TÀI LIỆU TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN

Câu 1: Vai trò của triết học Mác- Lênin trong đời sống xã hội và trong sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay (sự ra đời của triết học Mác - Lênin về các vai trò)

- Sự ra đời của triết học Mác- Lênin: Triết học Mác- Lênin ra đời dựa trên những điều kiện lịch sử cụ thể nhất định.

* Điều kiện kinh tế - xã hội :
-Sự củng cố và phát triển của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa trong điều kiện cách mạng công nghiệp.
  + Chủ nghĩa Mác ra đời vào những năm 40 của TK XIX Đây là thời kì phương thức sản xuất TBCN ở các nước Tây Âu đã phát triển mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng công nghiệp ở nước Anh. Cuộc CMCN ở nước Anh:
• Diễn ra cuối TK XVII đầu TK XIX, lúc đầu ở Anh sau đỏ lan rộng đến các nước Tây Âu.
Cuộc CMCN Anh đã làm thay đổi bộ mặt của các nước tư bản, tạo ra sự phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất ở các nước này.
- Sự xuất hiện của giai cấp vô sản trên vũ đài lịch sử với tư cách là một lực lượng chính trị - xã hội độc lập .
  + Mâu thuẫn ngày càng gay gắt giữa LLSX mang tính xã hội hóa với QHSX mang tính tư nhân TBCN biểu hiện về mặt xã hội thành mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản
  +Có các phong trào đấu tranh tiêu biểu như:
    . Cuộc đấu tranh của công nhân dệt thành phố Lyông (Pháp) từ 1831-1834
    . Cuộc đấu tranh của công nhân dệt Siledi năm 1844
    . Phong trào hiến chương ở Anh 1836- 1847

-Các cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản đặt ra nhu cầu khách quan đó là phải có lí luận cách mạng soi đường

* Tiền đề về mặt lý luận
-Triết học Mác-Lênin ra đời dựa trên việc kế thừa toàn bộ giá trị tư tưởng của nhân loại:
  + Triết học cổ điển Đức: L.phoiơbắc và Hêghen có sự ảnh hưởng sâu sắc đến sự ra đời của triết học Mác. Đặc biệt là phép biện chứng duy tâm của Heghen và chủ nghĩa duy vật vô thần của Phoiơbắc được xem là tiền đề lí luận trực tiếp cho sự ra đời của triết học Mác
  + Kinh tế chính trị tư sản cổ điển Anh: Với các đại biểu tiêu biểu : W. petty, A.smith, D. Ricurdo,...
Đặc biệt là lí luận giá trị lao động, nguồn gốc của giá trị, nguồn gốc của lợi nhuận... là những tiền đề lý luận quan trọng cho sự ra đời lý luận về kinh tế chính trị
  + Chủ nghĩa xã hội không tưởng ở Pháp: Với các đại biểu : Xanh ximông, Sacsle Phuriê ). Mác-Lênin đã thừa kế tinh thần nhân đạo sâu sắc . Kế thừa sự phê phán CNTB, tiếp cận quan điểm đúng đắn về quá trình phát triển của lịch sử và các đặc trưng cơ bản của xã hội tương lai.

* Tiền đề khoa học tự nhiên :
-Triết học Mác xuất hiện dựa trên những tiền để về KHTN:
  + Trong những năm đầu của TK XIX, KHTN phát triển mạnh mẽ và đạt được những thành tựu quan trọng
  + Những phát minh lớn của KHTN đã làm bộc lộ rã hạn chế và sự bất lực của phương pháp siêu hình trong việc nhận thức thế giới
  + Có 3 phát minh lớn tác động đến sự ra đời của triết học Mác:
    . Học thuyết tế bào của Schleiden:cơ thể thực vật và động vật đều do tế bào tạo thành
    . Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng của Mayer:năng lượng sẽ không mất đi mà chỉ có sự chuyển biển từ dạng này sang dạng khác
    . Học thuyết tiến hóa của Đacuyn: Thế giới thực vật và động vật là kết quả tất yếu của một quá trình tiến hóa lâu dài trong đó các sinh vật phức tạp bậc cao đã hình thành từ các sinh vật đơn giản, bậc thấp.
- Nhân tố chủ quan trong sự hình thành triết học Mác Triết xuất hiện thông qua vai trò của nhân tố chủ quan
- Thiên tài và hoạt động thực tiễn của Mác và Angghen lập trường giai cấp công nhân, tình cảm của 2 ông với nhân dân lao động đã kết tinh thành nhân tố chủ quan cho sự ra đời của triết học Mác
- Sở dĩ hai ông làm nên bước ngoặt cách mạng trong lí luận và xây dựng được khoa học triết học mới bởi hai ông là thiên tài kiệt xuất có sự kết hợp nhuần nhuyễn và sâu sắc phẩm chất tinh túy, uyên bác bậc nhất của nhà bác học và nhà cách mạng

II. Vai trò
- Triết học Mác- lênin là thế giới quan, phương pháp luận khoa học và cách mạng cho con người trong nhận thức và thực tiễn.
- Triết học Mác- lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận khoa học và cách mạng để phân tích xu hướng phát triển của xã hội trong điều kiện cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại phát triển mạnh mẽ
- Triết học Mác-lênin là cơ sở lý luận khoa học của công cuộc xây CNXH trên thế giới và sự nghiệp đổi mới theo định hướng XHCN ở Việt Nam.