3. Thị trường giao dịch phi tập trung (OTC):

3.1. Sự hình thành và fát triển:

TTCK fi tập trung là TTCK xhiện sớm nhất trong lsử hình thanh và ptriển TTCK.

- Gđoạn đầu hình thành, ptriển việc mua bán Ck chủ yếu đc thực hiện thông wa quầy của các Ngân hàng, các cty CK => thủ công, thương lượng giá.

- Khi TT đã ptriển, hoạt dộng cảu TT đc thực hiện bởi 1 mạng lưới các nhà môi giới và tự doanh CK mua bán với nhau và với các nhà đtư ở các địa điểm fân tán khác nhau mà ko có trung tâm GD.

- Với sự ptriển bùng nổ của CNTT, TTCK fi tập trung ở nhiều nc ptriển nhanh chóng. Ngày nay, đề cập đến TTCK fi tập trung là nói đến 1 TTCK đc tổ chức chặt chẽ bởi các tổ chức tự quản và quản lý của NN.

CK đc GD trên trhị trg này là CK chưa đc niêm yết ở Sở GDCK.

3.2. KN, đặc điểm:

• KN: là TT ko có điểm GD tập trung mà thường đc tổ chức thông wa hệ thống máy tính hoặc tại các cty CK hoặc đc NN tổ chức dưới hthức Sở GDCK fi tập trung.

• Đặc điểm:

- Hthức tổ chức: ko có điểm GD tập trung, chủ yếu thông wa hệ thốngmáy tính đtử.

- CK GD trên thị trg: là những CK chưa đủ tiêu chuẩn niêm yết trên Sở GDCK, chủ yếu là CK của các cty vừa và nhỏ, cty công nghệ cao, cty mới tlập => CK GD treê thị trg này có tính rủi ro cao hơn so với CK GD trên Sở GDCK.

- TTCK fi tập trung hiện đại là TT đc tổ chức chặt chẽ, sử dụng hệ thống máy tính đtử diện rộng liên kết tất cả các đối tượng tham gia TT.

- Cơ chế xác lập giá trên thị trg OTC chủ yếu dựa trên cơ sở thương lượng, thoả thuận giá giữa bên mua và ben bán.

- Hệ thống các nhà tạo lập thị trg: là ng thường xuyên nắm giữ CK, đồng thời sẵn sàng mua bán 1 lượng CK nhất định mà họ là ng tạo lập thị trg cho loại CK đó khi có lệnh đối ứng ycầu GD.

=> Sự tham gia của các nhà tạo lập đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính thanh khoản cho CK trên thị trường.

- Cơ chế thanh toán trên TTrg OTC: linh hoạt hơn, đa dạng hơn so với pthức thanh toán bù trừ ở Sở GDCK.

- Về quản lý TTrg: 2 cấp quản lý:

+ cấp quản lý NN: Tuỳ đkiện cụ thể NN xác dịnh cơ quan quản lý NN đối với TTrg OTC.

+ Cấp tự quản: Do hiệp hội các nhà KD CK quản lý hoặc do Sở GDCK đồng thừi quản lý.

- TTCK fi tập trung có quy mô lớn hơn TTCK tập trug.

• Cấu trúc TTCK fi tập trung:

so giao dich CK

NH thanh toan cong ty Ck trung tam luu ky

nha dau tu

to chuc phat hanh

3.3. Pthức GD: 3 pthức chủ yếu:

 Pthức GD thoả thuận giản đơn:

Thực hiện như sau:

Khách hàng mở tài khoản tại 1cty CK => khi muón GD mua hoặc bán, khách hàng đặt lệnh:

- Nếu cty CK là nhà tự doanh có loại CK khách hàng muốn thì bộ fận GD của cty sẽ trực tiếp thương lượng, thoả thuận với khách hàng.

- Nếu cty CK ko fải nhaàtự doanh hoặc ko có loại CK khách hàng muốn thì bộ fận GD của cty thông qua hệ thống mạng sẽ tìm kiếm và liên hệ với cty CK hoặc nhà tự doanh có giá chào bán thấp nhất để thương lượng, thoả thuận giá.

 Pthức GD báo giá:

Thực hiện như sau:

- Khách hàng mở tài khoản và đặt lệnh ở cty CK.

- Cty CK nhận lệnh, gửi báo giá vào hệ thống báo giá trung tâm.

- Thưcj hiện GD: 2 hthức: qua hệ thống GD đtử hoặc GD thoả thuận tr.tiếp

+ GD qua hệ thống GD đtử: cty CK nhập lệnh vào hệ thống => hệ thống khớp lệnh tự động theo pthức fù hợp à tự dộng gửi xác nhận kquả GD cho cty CK.

+ GD thoả thuận tr.tiếp: cty CK thoả thuận trực tiếp qua mạng đtử hoặc qua điện thoại về giá và k.lượng GD. Khi đạt kquả thị gửi kquả vào hệ thống báo cáo GD.

 GD có sự tham gia của nhà tạo lập thị trg:

Nội dung:

- Các nhà tạo lập thường xuyên yết giá 2 chiều dối với loại CK mà họ đký là nhà tạo lập thị trg vào hệ thống yết giá.

- Khách hàng mở tài khoản và đặt lệnh GD ở cty CK mà họ lựa chọn.

- Nhà tạo lập nhận đc lệnh sẽ xem xét:

+ Nếu có thể thực hiện GD => nhà tạo lập khẳng dịnh GD với nhà môi giới và báo ccáo kquả với trung tâm, đồng thời điều chỉnh giá yết.

+ Nếu lệnh GD nhà môi giới đưa ra chưa khớp với giá yết, nhà tạo lập sẽ lưu lại lệnh này cho đến khi có giá yết khớp.

- Nhà môi giới nhận đc sự khăẳngđịnh thực hiện lệnh GD cuủanhà tạo lập sẽ thông báo kquả cho khách hàng, đồng thời báo cáo trung tâm hệ thống của thị trg.

3.4. So sánh thị trg OTC với thị trường Sở GDCK:

Thị trường OTC

- GDCK chưa đc niêm yết, đáp ứng những tiêu chuẩn nhất định

- địa điểm GD fi tập trung

- GD wa mạng máy tính đtử

- Thoả thuận giá là chủ yếu

- Có các nhà tạo lập thị trg cho các loại CK

- Tại 1 thời dđểm, trên thị trg có thể có nhiều mức giá cho 1 loại CK

- Tổ chức tự quản là hiệp hội các nàh KDCK hoặc Sở GD

- Có sự quản lý cảu NN, đc tổ chức chặt chẽ

- Cơ chế thanh toán đa dạng

Do hệ thống luật CK điều chỉnh

Thi truong So GDCK

- GDCK đc niêm yết

- Địa điểm GD tập trung, có trung tâm GD cụ thể

- Wa mạng hoặc ko wa mạng

- Đấu giá tập trung

- Ko có hoặc chỉ có 1 nhà tạo lập thị trường cho 1 loại CK (nhà chuyên gia CK ở Sở GDCK)

- Tại 1 thời dđểm trên thị trg chỉ có 1 mức giá cho 1 loại CK

- Tổ chức tự quản là Sở GD

- Có sự quaảnlý của NN, đc tổ chức chặt chẽ

- Một cơ chế thanh toán bù trừ đa phương thống nhất

- Hệ thống luật CK điều chỉnh