Sau khi bị đuổi thẳng cổ ra khỏi nhà bếp, cả bốn đứa nhóc đi ra cửa sau và bước vào gian nhà chính. Lúc này tôi mới để ý, bố cục của căn nhà rất khác biệt so với những nhà khách mà bọn tôi từng ở. Nhà trên rất lớn, hình như có đến bảy gian và hai chái, nằm giữa hai nhà phụ theo hình chữ U. Nội thất bên trong đều bằng gỗ, hoa văn hoạ tiết được chạm khắc cầu kì. Gian chính đặt bàn thờ Phật phía trên, rồi đến bàn thờ gia tiên, trang trí với bức hoành phi và câu đối trên hai cột chống bằng gỗ quý. Đây cũng là nơi tiếp khách nên bọn tôi ngoan ngoãn ngồi xuống ghế dài chứ không dám đi lung tung.

Tạc Tổ rót nước trà lên mời bọn tôi. Cậu vẫn còn hơi xấu hổ sau sự cố lúc nãy.

"Tạc Tổ," tôi ngước nhìn khuôn mặt ửng đỏ của cậu bạn,"cho tôi hỏi, ờm, bác gái là dì của cậu à?"

"Bác Cả là một người bạn tốt của Nguyễn thị... một người thiếp của cha. Cha có một người vợ và bốn người thiếp. Mẹ ta là người thứ tư."

Tôi và Andrey tròn mắt nhìn Tạc Tổ, tưởng mình nghe lầm.

Cái gì mà một người đàn ông lấy được đến năm bà vợ? Dù biết là thời phong kiến có chế độ đa thê, vua chúa có đến tam cung lục viện, nhưng mà... lấy đến năm người... có vẻ hơi tham? Tôi rùng mình nghĩ đến cảnh mấy bà vợ đấu đá chỉ để giành một ông chồng, giống như mấy bộ phim cung đấu mẹ tôi từng hay xem trên máy tính.

Hoặc là, tôi nheo mắt đánh giá bộ đồ cũ sờn của Tạc Tổ, gia đình cậu bạn này giàu có hơn mình nghĩ. Có thể tên này đang "giấu nghề".

"Tao thèm phở," Nick bỗng dưng lên tiếng, phá tan bầu không khí ngượng ngập. "Mày hỏi cậu ta ở gần đây có ai bán phở không?"

Tôi lặp lại câu hỏi thì nhận lại cái nhíu mày khó hiểu của Tạc Tổ.

"Phở? Là món gì thế?"

Tôi hăng hái miêu tả về món phở, ba hoa luôn về cách nấu (bí quyết gia truyền của bà ngoại) và độ nổi tiếng của nó ở khắp năm châu. Càng kể, Tạc Tổ càng nhìn tôi như một kẻ mới rớt từ trên cung trăng xuống. Đến khi Andrey "cứu bồ" bằng cách tằng hắng một cú thật to và đạp lên chân tôi, tôi mới biết là mình bị hớ.

"Ta chưa bao giờ nghe qua món này. Các cậu có chắc nó là món ăn của Đại Việt?" Tạc Tổ vuốt cằm. "Nghe như món 'ngưu nhục phấn' của người Ngô... "

Chết thật! Chắc thời đại này chưa có món phở!

"Ờm, chắc là như thế... thật là ngại quá, a ha ha... chắc bọn tôi đã ăn món đó... Cậu biết đấy, bọn tôi chu du khắp nơi, nên đôi khi có chút nhầm lẫn..."

Nick sau khi nghe tôi dịch lại thì thất vọng thấy rõ, mặt xụ xuống như đứa con nít bị từ chối kẹo. Tôi nhớ hồi ở Bellingham, Nick đã thường xuyên tới nhà và năn nỉ mẹ tôi nấu cho mình món phở mỗi lần mẹ trở về từ những chuyến công tác xa. Qua lời kể của mẹ, trong một đêm lang thang đi xin ăn ở Sài Gòn Nhỏ, Nick đã được một cặp vợ chồng người Việt dẫn vô quán và đãi một tô phở đặc biệt nóng hổi, thế là cậu mê tít món phở từ đó. Còn nhớ lần đầu tôi trò chuyện với cậu ở dãy hành lang tủ khoá, khi tiết lộ mình là người gốc Việt, cậu đã quay sang tôi và nở nụ cười chân thành hiếm hoi. Lúc đó cậu đã nói với tôi, rằng mình chính là có duyên với những người Việt Nam tốt bụng.

"Đã lâu như vậy..." Andrey đứng bật dậy khỏi ghế. "Tao vào bếp để xem bác gái có cần phụ gì không."

Xong cậu ba chân bốn cẳng chạy biến ra cửa.

Cái thằng này, tôi khịt mũi, đúng là lanh chanh mà!

Hai đứa tôi mặc kệ thằng nhóc Nga và tiếp tục trò chuyện vui vẻ với Tạc Tổ. Tôi biết nhà mẹ cậu ở trấn Thanh Hoá, nhưng chi họ nội của cậu ở tại làng Nhị Khê, phía nam Đông Kinh. Mẹ cậu đã qua đời vì bạo bệnh, và cậu ta lên đây để hoàn thành một số công chuyện giúp mẹ, sẵn tiện ôn luyện cho kì thi Hương năm sau. Nghe đến kì thi mà bác Đình Lễ từng nhắc, tai tôi lập tức vểnh lên.

Một đống câu hỏi về cơ chế thi cử của triều Lê sơ bắt đầu hiện ra trong đầu, và phải kiềm chế lắm tôi mới không mở miệng hỏi cậu bạn tới tấp. Chuyện này cần bàn bạc kĩ lại với hai thằng bạn vào tối nay.

Vậy là bọn tôi phải cấp tốc đi tìm Nguyễn Anh Vũ thôi, để thuyết phục anh chàng đi theo nghiệp quan và minh oan cho dòng họ. Nếu cậu ta ham học thì còn đỡ, chứ nếu chỉ thích chơi bời lêu lổng thì dám chắc tôi sẽ phải thành người đi thi hộ cho cậu ta. Một kẻ dốt nát như tôi lúc đó phải làm sao?

Tôi không muốn học chữ Hán và chữ Nôm, càng không muốn học thuộc Tứ Thư hay Ngũ Kinh gì đâu!

Tạc Tổ nhìn thấy bộ mặt thẫn thờ như vừa mới bị cướp sạch tiền của tôi thì hắng giọng.

"Duy An, người ngoại bang các cậu dùng từ xưng hô với nhau lạ thật đấy. 'Tôi' phải chăng nghĩa là... là 'tao', là 'min' và 'giáp'?"

Hả? Tạc Tổ nói cái gì vậy? Xưng hô kì lạ ư? Trước giờ tôi vẫn xưng "tôi" với cậu ta đấy thôi?

"Ừm, ha ha. Chắc là thế rồi. 'Tôi' chính là nhân xưng ngôi thứ nhất trong tiếng Anh." Thấy Nick liếc nhìn qua, tôi vội bồi thêm. "À ha, mai mốt có gì cậu xưng như thế với bọn tôi luôn đi. Đều là bạn đồng trang lứa cả mà." Ý nghĩ Tạc Tổ là bạn thân thiết và dùng những từ chỉ ba đứa hiểu làm tôi tự dưng thấy phấn khích hẳn lên.

"Ừm, thế cũng được. Mà cậu đến đây cũng vì công chuyện à?"

"Đúng rồi. Bọn tôi đến đây tìm người, và muốn đăng ký lại giấy phép kinh doanh cho người ngoại quốc, để có thể tiếp tục đến Đại Việt buôn bán trong những chuyến hàng sắp tới."

"Nếu cậu không ngại... ta... 'tôi' chỉ tò mò..." Tạc Tổ ngập ngừng,"Các cậu bán gì thế?"

"Bọn tôi bán đấu giá bảo vật thu thập và mua lại được ở khắp các châu lục." Như dò trúng đài, tôi lại bắt đầu bốc phét."Cả gia đình tôi ở Anh Cát Lợi đều theo thương nghiệp, nhưng Nicholas đây là công tử của gia tộc Kanelos, xứ Heraklion, phía Nam Âu lục địa..." Tôi chỉ về làn da nâu và mái tóc xoăn của Nick. Vừa nghe thấy tên mình, Nick đang chăm chú vào tách trà thì nghiêng đầu quay sang tôi, mắt mở to. Dưới ánh nắng hắt từ ngoài cửa, mắt cậu phản chiếu một màu nâu lục nhạt, chứ không phải màu xanh rêu như mọi ngày.

"Crete, Hy Lạp từng thuộc vào Cộng hoà Venezia[1] của Ý, nếu tao nhớ không lầm," Nick thì thầm.

"Còn Andrey, cậu ta đến từ... từ..." Tôi vắt óc lục lọi kiến thức lịch sử, môn duy nhất tôi được con A ở trường,"à, từ Đại công quốc... Moskva[2], ở phía Bắc Âu lục địa. Vì thế nên cậu ta mới có nước da trắng, tóc vàng và mắt xanh lam..."

Vừa nhắc Tào Tháo, Tào Tháo liền xuất hiện. Andrey khệnh khạng bước vào nhà, mặt mày lấm tấm mồ hôi, hai tay bưng một mâm cơm to đặt lên cái phản gỗ nằm ở phía góc phải căn phòng, né đi khu vực thờ cúng. Đi sau Andrey, bác Cả xách theo mấy loại bánh trái và một hũ mứt ăn kèm. Mặt bác trông vui vẻ lạ thường, và có chút gì đó... hài lòng?

"Cậu 'Rây' này rất tháo vát, rất đảm việc." Bà chống nạnh. "Ai như cái thằng cháu này! Hừ!"

Trong khi Andrey đỏ mặt và nhăn răng ra cười gượng gạo (nhưng tôi biết tỏng đó là nụ cười lấy lòng kinh điển của cậu, chỉ dành cho những phụ nữ trung niên như bác Cả, bác Vân và thím Mùi), Tạc Tổ rụt cổ rùa, trưng ra bộ mặt hối lỗi, sau đó lúi cúi chạy lại để bày bát đĩa ra phản. Đồ ăn trên mâm khá là thịnh soạn cho một bữa sáng: có tô cháo gà của Tạc Tổ, trứng luộc, thịt kho, rau xào và một thố cơm to đùng. Riêng tôi chỉ nhắm vào món bánh lạ gói bằng lá chuối và chùm vải tráng miệng.

"Tao nhớ bánh kếp việt quất," Nick lẩm bẩm, mặt dài ra, "và bánh quế, và si rô cây phong...[3]"

Trời đất ơi, cái thằng ác ôn, tôi liếc xéo thằng bạn, sao lại vào lúc này?

"...và sữa chua Hy Lạp, và pizza xúc xích..."

"Làm ơn," tôi ôm mặt, "đừng làm tao nhớ đến mấy món đó được không?"

Andrey khẽ nói, "Cháu mời bác... và mọi người ạ."

"Đấy, người ngoại quốc mà thứ lễ nghi phép tắc đều rành rẽ." Bà ta gật gù tán thưởng. "Nhập gia tùy tục. Tốt! Tốt lắm!"

Hứ! Tôi quay mặt đi chỗ khác. Andrey thì lúc nào chả tốt, chả là con ngoan trò giỏi trong mắt quý vị phụ huynh.

"Đã lâu rồi nhà ta chưa có khách đến thăm, nên các cháu cứ ăn uống thoải mái đi!" Bác Cả gắp cho Andrey một miếng thịt to tướng."Tạc Tổ đã kể cho ta về vụ án ở huyện Gia Định. Duy An à..."

"Vâng ạ?" Tôi đang lườm nguýt chùm vải thiều cách mình một cánh tay thì ngước nhìn lên. "Bác gọi cháu?"

Ánh mắt bác Cả dán chặt trên mấy ngón tay bị gãy của tôi, làm tôi hốt hoảng giấu chúng vào ống tay áo. Rồi đôi mắt ấy lại rọi lên khuôn mặt xanh méc của thằng nhóc. Trông tôi lúc đó không khác gì một thằng ăn trộm bị bắt tại trận, hoặc là một món đồ lạ trưng bày trong viện bảo tàng và bị người ngoài thoả sức soi mói.

Tôi ném cho Tạc Tổ một cái nhìn trách móc.

"Quả thật là rất giống." Bác Cả gật gù nhận xét."Nhất là vầng trán và đôi mắt."

"Bác Cả à..." Tạc Tổ lắc đầu nguầy nguậy."Cậu ấy không muốn nhắc đến chuyện này..."

"Phạm Tạc Tổ! Đây không phải là chuyện đùa!"

"Chuyện gì thế?" Tôi chen ngang, không quan tâm mình đang thất lễ. Hai người họ cứ ngang nhiên nói về tôi, nhưng lại coi tôi như là không khí vậy.

"Chuyện... chuyện..." Tạc Tổ ấp úng, tay vò lấy vạt áo. Dáng vẻ cậu trông vô cùng khổ sở, như nửa muốn nói thật, nửa muốn chối biến.

"Là tôi không muốn nhắc đến chuyện gì thế?"

"Chuyện... chuyện đồn đoán về thân thế của cậu..."

Như vừa bị tát vào mặt, tôi há hốc, trân trối nhìn cậu bạn ngồi đối diện. Tim như bị vỡ vụn, tôi cảm thấy hơi thở trở nên khó nhọc, và phải cố lắm tôi mới ngăn bản thân chồm người qua mớ đồ ăn và tán cậu ta một cú vào đầu. Dù Tạc Tổ có là ân nhân của tôi ở vụ án trước, và tôi vẫn còn một cục nợ ơn nghĩa bự chảng chưa kịp trả, chuyện cậu ta tuỳ tiện tiết lộ thông tin mật cho người ngoài – thông tin có thể giết chết tôi – cũng đủ khiến lòng tin của tôi với cậu bị rạn nứt.

Rồi tôi nhận ra bản thân mình đã quá tin người, đã phạm vào điều lệ vượt thời gian thứ tư của Andrey.

Chưa nói đến chuyện cậu ta, hệt như Trịnh Viêm, luôn khăng khăng tôi là con trai của Nguyễn Trãi, bất chấp Lê Hạo đã thẳng thừng khẳng định tin đồn kia là vô căn cứ.

"Tạc Tổ!" Tôi trừng mắt, gằn giọng, bắt chước ba tôi khi thẩm vấn nghi phạm. "Một chuyện vô lý và nực cười như thế, tại sao cậu lại..."

"Pax!" Andrey cảnh cáo. "Chúng ta đang là khách."

"T-tôi thành thật xin lỗi! Là... là tôi hồ đồ, là tôi bất cẩn..." Tạc Tổ rúm người lại trước cơn thịnh nộ của tôi. Cho đáng lắm!

"Giống luôn cái bản tính nóng nảy..."Tôi nghe loáng thoáng tiếng bác Cả giữa tràng xin lỗi rối rít của Tạc Tổ.

"Tôi đã giải thích với cậu rồi, lời đồn kia là hoàn toàn do Lê Ngỗi bịa đặt để hãm hại tôi. Lê Hạo đã nói, nếu có bằng chứng rõ ràng thì tôi đã bị giam vào đại lao Hình bộ từ lâu rồi, chứ đâu thể nào có mặt ở đây? Tôi họ Đặng, mẹ tôi cũng là họ Đặng, cả gia đình bên ngoại tôi đều theo họ Đặng. Còn bên nội tôi là dòng họ Raines của xứ Anh Cát Lợi." Tôi kết thúc bằng cách dộng chén cháo xuống phản. "Vì thế, tôi và ngài Hành khiển tuyệt không có quan hệ thân thích. Tôi xin cậu, làm ơn đừng nói chuyện này cho người khác. Ngoài kia họ đang đồn ầm lên về người con trai mất tích của ông ta, người đang đồng hành cùng hai kẻ ngoại quốc, và nếu chuyện này đến tai mắt của triều đình... tôi chỉ sợ... tính mạng của mình sẽ không bảo đảm."

"Pax, im đi!" Andrey nạt. "Mày bất lịch sự vừa thôi!"

Giờ thì đến lượt Tạc Tổ trông như vừa bị tôi tát vào mặt. Đôi mắt ngày thường nheo nheo nay mở to, ươn ướt, môi mỏng mím chặt, quai hàm bạnh ra, run run. Cậu nuốt nước miếng, định nói gì đó nhưng giữa chừng thì khựng lại, cúi đầu xuống, đôi đũa gắp lia lịa thức ăn vào chén.

Tôi chưng hửng. Cơ mà, tôi đã nói gì quá đáng hay xúc phạm đến cậu đâu? Tôi nói năng rất từ tốn, lời nói cũng lịch sự. Ừ thì, thái độ có nghiêm túc hơn một chút, giọng điệu có cao hơn nhiều chút (cộng thêm hiệu ứng từ chén cháo), nhưng những gì tôi nói đều là sự thật.

Cậu Tạc Tổ này đúng là nhạy cảm và mít ướt quá rồi!

Bác Cả hắng giọng, "Khụ! Duy An, cháu đừng nên chấp nhất làm gì. Tạc Tổ lo lắng cho cháu nên mới kể cho ta biết. Nếu có trách, hãy trách mụ già này lắm chuyện..."

"Cháu nào dám!" Tôi lắc đầu. "Thứ lỗi cho cháu."

"Cháu cứ yên tâm đi. Ta tuyệt đối kín tiếng chuyện này."

Sau đó thì năm người ăn sáng trong im lặng. Sự việc đã vỡ lẽ như vậy, tôi cũng chẳng thèm giấu vết thương trên người nữa. Nick, Andrey và bác Cả thay phiên nhau gắp đồ ăn cho tôi, còn lại thì tôi tự húp cháo. Khi ăn xong, Tạc Tổ xung phong đi dọn dẹp, lảng tránh mọi ánh mắt của những người ngồi trên phản. Tôi dõi theo tấm lưng khòm đi về phía nhà bếp, cơn nóng giận đã dập tắt tự bao giờ.

Có nên chạy theo xin lỗi không ta?

Thôi kệ, tôi duỗi chân ra trên phản và dựa lưng vào tường, thói lười biếng kinh niên lại trỗi dậy. Lát nữa tính!

Bác Cả lột vỏ một cái bánh hình tam giác và đưa cho tôi. Vừa thấy thứ bột màu trắng đục, tôi nhận ra ngay loại bánh. Là bánh giò!

Bánh này tôi chỉ được ăn vài lần, khi bay xuống Sài Gòn Nhỏ thăm ông bà ngoại. Điều khác biệt là bánh giò ở đây chỉ có thịt băm và nấm, còn bên Mỹ có thêm một đến hai cái trứng cút. Hương vị cũng khác một chút, và loại thịt ở đây có nhiều mỡ hơn. Tôi nuốt trọn cái bánh giò, nuốt xuống luôn nỗi nhớ nhà đang dâng lên, làm nghẹn ứ nơi cuống họng.

Cuối cùng thì tôi cũng rớ tay vào được chùm vải. Vải chín đỏ đều, trái to, vỏ nhám mỏng dính, cắn vào phần thịt dày và húp phần nước ngọt lịm. Sau các loại quả mọng như việt quất và mâm xôi, vải chính là món trái cây yêu thích của tôi. Trước sự ngỡ ngàng của bác Cả, tôi tham lam chén sạch một chùm vải. Bác nhìn tôi trìu mến, như cái cách một người bà nhìn thằng cháu lâu ngày chưa đến thăm. Nhưng không hiểu sao, tôi lại thấy ánh mắt ấy buồn rười rượi, chất chứa nhiều tâm sự chưa kịp giãi bày.

"Vải ngon quá, tụi mày!" Tôi bỏ thêm một trái vào miệng. "Sao không ăn thêm đi?"

"Thôi, tao không ăn đâu," Andrey lắc đầu. "Ăn nhiều quá tao lại bị 'say' nữa. Có lần ăn xong tao bị chóng mặt và buồn nôn, phải nằm nghỉ cả buổi."

"Trớ trêu thiệt," Nick bình luận. Cậu mân mê trái vải giữa hai ngón tay. "Tụi mày nghĩ xem, phải chăng ba đứa mình bị lôi về đây, đơn giản vì có một ông vua chết trong vườn vải của Nguyễn Trãi?"

Chú thích:
[1] Cộng hòa Venezia là một quốc gia xuất phát từ thành phố ở . Quốc gia này đã tồn tại trong một thiên niên kỷ, từ cuối thế kỷ 7 đến năm . Vào thế kỉ 15, Crete, Hy Lạp từng là lãnh thộ thuộc vào quốc gia này.
[2] Đại công quốc Moskva là một công quốc Nga cuối thời trung cổ lấy làm trung tâm và là trạng thái tiền thân của thời hiện đại.
[3] Những món ăn sáng phổ biến ở Mỹ.