Vấn đề 19: Phân tích các đặc điểm cơ bản của mạng xã hội và ảnh hưởng của mạng xã hội đến hoạt động PR và quảng cáo hiện nay.

Trả lời:

Định nghĩa

Theo Wiki, MXH là dịch vụ kết nối những thành viên cùng sở thích trên internet với những mục đích khác nhau không phân biệt không gian và thời gian. Theo đó, bất kì 1 website nào mang tính chất cộng đồng được xây dựng nhằm mục tiêu thu hút người sử dụng internet tham gia dựa trên 1 đặc điểm về sở thích nào đó thì cũng được gọi chung là MXH. Những người tham gia vào MXH được gọi là "cư dân mạng".

Mạng xã hội là mạng được tạo ra để tự thân nó lan rộng trong cộng đồng thông qua các tương tác của các thành viên trong chính cộng đồng đó. Mọi thành viên trong mạng xã hội cùng kết nối và mỗi người là một mắt xích để tạo nên một mạng lưới rộng lớn truyền tải thông tin trong đó.

Về cơ bản, mạng xã hội giống như một trang web mở với nhiều ứng dụng khác nhau.Mạng xã hội khác với trang web thông thường ở cách truyền tải thông tin và tích hợp ứng dụng. Trang web thông thường cũng giống như truyền hình, cung cấp càng nhiều thông tin, thông tin càng hấp dẫn càng tốt còn mạng xã hội tạo ra các ứng dụng mở, các công cụ tương tác để mọi người tự tương tác và tạo ra dòng tin rồi cùng lan truyền dòng tin đó.

Đặc điểm

1. Là 1 website mở, nội dung được xây dựng hoàn toàn bởi các thành viên tham gia

Facebook, MySpace...hay bất kỳ mạng xã hội nào đều không tự tạo ra nội dung mà chính các thành viên mới là người tạo ra nó. Tất cả những gì người dùng chia sẻ, bao gồm cả cập nhật trạng thái, chia sẻ, ảnh, note,... chính là nội dung của MXH.

Những tính năng cơ bản của MXH cũng giúp cho các thành viên đăng tải nội dung và chia sẻ dễ dàng hơn.

2. Có sự tham gia trực tiếp của nhiều cá nhân (hoặc doanh nghiệp nhưng vai trò như các cá nhân)

Theo trang Business Insider, tính đến năm 2013, facebook đã có 1,16 tỉ người dùng. Đứng ngay sau Facebook là mạng chia sẻ video trực tuyến YouTube với 1 tỷ người dùng tích cực mỗi tháng.

Mạng xã hội Qzone của Trung Quốc ở vị trí thứ ba với 712 triệu thành viên. Số thành viên của Qzone cao gấp đôi so với số người dùng ứng dụng nhắn tin WhatsApp và gần gấp ba lần so với thành viên mạng tiểu blog Twitter.

Lượng người sử dụng mạng xã hội ngày một tăng nhanh là cơ hội cho các doanh nghiệp tiếp cận công chúng 1 cách dễ dàng với chi phí rẻ hơn rất nhiều so với các phương tiện truyền thông khác, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

3. Độ tương tác cao

Độ tương tác cao là một trong những ưu điểm nổi trội của mạng xã hội.

MXH cung cấp các công cụ cho phép mọi người chia sẻ thông tin và tương tác online với nhau theo nhiều cách như thích, bình luận, tag ảnh, chat, cùng sử dụng các ứng dụng vui, kết nối về một nội dung, blog hay trang web nào đó. Nhờ vậy, người dùng MXH có thể cùng nhau thảo luận, chia sẻ, tương tác ở bất cứ đâu với gia đình, bạn bè. Không những vậy, các MXH hiện nay còn thêm tính năng liên kết các tài khoản của các mạng xã hội khác lại với nhau. Với sự giúp đỡ của các ứng dụng tiện ích, bạn có thể tích hợp nhiều trang mạng xã hội như Twitter, Flickr,... và nhiều trang khác một cách nhanh chóng.

Ảnh hưởng của mạng xã hội đến hoạt động PR và quảng cáo hiện nay:

Với PR:

- Thiết lập mối quan hệ với số đông khách hàng mục tiêu, tạo cơ hội cho doanh nghiệp được đối thoại với khách hàng, nhanh chóng tiếp cận ý kiến phản hồi từ khách hàng, thảo luận, chia sẻ vấn đề cùng họ, thực hiện các cuộc thăm dò hoặc giải đáp các thắc mắc khó khăn của họ...Từ đó kiểm soát tối đa các vẫn đề tiêu cực có thể nảy sinh, tăng mức độ thân thiết giữa thương hiệu và người tiêu dùng.

Theo 1 nghiên cứu về MXH ở Úc, 80% người tiêu dùng tại Úc kết nối với ít nhất một thương hiệu trên mạng xã hội và 29% kết nối với hơn 10 thương hiệu. 33% người tiêu dùng tại Úc xem mạng xã hội là kênh trao đổi hiệu quả và thân thiện nhất đối với thương hiệu, so với chỉ 25% chọn trao đổi qua website và 13% qua email. Trên mạng xã hội, người tiêu dùng cảm thấy thoải mái và thật sự được lắng nghe.

- Khả năng lan truyền thông tin nhanh chóng: Thông tin về các sản phẩm mới, khuyến mại, các event sắp diễn ra được MXH cập nhật 1 cách nhanh chóng đến người tiêu dùng chỉ bằng một cái click chuột.

- Thông tin cá nhân khá chân thực về người dùng: chỉ cần vào trang cá nhân của 1 thành viên trên MXH, doanh nghiệp có thế hình dung chân dung người mua hàng tiềm năng.... -> mở rộng đối tượng công chúng

- Cơ hội để kể chuyện về doanh nghiệp và sản phẩm đồng thời tăng độ nhận biết thương hiệu.

- Thiết lập các mối quan hệ với báo chí: Các nhà báo thường có 1 vài tài khoản trên các MXH. Đây là cơ hội để người làm PR làm quen và thiết lập các mối quan hệ cần thiết với báo giới một cách đợnk giản và nhanh chóng.

Với quảng cáo:

- Số lượng người dùng lớn giúp thông tin của doanh nghiệp đến được với đối tượng công chúng đa dạng hơn.

- Hiệu quả cao - chi phí thấp:tính năng lan truyền (viral) của MXH vừa giúp đưa thông tin về sản phẩm lan nhanh trong cộng đồng vừa cho phép doanh nghiệp có thể "lắng nghe" tiếng nói của khách hàng để có sự điều chỉnh kịp thời cho phù hợp với nhu cầu của họ.

Bên cạnh đó, công cụ quản trị trên fanpage sẽ giúp các nhãn hàng, doanh nghiệp có thể đo lường trực tiếp hiệu quả đầu tư (ROI), từ đó có định hướng xây dựng chiến lược quảng cáo trực tuyến sao cho hiệu quả.Số liệu về lượng tương tác, tốc độ tăng trưởng, lượt xem, lượt thích...(facebook, Zing Me...), số người hâm mộ, theo đuôi (Twitter)...các con số này sẽ cho doanh nghiệp thấy được mức độ quan tâm của khách hàng với sản phẩm, dịch vụ mà doanh nghiệp, nhãn hàng này cung cấp.

Một ví dụ về tính hiệu quả của việc tiết kiệm chi phí thông qua quảng cáo trên MXH là sản phẩm Nokia N95.Nokia VN đã có một video Clip nói lên tính ưu việt của sản phẩm và đưa lên mạng xã hội Youtube.Chỉ một thời gian ngắn, có hàng trăm ngàn lượt người xem Clip này và kết quả là doanh số bán hàng của N95 đạt kết quả rất cao.

- MXH liên tục được cải tiến, thêm nhiều tính năng hữu ích, hỗ trợ nhiều hơn cho việc quảng bá của doanh nghiệp

- Tích hợp sẵn nhiều công cụ hỗ trợ các nhãn hàng tổ chức các sự kiện online nhằm tăng tường độ gắn kết giữa khách hàng và doanh nghiệp: ứng dụng quay số trúng thưởng, ứng dụng photo, blog, link, video...

Xây dựng thương hiệu là một trong những vấn đề sống còn của mọi doanh nghiệp. Ngoài các kênh truyền thông truyền thống, mạng xã hội đã trở thành một công cụ không thể bỏ qua bất kể quy mô doanh nghiệp lớn hay nhỏ, bình dân hay cao cấp. Ngoài các đặc điểm là "rẻ", tính tương tác cao, sinh động, MXH còn là kênh truyền miệng hết sức hữu hiệu bởi người tiêu dùng đặc biệt tin tưởng vào kênh truyền thông này.

Người đã sử dụng dịch vụ/sản phẩm thường đưa ra nhận xét của mình cho những người xung quanh. Nhiều nghiên cứu hành vi của người tiêu dùng cho thấy, khi một người hài lòng, người ấy sẽ nói đến sản phẩm/dịch vụ tới 3-5 người, khi không hài lòng là tới 10-20 người. Tuy nhiên, trong thời đại kỹ thuật số với sự bùng nổ của các mạng xã hội, con số người biết đến sự hài lòng hay không hài lòng có thể nhân lên 10 đến 1000 lần tùy theo độ nổi tiếng của người tiêu dùng và uy tín của người đó trên mạng xã hội.

Điểu này giống như con dao hai lưỡi với doanh nghiệp bởi chỉ cần một thông tin sai lệch về sản phẩm khi được chia sẻ trên MXH có thể giết chết doanh nghiệp 1 cách nhanh chóng.Điều này đặc biệt nguy hiểm khi doanh nghiệp không thể kiểm soát thông tin

Sự việc gần đây của sữa dê Danlait là một ví dụ, thông tin sai lệch về độ đạm của sữa thì được phát tán lan tràn, thông tin chính thức của các cơ quan chức năng khi được công bố thì đã quá muộn. Doanh nghiệp hoàn toàn bị hủy hoại về uy tín và thương hiệu.

Quảng cáo trên Facebook không được nhiều chuyên gia đánh giá cao khi có khá nhiều người dùng than phiền rằng họ bị làm phiền bới các quảng cáo và ứng dụng trên Fb. Điều này đôi lúc gây ức chế tâm lý và sinh ra ác cảm với thương hiệu, ngược lại với những gì doanh nghiệp mong đợi.