Chương 2. VĂN HỌC ÁNH SÁNG ANH

I. Tình hình xã hội

Giai cấp tư sản Anh ra đời và phát triển khá sớm (thế kỷ XV). So với Pháp và Đức, cuộc cách mạng tư sản ở Anh diễn ra sớm nhất nhưng là cuộc cách mạng không triệt để. Lãnh đạo cuộc cách mạng là liên minh quý tộc mới-tư sản nên nhiều tàn dư phong kiến vẫn còn tồn tại. Giai cấp tư sản thỏa hiệp với phong kiến, chi phối mọi hoạt động đời sống nước Anh thế kỷ XVIII.

Nửa đầu thế kỷ XVIII, Anh quốc chìm ngập trong những cuộc đấu tranh, tranh giành quyền lực giữa các phe phái. Mở đầu là cuộc đấu tranh của những người Bảo Hoàng khuynh hữu (Jacobites)-vốn luôn trung thành với dòng họ Stuard-với những người ủng hộ James II. Tiếp đó là cuộc tranh giành quyền lực vốn đã nảy sinh từ thế kỷ XVII giữa hai đảng phái Whigs và Tories. Năm 1710, nữ hoàng Anne-người kế vị vua William III-đã tuyên bố giải tán nội các đảng Whigs để đưa James III lên ngôi với mong muốn khôi phục được sự trị vì của dòng họ Stuard nhưng đã vấp phải sự chống đối của quốc hội. Sau khi nữ hoàng Anne qua đời, vua George I-tín đồ của đạo Tin lành, thành viên của đảng Whigs- thuộc dòng họ Hanover lên ngôi và cai trị đất nước đến năm 1761, lập Robert Walpole làm Thủ tướng từ năm 1721 đến 1742. Lúc này, nước Anh mới bước vào giai đoạn cường thịnh.

Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội ở Anh thế kỷ XVIII đã đem lại những ảnh hưởng không nhỏ đến văn học.

II. Đời sống văn học

Khác với những quốc gia Tây Au như Pháp, Đức…cuộc cách mạng tư sản ở Anh diễn ra sớm hơn nên văn học phát triển trong điều kiện hòa bình, do vậy, nhiệm vụ chính của văn học Anh không tập trung vào chống chế độ phong kiến mà chú trọng đến việc phản ánh những phong tục cũng như đời sống riêng tư của con người.

Sự phát triển nhảy vọt của kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Anh thế kỷ XVIII cũng có những tác động không nhỏ đến văn học. Nội dung chính của văn học Anh sáng Anh chủ yếu lấy mẫu người tư sản làm nhân vật trung tâm (Robinson Crusoe, Gulliver…). Họ là những con người thực tiễn, năng động, luôn có ý chí vươn lên dù hoàn cảnh sống khó khăn, khắc nghiệt…