Câu 8 : phân tích các đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền theo quan điểm của Lênin. tác động của xuất khẩu tư bản đối với nước ta trong giai đoạn hiện nay?

* các đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền theo quan điểm của Lênin

a. sự tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền

- sự tích tụ và tập trung tư bản cao dẫn đến tích tụ và tập trung sản xuất ngày càng lớn làm xuất hiện tổ chức độc quyền là đặc điểm cơ bản nhất của chủ nghĩa tư bản độc quyền

- tổ chức độc quyền là tổ chức liên minh giữa các nhà tư bản lớn để tập trung trong tay phần lớn việc sản xuất và tiêu thụ một số loại hàng hóa nào đó anh nằm mục đích lợi nhuận cao

- các hình thức tổ chức độc quyền:

+ Theo liên kết ngang: Liên kết các xí nghiệp trong cùng 1 ngành, có 3 hình thức:

• Các - ten ( tính sơ khai )

• Xanh - đi - ca

• Tờ - rớt

+ Theo liên kết dọc: liên kết giữa các xí nghiệp ở các ngày khác nhau nhưng có liên quan về mặt kinh tế kỹ thuật. (Công - xooc - xi – om )

+ Theo liên kết đa ngành: Công - glô - mê - rát

b. tư bản tài chính và bọn đầu sỏ tài chính

- cùng với quá trình tích tụ tập trung tư bản trong lĩnh vực công ngh quá trình tích tụ tập trung tư bản trong lĩnh vực ngân hàng cũng diễn ra làm xuất hiện các tổ chức độc quyền ngân hàng. bằng nhiệm vụ của mình tư bản độc quyền ngân hàng sẽ chi phối hoạt động của tư bản độc quyền công ngh.

- khi tư bản độc quyền chủ nghĩa và tư bản độc quyền ngân hàng xâm nhập vào nhau, dung hợp lẫn nhau, hình thành tư bản tài chính. sự phát triển của tư bản tài chính dẫn đến một nhóm nhỏ độc quyền nhưng có thể chi phối mọi mặt đời sống kinh tế xã hội gọi là bọn đầu sỏ tài chính. sự thống trị của đầu sỏ tài chính được thể hiện thông qua CĐ tham dự. chỉ cần lắm số cổ phiếu không chỉ công ty mẹ sẽ chi phối được công ty con.

c. Xuất khẩu TB

việc mang tư bản ra nước ngoài đầu tư nhằm chiếm đoạt giá trị thặng dư và các nguồn lợi ở nước nhập khẩu tư bản.

© khẩu tư bản là một tất yếu vì ở các nước tư bản phát triển có tình trạng thừa tương đối tư bản, khi ở các nước đang phát triển có tình trạng thiếu vốn, thiếu kỹ thuật nhưng nhân công nhiều, giá rẻ, tài nguyên thiên nhiên phong phú, thị trường đầy tiềm năng.

- Về hình thức: xuất khẩu TB gồm:

+ Xuất khẩu tư bản hoạt động ( đầu tư trực tiếp )

+ liên kết tư bản cho vay (Đầu tư gián tiếp)

- Về chủ sở hữu (2 hình thức)

+ Xuất khẩu tư bản nhà nước

+ xuất khẩu tư bản tư nhân

d. sự phân chia thế giới về mặt kinh tế giữa các tổ chức độc quyền

Xuất khẩu tư bản ngày càng mở rộng về quy mô và phạm vi từ đó nảy sinh sự cạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền đến từ các nước. chúng liên minh thỏa hiệp với nhau để phân chia TG về mặt kinh tế như phân chia thị trường, lĩnh vực đầu tư.

e. sự phân chia thế giới về mặt lãnh thổ

- về mặt lãnh thổ giữa các cường quốc đế quốc, chủ nghĩa tư bản càng phát triển thì nhu cầu về nguyên liệu càng cao Vì vậy các cường quốc tư bản đã tiến hành xâm lược nước ngoài để độc chiếm nguyên nhiên liệu, thị trường tiêu thụ sản phẩm, từ đó hình thành hệ thống

* tác động của xuất khẩu tư bản đối với nước ta trong giai đoạn hiện nay

· Tích cực:

- Tranh thủ nguồn ngạch bên ngoài đẩy mạnh quá trình phát triển

- Đẩy mạnh quá trình phân công lđ

- Hòa nhập vào nền kinh tế thế giới

- Rút ngắn khoảng cách chênh lệch với các nước phát triển

· Tiêu cực:

- Sức lđ bị bóc lột nặng nề

- Nền kinh tế rơi vào tình trạng bị lệ thuộc

- Cạn kiệt tài nguyên

- Ô nhiễm môi trường

- Mâu thuẫn giữa tư bản vs ng lđ ngày càng sâu sắc

- Phân hóa giàu nghèo