát thịt cá, một bát rau nấu đầu tôm. Mèo ta quen ăn miếng ngon chạy đến bát cơm thịt cá chực ăn. Quỳnh cầm sẵn roi, hễ ăn thì đánh. Mèo đói quá, phải ăn bát rau nấu đầu tôm. Như thế, được hơn nửa tháng, dạy đã vào khuôn, mới thả ra.

Vua mất mèo, tiếc quá, cho người đi tìm, thấy nhà Quỳnh có một con giống hệt, bắt Quỳnh đem mèo vào chầu. Vua xem mèo, hỏi:

- Sao nó giống mèo của Trẫm thế? Hay Khanh thấy mèo của Trẫm đẹp bắt dem về, nói cho thật!

- Tâu Bệ Hạ, Bệ Hạ nghi cho Hạ Thần bắt trộm, thật là oan, xin Bệ Hạ đem ra thử thì biết.

- Thử thế nào? Nói cho Trẫm nghe.

- Muôn tâu Bệ Hạ, Bệ Hạ phú quý thì mèo ăn thịt ăn cá, còn thần nghèo túng thì mèo ăn cơm với đầu tôm, rau luộc. Bây giờ để hai bát cơm ấy, xem nó ăn bát nào thì biết ngay.

Vua sai đem ra thử, con mèo chạy thẳng đến bát cơm rau, ăn sạch.

Quỳnh nói:

- Xin Bệ Hạ lượng cho, người ta phú quý thì ăn cao lương mỹ vị, bần tiền thì cơm hầm rau dưa. Mèo cũng vậy, phải theo chủ.

Rồi lạy tạ dem mèo về.

11.Tương muối cũng ngon Chuyện Dân Gian

Chúa Trịnh quanh năm ăn toàn sơn hào, hải vị, chả thiếu thức gì, mà vẫn không thấy ngon miệng. Một hôm, Quỳnh túc trực, Chúa bảo:

- Ta đã ăn đủ của thơm vật lạ, mà không biết ngon. Ngươi có biết thứ gì ngon thì nói cho ta hay?

- Tâu Chúa, Chúa đã xơi mầm đá chưa ạ.

- Vị ấy ngon lắm à?

- Dạ, ngon lắm.

- Thật như thế thì làm để ta nếm thử xem?

_ Quỳnh sai người lập tức đi lấy "mầm đá" về ninh nhừ để làm đồ ngự thực, còn mình thì lủi về nhà lấy một lọ tương ngon, một dĩa muối trắng. Lọ tương thì bịt thật kỹ ngoài đề hai chữ "Ðại Phong" đem sang giấu một chỗ.

Chúa đợi lâu, thấy đói bụng, hỏi:

- Mầm đá đã chín chưa?

Quỳnh thưa:

- Chưa được.

Chốc chốc, Chúa lại hỏi, Quỳnh tâu:

-Thứ ấy phải cho thật chín, không thì lâu tiêu.

Khuya Chúa lại hỏi. Quỳnh biết Chúa đói lắm rồi, mới tâu:

- Xin Chúa hãy xơi tạm vài thứ dã vị này, còn mầm đá thì dâng sau.

Rồi truyền dọn cơm tương với muối dâng lên. Chúa đang đói, ăn ngon miệng. Trông thấy lọ đề hai chữ "Ðại Phong" lấy làm lạ, Chúa hỏi:

- Mầm Ðại Phong là mầm gì mà ngon thế?

- Bẩm là đồ dã vị thường dùng.

- Là gì, nói lên cho ta biết?

- Bẩm, tương ạ.

- Ngươi để hai chữ "Ðại Phong" là nghĩa là sao?

- Bẩm Ðại Phong là gió lớn, gió lớn thì đổ chùa, đỏ chùa thì tượng lo, tượng lo là lọ tương

- Lâu nay ta không ăn, quên mất cả vị, sao ngon thế?

- Tâu Chúa, quả không sai. Lúc đói thì ăn gì cũng ngon, no thì không thấy gì vừa miệng!

Chúa cười bảo:

- Ngươi nói phải. Thế ra ngươi làm cho ta thật đói để ăn cho biết ngon, chứ đợi mầm đá thì biết đến bao giờ cho chín

12.Bà Chúa mắc lỡm Chuyện Dân Gian

Một bà Chúa có nhan sắc mà tính kiêu kỳ, đi ra chơi phố phường thấy ai trái ý là sai lính bắt đánh liền. Quỳnh lững thững đi chơi, gặp kiệu Chúa. Gần đấy có cái ao bèo, Quỳnh vội vàng nhẩy xuống cầu ao đứng đá nước chơi.

Chúa biết Quỳnh, thấy chơi lần thẩn như thế, mới hỏi:

- Ông làm gì đó?

Quỳnh ngẩng lên thưa:

- Tôi ở nhà buồn quá, ra ao đá bèo chơi!

Chúa mặt đỏ tía tai, bỏ đi.

13.Tiên Sư thằng Bảo Thái Chuyện Dân Gian

Một hôm, Quỳnh cho ngưởi ra bảo các hàng thịt là ngày mai Trạng đặt tiệc thiết các quan, cần mỗi hàng bán cho mấy cân, nhưng phải thái sẵn cho đỡ mất công người nhà. Các hàng thịt mừng rỡ, sáng hôm sau đã thái thịt đầy nhà chờ người nhà Trạng đến lấy. Ai ngờ đợi mãi đến trưa mà cũng chẳng thấy ai, họ bèn tới nhà Trạng thì nhà vắng tanh, chẳng có khách khứa gì cả. Hỏi Trạng thì Trạng bảo không biết: "Chắc là có đứa nào muốn lỡm bà con đây. Cứ gọi thằng nào bảo thái mà chửi.".

Bọn hàng thịt tức mình về réo gọi thằng bảo thái mà chửi.

- Tiên sư thằng bảo thái! tiên sư thằng bảo thái!

Bảo Thái là niên hiệu vua Lê Dụ Tông (1720-1726). Thành thử vua bị chửi một bữa inh cả phố.

14.Chúa ngủ ngày Chuyện Dân Gian

Một buổi trưa, Quỳnh vào hầu Chúa, không thấy Chúa ở cung, hỏi thị vệ, thì ra Chúa đương giấc. Quỳnh không được tiếp, sẵn bút nghiên, đề ngay hai chữ vào tường rồi giở ra về.

Lúc Chúa dậy ra công đường, thấy ở tường có hai chữ "ngọa sơn" nét mực hãy còn ướt, không biết ai đề và cũng không biết nghĩa làm sao, hỏi thị vệ mới hay Quỳnh đề. Ðến buổi hầu chiếu, đông đủ các quan, Chúa hỏi, không ai tán được, phải triệu Quỳnh đến.

Quỳnh đến, Chúa hỏi, Quỳnh thưa:

- Hai chữ ấy có nghĩa gì sâu xắc đâu, hạ thần cứ lấy nghĩa đen mà viết, không dám có ý tứ gì hiểm hóc cả.

- Cứ cắt nghĩa cho ta nghe, không hề chi mà ngại.

Quỳnh ngập ngừng mãi, mới nói:

- Chữ "ngọa" nghĩa là "nằm", "nằm" hẳn không ai nằm không, tất phải ngáy, chữa "sơn" nghĩa là "núi", "núi" ắt phải có đèo, vậy hợp hai chữ làm một thì nghĩa là "ngáy đèo".

Cả triều thần ai cũng đều cười. Chúa cũng cười. Tan hầu, các quan trách Quỳnh:

- May mà Chúa rộng lượng, chứ không thì hôm nay ông mất đầu! Quỳnh cười không nói gì.

15.Cây nhà lá vườn Chuyện Dân Gian

Quỳnh nhiều lẩn thất lễ với Chúa, nên trước Chúa quý trọng bao nhiêu thì sau lại lại ghét bấy nhiêu. Quỳnh thấy Chúa ghét lại càng trêu tợn.

Một lần, Chúa sai lính đến kéo đổ nhà Quỳnh. Quỳnh thấy lính đến, liền bảo:

- Chúa sai các anh đến kéo đổ nhà ta thì các anh cứ việc kéo, không được reo, được cười, ai mà reo cười thì ta cắt lưỡi.

Nghề kéo nặng thì phải reo hò, không dô ta, không hò khoan đố ai kéo được. Bọn lính phải chịu về không.

Lại một lần nữa, Chúa sai lính đến ỉa giữa nhà Quỳnh. Quỳnh cầm dao ra bảo lính:

- Chúa sai các anh đến ỉa giữa nhà ta, thì cứ việc ỉa, nhưng cấm đái, anh nào mà đái ta cắt dái đi.

Iả ai mà nhịn đái được, bọn lính phải cắp đít về. Có một vài anh láu cá, nghe thấy thế, đái ở trước nhà, rồi mới đến ỉa, lại đem gáo dừa đề phòng. Quỳnh thấy nó lập mưu trước, đành chịu nhưng trong bụng căm lắm, bèn kiếm cách xược lại Chúa. Ít lâu sau, Quỳnh đi mua một cây cải thật to sai người đem dâng làm cơm Chúa xơi. Khi Quỳnh vào hầu, Chúa hỏi cải đâu mà to lạ thế và khen ngon.

Quỳnh tâu:

- Cải nhà trồng, trước nó không to mấy, nhờ độ nọ Chúa sai lính đến ỉa nhà thần, thần đem phân ấy bón cho, nên lớn bổng như thế. Cây nhà lá vườn đem dâng để Chúa xơi.

Chú Trịnh tái mặt lại.

16.Trạng chết Chúa cũng băng hà Chuyện Dân Gian

Từ ngày ấy Chúa trong bụng ghét Quỳnh. Ðược mươi hôm, Chúa đòi Quỳnh vào thị yến, định đánh thuốc độc cho chết. Quỳnh biết Chúa căm về mấy chuyện trước, lần này đòi vào thị yến là chắc có chuyện. Lúc đi dặn vợ con rằng:

- Hôm nay ta vào hầu yến Vua, lành ít, dữ nhiều. Ta có mệnh hệ nào, thì không được phát tang ngay, cứ phải để ta vào võng, cắt hai đứa quạt hầu, rồi gọi nhà trò về hát, đợi bao giờ phủ Chúa phát tang thì ở ngoài hãy phát tang.

Dặn xong, lên võng đi.

Quỳnh đến cung, đã thấy Chúa ngồi đấy rồi. Chúa bảo:

- Lâu nay không thấy mặt, lòng ta khát khao lắm. Vừa rồi, có người tiến hải vị, ta nhớ đến người, đòi vào ăn yến, ngươi không được từ.

Quỳnh biết Chúa thù về cây cải hôm nọ, không ăn không được. Vừa nếm một miếng thì Chúa hỏi:

- Bao giờ Quỳnh chết?

Quỳnh thưa:

- Bao giờ Chúa băng hà thì Quỳnh cũng chết.

Ăn xong, Quỳnh thấy trong người khang khác, cáo xin về. Vừa về đến nhà thì tắt hơi. Vợ con cứ theo lời Quỳnh dặn mà làm. Chúa sai người dò xem Quỳnh có việc gì không, thấy Quỳnh đương nàm võng nghe nhà trò hát, mà người nhà thì đi lại vui vẻ như thường, về tâu với Chúa. Chúa liền đòi đầu bếp lên hỏi xem đánh thuốc thế nào mà Quỳnh không việc gì.

Chúa ăn thử, được một chốc thì Chúa lăn ra chết.

Nhà Quỳnh nghe thấy trong dinh Chúa phát tang, thì ở nhà cũng phát tang. Chúa và Trạng đưa ma một ngày. Thế mới biết Quỳnh chết đến cổ còn lừa được Chúa mới nghe.

Người đời về sau có câu thơ:

"Trạng chết Chúa cũng băng hà,

Dưa gang đỏ đít thì cà đỏ trôn."