I-QuátrìnhđổimớitưduycủaĐảngvềxâydựng,pháttriểnnềnvănhoáthờikì đổi mới đất nước

1.  KháiniệmvănhoáViệtNam

-      Theonghĩarộng:vănhoáVNlàtổngthểnhữnggiátrịvậtchấtvàtinhthầndo cộng đồng cácdân tộc VN sángtạo ra trong quátrình dựng nước và giữ nước

-      Theo nghĩa hẹp:

+     văn hoálà đời sống tinh thần của xãhội

+     văn hoálà cácgiá trị truyền thống lối sống

+     văn hoálà năng lực sángtạo của dân tộc

+     văn hoálà bản sắcdân tộc để phân biệt dân tộcnày với dân tộc khác

2.  Quátrìnhđổimớitưduyvềxâydựngvàpháttriểnnềnvănhoá

-      ĐH VII(1991):

+     NhậnthứcmớivềđặctrưngcủanềnvănhoáVN:tiêntiếnvàđậmđàbảnsắcdân tộc (cương lĩnh 1991)

+     Nhậnthứcrõ hơn tiêu chí “xây”và “chống”trong văn hoá

+     Khởiđộngtưduychínhtrịvềhộinhập:VNmuốnlàbạntốtvớitấtcảcácnước trongcộngđồngthếgiớiphấnđấuvìđộclậphoàbìnhvàpháttriển,đâylàcơsở chính trị cho việc triển khai tư duy về hội nhập văn hoá

-      Nghịquyết01-NQ/TQngày28/3/1992củabộchínhtrịvềcôngtáclýluậntrong giai đoạn hiệnnay

+     Trongnhiềunămquanộidungđàotạođộingũcánbộlýluậnhầunhưchỉbóhẹp trongcácbộmônkhoahọcMac-Lênin,  chưacoitrọngviệcnghiêncứucáctrào lưukhácvàtiếpcậnnhữngthànhtựukhoahọccủathếgiới.Hậuquảlàsốđông cánbộlýluậnthiếuhiểubiếtrộngrãivềkhotàngtríthứccủaloàingười,dođó khả năngphát triển bị hạn chế

-      Nguyênnhân

+     cónguyênnhânkháchquanbắtnguồntừnhữnghạnchếlịchsử:sựlạchậuchung vềnhậnthứclýluậnvàsựchậmtrễcủakhoahọcXHkéođàinhiềuthậpkỷtrong cảhệ thống XHCN thế giới

+     có nguyênnhân chủ quan từ lãnh đạo TW và cáccấp

-      Phươnghướngkhắcphục:đốivớicáchọcthuyếtkhácngoàichủnghĩaMac- LêninvềXHcầnđượcnghiêncứutrênquanđiểmkháchquanbiệnchứng,vừa chống chủnghĩa giáo điều, vừa chống lại chủ nghĩa xét lại, cơhội

-      Biệnpháp chủ yếu

+     xâydựngquychếdânchủtronghoạtđộngnghiêncứuvàquảnlýcôngtáclý luận, phát huy đầyđủ tự do sángtạo trong khám phá chân lý

+     nhậnthứcrõhơnvềchứcnăngcủavănhoá:nềntảngtinhthầncủaXH,vềvaitrò củavăn hoá: vừa là mục tiêu vừa là động lực củasự phát triển

+     xácđịnhvaitròđặcbiệtcủagiáodụcvàđàotạo,khoahọcvàcôngnghệ:làđộng lực và cóvị trí then chốt trong phát triển kinh tế XH

-      NQTW5(khoáVIII):5quanđiểmchỉđạoquátrìnhpháttriểnvănhoátrongthời kì công nghiệp hoá,hiện đại hoá đất nước

-      NQTW9 (khoá IX): phát triển văn hóa phải đồng bộ với phát triển kinh tế

-      NQTW10(khoáIX):phảigắnkết3nhiệmvụpháttriểnkinhtế,chỉnhđốnĐảng và pháttriển văn hoá

-      NQTW10(khoáIX):đánhgiásựbiếnđổivănhoátongqúatrìnhđổimớiđòihỏi phải đổi mới sựlãnh đạo và quản lý văn hoá

3.  QuanđiểmchỉđạovàchủtrươngvềpháttriểnKT-XH

a.                      Cácquan điểm chỉ đạo về xâydựng và phát triểnvăn hoá

  Mộtlà,vănhoálànềntảngtinhthầncủaXH,vừalàmụctiêuvừalàđộnglực thúc đẩysự phát triểnkinh tế XH

-      Vănhoá là nền tảng tinh thần của XH

Vănhoáđượctạothànhbởimộthệcácgiátrịtạonênbảnsắccủamỗidântộc, cácgiátrịnàythấmnhuầntrongmỗiconngườivàcảcộngđồng,đượctiếpnối quacácthếhệ,đượcvậtchấthoábềnvữngtrongcấutrúckinhtếXH.Nótác độnghàngngàyđếncuộcsốngvậtchấttinhthầncủamọithànhviênbằngmôi trường văn hoá XH

-      Vănhoá là động lực thúc đẩy sự pháttriển

+     Vănhoálàkếtquảcủasựsángtạoconngườithểhiệntiềmnăngsángtạocủadân tộc .Vì vậynó là nguồn lựcnội sinh cho sựphát triển củadân tộc đó

+     Kinh nghiệm đổi mới thành công chứng minh luận điểm trên

+     Trongnềnkinhtếtrithứcthìtrithức,kỹnăngtrởthànhnguồnlựcquantrọng nhất chosự phát triển

+     Vai trò động lực và điều tiết của vănhoá trong kinh tế thị trường

+     Vai trò động lực của văn hoátrong hội nhập và bảovệ môi trường

+     Vănhoácó vaitròđặcbiệt quantrọngtrongviệcbồi dưỡng,phát huynhân tốcon người và xây dựng XHmới

-      Vănhoá là một mục tiêu của phát triển

+     Mụctiêu:dângiàunướcmạnh,XHcôngbằngdânchủvănminhlàmụctiêuvăn hoá

+     ChiếnlượcpháttriểnkinhtếXHxácđịnh:mụctiêuvàđộnglựcchínhcủasự phát triển là vì con người, do con người. Đó là chiến lược phát triển bền vững

+     Trongthựctếnhậnthứcvàhànhđộng,mụctiêukinhtếvẫnthườnglấnátmục tiêuXH.Vănhoávẫnthườngbịxemlàđứngngoàikinhtế.Hệqủalàkinhtếcó thể tăng trưởng nhưng văn hoá bị suygiảm

            Hailà,nềnvănhoámàtaxâydựnglànềnvănhoátiêntiếnđậmđàbảnsắcdân tộc

-      tiên tiếnlà yêunướclà tiến bộ

-      tiêntiếnkhôngchỉvềnộidungtưtưởngmàcảtronghìnhthứcbiểuhiện,trong phương tiện chuyểntải nội dung

-      bảnsắcdântộcbaogồmcảnhữnggiátrịvănhoátruyềnthốngbềnvữngcủadân tộc VN; thểhiệnsức sốngbên trong củadân tộc

-      bảnsắcdântộccònđậmnétcảtrongcáchìnhthứcbiểuhiệnmangtínhdântộc độc đáo

-      bản sắcdân tộc cũng pháttriển

                        Balà,nềnvănhoáVNlànềnvănhoáthốngnhấtmàđadạngtrong cộng đồng cácdân tộc VN

-      Hơn50dântộctrenđấtnướcVNđềucónhữnggiátrịvàbảnsắcvănhoáriêng, bổ sungcho nhau

-      Cảcộng đồng cácdân tộc VN có nền văn hoáchung thống nhất

-      Thống nhất cả bao hàm tính đa dạng,đa dạng trong sựthống nhất

            Bốnlà,xâydựngvàpháttriểnvănhoálàsựnghiệpcủatoàndân,dođảnglãnh đạo, trong đó đội ngũ tri thức giữ vai trò quan trọng

-      Cáchmạnglàsựnghiệpcủaquầnchúngthìxâydựngvănhoálàcôngviệcdo mọi người cùng thực hiện

-      VănhoálàthẩmthấutrongmọilĩnhvựccủađờisốngXHdođóthựchànhvăn hoá làhoạt động hàng ngày của mỗi người dân

-      Quầnchúnglàngườihưởngthụ,tiêudùngphổbiếnsángtạovàlưugiữcáctài sảnvăn hoá

-      Cácthành phần kinh tế cùng tham giaxây dựng phát triển văn hóa

-      Cáclực lượng văn hoá luôn giữ vai trò nòng cốt

            Nămlà,vănhoálàmộtmặttrận;xâydựngvàpháttriểnvănhoálàsựnghiệp cáchmạng lâu dài, đòi hỏi phải có ý chí cáchmạng và sự kiên trì thận trọng

-      VănhoálàmộtmặttrậncủacáchmạngVN,quantrọngvàgiankhổkhôngkém mặt trận kinh tế, mặt trậnchính trị

-      Hoạtđộngxâyvàchốngtrongvănhoálàquátrìnhcáchmạnglâudàikhókhăn phức tạp vàcần có ý chí cáchmạng có tính chiến đấu tính kiên trì thậntrọng

            Sáulà,giáodụcđàotạocùngvớikhoahọcvàcôngnghệđượccoilàquốcsách hàng đầu

-      Trongvănhoátheonghĩarộngthìgiáodụcvàđàotạo,khoahọcvàcôngnghệlà

-      NhậnthứcđượcđiềunàyngaytừhộinghịTW2,khoáVIII(tháng12-1996)đảng tađãxácđịnh:cùngvớigiáodụcvàđàotạo,khoahọcvàcôngnghệlàquốcsách hàng đầu

-      Trongthựctếđiềuhànhchúngtađãchưalàmđúngnhậnthứcnày.Hailĩnhvực này đangcó nhiều lúng túng, bất cập

b.    Chủtrương xâydựng và phát triển nềnvăn hoá

            Mộtlà,pháttriểnvănhoágắnkếtchặtchẽvàđồngbộhơnvớipháttriểnkinhtế

XH

-      Khixácđịnhmụctiêupháttriểnvănhoáphảicăncứvàhướngtớimụctiêuphát triển kinh tế XH, phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế vàngược lại

-      Phảixâydựngchínhsáchkinhtếtrongvănhoáđểgắnvănhoávớihoạtđộng kinh tế, khai tháctiềmnăng kinh tế của văn hoá

-      Phảixâydựngchínhsáchvănhoátrongkinhtếđểchủđộngđưacácyếutốvăn hoá thâm nhậpvào cáchoạt động kinh tế XH

            Hai là, làm cho vănhoá thấm sâu vàomọi lĩnh vực củađời sống XH

-      Đólàconđườngđểcácgiátrịvănhoátrởthànhnềntảngtinhthầnbềnvữngcủa

XH trở thành động lực phát triển kinh tế XH

            Balà,bảovệbảnsắcdântộcmởrộnggiaolưutiếpthutinhhoavănhoánhân loại

-      Giữgìnbảnsắcdântộcphảiđiliềnvớichốnglạchậulỗithờitrongphongtụctập quán vàlề thói cũ

-      Chủđộngthamgiahộinhậpvàgiaolưuvănhoávớicácquốcgia,xâydựng những giá trị mới của văn hoá đương đại

            Bốnlà,đổimớitoàndiệngiáodụcvàđàotạo,pháttriểnnguồnnhânlựcchất lượngcao:đổimớicơcấutổchức,cơchếquảnlýnộidung,phươngphápdạyvà học thực hiệnchuẩn hoá hiện đại hoá xãhội hoáchấn hưng nền giáo dục VN

            Nămlà,nângcaonănglựcvàhiệuquảhoạtđộngkhoahọcvàcôngnghệ:phấn đấuđếnnăm2010nănglựckhoahọcvàcôngnghệnướctađạttrìnhđộcủacác nước tiên tiến trong khu vực trênmột sốlĩnh vực quan trọng

            Sáulà,xâydựngvàhoànthiệncácgiátrịmớivànhâncáchconngườiVNtrong thời kì công nghiệp hoá hiệnđại hoá và hội nhập quốc tế

II-QuátrìnhđổimớinhậnthứcvàchủtrươnggiảiquyếtcácvấnđềXHthờikì đổi mới đất nước

1.  QuátrìnhđổimớinhậnthứcvềcácvấnđềXH

-      ĐHVI:lầnđầutiêntrìnhbàyphươnghướng,nhiệmvụchínhsáchXHthểhiện quanđiểmvềsựthốngnhấtgiữachínhsáchkinhtếvàchínhsáchXH,khắcphục coi nhẹchính sách XH,tứclà coi nhẹ yếu tố con người

-      ĐH VII: bổ sung quan niệm

+     MụctiêucủachínhsáchXHthốngnhấtvớimụctiêupháttriển,đềunhằmphát huy sứcmạnh của nhân tố conngười vàvì conngười

+     PháttriểnkinhtếlàcơsởvàtiềnđềđểthựchiệncácchínhsáchXH,đồngthời thực cácCSXH là động lực thúc đẩyphát triển kinh tế

-      ĐHVIII:chủtrươngvềhệthốngchínhsáchXHphảiđượchoạchđịnhtheo những quan điểm sau:

+     GắntăngtrưởngkinhtếvớiCBXHngaytrongtừngbướcđivàtronggiaiđoạn phát triển

+     Thực hiện nhiều hình thức phân phối

+     Khuyếnkhíchlàm giàu hợp pháp tích cực xoá đói giảm nghèo

+     Cácvấn đề XHđều được theo tinh thần xã hội hoá

-       ĐHIX:ĐảnggiảiquyếtcácvấnđềXHphảihướngvàopháttriểnkinhtếvàlành mạnhhoáXHthựchiệncôngbằngvàphânphốibinhđẳngtrongquanhệXH khuyến khíchnhân dân làm giàu hợp pháp

-      ĐH  X:chủ  trương  kết  hợp  mục  tiêu  kinh  tế  với  các  mục  tiêu  XH  trong  cả nước,từng đơn vị, địa phương

-      HộinghịTW4khoáX(1-2007):phảigiảiquyếttốtcácvấnđềXHnảysinhtrong qúa trình thực thi cáccam kếtvới WTO

-      CPđầunăm2008:trongchiếnlượcchốnglạmphátđãchủtrươngmởrộngcác chính sáchan sinhXH

2.  QuanđiểmvềgiảiquyếtcácvấnđềXH

-      Kết hợp cácmục tiêu kinh tế với cácmụctiêuXH

+     KếthợpđểgiảiquyếtcácvấnđềXHngaytừkhixâydựngkếhoạchpháttriển kinh tế

+     KếthợpđểlườngtrướcđượctácđộngvàhậuquảXHcóthểxảyradomụctiêu phát triển kinh tế để chủ động xử lý

+     Kếthợpđểtạođượcsựthốngnhất,đồngbộgiữachínhsáchXHvàchínhsách khinh tế

-      Xâydựngvàhoànthiệnthểchếgắnkếttăngtrưỏngkinhtếvớitiếnbộ,CBXH

trong từng bước và từng chính sáchphát triển

+     Nhiệmvụgắnkếtnàykhôngdừnglạinhưmộtkhẩuhiệu,mộtlờikhuyếnnghịmà phảiđượcphápchếhoáthànhcácthểchếcósứccưỡngchế,buộccácchủthể phải thực hiện

+     Chúngta hiện đang thiếu cácthểchế này

-      ChínhsáchXHđượcthựchiệntrêncơsởpháttriểnkinhtế,gắnbóhữucơgiữa quyền lợi và nghĩavụ, giữacống hiến và hưởng thụ

+     Xoábỏ quan điểm bao cấp, càobằng, cơ chế xin cho trong chính sáchXH

+     Thực hiện yêu cầu CBXHvàtiếnbộ XH trong chính sáchXH

-      CoitrọngchỉtiêuGDPbìnhquânđầungườigắnvớichỉtiêupháttriểnconngười và chỉtiêuphát triển cáclĩnh vựcXH

+     Quanđiểmnàykhẳngđịnhmụctiêucuốicùngvàcaonhấtcủasựpháttriển khôngphảilàsốlượngtăngtrưởngmàlàvìconngười,vìmộtXHcôngbằngdân chủ vănminh

+     Phát triển theo quan điểm này là phát triển bền vững

3.  ChủtrươnggiảiquyếtcácvấnđềXH

-      Khuyếnkhíchmọingườidânlàmgiàutheophápluật,thựchiệncóhiệuquảmục tiêu xoá đói, giảm nghèo,làm giàutheo pháp luật và không quay lưng lại XH

-      Bảođảmcungứngdịchvụcôngthiếtyếu,bìnhđẳngchomọingườidân,tạoviệc làm và thu nhậpchăm sóc sứckhẻo cộng đồng

+     Xâydưng hệthống an sinh XH đa dạng

+     Đadạng hoá cácloại hình cứu trợ XH

-      Xâydựng chiếnlược quốc gia về nâng caosức khoẻ vàcải thiện giống nòi

-      Thực hiện tốt cácchính sáchdân sốvà kế hoạchho á gia đình

+     Đảm bảobình đẳng giới

+     Chốngnạn bạo hành trong quan hệ gia đình

-      Chútrọng cácchính sáchưu đãi XH

-      Đổi mới cơ chếquản lý và phương thức cung ứng cácdịch vụ côngcộng