Suốt đêm tôi không ngủ được. Tiếng nấc nghẹn kia thật là ám ảnh! Tôi là một thằng hèn, đã lặng lẽ quay đầu và bỏ đi một mạch. Một lần nữa, tôi đã không đủ can đảm đối diện với sự thật. Sự thật rằng có ai đó trong nhà đang phải chịu nhiều uất ức. Họ phải mượn bóng đêm để che giấu sự đau khổ. Họ trút bầu tâm sự vào hư vô bằng những tiếng nức nở buồn đến não ruột.

Nó làm tôi nhớ đến cái đêm Andrey đã khóc cạn nước mắt trong đơn độc. Đến giờ tôi vẫn chưa dám hỏi cậu vì sao.

Chẳng lẽ lần này cũng... Người tôi lạnh đi. Không!

Gió thổi rào rạt qua tán cây, làm tôi bất giác rùng mình, đưa bình rượu lên môi. Ngồi vắt vẻo trên cành cổ thụ ngoài đầu ngõ, bàn tay tôi bao lấy vầng trăng sáng, lấp đầy mảnh còn khuyết. Giá như tôi có thể lấp đầy khoảng trống trong lòng họ dễ dàng thế này.

Vừa nằm dài ra đó, tâm trí tôi vừa nghĩ vẩn nghĩ vơ. Bao nhiêu ý nghĩ trộn lẫn vào nhau, chồng chất lên nhau, rối tung rối mù. Tà áo giao lĩnh xám nhấp nhô theo từng nhịp chân rung. Tiếng ve sầu râm ran sát bên tai, như một bản nhạc buồn đêm hè nhẹ dìu tôi vào cơn mê say đắm.

Trăng hôm nay đẹp quá! Trăng không to, không tròn, cũng không sáng rực như rằm tháng tám. Trăng sáng một màu vàng nhàn nhạt, pha với chút sắc nâu...

"Vàng, nâu, đỏ,
Tô thêm màu đen,
Chấm thêm màu trắng.
Đen hay trắng, sao tôi không thể chọn cả hai?
Họ hỏi tôi đang làm gì?
Trong ngày nắng
Hay ngày mưa
Nhưng họ không hỏi tôi như thế nào?
Đằng sau khoảng cách giữa họ và tôi,
Phía trên là khoảng cách giữa trăng và tôi;
Và phía dưới là khoảng cách giữa tôi và trăng.
Đều là sự phản chiếu.
Ừ thì, đều là một sự phản chiếu
Là quyền lựa chọn của chúng tôi thôi!"[1]

Đã bao lần tôi tự hỏi, liệu bản thân có ích kỉ quá không? Có quá phụ thuộc vào người khác không? Tôi yêu cầu sự thấu hiểu và tình cảm từ những người mình yêu thương, nhưng lại quên đáp trả lại chúng một cách xứng đáng. Thứ tình cảm một chiều này thật là sai trái và tội lỗi. Tôi không thể an ủi khi họ buồn, chia sẻ khi họ cô đơn, cảm thông khi họ gặp khó khăn. Thậm chí, tôi còn đố kỵ với họ, lừa dối họ, nghĩ xấu về họ.

Andrey là một ví dụ điển hình.

Một thời gian dài, trong cái tình anh em thân ái thì tôi còn âm thầm mang theo lòng ganh ghét với cậu. Chuyện là từ hồi ba mẹ nhận nuôi thằng Andrey, họ mới bắt đầu chú ý tới thằng con thừa thãi này (người mà mẹ hay nói đùa là nhặt từ bãi rác về). Tuy không nói ra, nhưng tôi biết mình bị hai người liên tục so sánh với Andrey. Đứa thì giỏi giang, đứa thì vô tích sự. Trước đó, ba tôi đã khoái cái sự thông minh nhạy bén kia, còn mẹ tôi thì mến cái tính chịu thương chịu khó của thằng nhỏ. Từ lúc Andrey về nhà, ba chuyển luôn vị trí công tác trong Cục, chỉ làm ở các bang lân cận, còn mẹ ngừng đi dự các buổi hội thảo và giảng dạy ở trường đại học ngoài nước.

Ở trường, Andrey có tất cả. Đẹp trai, thông minh, quyền lực, hoà đồng. Bọn tôi chơi riêng hai nhóm, chỉ đi chung khi có Nick. Ngay cả sau chia tay, Nick mới chỉ ra, rằng bạn gái tôi một thời gian dài hẹn hò cũng chỉ để tiếp cận Andrey (may là thằng mọt hoàn toàn không có hứng thú).

Điều tồi tệ nhất là Andrey không làm gì sai cả. Andrey ngây thơ không hề biết những điều này. Nếu biết, chắc chắn cậu sẽ cười vô mặt tôi, nói tôi làm quá lên. Cậu vẫn vô tư giúp đỡ tôi, lo lắng cho tôi từng li từng tí, như một người bạn thân, một người anh em thực thụ. Trước mặt bọn tôi, cậu sẽ trưng ra vẻ trưởng thành và mạnh mẽ, bao nhiêu muộn phiền khổ đau chôn kín trong tâm tư. Nếu Andrey chưa thể trải lòng với tôi về bất cứ điều gì, thì tôi vẫn sẽ là một người bạn, người anh trai tồi tệ.

Rồi tôi nghĩ về Tạc Tổ và vẻ mặt thất thần của cậu khi nãy. Tôi nghĩ về Nick và cuộc trò chuyện ở phường Tả Nhất. Tôi nghĩ về bác Cả và thái độ lo lắng của bác khi cả bọn lang thang bên ngoài vào thời dịch bệnh...

Chết thật! Tôi ngả đầu ra sau, thở hắt ra. Đáng lẽ mình không nên uống rượu.

"Andrey, xin lỗi mày. Nick, cho tao xin lỗi. Tạc Tổ, tôi xin lỗi cậu. Bác Cả ơi, cháu xin lỗi bác..."

----------

Thời gian thấm thoát trôi. Đã là bao lâu rồi nhỉ? Trời đã sáng rồi ư?

"Chết tiệt! Tao biết ngay mà!"

"Ừm hửm?" Tôi ngóc cổ ngó xuống. "Mày đấy à?"

Ngạc nhiên thay, Nick đã tìm ra tôi trước mọi người trong nhà, đồng thời cứu cái mông tôi khỏi một trận đòn mà chắc là thê thảm. Cái giá khác phải trả là trận mắng nhiếc từ một thằng Nick quạu quọ, vì tôi đã uống sạch bình rượu hoa của cậu.

"Pax? Hay Perry?"

"Perry." Perry là nhân cách say xỉn mà tụi bạn đặt cho tôi.

Nick buông thêm một tràng chửi rủa, dang tay đỡ lấy cái thân xác nặng trịch đang rụng xuống từ cành cổ thụ. Cậu liếc bình hồ lô rỗng tuếch và bắt đầu tràng giáo huấn. Nào là không nên lén lút ra ngoài vào nửa đêm, không được vừa trèo cây cao vừa uống rượu.

"Đồ ngốc! Tại sao lại ra nông nỗi này?"

"Ngủ không được," tôi lè nhè, "tao đói bụng."

"Có chuyện gì à?"

"Thì tao ngủ không... à, tại đêm qua thức quá giờ nên định thức tới sáng luôn."

"Ờ," Nick nheo mắt, nhìn xuống con dao treo lủng lẳng trên thắt lưng tôi.

"Mày có biết, đêm qua trong nhà có người khóc? Mày có khóc không? Andrey thì sao? Tạc Tổ nữa?"

Nick không nói gì. Thế là tôi nói như xả van.

"Tao biết đó là giọng nam. Nó nhỏ xíu à, nhưng rõ ràng là tiếng khóc. Tao chỉ không biết là người nào. Tao sợ. Tao đã quá hèn nhát nên không muốn tìm ra nguyên do. Nó làm tao nhớ tới đêm hôm đó. Đêm đầu tiên ở Đông Kinh. Mày có biết, đêm hôm đó Andrey khóc nhiều lắm. Cậu ta cầm kiếm, tựa đầu vào tường, hét lên và đấm vào nó. Rồi cậu ta xoay người lại, ngồi sụm xuống và khóc nấc. Cậu ta khóc lâu lắm, nhưng tao không dám lộ mặt. Tao không muốn thấy cậu ấy buồn. Tao không muốn nghe cậu ấy khóc. Tao hối hận lắm, Nick à. Tao hối lắm!"

Perry là một chàng trai đa sầu đa cảm. Tôi lấy tay vuốt mặt, chặn giọt nước mắt đang chực trào. "Tao không xứng làm bạn với cậu ấy. Tao không xứng đáng với tụi mày. Tao xin lỗi..."

Nick đột ngột dừng lại. Tôi quay phắt ra sau thì bắt gặp khuôn mặt trầm tư của cậu. Bàn tay đang vò vạt áo nay bấu chặt lấy miếng vải ố.

"Tao đã nói gì về việc vô duyên vô cớ xin lỗi người khác, hử? Khụ! Khụ!" Nick che miệng ho. Cậu tằng hắng vài lần. Tiếng nói trầm đục phát ra từ cổ họng khô khốc. "Nếu mày nói vậy, thì tao cũng là một thằng bạn khốn nạn, và Andrey cũng vậy. Chúng ta đều mắc sai lầm, và cái quan trọng là chúng ta vẫn chấp nhận nó và gắn bó cùng nhau. Có thời điểm mày sẽ tự đánh dấu hỏi về giá trị bản thân bằng những lỗi lầm kia, thì hãy nhớ lấy lý do tại sao chúng ta là bạn ngay từ đầu."

Tên Perry ngớ ra. Cái đầu lười suy nghĩ nên chỉ gật gù lấy lệ.

"Tao ít khi chọn bạn mà chơi, nhưng tao luôn tin vào lựa chọn của mình. Perry, không, Pax, mày là hơn tất cả những gì tao mong đợi. Đừng có bán rẻ bản thân như vậy. Andrey có uẩn khuất gì thì mày hãy kiên nhẫn chờ đợi. Nếu mày thương cậu ta thì cứ cho cậu ta thời gian. Tao hy vọng một ngày nào đó cậu ta sẽ sống thật hơn với chính mình. Tạc Tổ cũng vậy."

Cái gì cơ? Tạc Tổ cũng có chuyện giấu tôi ư?

Sao không ai nói gì với tôi cả? Sao họ không chịu tin tôi?

"Nhưng nó đau lắm..." Tên Perry lại mếu máo. "Nó đau lắm!"

"Tao biết chứ!" Nick vươn tay tới, nhưng chợt nhớ bản thân đang mang bệnh nên rụt về. "Đã là tình thương thì phải có niềm đau. Nhưng tao hứa với mày, rằng yêu thương này là xứng đáng."

Đã về tới nhà, Nick loay hoay nhét vào tay tôi chén nước đậu đen và lần nữa bỏ xuống bếp. Trước khi đi, cậu có cười với tôi, nụ cười cảm thông của một người đã trải qua quá nhiều chông gai trong cuộc đời. Cậu cười thế thôi, ấy mà sao trông cậu buồn quá!

Đợi bóng dáng gầy nhom kia lảo đảo biến mất, tôi chỉ biết sụm người xuống ghế, lẩm bẩm như người mất trí:

Yêu thương này là xứng đáng!
Yêu thương này là xứng đáng!
Yêu thương này là xứng đáng...

----------

Tiễn chị Bảo Hà và em Thy ra về, nói thật là ai nấy trong nhà cũng có chút bịn rịn. Riêng tôi chỉ nghĩ đến viễn cảnh sau này được ghé thăm mọi người nên có tươi vui hơn chút đỉnh. Bọn tôi hứa hẹn nhiều lắm, rằng khi mọi thứ yên ắng hơn sẽ về huyện Gia Định chơi. Về quà đáp lễ, bức thư gửi cho Trịnh Viêm có kèm theo mẩu giấy phát hoạ bằng chì của Nick – hình ảnh ông mặc quan bào và đang trong tư thế giao đấu. Nick sau khi biết tường tận về nguồn gốc con dao dát vàng kia mới chịu lòi bức tranh ra, làu bàu than phiền suốt buổi.

"Xin hai người hãy giữ sức khoẻ thật tốt!" tôi nói, "Em cảm ơn chị rất nhiều ạ. Còn Thy, nhớ học hành cho thật tốt, sau này anh về sẽ kiểm tra đấy!"

Chị Bảo Hà ngập ngừng, "An à..."

"Vâng?"

"Nhờ em quan tâm đến em ấy thật nhiều. Tạc Tổ là một thằng bé đáng thương. Chị đi xem tướng, thầy nói số của nó là bĩ cực thái lai, cơ duyên với quý nhân lại không nhiều. Nó hiền quá, chịu khổ cũng chẳng thể nói ra. Cho nên em hãy chịu khó lắng nghe em nó giúp chị, được không An?"

Lắng nghe ư? Lắng nghe thì tôi đây luôn sẵn lòng.

"Chị hãy yên tâm. Tạc Tổ đối với em rất tốt, em không bao giờ muốn phụ lòng cậu ấy."

Nói xong tôi liền ngoái đầu ngó quanh. Tạc Tổ đang ngồi chồm hỗm, cặm cụi lấy thức ăn cho mấy con gà. Bắt gặp ánh mắt tôi, cậu vội vã đứng dậy và quay lưng bỏ đi.

Hửm? Thái độ ấy là sao?

Cũng buổi sáng ấy, nhờ bác Cả nói giúp, tôi đã chính thức được đi theo "giám sát" Andrey. Trước mặt bác thì cậu vâng vâng dạ dạ như hay lắm, chứ sau lưng bác thì Andrey tặng ngay cho tôi ngón giữa và một cú lườm sắc lẹm, sắc hơn cả con dao quý của Trịnh Viêm. Tôi đáp trả bằng nụ cười tự mãn đểu trá.

"Khai mau!" Vừa ra khỏi nhà, Andrey đã khoá cổ tôi, gầm gừ. "Mày đi theo tao để làm gì?"

"Thì mày biết rồi đó," tôi cười hì hì, "tao đi theo để giám sát mày, không cho mày làm bậy."

"Ai làm bậy thì chưa biết chắc nha! Tao biết đêm qua mày không ngủ, trốn ra khỏi nhà đi uống rượu."

Ớ, sao thằng này biết được... Chắc là Nick lại mách lẻo nữa rồi.

"Ờ, thì tao không ngủ được. Nhưng ít ra tao ngủ nhiều hơn mày. Để tao đoán nha, đêm qua mày chợp mắt không quá ba tiếng, đúng chứ?"

Cái này Nick có nói với tôi thật. Mà không nói tôi cũng biết. Hai tròng mắt của cậu đỏ quạch thế kia. Bị bắt thóp nên Andrey buông tay và trưng ra bộ mặt vô tội. Cậu tằng hắng, điệu bộ không thừa nhận cũng không phủ nhận.

"Hình như Tạc Tổ cũng không ngủ. Sáng nay tao thấy bộ dạng cậu ta như chết rồi. Mắt hơi đỏ, bọng mắt to như hai cái giỏ đi chợ. Chậc!"

Bọn tôi tán dóc cho đến địa điểm gặp mặt hai ngự y ở đầu đình làng. Người giữ đình đang tiếp chuyện với bọn họ, và khi thấy hai đứa tôi lững thững đi tới thì ông cụ liền niềm nở hỏi han. Xung quanh có vài người đang phụ quét dọn sân đình và sửa soạn hoa quả. Làng sắp có lễ hội gì ư?

"Lạy cậu, Anh Giản," Duy Nghiêm vội vã vái chào, trong động tác có ba phần e sợ, bảy phần cung kính.

Andrey nghiêng đầu đáp chào. Anh chàng ngự y trẻ hướng qua tôi, "Hôm nay cậu Đức Bình cũng đến à?"

"Đúng thế. Tôi muốn giúp đỡ cậu ấy và các vị. Xin phép hai vị cho tôi theo cùng."

Y phó Minh Đán đánh giá tôi một lúc rồi mới gật đầu. Trong cái gật đầu có sự miễn cưỡng. Tôi biết ông không nghi ngờ gì ý tốt của tôi, càng không thể từ chối tôi (vì lệnh của vương gia). Có lẽ ông sợ tôi rước bệnh vào người.

"Ê," tôi ghé tai Andrey, "mày có nói gì cho họ về đường lây căn bệnh sốt xuất huyết không?"

"Có nói cũng không ai tin," Andrey trả lời.

"Tại sao lại không ai tin? Lê Phong tin mày mà?"

Andrey khịt mũi rõ to. "Anh chàng Phong có phải người bình thường đâu?"

"Chứ..." tôi gãi đầu, "ba người chữa bệnh kiểu gì?"

Hoá ra phương pháp chẩn đoán và chữa bệnh của thái y viện rất có quy củ rạch ròi. Nhờ kết hợp xem xét tài liệu của lương y Đoàn Thành, kinh nghiệm chữa bệnh của y phó Minh Đán, ghi chép gần đây nhất của Andrey và triệu chứng lâm sàng của những bệnh nhân trong làng, bọn họ chia căn bệnh lạ này thành hai loại. Loại sốt xuất huyết thông thường và sốt xuất huyết có sốc. Sốt thường thì chỉ cần năm đến bảy ngày là khỏi. Sốt có sốc có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng và tử vong. Tin đáng buồn là với nền y học hiện thời, họ đành phải bó tay với loại sốt cấp tính thứ hai.

Theo Andrey đã khẳng định, loại bệnh này không có thuốc đặc trị, nên cậu chỉ có thể nhắc nhở bọn họ uống thật nhiều nước và ăn đồ loãng. Trong khi đó, hai ngự y xem xét triệu chứng và thể trạng bệnh nhân rồi kê đơn thuốc làm suy giảm triệu chứng cho phù hợp. Về phần Đông y, thằng Andrey không rành nên không thể giải thích gì thêm. Tuy vậy, mỗi ngày cậu vẫn được học hỏi thêm về các vị thuốc Nam từ hai người kia. Nào là cỏ roi ngựa có tác dụng giải cảm, tiêu độc, thông huyết, chữa được xuất huyết dưới da, hay rễ cỏ tranh giúp làm mát gan, thanh nhiệt, hạ sốt, và trị các bệnh liên quan đến đường tiết niệu.

Đứng lấp ló ngoài rìa, tôi thấy ba người họ là một đội làm việc rất hiệu quả. Ngự y Minh Đán vừa chữa bệnh vừa giảng giải cho Andrey về các thuật ngữ Đông y, với Duy Nghiêm đứng một bên hướng dẫn người nhà cách chăm sóc cho bệnh nhân.

Tự dưng tôi cảm thấy mình thật là thừa thãi và vô dụng. Biết vậy không nên đi theo làm gì!

Chú thích:
[1] Thơ tiếng Anh ngẫu hứng của Pax. Dịch ra là:
"Yellow, brown, red,
Painted with black,
Dotted with white.
Black or white, why can't I choose both?
They ask me what I'm doing?
On sunny days
Or rainy days
But they don't ask how I'm going?
Behind the gap between them and me,
Above is the distance between the moon and me;
And below is the distance between me and the moon.
All reflection.
Yes, it's all a reflection.
To each of our own!"