Uốn Ván

CÂU 1:TRIỆU CHỨNG LS,DTH,ĐIỀU TRỊ,DỰ PHÒNG BỆNH UỐN VÁN

a)Dịch tễ học

clostridum tetanin xâm nhập qua đường da-niêm mạc do tai nạn giao thông,vết thương chiến tranh,thủ thuật không vô khuẩn

trẻ dưới 5 tuổi và người lớn thường bị bệnh nặng,tỷ lệ tử vong 30-50% nam nhiều hơn nữ

b)triệu chứng LS

*Thời kỳ ủ bệnh

Từ lúc bắt đầu bị thương đến lúc cứng hàm,TB 7-14 ngày.càng ngắn bệnh càng nặng

*Thời kỳ khởi phát

Bn hơi mệt,nhức đầu,mất ngủ,mỏi quai hàm,nói khó,nuốt vướng,uống nước sặc.khi thăm khám thấy cơ nhai co cứng,không có điểm đau rõ rệt,không thể đè lưỡi để rộng miệng được

*Thời kỳ toàn phát

-co cứng đau cơ

Co cứng bắt đầu là cơ nhai(cứng hàm)rồi đến cơ mặt(cười nhăn mặt,ricus sardonios),cơ gáy,cơ lưng,cơ bụng,cơ chi dưới(duỗi),cuối cùng là cơ chi trên(co quắp)

-co giật cứng toàn thân

Xảy ra sau khi 1 kích thích(đụng chạm,tinh sáng,tiếng ồn…) khi co thắt các cơ hầu họng bn khó nuốt,co thắt cơ thanh quản gây ngẹt thở,tím tái,ngừng thở

-rối loạn cơ năng

Khó nuốt,khó nói,co cơ hô hấp,tăng tiết đờm dãi,bí tiểu,bí đại tiện

-tổng trạng

+bn tỉnh táo

+sốt 38-38,5

+mạch hơi nhanh 90-120 lần/phút

+vã mồ hôi sau các cơn giật

+khi bn diễn biến nặng sẽ có sốt cao trên 390C,mạch nhanh trên 140 lần/phút,tăng tiết đờm dãi,lơ mơ hoặc hôn mê vì thiếu oxy não

*Tiến triển

-thuận lợi

Từ ngày thứ 10 các cơn co giật thưa dần,mạch nhiệt độ trở lại bt,miệng há ra rộng dần.thời kỳ lại sức kéo dài lâu

-xấu

Bệnh càng ngày càng nguy kịch,bn đi vào hôn mê và tử vong trong vòng vài ngày

Bệnh đang thuyên giảm thì đột nhiên nguy kịch dẫn đến tử vong

c)Điều trị

*Điều trị đặc hiệu

-trung hòa độc tố:huyết thanh chống uốn ván SAT phải dùng sớm khi độc tố còn lưu hành trong máu,chưa gần vào tb thần kinh

-1/2 tiêm bắp, 1/2 tiêm dưới da liều duy nhất 500-10.000đv/kg nặng 100.000đv(làm test trước-giải mẫn cảm)

-huyết thanh chống uốn ván tùy từng người:400-1.000đv tiêm bắp

Tác dụng tốt,ít phản ừng

+vaccin giảm độc tố VAT 0,1ml trong da x 3 lần cách 1 tuần

+Kháng sinh PNC 50.000-100.000đv/kg/ngày

*CS quan trọng

-bảo đảm hô hấp:thở oxy,hút đờm dãi,mở khí quản

-kiểm soát cơn co giật:an thần kèm giãn cơ

+điều trị nền:2-4mg/kg/ngày chia 4 lần

Dùng diazepam uống hay nhỏ giọt TM

+điều trị các cơn: 0,5mg/kg/lần.TM chậm có thể dùng them phnobarbital giải quyết nguyên nhân

-xử lý vết thương:cắt lọc,làm sạch,rửa nước oxy giả dùng kháng sinh diệt khuẩn

-điều chỉnh rối loạn nước-điện giải ,cung cấp năng lượng qua glucoza

-chông tái phát

d)Dự phòng

-xử lý vết thương có nguy cơ bị uốn ván

-rửa sach bằng nước oxy già

-cắt lọc,lấy dị vật

-không băng quá kín,quá chặt

-dùng ampicilin 2g/ngày

-chích VAT hay SAT

-vô khuẩn dụng cụ

-vs môi trường

-chích VAT cho trẻ em-sản phụ

CÂU 2:LẬP KHCS BN BỊ UỐN VÁN

1.Nhận định

1.1 Tình trạng hô hấp

-quan sát da,móng tay,chân

-đếm nhịp thở,kiểu thở

-tình trạng tăng tiết

-nếu bn co thắt thanh quản khó thở nặng phải mớ khí quản,cho thở oxy

1.2 Tình trạng tuần hoàn

-mạch-HA,cần theo dõi 15p/1lần, 30 phút/1 lần, 1 giờ/1 lần;3 giờ/1 lần

Bệnh nhân có biến chứng tim mạch làm rối loạn nhịp tim và ngừng tim

1.3 Tình trạng TK

-co cứng cơ và đau liên tục

-co cứng toàn thân

-rối loạn cơ năng

1.4 Tình trạng chung

-đo nhiệt độ:không cao lắm.nếu sốt cao xem lại có nhiễm khuẩn phổi,đường tiểu hay vết thương không?

-vã mồ hôi nhiều sau cơn co giật

-hôn mê hay lơ mơ do thiếu 0xy não

-xem bệnh án để biết

Chẩn đoán

Chỉ định thuốc

Các xét nghiệm

Các yêu cầu khác,yêu cầu dinh dưỡng,có thể cho bn ăn đường miệng không?

2.Lập KHCS

-bảo đảm thông khí

-theo dõi tuần hoàn

-theo dõi các biến chứng

-thực hiện y lệnh

-theo dõi các dấu hiệu bất thường để xử lý kịp thời

-CS hệ thống cơ quan

-Nuôi dưỡng

-hướng dẫn nội quy

-giáo dục sk

3.Thực hiện KHCS

3.1 bảo đảm thông khí

-đặt bn nằm ngửa,đầu nghiêng sang 1 bên

-đặt canuyn mayor

-bóp bóng ambu nếu có cơn ngừng thở

-cho thở oxy

-theo dõi nhịp thở,tình trạng tăng tiết

-theo dõi sự tím ở da,môi và chi

-hút đờm dãi đúng kỹ thuật

-chuẩn bị dụng cụ,thuốc để trợ thủ bác sỹ mở khí quản

3.2 Theo dõi tuần hoàn

-Lấy mạch,HA,nhiệt độ ngay khi tiếp nhận bn và báo cáo cho bác sỹ

-mạch-HA,cần theo dõi  30 phút/1 lần, 1 giờ/1 lần;3 giờ/1 lần

3.3 Theo dõi các biến chứng

-tim mạch

-bội nhiễm

-xuất huyết tiêu hóa

3.4 Thực hiện các y lệnh

Chính xác,kịp thời và đúng giờ

-thuốc

+SAT

+an thần

+kháng sinh và các loại thuốc điều trị triệu chứng khác

-theo dõi cơn co giật(nhịp độ,cường độ,đáp ứng thuốc an thần),độ mở miệng,nuốt sặc/ngày

-giữ an toàn cho bệnh nhân

-lấy nhiệt độ thường xuyên

-hạn chế các yếu tố gây co giật

-chăm sóc vết thương(nếu có)

-giai đoạn hồi phục còn cứng cơ,cứng khớp nên tập luyện và làm vật lý trị liệu

-thực hiện các lấy máu…làm xét nghiệm

-theo dõi các dấu hiệu sinh tồn tùy tình trạng bệnh nhân

3.5 Chăm sóc hệ thống cơ quan

-nhiệt độ cao:lau mát vùng nách,bẹn

-vệ sinh răng miệng

-vệ sinh mắt,tai mũi

-vs da chăm sóc ngừa loét

4.Đánh giá

-từ ngày thứ 10 trở đi các cơn co giật giảm dần

-mạch nhiệt độ trở lại bình thường

-miệng há to dần

-ngủ được

-thời kỳ lại sức kéo dài hàng tháng