Câu 3: Quá trình hình thành và ND đường lối k/c chống TD Pháp xl & xây dựng chế độ dân chủ ND

*Quá trình hình thành

- Đường lối kháng chiến của Đảng được hình thành từng bước qua thực tiễn đối phó với âm mưu, thủ đoạn của địch cũng như từ thực tiễn chuẩn bị lực lượng về mọi mặt của ta.

- Ngay sau ngày CM Tháng Tám thành công, trong chỉ thị kháng chiến,kiến quốc, Đảng ta nhận định kẻ thù chính, nguy hiểm nhất của dân tộc là TD Pháp, phải tập trung mũi nhọn đấu tranh vào chúng

- Ngày 19/10/1946, Ban Thường vụ TƯ Đảng mở Hội nghị quân sự toàn quốc lần thứ nhất, do Tổng Bí thư Trường Chinh chủ trì. Xuất phát từ nhận định: “Không sớm thì muộn, Pháp sẽ đánh mình và mình nhất định phải đánh Pháp”, Hội nghị đề ra những chủ trương, biện pháp cụ thể cả về tư tưởng và tổ chức để quân dân cả nước sẵn sàng bước vào cuộc chiến đấu mới.

-Đường lối kháng chiến của Đảng được hoàn chỉnh và thể hiện tập trung trong ba văn kiện lớn được soạn thảo và công bố sát trước và sau ngày cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ. Đó là Chỉ thị “Toàn dân kháng chiến” của Ban Thường vụ Trung ương Đảng ngày 12/12/1946, “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Hồ Chí Minh ngày 19/12/1946 và tác phẩm “Kháng chiến nhất định thắng lợi” của Trương Chinh xuất bản đầu năm 1947.

*Nội dung đlối:

- Mục đích kháng chiến: là để tiếp tục sự nghiệp cách mạng tháng Tám, đánh thực dân Pháp xâm lược, hoàn thành giải phóng dân tộc, giành độc lập và thống nhất thật sự cho Tổ quốc.

- Tính chất kháng chiến: Cuộc kháng chiến của dân tộc ta là 1 cuộc chiến tranh nhân dân, chiến tranh chính nghĩa. Vì vậy, cuộc kháng chiến của ta có tính chất dân tộc giải phóng và dân chủ mới.

- Chính sách kháng chiến: "Liên hiệp với dân tộc Pháp, chống phản động thực dân Pháp. Đoàn kết với Miên - Lào và các dân tộc yêu chuộng tự do, hoà bình. Đoàn kết chặt chẽ toàn dân, thực hiện toàn dân kháng chiến ...phải tự cấp, tự túc về mọi mặt”

- Nhiệm vụ kháng chiến:                                                                                                                                           + Đánh đuổi thực dân Pháp xâm lược để giành độc lập và thống nhất thật sự cho dân tộc.

+Trong quá trình kháng chiến không thể không thực hiện những cải cách dân chủ, tiến hành từng bước chính sách ruộng đất của Đảng nhằm bồi dưỡng sức dân, củng cố khối liên minh công nông, phân hoá cô lập kẻ thù

+ Không chỉ đấu tranh cho ta mà còn bảo vệ hoà bình thế giới.

- Phương châm tiến hành kháng chiến: tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân, thực hiện kháng chiến toàn dân, toàn diện, lâu dài, dựa vào sức mạnh là chính.

+ Kháng chiến toàn dân: Là toàn dân đánh giặc, lấy lực lượng vũ trang, có ba thứ quân làm nòng cốt… "Bất kỳ đàn ông, đàn bà không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc, bất kỳ người già, người trẻ. Hễ là người VN thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp", thực hiện mỗi người dân là một chiến sỹ, mỗi làng xóm là một pháo đài.

+ Kháng chiến toàn diện: Đánh địch về mọi mặt chính trị, quân sự, kinh tế, văn hoá, ngoại giao. Trong đó :

.Kháng chiến về chính trị: Thực hiện đoàn kết toàn dân, tăng cường xây dựng Đảng, chính quyền, các đoàn thể nhân dân; đoàn kết với Miên, Lào và các dân tộc yêu chuộng tự do, hoà bình.

.Kháng chiến vê quân sự: Thực hiện vũ trang toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, tiêu diệt địch, giải phóng nhân dân và đất đai, thực hiện du kích chiến tiến lên vận động chiến, đánh chính quy.

.Kháng chiến về kinh tế: Phá hoại kinh tế địch như đường giao thông, cầu, cống, xây dựng kinh tế tự cung tự cấp, tập trung phát triển nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp và công nghiệp quốc phòng theo nguyên tắc: “Vừa kháng chiến vừa xây dựng đất nước”.

.Kháng chiến về văn hoá: Xoá bỏ văn hoá thực dân, phong kiến, xây dựng nền văn hoá dân chủ mới theo ba nguyên tắc: dân tộc, khoa học, đại chúng.

.Kháng chiến về ngoại giao: Thực hiện thêm bạn bớt thù, biểu dương thực lực. "Liên hiệp với dân tộc Pháp, chống phản động thực dân pháp", sẵn sàng đàm phán nếu Pháp công nhận VN độc lập.

+ Kháng chiến lâu dài: Là để chống âm mưu đánh nhanh, thắng nhanh của Pháp, để có thời gian để củng cố, xây dựng lực lượng, nhằm chuyển hoá tương quan lực lượng từ chỗ ta yếu hơn địch đến chỗ ta mạnh hơn địch, đánh thắng địch.

+ Kháng chiến dựa sức mình là chính:là không ngừng phát huy sức mạnh toàn dân, đem sức ta mà GP cho ta

Ngoài ra, phải tranh thủ sự đồng tình , ủng hộ giúp đỡ của các nước. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.

+ Triển vọng kháng chiến: Mặc dù lâu dài, gian khổ, khó khăn, song nhất định thắng lợi.

Kết luận: đường lối k/c của Đảng với những nội dung cơ bản nêu trên là đúng đắn và sáng tạo, vừa kế thừa được kinh nghiệm của tổ tiên, đúng với các nguyên lý về chiến tranh CM của CN Mác - Lênin, vừa phù hợp với thực tế đất nước lúc bấy giờ. Đường lối k/c của Đảng được công bố sớm đã có tác dụng đưa cuộc k/c nhanh chóng đi vào ổn định và phát triển đúng hướng, từng bước đi tới thắng lợi vẻ vang..

  Thực hiện đường lối kháng chiến của Đảng, từ năm 1947 đến năm 1950, Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân đẩy mạnh cuộc k/c và thu được những thắng lợi to lớn. Trong đó: Thắng lợi của chiến dịch Biên giới cuối năm 1950 đã giáng 1 đòn nặng nề vào ý chí xâm lược của địch, quân ta giành được quyền chủ động chiến lược trên chiến trường chính Bắc Bộ.

  Đến đầu năm 1951, trước tình hình thế giới và cách mạng Đông Dương có nhiều chuyển biến mới. Trước điều kiện lịch sử đó đã đặt ra yêu cầu Đảng phải tiếp tục bổ sung và hoàn chỉnh đường lối CM để đưa cuộc chiến tranh đến thắng lợi.

 - Tháng 2/1951, ĐCS Đông Dương đã họp đại hội đại biểu lần thứ II tại Chiêm Hoá - Tuyên Quang. Đại hội đã nhất trí tán thành Báo cáo chính trị của BCH TU do Chủ tịch HCM trình bày và ra Nghị quyết tách ĐCS Đông Dương thành ba đảng CM để lãnh đạo cuộc kháng chiến của ba dân tộc đi đến thắng lợi. Ở VN, Đảng ra hoạt động công khai lấy tên là Đảng lao động VN; Ở Lào, thành lập Đảng nhân dân CM Lào( 1955); Ở Campuchia, thành lập Đảng CM Campuchia ( 1952).

Đại hội đã thông qua nội dung của Chính cương Đảng lao động VN, cụ thể là:

+ Về xác định 2 mâu thuẫn cơ bản: Giữa toàn thể dân tộc VN với bọn đế quốc và bè lũ tay sai; giữa nông dân với bọn địa chủ PK. Song mâu thuẫn chủ yếu là mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân VN với bọn đế quốc xâm lược và bè lũ tay sai của chúng.

+ Về đối tượng CM: Đối tượng chính là TD Pháp và can thiệp Mỹ; Đối tượng phụ là PK và bọn phản động tay sai.

+ Về nhiệm vụ CM:

. Đánh đổ bọn đế quốc XL giành độc lập, thống nhất thực sự cho dân tộc.

. Xóa bỏ chế độ PK đem lại ruộng đất cho ND

. Đưa đất nước tiến lên CNXH

3 nhiệm vụ đó khăng khít với nhau. Song NV chính trước mắt là hoàn thành GP dân tộc.

+ Về lực lượng & động lực CM: gồm g/c CN, g/c nông dân, tiểu TS, TS dân tộc, những nhân sỹ yêu nước, thân sỹ tiến bộ. Trong đó, g/c CN, ND, tầng lớp trí thức là động lực chính của CM.

+ Về triển vọng của CM: CMVN là CM dân tộc dân chủ ND & phải tiến lên CNXH. ĐHội đã đề ra 15 chính sách lớn nhằm phát triển chế độ dân chủ ND gây mầm mống cho CHXH & đẩy mạnh k/c đến thắng lợi.

+ Về quan hệ quốc tế: tranh thủ sự giúp đỡ của các nước XHCN và NDTG Đại hội đã thông qua điều lệ mới của Đảng, bầu BCH TƯ, Ban bí thư. Chủ tịch HCM được bầu làm Chủ Tịch Đảng, Đ/c Trường Chinh được bầu làm Tổng bí thư Đảng.

 Đại hội II của Đảng là ĐH đánh giá bước trưởng thành, phát triển về tư duy của Đảng đó là sự bổ sung hoàn thiện đường lối CM dân chủ ND

 Đường lối đó phù hợp với những hoàn cảnh, điều kiện nước ta, đáp ứng được nguyện vọng của ND, có ý nghĩa chỉ đạo & góp phần vào thắng lợi của nhân dân ta.

 Sau ĐH, Đảng đã tập trung lãnh đạo, đẩy mạnh cuộc k/c đến thắng lợi & bổ sung đ/lối của ĐH II qua các nghị quyết TƯ từ hội nghị TƯ lần thứ I (3/1951) đến HN TƯ lần thứ V ( 11/1953) đã thể hiện tinh thần quyết tâm & đẩy mạnh k/c đến thắng lợi.

 Thực hiện đ/lối của ĐH II & các nghị quyết TƯ Đảng lãnh đạo toàn quân, toàn dân, tăng cường đẩy mạnh cuộc k/c chống TD Pháp & can thiệp Mỹ đi đến thắng lợi hoàn toàn.

* Kết quả, ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm:

a)Kết quả 

+ Chính trị: Đảng ra hoạt động công khai đã có điều kiện kiện toàn tổ chức, tăng cường sự lãnh đạo của đối với cuộc kháng chiến. Bộ máy chính quyền 5 cấp được củng cố. Khối đại đoàn kết toàn dân phát triển lên một bước mới. Chính sách ruộng đất được triển khai, từng bước thực hiện khẩu hiệu người cày có ruộng.

+ Quân sự: Thắng lợi của các chiến dịch Trung Du, Đường 18, Hà-Nam-Ninh, Hòa Bình, Tây Bắc, Thượng Lào.v.v… đã tiêu diệt được nhiều sinh lực địch, giải phóng nhiều vùng đất đai và dân cư, mở rộng vùng giải phóng của Việt Nam và cho cách mạng Lào.v.v… Chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954 báo hiệu sự thắng lợi của nhân dân các dân tộc bị áp bức, sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân

+ Ngoại giao: Ngày 8/5/1954, Hội nghị quốc tế về chấm dứt chiến tranh Đông Dương chính thức khai mạc ở Giơnevơ (Thụy Sỹ). Ngày 20/7/1954, các văn bản của Hiệp nghị Giơnevơ về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương được ký kết. Cuộc k/c chống TD Pháp X/L của quân và dân ta kết thúc thắng lợi.

b)Ý nghĩa lịch sử

+ Trong nước: việc đề ra và thực hiện thắng lợi đ/lối k/c, xây dựng chế độ dân chủ ND đã làm thất bại cuộc CT x/l của TD Pháp được ĐQ Mỹ giúp sức ở mức độ cao, buộc chúng phải công nhận độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các nước Đông Dương; đã làm thất bại âm mưu mở rộng và kéo dài Ctranh của ĐQ Mỹ, kết thúc CTr lập lại hoà bình ở Đông Dương; GP hoàn toàn miền Bắc, tạo điều kiện để miền Bắc tiến lên CNXH làm căn cứ địa, hậu thuẫn cho cuộc đấu tranh ở miền Nam; tăng thêm niềm tự hào dân tộc cho ND ta và nâng cao uy tín.

+ Quốc tế: Cổ vũ mạnh mẽ phong trào GP dtộc trên TG; mở rộng địa bàn, tăng thêm lực lượng cho CNXH và CM TG cùng với ND Làovà Campuchia đập tan ách thống trị của CN thực dân cũ trên TG, trước hết là hệ thống thuộc địa của TD Pháp.

c) Nguyên nhân thắng lợi:

+ Có sự lãnh đạo vững vàng của Đảg, với đ/lối k/c đúng đắn đã huy động được sức mạnh toàn dân đánh giặc.

+ Có lực lượng vũ trang gồm 3 thứ quân ngày càng vững mạnh, chiến đấu dũng cảm.

+ Có chính quyền dân chủ nhân dân, của dân, do dân và vì dân được giữ vững, củng cố và lớn mạnh, làm công cụ sắc bén tổ chức toàn dân k/c và xây dựng chế độ mới.

+ Có sự liên minh đoàn kết chiến đấu keo sơn giữa 3 dân tộc Việt Nam, Lào, Campuchia cùng chống 1 kẻ thù chung. Đồng thời có sự ủng hộ, giúp đỡ to lớn của Trung Quốc, Liên Xô, các nước XHCN, các dân tộc yêu chuộng hòa bình trên TG, kể cả nhân dân tiến bộ Pháp.

d)Bài học kinh nghiệm:

+Thứ nhất, đề ra đ/lối đúng đắn và quán triệt sâu rộng đ/lối đó cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân thực hiện.

+Thứ hai, kết hợp chặt chẽ, đúng đắn nvụ chống ĐQ với nvụ chống PK và xây dựng chế độ dân chủ ND, gây mầm mống cho CNXH, trong đó nvụ tập trung hàng đầu là chống ĐQ, GP dân tộc, bảo vệ chính quyền CM.

+Thứ ba, thực hiện phương châm vừa k/c vừa xây dựng chế độ mới, xây dựng hậu phương ngày càng vững mạnh để có tiềm lực mọi mặt đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cuộc k/c.

+Thứ tư, quán triệt tư tưởng chiến lược k/c gian khổ và lâu dài.

+Thứ năm, tăng cường công tác xây dựng Đảng, nâng cao sức chiến đấu và hiệu lực lãnh đạo của Đảng trong chiến tranh