14.nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng

A.nguyên nhân sâu xa

*về kinh tế

- Ko chú trọng đầy đủ đến đặc điểm kinh tế hàng hóa và quy luật giá trị, phủ nhận thị trường và cơ chế thị trường

- Do quan niệm giản đơn về tính thuần nhất của sở hữu XHCN đã thiết lập chế độ sở hữu công cộng đối với TLSX bằng những cách làm trái với quy luật khách quan về sự phù hợp QHSX với sự phát triển của LLSX, sự XH hóa TLSX đã đc thực hiện bằng sự tập thể hóa cưỡng bức.

- Duy trì quá lâu cơ chế bao cấp và phương thức phân phối bình quân làm cho nền kinh tế thiếu động lực phát triển

- Tài sản nguyên vật liệu bị lãng phí, kĩ thuật công nghệ chậm đổi mới.

*về chính trị:

- Hệ thống tổ chức bộ máy nhà nước cồng kềnh dẫn đến quan liêu xa rời thực tiễn, nhân dân.

- Ko phân biệt rõ ràng rành mạch chức năng nhiệm vụ phương thức giữa đảng và nhà nước cũng như các tổ chức khác nhau của hệ thống chính trị

- Quyền làm chủ của nhân dân lao động, sự tham gia của quần chúng vào hoạt động của nhà nước và đời sống chính trị XH bị hạn chế.

*về VHXH, đời sống tinh thần:

- Có sự vi phạm quyền tự do dân chủ của nhân dân

- Sự ko nghiêm minh trong thực hiện pháp luật, hạn chế công bằng XH

- Tính hình thức và bệnh giáo điều làm cho công tác giáo dục hệ tư tưởng và ý thức XH xa rời thực tiễn cuộc sống, lý luận tách rời thực tiễn.

- Các hoạt động VH tinh thần đã có lúc rơi vào đơn điệu nghèo nàn, ko phản ánh chân thực khách quan đời sống XH của từng cá nhân con người.

B.nguyên nhân trực tiếp:

- Trong cải tổ đảng cộng sản liên xô mắc sai lầm nghiêm trọng về đường lối chính trị, tư tưởng và tổ chức, những người lãnh đạo cải tổ đã lùi dần từng bước, phản bội CN mác leenin, phản bội sự nghiệp xây dựng CNXH.

- CN đế quốc đã can thiệp toàn diện, vừa tinh vi, vừa trắng trợn, thực hiện được diễn biến hòa bình trong nội bộ liên xô và các nước đông âu, các thế lực chống CNXH ở bên ngoài theo sát quá trình cải tổ, tìm mọi cách để lái nó đi theo ý đồ của chúng, chúng tác động vào cải tổ cả về tư tưởng chính trị, tổ chức, hứa hẹn viện trợ về kinh tế, thực hiện diễn biến hòa bình trong nội bộ liên xô và đông âu.