Trình bày vi thể và biến chứng của xơ vữa động mạch

·   Vi thể

-  Mọi lớp áo đều bị tổn thương nhưng chủ yếu là áo trong:

+  Đầu tiên xuất hiện sự lắng đọng của những hạt mỡ ở lớp áo trong, tạo thành các các chấm mỡ <1mm, liên kết lại→ dải mỡ dài ≥1cm→ mảng xơ vữa

+  Các dải mỡ:

üXâm lấn không đáng kể vào lòng mạch

üGồm các đại thực bào chứa đầy mỡ, TB lympho T và ít lipid ngoại bào

+  Mảng xơ vữa:

üCấu tạo gồm 3 phần chính:

o  Các TB: TB cơ trơn, đại thực bào, bạch cầu

o  Chất nền ngoại bào: các sợi collagen, sợi chun, proteoglycan

o  Mảng lipid nội bào và ngoại bào

üVỏ xơ: gồm các TB cơ trơn, bạch cầu, mô liên kết

üKhu vực TB ở bên dưới gồm: các đại thực bào, TB cơ trơn và lympho bào T

üTrung tâm là 1 nhân hoại tử, gồm: các chất mỡ phân bố hỗn loạn, các khe chứa tinh thể cholesterol, các mảnh vụn TB, TB bọt, sợi fibrin, cục máu đông và protein huyết tương khác

üXung quanh vùng tổn thương có sự tăng sinh các huyết quản tân tạo

-  Lớp áo giữa: dày, mất cơ trơn, tăng sợi tạo keo, thoái hóa kính. Dưới những mảng xơ mỡ lớn, lớp áo giữa có thể mỏng.

-  Lớp áo ngoài: hơi dày và xơ hóa, rải rác gặp 1 số TB lympho, nhất là quanh các mạch nuôi mạch phụ thuộc vào mảng xơ vữa

·   Biến chứng

-  Hẹp lòng ĐM

+  Gây thiếu máu nếu tuần hoàn phụ không đầy đủ

+  Thiếu máu kéo dài gây teo đét, giảm sức khỏe, suy nhược.

-  Huyết khối

+  Mảng xơ vữa thường có huyết khối do tiểu cầu dễ lắng đọng, nguyên nhân:

üNội mô mất nhẵn, loét

üHoại tử xơ mỡ phóng thích ra những chất khuếch tán vào nội mô làm nội mô dễ dính

+  Kết quả: nhồi máu, đặc biệt nguy hiểm khi xảy ra ở tim, não, thận, ruột; các chi

-  Phồng mạch

+  Nếu lớp áo giữa yếu đi, ĐM sẽ phồng ra ở chỗ yếu

+  Thường hình thoi, ít khi hình túi. Có thể là phồng mạch tách

+  Trong thành túi phồng, cơ của huyết quản xếp thành lớp thất thường

+  Hay gặp ở ĐM chủ (chỗ dưới ĐM thận, trên ĐM chậu) và ĐM khoeo

-  Rách:

+  ĐM bị xơ vữa dễ rách, hay gặp ở ĐM não, hay có kèm cao huyết áp

-  Tắc mạch:

+  Mảng xơ vữa loét thả vào dòng máu chất vữa mỡ có thể lấp các ĐM quan trọng ở não, tim, dẫn đến nhũn não, nhồi máu cơ tim

-  Vôi hóa

+  Phổ biến ở mảng xơ vữa cũ

+  Làm thành mạch xơ cứng, mất chun

+  Khi long gây loét, huyết khối, phồng mạch