Nauczyliśmy się korzystać z tego, co jest dla naj najłatwiejsze i najwygodniejsze. Dzisiejszy świat pokazał nam, że możemy mieć wszystko. Ludziom brakuje czasu, żyjemy szybciej i mniej przykładamy wagi do własnego zdrowia, czy nawet je świadomie olewamy, co ma wpływ na nasze zdrowie w przyszłości a także psychikę (szczególnie u młodych ludzi). Do tego znacznie przyczynia się internet. Za jego pomocą możemy wiele zdziałać, ale bywa również zgubny. Chciałabym przytoczyć popularną opinię, że przez zakupy online możemy wydać znacznie więcej pieniędzy, niż w sklepie stacjonarnie. Z drugiej strony odwiedzając wielki supermarket, można natknąć sie na wiele fajnych promocji i grzechem byłoby nie skorzystać. Gdzie w tym wszystkim nasza asertywność? Jak się powstrzymać przed nadmiernym kupowaniem? Czy faktycznie aż tyle potrzebujemy? Przebywając w sklepie jesteśmy otaczani reklamami i pieknymi kolorowymi opakowaniami. Ile razy kupiłeś/aś daną rzecz tylko dlatego, że była ładnie zapakowana? Producenci zrobią wszystko, żebyś wybrała właśnie ich produkt. A przecież idąc na zakupy nie kupujesz opakowania, tylko to, co się znajduje w środku. 

Dziś chciałabym poruszyć kwestię praktycznego kupowania, skupiając się właśnie na opakowaniach, czyli o tym, o czym ostatnio często się mówi - o folii i plastiku. 

I co najważniejsze - co zrobić z rzeczą której nie potrzebujemy i nie używamy, bo przecież kierując się ideą zero waste, nie powinniśmy jej wyrzucić? 

Recykling - odzyskiwanie surowców z odpadów/śmieci. Dzięki temu procesowi możemy ponownie użyć danego surowca który jest całkowicie lub częściowo przetworzony.

Nie będę wymieniać jakie materiały nadają się pod recykling, gdyż ufam, że każdy z nas posiada w sobie te informacje i świadomie segreguje śmieci w swoim gospodarstwie. Jeżeli jednak chcesz dowiedzieć się więcej, do jakiego pojemnika wrzucać dane śmieci, wejdź tutaj: www.ekosystem.wroc.pl/segregacja-odpadow/gdzie-wrzucic/

Plastik jest wszędzie. Dosłownie wszędzie. Ideą zero waste jest wprowadzenie w swoje życie zmiany, aby to, co już mamy - trwało przy nas jak najdłużej. Przywykliśmy do tego, że gdy coś zamawiamy lub kupujemy i zużyjemy, od razu to wyrzucamy. Żyjąc zero waste nie wybieramy jednorazówek, tylko coś, co posłuży nam na wiele lat. 

Ideą zero waste jest odpowiedzialne i świadome dążenie do niewytwarzania śmieci poprzez zasadę 5R:

odmawiaj (refuse),

ograniczaj (reduce),

wykorzystaj ponownie (reuse),

recyklinguj (recycle),

kompostuj (rot)

Less waste - czyli mniej śmieci, mniej marnowania. W przeciwieństwie do zero - tutaj jest wytwarzana niewielka część śmieci.

Jak się pewnie wiele z was domyśla, niełatwo zacząć wprowadzać nowe nawyki. W końcu wszędzie gdzie nie spojrzymy mamy plastik czy zużyte opakowania. Co zrobić, aby żyć w zgodzie ze sobą i z naturą? Jak zacząć mniej generować odpadów? Tak jak pisałam poprzednio -  pierwszy problem leży w zakupach i konsumpcjonizmie. 

Podejście ruchu zero/less waste wykształca w nas racjonalne i odpowiedzialne korzystanie z naturalnych zasobów, czyli tych, które daje nam natura. 

 Wybierajmy naturę, a nie przetworzone produkty. 

Gdy idziemy do sklepu, wybierajmy produkty bez folii i bez opakowań - czyli najlepiej te na wagę. Zaplanujmy zakupy i pójdźmy na nie przygotowani. Zamiast jednorazowych siateczek foliowych zabierzmy materiałowe torby, reklamówki które mamy już w domu, albo większy plecak, żeby na końcu wszystko zapakować. 

Less waste to również oszczędność pieniędzy. W dalszych rozdziałach przekonasz się, jak wiele zyskasz wybierając jakość a nie ilość. Jesteśmy w stanie przeznaczyć więcej pieniędzy np. na sukienkę uszytą etycznie, która posłuży nam na wiele lat, niż kupić jej tańszą podróbkę w fast fashion. 

W Polsce marnuje się około 10 milionów ton żywności rocznie.

Dodajmy do tego sprzęty jak elektronika, słuchawki, nowe telefony, ubrania, buty, przedmioty kuchenne jak zastawy stołowe, garnki, meble, fotele, kanapy, telewizory, mikrofalówki, pralki, szafy czy choćby gdy robimy remont - miliardy kartonów z IKEA. 

Śmieci te trzeba regularnie przewozić na wysypiska (ślad węglowy) a te rzeczy, które się nadają - należy zrecyklingować np. poprzez spalanie. Zalegające na wielkim obszarze wysypiska zakwaszają naszą glebę. Pogarsza się również jakość powietrza. 

Na pewno każdy z nas słyszał o tym, ile rozkłada się plastikowa butelka. Tak naprawdę nie wiadomo, gdyż plastik jest jeszcze "nowym wynalazkiem". W zależności od tworzywa może to być od 100 do 1000 lat.  

Rozłożenie jej jednak skutkuje wydzielaniem mikroplastiku który ten przenosi się pod wpływem wiatru po całym otoczeniu.

Mikroplastik - ledwo widoczne cząsteczki plastiku. Skład: wielka plastikowa trójca, czyli polipropylen, polietylen i polistyren. Na kolejnych miejscach są włókna nylonowe, poliestrowe i akrylowe (mogą być z naszych ubrań).

Ważne, żeby nie przechowywać butelki plastikowej w samochodzie latem. Przez podwyższoną temperaturę wydzielają się rakotwórcze związki (beznzen) ale także nagrzana butelka może się stopić lub nawet doprowadzić do pożaru. 

Benzen - organiczny związek chemiczny wykorzystywany w przemyśle. Wykorzystuje się go najczęściej w produkcji tworzyw sztucznych, lakierów, włókien syntetycznych, barwników, detergentów, benzyny itp. Wykazuje bardzo silne reakcje toksyczne. Silne zatrucie powoduje niewydolność układu oddechowego a w rezultacie śmierć. 

Podczas prania ubrań ze sztucznych materiałów mikoplastik też jest uwalniany do wody.  Niestety, oczyszczalnie ścieków nie są w stanie wyłapać tak małych zanieczyszczeń i zdecydowana ich większość trafia do rzek i dalej do mórz i oceanów a tam - nie trudno sie domyslić - są nieumyślnie zjadane przez organizmy. O ile wcześniej nie zaplątają się w reklamówkę.

Kierując się łańcuchem pokarmowym, możemy łatwo wydedukować, że małe rybki zjadają ledwo widoczny plastik myląc go z pożywieniem, większe ryby zjadają te mniejsze a my z kolei zjadamy te ryby, co równa się tym, że my sami mamy w swoim organizmie mikroplastik. 

Według WWF (World Wide Fund for Nature), każdy człowiek zjada średnio 5 g plastiku tygodniowo.

Jak wpływa na nas plastik? 

Dokładne badania jeszcze nie są znane (plastik to wytwór dwudziestego wieku, a więc nadal jest badany). Z tego, co wiadomo wynika, że wpływa na naszą płodność, oddziałuje hormonalnie a także, co najgorsze, przyczynia się do wywołania nowotworów oraz sprzyja otyłości. 

Mikroplastik jest również dodawany do past do zębów i kosmetyków (np peelingów jako granulki). O tym będzie osobny rozdział. 

Przyznam, że zaczynając swoją drogę, sama nie byłam świadoma jak wiele krzywd zadajemy zwierzętom. Mam wielką nadzieję że ekologia to nie tylko chwilowy trend, ale nasza wielka szansa na poprawę jakości życia. 

Na Pacyfiku dryfuje ogromne skupisko śmieci zwane Plamą Śmieci. W internecie jest pełno filmików ukazujące jego wielką powierzchnię, ale także zdjęć. 

Pierwsze kroki - co możemy zrobić? 

1. Nie kupujemy żywności pakowanej w folię i plastik. 

- Wybierajmy produkty pakowane w papier i szkło. Jeśli masz możliwość zamieniaj makarony, mąki i kasze na te w papierowych opakowaniach.

- Stawiaj na żywność kupowaną na wagę a nie te pakowane w folię. 

- Wprowadź zdrowe nawyki żywieniowe. Zamiast słodzonych napojów wybierz soki naturalnie wyciskane a zamiast słodyczy planuj lekkie przekąski które możesz przyrządzić samodzielnie np z warzyw. 

- Jeśli czegoś nie potrzebujesz - nie kupuj a zaoszczędzone pieniądze wrzuć do świnki skarbonki.

2. Wybieraj produkty wielorazowe a nie jednorazówki. Tańsze jest zainwestowanie w rzecz która posłuży przez lata niż ciągłe wydawanie pieniędzy na użycie ten jeden raz.

3. My kobietki mamy tendencję do nadmiernego dbania o siebie i potrafimy przeznaczyć sporą sumę pieniędzy na kosmetyki. O kosmetykach zrobię w przyszłości osobny rozdział gdyż naturalna pielęgnacja i eko kosmetyki to temat rzeka, ale już teraz możemy pomyśleć, jak zminimalizować ilość plastiku w naszej kosmetyczce zaczynając od... mydła w kostce.  Polecam Alterra (dobry skład, lekki zapach, niska cena) lub 4 szpaki (bardzo wydajne). Kostki są pakowane w papier lub metalowe pudełeczko. Można również wybrać się do mydlarni i kupić kostki na wagę do swojego opakowania (woreczek albo drewniana skrzyneczka). Idąc dalej - kostki są również dostepne w Rossmanie, Hebe (czy choćby marketach typu Lidl)  w formie szamponów i odżywek do włosów.  

fot. olabrzeska.pl 

4. Jeśli wiemy, że nasze ubrania są głownie z materiałów sztucznych (czytamy metki na ubraniach) ograniczmy ich pranie do minimum i róbmy to krócej w niższej temparturze a odwirowujmy na niższych obrotach. W przyszłości staraj się wybierać ubrania szyte etycznie z naturalnych materiałów.

Jeśli jesteś zainteresowany/na specjalnym workiem do prania (on też jest wykonany z plastiku) można więcej poczytać tutaj:  guppyfriend.com 

5. Wymieniaj się ubraniami ze znajomymi czy rodziną - nie wyrzucaj, kiedy ciuch jest w dobrym stanie. 

- Jeśli potrzebujesz coś nowego - sprawdź czy jest dostepne na vinted czy stronach typu olx 

- Staraj się omijać sklepy fast fashion a w zamian staraj się wybierać ubrania z drugiej ręki (swapy ubraniowe, ekoTargi, second handy) 

- Wybieraj te ubrania, które są wykonane z naturalnych materiałów (czytanie metek).

6. Nabywaj wtórnie. W sieci krąży miliard ofert z nietrafionym prezentem który nie był używany. Meble w bardzo dobrym stanie: stoły, krzesła czy choćby sprzęt AGD (swój 15 letni telewizor który działał i był w idealnym stanie oddałam panu który z chęcią zabrał sobie na działkę i włącza na nim bajki dla wnuków). Zabawki dla dzieci, ubranka - spokojnie można zapewnić dziecku całą wyprawkę z samego rynku wtórnego. Interesuję się również branżą ślubną i wiem, jak wielkim problemem jest sprzedaż pięknej sukni ślubnej - założonej tylko raz czy dwa, na sesje. Wartość nowej sukni spada w momencie, gdy wychodzisz z nią z salonu i potrafi to być nawet 70%. W większości suknię można przerobić pod swoje wymiary - dzieki temu pomagasz zarobić również paniom krawcowym. Panie prowadzące mały sklepik coraz częściej zamykają swoje biznesy.

- Nie potrzebujesz czegoś - sprzedaj lub oddaj. W ostateczności przerób na coś użytecznego ;) Polecam aplikację vinted ale również może to być aukcja na allegro, portale z ogłoszeniami, grupy na facebooku (uwaga śmieciarka jedzie/kupię/oddam/zamienię/ ) czy może oddanie zabawek do domu dziecka albo domu samotnej matki (choć w dobie pandemii nie jestem pewna, jak to działa). 

7. Zanim wyrzucisz daną rzecz, zużyj ją do końca. 

8. Planuj swoje posiłki i rob listy zakupów. Bardziej przemyślane zakupy = mniej wydanych pieniedzy na chwilowe zachcianki i niezdrowe jedzenie. 

- Nie ulegaj każdej promocji i nie kupuj więcej, niż zdołasz "przejeść". 

- Nie marnuj jedzenia, kupuj od lokalnych dostawców najlepiej na targu - dlaczego? Zero folii, a produkty które sprzedawca nie zdołał sprzedać z chęcią może sprzedać za niższą cenę lub dać za darmo (ratujemy jedzenie). 

9. Jeśli do tej pory piłeś/aś wodę butelkowaną i chcesz to zmienić, dowiedz się, czy w twoim mieście jest dostępna pita woda prosto z kranu. Najlepiej jeśli skontakujesz się bezpośrednio z wodociągami. Dla przykładu - mieszkam w Krakowie i tutaj woda jest zdatna do picia tylko w niektórych dzielnicach. Jeśli natomiast woda nie jest zdatna do picia - polecam zainwestowanie w dzbanek typu Brita z wymiennymi filtrami. Zużyte filtry zbieraj a potem wrzucaj do specjalnych pojemników Brity. 

10. Soki w kartonach posiadają wewnątrz folię aluminiową, stąd nie zostaną one w większości recyklingowane. Jeśli lubisz soki - polecam alternatywę - wyciskanie soków samodzielnie albo kupowanie w szkle.  

11. Segreguj śmieci i wrzucaj do odpowiednich koszy.

12. Postaraj się na codzień zużywać mniej wody np podczas mycia naczyń czy kąpieli. 

W kolejnym rozdziale wyjaśnie, dlaczego szkło i papier jest eko, przytoczę praktyczny zestaw porad jak kupować bardziej przemyślanie oraz pojawi się więcej informacji na temat manipulacji producentów :) 

Czy jest jakieś zagadnienie, którego jesteście ciekawi? 

Być może zapomniałam jeszcze o czymś istotnym wspomnieć. Jeśli masz jakąś uwagę, zapraszam do komentowania <3