Bài 18:TUẦN HOÀN MÁU

I/Cấu tạo và chức năng của HTH:

*Cấu tạo chung:

HTH được cấu tạo chủ yếu bởi các bộ phận sau đây:

- dịch tuần hoàn: máu hoặc hỗn hợp máu- dịch mô

- tim:là một cái bơm hút và đẩy máu chảy trong mạch máu.

- hệ thống mạch máu: gồm hệ thống động mạch,hệ thống mao mạch và hệ thống tĩnh mạch.

*Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn:

- HTH có chức năng vận chuyển các chất từ bộ phận này đến bộ phận khác để đáp ứng cho các hoạt động sống của cơ thể.

III/Hoạt động của tim:

1/ Tính tự động của tim:

- tim bị cắt rời khỏi cơ thể vẫn có khả năng co dãn nhịp nhàng nếu được cung cấp đủ chất dinh dưỡng,ôxi và nhiệt độ thích hợp.Khả năng co dãn tự động theo chu kì của tim được gọi là tính tự động của tim.

- Tim co dãn tự động theo chu kì là do hệ dẫn truyền tim.Hệ dẫn truyền tim là tập hợp sợi đặc biệt có trong thành tim,bao gồm: nút xoang nhĩ,nút nhĩ thất,bó His và mạng Piôckin.

- Nút xoang nhĩ có khả năng tự phát xung điện. Cứ sau một khoảng thời gian nhất định,nút xoang nhĩ lại phát xung điện. Xung điện lan ra khắp cơ tâm nhĩ làm tâm nhĩ co ,sau đó lan đến nút nhĩ thất,đến bó His rồi theo mạng Puôckin lan ra khắp cơ tâm thất làm tâm thất co.

2/Chu kì hoạt động của tim:

- Tim co dãn nhịp nhàng theo chu kì.Mỗi chu kì hoạt động của tim(chu kì tim) bắt đầu từ pha co tâm nhĩ, sau đó là pha co tâm thất và cuối cùng là pha dãn chung. Tiếp đó lại bắt đầu 1 chu kì tim mới bằng pha co tâm nhĩ…

- Ở người trưởng thành, mỗi chu kì tim kéo dài khoảng 0,8 giây

- Trong đó: + Tâm nhĩ co 0,1giây

+ Tâm thất co 0,3guây

+ Thời gian dãn chung là 0,4giây

- Vì mỗi chu kì tim kéo dài 0,8giây nên trong 1 phút có khoảng 75chu kì tim, nghĩa là nhịp tim là 75lần/phút.

IV/Hoạt động của hệ mạch:

1/Cấu trúc của hệ mạch:

- Hệ mạch bao gồm hệ thống động mạch, hệ thống mao mạch và hệ thống tĩnh mạch.

2/Huyết áp:

- Tim co bóp đẩy máu vào động mạch,đồng thời cũng tạo nên 1 áp lực tác dụng lên thành mạch và đẩy máu chảy trong hệ mạch. Áp lực máu tác dụng lên thành mạch được gọi là huyết áp.

- Ở người: + Huyết áp tâm thu bằng khoảng 110-120 mmHg

+ Huyết áp tâm trương bằng khoảng 70-80 mmHg

- Người Việt Nam trưởng thành có huyết áp tâm thu khoảng 110mmHg và huyết áp tâm trương khoảng 70mmHg.

- Huyết áp động mạch của người được đo ở cánh tay; huyết áp của trâu,bò,ngựa được đo ở đuôi.

- Tất cả những tác nhân làm thay đổi lực co tim, nhịp tim, khối lượng máu, độ quánh của máu, sự đàn hồi của mạch máu đều có thể làm thay dổi huyết áp.