01.

Ta từng nghĩ cả đời này chỉ cần ở bên Thường Kiệt và làm mẹ của Cẩn Mai là đủ, mãi cho tới khi gặp Quân Dao. Đó là đêm Nguyên tiêu năm Thiên Thành thứ hai, cái đêm Nguyên Tiêu ảm đạm nhất trong cuộc đời sáu năm có lẻ. Ông nội qua đời chưa tròn một năm, táng vào Thọ lăng cũng mới được gần ba tháng, vậy nên cha quyết định sẽ tổ chức hội đèn Quảng Chiếu một cách thật đơn giản và bình dị. Chuyện này khiến ta và Thường Kiệt buồn mất cả tuần trời.

"Sao mà buồn hả anh?" Cẩn Mai hỏi.

"Không thả hoa đăng, không thả đèn trời, không cả múa lân, lại chẳng buồn đi." Ta chống cằm, chán nản đáp.

Trước đây cứ vào đêm Nguyên Tiêu là bầu trời lại rợp tràn trong ánh lửa. Có những năm thiên đăng thả nhiều tới nỗi bảy ngày sau vẫn chưa nhặt hết xác đèn. Đấy là ta nghe vú Dung kể thế chứ cũng chưa được tận mắt chứng kiến. Mấy năm gần đây ông nội không khỏe, hội đèn Quảng Chiếu cũng chẳng tổ chức rình rang. Thế nhưng không rình rang thì những tiết mục cơ bản như thả hoa đăng, thiên đăng, múa Độc chiếm ngao đầu vẫn đủ cả. Năm nay để tang ông nội thì dẹp luôn một lượt, chỉ dựng mỗi cái đài quảng chiếu ở cửa Đại Hưng rồi mở bữa tiệc gia đình nho nhỏ.

Ta với Thường Kiệt vốn ghét cay ghét đắng tiệc tùng. Nào là quần là áo lượt, nào là ngồi cứng ngắc cả cán lưng. Cả một bàn đầy sơn hào hải vị cũng không bao giờ khiến hai đứa hào hứng cho nổi. Mẹ nào con nấy, vậy nên Cẩn Mai cũng ghét luôn. Ba đứa vẫn thường vỗ ngực tự hào về lối sống thanh đạm giản dị giữa nhung gấm lụa là, giữa mỹ vị hoàng gia. Mãi sau này mới chịu thừa nhận rằng cả ba chẳng bao giờ tha thiết tiệc tùng là bởi trước khi nhập tiệc đã lẻn vào bếp ăn vụng tới no căng rồi.

Tiệc Nguyên tiêu mang tiếng là một bữa tiệc gia đình nho nhỏ, nhưng đến rồi mới biết chẳng phải nhỏ. Vương hầu khanh tướng đủ hết, lại còn tha lôi cả gia đình lớn gia đình bé. Trẻ con thì đặc biệt nhiều. Mà cứ hễ ai có con gái cũng đều dắt qua bàn ta chào một tiếng.

"Trông cũng xinh xắn nhỉ." Thường Kiệt ra dấu về phía con bé vừa tới chào. Cha nó giới thiệu nó tên gì ta cũng chẳng nhớ. Rồi hắn lắc đầu, chẹp miệng: "Nhưng khuôn phép quá. Cưới nó rồi sẽ chán chết cho mà xem."

"Hở?"

"Hở cái gì mà hở! Không lo chọn Thái tử phi đi kìa."

Ta trố mắt nhìn Thường Kiệt.

"Có vợ đến nơi rồi mà cứ như trẻ con." Hắn chậc lưỡi lắc đầu. "Tiếp kìa... Ối!"

Hắn kêu lên một tiếng rồi im bặt. Ta quay nhìn thì thấy Thượng tướng quân Dương Bình vừa dắt một đứa con gái tới.

Ông ta cất giọng sang sảng: "Thưa Thái tử, đây là con gái của thần. Hôm nay là lần đầu con bé vào cung, muốn tới chào người một tiếng."

Thượng tướng quân Dương Bình vừa dứt lời thì con bé liền cúi chào: "Quân Dao chúc Thái tử mạnh khỏe!"

Con bé này khi chào thì cũng mắt cụp lưng khom, trông qua có vẻ rất lễ độ. Nhưng khi để ý kĩ thì lại thấy cái cần cổ cứ cố ngỏng lên, rõ ràng chẳng thành tâm chút nào.

Thượng tướng quân Dương Bình vừa dắt con bé đi khỏi, Thường Kiệt liền ghé tai ta nói nhỏ: "Sao nó chẳng giống Nguyên phi gì nhỉ. Vừa béo, vừa lùn, vừa sún."

Nguyên phi Tuyết Anh là em gái của Thượng tướng quân Dương Bình. Như vậy con bé kia phải gọi Nguyên phi là cô. Nhưng đúng thật nếu đem nó vứt ra đường thì chẳng ai nghĩ là có họ hàng với Nguyên phi.

Thường Kiệt chép miệng: "Lại còn Quân Dao mới chịu."

Hiện cha ta có cả thảy sáu bà vợ. Ta không biết mẹ trông như thế nào, nhưng năm bà vợ còn lại thì không ai sánh được với Nguyên phi Tuyết Anh. Quanh người bà ấy lúc nào cũng như tỏa ra một vầng hào quang rực rỡ. Nguyên phi đẹp tới độ hai thằng bé một lên sáu, một lên mười mỗi lần trông thấy đều phải ngẩn ngơ. Thường Kiệt từng rỉ tai ta, rằng người đời đồn đại con gái nhà họ Dương xưa nay đều là mỹ nhân khuynh quốc khuynh thành.

Suốt một thời gian dài sau đó ta luôn e dè Nguyên phi. Bởi ta cho rằng sau nhan sắc lộng lẫy kia thực ra là một người đàn bà lực điền, nếu không thì làm sao mà đủ sức kéo đổ thành, đổ nước. Sau này khi đọc được bài thơ Giai nhân ca của Lý Diên Niên thì ta mới hiểu ra.

"Bắc phương hữu gia nhân

Tuyệt thế nhi độc lập

Nhất cố khuynh nhân thành

Tái cố khuynh nhân quốc

Ninh bất tri, khuynh thành dữ khuynh quốc

Giai nhân nan tái đắc"

Tương truyền Hán Vũ Đế khi nghe thấy Lý Diên Niên ca bài này thì mới tò mò hỏi trên thế gian lại có người con gái đẹp tới vậy hay sao. Lý Diên Niên bèn tâu đó chính là em gái Lý Nghiên của mình. Vậy là Lý Nghiên được đưa vào cung, phong làm phu nhân, vinh sủng trọn đời. Vú Dung nói rằng cái câu khuynh thành khuynh quốc cũng chỉ nhằm thu hút sự chú ý của bậc quân vương mà thôi. Vú còn nói đàn bà càng đẹp thì càng dễ khơi lên sóng gió, rồi khuyên ta sau này mà nghe câu khuynh quốc khuynh thành thì tốt nhất nên tránh cho thật xa.

Thế nhưng khi thấy "mỹ nhân khuynh thành" nhà họ Dương lúi húi làm gì đó bên hồ nước thì ta, Thường Kiệt và Cẩn Mai bèn tò mò núp lùm rình xem.

"Cha nó đâu mà không trông nhỉ!" Thường Kiệt bực bội xua đám muỗi vo ve quanh tai.

"Úi, nó dám thả hoa đăng kìa." Ta kêu lên khe khẽ khi thấy con bé châm đèn.

"Suỵt!" Thường Kiệt bịt miệng ta. "Mình cũng đi thả đèn trời còn gì."

Trước Nguyên tiêu một tháng, ta và Thường Kiệt đã kiếm tre và giấy, hì hục làm đèn trời, lại còn nắn nót viết lời cầu nguyện. Ta đương nhiên là cầu cho cha được trường sinh bất tử. Còn Thường Kiệt thì cầu sau này hắn sẽ được múa Độc chiếm ngao đầu. Độc chiếm ngao đầu là một trong những tiết mục quan trọng nhất của hội đèn Quảng Chiếu đêm Nguyên tiêu. Người được giao đảm nhận trọng trách này luôn là thanh niên ưu tú nhất Đại Cồ Việt, văn võ toàn tài, tiền đồ xán lạn. Cẩn Mai thì chưa biết nhiều chữ nên nhờ ta viết hộ. Con bé ao ước ta sẽ mãi làm mẹ nó. Ta gõ đầu Cẩn Mai, bảo đấy là đương nhiên, việc gì mà phải ước. Vậy là con bé liền bẽn lẽn nói nhỏ vào tai ta, bảo thế thì ước được gả cho Thường Kiệt.

Đèn đã làm, không thả thì uổng công, nên ba đứa mới tranh thủ lúc mọi người tập trung làm lễ ở đài Quảng Chiếu mà trốn ra đây. Ai ngờ lại gặp phải Quân Dao.

Thường Kiệt bực bội ngó cái đèn trời trong tay. "Nó cứ ngồi lì ở đấy thì làm sao thả giờ."

Cái hoa đăng cứ quanh quẩn ven bờ, xua thế nào cũng không chịu bơi đi. Con bé cũng được cái kiên nhẫn, cứ ngồi chờ, đèn dạt vào lại đẩy ra. Ba đứa ta núp trong bụi cây thì càng lúc càng mất kiên nhẫn. Chủ yếu do bị muỗi cắn khắp người. Chợt Thường Kiệt nghĩ ra một ý, bèn khum tay lại hú lên một tràng dài. Con bé kia giật thột một cái. Nhưng sau đó nó không hề co cẳng chạy như dự đoán, mà lại ngã tùm xuống hồ.

"Ối!" Cẩn Mai bụm miệng sợ hãi.

Ta toan nhổm dậy thì Thường Kiệt kéo lại. "Từ từ, xem nó có biết bơi không đã."

Ta bèn ngồi xuống quan sát. Con bé cứ trồi lên rồi lại ngụp xuống, khua nước nhặng xị, nhưng được cái là mãi vẫn không chìm hẳn.

"Thế là có biết bơi hay không?" Ta căng thẳng hỏi.

Thường Kiệt lắc đầu: "Chả biết nữa. Sang hè ta mới học bơi cơ."

"Anh ơi gọi người cứu đi!" Cẩn Mai tái mặt níu tay áo ta.

Giờ mà lính tới thì coi như hết thả đèn trời. Ta và Thường Kiệt còn đang đắn đo xem có nên gọi hay không thì Cẩn Mai đã chạy ra mép hồ rồi gào lên: "Chết đuối! Chết đuối!"

Ta và Thường Kiệt túm nó lại không kịp. Chẳng còn cách nào khác, đành phải chạy ra hô hoán cùng.

"Có người chết đuối! Có người chết đuối kìa!"

Lúc được vớt lên, cả người Quân Dao rũ ra như bánh đa nhúng nước. Đám lính xúm vào ấn ngực rồi vỗ lưng cho nó. Ta căng thẳng ngó Thường Kiệt, thấy mặt hắn cũng cắt không còn giọt máu. Nếu chẳng may nó chết thật thì hai đứa phen này lớn tội.

"Nếu lát bị hỏi đứa nào hú thì cứ bảo ta nhé."

"Không được..."

"Ai là Thái tử ở đây! Cấm được cãi!"

Ta chưa bao giờ đem cái chức Thái tử ra lên mặt với Thường Kiệt, nhưng chuyện hôm nay lại vô cùng nghiêm trọng. Thường Kiệt nay mai còn phải phấn đấu trở thành thanh niên ưu tú nhất Đại Cồ Việt. Còn ta, nếu vì chuyện này mà không được làm Thái tử nữa cũng chẳng có gì đáng tiếc. Lúc cha và Thượng tướng quân Dương Bình đến, ta hít sâu một hơi, ngẩng đầu ưỡn ngực sẵn sàng hi sinh anh dũng. Vậy nhưng Thượng tướng quân lại chẳng oán trách gì. Ông ta liếc đứa con gái vẫn đương ngắc ngoải dưới đất một cái, rồi chắp tay cúi tạ: "Đội ơn Thái tử cứu giúp! Nếu hôm nay không có người thì Quân Dao chắc không sống nổi."

Ta trố mắt nhìn Thượng tướng quân Dương Bình. Ông ta nói sai rồi, nếu hôm này không có ta thì con bé kia đã chẳng rơi xuống nước. Vớt nó lên cũng không phải là ta. Ta tính trỏ đám lính rồi phân trần rằng họ mới là người cứu, nhưng Thường Kiệt đã chụp tay ngăn lại.

Thượng tướng quân Dương Bình đưa con gái đi rồi, cha mới nheo mắt nhìn bọn ta: "Mấy đứa đương làm gì đó?"

"Dạ, chúng con... đi... đi qua."

Cha nhướng mày.

"Dạ, chúng con... à nhầm, con, mình con thôi... muốn thả... thả..."

"Thả hoa đăng à? Hay là đèn trời?"

"Dạ, đèn trời ạ." Ta lí nhí đáp.

Cẩn Mai không hiểu chuyện, thấy cha hỏi thì hớn hở chạy vào lùm cây đem cái đèn ra khoe.

"Đây này phụ hoàng ơi."

Ta với Thường Kiệt mặt tái mét nhìn cha cầm cái đèn lên ngắm nghía. Đang chắc mẩm bị mắng một trận rồi thì đột nhiên người lại phá ra cười.

"Thủng cả hai đầu thế này thì bay làm sao được."

"Ô, thế ạ!" Cẩn Mai kêu lên rồi quay nhìn Thường Kiệt. "Anh bảo là bay lên trời được mà."

Cha xoa đầu nó: "Trẫm là con trời đây. Để trẫm cầm đi hộ con, có được không?"

"Dạ, được ạ!" Cẩn Mai gật đầu cái rụp.

Thế là cha cầm cái đèn đi mất. Thường Kiệt vì chuyện này mà không thèm nói chuyện với Cẩn Mai suốt mấy ngày liền. Vậy nhưng ông trời vẫn ưu ái Thường Kiệt, ước nguyện ghi trên đèn cuối cùng hắn lại là người duy nhất được toại lòng. Cha không trường sinh bất tử, Cẩn Mai cũng chẳng được gả cho người nó mong.

À, còn một người nữa tuy không thả đèn trời nhưng cũng vẫn được vẹn lòng toại ý, ấy là Quân Dao. Lúc cha đi khỏi, ta vì tò mò nên đã khều cái đèn hoa đăng lên xem thử. Mặc cho chủ nhân vừa trải qua một phen sinh tử, cái đèn vẫn bình thản trôi lờ lững gần bờ. Lúc giở mảnh giấy ước nguyện ra, Thường Kiệt bật cười hô hố. Bởi Quân Dao viết: "Ước gì trở nên xinh đẹp".

Vú Dung thường nói ghét của nào trời trao của ấy. Ngẫm cũng thấy đúng, ta không thích làm Thái tử nhưng kiểu gì cũng phải làm. Vậy nên ta chân thành vỗ vai Thường Kiệt: "Coi chừng sau này cưới phải nó."

Hắn sượng mặt đi một khắc rồi nhìn Cẩn Mai cười toét miệng: "Làm gì có chuyện. Sau này anh lấy Cẩn Mai cơ mà."

Mặt Cẩn Mai đỏ nựng, mắt ánh lên vui sướng. Có lẽ lúc ấy nó nghĩ cha thực sự đã đem thiên đăng đưa cho ông trời rồi. Chỉ mình ta biết Thường Kiệt đã hứa lấy cả chục đứa con gái. Vú Dung nói đàn ông mà vương tình khắp nơi thì gọi là có tính trăng hoa. Không phải vú rỗi hơi đem chuyện này ra nói với một đứa con nít như ta. Vú chỉ than vãn với một cung nữ khác về người chồng của mình mà thôi. Bấy giờ ta để lọt tai là bởi đương băn khoăn chuyện Thường Kiệt nội trong một ngày hứa hẹn lấy những hai người.

Cái tính trăng hoa lúc nhỏ của Thường Kiệt khi lớn lên thì lại bay biến không còn chút vết tích. Nhìn qua thì là chuyện tốt, nhưng cuối cùng lại chẳng phải tốt. Nhiều khi ta hằng ước giá mà hắn cứ như lúc nhỏ, thích người này người kia, mỗi người một chốc một lát. Vậy nhưng không, hắn lại lựa chọn chung tình. Ta thì khá hơn hắn một chút, từ năm sáu tuổi cho tới tận lúc lìa đời vẫn luôn dành trọn vẹn trái tim cho một người con gái.

Ta thích Quân Dao.