Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,

Trơ cái hồng nhan với nước non.

Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.

Xiên ngang mặt đất rêu từng đám,

Đâm toạc chân mây đá mấy hòn.

Ngán nỗi xuân đi, xuân lại lại,

Mảnh tình san sẻ tí con con".

Thơ Xuân Hương thì nhiều bài và cũng như bài này đã nói lên nhiều điều rất rõ về bà. Một nữ sỹ tài hoa, đẹp (chắc thế), mãnh liệt (rõ ràng thế) nhưng truân chuyên, trắc trở trong tình yêu. Cái hay cái đẹp thì để cho nhiều người khác tán tụng. Và ở trước ý kiến của tôi đây bà bạn nguyễn thi 50 đã chẳng bình rất hay rồi là gì. Có điều bà bạn của tôi ơi, cái điều ẩn ức khó nói rõ ở Nữ sỹ họ Hồ thì chỉ có những người phụ nữ mới có thể hiểu hết và nói đúng vậy mà họ có nói đâu? Mình nói ra thì mang tội vạch vòi, nhưng không nói thì ai giúp họ, cái điều ấm ức mà họ muôn đời không nói nhưng cũng muôn đời chẳng thôi.

"Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,

Trơ cái hồng nhan với nước non".

Cái "hồng nhan" thì ai cũng rõ rồi và cũng biết đó chính là Hồ Xuân Hương đang tâm sự - cái than thở lúc nửa đêm. Trống canh nào có dồn lúc nửa đêm. Lúc đó thì tiếng trống cầm canh cũng chỉ buông cho đúng lệ, mấy anh lính lệ cũng đã gà gật nửa tỉnh nửa mê rồi. Nhưng cái tiếng trống đó vẫn dồn, nó dồn từ trong tâm can của nữ sỹ. Suốt ruột lắm rồi, đợi đã gần tàn đêm mà ai kia vẫn gan ngủ, gan ngủ hay vờ ngủ để trốn chạy đây? Có trời mới biết, nhưng trống canh thì cứ thẽ thọt theo mỗi canh giờ như đếm từng ngày từng tháng cái tuổi hồng nhan đang trôi về điểm ... cuối đường. Của đáng tội, sót xa thật, hồng nhan của báu lồ lộ vậy mà phơi ra cũng chỉ để cho lão Thiên kia dòm nom mà thôi, chậc chậc..!

"Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn".

Là ý gì vậy nhỉ? Rượu này là rượu chán đời uống cho say hay gì đây? Có lẽ không phải thế, nếu đã chán đời uống thì chỉ có mềm người mê man mới dừng, chứ đâu có cái "say lại tỉnh". Thế thì chỉ có thể là rượu "nhập trận" thôi... Biết đâu đấy, từ chiều lão Tổng cóc đã thể hiện cái dấu hiệu gì đấy khiến bà lặng lẽ đầu đêm uống dăm ba chén xuân tửu cho khí thế. Người bỗng nhẹ lâng lâng như lên tiên, ấy vậy mà rượu đưa đà mãi rồi vẫn chưa bay tới cõi thiên thai, cuối cùng thì người lại rơi cái phịch trở lại mặt đất, trở lại với cái hiện thực, cái hiện thực phũ phàng: Lão Tổng cóc vẫn đã nằm đó, ngủ say hay giả ngủ cũng không ai biết nổi. Hình như... tôi nghe đâu đó có tiếng ngáy...? Không phải thế à? Đúng là nữ sỹ xinh đẹp đâu có tả tiếng ngáy của ông Tổng cóc... Nhưng mà tôi nghe nó to lắm, cái tiếng ngáy ấy, tiếng ngáy của một kẻ đang khiếp sợ đầy dạ, cái mất mật của mọt con nợ thấy bóng dáng chủ nợ trước sân nhà. Trời ơi có bạn nào tuổi ngoại ngoại mà vợ đang son, chắc hiểu rõ nỗi sợ này của lão Tổng... Dà!

Sợ là phải thôi, vì vầng trăng kia mặc dù "bóng xế" rồi đó nhưng vẫn khuyết chưa tròn. lạ nhỉ, bạn 50 ơi, bạn 50 tuổi đúng không? Nhưng mà hình như cũng trăng khuyết chưa tròn thì phải... trăng mới 13, 14 gì đó... cái vầng trăng này mới đẹp làm sao, mới mãnh liệt làm sao. Tàn thì còn lâu nhé, rằm còn chửa tới nữa là tàn. Nhưng mà cái trăng 13, 14 đã quá sáng, quá ngọt... ăn đứt cái trăng non 7 hay 8... Có ai thích đi chơi đêm trăng 13, 14 với tôi không, mời đến đây mà nghe!

"Xiên ngang mặt đất rêu từng đám,

Đâm toạc chân mây đá mấy hòn".

Gì thế này? Cái gì mà xiên ngang được mặt đất, xé toạc cả chân mây? Rồi sao lại chỏng chơ có mấy hòn đá. Phong cảnh kỳ tuyệt thật...! Cái chỗ này các bà bạn như nguyễn thi 50 sao lại không cho anh em chúng tôi rõ là bà tả cái cảnh gì, ở đâu mà lạ vậy. Núi này, đá này có họa chỉ có trong trí tưởng tượng của các bà. Tôi đoan chắc 99,99% rằng đây không phải là bà Hồ Xuân Hương tả thực. cảnh thực của bà đang ở đó là cảnh một thân chuối đã không còn có thể ra hoa trái, một thân chuối già hết cả nhựa mà vẫn chưa chịu rụi xuống làm vướng chân vướng cẳng người ta. Thế thì nó là trong trí tưởng rồi, trí tưởng tượng sục sôi hơn khi nào hết. nằm nghe trống cầm canh, không thể ngủ và vẽ ra trong đầu đủ điều...

"Ngán nỗi xuân đi, xuân lại lại,

Mảnh tình san sẻ tí con con".

Xuân đi xuân lại là quy luật của tự nhiên, ai cũng hiểu, vậy mà có người ngán? Mà người đó lại là một tài hoa như bà Hồ Xuân Hương. Đâu có , bà ngán cho cái thân phận của Bà đó, xuân qua xuân lại hồi xuân. Bà vẫn còn là một phụ nữ đẹp lắm và đầy nhựa sống. Mà trớ trêu thay, người con gái đẹp ấy lại chẳng được hưởng cho trọn cái sức xuân của đời mình. "Mảnh tình san sẻ tí con con" - thôi thì có cái cỏn con đó còn hơn không. Trăm người phụ nữ Việt Nam thì chắc đến hai ba chục người vậy cả thôi mà. Cái chính chuyên, cái cam phận cũng hay mà cũng hại. Cái hại nhiều khi báo hại cái hay, nó khiến cho chị em phụ nữ Việt Nam nhiều khi không vượt qua được sự đè nén của tập quán xưa cũ, của dư luận người đời, nên cứ đành cam phận, cam phân... để mà ấm ức, ấm ức mãi không thôi...

Hôm nay vì thấy bà bạn nguyễn thị 50 bình thơ Hồ Xuân Hương hay quá, nhưng mới nói nửa chừng, không cầm được lòng tôi đành xông vào bày tỏ thay cho bạn tôi, cho nữ sỹ và cả bao nhiều phụ nữ Việt nam không may mắn trong tình trường vì tập tục phong kiến xưa cũ nữa. Xin lượng thứ vì đã làm mỏi mắt các bạn!

(Các) nguồn

Bạn MuaDong: Bà Hồ Xuân Hương có một cuộc đời sóng gió với những 3 đời chồng: Tổng Cóc, Ông Phủ Vĩnh – tường, và cuối cùng là quan Tham hiệp trấn Yên Quảng Trần Phúc Hiến). Để tôi tìm hiểu lại xem có phải bài thơ trên bà làm lúc đang sống cùng Tổng Cóc hay không nhé. Xin khất bạn đã.