06.

Ta cũng mơ hồ có ý nghĩ đó, ca ca đã trông nom suốt một ngày nhưng rồi tẩu tẩu lại đuổi huynh ấy đi học, nói rằng bây giờ là thời điểm quan trọng nhất, không thể lãng phí dù chỉ một ngày.

Vì vậy, ta là người chăm sóc, cho tẩu tẩu uống thuốc. Không thể nhịn được, ta khuyên tẩu tẩu đừng làm việc đồng áng nữa.

Tẩu tẩu vừa uống thuốc xong, nhăn mặt vì đắng, nhưng khi nghe ta nói, nàng lại cười, nụ cười rất chân thành: "Tiểu Hòa, cảm ơn muội, và cũng cảm ơn mẹ. Thì ra vận may của đời ta là ở đây."

Ta không hiểu ý tẩu tẩu, nàng cũng không giải thích, chỉ kéo tay ta và nói: "Là ta đã tự cao, không ngờ công việc đồng áng lại khó khăn như vậy. Vốn nghĩ rằng, đã gả cho ca ca muội thì đã là người nhà họ Hứa, sao có thể để cha mẹ chồng làm việc còn mình lại ngồi không. Ta cũng muốn xem có con đường nào kiếm tiền từ việc đồng áng không, nhưng xem ra phải tìm cách khác rồi."

Ta nhìn tẩu tẩu với vẻ khó hiểu: "Nhà dạo này sống cũng tạm ổn, tẩu tẩu vội kiếm tiền thế à?"

Nhà ta không giàu, nhưng nhờ cha mẹ siêng năng, chỉ cần không ai học hành hay mắc bệnh nặng, cuộc sống vẫn ổn định.

Từ khi không phải lo tiền học, nhờ tẩu tẩu, mẹ thỉnh thoảng lại mua một cân thịt để bồi bổ cho cả nhà. Nhưng tẩu tẩu vẫn lo lắng nói: "Ta và ca ca muội đã tính toán, vì ta mà nhà mình chắc chỉ còn lại vài quan tiền, bây giờ chỉ còn ít đất đủ để đóng thuế và lo cái ăn, sắp đến cảnh miệng ăn núi lở."

Nhưng chúng ta, những người nông dân, chỉ cần có cái ăn, một năm cũng không tốn mấy đồng. Hơn nữa, ca ca thi đỗ tú tài, chẳng phải có thể kiếm tiền sao?

Trước sự ngạc nhiên của ta, ánh mắt tẩu tẩu sáng lên và nói: "Nhưng nếu ca ca muội không chỉ dừng lại ở tú tài thì sao? Nếu tài năng của chàng ấy có thể giúp chàng thi đến tận kinh thành thì sao?"

"Tiểu Hòa có biết, con đường này vốn rất dài, đến khi ca ca muội đến kinh thành còn phải chờ thi, chờ kết quả, chờ chức quan. Có thể ít nhất phải mất nửa năm, mà kinh thành thì khó sống. Ta còn lo lắng nếu chàng ấy không may bị ốm, nên ít nhất cũng phải chuẩn bị ba mươi lượng bạc."

Ta kinh ngạc, đếm trên tay tính toán xem ba mươi lượng là bao nhiêu tiền. Ở làng quê chúng ta, vài trăm đồng tiền đã là rất nhiều, vì một mẫu ruộng sau khi trừ thuế cũng chỉ đáng giá sáu trăm văn tiền.

Nhà ta chỉ còn năm mẫu đất, dù cả nhà không ăn không uống suốt một năm cũng chỉ kiếm được ba lượng bạc. Thêm cả tiền bán lợn và trứng gà, cao nhất cũng chỉ sáu lượng, mà chúng ta không thể thật sự không ăn không uống.

Chưa kể những năm đói kém, một gia đình bình thường có khi cả đời cũng chưa bao giờ thấy ba mươi lượng bạc.

Phải biết rằng trước đây, trường học tốt nhất ở huyện, học phí một năm cũng chỉ hai mươi lượng, mà nhà ta phải bán hơn một nửa đất mới đủ tiền, đó là lần đầu tiên trong đời ta nhìn thấy bạc.

Nhưng bây giờ, không còn đất để chúng ta bán nữa. Ta lắp bắp: "Vậy... vậy phải làm sao đây?"

07.

Tẩu tẩu không trả lời câu hỏi của ta mà còn dặn ta không được nói với cha mẹ. Nhưng sau khi bệnh khỏi, nàng bắt đầu bận rộn hơn.

Nàng dạy ta nhanh hơn trước, và sau một trận ốm nặng, nàng không còn cứng nhắc và quy củ như lúc mới đến, trông có vẻ gần gũi hơn, thậm chí còn nói nhiều câu dí dỏm.

Ví dụ, khi ta viết sai chữ, nàng sẽ nói: "Tiểu Hòa à, muội nói ghế thiếu một chân muội có dám ngồi không?"

Ta lắc đầu, nàng liền chỉ vào chữ ta viết và nói: "Vậy sao muội dám viết chữ cụt tay cụt chân lên giấy?"

Điều kỳ lạ là, sau những lời phê bình hài hước của nàng, những chữ trong sách thực sự in vào đầu ta. Ngoài việc dạy ca ca và ta, nàng còn dành nhiều công sức để viết chữ.

Cứ mỗi mười ngày nửa tháng, nàng lại ra ngoài một chuyến. Sau này khi ta biết đọc, nàng còn dẫn ta theo. Lúc đó ta mới biết, thì ra nàng nhận việc sao chép sách bên ngoài, chuyện mà trước đây ca ca cũng từng làm.

Nhưng sau đó, tốc độ dạy của Điền tiên sinh ngày càng nhanh, nên ca ca không thể tiếp tục.

Giờ đây, khi ta đã biết đọc, cũng hiểu được chút ít về quy tắc của các gia đình quyền quý, ta tò mò hỏi: "Không phải nói rằng chữ viết của nữ tử khuê các không nên dễ dàng đưa ra ngoài sao? Tẩu làm thế này có vấn đề gì không?"

Nàng cười tự đắc, đưa sách cho ta: "Muội nhìn kỹ đi, đây là bút tích của ai? Đây là chữ ca ca muội viết, liên quan gì đến ta?"

Hóa ra tẩu tẩu đã giả bút tích của ca ca để chép sách bán, bán cho chính hiệu sách mà ca ca từng bán.

Tuy nhiên, chép một cuốn sách được sáu mươi văn, một tháng chép được năm cuốn, cũng chỉ ba trăm văn, ở quê thì nhiều, nhưng so với ba mươi lượng bạc thì chẳng thấm vào đâu.

Ta cúi đầu xấu hổ: "Tẩu tẩu, muội xin lỗi, muội mới biết chữ nên không chép được sách."

Nàng vỗ đầu ta: "Mẹ dũng cảm như vậy, ca ca muội cũng biết tranh thủ cho mình, sao muội cứ cúi đầu mãi vậy? Ngẩng đầu lên, tẩu đưa muội ra ngoài là để học hỏi."

Ban đầu, chúng ta dạo quanh rất nhiều cửa hàng, có đủ loại ngành nghề, sau đó, tẩu tẩu dẫn ta đến những cửa hàng vải, còn cho ta chạm vào vải và hỏi ta so với vải do người trong làng dệt thì thế nào.

Trong làng có vài người khéo tay biết dệt vải, mỗi năm có thể kiếm cho gia đình một hai lượng bạc, rất được tôn trọng.

Mẹ ta từng có ý định cho ta học, nhân lúc nịnh nọt mấy bà thím đó để ta chạm vào vải của họ. Ở huyện có năm cửa hàng vải, vải của họ chỉ tương đương với hai cửa hàng tệ nhất.

Tẩu tẩu hài lòng gật đầu: "Chỉ cần không tệ hơn năm cửa hàng đó thì được."

Cuối cùng cũng không mua vải, ngược lại chỉ mua vài cuộn chỉ thêu đủ màu. Về nhà, nàng đưa cho ta năm trăm văn tiền và bảo ta lén đi mua một cuộn vải từ mấy bà thím thân quen.

08

Suốt bảy ngày liền, ta theo sau tẩu tẩu làm việc, học cắt may một chút, học thêu một chút, mệt đến nỗi lưng không thẳng nổi, mới hoàn thành được ba bộ quần áo từ cỡ nhỏ đến cỡ lớn.

Điều kỳ lạ là, rõ ràng những cửa hàng vải cũng có bán quần áo thêu hoa, nhưng những mẫu thêu của tẩu tẩu lại khiến người ta cảm thấy thích thú và không thể rời mắt.

Ta đoán tẩu tẩu định bán quần áo, quả nhiên nàng dắt ta đến cửa hàng vải kém nhất. Vừa mở lời, nàng đã định giá mỗi bộ quần áo là hai trăm văn tiền.

Cần biết rằng, một xấp vải có thể làm được sáu bộ quần áo, trừ đi chi phí vải vóc và chỉ thêu hơn năm trăm văn, sáu bộ quần áo có thể kiếm gần bảy trăm văn.

Theo tiến độ của ta và tẩu tẩu, mỗi tháng có thể làm được mười hai bộ. Nếu thêm mẹ vào, thì có thể làm được hai mươi bộ, và một tháng có thể kiếm được hơn hai nghìn ba trăm văn, trong một năm sẽ là hai mươi tám lạng bạc, đủ tiền đi đường cho ca ca.

Ta hồi hộp nhìn ông chủ cửa hàng vải, vừa cảm thấy việc ông đồng ý giá này là không thực tế, lại vừa hy vọng ông ấy sẽ đồng ý.

Chỉ thấy ông ấy nheo mắt nhìn những mẫu thêu đó rất lâu, rồi cười nói: "Mẫu này của cô nương thú vị thật đấy, nhưng cửa hàng chúng tôi không nhận quần áo may sẵn, thật tiếc quá."

Tẩu tẩu không hề bực bội, thu dọn quần áo và nói: "Không sao, ta sẽ thử sang cửa hàng vải ở phố bên cạnh, dù sao trong đầu ta còn nhiều mẫu lắm, ông chủ có chép được mẫu này cũng không chép được mẫu khác. Chỉ không biết nếu chẳng may ông chủ khác nhìn ra giá trị, cửa hàng ông liệu có tiếp tục kinh doanh được không."

Hóa ra ông chủ cửa hàng vải đó nhìn lâu như vậy là định ăn cắp mẫu thêu của tẩu tẩu! Ta giận dữ kéo tẩu tẩu đi, lúc này ông chủ mới hoảng hốt ngăn nàng lại và nói: "Cô nương đừng giận, chuyện này có thể thương lượng mà, chúng tôi không nhận quần áo may sẵn nhưng chúng tôi nhận mẫu thêu. Cô vẽ mẫu cho chúng tôi, ta trả cô bốn lạng mỗi tháng, thế nào?"

Bốn lạng! Được rồi, ta không thể không nuốt nước miếng, hóa ra vẽ vài mẫu thêu lại còn kiếm được nhiều tiền hơn là làm quần áo.

Nhưng tẩu tẩu kiên quyết lắc đầu: "Ta chỉ bán quần áo may sẵn, nếu được thì chúng ta tiếp tục bàn, không thì ta sẽ sang cửa hàng bên cạnh."

Ông chủ cửa hàng do dự một lúc lâu, cuối cùng cũng cắn răng đồng ý.

Ra khỏi cửa hàng, tẩu tẩu thở dài: "Suốt đời học bao nhiêu thứ, không ngờ cuối cùng lại là thứ sở thích nhỏ này giúp ta giải quyết khó khăn."

Ta ngây ngô nhìn nàng, nàng cười và giải thích cho ta nghe từng chút một. Nàng nói rằng mỗi cửa hàng vải đều có nguồn cung cấp vải ổn định để đảm bảo chất lượng, nhưng cửa hàng này và cửa hàng ở phố bên cạnh rõ ràng là mới vào nghề, những thợ dệt tốt đã bị các cửa hàng lớn chiếm dụng, nên họ thu mua vải rời, chất lượng cũng kém hơn.

Tẩu tẩu muốn những cửa hàng có chất lượng không nổi bật để họ cần mẫu thêu để bù đắp. Nếu nàng đến những cửa hàng tốt hơn, họ giàu có và có con mắt cao, chưa chắc đã coi trọng nàng.

T hiểu điều này, mới hỏi ra thắc mắc lớn nhất trong lòng: "Nhưng rõ ràng chúng ta có thể không làm quần áo mà chỉ bán mẫu thêu, chẳng phải sẽ kiếm được nhiều tiền hơn sao?"

Tẩu tẩu cười bí ẩn: "Muội ngốc thật, vô thương bất gian, làm sao ông ta có thể đề xuất phương pháp để ta kiếm được nhiều tiền hơn để ông ta bị lỗ chứ? Muội cứ chờ xem đi."

09

Ba tháng sau, ta cuối cùng cũng hiểu được tẩu tẩu đang chờ đợi điều gì. Đơn hàng từ tiệm vải đã tăng từ mười tám bộ lên hai mươi lăm rồi lên bốn mươi bộ mỗi tháng.

Mẹ từ chỗ vui mừng tột độ đến mức mệt mỏi, chỉ cần nhìn thấy kim chỉ là run lên. Đến tháng thứ tư, ông chủ Hà bất ngờ hỏi chúng ta có thể cung cấp hai trăm bộ không.

Bởi vì khách hàng mặc những mẫu thêu ra ngoài, nhiều người thân, thậm chí cả những người qua đường thấy cũng tìm đến mua. Một số người còn đến từ huyện khác, làm ông chủ nảy ra ý định mở rộng cửa hàng.

Ta lắc đầu như trống bỏi, nhưng tẩu tẩu lại đồng ý ngay lập tức. Mẹ lo lắng đến mức nhăn cả mặt lại: "Vân Nương à, dù chúng ta có mọc thêm tám cái tay cũng không thể làm hết một trăm bộ quần áo. Ký khế ước là phải đền tiền đấy."

Tẩu tẩu tự tin nói: "Mẹ, mẹ không nhớ tháng trước bốn mươi bộ quần áo đã hoàn thành như thế nào à?"

Tháng trước, do không thể tự làm hết quần áo, tẩu tẩu đã nhờ mẹ mời hai người thím thân thiết đến giúp, mỗi bộ quần áo trả ba mươi lăm văn.

Hai thím ấy vui mừng hết sức, liên tục nói rằng nếu có việc thì cứ gọi họ. Ta dường như đoán ra điều gì đó, nhưng không chắc chắn, nên hỏi: "Tẩu tẩu, tẩu định cùng cả làng kiếm tiền sao?"

Mẹ cũng nhận ra và hỏi: "Việc nhờ người may quần áo thì dễ, nhưng thêu thùa thì sao? Mẹ và Tiểu Hòa cũng không thể làm hết được."

Tẩu tẩu cười nói: "Vậy thì dạy họ thêu, những cô nương bằng tuổi Tiểu Hòa học rất nhanh."

Mẹ ngạc nhiên mở to mắt: "Cái nghề kiếm tiền này sao có thể dễ dàng dạy người khác được? Con không thấy những người biết dệt vải đều lén lút dệt, sợ người khác học mất sao? Mẹ đã nhờ bao nhiêu lần mà người ta không chịu dạy Tiểu Hòa."

Tẩu tẩu nói: "Đó là vì người thu mua vải của họ có hạn, nhưng đơn hàng của chúng ta sẽ luôn tăng. Mẹ, mẹ thử tính xem, dù mỗi bộ quần áo chúng ta trả ba mươi lăm văn tiền may và mười lăm văn tiền thêu, chỉ riêng tháng này chúng ta có thể kiếm được bao nhiêu?"

Giờ đây, ta đã được tẩu tẩu luyện tập, đầu óc lập tức hoạt động. Trước đây, mỗi bộ quần áo tự làm chúng ta kiếm được 113 văn, trả hết 50 văn thì còn lại 53 văn.

Hai trăm bộ quần áo, tức là mười lạng bạc, ba mẹ con chúng ta dù có làm việc cật lực cũng không kiếm được, hơn nữa đơn hàng sau này có thể còn tăng.

Hóa ra đây mới là giá trị thực sự của những mẫu thêu của tẩu tẩu, không ngạc nhiên khi tiệm vải sẵn sàng trả bốn lạng bạc.

Tẩu tẩu còn thấy chưa đủ nói: "Quan trọng hơn là, mẹ, người quyết định ai giúp là mẹ, mẹ nghĩ mà xem, đến lúc đó mẹ sẽ phong lưu thế nào?"

Nghe xong, mẹ sáng mắt lên, bỏ cả việc làm quần áo đang dang dở, vui mừng chạy ra ngoài. Sau khi xong việc với mẹ, tẩu tẩu lại bảo ta: "Đừng đứng đó nữa, có tỷ muội nào thân thiết thì dẫn đến đây, chúng ta sẽ dạy họ thêu."

10.

Sau một ngày mẹ ta đi tuyên truyền, cả làng đã xôn xao, người ta không ngừng lén nhìn vào sân nhà ta, nhiều người mà trước đây không qua lại cũng bắt đầu đến nhà tạo mối quan hệ.

Thu nhập hàng tháng vài trăm đồng, cũng đủ bằng tiền của nam nhân đi làm thuê kiếm được. Mẹ ta vui mừng khôn xiết, ngày nào cũng ngẩng cao đầu ra ngoài, nhanh chóng chọn được hai mươi bà dì chơi thân với mình, ta cũng mang về mười người bạn chơi.

Nhà lúc nào cũng bận rộn, ngay cả ca ca cũng bỏ sách xuống ra giúp đỡ quản lý sổ sách, lần này tẩu tẩu không ngăn huynh ấy, nàng nói rằng đời sống của người dân là bài học tốt nhất cho người học hành, điều này rất quan trọng cho ca ca sau này khi làm quan.

Khi mệt, ca ca còn lén xoa bóp vai cho tẩu tẩu, những bà dì đó đứng sau lưng cười và hỏi mẹ: "Hứa gia tẩu tử, Đại Lang thương nương tử như vậy, tẩu có ghen không?"

Mẹ biết đây là lời nói đùa, liền lớn tiếng gọi cha đến xoa bóp cho mình, miệng còn nói: "Ghen cái gì, ta cũng không phải không có chồng, vợ người nào vợ nấy thương, các bà ghen tỵ à, về gọi lão Lý nhà các bà đi."

Cuối cùng, họ không có chuyện gì, lại khiến ca ca và tẩu tẩu đỏ mặt xấu hổ.

Trong làng vẫn có những lời đàm tiếu, vẫn là những người đó nói, nói bận rộn cuối cùng không được đồng nào, nói một tân nương trẻ từ đâu ra có thể làm ăn lớn như vậy với các cửa hàng trong thành.

Nhưng khi tiền hàng được trả về, những lời nói đó cũng biến mất. Các bà dì làm quần áo nhanh tay một tháng có thể làm 15 bộ, chậm tay cũng được 8 bộ, các tỷ muội của ta thêu hoa không quen tay lắm, hai ngày làm được một bộ, đợi quen tay rồi, một ngày một bộ cũng không thành vấn đề.

Một nữ tử làm quần áo một tháng có thể kiếm được tiền bằng nửa mẫu ruộng lúa, những gia đình không tham gia đều đỏ mắt, trứng gà cứ như vậy được đưa đến liên tục, chỉ mong mẹ ta cũng thuê họ.

Khi cha mẹ ta ra ngoài, mọi người đều khen ngợi, thậm chí có người còn gọi ta là tiểu thư. Ta sợ hãi chạy đi, mẹ ta thì rất vui, vẫy tay nhận họ vào, dù sao tháng này đơn hàng lại tăng gấp đôi.

Cuối cùng, ngay cả những người từng chế nhạo tẩu tẩu ta cũng bị gia đình mắng chửi và lên đường xin lỗi. Mẹ đối với họ lại không dễ dàng tha thứ, làm sao cũng không nhận lời, nói rằng họ phẩm hạnh không tốt.

Tẩu tẩu bảo ta đi khuyên mẹ, ta không vui nói: "Họ từng nói khó nghe như vậy, tại sao chúng ta phải để họ kiếm tiền?"

Tẩu tẩu lại nói, đa phần những người đó trong nhà sống không tốt, không đủ ăn nên mới dễ phát tiết cảm xúc, cũng không có tinh thần để học đạo lý.

Nàng nghiêm túc nói với ta: "Không dạy mà phạt là tàn nhẫn. Họ đã làm sai, chúng ta cho họ một cơ hội, cũng dùng hành động của bản thân để dạy họ đúng sai, nếu họ phạm sai lầm lần nữa, thì mới loại bỏ họ cũng không muộn."

"Tiểu Hoà, khi cần quyết đoán thì quyết đoán, khi cần cảm thông thì cảm thông, đó mới là tác dụng quan trọng nhất của việc đọc sách hiểu lý lẽ."

Ta bỗng nhớ đến câu "đạt tắc kiêm tế thiên hạ" trong sách, nghĩ rằng tẩu tẩu có lẽ là một người đạt được điều đó. Nhưng như nàng dạy, khi cần quyết đoán, nàng cũng rất dứt khoát.