• Quan điểm CNDVSH về vận động:

Coi nguồn gốc của vận động nằm ở bên ngoài, tách rời sự vật. Các nhà triết học duy vật siêu hình đã quy mọi sự vận động thành một hình thức duy nhất là vận động cơ học. Họ coi hoạt động của giới tự nhiên và của cả con người không gì khác hơn là hoạt động của một cỗ máy. Việc quy hình thức vận động phức tạp thành hình thức vận động đơn giản được gọi là chủ nghĩa cơ giới. Ngoài ra còn có sự biến tướng khác (Chủ nghĩa Đác-uyn xã hội), coi vận động xã hội như vận động sinh học, coi con người như là một sinh vật thuần túy.

Những quan niệm sai lầm này là nguyên nhân dẫn đế bế tắc trong việc lý giải những biến đổi của thế giới sinh vật và xã hội.

• Quan điểm CNDVBC về vận động:

– Địnhnghĩa : Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, vận động theo nghĩa chung nhất là mọi sự biến đổi nói chung. Ph.Ăngghen viết:"Vận động, hiểu theo nghĩa chung nhất,tức được hiểu là một phương thức tồn tại của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vật chất, bao gồm tất cả mọi sự thay đổi và mọi quá trình diễn ra trong vũ trụ, kể từ sự thay đổi vị trí đơn giản cho đếntư duy".

– Bản chất vận động:

* Vận động là phương thức tồn tại của vật chất vì vật chất chỉ có thể tồn tại bằng cách vận động và thông qua vận động, vật chất biểu hiện sự tồn tại của nó với các hình dạng phong phú, muôn vẻ, vô tận.

* Vận động là thuộc tính cố hữu của vật chất. Không ở đâu và ở nơi nào lại có thể có vật chất không vận động. Sự tồn tại của vật chất là tồn tại bằng cách vận động.

* Vận động là một thuộc tính cố hữu và là phương thức tồn tại của vật chất, do đó, nó tồn tại vĩnh viễn, không thể tạo ra và không bị tiêu diệt.

– Các hình thức vận động của vật chất:

* Vận động cơ học: là sự dịch chuyển vị trí của các vật thể trong không gian.

* Vận động vật lý: là các quá trình quang, nhiệt, điện, sự vận động của các điện tử, nguyên tử,...

* Vận động hóa học: là quá trình phân tích tổng hợp của cách chất vô cơ, hữu cơ.

* Vận động sinh học: là quá trình trao đổi chất giữa cơ thể sống và môi trường.

* Vận động xã hội: là quá trình biến đổi các mặt của xã hội, sự thay thế các hình thái kinh tế xã hội.

Các hình thức vận động nói trên khác nhau về chất, về trình độ của sự vận động nhưng có mối quan hệ mật thiết với nhau: Các hình thức vận động cao xuất hiện trên cơ sở các hình thức vận động thấp, bao hàm trong nó tất cả các hình thức vận động thấp hơn.

Trong sự tồn tại của mình, mỗi sự vật có thể gắn liền với nhiều hình thức vận động khác nhau. Tuy nhiên bản thân sự tồn tại của sự vật đó bao giờ cũng đặc trưng bằng một hình thức vận động cơ bản.

– Bên cạnh đó có một trạng thái đặc biệt của vận động là Đứng im

* Khái niệm: là trạng thái ổn định về chất của sự vật, hiện tượng trong những mối quan hệ và điều kiện cụ thể, là hình thức biểu hiện sự tồn tại thực sự của các sự vật, hiện tượng và là điều kiện cho sự vận động chuyển hóa của vật chất.

* Đứng im chỉ có tính tạm thời, chỉ xảy ra trong một mối quan hệ nhất định, chứ không phải trong mọi mối quan hệ cùng lúc. Chỉ xảy ra đối với một hình thái vận động trong một lúc nào đó, chứ không phải với mọi hình thái vận động trong cùng một lúc.

* Đứng im chỉ là sự biểu hiện của một trạng thái vận động, là một dạng của vận động màtrong đó, sự vật chưa thay đổi căn bản về chất,nó còn là nó mà chưa chuyển hóathành cái khác.

* Không có đứng im thì không có sự ổn định của sự vật và con người cũng không bao giờ nhận thức được chúng. Không có đứng im, sự vật, hiện  cũng không thể thực hiện sự vận động chuyển hóa tiếp theo.

=> Như vậy, vận động và đứng im tạo nên sự thống nhất biện chứng của các mặt đối lập trong sự phát sinh, tồn tại và phát triển của mọi sự vật hiện tượngnhưng vận động là tuyệt đối còn đứng im là tương đối.