Câu 4 khái niệm tự phối.Cơ sở lí luận của tự phối

+khái niệm: tự phối là sự tự thụ cưỡng bức các cây giao phối bằng phấn hoa của chính bản thân nó.

Khoa học đã chứng minh sự giao phấn có lợi cho thực vật,tự thụ phấn lâu đời làm giảm sức sống của cây.Đặc biệt giảm mạnh đối với cây thích ứng với sự giao phấn.

Thí nghiệm và thực tiễn công tác chọn giống đã chứng minh tự phối k những chỉ làm giảm sức sống và năng suất mà còn dẫn đến hiện tượng đặc biệt là khi lai 2 dòng tự phối với nhau ta đc giống lai rất tốt.

Nhiều nghiên cứu về tự phối ở cây giao phấn khác nhau người ta thấy rằng cây giao phấn sau mỗi lần tự phối các cá thể lâu đời sau phân ly rất phức tạp.Ở mỗi dòng nếu tiếp tục tự phối sự đồng nhất của các cây tăng lên sự khác nhau của các dòng rõ hơn,nhiều hơn.Sau 5-7 đời tự phối các cây của dòng đồng nhất,các dòng này gọi là dòng tự phối.

Dòng tự phối là  thế hệ các cây giao phấn tự thụ cưỡng bức nhiều đời và trở nên 1 sinh dạng đồng nhất.i

+CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA TỰ PHỐI:

-làm cho sức sống và năng suất giảm

-quần thể trở nên đồng nhất

Tự phối làm sức sống và năng suất giảm do cây giao phấn –có thể xem như quần thể lai-luôn luôn ở trong tình trạng giao phấn,kiểu gen dị hợp thể.

Qua tự phối các cây dị hợp thể giảm,tỉ lệ các cây đồng hợp thể tăng lên trong quần thể,các gen ẩn có hại có cơ hội biểu hiện ra,làm xuất hiện những cây dị hình,thoái hóa,làm ảnh hưởng đến sức sống.

VD:Cây di hợp thể có kiểu gen Aa(A là gen trội có lợi,a là gen ẩn có hại),nếu đem tự phối 5 thế hệ sẽ cho kết quả sau:

Tỉ lệ cây đồng hợp thể và dị hợp thể qua các đời tự phối

Số thế hệ

Các kiểu gen

Tỉ lệ % dị hợp thể

0

Aa

100

1

1AA

2Aa

1aa

50

2

6AA

4Aa

6aa

25

3

28AA

8Aa

28aa

12.5

4

120AA

16Aa

120aa

6.25

5

496AA

32Aa

496aa

3.125

Tự phối dẫn đến hậu quả là sức sống giảm sút,năng suất giảm nhưng ko phải là chúng giảm mãi.Thực nghiệm chứng minh là tự phối đến 1 thời gian nhất định thì sức sống cao và năng suất trở nên ổn định.Ví dụ đến thế hệ tự phối thứ 5 thì chiều cao cây ổn định,đến thế hệ tự phối thứ 20 năng suất ổn định.

Các dòng tự phối đồng nhất sức sống yếu,năng suất thấp,nhưng đem lai với nhau tạo nên giống lai năng suất cao,sức sống dồi dào.Đó là do tác dụng qua lại giữa các gen tính trội khác nhau hoặc giữa các len khác nhau cùng vị trí.