Trình bày nguồn gốc và quá trình hình thành tư tưởng HCM

I/.Khái niệm tư tưởng HCM:

- ĐH toán quốc lần thứ 9 khẳng định, TT HCM là hệ thống quan điểm toàn diện về 1 vấn đề cơ bản của CMVN , là kết quả của sự vận dụng và ptriển của CN MAc - LêNin vào điều kiện cụ thể ở nước ta . Đó là tư tưởng về GP dân tộc , GP giai cấp , GP con ng gắn với độc lập tự do của d/tộc với CNXH, kệt hợp sức mạnh dtộc với sức mạnh thời đại

- Từ khẳng định trên của Đảng, các nhà KH , các nhà nghiên cứu lý luận đã bước đầu đưa ra định nghĩa về TT HCM là một hệ thống toàn diện và sâu sắc về những vẫn đề cơ bản của dân tộc Vn từ CM dân tộc dân chủ nhân dân đến CM XHCN, là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và ptriển CN Mac - Lenin vào điều kiện cụ thể của nước ta , là sự kết tinh những tinh hoa dtộc và trí tuệ thời đại nhằm GP dân tộc, GP GC và GP con HCM.

II/.Nguồn gốc hình thành Tư tưởng HCM

Bất cứ một TT nào cũng phải có nguồn gốc, cơ sở hình thành, đó chính là tuân theo qui luật hình thành TT từ ít đến nhiều, từ hình thức đến nội dung, bản chất. Vì vậy, TTHCM cũng ko nằm ngoài qui luật đó.

1.Truyền thống tốt đẹp của dân tộc:

- Lòng yêu nước và chủ nghĩa yêu nước được hình thành từ rất sớm và trở thành một tính chất của mọi HCM dân Việt và đây là một yếu tố quan trọng nhất để Nguyễn Tất Thành đi vào con đường cách mạng (Lòng yêu nước là cái vốn có của HCM dân Việt. Vấn đề đặt ra là Đảng phải khơi gợi).

- Cho đến nay, mọi thắng lợi của cách mạng Vn kể cả thắng lợi công cuộc đổi mới đều có cội nguồn từ lòng yêu nước, với học thuyết được du nhập vào Vn đều phải thông qua lòng yêu nước và chủ nghĩa yêu nước của HCM dân Việt.

- Truyền thống đoàn kết, đoàn kết là sự gắn bó hợp tác với nhau để tạo nên sức mạnh. Truyền thống đoàn kết được hình thành cùng với sự hình thành của dân tộc Việt và cũng là cội nguồn của sức mạnh dân tộc Việt. Có 4 hình thức đoàn kết cơ bản:

+ Đoàn kết gia đình

+ Đoàn kết trong cộng đồng và dòng họ

+ Đoàn kết trong cộng đồng làng xã.

+ Đoàn kết quốc gia dân tộc thể hiện ở chỗ: Có tính nội dung, có văn hóa chung và có ngày giỗ tổ chung (10/3. âm lịch)

- Truyền thống nhân văn nhân ái quý trọng con HCM, hướng con HCM vào làm điều thiện, đồng thời xử lý tinh tế các mối quan hệ, gia đình, vợ chồng, anh em, họ hàng và đề cao tình nghĩa, quy tắc ứng xử trong xã hội. Do đó HCM Việt sống tình cảm hơn, nhân nghĩa hơn, thôngminh hơn.

- Trong lối sống của HCM Việt: giản dị, khiêm nhường, cởi mở và đặc biệt không cực đoan, cố chấp. Vì vậy có thể tiếp thu những cái hay, cái tốt, cái đẹp của dân tộc khác.

- Truyền thống văn hiến: Văn hiến là sự kết hợp nhuần nhuyễn của 3 yếu tố sau đây. Tri thức, đạo đức, cái đẹp.

- Dân tộc Việt có khả năng học, hiếu học, coi trọng sự học, luôn luôn tôn vinh những HCM học cao, đỗ đạt.

2.Tinh hoa nhân loại:

- Tinh hoa văn hoá phương Đông: HCM tiếp thu Đạo phật và Nho giáo

+ HCM ra đời trong 1 gia đình Nho giáo nên HCM đã tiếp thu những quan điểm tốt đẹp của Nho giáo. HCM đánh giá rất cao Khổng Tử. Ngày 19/5/1966, HCM đến thăm Khổng Tử, khắc chữ lên bia đá: "Khổng Tử là HCM thầy vĩ đại nhất của nhân loại".

+ HCM dùng rất nhiều những khái niệm, phạm trù nho giáo như: "Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng HCM" (Thập niên thụ mộc, bách niên thụ nhân)

+ HCM đánh giá rất cao tư tưởng bình đẳng của nhà Phật: "Ta là Phật đã thành còn chúng sinh là Phật sẽ thành"

- Trong tinh hoa văn hóa phương Tây.

+ HCM đã nghiên cứu tiếp thu TT văn hoá dân chủ và CM của CM Pháp, CM Mỹ, trong đó có Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp và Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của Mỹ.

+ HCM đánh giá rất cao về chúa Jêsu. HCM tiếp thu những tư tưởng của những nhà khai sáng Pháp.

3. Chủ nghĩa Mác-Lênin

-Chủ nghĩa Mác-Lênin là nguồn gốc lý luận trực tiếp, quyết định bản chất tư tưởng HCM. HCM khẳng định: "Chủ nghĩa Lênin đối với chúng ta, những HCM cách mạng và nhân dân Vn, không những là cái "cẩm nang" thần kỳ, không những là cái kim chỉ nam mà còn là mặt trời soi sáng đường chúng ta đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản"

-Đối với chủ nghĩa Mác-Lênin, HCM đã nắm vững cái cốt lõi, linh hồn sống của nó, là phương pháp biện chứng duy vật, học tập, lập trường quan điểm, phương pháp biện chứng của chủ nghĩa Mác-Lênin để giải quyết các vấn đề thực tiễn của cách mạng Vn.

-Các tác phẩm, bài viêt của HCM phản ánh bản chất tư tưởng cách mạng của HCM theo thế giới quan, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin.Là yếu tố quan trọng nhất, quyết định việc hình thành tư tưởng HCM.

4. Những phẩm chất cá nhân riêng của HCM

- HCM có một tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo cùng với một đầu óc phê phán tinh tường sáng suốt trong việc tìm hiểu tinh hoa tư tưởng văn hoá cách mạng trong nước và trên thế giới.

- Sự khổ công rèn luyện học tập để chiếm lĩnh những tri thức phong phú của thời đại và với kinh nghiệm đấu tranh trong phong trào giải phóng dân tộc và phong trào công nhân quốc tế để tiếp cận với chủ nghĩa Mác Lênin một cách khoa học.

- Có một tâm hồn của nhà yêu nước chân chính, một chiến sĩ cộng sản nhiệt thành và một trái tim yêu nước thương nòi, yêu thương những HCM cùng khổ, sãn sàng chịu đựng hi sinh cao nhất vì độc lập của tổ quốc, vì hạnh phúc của đồng bào.

Kết luận: Tóm lại, TTHCM là sản phẩm của sự tổng hoà và ptriển biện chứng TT văn hoá truyền thống của dân tộc, tinh hoa TT văn hoá của phương Đông và phương Tây với chủ nghĩa M-L làm nền tảng, cùng với thực tiễn của dân tộc và thời đại qua sự tiếp biến và ptriển của HCM - một con HCM có tư duy sáng tạo, có PP biện chứng, có nhân cách, phẩm chất CM cao đẹp tạo nên. TTHCM là TT Vn hiện đại

III/ Quá trình hình thành tư tưởng

1).Thời kỳ hình thành tinh thần yêu nước,thương nòi(1890-1911)

-Đây là thời kỳ HCM lớn lên và sống trong nỗi đau của HCM dân mất nước, được sự GD của gia đình của quê hương,dân tộc về lòng yêu nước thương dân.

-Sớm tham gia phong trào đấu tranh chống pháp.Băn khoăn trước những thất bại của các sĩ phu yêu nước chống pháp.HCM là HCM ham học hỏi,muốn tìm hiểu những văn hoá tiến tiến của các cuộc cách mạng dân chủ tư sản ở Châu Âu .

-HCM muốn đi ra ngoài xem họ làm gì để trở về giúp đồng bào thoát khỏi vòng nô lệ.Trong thời kỳ này, ở HCM đã hình thành tư tưởng yêu nước,thương dân tha thiết,bảo vệ những giá trị tinh thần truyền thống của dân tộc,ham học hỏi những tư tưởng tiến bộ của nhân loại.

2).Thời kỳ tìm tòi con đường cứu nước giải phóng dân tộc(1911-1920)

-HCM ra đi tìm đường cứu nước,trước tiên HCM đến pháp,nơi đã sản sinh ra tư tưởng tự do.HCM tiếp tục đến nhiều nước ở Châu âu,Châu phi,Châu Mỹ,sống và hoạt động với những HCM bị áp bức ở phương Đông và HCM làm thuê ở phương Tây

-HCM đã khảo sát,tìm hiểu cuộc sống cách mạng pháp,cách mạng Mỹ,tham gia Đảng XH pháp,tim thiểu Cách mạng Tháng 10 Nga,học tập và tìm hiêu chủ nghĩa Mác-Lênin.,tham gia sáng lập Đảng sản pháp. Đây là thời kỳ HCM đã có sự chuyển biển vượt bậc về tư tưởng,từ giác ngộ chủ nghĩa dân tộc tiến lên giác ngộ chủ nghĩa Mác-Lênin.Từ một chiến sĩ chống thực dân ptriển thành một chiến sĩ cộng sản Vn. Đây là bước chuyển biến cơ bản về tư tưởng cứu nước của HCM:"Muốn cứu nước thì phải giải phóng dân tộc,không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản.

3).Thời kỳ hình thành cơ bản về tư tưởng cách mạng Vn(1921-1930)

-HCM đã có thời kỳ hoạt động thực tiễn và lý luận sôi nổi,phong phú trên địa bàn pháp(1921-1923); Liên Xo(1923-1924). trung Quốc(1924-1927); Thái Lan (1928-1929).....Trong 9 năm này,tư tưởng HCM về cách mạng Vn đã hình thành cơ bản.HCM đã kêt hợp nghiên cứu xây dựng lý luận, kết hợp với tuyên truyền tư tưởng giải phóng dân tộc và vận động tổ chức quần chúng đấu tranh,xây dựng tổ chuẩn bị thành lập Đảng Cộng sản Vn.

-Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải đi theo con đường cách mạng vô sản.Giải phóng dân tộc phải gắn liền với giải phóng nhân dân lao động;giải phóng giai cấp công nhân phải kêt hợp với độc lập dân tộc,chủ nghĩa xh.

-Cách mạng thuộc địa và cách mạng vô sản ở chính quốc có quan hệ mật thiết với nhau.Cách mạng thuộc địa không lệ thuộc vào cách mạng ở chính quốc mà có tính chủ động, độclập.Cách mạng thuộc địa có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng ở chính quốc và giúp cho cách mạng chính quốc trong nhiệm vụ giải phóng hoàn toàn.

-Giải phóng dân tộc là việc chung của dân chúng,phải tập hợp lực lượng dân tộc thành một sức mạnh lớn để chống lại đế quốc và tay sai .

-Phải đoàn kết và liên minh với các lực lượng cách mạng quốc tế,song phải nêu cao tinh thần tự lực,tự cường không được ỷ lại chờ đợi sự giúp đỡ của quốc tế.

-Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng,của cả dân tộc đại đoàn kết.phải tổ chức quần chúng,lãnh đạo và tổ chức đấu tranh bằng các hình thức và khẩu hiệu thích hợp.Phương pháp đấu tranh để giành chính quyền,giành lại độc lập tự do bằng bạo lực của quần chúng và có thể là bằng phương thức khởi nghĩa dân tộc.

-Cách mạng muốn thành công trước hết phải có Đảng cách mạng lãnh đạo,vận động và tổ chức quần chúng đấu tranh. Đảng có vững mạnh mới thành công,cũng như cầm lái có vưng thuyền mới chạy đúng hướng,tới đích.

*Cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng HCM trong những năm 20 của thế kỷ XX được truyền bá vào Vn làm cho phong trào dân tộc và giai cấp ở nước ta trở thành một phong trào tự giác,dẫn đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Vn.

4).Thời kỳ thử thách,kiên trì giữ vững quan điểm,nêu cao tư tương độc lập,tu do và quyền dân tộc cơ bản(1930-1945)

-Trên cơ sở về tư tưởng con đường cách mạng Vn đã hình thành về cơ bản,Hô Chí Minh đã thanh lập được Đảng Cộng sản Vn.Xây dựng cương lĩnh, định ra đường lối cách mạng tư sản dân quyền cà địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản ,tổ chức quần chúng đấu tranh.HCM kiên trì giữ vững quan điểm cách mạng của mình,vượt qua khuynh hướng "tả" đang chi phối Quốc tế Cộng sản,chi phối Ban chấp hành trung ương Đảng,ptriển thành chiến lược giải phóng dân tộc,xác lập tư tưởng độc lập tự do,dẫn đến thắng lợi của cuộc cách mạng tháng tám năm 1945,nước CHXHCN Vn ra đời.

-Tuyên ngôn độc lập do HCM trịnh trọng công bố trưứơc đồng bào và toàn thế giới về sự ra đời của nước Vn Dân chủ Cộng hoà,nhà nước của dân tộc,do dân vì dân đã khẳng định về mặt pháp lý về quyền tự do , độc lập dân tộc Vn. Đo là"Tất cả mọi HCM sinh ra đều có quyền bình đẳng.Tạo hoá cho họ những quyền không ai có thể xâm phậm được,trong những quyền đó có quyền được sống,quyền tự do và quyền được mưu cầu hạnh phúc"

5)Thời kỳ tiếp tục ptriển mới về tư tưởng khánh chiến và kiến quốc.

-Đây là thời kỳ HCM cùng Trung ương Đảng lãnh đạo nhân dân vừa xây dựng chế độ dân chủ nhân dân(1945-1954) mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biện Phủ,tiến hành cuộc khánh chiến chống Mỹ cứu nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.Thời kỳ này,Hồ Chí Miinh có 4 tư tưởng lớn như sau:

+Tư tưởng kết hợp khánh chiến với kiến quốc,tiến hành khánh chiến kết hợp với xâp dựng chế độ dân chủ nhân dân.

+Tư tưởng chiến tranh nhân dân,toàn dân,toàn diện,lâu dài,dựa vào sức mình là chính.

+Xây dựng quyền làm chủ của nhân dân,xây dựng nhà nước của dân,do dân và vì dân.

+Xây dựng Đảng Cộng sản với tư cách là một Đảng cầm quyền vv....

*Tóm lại: tư tưởng HCM trải qua hơn nửa thế kỷ hình thành và ptriển,là sản phẩm tất yếu cách mạng Vn trong thời đại mới,là ngọn cò thắng lợi của dân tộc Vn trong cuộc đấu tranh vì độc lập,tự do vì giải phóng dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó cũng là sự kết hợp nhuần nhuyễn giũa lý luận với thực tiễn và di sản tư tưởng của HCM còn sống mãi với sự nghiệp cách mạng của dân tộc Vn.