Bài làm: Phân tích giá trị hiện thực và nhân đạo qua vẻ đẹp của các nhân vật : Tràng, người vợ nhặt, bà cụ Tứ trong truyện ngắn Vợ nhặt (Kim Lân)  

BÀI LÀMVợ nhặt trước hết là thiên truyện về cái đói. Hình ảnh cái đói hiện về qua hai chi tiết: con người năm đói và không gian năm đói. Trong tình huống ấy, người dễ cấu xé nhau, dễ ích kỷ hơn là vị tha và người ta rất dễ đối xử tàn nhẫn, làm cho nhau đau khổ. Vợ nhặt

Nhưng quan tâm chính của nhà văn là tạo ra một chất thơ đặt biệt của hồn người. Trong một lần phát biểu, Kim Lân từng nói "Khi viết về nạ đói người ta thường viết về sự khốn cùng và bi thảm...Tôi muốn viết một truyện ngắn với ý khác. Trong hoàn cảnh khốn cùng, dù cận kề cái chết mà vẫn hướng tới sự sống, vẫn hi vọng, tin tưởng ở tương lai. Họ vẫn muốn sống, sống cho ra con người". Vợ nhặt

Tràng là một thanh niên nghèo, xấu xí "2 con mắt nhỏ tí", "hai bên quai hàm bạnh ra", cái đầu cạo trọc nhẵn. Anh lại là người ngớ ngẩn "có tật vừa đi vừa nói lảm nhảm, than thở những điều hắn nghĩ. Khi bị bọn trẻ con trêu chọn, Tràng "ngửa mặt lên trời cười hềnh hệch". Tràng lại là dân ngụ cư - loại người bị coi khinh trong cái xã hội lúc bấy giờ. Đó là những lí do để Tràng không thể lấy được vợ. Tràng, một con người - một thân xác vạm vỡ, lực lưỡng mà dưỡng như ngờ nghệch, thô kệch và xấu xí ấy lại mang trong mình một tình thương không phải ai cũng có được. Tràng liều lĩnh gặp thị cũng thế, "hai cái liều ấy gặp nhau kết tụ lại thành một gia đình". Hành động của Tràng dù vô tình, không có chủ đích, chỉ tầm phơ tầm phào cho vui nhưng điều ấy cũng hé mở cho ta thấy tình cảm của một con người biết yêu thương, cư mang, đùm bọc những người đồng cảnh ngộ. Anh nóng lòng sốt ruôt khi không thấy mẹ ề, rồi cử chỉ thiết tha mời mẹ ngồi; "thì u cứ ngồi lên giường lên giếc chĩnh chiện cái nào" đã nói cho ta nhiều phẩm chất của con người. Tình nghĩa vợ chồng ấm áp dưỡng như làm cho Tràng thay đổi hẳn tâm tính. Từ một anh chàng ngờ nghệch, thô lõ, cộc cằn, Tràng đã sớm trở thành một người chồng thật sự khi đón nhận hạnh phúc của gia đình. Hạnh phúc ấy như một cái gì đó vuốt nhẹ sống lưng". Tình yêu, hhanhj phúc ấy khiến "trong một lúc Tràng dường như quên đi rất cả, quên cái đói rét đang đoe đuổi, quên cả những tháng ngày đã qua". Không còn là anh Tràng ngày trước nữa mà giờ đây đã là một người con có hiếu, một người chồng đầy trách nhiệm dù chỉ trong ý nghĩ. Thay cho những bước chân ngật ngưỡng là những bước đi lững thửng ra sân rồi sau đó là "xăm xăm chạy". Thấy mẹ chồng nàng dâu quét tước nhà cửa, hắn đã bừng bừng thèm muốn một cảnh gia đình hạnh phúc. "Hắn thấy hắn yêu thương căn nhà của hắn đến lạ lùng", "hắn thấy mình có trách nhiệm hơn với vợ con sau này". Hắn cũng căm sẵn ra sân dọn dẹp nhà cửa. Hành động cử chỉ ấy ở Tràng đâu chỉ là câu chuyện bình thường mà đó là sự biến chuyển lớn. từ ngây dại Tràng đã trở nên có ý thức, từ khổ đau sang hạnh phúc, từ chán đời sang yêu đời. Chính tình yêu của người vợ, tình mẹ con hòa thuận ấy đã nhen nhóm trong hắn ước vọng về hạnh phúc, niềm tin vào cuộc sống sẽ đổi thay khi hắn nghĩ đến đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới.

Người Vợ nhặt không phải ngẫu nhiên xuất hiện trong thiên truyện. Thị xuất hiện đã làm thay đổi cuộc sống của xóm ngụ cư nghèo nàn, tăm tối ấy, đã làm cho những khuôn mặt hốc hác, u tối của mọi người rạng rỡ hẳn lên trong một chốc lát. Từ con người chao chát chỏng lỏn đến cô vợ hiền thục, đảm đam là một quá trình biến đổi nhờ tình người, tình yêu của gia đình Tràng. Thị xuất hiện không tên tuổi, quên quán, trong tư thế "vân vê tà áo đã rách bợt", điệu bộ trông thật thảm hại nhưng thị lại gieo mầm sống cho cái lều lụp xụp nơi gia đình Tràng ở. Thiếu thị, Tràng vẫn là anh Tràng của ngày xưa, bà cụ Tứ vẫn lặng thầm trong đau khổ, cùng cực. Có thị, Tràng đã biết chăm lo vun vén, bà cụ Tứ thì nói toàn những chuyện sung sướng về sau. Ta hoàn toàn có thể hy vọng về sự đổi thay số phận của thị cùng gia đình Tràng sau này. Vợ nhặt

Bà cụ Tứ với diễn biến tâm trạng phức tạo nhưng sâu sắc. Bà ngạc nhiên ngỡ ngàng trước sự xuất hiện của một người đàn bà xa lạ. Cụ tủi phận mình rồi thương con đẻ, thương đến cả con dâu. Lòng bao dung đã khiến cụ nhận ra cảnh ngộ và duyên cớ mà người đàn bà kia đến với con mình. Kết thúc tác phẩm là hình ảnh lá cờ bay phấp phới và đoàn người kéo nhau đi đê Sộp hiện lên trong óc Tràng. Nó như dự báo một tương lai tươi sáng đến những con người nghèo khổ, tương lai đến từ cách mạng. Không phải ngẫu nhiên mà thiên truyện mở đầu bằng hình ảnh chiều tà, kết thúc bằng hình ảnh buổi sáng sớm bình minh, nó tượng trưng cho sự lạc quan của chính tác giả. Đây là điều mà các tác phẩm văn học hiện thực giai đoạn 1930 - 1945 không nhìn thấy được. Vợ nhặt

Miêu tả nạn đói năm 1945, Kim Lân đã phê phán chính sách cai trị hà khắc của thực dân Pháp và phát xít Nhật, đẩy nhân dân ta đến nạn đói khủng khiếp và thê thảm nhất. Bằng những trang văn thấm đẫm tình người, nhà văn đã ngợi ca khát vọng mãnh liệt ở những thân phận nghèo đói, thảm hại kia. Vợ nhặt