Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ ng­êi nªu mét tÊm g­¬ng mÉu mùc vÒ thùc hµnh ®¹o ®øc c¸ch m¹ng ®Ó toµn §¶ng, toµn d©n noi theo. Suèt cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, l·nh tô Hå ChÝ Minh ®Æc biÖt quan t©m tíi gi¸o dôc, rÌn luyÖn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho c¸n bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n. Thèng kª trong di s¶n Hå ChÝ Minh ®Ó l¹i cã tíi gÇn 50 bµi vµ t¸c phÈm bµn vÒ vÊn ®Ò ®¹o ®øc. Cã thÓ nãi, ®¹o ®øc lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan t©m hµng ®Çu cña Hå ChÝ Minh trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng.

Hå ChÝ Minh quan niÖm ®¹o ®øc lµ nÒn t¶ng vµ lµ søc m¹nh cña ng­êi c¸ch m¹ng, coi ®ã lµ c¸i gèc cña c©y, ngän nguån cña s«ng n­íc: Ng­êi c¸ch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lµm nÒn t¶ng th× míi hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô c¸ch m¹ng vÎ vang v× sù nghiÖp ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi. Ng­êi viÕt: “Còng nh­ s«ng th× cã nguån míi cã n­íc, kh«ng cã nguån th× s«ng c¹n. C©y ph¶i cã gèc, kh«ng cã gèc th× c©y hÐo. Ng­êi c¸ch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc, kh«ng cã ®¹o ®øc th× dï tµi giái mÊy còng kh«ng l·nh ®¹o ®­îc nh©n d©n” Ng­êi quan niÖm ®¹o ®øc t¹o ra søc m¹nh, nh©n tè quyÕt ®Þnh sù th¾ng lîi cña mäi c«ng viÖc: “C«ng viÖc thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i, ®Òu do c¸n bé tèt hay kÐm”. Quan niÖm lÊy ®øc lµm gèc cña Hå ChÝ Minh kh«ng cã nghÜa lµ tuyÖt ®èi ho¸ mÆt ®øc, coi nhÑ mÆt tµi. Ng­êi cho r»ng cã tµi mµ kh«ng cã ®øc lµ ng­êi v« dông nh­ng cã ®øc mµ kh«ng cã tµi th× lµm viÖc g× còng khã. Cho nªn, ®øc lµ gèc nh­ng ®øc vµ tµi ph¶i kÕt hîp víi nhau ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô c¸ch m¹ng.

- Theo Hå ChÝ Minh nh÷ng chuÈn mùc chung nhÊt cña nÒn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng ViÖt Nam gåm nh÷ng ®iÓm sau:

Mét lµ, trung víi n­íc hiÕu víi d©n.

§©y lµ phÈm chÊt quan träng nhÊt, bao trïm nhÊt vµ chi phèi c¸c phÈm chÊt kh¸c.

Tõ kh¸i niÖm cò "trung víi vua, hiÕu víi cha mÑ" trong ®¹o ®øc truyÒn thèng cña x· héi phong kiÕn ph­¬ng §«ng, Hå ChÝ Minh ®­a vµo ®ã mét néi dung míi, ph¶n ¸nh ®¹o ®øc ngµy nay cao réng h¬n lµ “Trung víi n­íc hiÕu víi d©n”. §ã lµ mét cuéc c¸ch m¹ng trong quan niÖm ®¹o ®øc.

“Trung víi n­íc hiÕu víi d©n, suèt ®êi phÊn ®Êu hy sinh v× ®éc lËp tù do cña Tæ quèc v× chñ nghÜa x· héi, nhiÖm vô nµo còng hoµn thµnh, khã kh¨n nµo còng v­ît qua, kÎ thï nµo còng ®¸nh th¾ng”. C©u nãi ®ã cña Ng­êi võa lµ lêi kªu gäi hµnh ®éng, võa lµ ®Þnh h­íng chÝnh trÞ-®¹o ®øc cho mçi ng­êi ViÖt Nam kh«ng ph¶i chØ trong cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng tr­íc m¾t, mµ cßn l©u dµi vÒ sau

Hai lµ, yªu th­¬ng con ng­êi

Quan niÖm cña Hå ChÝ Minh vÒ con ng­êi rÊt toµn diÖn vµ ®éc ®¸o. Hå ChÝ Minh ®· x¸c ®Þnh t×nh yªu th­¬ng con ng­êi lµ mét trong nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc cao ®Ñp nhÊt. Ng­êi dµnh t×nh yªu th­¬ng réng lín cho nh÷ng ng­êi cïng khæ. Nh÷ng ng­êi lao ®éng bÞ ¸p bøc bãc lét, Ng­êi viÕt: "T«i chØ cã mét sù ham muèn, ham muèn tét bËc, lµ lµm sao cho n­íc ta ®­îc hoµn toµn ®éc lËp, d©n ta ®­îc hoµn toµn tù do, ®ång bµo ai còng cã c¬m ¨n ¸o mÆc, ai còng ®­îc häc hµnh"

Hå ChÝ Minh yªu th­¬ng ®ång bµo, ®ång chÝ cña Ng­êi, kh«ng ph©n biÖt hä ë miÒn xu«i hay miÒn ng­îc, lµ trÎ hay giµ, trai hay g¸i... kh«ng ph©n biÖt mét ai, kh«ng trõ mét ai, hÔ lµ ng­êi ViÖt Nam yªu n­íc th× ®Òu cã chç trong tÊm lßng nh©n ¸i cña Ng­êi.

T×nh yªu th­¬ng cña Ng­êi cßn thÓ hiÖn ®èi víi nh÷ng ng­êi cã sai lÇm khuyÕt ®iÓm. Víi tÊm lßng bao dung cña mét ng­êi cha, Ng­êi c¨n dÆn, chóng ta: "Mçi con ng­êi ®Òu cã thiÖn vµ ¸c ë trong lßng ta, ph¶i biÕt lµm cho phÇn tèt ë trong mçi con ng­êi n¶y në nh­ hoa mïa xu©n vµ phÇn xÊu bÞ mÊt dÇn ®i, ®ã lµ th¸i ®é cña ng­êi c¸ch m¹ng. §èi víi nh÷ng ng­êi cã thãi h­ tËt xÊu, tõ h¹ng ng­êi ph¶n l¹i Tæ quèc vµ nh©n d©n, ta còng ph¶i gióp hä tiÕn bé b»ng c¸ch lµm cho c¸i phÇn thiÖn trong con ng­êi n¶y në ®Ó ®Èy lïi phÇn ¸c, chø kh«ng ph¶i ®Ëp cho t¬i bêi"

Trong Di chóc, Ng­êi c¨n dÆn §¶ng: Ph¶i cã t×nh ®ång chÝ th­¬ng yªu lÉn nhau, nh¾c nhë mçi c¸n bé, ®¶ng viªn lu«n lu«n chó ý ®Õn phÈm chÊt yªu th­¬ng con ng­êi

Ba lµ, cÇn kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t­.

Theo Hå ChÝ Minh th×: CÇn tøc lµ lao ®éng cÇn cï, siªng n¨ng; lao ®éng cã kÕ ho¹ch, s¸ng t¹o, cã n¨ng suÊt cao; lao ®éng víi tinh thÇn tù lùc c¸nh sinh, kh«ng l­êi biÕng, kh«ng û l¹i, kh«ng dùa dÉm. Ph¶i thÊy râ "lao ®éng lµ nghÜa vô thiªng liªng, lµ nguån sèng, nguån h¹nh phóc cña chóng ta".

KiÖm tøc lµ tiÕt kiÖm søc lao ®éng, tiÕt kiÖm th× giê, tiÕt kiÖm tiÒn cña cña d©n, cña n­íc, cña b¶n th©n m×nh; ph¶i tiÕt kiÖm tõ c¸i to ®Õn c¸i nhá, nhiÒu c¸i nhá céng l¹i thµnh c¸i to; "kh«ng xa xØ, kh«ng hoang phÝ, kh«ng bõa b·i", kh«ng ph« tr­¬ng h×nh thøc, kh«ng liªn hoan, chÌ chÐn lu bï.

Liªm tøc lµ "lu«n lu«n t«n träng gi÷ g×n cña c«ng vµ cña d©n"; "kh«ng x©m ph¹m mét ®ång xu, h¹t thãc cña Nhµ n­íc, cña nh©n d©n". Ph¶i "trong s¹ch, kh«ng tham lam". "Kh«ng tham ®Þa vÞ. Kh«ng tham tiÒn tµi. Kh«ng tham sung s­íng. Kh«ng ham ng­êi t©ng bèc m×nh. V× vËy mµ quang minh chÝnh ®¹i, kh«ng bao giê hñ ho¸".

ChÝnh, "nghÜa lµ kh«ng tµ, th¼ng th¾n, ®øng ®¾n". §èi víi m×nh: kh«ng tù cao, tù ®¹i, lu«n chÞu khã häc tËp cÇu tiÕn bé, lu«n tù kiÓm ®iÓm ®Ó ph¸t triÓn ®iÒu hay, söa ®æi ®iÒu dë cña b¶n th©n m×nh.

§èi víi ng­êi: kh«ng nÞnh hãt ng­êi trªn, kh«ng xem khinh ng­êi d­íi, lu«n gi÷ th¸i ®é ch©n thµnh, khiªm tèn, ®oµn kÕt thËt thµ, kh«ng dèi tr¸, lõa läc.

§èi víi viÖc: ®Ó viÖc c«ng lªn trªn, lªn tr­íc viÖc t­, viÖc nhµ.

ChÝ c«ng v« t­, Ng­êi nãi: "§em lßng chÝ c«ng v« t­ mµ ®èi víi ng­êi, víi viÖc". “Khi lµm bÊt cø viÖc g× còng ®õng nghÜ ®Õn m×nh tr­íc, khi h­ëng thô th× m×nh nªn ®i sau”; ph¶i "lo tr­íc thiªn h¹, vui sau thiªn h¹".

Bèn lµ, tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng. §ã lµ, tinh thÇn ®oµn kÕt quèc tÕ v« s¶n, mµ Hå ChÝ Minh ®· nªu lªn b»ng mÖnh ®Ò "Bèn ph­¬ng v« s¶n ®Òu lµ anh em"; lµ tinh thÇn ®oµn kÕt víi c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc, víi nh©n d©n lao ®éng c¸c n­íc, mµ Hå ChÝ Minh ®· dµy c«ng vun ®¾p b»ng ho¹t ®éng c¸ch m¹ng thùc tiÔn cña b¶n th©n m×nh vµ b»ng sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña c¶ d©n téc.