Đau!

Một mùi hôi thối kinh khủng xộc thẳng vào khoang mũi.

Đau quá!

"Tên này ăn thứ gì mà to như hùm như gấu thế?"

Có ai không?

Tiếng nói bỗng dưng im bặt.

Andrey!

"Sao mày không gọi hắn dậy luôn? Vác vào đây làm chi cho mệt xác?"

Nick!

"Gọi mãi hắn nào đâu chịu trả lời... Phù! Mệt quá!"

Ba mẹ ơi!

Cả thân thể mềm nhũn va thật mạnh vào nền đất cứng.

Cứu! Cứu với! Làm ơn...

Và tôi từ từ mở mắt.

***

"Cuối cùng cũng chịu tỉnh. Chú mày là tù nhân mà sướng thật, được đối đãi còn hơn cả khách quý. Bắt bọn ta nào phải khuân vác về tận phủ, nào phải đi gọi đại phu..." Tiếng nói luyên thuyên của người đối diện nghe lùng bùng trong lỗ tai. "Cũng chỉ vì Trịnh tuần sát tử tế, đã vậy còn ngưỡng mộ tài nghệ của chú mày..."

Đến đây đầu óc tôi đã khá tỉnh táo, bắt đầu hồi tưởng lại sự việc và hình dung ra hoàn cảnh hiện tại của mình.

Chết tiệt!

"Tử tế cái quần!" Tôi lầm bầm, vô thức tìm đến cơn đau âm ỉ đằng sau gáy thì phát hiện cổ tay đã bị còng bằng một cặp dây xích. Lúc này tôi mới chợt nhớ đến hai vết thương trên bụng và vai trái. Quả thật chúng đã được băng bó cẩn thận dưới bộ đồ trắng bị nhuộm đỏ thẫm. Tôi thử cử động phần thân trên thì thấy máu không còn chảy ra nữa. Tốt!

Nhưng không có nghĩa là tôi sẽ tha thứ cho bọn người này.

"Chú mày cứ ngoan ngoãn ở đây, đừng có dại dột mà làm loạn cả lên!" Tên lính lấy thêm một chiếc còng nữa đeo vào cổ chân tôi.

Tới đây tôi dùng ánh mắt đầy thù hận mà ngước nhìn lên. Hai tên lính lập tức lùi lại mấy bước. Bọn họ nhìn nhau rồi bước ra khỏi nhà giam.

"Cả phủ nha đang bàn tán về chú mày, ngay cả tên Trình Khải... hắc hắc... dám cho hắn bị một cước vào hạ bộ lắm..."

"Mày cũng đừng quên tao đây bị hắn dùng chân kẹp vào cổ cho bất tỉnh..."

"Môn phái võ thuật này, tao quả thật chưa từng thấy bao giờ..."

"Đoán chừng là môn phái của các sư trên núi, tao nghe nói bọn này đến từ Côn Sơn..."

...

Càng nghe bọn họ nói chuyện, đầu tôi càng nhức như búa bổ. Cứ như một bầy ong vo ve mãi bên tai! Tôi mệt mỏi dựa người vào vách tường và lần nữa nhắm mắt lại. Hai tay bó gối khiến dây xích quét lên nền đất, va vào nhau kêu lạch cạch.

Bất lực, tôi đành thả hồn khỏi xiềng xích của thực tại phũ phàng. Và ngủ.

***

Lần thứ hai thức dậy, tôi đã chuẩn bị một tâm lý sẵn sàng để đối mặt với bất cứ điều gì.

Trước tiên là phải xác định hai thứ: thời gian và địa điểm. Căn ngục tối le lói thứ ánh sáng duy nhất của ngọn đuốc bên ngoài, không có cửa sổ phòng giam nên không thể nào xác định thời gian trong ngày. Nếu phải đoán cho chính xác, tôi sẽ dựa vào chén cháo trắng lõng bõng trước mặt mà suy luận đây là giờ ăn tối. Chân run rẩy đứng dậy (thật xấu hổ khi mém chút nữa bị té dập mặt), tay tôi mò mẫm lần theo vách tường gạch, khám phá phòng giam. Đó là một khoảng không gian chật hẹp (nhỏ hơn cả phòng tắm nhà tôi thì thật khó mà sống!), với các song sắt hình chữ nhật phía cửa và rơm rạ lót ở một góc trên sàn.

Tôi lại gần, cúi người xuống xem xét mớ rơm rạ. Hình như... nơi đây... là nơi các phạm nhân đi "công cán"...

Ôi cái cuộc đời!

Phát hiện kinh hoàng này khiến tôi sụm người xuống, vô tình đạp vào một đống bùi nhùi nào đó ngay góc tường. Thì ra mùi hôi thối cũng bắt nguồn từ đây!

"Cẩn thận kẻo ta đánh gãy cẳng chân của mày!" Đống bùi nhùi đó vùng dậy.

"A... Cháu xin lỗi!"

Bạn tù của tôi là chính hiện thân của những thứ bò ra từ dưới gầm giường trẻ em lúc nửa đêm, và đủ để khiến trái tim khoẻ mạnh của người lớn tạm thời ngừng đập. Cánh tay gầy guộc, lở loét của hắn túm lấy ống quần tôi, móng tay nhọn hoắt bấm vào da thịt. Khi hắn ngẩng đầu lên, đằng sau mái tóc bù xù, tôi bắt gặp một cặp mắt trắng dã, sâu hoắm, ánh nhìn như muốn xuyên thủng tâm can.

"Ha ha ha ha, trông mặt của chú mày kìa!" Hắn ta cười phá lên, điên dại. "Khá lắm, khá lắm, khá cho tuổi trẻ tài cao."

"Thả cháu ra!" Tôi van nài. "Móng tay của ông nhọn quá!"

"Hứa đi, hứa hãy kể cho ta mọi chuyện!" Hắn càng bấm sâu vào bắp chân tôi, đâm xuyên cả da. Giọng hắn run lên, gấp gáp. "Ta, ta muốn nghe một chuyện ly kỳ trước, trước khi chầu ông bà..."

Tôi đau đến ứa nước mắt.

"Được rồi, được rồi, cháu hứa mà. Mau thả cháu ra!"

Thoát khỏi ma trảo của hắn cũng đồng nghĩa với việc tôi bị rách thêm vài miếng thịt ngay bắp chuối. Máu chảy ướt ống quần trắng. Tôi nghiến răng để ngăn tiếng chửi thề, lảo đảo quay về phía góc tường của mình.

"Ngày xửa ngày xưa..." Tôi vừa húp từng ngụm cháo loãng vừa thì thầm kể chuyện. "Có một người, vừa là thi hào, vừa là nhà chính trị gia, vừa là quân sư, một danh nhân văn hoá kiệt xuất, tên là Nguyễn... Tê. Chẳng may bị vu oan giá hoạ, rồi tru di tam tộc, cả gia đình ông chết tức tưởi, không thể nào tìm ra lối thoát..." Kí ức cơn ác mộng lại ùa về, làm tôi trầm ngâm dựa đầu vào song sắt, ngước nhìn ra phía cửa phòng giam. "Đến một ngày đẹp trời, ông hiện về báo mộng cho một thằng ngốc, tên Pê, và đẩy hắn, cùng hai người bạn đồng hành của hắn là A và En-nờ, chu du đến đất Đại Việt để minh oan cho ông và gia tộc..."

Kể lại câu chuyện cũng là cách tôi bước chân về quá khứ, nghiền ngẫm lại những sự việc đã qua:

Mọi chuyện bắt đầu khi tôi rủ hai thằng bạn đến Việt Nam. Đáng lẽ trong bữa ăn tôi phải cãi lời ba mẹ mà tự ra sân bay một mình. Nếu như thế thì bây giờ Andrey có thể đứng trong quầy thuốc thực tập, hoặc ngồi đan áo cho con chuột lang Goldie cùng các bà cụ trong trại dưỡng lão. Nếu như thế thì bây giờ Nick có thể đi làm nghệ sĩ vẽ tranh đường phố, hay làm người mẫu khoả thân, hay đang sống ẩn dật trên các sườn núi ở Tây Tạng. (Oái oăm thay là giờ đây cả hai thằng bạn phải "sống ẩn dật" trong cái huyện này!)

Kết luận thứ nhất: Lỗi tại thằng Pax!

Tim tôi nhói lên.

"...Nhưng Pê đã quả quyết đi đường tắt trên núi. Bọn họ trên đường đi ngang qua Côn Sơn đã bị tấn công bởi một đám 'sơn tặc', khi đã may mắn thoát chết thì chẳng còn một xu..."

Mọi chuyện tiếp diễn khi tôi ham hố đòi đi thật xa, đến tận Ức Trai Linh Từ ở Côn Sơn, tỉnh Hải Dương. Giả sử tôi dẫn hai thằng đến đền Khuyến Lương[1] ở Thanh Trì, Hà Nội, thì cả bọn khi xuyên về đâu phải đi một đoạn đường xa để đến Thăng Long. Sẽ không bao giờ bước chân đến cái huyện Gia Định chết tiệt này!

Kết luận thứ hai: Lỗi cũng tại thằng Pax!

Tim tôi rớt xuống nơi nào đó dưới bụng.

"...Một ngày kia, khi đang ngồi ăn chè của bà thím Mùi, cả ba giật thót lên trước một tiếng quát chói tai..."

Mọi chuyện đổ đốn ra vào cái giây phút tôi chạy đi cứu đứa nhỏ, và bây giờ cả ba phải trả giá quá đắt. Đã quá muộn màng, khi máu đã đổ, mồ hôi đã tuôn, và nước mắt đã rơi. "Mày hành động theo lương tâm, tao hành động theo lý trí," Andrey nói có sai bao giờ! Cái lương tâm quá lớn đã luôn luôn chiếm lấy tôi, điều khiển tôi, dày xéo tôi. Nó làm tôi trở nên mạnh mẽ phi thường, nhưng cũng có lúc nó hại chết tôi. Nó sẽ xé tim tôi ra thành từng mảnh nếu không hành động theo cái thứ nó gọi là "chính nghĩa".

Ha! Nhưng "chính nghĩa" là gì cơ chứ? Tôi cười, chua chát. "Chính nghĩa" có thật sự "tất thắng", khi mà cuối cùng kẻ thắng cuộc là kẻ có quyền lực trong tay?

Thế tôi có hối hận không? Không!

Việc tôi làm có đúng đắn? Quá đúng!

Thế tại sao lại ra nông nỗi này? Là do tôi quá ngu!

Nếu được quay ngược thời gian trở về khoảnh khắc đó, tôi vẫn sẽ không do dự một mình đi cứu đứa trẻ. Nhưng thay vì nghỉ đêm tại huyện Gia Định, bọn tôi sẽ cắp theo đứa nhỏ cao chạy xa bay đến Thăng Long. "Một khi đã biết mình chọc gậy vào con sư tử," Nick hay nói với tôi sau mỗi lần cãi nhau với Andrey, "chúng ta phải tuỳ cơ ứng biến. Ứng không được thì biến cho lẹ!"

Kết luận thứ ba: Tất cả là do thằng Pax mà ra!

Tim tôi chính thức bị móc ra ngoài xong bị giẫm nát bét.

"...Pê, vì đầu óc chứa toàn vỏ củ lạc, đã phải nhận kết cục bi thảm trong nhà giam..."

Vừa nói tôi vừa cười phá lên, tiếng cười trống rỗng vang vọng cả căn ngục. Hai thằng bạn mà ở đây chắc bọn nó sẽ nghĩ tôi hoá rồ. Mà cũng có thể lắm! Cười xong tôi thấy hai bên má ươn ướt, cổ họng nghẹn thắt lại, ngực trái nhói đau.

Đáng lắm! Tôi lắc đầu, lấy tay chùi nước mắt. Cho đáng lắm! Mày đáng bị như thế!

Này thì làm anh hùng! Tôi co người lại, giấu mặt vào trong vạt áo. Anh hùng rơm thì có!

Nick và Andrey sẽ không bao giờ tha thứ cho mày! Tôi cắn chặt môi dưới để ngăn những tiếng nức nở, đến khi nếm được vị tanh của kim loại mới thôi. Ba mẹ mày, sư phụ mày, ngay cả Nguyễn Trãi cũng vô cùng thất vọng về mày!

"Hay! Quả là một câu chuyện hay!" Ông ta cười to, vỗ tay bôm bốp. "Ta đã biết ngay từ đầu là Nguyễn Trãi bị oan mà!"

Những người nãy giờ nghe lén câu chuyện của tôi hít vào ngụm khí lạnh. Tên lính gác ngoài cửa làm rơi thanh vũ khí.

"Ông... ông..."

"Đúng thì cứ nói thôi! Đằng nào nay mai ta cũng đem mấy thứ này xuống mồ!"

"Ông..." Tôi hoảng sợ nhìn ra ngoài, thấy ba tù nhân khác đang nhìn chằm chằm vào buồng giam này.

"Thôi ta đi ngủ đây! Chú mày cũng ngủ đi, Pê!"

"Cháu tên là Duy An, không phải Pê."

"Như nhau, như nhau cả thôi!" Ông ta cuộn tròn người lại thành một nùi giẻ rách. "Chú mày không biết những vị anh hùng hảo hán đều ngốc nghếch hết cả sao?"

Tới lượt tôi im lặng, không nói nên lời. Vì biết nói gì bây giờ? Chừng mười phút sau lão ta đã ngáy khò khò. Tôi ngồi nghệch mặt ra nghe lão ngáy, tiếng thở khò khè khó nhọc khiến lòng tôi càng thêm nặng trĩu. Mười phút trôi qua mà cảm giác cứ như mười tiếng đồng hồ. Thời gian trong ngục như kéo dài bất tận, làm tôi nhớ đến câu chữ Hán tôi đã đọc ở đâu đó: "Nhất nhật tù, thiên thu tại ngoại."

Tôi dùng cọng rơm vẽ thành những hình trừu tượng trên sàn, vô thức đọc to ra:

"Nhất nhật tù, thiên thu tại ngoại
Giờ đã hiểu được, quả không sai!
Nằm trong ngục tối, chờ phán quyết
Ôm giấc mộng, dẫn lối tỏ tường!

Những tù nhân trong phòng giam đối diện đang thì thầm nói chuyện thì bỗng dưng im bặt. Tôi xấu hổ vặn nhỏ thanh âm lại.

"Tôi đã hối, hối cho thân mình
Tôi đã khóc, nhưng khóc cho ai?
Khóc cho số phận đưa đẩy?
Khóc cho bằng hữu vạ lây?"

Tới đây tôi lấy vạt áo chùi sạch nước mắt. Tay siết chặt cọng rơm.

"Chỉ tại vì tôi:
Giả thiếu niên anh hùng hiệp nghĩa
Cứu chuộc người dưng, xử ác nhân
Người quân tử chẳng màng danh lợi
Chỉ màng hoạ giá vô đơn chí!

Thôi thì đành phải:
Ngày ngày húp cháo loãng thay cơm
Đêm đêm 'công cán' trên đống rơm.
Mai này xử án truy công lý
Nay đây nhẫn nhục gánh oan sai..." [2]

Khoan đã! Tôi đang làm cái quái gì thế này? Tại sao lại ngồi đây làm thi sĩ dởm than thân trách phận khi mà hai thằng bạn ngoài kia đang đối diện với nguy hiểm?

Không được! Nhất quyết không được!

Pax à, cho dù trong bộ ba mày là đứa ngu nhất, nhưng ít ra não mày còn hoạt động, đúng không? Tôi khích bản thân. Mau nghĩ ra phương án nào đó để thoát khỏi đây đi chứ! Tù nhân thời xưa chịu nhiều hình phạt dã man lắm! Mày không muốn trở về thân tàn ma dại đó chứ?

Ý nghĩ cuối cùng thôi thúc tôi hơn cả. Không có gì đáng sợ bằng việc phạm nhân bị tra tấn thời phong kiến. Những cơn ác mộng về Nguyễn Bảng bị dùng hình bức cung, tôi đây còn nhớ như in. Lúc bị vây bắt tôi đã một mực tuyên bố mình bị oan, thế nên nếu muốn cho mọi chuyện diễn ra dễ dàng và suôn sẻ, nhất định tên quan huyện sẽ không từ thủ đoạn mà tra tấn...

Càng nghĩ, mồ hôi lạnh càng túa ra, ướt đẫm lưng áo.

Không chừng là ngày mai? Hoặc ngày mốt? Hoặc đêm nay?

Làm sao bây giờ? Làm sao đây?

Đầu tôi hiện ra một phương án duy nhất: Vượt ngục!

Chú thích:
[1] Đền thờ Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ
[2] Ở đây Pax làm thơ bằng tiếng Việt nên mới có gieo vần và sử dụng hình thức đối ở các cặp câu. Câu đầu tiên là Pax lấy nguyên từ câu chữ Hán "Nhất nhật tù, thiên thu tại ngoại."