§Ò c­¬ng «n tËp VËt Lý KiÕn tróc

I – Ch­¬ng 1

C©u 1. C¸c yÕu tè h×nh thµnh khÝ hËu ViÖt Nam

3 yÕu tè: MÆt trêi ; Hoµn l­u khÝ quyÓn ; §Þa h×nh

*) MÆt trêi

- Lµ yÕu tè ®éng lùc mang tÝnh chÊt hµnh tinh.

- MÆt trêi lµ yªu tè hµng ®Çu duy tr× khÝ hËu trªn tr¸i ®Êt. Lµ nh©n tè chÝnh duy tr× sù sèng vµ lµ nguyªn nh©n chñ yÕu t¹o ra c¸c mïa khÝ hËu kh¸c nhau trong 1 n¨m.

- T¸c dông chñ yÕu cña mÆt trêi lµ th«ng qua BXMT vµ b­íc sãng. BXMT thay ®æi theo trÞ sè lÉn b­íc sãng theo kh«ng gian, thêi gian trªn tr¸I ®Êt vµ chÞu ¶nh h­ëng lín cña khÝ quyÓn tr¸I ®Êt. Bªn ngaoif bÇu khÝ quyÓn, BXMT cã trÞ sè rÊt lín vµ gÇn nh­ ko thay ®æi

BXMT tæng céng = BXMT trùc tiÕp + BXMT khuÕch t¸n

- Sù gi¶m yÕu cña BXMT phô thuéc vµo 2 yÕu tè:

+ Thµnh phÇn phÇn tö vËt chÊt cã trong khÝ quyÓn.

+ ChiÒu dµy cña khÝ quyÓn

*) Hoµn l­u khÝ quyÓn

- HLKQ còng lµ yÕu tè ®éng lùc, nã chi phèi 1 c¸ch m¹nh mÏ nh÷ng quy luËt ph©n bè thêi gian vµ kh«ng gian còng nh­ nh÷ng nÐt ®Æc tsawcs riªng cña khÝ hËu tõng vïng.

- HLKQ lµ sù di chuyÓn cña c¸c khèi kh«ng khÝ trªn tr¸I ®Êt mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ do sù ph©n bè nhiÖt ®é cña mÆt trêi nhËn ®­îc tõng n¬i trªn tr¸I ®Êt kh«ng gièng nhau t¹o ra sù kh¸c nhua vÒ ¸p suÊt cña c¸c khèi kh«ng khÝ. Ko khÝ sÏ di chuyÓn tõ n¬I cã ¸p suÊt cao tíi n¬I cã ¸p suÊt thÊp.

- Cã 2 lo¹i HLKQ:

+ HL tÝn phong (giã mËu dÞch): lµ thø giã thæi theo 1 chiÒu nhÊt ®Þnh trong n¨m

+ HL giã mïa: lµ giã thæi theo mïa, thay ®æi 2 lÇn trong 1 n¨m. Giã mïa h¶I d­¬ng vµ giã mïa lôc ®Þa.

- NgoµI ra cßn 1 sè HLKQ ®Æc biÖt nh­: giã ph¬n, giã nói, giã thung lòng…

*) §Þa h×nh:

- §Þa h×nh lµ nguyªn nh©n g©y ra sù ph©n hãa ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña khÝ hËu.

- §Þa h×nh cã thÓ t¹o ra nh÷ng hiÖu øng ®Þa h×nh cña khÝ hËu hÕt søc ®éc ®¸o, lµ nguyªn nh©n chÝnh t¹o ra ph©n vóng khÝ hËu

- C¸c lo¹i ®Þa h×nh:

+ §ång b»ng

+ Trung du, ®åi nói thÊp

+ Cao nguyªn

+ Nói cao

C©u 2: §Æc ®iÓm chung cña khÝ hËu ViÖt Nam, ph©n vïng khÝ hËu XD VN

a.      §Æc ®iÓm chung

-         KhÝ hËu VN lµ KH nhiÖt ®íi Èm vµ chÞu t¸c ®éng cña giã mïa.

-         Do l·nh thæ kÐo dµI tíi 15 vÜ tuyÕn, 3/4 ®Þa h×nh lµ ®åi nói, KHVN chia thµnh 2 miÒn víi sù kh¸c biÖt râ rÖt, lÊy ®Ìo H¶I V©n lµm ranh giíi.

·        MiÒn KH phÝa B¾c: KH nhiÖt ®íi Èm giã mïa, mïa ®«ng l¹nh

-         NÒn nhiÖt mïa ®«ng h¹ thÊp ®¸ng kÓ, thÊp h¬n 4-5 ®é víi c¸c vïng cïng vÜ tuyÕn.

-         Cã 2 mïa theo mïa giã. Cã 1 mïa chuyÓn tiÕp xen gi÷a. Mïa ®«ng l¹nh, Ýt m­a. Mïa hÌ nãng, m­a nhiÒu.

-         Cã tÝnh bÊt æn ®Þnh cao trong trong diÔn biÕn thêi tiÕt khÝ hËu.

-         Cã t¸c ®äng cña giã ph¬n – H×nh thµnh thêi tiÕt giã T©y.

·        MiÒn KH phÝa Nam lµ KH nhiÖt ®íi giã mïa ®iÓn h×nh. Víi c¸c ®Æc ®iÓm:

-         Cã nÒn nhiÖt ®é cao, hÇu nh­ kh«ng thay ®æi quanh n¨m. NhiÖt ®é trung b×nh 26o – 27oC.

-         Cã 2 mïa: Mïa m­a trïng víi mïa hÌ; Mïa kh« trïng víi mïa ®«ng.

-         KH miÒn Nam Ýt biÕn ®«ng, nhÊt lµ trong chÕ ®é nhiÖt.

b.     Ph©n vïng KH XD ë VN

-         MiÒn khÝ hËu phÝa B¾c

+ Vïng A1: VKH nói §«ng B¾c vµ ViÖt B¾c

+ Vïng A2: VKH nói T©y B¾c vµ B¾c Tr­êng S¬n

+ Vïng A3: VKH ®ång b»ng B¾c Bé vµ B¾c Trung Bé

-         MiÒn KH phÝa nam

+ Vïng B4: VKH nói T©y Nguyªn

+ Vïng B5: VKH §B Nam Bé vµ Nam Trung Bé

C©u 3: Vi KH

-         Kh¸I niÖm:

+ VKH lµ t×nh tr¹ng lÝ häc cña ko khÝ trong 1 ph¹m vi nhá hÑp, trong mét giíi h¹n ko gian nhÊt ®Þnh nh­ vkh trong xomd, trong tiÓu khu, trong phßng…

+ VKH cã 2 ®Æc ®iÓm: phô thuéc vµo thêi tiÕt, khÝ hËu n¬I ®ã vµ biÕn ®éng rÊt lín theo thêi gian vµ ko gian

-         C¸c yÕu tè vkh

+ NhiÖt ®é kh«ng khÝ

+ §é Èm ko khÝ

+ VËn tèc chuyÒn ®éng trong ko khÝ

+ NhiÖt ®é bÒ mÆt bøc x¹

C©u 4: Tæng quan c¸c biÖn ph¸p KT – XD ®Ó n©ng cao ®kiÖn vkh ë VN

Chèng nãng vµ chèng l¹nh.

a.      Chèng l¹nh cho nÒn khÝ hËu phÝa B¾c vµ vïng nói cao.

-         NÒn nhiÖt l¹nh cña nÒn kh phÝa B¾c lµ do giã mïa g©y ra. Ko liªn tôc, lµm cho nÒn nhiÖt c¶ mïa ®«ng ko thÊp l¾m = > chèng l¹nh cho nÒn kh miÒn B¾c lµ chèng giã l¹nh b»ng c¸ch tr¸nh h­íng giã l¹nh. KÕt cÇu nhµ cña ph¶I kÝn giã, tr¸nh lïa.

-         VÊn ®Ò c¸ch nhiÖt chèng giã l¹nh ko yªu cÇu cao, nghÜa lµ ko cÇn ding kÕt cÊu dµy, n¨ng, hoÆc ding líp vËt liÖu c¸ch nhiÖt, ngya c¶ khi sö dông thiÕt bÞ s­ëi Êm.

b.     Chèng nãng.

C¸c gi¶I ph¸p c¬ vÒ kiÕn tróc KH.

-         Gi¶I ph¸p che BXMT lµ rÊt quan träng. Che bxmt nãi chung bao gåm c¶ cho bxmr chiÕu lªn kÕt cÊu vµ chiÕu trùc tiÕp vµo phßng. Cã thÓ dïng c«ng tr×nh phô, c©y xanh, c©y leo… ®Ó che bxmt chiÕu lªn kÕt cÊu. Che bxmt chiÕu vµo phßng b»ng c¸ch chän h­íng nhµ thÝch hîp, dïng kÕt cÊu che n¾ng.

-         C¸ch nhiÖt cho kÕt cÊu ph¶I ®c chó ý hµng ®Çu. NhÊt lµ d­íi m¸I vµ t­êng chÞu bxmt lín. Tuy nhiªn ph¶I gi¶u quyÕt c¸ch nhiÖt theo 2 h­íng: c¸ch nhiÖt tèt vÒ ban ngyaf vµ thØa nhiÖt nhanh vÒ c¶ ngµy vµ ®ªm.

-         VÊn ®Ò giã m¸t vµ th«ng giã cÇn ®c ­u tiªn v× hiÖu qu¶ cao vµ tèn Ýt kinh phÝ

-         KiÕn tróc hßa nhËp víi thiªn nhiªn, víi c©y xanh, ®åi nói, mÆt n­íc… ®ã lµ kiÕn tróc c¶nh quan, kiÕn tróc sinh th¸I, kiÕn tróc më vµo thiªn nhiªn.

C©u 5. C¸c ph­¬ng thøc truyÒn nhiÖt

1.     TruyÒn nhiÖt b»ng dÉn nhiÖt: lµ h×nh thøc x¶y ra khi c¸c phÇn tö vËt chÊt tiÕp xóc víi nhau.

2.     TruyÒn nhiÖt b»ng ®èi l­u: Lµ qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt x¶y ra trong m«I tr­êng chÊt láng, chÊt khÝ cã nhiÖt ®é kh¾c nhau => x¶y ra chuyÓn ®éng cña chÊt láng, chÊt khÝ chuyÓn dêi vÞ trÝ, do ®ã x¶y ra ®èi l­u nhiÖt.

3.     TruyÒn nhiÖt b»ng bøc x¹: lµ qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt x¶y ra gi÷a c¸c vËt cã nhiÖt ®é kh¸c nhau ®Æt c¸ch xa nhau, n¨ng l­¬ng bøc x¹ truyÒn trong kh«ng gian d­íi d¹ng sãng ®iÖn tõ

C©u 6. C¸c gi¶i ph¸p c¸ch nhiÖt cho m¸I vµ t­êng nhµ

a.      Nguyªn t¾c chung

-         §Ó c¸ch nhiÖt  ko nªn thiÕt kÕ t­êng vµ m¸I cã ®é æn ®Þnh cao, cã nhiÖt trë b¶n th©n lín b»ng c¸ch t¨ng chiÒu dµy cña vËt liÖu

-         §Ó c¸ch nhiÖt ®¹t ®c hiÖu qu¶ kinh tÕ cho thiÕt bÞ ®iÒu hßa nh©n t¹o th× nhiÖt trë kÕt c¸u t­¬ng øng víi t­êng g¹ch 22 cm lµ chÊp nhËn ®c.

-         §Ó chèng nãng cÇn t×m gi¶I ph¸p theo h­íng:

+ C¸ch nhiÖt tèt ban ngµy, táa nhiÖt nhanh chãng ngya c¶ trong qu¸ tr×nh nhËn nhiÖt ban ngµy lÉn ban ®ªm, nhê ®ã cã thÓ h¹ thÊp nhiÖt ®é mÆt trong kÕt cÊu.

+ CÇn t×m gi¶I ph¸p ®Ó h¹ thÊp nhiÖt ë bÒ mÆt kÕt cÊu b»ng c¸ch che bíi 1 phÇn bxmt trùc tiÕp chiÕu lªn kÕt cÊu, hoÆc sö dông vËt liÖu hÊp thô bxmt nhá

b.     C¸ch nhiÖt cho m¸i.

·        M¸I th­êng cÊu t¹o theo c¸c líp

-         Líp b¶o vÖ

-         Líp c¸ch nhiÖt

-         Líp chèng them

-         Líp t¹o dèc

-         Líp chÞu lùc

·        C¸c gi¶I ph¸p c¸ch nhiÖt cho m¸i

-         M¸I phun n­íc: Trªn mÆt m¸I ®Æt 1 sè vßi phun n­íc t¹o thµnh 1 líp s­¬ng mï trªn m¸i.

-         M¸I phun n­íc lµm ­ít mÆt m¸i: phun n­íc theo chu k× nh»m lµm ­ít mÆt m¸i

-         M¸I cã tÇng kh«ng khÝ l­u th«ng: Líp kh«ng khÝ 1 vµI cm gi÷a 2 líp gãi, tho¸t nhiÖt nhanh chãng lµm gi¶m ®¸ng kÓ l­îng nhiÖt truyÒn vµo nhµ.

-         M¸I lîp t«n: Líp chèng thÊm, t¹o tÇng kh«ng khÝ do t«n ®¶m nhiÖm. Cã k/n¨ng c¸ch n­íc tèt, æn ®Þnh vµ dÔ thay ®æi.

-         M¸I tr¶I sái: C¸c kh«ng khÝ gi÷a c¸c viªn sái cã nhiÖm vô nh­ 1 líp ko khÝ th«ng giã c¸ch nhiÖt

-         M¸I cã m¸I phô che n¾ng: m¸I phô cã thÓ lîp b»ng t«n hoÆc giµn leo

c.      C¸ch nhiÖt cho t­êng

-         Sö dông t­êng cã kÕt cÊu nhiÖt trë lín ko ph¶i b»ng c¸ch t¨ng chiÒu dµy mµ chÕ t¹o t­êng nhiÒu líp. VËt liÖu cã hÖ sè thu nhiÖt vµ dÉn nhiÖt nhá.

-         T¹o t­êng 2 líp cã tÇn kh«ng khÝ l­u th«ng, líp ngoµi lµ vËt liÖu nhÑ.

-         T¹o bãng d©m trªn t­êng b»ng bãng d©m hay b»ng cÊu t¹o ®Æc biÖt.

C©u 7: KÕt cÊu che n¾ng

1.     Yªu cÇu thiÕt kÕ che n¾ng

-         §¶m b¶o che n¾ng, che m­a

-         Kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn kiÕn tróc, thÈm mÜ c«ng tr×nh.

-         Ko ¶nh h­ëng ®Õn tÇm nh×n, th«ng giã

-         CÊu t¹o ®¬n gi¶n, dÔ thi c«ng, linh ho¹t, tiÕt kiÖm

2.     Lùa chän kÕt cÊu che n¾ng

-         H×nh d¹ng kÕt cÊu che n¾ng phô thuéc vµo:

+ Yªu cÇu che n¾ng cña c«ng tr×nh ®­îc biÓu hiÖn trªn biÓu ®å mÆt trêi t¹i ®Þa ®iÓm x©y dùng c«ng tr×nh.

+ H­íng cña cöa lÊy ¸nh s¸ng

-         H×nh d¹ng kÕt cÊu che n¾ng ®c coi lµ hîp lý nÕu d¹ng cña vïng cÇn che n¾ng trªn biÓu ®å mÆt trêi gÇn gièng nhÊt víi vïng hiÖu qu¶ che nawgs cña kÕt cÊu lùa chän.

3.     X¸c ®Þnh kÝch th­íc kÕt cÊu che n¾ng.

a.      KÕt cÊu n»m ngang

b.     KÕt cÊu che n¾ng th¼ng ®øng

c.      TÊm che tr­íc cöa

d.     TÊm chíp ngang