Miếu thần làng ta có cây đa to, khi nào trong làng có người đỗ đại khoa thì cây đa tự nhiên mọc ra một cái rễ nhỏ vòng quanh thân cây, như là đeo đai vậy.

Năm Nhâm Thìn (1772) đời Cảnh Hưng, cây đa lại mọc đai, nhưng chỉ vòng quanh được đến nửa thân cây. Khoa ấy có Võ Tôn Hương (1) đỗ.

Võ công, nguyên họ Đào, tổ tiên ở làng Cổ Bi, huyện Gia Lâm, sau đến ngụ ở làng ta, kể đến đời ông mới được ba bốn đời. Làng Cổ Bi cũng có một cây gạo to, trong làng có ai thi đỗ thì cây gạo mới nảy hoa. Năm Nhâm Thìn, cây gạo ấy cũng nảy hoa. Ôi! Đó là loài cây cỏ vô tri mà còn báo tin không sai như thế thì cũng lạ thay!

_______

(1) Bản dịch viết là Võ Đôn Hương. (tducchau) Phía đông thôn chợ làng Đình Tổ có một gò thổ tinh (1), tả hữu lại có hai gò kim tinh (2) chồng nhau, các thầy phong thủy cho là hai ông thần đồng ngồi giảng sách. Đất ấy liền với phía tây làng ta. Người làng ta truyền rằng, cứ đêm đến thì nghe tiếng thần đồng đọc sách.

Khoảng năm Đinh Hợi, Mậu Tí (1767 - 1768) đời Cảnh Hưng không nghe thấy nữa. Ý chừng ông thần đồng ấy đã xuất thế chăng? Hay là tinh khí có khi tụ lại, có khi tán chăng? Điều đó không thể lấy lý mà lường được.

_______

(1) Thổ tinh là gò đất vuông.

(2) Xem chú thích ở trên.