§Ò c­¬ng m«n ph¸p luËt ®¹i c­¬ng

C©u 1

: Nhµ n­íc lµ g×? Nhµ n­íc kh¸c ví

i c¸c tæ chøc x· héi kh¸c ë nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n nµo?

Tr¶ lêi:

*Định nghĩa Nhà nước

:Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, một bộ máy chuyên làm nhiệm vụ cưỡng chế và thực hiện các chức năng quản lý đặc biệt nhằm duy trì trật tự xã hội với mục đích bảo về địa vị của giai cấp thống trị trong xã hội.

*Đặc điểm của NN và sự khác biệt với các tổ chức khác: 5 đặc điểm

Các NN trong ls có sự khác nhau về bản chất, nhưng đều có đặc điểm chung . Những đặc điểm của NN cho phép phân biệt NN với các tổ chức chính trị - XH do giai cấp thống trị tổ chức ra. Các đặc điểm đó là:

_NN là 1 tổ chức quyền lực chính trị công cộng đặc biệt, thiết lập 1 quyền lực công cộng đặc biệt tách ra khỏi XH (ko hòa nhập vào dân cư như XH nguyên thủy) đó là quyền lực NN. Để thực hiện quyền lực này và quản lý XH, NN tạo ra lớp người chuyên làm nhiệm vụ quản lý, họ được tổ chức thành các cơ quan và hình thành nên bộ máy cưỡng chế để duy trì địa vị và bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị, buộc các giai cấp và tầng lớp dân cư trong XH phải phục tùng ý chí giai cấp thống trị.

_NN quản lý dân cư theo lãnh thổ, phân chia lãnh thổ thành các đơn vị hành chính. Việc phân chia này không phụ thuộc huyết thống, chính kiến, nghề nghiệp, giới tính... Đây là điểm khác biệt cơ bản giữa NN với các tổ chức chính trị XH khác. Trong thiết chế chính trị XH thì chỉ NN mới xác lập lãnh thổ của mình và chia lãnh thổ đó thành các bộ phận cấu thành nhỏ hơn: thành phố, tỉnh, huyện, xã...

_Nhà nước có chủ quyền quốc gia thể hiện ở quyền tự quyết của Nhà nước về tất cả các vấn đề của chính sách đối nội và chính sách đối ngoai, không phụ thuộc quyền lực bên ngoài. Trong thiết chế chính trị-xã hội, nhà nước là tổ chức duy nhất có chủ quyền quốc gia. Đây là thuộc tính ko thể tách rời của NN.

_Nhà nước ban hành pháp luật và thực hiện quản lý bắt buộc với mọi công dân. Nhà nước là tổ chức duy nhất có quyền ban hành pháp luật, nhà nước và pháp luật là hai hiện tượng gắn bó hữu cơ với nhau không thể tách rời. Nhà nước có bộ máy cưỡng chế để đảm bảo cho pháp luật được thực hiện và thực hiện sự quản lý bắt buộc với mọi thành viên trong xã hội.

_Nhà nước quy định các loại thuế và thực hiện thu thuế dưới hình thức bắt buộc. Việc thu thuế nhằm tạo ra nguồn tài chính đảm bảo bộ máy nhà nước hoạt động, đáp ứng nhu cầu xã hội, đảm bảo việc thực hiện vai trò xã hội của nhà nước.

C©u 2

: T¹

i sao nhµ n­íc võa cã tÝnh giai cÊp võa cã tÝnh x· héi? Nªu nh÷ng biÓu hiÖn vÒ tÝnh giai cÊp vµ tÝnh x· héi cña nhµ n­íc?

Tr¶ lêi:

Bëi v×:

-Nhµ n­íc cña giai cÊp nµo th× sÏ t×m ®ñ mäi c¸ch ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi vµ duy tr× sù thèng trÞ cña giai c©p ®ã. Trong x· héi bãc lét (phong kiÕn, chiÕm h÷u n« lÖ, t­ b¶n) ®Òu cã b¶n chÊt chung lµ thùc hiÖn nÒn chuyªn chÝnh cña GCBL trªn c¶ 3 mÆt: kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi.

ThÓ hiÖn ë: b¶o vÖ, cñng cè lîi Ých cña GCTT b»ng HiÕn ph¸p-Ph¸p luËt.

Nhµ n­íc tån t¹i víi 2 t­ c¸ch: *duy tr× sù thèng trÞ cña GC nµy víi GC kh¸c.

*tæ chøc quyÒn lùc : b¶o vÖ ph¸p luËt, ®¶m b¶o quyÒn vña c«ng d©n.

-Nhµ n­íc cßn mang tÝnh x· héi v× víi t­ c¸ch lµ bé m¸y cÇm quyÒn Nhµ n­íc ph¶I thõa nhËn vµ b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c giai cÊp kh¸c, b¶o vÖ lîi Ých cña toµn x· héi.

ThÓ hiÖn ë: giair quyÕt c«ng viÖc mang tÝnh x· héi, phôc vô lîi Ých chung cho x· héi nh­ x©y dùng c«ng tr×nh phóc lîi, x©y dùng tr­êng häc, bÖnh viÖn, ®­êng x¸,

…

C©u 3

: Chøc n¨ng cña nhµ n­íc V

iÖt Nam?

Mè

i quan hÖ gi÷a c¸c chøc n¨ng ®ã? LÊy vÝ dô ®Ó chØ râ?

Tr¶ lêi:

*Chøc n¨ng cña Nhµ n­íc ViÖt Nam :

1.C¸c chøc n¨ng ®èi néi :

+B¶o vÖ chÕ ®é XHCN, b¶o vÖ an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi.

+Thùc hiÖn vµ ph¸t huy quyÒn tù do, d©n chñ cña nh©n d©n, x©y dùng nÒn d©n chñ XHCN.

+Tæ chøc vµ qu¶n lý kinh tÕ.

+Tæ chøc vµ qu¶n lý v¨n ho¸-gi¸o dôc-c«ng nghÖ-khoa häc.

+X©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi.

+B¶o vÖ trËt tù ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa, t¨ng c­êng ph¸p chÕ XHCN.

2.C¸c chøc n¨ng ®èi ngo¹i:

+B¶o vÖ Tæ quèc XHCN, b¶o ®¶m kh¶ n¨ng quèc phßng, ®¸nh th¾ng mäi cuéc chiÕn tranh x©m l­îc.

+Cñng cè vµ t¨ng c­êng tÝnh h÷u nghÞ, hîp t¸c truyÒn th«ng víi c¸c n­íc XHCN, c¸c n­íc l¸ng giÒng, hîp t¸c, më

réng quan hÖ hîp t¸c, h÷u nghÞ víi c¸c n­íc.

+ñng hé phong trµo gi¶I phãng d©n téc, c¸ch m¹ng, tiÕn bé trªn ThÕ giíi, chèng chñ nghÜa ®Õ quèc, chèng chiÕn tranh.

*Mèi quan hÖ

: 2 chøc n¨ng nµy cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau, nÕu thùc hiÖn tèt chøc n¨ng ®èi néi -> sÏ thuËn tiÖn cho ®èi ngo¹i vµ ng­îc l¹i, thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña ®èi ngo¹i sÏ ¶nh h­ëng tèt hoÆc c¶n trë ®Õn ®èi néi.

*VÝ dô

: §Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng ®èi néi: b¶o vÖ trËt tù an ninh quèc gia th× Nhµ n­íc ph¶I phèi hîp víi c¸c quèc gia kh¸c trong ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m quèc tÕ.

C©u 4

: T¹

i sao ph¸p luËt võa cã tÝnh giai cÊp võa cã tÝnh x· héi? Nªu biÓu hiÖn cña nh÷ng thuéc tÝnh ®ã?

Tr¶ lêi:

-Ph¸p luËt cã tÝnh giai cÊp :

+Mang tÝnh giai cÊp v× nã thÓ hiÖn ý chÝ cña GCTT.

+BiÓu hiÖn : *PL ®Þnh h­íng c¸c quan hÖ x· héi ph¸t triÓn theo môc tiªu, trËt tù phï hîp víi ý chÝ cña GCTT.

*B¶o vÖ quyÒn lîi, ®Þa vÞ cña GCTT.

-PL cã tÝnh x· héi :

+ThÓ hiÖn ý chÝ vµ b¶o vÖ lîi Ých cña sè ®«ng (GCBT) trong x· héi.

+PL ghi nhËn nh÷ng xö sù hîp lý kh¸ch quan nghÜa lµ c¸ch xö sù cua sè ®«ng chÊp nhËn, phï hîp víi lîi Ých cña

sè ®«ng trong x· héi ->cñng cè thªm ®Þa vÞ cña GCTT.

+BiÓu hiÖn : *C¸ch xö sù cña sè ®«ng ®­îc nhµ n­íc thÓ chÕ ho¸ thµnh nh÷ng quy ph¹m PL mang c¸c gi¸ trÞ : nh©n ®¹o, c«ng lý, c«ng b»ng, gi¸ trÞ t­ t­ëng : ph¶n ¸nh ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi,

…

C©u 5

: So s¸nh ph¸p luËt ví

i ®¹o døc vµ nªu mèi quan hÖ gi÷a chóng?

Tr¶ lêi:

+G

ièng nhau :

-§Òu lµ nh÷ng quy t¾c hµnh vi, øng xö do con ng­êi nghÜ ra.

-§Òu mong muèn cuéc sèng cã nÒ nÕp, quan hÖ x· héi tèt ®Ñp h¬n.

-§Òu mang tÝnh khu«n mÉu.

+Kh¸c nhau :

Ph¸p luËt

§¹o ®øc

Mang tÝnh b¾t buéc, c­ìng chÕ mäi chñ thÓ thÓ ph¶i tu©n thñ.

Mang tÝnh kh«ng b¾t buéc vµ ®­îc con ng­êi tù gi¸c thùc hiÖn trong ®êi sèng nhê lßng tin cña con ng­êi.

Kh«ng tu©n thñ hay nghiªm chØnh chÊp hµnh sÏ bÞ xö lý b»ng c¸c biÖn ph¸p c­ìng chÕ nhµ n­íc.

Kh«ng thùc hiÖn th× sÏ bÞ mäi ng­êi phª ph¸n, ghÐt bá, xa l¸nh.

Do nhµ n­íc ban hµnh, ®­îc nhµ n­íc b¶o vÖ vµ ®­îc nhµ n­íc ®¶m b¶o thùc hiÖn.

§­îc h×nh thµnh trong x· héi trªn c¬ së quan niÖm vÒ ®¹o ®øc, kh«ng do nhµ n­íc quy ®Þnh mµ ®­îc nhµ n­íc khuyÕn khÝch thùc hiÖn.

§­îc biÓu thÞ trªn giÊy, d­íi h×nh thøc v¨n b¶n ph¸p luËt, vµ ®­îc quy ®Þnh cô thÓ, râ rµng

§­îc thÕ hÖ tr­íc truyÒn l¹i cho thÕ hÖ sau b»ng h×nh thøc truyÒn miÖng.

B¾t nguån tõ mèi quan hÖ víi nhµ n­íc, mang ý chÝ cña giai cÊp thèng trÞ.

+Mèi quan hÖ : §¹o ®øc lµ 1 trong nh÷ng c¬ së, nÒn t¶ng cña ph¸p luËt, cã thÓ nãi ®a phÇn c¸c kh¸i niÖm cña ®¹o ®øc, ®Òu ®­îc cËp nhËt, kh¸i qu¸t thµnh c¸c ®iÒu luËt trong c¸c bé luËt. Ph¸p luËt chän läc nh÷ng quy t¾c xö sù chung nhÊt (®¸p øng nhu cÇu sè ®«ng) ®Ó thÓ hiÖn thµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt.

C©u 6

: Ph©n tÝch nguån gèc, b¶n chÊt, chøc n¨ng cña nhµ n­íc?

Trả lời:

+

nguồn gốc của nhà nước

:

- theo quan điểm học thuyết phi Mác

Theo quan điểm thần học: thượng đế là người sáng tạo ra nhà nước quyền lực của nhà nước là vĩnh cửu và bất biến.

Thuyết gia trưởng: Nhà nước là kết quả

của sự phát triển của gia đình, quyền lực của nhà nước như quyền gia trưởng của gia đình.

Thế kỷ 16 – 17 nhà nước ra đời là kết quả của một khế ước được ký kết giữa các con người sống trong trạng thía tự do chưa biết nhà nước.

Thuyết bạo lực: Nhà nước ra đời là kết quả của việc bạo lực này với thị tộc khác

Thuyết tâm lý: họ dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy tâm để giải thích của sự ra đời nhà nước

Họ giải thích không đúng về sự ra đời của nhà nước.

- Theo học thuyết Mác –Lênin

Nguồn gốc ra đời của nhà nước

Nhà nước ra đời khi có sự phân hóa và đấu tranh giai cấp

Quyền lực của nhà nước không phải là vĩnh cửu

Nhà nước tồn tại và tiêu vong khi những điều kiện khách quan cho sự phát triển của nó không còn nữa.

Thị tộc->bào tộc -> bộ lạc

Lần 1: ngành chăn nuôi tách ra khỏi ngành trồng trọt thành một ngành kinh tế độc lập.

Lần 2: cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ngành chăn nuôi và trồng trọt thủ công nghiệp cũng ra đời và phát triển dẫn đến lần phân công lao động thứ 2 là thủ công nghiệp tách ra khỏi nông nghiệp.

Lần 3: sự ra đời của sản xuất hàng hóa làm cho thương nghiệp phát triển đã dẫn đến sự phân công lao động xã hội lần thứ 3 đây là lần phân công lao động giữ vai trò quan trọng và có ý nghĩa quyết định dẫn đến sự tan dã của chế động cộng sản nguyên thủy.

+

bản chất của nhà nước:

Bản chất của nhà nước: Nhà nước là sản phẩm của giai cấp xã hội

Quyền lực về kinh tế: có vai trò rất quan trọng nó cho phép người nắm giữ kinh tế thuộc mình phải chịu sự chi phối của họ về mọi mặt

Quyền lực về chính trị:là bạo lực của các tổ chức này đối với giai cấp khác.

Quyền lực về tư tưởng: giai cấp thống trị trong xã hội đã lấy tư tưởng của mình thành hệ tư tưởng trong xã hội

Bản chất của xã hội:

Nhà nước còn bảo vệ lợi ích của người dân trong xã hội

Nhà nước là một tổ chức duy nhất có quyền lực chính trị một bộ máy chuyên làm cưỡng chế và chức năng quản lý đặc biệt để duy trì trật tự xã hội

Thực hiện nhiệm vụ bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị trong xã hội.

+

Chức năng của nhà nước

:

Là các phương diện và những mặt hoạt động của nhà nước để thực hiện những nhiệm vụ của nhà nước.

- chức năng đối nội: là những mặt hoạt động chủ yếu của nhà nước diễn ra ở trong nước

- chức năng đối ngoại: là những mặt hoạt động chủ yếu thể hiện với các nhà nước và dân tộc khác

Hai chức năng của nhà nước là đối nội và đối ngoại có quan hệ mật thiết với nhau. Việc xác định từ tình hình thực hiện các chức nẳng đối ngoại phải xuất phát từ tình hình thực hiện các chức năng đối nội và phải phục vụ cho việc thực hiện các chức năng đối nội. đồng thời việc thực hiện các chức năng đối nội lại có tác dụng trở lại với việc thực hiện các chức năng đối ngoại. So với các chức năng đối ngoại thì các chức năng đối nội giữ vai trò quyết định. Bởi vì việc thực hiện các chức năng đối nội là việc giải quyết mối quan hệ bên trong. Thực hiện các chức năng đối ngoại là việc giải quyết mối quan hệ bên ngoài. Giải quyết mối quan hệ bên trong bao giờ cũng giữ vai trò quan trọng quyết định đối với việc giải quyết các mối quan hệ bên ngoài.

C©u 7

: Ph©n tÝch nguån gèc, b¶n chÊt, va

i trß cña ph¸p luËt?

Trả lời

+

Nguồn gốc của pháp luật:

Trong xã hội cộng sản nguyên thủy không có pháp luật nhưng lại tồn tại những quy tắc ứng xử sự chung thống nhất. đó là những tập quán và các tín điều tôn giáo.

Trong điều kiện lịch sử mới cuộc đấu tranh giai cấp không thể điều hòa được thì cần thiết phải có một loại phạm mới để thiết lập cho xã hội một trật tự, một loại phạm thể hiện cho ý chí của giai cấp thống trị đó là quy phạm pháp luật: tập quán pháp, tiền lệ pháp văn bản quy phạm pháp luật

Như vậy, pháp luật ra đời cùng với nhà nước, pháp luật là công cụ sắc bén để thực hiện quyền lực nhà nước, duy trì địa vị và bảo vệ lợi ích cho giai cấp thống trị. Nhà nước ban hành ra pháp luật và đảm bảo cho pháp luật được thực hiện. Cả 2 đều là sản phẩm của cuộc đấu tranh giai cấp.

+

bản chất của Pháp luật:

-

pháp luật mang tính giai cấp

-

pháp luật mang tính xã hội

-

pháp luật mang tính dân tộc: nó được xây dựng trên nền tảng dân tộc, nó phản ánh được phong tục tập quán, đặc điểm lịch sử, điều kiện địa lý và trình độ văn minh, văn hóa của dân tộc

-

pháp luật mang tính mở: sẵn sang tiếp thu những thành tựu của nền văn mình, văn hóa,pháp luật, pháp lý của nhân loại để làm giàu cho mình

+

Vai trò của pháp luật

:

-

pháp luật là cơ sở để thiết lập củng cố và tăng quyền lực nhà nước

-

pháp luật là phương tiện để nhà nước quản lý kinh tế, quản lý xã hội

-

pháp luật góp phần tạo dựng những quan hệ mới

C©u 8

: Quy ph¹m ph¸p luËt lµ g×? Ph©n tÝch cÊu tróc cña quy ph¹m ph¸p luËt (lÊy vÝ dô m

inh ho¹)?

Tr¶ lêi:

+

Quy phạm pháp luật

: là quy tắc chung do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận và đảm bảo thực hiện, thể hiện ý chí và lợi ích của nhân dân lao động, nhằm điều chỉnh quan hệ xã hội.

Quy phạm pháp luật xã hội là một quy phạm pháp luật

Quy phạm pháp luật luôn gắn liền với nhà nước.

Quy phạm pháp luật được áp dụng nhiều lần trong cuộc sống có tính chất bắt buộc.

+

Cấu trúc của quy phạm pháp luật

:

- Bộ phận giả định: đây là bộ phận của quy phạm quy định địa điểm thời gian chủ thể, các hoàn cảnh, tình huống có thể xảy ra trong thực tế mà nếu tồn tại chúng thì phải hành động theo quy tắc mà quy phạm đặt ra. Các loại giả định đơn giản hoặc phức tạp giả định xác định và giả định xác định tương đối, giả định trừu tượng…sở dĩ có nhiều loại giả định như vậy vì đời sống thực tế rất phong phú và phức tạp. Nhưng để đảm bảo tính xác định chặt chẽ của pháp luật thì giả định dù phù hợp loại nào thì cũng phải có tính xác định tới mức có thể được phù hợp với tính chất của loại giả định đó.

VD: “Người nào thấy người khác trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng , tuy có điều kiện mà không cứu giúp, dẫn đến hậu quả người đó chết ” ( Điều 102 – Bộ luật hình sự năm 1999) là bộ phận giả thiết của quy phạm

- Quy định: là bộ phận trung tâm của quy phạm pháp luật, vì chính đây là quy tắc xử sự thể hiện ý chí nhà nước mà mọi người phải thi hành khi xuất hiện những điều kiện mà phần giả định đặt ra.

Với ví dụ trên thì bộ phận quy định “ tuy có điều kiện mà không cứu giúp” có hàm ý là phải cứu người bị nạn.

Có nhiều các phân loại phần quy định, mỗi các phân loại cần dựa vào một tiêu chuẩn nhất định.

Phụ thuộc vào vai trò của chúng trong điều chỉnh các quan hệ xã hội chúng ta có quy định điều chỉnh bảo vệ quy định định nghĩa, phụ thuộc vào mức độ xác định của quy tắc hanh vi ta có quy định xác định quy định tùy nghi, tùy thuộc vào tính phức tạp của nó mà người ta quy định đơn giản và phức tạp. phụ thuộc vào phương thức thể hiện nội dung ra có hai hệ thống phân loại, .. Vì phần quy định là bộ

phận trung tâm của quy phạm pháp luật nên cách phân loại này có thể áp dụng để phân loại quy

phạm pháp luật nói chung.

- Chế tài: Chế tài là bộ phận của quy phạm pháp luật chỉ ra những biện pháp tác động mà nhà nước sẽ áp dụng đối với chủ thể không thực hiện hoặc thực hiện không đúng mệnh lệnh của nhà nước đã nêu trong phần quy định của quy phạm pháp luật;

Có nhiều loại chế tài: Tùy theo mức độ xác định ta có chế tài xác định chế tài xác định tương đối, chế tài lựa chọn, theo tính chất các biện pháp được áp dụng, ta cso thể có chế tài hình phạt, chế tài khôi phục pháp luật hoặc chế tài đơn giản, chế tài phức tạp.

Ví dụ trên bộ phận này: “bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm”

C©u 9

: V¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt lµ g×? Tr×nh bµy hÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy pham ph¸p luËt ë n­íc ta h

iÖn nay?

Trả lời:

+ Văn bản quy phạm pháp luật:

-Là một loại văn bản pháp luật. Văn bản pháp luật được hiểu là một loại văn bản pháp luật. Văn bản pháp luật được hiểu là quyết định do cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền ban hành được thể hiện dưới hình thức văn bản nhằm thay đổi cơ chế điều chỉnh pháp luật và có hiệu lực bắt buộc.

-Văn bản quy phạm pháp luật là một hình thức thể hiện của các quyết định pháp luật do cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền ban hành theo trình tự và với tên gọi nhất định trực tiếp làm thay đổi hệ thống quy phạm pháp luật nhằm điều chỉnh một loại quan hệ xã hội nhất định.

+ Hệ thống các quy phạm pháp luật ở nước ta hiện nay:

a)

Văn bản luật: là văn bản quay phạm pháp luật do QH cơ quan cao nhất của quyền lực nhà nước ban hành theo trình tự thủ tục và hình thức đươc quy định trong hiến pháp: Hiến pháp, bộ luật, Nghị quyết

Các văn bản dưới luật:

Văn bản dưới luật là những văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan nhà nước ban hành theo trình tự thủ tục và hình thức được pháp luật quy đinh.

-

pháp lệnh và nghị quyết của

Ủ

y ban thường vụ quốc hội.

-

lệnh và quyết định của Chủ tịch nước.

-

Nghị định của Chính phủ.

-

Quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ

-

Quyết định, chỉ thị, thông tư của Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ

-

Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao; quyết định, chỉ thị, thông tư của Chánh án Toàn án nhân dân tối cao và Viện trưởng viện kiểm sát nhân dân tối cao.

-

Văn bản liên tịch, thông tư, nghị quyết liên tịch

-

Nghị quyết hội đồng nhân dân các cấp

-

Quyết định, chỉ thị của Ủy ban nhân dân các cấp

C©u 10

: V¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt lµ g×? Nªu c¸c ®Æc ®

iÓm (dÊu hiÖu) cña v¨n b¶n QPPL?

Tr¶ lêi:

+ Văn bản quy phạm pháp luật:

Là văn bản do cơ quan nhà nước ban hành hoặc phối hợp ban hành theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục được quy định trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2008 hoặc trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND trong đó có quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được Nhà nước bảo đảm thực hiện nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội (Điều 1)

Văn bản quy phạm pháp luật là một hình thức thể hiện của các quyết định pháp luật do cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền ban hành theo trình tự và với tên gọi nhất định trực tiếp làm thay đổi hệ thống quy phạm pháp luật nhằm điều chỉnh một loại quan hệ xã hội nhất định.

+ §Æc ®iÓm cña VBQPPL:

-Do C¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ban hµnh vµ ®­îc chØ râ trong chÝnh v¨n b¶n.

-Cã tªn gäi râ rµng, cô thÓ: HiÕn ph¸p, LuËt, NghÞ quyÕt, LÖnh, NghÞ ®Þnh, QuyÕt ®Þnh, Th«ng t­,

…

®­îc ph¸p luËt quy ®Þnh.

-Cã hiÖu lùc vÒ kh«ng gian, thêi gian vµ ph¹m vi ®èi t­îng thi hµnh cô thÓ.

C©u 11

: V¨n b¶n QPPL lµ g×? Nªu c¸c ®Æc ®

iÓm cña VBQPPL ®Ó thÊy râ sù kh¸c biÖt víi VB ¸p dông Ph¸p luËt?

Tr¶ lêi:

+ Văn bản quy phạm pháp luật:

-Là một loại văn bản pháp luật. Văn bản pháp luật được hiểu là một loại văn bản pháp luật. Văn bản pháp luật được hiểu là quyết định do cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền ban hành được thể hiện dưới hình thức văn bản nhằm thay đổi cơ chế điều chỉnh pháp luật và có hiệu lực bắt buộc.

-Văn bản quy phạm pháp luật là một hình thức thể hiện của các quyết định pháp luật do cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền ban hành theo trình tự và với tên gọi nhất định trực tiếp làm thay đổi hệ thống quy phạm pháp luật nhằm điều chỉnh một loại quan hệ xã hội nhất định.

+ Ph©n biÖt v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt víi c¸c v¨n b¶n kh¸c:

V¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt

V¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt

Là văn bản do cơ quan nhà nước ban hành hoặc phối hợp ban hành theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục được quy định trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2008 hoặc trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND trong đó có quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được Nhà nước bảo đảm thực hiện nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội

V¨n b¶n cã tÝnh chÊt chñ ®¹o lµ v¨n b¶n do c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ban hµnh nh»m thùc hiÖn c¸c chñ tr­¬ng lín, c¸c ®­êng lèi, nhiÖm vô lín, ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt chÝnh trÞ, ph¸p lý cña quèc gia

, ®Þa ph­¬ng, ®éng viªn nh©n d©n thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®ã, tuy mang tÝnh ph¸p lý song kh«ng ph¶I lµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt.

Lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh s¸ng t¹o ph¸p luËt.

Lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p luËt.

Cã hiÖu l­c ¸p dông l©u dµi ®èi víi mäi c¸ nh©n, tæ chøc trong x· héi.

Cã hiÖu lùc 1 lÇn vµ chØ cã quan hÖ víi nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc chØ ra trong chÝnh v¨n b¶n.

Mang tÝnh b¾t buéc, c­ìng chÕ b»ng c¸c biÖn ph¸p m¹nh cña nhµ n­íc.

Mang tÝnh h­íng dÉn thùc hiÖn

Do C¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ban hµnh theo 1 tr×nh tù, h×nh thøc nhÊt ®Þnh vµ thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh, tån t¹i trong 1 thÓ thèng nhÊt.

Do C¬ quan nhµ n­íc ban hµnh hoÆc phèi hîp ban hµnh kh«ng ®óng thÈm quyÒn, h×nh thøc, tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh

Cã hÖ thèng t­¬ng ®èi chÆt chÏ, cã gi¸ trÞ cao thÊp kh¸c nhau.

Kh«ng nh­ vËy.

VBQPPL cã tÝnh quy ph¹m phæ biÕn h¬n

C©u 12

: Quan hÖ ph¸p luËt lµ g×? Ph©n tÝch thµnh phÇn cña quan hÖ ph¸p luËt (LÊy VD m

inh ho¹)?

Trả lời

+

Quan hệ pháp luật

:

Là hình thức pháp lý của các quan hệ xã hội. Hình thức pháp lý này xuất hiện trên cơ sở điều chỉnh của quy phạm pháp luật đối với quan hệ xã hội tương ứng và các bên tham gia quan hệ pháp luật đó đều mang những quyền và nghĩa vụ pháp lý được quy phạm pháp luật nói trên quy định.

+

Thành phần của quan hệ pháp luật

:

Là:

Chủ thể của quan hệ pháp luật

Nội dung của quan hệ pháp luật

Khách thể của quan hệ pháp luật

Người là cá nhân có thể là công dân nước ta hoặc cũng có thể là người nước ngoài đang cư trú ở nước ta muốn trở thành chủ thể của quan hệ pháp luật. Trong một số quan hệ pháp luật, còn đòi hỏi một người trở thành chủ thể phải là người có trình độ văn hóa, chuyên môn nhất định,…

VD: Muốn trở thành chủ thể của quan hệ lao động trong việc sản xuất, dịch vụ về thực phẩm đòi hỏi người đó không mắc bệnh truyền nhiễm.

Đối với tổ chức, muốn trở thành chủ thể của quan hệ pháp luật về kinh tế đòi hỏi tổ chức đó phải được thành lập một cách hợp pháp và có tài sản riêng để hưởng quyền và làm nghĩa vụ về tài sản trong quan hệ pháp luật về kinh tế.

- Bao gồm quyền và nghĩa vụ của chủ thể:

Quyền của chủ thể là khả năng được hành động trong khuôn khổ do quy phạm pháp luật xác định trước.

Quyền của chủ thể là khả năng yêu cầu bên kia thực hiện nghĩa vụ của họ

VD: quyền của chủ thể bên kia trả tiền đúng ngày giờ theo quy định của hợp đồng cho vay.

Quyền của chủ thể là khả năng yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp cưỡng chế đối với bên kia để họ thực hiện nghĩa vụ trong trường hợp quyền của mình bị chủ thể bên kia vi phạm. VD: như ví dụ trên, nếu bên vay không trả tiền đúng hạn, người cho vay có thể yêu cầu tòa án giải quyết.

Nghĩa vụ pháp lý là sự bắt buộc phải có những xử sự nhất định do quy phạm pháp luật quy định.

Sự bắt buộc phải có xử sự bắt buộc nhằm thục hiện quyền cua chủ thể bên kia

Trong trường hợp này chủ thể không thực hiện nghĩa vụ pháp lý,nhà nước đảm bảo bằng sự cưỡng chế. VD: một công dân nào đó đến ngã tư gặp đèn đỏ mà vẫn qua đường thì bị công an phạt – nghĩa vụ pháp lý trong trường hợp này là phải dừng lại không sang ngang nếu vẫn sang

ngang thì sẽ bị xử lý hành chính.

- Khách thể của quan hệ pháp luật là cái mà các chủ thể của quan hệ đó hướng tới để tác động.

Các chủ thể trong quan hệ pháp luật thông qua hành vi của mình hướng tới các đối tượng vật chất, tinh thần, hoặc thục hiện các chính trị như ứng cử bầu cử,…

Đối tượng mà hình vi các chủ thể trong quan hệ pháp luật thường hướng tới để tác động có thé là lợi ích vật chất, giá trị tinh thần hoặc lợi ích chính trị.

C©u 13

: V

i ph¹m ph¸p luËt lµ g×? Ph©n tÝch cÊu thµnh cña vi ph¹m ph¸p luËt (LÊy VD minh ho¹)?

Trả lời:

+

Vi phạm pháp luật

: là hình vi trái pháp luật xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ dó các chủ thể có năng lực hành vi thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý gây hậu quả thiệt hại cho xã hội.

VD: một em bé 6 tuổi hoặc một người điên đốt cháy nhà người khác thì đó là hành vi trái pháp luật, nhưng không phải là vi phạm pháp luật vì thiếu yếu tố năng lực trách nhiệm pháp lý.

+

cấu thành của vi phạm pháp luật

:

- Yếu tố thứ nhất: là mặt khách quan của vi phạm pháp luật. Yếu tố này bao gồm các dấu hiệu: hành vi trái pháp luật hậu quả, quan hệ nhân quả, thời gian, địa điểm, phương tiện vi phạm.

- Yếu tố thứ 2: là khách thể của vi phạm pháp luật. Khách thể của vi phạm là quan hệ xã hội bị xâm hại, tính chất của khách thể là một tiêu chí quan trọng đẻ xác định mức độ nguy hiểm của hành vi. VD hành vi xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tính mạng con người nguy hiểm nhiều hơn hành vi gây rối trật tự công cộng.

- Yếu tố thứ 3 là mặt chủ quan của vi phạm pháp luật. Mặt chủ quan gồm các dấu hiệu thể hiện trạng thái tâm lý của chủ thể, khía cạnh bên trong của vi phạm đó là các dấu hiệu lỗi của vi phạm thể hiện dưới hình thức cố ý hoặc vô ý, động cơ, mục đích vi phạm có ý nghĩa vô cùng quan trọng để định tội danh trong luật hình sự nhưng đối với nhiều loại hành vi hành chính thì nó không quan trọng lắm.

- Yếu tố thứ 4 là chủ thể của vi phạm pháp luật. Chủ thể của vi phạm pháp luật phải có năng lực hành vi. Đó có thể là cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân. Đã là cơ quan tổ chức thì luôn có năng lực hành vi nhưng chủ thể cá nhân thì điều quan trọng là phải xác định họ có năng lực hành vi hay không. Nếu là trẻ em dưới 14 tuổi thì không được coi là chủ thể vi phạm hành chính và tội phạm. Dưới 16 tuổi nói chúng không được coi là chủ thể vi phạm kỷ luật lao động bởi vì họ được pháp luật coi là chưa có năng lực hành vi trong lĩnh vực pháp luật tương ứng… người điên , tâm thần,… Cũng được coi là không có năng lực hành vi.

C©u 14

: Kh¸

i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ nh÷ng dÊu hiÖu c¬ b¶n cña VPPL?

Trả lời:

*Định nghĩa vi phạm pháp luật:

Vi phạm pháp luật là hành vi trái luật và có lỗi do chủ thể có năng lực hành vi thực hiện làm xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.

*Các dấu hiệu nhận biết:

+ Vi phạm pháp luật là hành vi của cá nhân hoặc tổ chức cụ thể (biểu hiện ra bên ngoài, ra thế giới khách quan), nó có thể tồn tại dưới dạng hành động, không hành động. Mọi suy nghĩ của con người không bao giờ được coi là vi phạm pháp luật.

+ Vi phạm pháp luật là hành vi phải trái với yêu cầu cụ thể của pháp luật.

Biểu hiện:

-Làm những gì pháp luật cấm

-Không làm những gì mà pháp luật yêu cầu.

-Sử dụng quyền mà pháp luật trao nhưng vượt quá giới hạn.

Đây là hành vi mà chủ thể không xử sự hoặc xử sự không đúng với yêu cầu của pháp luật.

+ Có lỗi của người vi phạm. (Lỗi là khả năng nhận thức và là trạng thái tâm lý của chủ thể về hành vi và hậu quả của hành vi trái pháp luật). 1 hành vi trái luật chỉ được coi là vi phạm pháp luật khi có lỗi của chủ thể thực hiện hành vi đó.

+Hành vi gây thiệt hại cho xã hội.

+ Hành vi đó phải được thực hiện bởi chủ thể có năng lực hành vi.

+VPPL là hành vi theo quy định của pháp luật phải bị trừng phạt.

-->Tóm lại, một hành vi bị coi là vi phạm pháp luật khi hành vi đó phải đáp ứng được đầy đủ các dấu hiệu trên.

C©u 15

: Ph©n b

iÖt c¸c lo¹i VPPL?

Tr¶ lêi:

1.Vi ph¹m h×nh sù (téi ph¹m):

Lµ hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®­îc quy ®Þnh trong Bé luËt H×nh sù, do ng­êi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù thùc hiÖn 1 c¸ch cè ý hoÆc v« ý x©m ph¹m ®éc lËp , chñ quyÒn, thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ cña tæ quèc, x©m ph¹m chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ, x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, tù do tµi s¶n, c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, x©m ph¹m nh÷ng lÜnh vùc kh¸c c¶u trËt tù ph¸p luËt XHCN (§iÒu 8 – Bé luËt H×nh sù). Chñ thÓ cña VPHS lu«n lµ c¸c c¸ nh©n cô thÓ. Chñ thÓ téi ph¹m kh«ng thÓ lµ ph¸p nh©n.

2.Vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c:

+Vi ph¹m hµnh chÝnh: Hµnh vi g©y nguy hiÓm cho x· héi, nh­ng kh¸c víi téi ph¹m ë møc ®é nguy hiÓm cho x· héi vµ thiÖt h¹i cho x· héi do nã g©y nªn. VPHC lµ hµnh vi do c¸c nh©n, tæ chøc thùc hiÖn 1 c¸ch cè ý hoÆc v« ý, x©m ph¹m c¸c quy t¾c qu¶n lý nhµ n­íc mµ kh«ng ph¶I lµ téi ph¹m h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ph¶I bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh.

+Vi ph¹m d©n sù : Hµnh vi nguy h¹i cho x· héi x©m ph¹m tíi nh÷ng quan hÖ tµi s¶n vµ nh÷ng quan hÖ nh©n th©n phi tµi s¶n cã liªn quan víi chóng trong lÜnh vùc hîp ®ång hoÆc ngoµi hîp ®ång. VPDS thÓ hiÖn ë viÖc kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô trong hîp ®ång vµ c¸c nghÜa vô ngoµi hîp ®ång, g©y thiÖt h¹i tµi s¶n cho nhµ n­íc, c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc x· héi hoÆc c«ng d©n, hoÆc kÝ kÕt c¸c c¸c giao kÌo cã môc ®Ých tr¸I ph¸p luËt.

+Vi ph¹m kû luËt: Hµnh vi x©m h¹i tíi chÕ ®é kû luËt lao ®éng, kû luËt c«ng vô, kû luËt häc tËp, kû luËt qu©n sù,

…

, g©y thiÖt h¹i cho ho¹t ®éng b×nh th­êng cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc kinh tÕ, ®¬n vÞ sù nghiÖp, tr­êng häc vµ nh÷ng tæ chøc c«ng kh¸c. Vi ph¹m kû luËt thÓ hiÖn ë chç ng­êi vi ph¹m kh«ng t«n träng kû luËt nhµ n­íc, quy chÕ néi bé c¬ quan, tæ chøc.

+Vi ph¹m c«ng vô: Hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt trong ho¹t ®éng c«ng vô, g©y thiÖt h¹i quyÒn, tù do, lîi Ých hîp hîp ph¸p cña c«ng d©n, tæ chøc, chª ®é tr¸ch nhiÖm c«ng vô ®­îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt hµnh chÝnh.

C©u 16

: Ph©n tÝch c¸c yÕu tè cÊu thµnh v

i ph¹m ph¸p luËt?

Tr¶ lêi:

- Yếu tố thứ nhất: là mặt khách quan của vi phạm pháp luật. Yếu tố này bao gồm các dấu hiệu: hành vi trái pháp luật hậu quả, quan hệ nhân quả, thời gian, địa điểm, phương tiện vi phạm.

- Yếu tố thứ 2: là khách thể của vi phạm pháp luật. Khách thể của vi phạm là quan hệ xã hội bị xâm hại, tính chất của khách thể là một tiêu chí quan trọng đẻ xác định mức độ nguy hiểm của hành vi. VD hành vi xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tính mạng con người nguy hiểm nhiều hơn hành vi gây rối trật tự công cộng.

- Yếu tố thứ 3 là mặt chủ quan của vi phạm pháp luật. Mặt chủ quan gồm các dấu hiệu thể hiện trạng thái tâm lý của chủ thể, khía cạnh bên trong của vi phạm đó là các dấu hiệu lỗi của vi phạm thể hiện dưới hình thức cố ý hoặc vô ý, động cơ, mục đích vi phạm có ý nghĩa vô cùng quan trọng để định tội danh trong luật hình sự nhưng đối với nhiều loại hành vi hành chính thì nó không quan trọng lắm.

+Lỗi cố ý trực tiếp: (LT):chủ thể vi phạm nhận thấy trước hậu quả thiệt hại cho xã hội do hành vi của mình gây ra, nhưng (YC):mong muốn điều đó xảy ra.

+Lỗi cố ý gián tiếp: (LT): chủ thể vi phạm nhận thấy trước hậu quả thiệt hại cho xã hội và thấy trước hậu quả của hành vi có thể xáy ra, (YC): tuy không mong muốn nhưng mặc cho nó xảy ra.

+Lỗi vô ý do quá tự tin: (LT): chủ thể vi phạm nhận thấy trước hậu quả thiệt hại cho xã hội do hành vi mình gây ra, nhưng (YC): tin tưởng điều đó không xảy ra hoặc nếu có thì sẽ khắc phục được.

+Lỗi vô ý do cẩu thả: (LT): chủ thể vi phạm do khinh suất, cẩu thả mà không nhận thấy trước hậu quả thiệt hại cho xã hội do hành vi mình gây ra, mặc dù có thể nhận thấy và cần phải nhận thấy trước (YC): không xác định

- Yếu tố thứ 4 là chủ thể của vi phạm pháp luật. Chủ thể của vi phạm pháp luật phải có năng lực hành vi. Đó có thể là cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân. Đã là cơ quan tổ chức thì luôn có năng lực hành vi nhưng chủ thể cá nhân thì điều quan trọng là phải xác định họ có năng lực hành vi hay không. Nếu là trẻ em dưới 14 tuổi thì không được coi là chủ thể vi phạm hành chính và tội phạm. Dưới 16 tuổi nói chúng không được coi là chủ thể vi phạm kỷ luật lao động bởi vì họ được pháp luật coi là chưa có năng lực hành vi trong lĩnh vực pháp luật tương ứng… người điên , tâm thần,… Cũng được coi là không có năng lực hành vi.

C©u 17

: Kh¸

i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña tr¸ch nhiÖm ph¸p lý?

Trả lời:

Trách nhiệm pháp lý

là một loại quan hệ pháp luật đặc biệt giữa nhà nước với chủ thể vi phạm pháp luật trong đó bên vi phạm pháp luật phải gánh chịu những hậu quả bất lợi những biện pháp cưỡng chế của nhà nước được quy định ở chế tài các quy phạm pháp luật.

Đặc điểm của pháp lý:

-C¬ së cña TNPL lµ VPPL, nghÜa lµ VPPL diÔn ra tr­íc, lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn hËu qu¶, ph¶I g¸nh chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý sau ®ã.

-Lu«n ®­îc thùc hiÖn trong ph¹m vi QHPL gi÷a 2 bªn víi tÝnh chÊt lµ 2 chñ thÓ cã quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý nhÊt ®Þnh.

-§­îc x¸c ®Þnh b»ng tr×nh tù ®Æc biÖt bëi C¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn mµ tr×nh tù ®ã ph¶I do PL quy ®inh.

-TNPL liªn quan mËt thiÕt víi nh÷ng biÖn ph¸p c­ìng chÕ Nhµ n­íc- cã tÝnh trõng ph¹t: t­íc ®o¹t, lµm thiÖt h¹i ë 1 ph¹m vi nµo ®ã c¸c quyÒn tù do, l¬I Ých hîp ph¸p cña chñ thÓ vi ph¹m PL.

-C¬ së ph¸p lý cña viÖc truy cøu TNPL lµ quyÕt ®Þnh cã hiÖu lùc cña c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn (Toµ ¸n, C¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc,

…

C©u 18

: Tr×nh bµy kh¸

I niÖm, ®Æc ®iÓm vµ c¸c lo¹i tr¸ch nhiÖm ph¸p lý?

Trả lời:

+

Khái niệm

: trách nhiệm pháp lý là một loại quan hệ pháp luật đặc biệt giữa nhà nước (thông qua các cơ quan có thẩm quyền) với chủ thể vi phạm pháp luật, trong đó bên vi phạm pháp luật phải gánh chịu những hậu quả bất lợi, những biện pháp cưỡng chế nhà nước được quy định ở chế tài các quy định pháp luật.

+

Đặc điểm

:

- Cơ sở thực tế của trách nhiệm pháp lý và vi phạm pháp luật. Chỉ khi có vi phạm pháp luật mới áp dụng trách nhiệm pháp lý.

- Cơ sở pháp lý của việc truy cứu trách nhiệm pháp lý là quyết định do cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền ban hành trên cơ sở xem xét, giải quyết vụ việc vi phạm đã có hiệu lực pháp luật.

- Các biện pháp trách nhiệm pháp lý là một loại biện pháp cưỡng chế nhà nước đặc thù: mang tính chất trừng phạt hoặc khôi phục lại những quyền và lợi ích bị xâm hại và đồng thời được áp dụng chỉ trên cơ sở những quyết định của cơ quan hoặc người có thẩm quyền.

+

Phân loại

: có 4 loại trách nhiệm pháp lý:

Trách nhiệm pháp lý hình sự là loại trách nhiệm pháp lý nghiêm khắc nhất do Tòa án nhân danh Nhà nước áp dụng đối với những người có hành vi phạm tội được quy định trong Bộ luật hình sự.

Trách nhiệm pháp lý hành chính là loại trách nhiệm pháp lý do cơ quan quản lý nhà nước áp dụng đối với mọi chủ thể khi họ vi phạm pháp luật hành chính.

Trách nhiệm pháp lý dân sự là loại trách nhiệm pháp lý do Tòa án áp dụng đối với mọi chủ thế khi họ vi phạm pháp luật dân sự.

Trách nhiệm pháp lý kỷ luật là loại trách nhiệm pháp lý do thủ trưởng các cơ quan, xí nghiệp,… áp dụng đối với cán bộ, công nhân viên của cơ quan xí nghiệp mình khi họ vi phạm nội quy, quy chế của nội bộ cơ quan.

Trách nhiệm pháp lý công vụ là loại TNPL do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền áp dụng đối với các chủ thể vi phạm quy định công vụ, quy chế công chức gây thiệt hại cho quyền, tự do, lợi ích hợp pháp của CD gây thiệt hại cho quyền, tự do, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức bởi các quyết định hành chính, bị công dân, tổ chức khiếu nại, khiếu kiện đòi bồi thường.

C©u 19

: Ph¸p chÕ x· hé

i chñ nghÜa lµ g×? Tr×nh bµy nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n vµ vÊn ®Ò t¨ng c­êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa?

Trả lời

+

Pháp chế xã hội chủ nghĩa

:

Pháp chế xã hội chủ nghĩa là một trong những nội dung quan trọng của học thuyết Mác – Lenin và nhà nước và pháp luật. Vì vậy, nghiên cứu các vấn đề về nhà nước và pháp luật xã hội chủ nghĩa không thể tách rời vấn đề pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Pháp chế xã hội chủ nghĩa là nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước xã hội chủ nghĩa

Pháp chế xã hội chủ nghĩa là nguyên tắc hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội và các đoàn thể quần chúng.

Nguyên tắc xử sự của công dân

Pháp chế xã hội chủ nghĩa

có quan hệ mật thiết với chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa

-> pháp chế xã hội chủ nghĩa là một chế độ đặc biệt của cuộc sống chính trị xã hội, tổ chức xã hội, và mọi công dân phải tôn trọng và thực hiện pháp luật một cách nghiêm chỉnh, triệt để và chính xác

+

những yêu cầu cơ bản pháp chế xã hội chủ nghĩa

:

Tôn trọng tối cao của Hiến pháp và luật: đó là yêu cầu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa, tạo điều kiện cho hệ thống phát triển ngày càng hoàn thiện, làm cơ sở để thiết lập trật pháp luật củng cố và tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Bảo đảm tính thống nhất của pháp chế trên quy mô toàn

quốc: thực hiện tốt yêu cầu này là điều kiện quan trọng để thiết lập một trật tự kỷ cương trong đó cơ quan cấp dưới phải phục tùng cơ quan cấp trên.

Các cơ quan xây dựng pháp luật, cơ quan tổ chức thực hiện và bảo vệ pháp luật phải hoạt động một các tích cực, chủ động và có hiệu quả: một trong những yêu cầu của pháp chế xã hội chủ nghĩa là phải có những biện pháp nhanh chóng và hữu hiệu để xử lý nghiêm minh và kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật. nhất là tội phạm.

Không tách rời công tác pháp chế với văn hóa: trình độ văn hóa nói chung và trình độ pháp lý nói riêng của viên chức nhà nước, nhân viên các tổ chức xã hội và công dân có ảnh hưởng rất lớn tới quá trình củng cố pháp chế xã hội chủ nghĩa. Trình độ văn hóa của công chungs càng cao thì pháp chế càng được củng cố vưng mạnh. Vì vậy, phải gắn công tắc pháp chế với việc nâng cao trình độ văn hóa nói chung và văn hóa pháp lý nói riêng của các viên chức nhà nước, nhân viên các tổ chức xã hội và công dân.

+

Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa

:

Để củng cố và tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa phải áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ trong đó các biện pháp cơ bản như tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác pháp chế, đẩy mạnh công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa tăng cường công tác tổ chức thực hiện và áp dụng pháp luật, tăng cường kiểm công tác kiểm tra giám sát, xử lý nghiêm minh những hành vi vi phạm pháp luật.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác pháp chế

Là biện pháp cơ bản bao trùm xuyên suốt trong quá trình củng cố tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, sự lãnh đạo của Đảng thể hiện trước hết ở việc Đảng đề ra chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.

Đẩy mạnh công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa.

Pháp luật xã hội chủ nghĩa là tiền đề của pháp chế xã hội chủ nghĩa. Muốn tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa và quản lý xã hội bằng pháp luật thì phải có một hệ thống kịp thời thể chế hóa các chủ trương, chính sách đường lối của Đảng.

Thường xuyên tiến hành rà soát, hệ thống hóa pháp luật để phát hiện và loại bỏ những quy định pháp luật trùng lặp

Kịp thời thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng thành pháp luật.

Có kế hoạch xây dựng pháp luật phù hợp với mỗi giai đoạn cụ thể…

Tăng cường công tác tổ chức thực hiện pháp luật trong đời sống

Đây là biện pháp gồm nhiều mặt:

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học pháp lý

Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền và giáo dục pháp luật

Chú trọng công tác đào tạo đội ngũ cán bộ pháp lý có đủ trình độ phẩm chất chính trị và khả năng công tác để sắp xếp vào các cơ quan làm công tác pháp luật.

Tăng cường kiểm tra, giám sát xử lý nghiêm minh những hành vi vi phạm pháp luật là biện pháp nhằm đảm bảo cho

pháp luật được thực hiện nghiêm chỉnh, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.

C©u 20

: Kh¸

I niÖm, ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña LuËt HiÕn ph¸p?

Tr¶ lêi:

+ LuËt Nhµ n­íc (LuËt HiÕn ph¸p) lµ 1 ngµnh luËt ®éc lËp trong hÖ thèng ph¸p luËt bao gåm tæng thÓ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®­îc nhµ n­íc ban hµnh trong c¸c v¨n b¶n luËt nh­: HiÕn ph¸p, c¸c luËt vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc, cïng ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ x· héi cã liªn quan ®Õn tæ chøc quyÒn lùc nhµ n­íc nh­: chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ, chÝnh s¸ch v¨n ho¸-x· héi, quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n, c¸c nguyªn t¾c tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong bé m¸y nhµ n­íc.

+ §èi t­îng ®iÒu chØnh (®/c): cã ph¹m vi ®/c rÊt réng trªn tÊt c¶ nh÷ng lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi.

-Cã ®èi t­îng ®iÒu chØnh chñ yÕu lµ nh÷ng quan hÖ x· héi quan träng nhÊt-®ã lµ nh÷ng quan hÖ x· héi thÓ hiÖn chñ quyÒn nh©n d©n.

-§/c c¸c quan hÖ x· héi c¬ b¶n, nÒn t¶ng chÕ ®é chÝnh trÞ cña mét nhµ n­íc.

-Cñng cè c¬ së kinh tÕ, c¸c quan hÖ x· héi c¬ b¶n trong lÜnh vùc kinh tÕ : chÕ ®é së h÷u, thµnh phÇn kinh tÕ, chiÕn l­îc kinh tÕ, môc tiªu kinh tÕ.

-§iÒu chØnh quan hÖ nÒn t¶ng gi÷a nhµ n­íc vµ c«ng d©n (quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n).

-§iÒu chØnh nguyªn t¾c c¬ b¶n lµm nÒn t¶ng cho tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ n­íc.

-§iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ thuéc chñ quyÒn mét nhµ n­íc, mét quèc gia (tªn n­íc, quèc huy, quèc ca, quèc kú, thñ ®«).

-§iÒu chØnh hiÖu lùc cña HiÕn ph¸p, trËt tù thay ®æi HiÕn ph¸p.

+ Ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh :

Quan hÖ x· héi liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc quyÒn lùc nhµ n­íc lµ nh÷ng quan hÖ x· héi rÊt quan träng, cã tÝnh chÊt c¬ së cho mäi quan hÖ x· héi kh¸c. §©y lµ nh÷ng quan hÖ céi nguån, ®Æt nÒn mãng cho sù ph¸t sinh c¸c quan hÖ x· héi kh¸c. Do vËy, ngµnh luËt Nhµ n­íc sö dông

ph­¬ng ph¸p ®Þnh nghÜa, b¾t buéc, quyÒn uy ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ x· héi.

C©u 21

: Né

i dung chÕ ®Þnh chÕ ®é chÝnh trÞ ®­îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p 1992?

Tr¶ lêi:

-Kh¼ng ®Þnh b¶n chÊt cña Nhµ n­íc ta lµ Nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n. TÊt c¶ quyÒn lùc Nhµ n­íc thuéc vÒ nh©n d©n mµ nÒn t¶ng lµ liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc.

-X¸c ®Þnh râ rµng vµ døt kho¸t môc ®Ých cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc b¶o ®¶m vµ kh«ng ngõng ph¸t huy quyÒn lµm chñ vÒ mäi mÆt cña nh©n d©n, nghiªm trÞ mäi hµnh ®éng x©m ph¹m tíi lîi Ých cña Tæ quèc vµ cña nh©n d©n; x©y dùng ®Êt n­íc giµu m¹nh; thùc hiÖn c«ng b½ng x· héi; mäi ng­êi cã cuéc sèng Êm no, tù do h¹nh phóc, cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn toµn diÖn.

-Kh¼ng ®Þnh vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n VN-®éi tiªn phong cña GCCN

VN, ®¹i biÓu trung thµnh quyÒn lîi cña giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng vµ cña c¶ d©n téc, lµ lùc l­îng l·nh ®¹o Nhµ n­íc vµ x· héi. Mäi tæ chøc cña §¶ng ho¹t ®éng trong khu«n khæ HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt (§iÒu 4).

-Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch b×nh ®¼ng, ®oµn kÕt t­¬ng trî gi÷a c¸c d©n téc, nghiªm cÊm mäi hµnh vi kú thÞ, chia rÏ d©n téc (§iÒu 5).

-Quy ®Þnh ph­¬ng thøc ND sö dông quyÒn lùc Nhµ n­íc th«ng qua Quèc héi vµ H§ND lµ nh÷ng c¬ quan ®¹i biÓu cho ý chÝ vµ nguyÖn väng cña d©n, do d©n bÇu ra vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ND (§iÒu 6).

-Quy ®Þnh nguyªn t¾c bÇu cö ®ai biÓu Quèc héi vµ H§ND c¸c cÊp theo nguyªn t¾c: phæ th«ng, b×nh ®¼ng, trùc tiÕp vµ bá phiÕu kÝn (§iÒu 7).

-Quy ®Þnh MÆt trËn Tæ quèc VN vµ c¸c tæ chøc thµnh viªn cña mÆt trËn (Héi Liªn hiÖp Phô n÷ VN, §oµn TNCS Hå ChÝ Minh, Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng VN,

…

) lµ c¬ së chÝnh trÞ cña chÝnh quyÒn nh©n d©n.

-Kh¼ng ®Þnh ®­êng lèi ®èi ngo¹i cña Nhµ n­íc ta lµ hoµ b×nh, h÷u nghÞ, më réng giao l­u vµ hîp t¸c víi tatascar c¸c n­íc trªn thÕ giíi.

-

Kh¼ng ®Þnh quyÒn d©n téc c¬ b¶n; 1 quèc gia ®éc lËp, cã chñ quyÒn, thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ, bao gåm ®Êt liÒn, c¸c h¶I ®¶o, vïng biÓn vµ vïng trêi (§iÒu 1).

C©u 22

: Né

i dung chÕ ®Þnh chÕ ®é kinh tÕ ®­îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p 1992?

Tr¶ lêi:

(§iÒu 15-29)

-H×nh thøc së h÷u: bao gåm 3 h×nh thøc: së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ (lµ nÒn t¶ng) vµ së h÷u t­ nh©n.

-Thµnh phÇn kinh tÕ: kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n, kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc, kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi.

-Kh¼ng ®Þnh: “Nhµ n­íc thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa”.

-Quy ®Þnh quyÒn tù do kinh doanh cña c«ng d©n: quyÒn thµnh lËp doanh nghiÖp kh«ng phô thuéc vµo quy m« vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng; quyÒn së h÷u thu nhËp hîp ph¸p,

…

C©u 23

: Né

i dung chÕ ®Þnh chÕ ®é quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n ®­îc quy ®Þnh trong HIÕn ph¸p 1992?

Tr¶ lêi:

+QuyÒn vÒ chÝnh trÞ:

-QuyÒn bÇu cö vµ øng cö vµo Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp (§iÒu 54).

-QuyÒn tham gia qu¶n lý nhµ n­íc vµ x· héi, tham gia th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò chung cña c¶ n­íc vµ ®Þa ph­¬ng, kiÕn nghÞ víi c¬ quan nhµ n­íc; biÓu quyÕt khi Nhµ n­íc tæ chøc tr­ng cÇu ý d©n.

+ QuyÒn vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi:

-QuyÒn tù do kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, quyÒn së h÷u t­ liÖu hîp ph¸p.

-Tæ chøc c¸ nh©n cã quyÒn thµnh lËp doanh nghiÖp kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ quy m« vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng.

-QuyÒn lao ®éng, häc tËp, nghiªn cøu, ®­îc s¸ng t¹o khoa häc, nghÖ thuËt, ®­îc b¶o hé quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, quyÒn b¶o vÖ søc khoÎ, quyÒn b×nh ®¼ng nam n÷, quyÒn ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé vÒ H«n nh©n vµ gia ®×nh,

…

+QuyÒn vÒ tù do d©n chñ vµ tù do c¸ nh©n:

-QuyÒn tù do ng«n luËn, tù do b¸o chÝ, lËp héi, héi häp, biÓu t×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

-QuyÒn tù do t«n gi¸o, tÝn ng­ìng; quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ vµ vÒ chç ë, quyÒn ®­îc ph¸p luËt b¶o hé vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, bÝ mËt th­ tÝn, quyÒn tù do ®I l¹i, c­ tró (§iÒu 70,71,73).

-QuyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n (§iÒu 74).

+NghÜa vô cña c«ng d©n:

VÒ nguyªn t¾c “quyÒn ®I liÒn víi nghÜa vô”. C«ng d©n ph¶I cã nghÜa vô : b¶o vÖ Tæ quèc, t«n träng HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt, ®ãng thuÕ, lao ®éng, häc tËp.

Câu 24

: Quyền sở hữu là gì? Trình bày nộ

i dung quyền sở hữu?

Trả lời

+

Quyền sở hữu

: quyền sở hữu là một phạm trù gồm tổng hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ vế sở hữu đối với các quan hệ vật chất trong xã hội

Quan hệ sở hữu là mối quan hệ giữa người với người về một tài sản nào đó. Khách quan: quan hệ sở hữu là hệ thống các quy phạm pháp luật do nhà nước đặt ra nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội trong lĩnh vực chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản trong phạm vi luật định.

Như vậy quyền sở hữu bao gồm quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật. Chủ sở hữu

có thể là người, phân nhân và chủ thể khác có đủ 3 quyền trên.

Quyền sở hữu là tổng thể một hệ thống quy phạm pháp luật do nhà nước ban hành để điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong việc chiếm hữu, sử dụng và định đoạt các tư liệu sản xuất và tư liệu tiêu dùng.

+

Nội dung quyền sở hữu

: có hai loại chiếm hữu: chiếm hữu hợp pháp và chiếm hữu không hợp pháp

- Chiếm hữu hợp pháp có cơ sở pháp luật:

Làm chủ sở hữu: tài sản mang tên người đó, có hợp đồng mua bán trao tặng

Thừa kế là quyền dịch chuyển quyền sở hữu tài sản của người đã chết cho người còn sống

Thông qua 1 quyết định, mệnh lệnh của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền

Dựa vào các căn cứ, cơ sở khác của pháp luật

Chiếm hữu bất hợp pháp không có những điều kiện trên

Chiếm hữu không hợp pháp là chiếm hữu không có cơ sở pháp luật chiếm hữu hợp pháp

Bao gồm quyền chiếm hữu, quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật

Quyền chiếm hữu là quyền kiểm soát hoặc làm chủ 1 vật nào đó của chủ sở hữu, biểu hiện ở chỗ: trong thực tế vật đang nằm trong sự chiếm giữ của ai đó hoặc họ đăng kiểm soát làm chủ và chi phối vật theo ý mình VD: chiếm hữu của người được chủ sở hữu ủy quyền quản lý tài sản, được giao tài sản thông quan giao dịch dân sự, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên,…

Quyền sử dụng: là quyền chủ sở hữu khai thái công dụng, hoa lợi tức từ tài sản. Người không phải là chủ sở hữu cũng có quyền sử dụng tài sản trong các trường hợp được chủ sở hữu chuyền quyền hoặc cho người khác hoặc từ bỏ quyền sở hữu đó.

Quyền định đoạt: là quyền của chủ sở hữu chuyển quyền sở hữu tài sản của mình cho người khác hoặc cho người khác hoặc từ bỏ quyền sở hữu đó

Chủ sở hữu có quyền tự mình bán, trao đổi, tặng, cho, cho, cho vay, từ bỏ hoặc thực hiện các hình thức định đoạt khác.

Các hình thức sở hữu được quy định trong Bộ luật hình sự

:

- sở hữu toàn dân: là sở hữu đối với những tài sản mà Nhà nước là đại diện chủ sở hữu. Chính phủ thống nhất quản lý và bảo đảm sử dụng đúng mục đích, hiệu quả và tiết kiệm các tài sản thuộc sở hữu toàn dân.

- sở

hữu của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội: là sở hữu của cả tổ chức đó nhằm thực hiện mục đích chung quy định trong điều lệ. Theo quy định tại Điều 215 Bộ luật dân sự thì tài sản thuộc sở hữu của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội là tài sản được hình thành từ nguồn đóng gốp của các thành viên, tài sản được tặng cho chung và từ các nguồn khác phù hợp với quy định pháp luật.

- sở hữu tập thể: là sở hữu của hợp tác xã hoặc các hình thức kinh tế tập thể ổn định khác do cá nhân, hộ gia đình cùng góp vốn, góp sức hợp tác sản xuất, kinh doanh nhằm thực hiện mục đích chung được quy định trong điều lệ.

- Sở hữu tư nhân: là sở hữu của cá nhân đối với tài sản hợp pháp của mình. Sở hữu tư nhân bao gồm sở hữu cá thể, sở hữu tiều chủ, sở hữu tư bản tư nhân, theo quy định tại các Điều 220, 221 Bộ luật dân sự. Tài sản hợp pháp thuộc sở hữu tư nhân không bị hạn chế về số lượng, giá trị.

- sở hữu của tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp: là sở hữu của cả tổ chức đó nhằm thực hiện mục đích chung của các thành viên được quy định trong điều lệ. Tài sản thuộc sở hữu của tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp được quy định tại Điều 224 Bộ luật dân sự.

- sở hữu hỗn hợp: là sở hữu đối với tài sản do các chủ sở hữu thuộc các thành phần kinh tế khác nhau góp vốn để sản xuất, kinh doanh thu lợi nhuận. Theo Điều 227 Bộ luật dân sự, tài sản được hình thành từ nguồn vốn góp của các chủ sở hữu lợi nhuận thu được từ hoạt động sản xuất.

- sở hữu chung: là sở hữu của nhiều chủ sở hữu đối với tài sản. Sở hữu chung bao gồm sở hữu chung theo phần và sở hữu chung hợp nhất. Tài sản thuộc sở hữu chung là tài sản chung.

Câu

25

: Thừa kế là gì? Phân tích những nộ

i dung chính của thừa kế theo di chúc được quy định tại Bộ luật dân sự (lấy ví dụ minh họa)?

Trả lời:

+

Thừa kế

:

Theo quy định tại bộ luật dan sự, thừa kế là việc chuyển dịch tài sản của người đã chết cho người còn sống, tài sản để lại được gọi là di sản.

Thừa kế theo di chúc là việc chuyển dịch tài sản thừa kế của người đã chết cho người còn sống theo sự định đoạt của người đó khu còn sống.

+

Những nội dung chính của thừa kế theo di chúc được quy định tại Bộ luật dân sự

:

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhan nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

Di chúc có hiệu lực pháp luật từ thời điểm mở thừa kế. Di chúc muốn được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

Người lập di chúc phải có năng lực hành vi

Người lập di chúc phải thể hiện được ý chí tự nguyện

Nội dung di chúc phải hợp pháp

Hình thức di chúc phải tuân theo pháp luật

Di chúc bằng văn bản phải có chứng thực xác nhận

Di chúc bằng miệng: chỉ được lập khi người lập di chúc đang trong tình trạng nguy kịch, nguy hiểm đến tính mạng và phải có hai người làm chứng thực. Sau ba tháng nếu người đó không chết thì bản di chúc đó không có hiệu lực

Người lập di chúc là người mà thông qua việc lập di chúc để định đoạt khối tài sản của mình cho những người khác sau khi mình chết với ý chí hoàn toàn tự nguyện. Người lập di chúc phải đạt những độ tuổi về khả năng làm hành vi thì di chúc mới có hiệu lực pháp luật. Người lập di chúc chỉ có thể là công dân và phải có tài sản thuộc quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu hợp pháp của mình

Người lập di chúc có những quyền sua:

Chỉ định người thừa kế ( điều 651- của bộ luật dân sự ) và có quyền truất quyền hưởng di sản của người được thừa kế.

Có quyền phân định khối tài sản cho từng người

Có quyền dành một khối tài sản để thờ cúng

Giao nghĩa vụ thừa kế trong phạm vi tài sản

Có quyền chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản và người phân chia tài sản

Có quyền sủa chữa, thay đổi, bổ sung, thay đổi di chúc

Người được hưởng thừa kế theo di chúc: Nếu là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm thừa kế, chết trước và chết cùng không được hưởng. Nếu là tổ chức thì cũng phải tồn tại trong thời điểm mở thừa kế và phân chia tài sản

Những người được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc gồm: mẹ, vợ, chồng, con chưa thành niên hoặc đã thành niên nhưng không có khái niệm hành vi và lao động, những người ấy được hưởng 2/3 một suất được chia theo pháp luật.

Câu

26

: Thừa kế là gì? Phân tích những nộ

i dung chính của thừa kế theo pháp luật

được quy định tạ

i Bộ luật dân sự (lấy ví dụ minh họa)?

Trả lời:

+

Thừa kế

:

Theo quy định tại bộ luật dan sự, thừa kế là việc chuyển dịch tài sản của người đã chết cho người còn sống, tài sản để lại được gọi là di sản.

Thừa kế theo di chúc là việc chuyển dịch tài sản thừa kế của người đã chết cho người còn sống theo sự định đoạt của người đó khu còn sống.

+

Những nội dung chính của thừa kế theo pháp luật

được quy định tại Bộ luật dân sự

Là việc để lại tài sản của người chết cho những người thừa kế không phải theo di chúc, mà theo quy định của pháp luật về thừa kế.

Theo quy định Điều 678 Bộ luật dân sự thì việc thừa kế theo luật áp dụng trong các trường hợp sau:

-Không có di chúc

-Di chúc không hợp pháp

Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, không còn ai vào thời điểm mở thừa kế.

Những người được chỉ định là người thừa kế theo di chúc mà họ không có quyền hưởng di sản hoặc tự họ từ chối quyền hưởng di sản

Phần di sản không được định đoạt trong di chúc phần đi sản liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật.

Pháp luật thừa kế nước ta chia những người thuộc diện thừa kế theo luật làm 3 hàng sau:

- Hàng thứ nhất: vợ, chồng, bố, mẹ(đẻ nuôi), con(đẻ, nuôi)

- Hàng thứ 2: ông, bà( nội, ngoại), anh chị em ruột của người chết.

- Hàng thứ 3:các anh chị em ruột của bố, mẹ người chết, các con của anh chị em ruột của người chết

Thừa kế thế vị: theo nguyên tắc thì người thừa kế phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế, những pháp luật về thừa kế của nước ta còn quy định trường hợp

Khi con của người để lại di sản chết trước người để lại di sản thì cháu của người đó được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng (nếu còn sống) nếu cháu cũng bị chết trước người để lại di sản, thì chắt được hưởng phần di sản mà người cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống

Theo hướng dẫn của hội đông thẩm phán tòa án nhân dân tối cao thì cháu, chắt trở thành người thừa kế thế vị của ông, bà, cụ phải còn sống vào thời điểm ông, bà, cụ của họ chết.

Trường hợp cháu chắt sinh ra khi ông bà cụ chết nhưng đã thành thai trước khi ông, bà, cụ chết thì cũng được coi là thừa kế thế vị của ông, bà, cụ của họ

Trước khi chia phần di sản thừa kế những người được thừa kế phải thanh toán những khoản theo thứ tự sau:

Tiền chi phí mai táng cho người chết, tiền cấp dưỡng còn thiếu, tiền trợ cấp cho người sống nương nhờ, tiền công lao động, tiền bồi thường thiệt hại, tiền thuế, tiền phạt, các món nợ Nhà nước, các món nợ của công dân, pháp nhân, chi phí cho việc bảo quản di sản.

C©u 27

: Ph©n biÖt hai h×nh thøc thõa kÕ theo di chóc vµ thõa kÕ theo ph¸p luËt?

Tr¶ lêi:

Thõa kÕ theo di chóc

Thõa kÕ theo ph¸p luËt

Di chóc lµ sù thÓ hiÖn ý chÝ cña c¸ nh©n nh»m chuyÓn tµi s¶n cña m×nh cho ng­êi kh¸c sau khi chÕt.

Thõa kÕ theo ph¸p luËt lµ thõa kÕ theo hµng thõa kÕ, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh tù thõa kÕ do ph¸p luËt quy ®Þnh.

Ng­êi thõa kÕ

+C¸ nh©n ph¶i cßn sèng vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ hoÆc sinh ra ph¶i cßn sèng sau thêi ®iÓm më thõa kÕ nh­ng ph¶i thµnh thai tr­íc thêi ®iÓm më thõa kÕ.

+Tæ chøc ph¶i cßn tån t¹i vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ.

+Nhµ n­íc còng lµ chñ thÓ h­ëng thõa kÕ nÕu ®­îc chØ ®Þnh trong di chóc hoÆc ®Ó l¹i di s¶n thõa kÕ kh«ng cã ng­êi thõa kÕ.

+

Pháp luật thừa kế nước ta chia những người thuộc diện thừa kế theo luật làm 3 hàng sau:

- Hàng thứ nhất: vợ, chồng, bố, mẹ(đẻ nuôi), con(đẻ, nuôi)

- Hàng thứ 2: ông, bà( nội, ngoại), anh chị em ruột của người chết.

- Hàng thứ 3:các anh chị em ruột của bố, mẹ người chết, các con của anh chị em ruột của người chết

+Thừa kế thế vị: theo nguyên tắc thì người thừa kế phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế, những pháp luật về thừa kế của nước ta còn quy định trường hợp

§iÒu kiÖn ¸p dông

Ng­êi ®· chÕt ®Ó l¹i di chóc hîp ph¸p.

PhÇn di s¶n ko ®c ®Þnh ®o¹t trong di chóc, cã liªn quan ®Õn phÇn di chóc ko cã hiÖu lùc PL, cã liªn quan ®Õn ng­êi ®c thõa kÕ theo di chóc nh­ng hä ko cã quyÒn h­ëng á tõ chèi nhËn di s¶n, chÕt tr­íc hoÆc chÕt cïng th× ®iÓm víi ng­êi lËp di chóc, liªn quan ®Õn Cq, tæ chøc ®c h­ëng di s¶n theo di chóc nh­ng ko cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ.

Câu 28

: Hợp đồng dân sự là gì? Phân tích hình thức, nộ

i dung ký kết hợp đồng dân sự?

Trả lời:

+

Hợp đồng dân sự

: là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự mua, bán, thuê, mượn, tặng, cho, làm một việc hoặc không làm một việc, hay các thỏa thuận khác nhau mà trong đó có một hoặc các bên nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, tiêu dùng.

+

Chủ thể của hợp đồng dân sự

: theo pháp luật dân sự thì chủ thể của hợp đồng dân sự có thể là cá nhân hoặc pháp nhân.

- Cá nhân:

*Cá nhân từ 18 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực hành vi được phép tham gia tất cả các hợp đồng dân sự và tự mình chịu trách nhiệm về việc thực hiện hợp đồng đó

*Cá nhân từ đủ 15 tuổi đến 18 tuổi, được ký kết các hợp đồng nếu tự mình có tài sản để thực hiện hợp đồng

đó

*Cá nhân dưới 16 tuổi tham gia các hợp đồng có giá trị nhỏ phục vụ nhu cầu tối thiểu của mình.

- Các pháp nhân là chủ thề của hợp đồng dân sự.

Một tổ chưc có tư cách pháp lý phải có đủ các điều kiện sau đây. Có tài sản riêng, tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình, tham gia vào các quan hệ pháp luật một cách độc lập

Khi tham gia ký kết hợp đồng dân sự, các bên phải tuân thủ nguyên tắc hoàn toàn tự nguyện. Không bên nào ép buộc bên nào trong việc ký kết và trong quá trình thực hiện hợp đồng.

+

Hình thức ký kết hợp đồng dân sự:

Các bên có thể ký hợp đồng theo các hình thức dưới đây:

- Hình thức miệng: Các điều khoản của hợp đồng được thỏa thuận bằng miệng. Sau khi các bên đã thống nhất với nhau về nội dung của hợp đồng bằng miệng, các bên sẽ bắt đầu thực hiện hợp đồng.

- Hình thức viết: khi ký hợp đồng, các bên thỏa thuận và thống nhất về nội dung chi tiết của hợp đồng, sau đó lập văn bản viết tay hoặc đáng máy. Các bên cần phải ký tên mình hoặc đại diện hợp pháp ký tên vào văn bản đã lập

- Hình thức văn bản có chứng nhận: đối với những hợp đồng mà pháp luật quy định phải có chứng nhận của cơ quan công chứng Nhà nước như hợp đồng mua bán nhà ở, buộc các bên phải đến cơ quan công chứng để chứng thực.

Các bên của hợp đồng có thể tự mình trực tiếp ký kết và thực hiện hợp đồng hoặc ủy quyền cho người khác thay mặt mình ký kết và thực hiện hợp đồng.

+

Nội dung ký kết hợp đồng dân sự

:

Bao gồm các điều khoản mà các bên ký kết. các điều khoản đó được chia làm ba loại chủ yếu:

- Điều khoản cơ bản: gồm các thỏa thuận cần thiết phải có trong hợp đồng mà nếu thiếu nó thì hợp đồng không được ký kết VD: đối tượng, giá trị của hợp đồng,..

- Điều khoản thông thường: loại điều khoản này đã được quy định trong các văn bản pháp luật. Các bên có thể thỏa thuận hoặc không thỏa thuận, nhưng bắt buộc phải thực hiện. VD: những nghĩa vụ cụ thể của bên thuê nhà.

- Điều khoản tùy nghi: Đối với một nghĩa vụ các bên có thể thỏa thuận hai hay nhiều cách thức để thực hiện. Bên có nghĩa vụ có thể lựa chọn các dễ dàng, phù hợp với mình để thực hiện hợp đồng. Ngoài ra, Luật đã quy định về một nghĩa vụ nào đó những các bên có thể thỏa thuận khác với quy định đó, tuy nhiên không được ảnh hưởng đến lợi ích chung của xã hội.

Khi ký kết hợp đồng, các bên cần phải thỏa thuận từng điều khoản của hợp đồng để cùng nhau thống nhất về nội dung của hợp đồng. Các bên không được dùng quyên lực, địa vị xã hội, … để ép bên kia ký kết hợp đồng. Các điều khoản mà các bên thỏa thuận phải phù hợp với phong tục tập quán, pháp luật, đảm bảo lợi ích riêng và lợi ích chung của xã hội.

C©u 29

: Kh¸i niÖm, ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña LuËt hµnh chÝnh?

Tr¶ lêi:

1. Khái niệm:

Luật hành chính là một ngành luật trong hệ thống pháp luật nước ta, bao gồm các quy phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh trong qua 1trình hoạt động quản lý hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước, các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình các cơ quan nhà nước xây dựng và ổn định chế độ công tác nội bộ của mình, các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình cá nhân, tổ chức thực hiện hoạt động quản lý hành chính đối với các vấn đề do pháp luật qui định.

2. Đối tượng điều chỉnh:

Đối tượng điều chỉnh của Luật hành chính là các quan hệ xã hội hình thành trong lĩnh vực quản lý nhà nước. Những quan hệ này gọi là quan hệ quản lý hành chính nhà nước hay quan hệ chấp hành – điều hành. Nội dung của chúng thể hiện:

- Hoạt động quản lý các công tác xây dựng và phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng và an ninh chính trị trong cả nước, ở từng địa phương hay từng ngành.

- Hoạt động kiểm tra, giám sát đối với các cơ quan nhà nước trong quá trình thực hiện pháp luật của cơ quan đó.

- Xử lý hành vi vi phạm trật tự quản lý hành chính nhà nước.

- Việc thành lập, cải tiến cơ cấu bộ máy, cải tiến chế độ làm việc và hoàn chỉnh các quan hệ công tác của các cơ quan nhà nước ...

các quan hệ quan hệ quản lý được quy phạm pháp luật hành chính điều chỉnh rất đa dạng, đó là các quan hệ quản lý được hình thành trong quá trình các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện chức năng chấp hành – điều hành trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội. Chúng bao gồm các quan hệ điển hình:

a, Giữa cơ quan hành chính cấp trên với cơ quan hành chính cấp dưới theo hệ thống dọc mà đặc biệt là những cơ quan hành chíng cấp trên với cơ quan hành chính cấp dưới trực tiếp.

b, Giữa cơ quan cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chung với cơ quan hành chính nhà nước có thhẩm quyền chuyên môn cùng cấp.

c, Giữa cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chuyên môn cấp trên với cơ quan hành chíng nhà nước có thẩm quyền chung ở cấp dưới nhằm thực hiện chức năng theo pháp luật.

d, Giữa những cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chuyên môn cùng cấp.

e, Giữa cơ quan hành chíng nhà nước ở địa phương với các đơn vị trực thuộc trung ương đóng tại địa phương đó.

g, Giữa cơ quan hành chính nhà nước với các đơn vị trực thuộc.

h, Giữa cơ quan hành chính nhà nước với các đơn vị kinh tế thuộc các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh

i, Giữa các cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức xã hội.

k, Giữa cơ quan hành chính nhà nước với công dân và người không quốc tịch, người nước ngoài cư trú, làm ăn sinh sống ở Việt nam.

Ngoài ra còn có một số quan hệ không điển hình, giữa cơ quan hành chính nhà nước với đối tượng quản lý của nó.

Bên cạnh những quan hệ quản lý kể trên, Luật hành chính còn điều chỉnh một số quan hệ quản lý khác như: các quan hệ quản lý hình thành trong quá trình các cơ quan nhà nước xây dựng và củng cố chế độ công tác nội bộ của cơ quan, nhằm ổn định về tổ chức để hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của mình; các quan hệ quản lý hình thành trong quá trình các cá nhân và tổ chức được nhà nước trao quyền thực hiện hoạt động quản lý hành chính nhà nước trong một số trường hợp cụ thể do pháp luật qui định.

3. Phương pháp điều chỉnh:

Phương pháp điều chỉnh của luật hành chính là phương pháp mệnh lệnh, đơn phương. Phương pháp này được xây dựng trên các nguyên tắc:

- Xác nhận sự không bình đẳng giữa các bên tham gia quan hệ quản lý hành chính, một bên được nhân danh nhà nước, sử dụng quyền lực nhà nước để đưa ra các quyết định hành chính, còn bên kia phải phục tùng những mệnh lệnh ấy.

- Bên nhân danh nhà nước, sử dụng quyền lực nhà nước có quyền quyết định công việc một cách đơn phương, xuất phát từ lợi ích chung của nhà nước, xã hội trong phạm vi quyền hạnh của mình để chấp hành pháp luật.

- Quyết định đơn phương của bên sử dụng quyền lực nhà nước có hiệu lực bắt bộc thi hành đối với các bên hữu quan và được bảo đảm bằng sức mạnh cưỡng chế nhà nước.

C©u 30

: Kh¸

i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh cña vi ph¹m hµnh chÝnh?

Tr¶ lêi:

1. Khái niệm vi phạm hành chính:

Vi phạm hành chính là hành vi (

hµnh ®éng hoÆc kh«ng hµnh ®éng

tr¸I ph¸p luËt do c¸c chñ thÓ cña luËt hµnh chÝnh thùc hiÖn 1 c¸ch cè ý hoÆc v« ý, x©m h¹i tíi c¸c quan hÖ x· héi do luËt hµnh chÝnh b¶o vÖ vµ theo quy ®Þnh ph¶I xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh

.

2.

§Æc ®iÓm cña vi ph¹m hµnh chÝnh:

3. Cấu thành vi phạm hành chính:

Cấu thành vi phạm hành chính là tổng hợp những dấu hiệu đặc trưng thể hiện đầy đủ tính xâm hại cho trật tự quản lý nhà nước của một loại vi phạm hành chính.

- Mặt khách quan của hành v

i vi phạm hành chính:bao gồm các dấu hiệu sau:

+ Hành vi vi phạm hành chính:

Hành vi vi phạm hành chính là những biểu hiện của con người hoặc tổ chức tác động vào thế giới khách quan dưới những hình thức bên ngoài cụ thể gây tác hại tới sự tồn tại và phát triển bình thường của các trật tự quản lý nhà nước. Những biểu hiện này được kiểm soát và điều khiển bởi ý chí của chủ thể vi phạm hành chính.

+ Hậu quả và mối quan hệ nhân quả;

Hậu quả của vi phạm hành chính là các quy tắc quản lý nhà nước bị hành vi vi phạm hành chính tác động tới, gây xâm hại.

Quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm hành chính và hậu quả của vi phạm hành chính có mối liên hệ hữu cơ, trong đó hậu quả của vi phạm hành chính có tiền đề xuất hiện của nó là hành vi khách quan của vi phạm hành chính. Việc xác định mối quan hệ nhân quả dựa trên những căn cứ sau:

Một là, hành vi trái pháp luật xảy ra trước hậu quả về mặt thời gian.

Hai là, hành vi trái pháp luật phải chứa đựng khả năng thực tế làm phát sinh hậu quả xâm hại quy  tắc quản lý nhà nước.

Ba là, hậu quả xâm hại đã xảy ra phải chính là sự hiện thực hoá khả năng thực tế làm phát sinh hậu quả.

+ Ngoài ra còn có một số dấu hiện khách quan như công cụ, phương tiện, thời gian, địa điểm ... những dấu hiệu này tuy không phổ biến nhưng trong một số trường hợp chúng sẽ trở thành dấu hiệu bắt buộc.

- Mặt chủ quan của v

i phạm hành chính:

Mặt chủ quan là quan hệ tâm lý bên trong, bao gồm các yếu tố: Lỗi, mục đích, động cơ. Trong đó yếu tố lỗi được coi là một dấu hiệu cơ bản trong cấu thành của mọi vi phạm hành chính, có ý nghĩa quyết định đến các yếu tố khác trong mặt chủ quan của vi phạm hành chính.

+ Lỗi: Là trạng thái tâm lý của người vi phạm, biểu hiện thái độ của người đó đối với hành vi vi phạm hành chính của mình. Lỗi trong Luật hành chính được quy định dưới hai hình thức cố ý và vô ý.

Lỗi cố ý là thái độ tâm lý của một người khi thực hiện hành vi trái pháp luật nhận thức được nghĩa vụ pháp lý bắt buộc nhưng lại có ý thức xem thường mặc dù họ hoàn toàn có khả năng xử sự theo đúng nghĩa vụ đó.

Lỗi vô ý trong vi phạm hành chính là lỗi của một người khi thực hiện hành vi trái pháp luật do vô tình hoặc thiiêú thận trọng mà đã không nhận thức được những nghĩa vụ pháp lý bắt buộc, mặc dù họ có khả năng và điều kiện xử sự theo đúng nghĩa vụ này.

+ Mục đích:

Mục đích của vi phạm hành chính không phải là dấu hiệu bắt buộc phải có trong mọi cấu thành của mọi loại vi phạm hành chính. Nó chỉ có ở một số trường hợp vi phạm hành chính nhất định và những trường hợp này đều có hình thức lỗi là cố ý.

+ Động cơ:

Là động lực bên trong thúc đẩy người vi phạm hành chính thực hiện hành vi vi phạm hành chính. Trừ những vi phạm hành chính với lỗi cố ý có mục đích xác định, phần lớn động cơ trong vi phạm hành chính là không rõ rệt. Nó không được coi là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành của tất cả mọi lọi vi phạm hành chính.

- Khách thể của v

i phạm hành chính:

 Là các quy tắc quản lý hành chính nhà nước. Khách thể của vi phạm hành chính là yếu tố cơ bản bắt buộc phải có trong mọi cấu thành của vi phạm hành chính. Khách thể của vi phạm hành chính gồm:

+ Khách thể chung: là các quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực quản lý nhà nước hay nói cách khác là trật tự quản lý nhà nước nói chung.

+ Khách thể loại: là những quan hệ xã hội có cùng hoặc gần tính chhất với nhau trong từng lĩnh vực nhất định của quản lý nhà nước.

+ Khách thể trực tiếp: là quan hệ xã hội cụ thể được pháp luật quy định và bảo vệ bị chính hành vi vi phạm hành chính gây tác hại.

- Chủ thể của v

i phạm hành chính:

+ Cá nhân: một cá nhân khi có hành vi vi phạm hành chính sẽ trở thành chủ thể của vi phạm hành chính khi có đủ hai điều kiện: có năng lực trách nhiệm hành chính; đạt độ tuổi nhất định.

+ Tổ chức: Tổ chức là chủ thể đặc biệt của vi phạm hành chính. Trong cấu thành vi phạm hành chính của tổ chức, do không thể xác định được lỗi của nó nên yếu tố chủ quan không có ý nghĩa. Chỉ cần tổ chức đó có biểu hiện xâm hại đến khách thể trong lĩnh vực quản lý nhà nước, trái pháp luật hành chính là xem như đủ cơ sở để coi là chủ thể của vi phạm hành chính.

C©u 31

: C¸c b

iÖn ph¸p xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh?

Tr¶ lêi:

Tr¶ lêi nh­ c©u 33.

C©u 32

: §è

i t­îng ¸p dông xö ph¹t hµnh chÝnh vµ thÈm quyÒn xö ph¹t hµnh chÝnh?

Tr¶ lêi:

+§èi t­îng ¸p dông xö ph¹t hµnh chÝnh:

-Ng­êi (hay c¸c c¸c nh©n): ®ñ 16 tuæi trë lªn hoÆc tõ ®ñ 14 tuæi cho ®Õn d­íi 16 tuæi víi lçi cè ý.

-C¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi, ®¬n vÞ kinh tÕ ph¶I chÞu tr¸ch nhiÖm víi mäi hµnh vi vi ph¹m do c¬ quan, tæ chøc g©y ra.

* Qu©n nh©n, ng­êi thuéc lùc l­îng vò trang.

* C¸ nh©n, tæ chøc n­íc ngoµi vi ph¹m hµnh chÝnh trong ph¹m vi lanh thæ ViÖt Nam.

+ ThÈm quyÒn xö ph¹t hµnh chÝnh: Theo Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh ngµy 02-7-2002 th× xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh chñ yÕu thuéc thÈm quyÒn cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc vµ ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù, thñ tôc hµnh chÝnh; c¸ nh©n hay tæ chøc cã hµnh vi cè ý hoÆc v« ý vi ph¹m c¸c quy t¾c qu¶n lý Nhµ n­íc mµ ch­a ®Õn møc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ph¶I bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh.

C©u 33

: Xö ph¹t v

i ph¹m hµnh chÝnh bao gåm nh÷ng h×nh thøc nµo?

Tr¶ lêi:

+ H×nh thøc xö ph¹t chÝnh:

C¶nh c¸o

.

P

h¹t tiÒn.

+ H×nh thøc xö ph¹t bæ sung:

T­íc quyÒn sö dông giÊy phÐp, chøng chØ hµnh nghÒ.

TÞch thu tang vËt, ph­¬ng tiÖn vi ph¹m.

+ C¸c biÖn ph¸p xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh kh¸c (ko ¸p dông víi ng­êi n­íc ngoµi):

Gi¸o dôc t¹i x·, ph­êng, thÞ trÊn: tõ 3 th¸ng ®Õn 6 th¸ng.

§­a vµo tr­êng gi¸o d­ìng, c¬ së gi¸o dôc: tõ 6 th¸ng ®Õn 2 n¨m.

§­a vµo c¬ së ch÷a bÖnh: ng­êi nghiÖn ma tuý(1-2 n¨m), b¸n d©m(3-18 th¸ng).

Qu¶n chÕ hµnh chÝnh: tõ 6 th¸ng ®Õn 2 n¨m.

+ BiÖn ph¸p ng¨n chÆn ®¶m b¶o viÖc xö lý vi ph¹m:

1.

T¹m gi÷ ng­êi: 12h, 24h, 48h.

2.

T¹m gi÷ tang vËt, ph­¬ng tiÖn vi ph¹m.

3.

Kh¸m ph­¬ng tiÖn vËn t¶I, ®å vËt.

4.

Kh¸m n¬I cÊt dÊu tang vËt, ph­¬ng tiÖn vi ph¹m.

+ Thñ tôc xö ph¹t:

§×nh chØ hµnh vi vi ph¹m.

Thñ tôc xö ph¹t ®¬n gi¶n-xö ph¹t t¹i chç (¸p dông víi c¸c vi ph¹m cã møc ph¹t tõ 5.000® ®Õn 100.000®)

Thñ tôc xö ph¹t phøc t¹p: lËp biªn b¶n, ra quyÕt ®Þnh xö ph¹t.

+ Møc ph¹t: theo tõng lo¹i vi ph¹m, møc thÊp nhÊt: 5.000®, cao nhÊt: 500.000.000®.

C©u 34

: Kh¸

i niÖm, ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña LuËt Lao ®éng?

Tr¶ lêi:

+ Kh¸I niÖm: LuËt Lao ®éng lµ tæng hîp nh÷ng quy ph¹m do Nhµ n­íc ban hµnh nh»m ®iÒu chØnh quan hÖ lao ®éng gi÷a ng­êi lao ®éng lµm c«ng ¨n l­¬ng víi ng­êi sö dông lao ®éng vµ c¸c quan hÖ x· héi liªn quan trùc tiÕp víi quan hÖ lao ®éng.

+ §èi t­îng ®iÒu chØnh cña LuËt Lao ®éng:

-C¸c quan hÖ lao ®éng (lµ quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi h×nh thµnh nªn trong qu¸ tr×nh lao ®éng) hay cßn gäi lµ quan hÖ vÒ sö dông lao ®éng.

-Nh÷ng quan hÖ liªn quan trùc tiÕp ®Õn quan hÖ lao ®éng.

-ë n­íc ta, LuËt Lao ®éng ®iÒu chØnh nhãm quan hÖ lao ®éng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, kÓ c¶ quan hÖ lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp cã yÕu tè n­¬c ngoµi, lao ®éng gióp viÖc trong gia ®×nh trªn c¬ së giao kÕt hîp ®ång lao ®éng. Cßn c¸c quan hÖ kh¸c th× tuú vµo ®èi t­îng trong tõng TH mµ cã thÓ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña LuËt lao ®éng (§iÒu 4 Bé luËt Lao ®éng).

+ Ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh:

-Tho¶ thuËn: Ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông phæ biÕn trong luËt lao ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. B»ng ph­¬ng ph¸p nµy ®· t¹o nªn quan hÖ lao ®éng c¸c nh©n (trªn c¬ së hîp ®éng lao ®éng) vµ quan hÖ lao ®éng tËp thÓ (trªn c¬ së tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ).

-MÖnh lÖnh: Lµ ph­¬ng thøc ®­îc sö dông hîp lý trong luËt lao ®éng, chñ yÕu lµ trong lÜnh vùc tæ chøc, qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh lao ®éng. XÐt vÒ vÜ m«, thÓ hiÖn quyÒn tæ chøc vµ ®iÒu hµnh cña ng­êi sö dông lao ®éng. XÐt vÒ mÆt vi m«, thÓ hiÖn ë quyÒn tæ chøc vµ ®iÒu hµnh cña ng­êi sö dông lao ®éng ®èi víi ng­êi lao ®éng.

-Sù tham gia cu¶ c«ng ®oµn (Tæ chøc ®¹i diÖn cho tËp thÓ nh÷ng ng­êi lao ®éng): vµo viÖc ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ lµ ®èi t­îng cña luËt lao ®éng lµ ph­¬ng thøc ®Æc thï cña ngµnh luËt nµy. Tuú theo tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng, tõng cÊp c«ng ®oµn mµ sù tham gia t¸c ®éng cña c«ng ®oµn lµ réng lín, bao gåm tõ viÖc s¸ng t¹o c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®Õn viÖc ¸p dông c¸c quy ph¹m nµy.

C©u 35

: Kh¸

i niÖm, c¸c lo¹i hîp ®ång Lao ®éng, h×nh thøc cña hîp ®ång Lao ®éng?

Tr¶ lêi:

+ Kh¸I niÖm: T¹i ®iÒu 26 Bé luËt lao ®éng quy ®Þnh: “Hîp ®ång lao ®énglµ sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng vÒ viÖc lµm cã tr¶ c«ng, ®iÒu kiÖn lao ®éng, quyÒn vµ nghÜa vô c¶u mçi bªn trong quan hÖ lao ®éng”.

+ H×nh thøc cña hîp ®ång lao ®éng:

B»ng v¨n b¶n.

Hợp đồng lao động được ký kết bằng văn bản và phải được làm thành hai bản, mỗi bên giữ một bản.

Hợp đồng lao động phải có những nội dung chủ yếu sau đây: công việc phải làm, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, tiền lương, địa điểm làm việc, thời hạn hợp đồng, điều kiện về an toàn lao động, vệ sinh lao động và bảo hiểm xã hội đối với người lao động,…

B»ng miÖng (lêi nãi) ®èi víi c«ng viÖc cã tÝnh chÊt t¹m thêi mµ thêi h¹n d­íi 3 th¸ng hoÆc

đối với

lao động

giúp việc gia đình.

+ Ph©n lo¹i hîp ®ång lao ®éng:

-Hîp ®ång lao ®éng kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n: Lµ hîp ®ång mµ trong ®ã 2 bªn kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n, thêi ®iÓm chÊm døt hiÖu lùc cña hîp ®ång.

-Hîp ®ång lao ®éng x¸c ®Þnh thêi h¹n: Lµ hîp ®ång mµ trong ®ã 2 bªn x¸c ®Þnh thêi h¹n, thêi ®iÓm ch¸m døt hiÖu lùc cña hîp ®ång trong kho¶ng thêi gian ®ñ tõ 12 th¸ng ®Õn 36 th¸ng.

-Hîp ®ång lao ®éng theo mïa vô hoÆc theo 1 c«ng viÖc nhÊt ®Þnh mµ thêi h¹n d­íi 12 th¸ng.

C©u 36

: Ph©n b

iÖt hîp ®ång Lao ®éng víi tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ?

Tr¶ lêi:

Hîp ®ång lao ®éng

Tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ

Kh¸i

niÖm

Lµ sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng vÒ viÖc lµm cã tr¶ c«ng, ®iÒu kiÖn lao ®«ng, quyÒn vµ nghÜa vô cña mçi bªn trong quan hÖ lao ®éng.

G

ọi tắt là thoả ước tập thể là văn bản thoả thuận giữa tập thể lao động và người sử dụng lao động về các điều kiện lao động và sử dụng lao động, quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên trong quan hệ

lao động

.

H×nh thøc

-Cã 2 lo¹i: giao kÕt b»ng v¨n b¶n, giao kÕt bµng miÖng.

- Cã 1 lo¹i b»ng v¨n b¶n.

Ý

nghÜa

Tho¶ ­íc tËp thÓ bæ sung, n©ng cao hîp ®ång lao ®éng c¸ nh©n, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao déng ®­îc h­ëng nh÷ng §K lao ®éng tèt h¬n nh÷ng ®iÒu mµ ph¸p luËt ®· quy ®Þnh.

§èi t­îng-Chñ thÓ

-Ng­êi lao ®éng : ®ñ 15 tuæi trë nªn, cã kh¶ n¨ng L§ &

giao kÕt hîp ®ång. D­íi 15 tuæi khi giao kÕt H§L§ ph¶i cã sù ®ång ý cña cha mÑ, ng­êi ®ì ®Çu.

-Ng­êi sö dông lao ®éng : doanh nghiÖp, c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thuª m­ín, sö dông vµ tr¶ c«ng loa ®éng.

-

Bên tập thể lao động là Ban chấp hành công đoàn cơ sở hoặc tổ chức công đoàn lâm thời

.

-Bên người sử dụng lao động là Giám đốc

doanh nghiệp

hoặc người được uỷ quyền theo điều lệ tổ chức doanh nghiệp hoặc có giấy uỷ quyền của Giám đốc doanh nghiệp.

-Số lượng đại diện thương lượng thoả ước tập thể của các bên do hai bên thoả thuận nhưng phải ngang nhau.

-Đại diện ký kết của bên tập thể lao động là Chủ tịch Ban chấp hành công đoàn cơ sở hoặc người có giấy uỷ quyền của Ban chấp hành công đoàn. Đại diện ký kết của bên người sử dụng

lao động

là Giám đốc doanh nghiệp hoặc người có giấy uỷ quyền của Giám đốc doanh nghiệp.

-Việc ký kết thoả ước tập thể chỉ được tiến hành khi có trên 50% số người của tập thể lao động trong

doanh nghiệp

tán thành nội dung thoả ước đã thương lượng.

C©u 37

: Ng­ê

i lao ®éng cã quyÒn ®¬n ph­¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng trong nh÷ng tr­êng hîp nµo?

Tr¶ lêi:

T¹i kho¶n I, ®iÒu 37 cua Bé luËt Lao ®éng cã quy ®inh:

Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn từ một năm đến ba năm, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định mà thời hạn dưới một năm có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng trước thời hạn trong những trường hợp sau đây:

a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm các điều kiện làm việc đã thoả thuận trong hợp đồng;

b) Không được trả công đầy đủ hoặc trả công không đúng thời hạn theo hợp đồng;

c) Bị ngược đãi; bị cưỡng bức lao động;

d) Bản thân hoặc gia đình thật sự có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng;

đ) Được bầu làm nhiệm vụ chuyên trách ở các cơ quan dân cử hoặc được bổ nhiệm giữ chức vụ trong bộ máy Nhà nước;

e) Người lao động nữ có thai phải nghỉ việc theo chỉ định của thầy thuốc.

C©u 38

: Ng­ê

i sö dông lao ®éng cã quyÒn ®¬n ph­¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng trong nh÷ng tr­êng hîp nµo?

Tr¶ lêi:

T¹i kho¶n I, ®iÒu 38, bé luËt Lao ®«ng cã quy ®Þnh:

Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:

a) Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng;

b) Người lao động bị xử lý kỷ luật sa thải theo quy định tại Điều 85 của Bộ luật này;

c) Người lao động làm theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn ốm đau đã điều trị 12 tháng liền, người lao động làm theo hợp đồng lao động xác định thời hạn ốm đau đã điều trị sáu tháng liền và người lao động làm theo hợp đồng lao động dưới một năm ốm đau đã điều trị quá nửa thời hạn hợp đồng lao động, mà khả năng lao động chưa hồi phục. Khi sức khoẻ của người lao động bình phục, thì được xem xét để giao kết tiếp hợp đồng lao động;

d) Do thiên tai, hoả hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc;

đ) Doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức chấm dứt hoạt động.

C©u 39

: Ng­ê

i sö dông lao ®éng kh«ng ®­îc ®¬n ph­¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng trong nh÷ng tr­êng hîp nµo?

Tr¶ lêi:

T¹i ®iÒu 39, Bé luËt Lao ®éng cã quy ®Þnh:

Người sử dụng lao động không được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:

1- Người lao động ốm đau hoặc bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đang điều trị, điều dưỡng theo quyết định của thầy thuốc, trừ trường hợp quy định tại điểm c và điểm đ khoản 1 Điều 38 của Bộ luật này;

2- Người lao động đang nghỉ hàng năm, nghỉ về việc riêng và những trường hợp nghỉ khác được người sử dụng lao động cho phép;

3- Người lao động là nữ trong các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 111 của Bộ luật này.( Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động nữ vì lý do kết hôn, có thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp doanh nghiệp chấm dứt hoạt động.)

C©u 40

: Nªu b¶n chÊt cña nhµ n­íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam? Lµm râ kh¸i niÖm “tÝnh nh©n d©n” cña nhµ n­íc ViÖt Nam? Cho vÝ dô thùc tÕ minh ho¹?

Tr¶ lêi:

+ B¶n chÊt cña nhµ n­íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam:

T¹i ®iÒu 2 HiÕn ph¸p 1992 quy ®Þnh: “Nhµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa VIÖt Nam lµ nhµ n­íc cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n. TÊt c¶ quyÒn lùc Nhµ n­íc thuéc vÒ nh©n d©n mµ nÒn t¶ng lµ liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tµng líp tri thøc”.

+ TÝnh nh©n d©n:

Nhân

dân

là

ch

ủ

th

ể

ối

cao

c

ủ

a

quy

ề

l

ự

c

nhà

ướ

c,

thự

c

hiệ

quy

ề

l

ự

c

nhà

ướ

c

d

ướ

nhiề

u

hình

thứ

c

khác

nhau.

Hình

thứ

c

cơ

ả

nh

ấ

là

thông

qua

ầ

u

c

ử

l

ậ

ra

các

cơ

quan

đạ

diệ

quy

ề

l

ự

c

c

ủ

a

mình

đó

là

Qu

ố

c

hội

và

H

ội

đồng

nhân

dân.

Ngoài

ra

còn

thự

c

hiệ

quy

ề

thông

qua

các

hình

thứ

c

kiểm

tra,

giám

sát

ho

ạ

động

c

ủ

a

các

cơ

quan

nhà

ướ

c

ho

ặc

trự

c

ế

trình

bày

các

yêu

cầ

u,

kiế

ngh

ị

c

ủ

a

mình

đối

v

ớ

các

cơ

quan

nhà

ướ

c...

C©u 41

: Kh¸

i niÖm vµ c¸c dÊu hiÖu cña téi ph¹m theo quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam?

Tr¶ lêi:

+

Tội phạm

: điều 8 bộ luật hình sự nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1999 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/-7/2000

đã định nghĩa tội phạm như sau:

Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, được quy định trong bộ luật hình sự do người có trách nhiệm, năng lực hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm hại đến chế độ chính trị chế độ kinh tế nền văn hóa quốc phòng, an ninh trật tự an toàn xã hội quyền lợi ích hợp pháp của Tổ quốc xâm hại tính mạng, sức khỏi danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền lợi ích hợp pháp của công dân, xâm hại những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa.

+ Nh÷ng dÊu hiÖu c¬ b¶n cña téi ph¹m:

Theo LuËt H×nh sù ViÖt Nam, hµnh vi ®­îc coi lµ téi ph¹m ®­îc ph©n biÖt víi nh÷ng hµnh vi kh¸c kh«ng ph¶I lµ téi ph¹m qua 4 dÊu hiÖu sau:

TÝnh nguy hiÓm cho x· héi: §©y lµ dÊu hiÖu c¬ b¶n, quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh nh÷ng dÊu hiÖu kh¸c cña téi ph¹m. TÝnh nguy hiÓm cho x· héi lµ thuéc tÝnh kh¸ch quan, lµ dÊu hiÖu vËt chÊt cña téi ph¹m. Hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®­îc coi lµ téi ph¹m ph¶I lµ hµnh vi g©y thiÖt h¹i hoÆc ®e do¹ g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho c¸c Quan hÖ x· héi ®­îc LuËt H×nh sù quy ®Þnh.

TÝnh cã lçi cña téi ph¹m: Lçi lµ th¸I ®é t©m lý cña mét ng­êi ®èi víi hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi cña m×nh vµ ®èi víi hËu qu¶ do hµnh vi ®ã g©y ra. Trong Bé LuËt H×nh sù n­íc ta, tÝnh cã lçi ®­îc nªu trong ®Þnh nghÜa vÒ téi ph¹m lµ mét dÊu hiÖu ®éc lËp víi tÝnh nguy hiÓm cho x· héi ®Ó nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña nguyªn t¾c lçi vµ LuËt H×nh sù ViÖt Nam kh«ng chÊp nhËn sù buéc téi kh¸ch quan, tøc lµ buéc téi mét ng­êi kh«ng c¨n cø vµo lçi cña hä mµ chØ c¨n cø vµo hµnh vi kh¸ch quan hä ®· thùc hiÖn.

TÝnh tr¸I ph¸p luËt h×nh sù: Hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi chØ ®­îc coi lµ téi ph¹m nÕu nã ®­îc quy ®Þnh trong LuËt H×nh sù. Quy ®Þnh cña LuËt H×nh sù lµ c¬ së vµ ®¶m b¶o quyÒn tù do dan chñ cña c«ng d©n, thóc ®Èy c¬ quan lËp ph¸p kÞp thêi söa ®æi, bæ sung Bé LuËt h×nh sù cho phï hîp víi sù thay ®æi t×nh h×nh kinh tÕ-chÝnh trÞ, v¨n ho¸-x· héi.

TÝnh ph¶I chÞu h×nh ph¹t: Cã nghÜa lµ bÊt cø 1 hµnh vi ph¹m téi nµo còng ®Òu bÞ ®e do¹ ph¶I chÞu 1 h×nh ph¹t. ChØ cã hµnh vi ph¹m téi míi ph¶I chÞu h×nh ph¹t, téi cµng nghiªm träng th× h×nh ph¹t ®­îc ¸p dông cµng nghiªm kh¾c.

Bèn dÊu hiÖu cña téi ph¹m nªu trªn cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau trong ®ã tÝnh nguy hiÓm cho x· héi, tÝnh cã lçi lµ nh÷ng dÊu hiÖu biÓu hiÖn mÆt néi dung, cßn tÝnh tr¸I ph¸p luËt h×nh sù, tÝnh ph¶I chÞu h×nh ph¹t lµ nh÷ng dÊu hiÖu biÓu hiÖn mÆt h×nh thøc cña téi ph¹m.

Câu 42

: Phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm?

Trả lời:

Các yếu tố cấu thành tội phạm

-

Một là, khách thể của tội phạm là những quan hệ xã hội bị tội phạm xâm hại. Ví Dụ:

Tội giết người xâm phạm đến quan hệ nhân thân.Tội trộm cắp tài sản xâm phạm đến quan hệ sở hữu.Khách thể của tội phạm được quy định tại điều 8 luật hình sự.

-

Hai là,chủ thể của tội phạm là người có năng lực trách nhiệm hình sự,đạt độ tuổi theo quy định và đã thực hiện hành vi phạm tội cụ thể.

+ Người có năng lực trách nhiệm hình sự là người khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có khả năng nhận thức được tính chất nguy hiểm cho xã hội của mình và có khả năng điều khiển được hành vi ấy.

+ Tuổi chịu trách nhiệm hình sự được quy định tại điều 12 bộ luật hình sự: Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tôi phạm đặc biệt nghiêm trọng.Ví dụ: Tội tham ô: các đặc điểm liên quan đến nghề nghiệp ,tính chất công việc.Tội trốn tránh nghĩa vụ quân sự các đặc điểm về tuổi....

-

Ba là,mặt khách quan của tội phạm là mặt bên ngoài của tội phạm bao gồm những biểu hiện của tội phạm diễn ra hoặc tồn tạibên ngoài thế giới khách quan

Hành vi khách quan của tội phạm phải có tính chất nguy hiểm cho xã hội ,phải là hoạt độngcó ý thức ,ý chí và trái luật hình sự. Hành vi khách quan của tội phạm có thể được thực hiện bằng hành động hoặc không hành động.Vi dụ: nghĩa vụ tố giác tội phạm;nghĩa vụ phát sinh do quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, Hành vi gây tai nạn giao thông làm phát sinh nghĩa vụ phải đi cấp cứu những người bị thương

Hậu quả nguy hiểm cho xã hội do hành vi phạm tội gây ra, đó có thể là thiệt hại về vật chất,thể chát ,tinh thần

Quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và hậu quả nguy hiểm cho xã hội

Mặt chủ quan của tội phạm là hoạt động tâm lý bên trong của người phạm tội bao gồm: lỗi, động cơ, mục đích.Trong đó lỗi phản ánh trong tất cả các cấu thành tội phạm

+ Lỗi cố ý trực tiếp là lỗi của người khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xa hội,nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội ,thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn cho hậu quả xảy ra

+ Lỗi cố ý gián tiếp là lỗi của người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội ,thấy trước hậu quả của hành vi đó, tuy không mong muốn nhưng lại có ý để mặc cho hậu quả đó xảy ra.

+Lỗi vô ý vì quá tự tin người phạm tội tuy thấy hành vi của mình có thể gây hậu quả nguy hiểm cho xã hội nhưng cho rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra nên vẫn thực hiện và đã gây ra hậu quả nguy hại đó.

+ Lỗi vô ý do cẩu thả người phạm tội đã gây ra hậu quả nguy hiểm cho xã hội nhưng do cẩu thả nên không thấy trước hành vi của mình có thể gây ra hậu quả mặc dù thấy trước và có thể thấy trước

-

Động cơ phạm tội là động lực bên trong thúc đẩy người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội cố ý

-

Mục đích phạm tội là kết quả trong ý thức chủ quan mà người phạm tội phải đạt được khi thực hiện hành vi phạm tội.

C©u 43

: Tr×nh bµy kh¸i niÖm téi ph¹m, ph©n lo¹i téi ph¹m?

Tr¶ lêi:

+

Tội phạm

: điều 8 bộ luật hình sự nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1999 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/-7/2000

đã định nghĩa tội phạm như sau:

Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, được quy định trong bộ luật hình sự do người có trách nhiệm, năng lực hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm hại đến chế độ chính trị chế độ kinh tế nền văn hóa quốc phòng, an ninh trật tự an toàn xã hội quyền lợi ích hợp pháp của Tổ quốc xâm hại tính mạng, sức khỏi danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền lợi ích hợp pháp của công dân, xâm hại những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa.

+ Theo quy ®Þnh cña bé luËt H×nh sù n¨m 1999, téi ph¹m ®­îc ph©n lo¹i nh­ sau:

1.

Téi ph¹m Ýt nghiªm träng lµ téi ph¹m g©y nguy hiÓm kh«ng lín cho x· héi, møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t lµ ®Õn 3 n¨m tï.

2.

Téi ph¹m nghiªm träng lµ téi ph¹m g©y nguy hiÓm lín cho x· héi, møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t lµ ®Õn 7 n¨m tï.

3.

Téi ph¹m rÊt nghiªm träng lµ téi ph¹m g©y nguy h¹i rÊt lín cho x· héi, møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t lµ ®Õn 15 n¨m tï.

4.

Téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng lµ téi ph¹m g©y nguy h¹i ®Æc biÖt lín cho x· héi, møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t lµ trªn 15 n¨m tï, tï chung th©n hoÆc tö h×nh.

Nh÷ng hµnh vi tuy cã dÊu hiÖu cña téi ph¹m nh­ng tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x· héi kh«ng ®¸ng kÓ th× kh«ng ph¶I lµ täi ph¹m vµ ®­îc xö lý b»ng c¸c biÖn ph¸p kh¸c.

Câu 44

: Khá

i niệm, mục đích và ý nghĩa của hình phạt?

Trả lời:

Hình phạt

là biện pháp cưỡng chế của NN do tòa án áp dụng đối với những người thực hiện tội phạm theo quy định của pháp luật hình sự, tước bỏ hoặc hạn chế những quyền và lợi ích nhất định của người bị kết án, nhằm mục đích cải, tạo giáo dục người phạm tội và ngăn ngừa tội phạm.

Mục đích và ý nghĩa của hình phạt:

Bảo vệ chế độ XHCN, quyền làm chủ của tập thể xã hội, BV quyền bình đẳng giữa các đồng bào các dân tộc, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của CD, bảo vệ trật tự pháp luật XCHN, chống mọi hành vi tội phạm, giáo dục ý thức tuân theo pháp luật, đấu tranh chống và phòng ngừa tội phạm.

Câu 45

: Tộ

i phạm là gì? phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm (Lấy ví dụ minh họa)?

Trả lời:

+

Tội phạm

: điều 8 bộ luật hình sự nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1999 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/-7/2000

đã định nghĩa tội phạm như sau:

Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, được quy định trong bộ luật hình sự do người có trách nhiệm, năng lực hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm hại đến chế độ chính trị chế độ kinh tế nền văn hóa quốc phòng, an ninh trật tự an toàn xã hội quyền lợi ích hợp pháp của Tổ quốc xâm hại tính mạng, sức khỏi danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền lợi ích hợp pháp của công dân, xâm hại những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa.

+

Các yếu tố cấu thành tội phạm

: gồm mặt khách quan, chủ quan, chủ thể, khách thể.

- mặt khách quan của tội phạm là những biểu hiện của tội phạm diễn ra hoặc tồn tại bên ngoài thế giới khách quan. Những dấu hiệu thuộc về khách quan của tội phạm gồm những hành vi nguy hiểm cho xã hội: tính trái pháp luật của hành vi, hậu quả nguy hiểm cho xã hội, mối quan hệ của tội phạm còn có các dâu hiệu khác nhau như: phương tiện, công cụ tội phạm, phương pháp thủ đoạn, thời gian, địa điểm, thực hiện phạm tội.

- Mặt chủ quan của tội phạm là những diễn biến tâm lý bên trong của tội phạm bao gồm: lỗi, mục đích, va động cơ phạm tội. Bất cư tội phạm cụ thể nào cũng phải là hành vi được thực hiện một cách có lỗi. Lỗi có hai loại lỗi: lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý.

*Cố ý phạm tộ

i là phạm tội trong những trường hợp sau:

Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là nguy hại cho xã hội, thấy được hậu quả của hành vi đó và mong muốn cho hành vi đó xảy ra.

Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là nguy hiềm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó, tuy không mong muốn những vẫn có ý thức để mặc nó xảy ra.

*Vô ý phạm tộ

i là phạm tội trong những trường hợp sau:

Người phạm tội tuy thấy trước được hành vi của mình có thể gây nguy hại cho xã hội nhưng cho rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được.

Người phạm tội không thấy được hành vi của mình có thể gây ra nguy hại cho xã hội, mặc dù có thể thấy trước và có thể thấy hậu quả đó.

- Khách thể của tội phạm là quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ và bị tội phạm gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại ở mức độ đáng kể.

- Chủ thể của tội phạm là con người cụ thể đã thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội được luật hình sự quy định là tội phạm, có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo quy định của luật hình sự

Năng lực chịu trách nhiệm là khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của người phạm tội. tuổi chịu trách nhiệm hình sự: Người từ 14 tuổi đến 16 tuổi thì phải chịu trách nhiệm hình sự với những tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng người từ 16 tuổi trở lên chịu trách nhiệm hình sự với mọi loại tội phạm

Vậy: một hành vi được coi là phạm tội phải có đầy đủ 4 yếu tố trên. Khi đã được coi là tội phạm thì phải chịu trách nhiệm hình sự quy định.

Câu

46

: Hình phạt là gì? Mục đích của v

iệc áp dụng hình phạt? Bộ luật hình sự nước ta gồm những loại hình phạt nào?

Trả lời:

+

Hình phạt

: là biện pháp cưỡng chế nhà nước nghiêm khắc nhất được quy định trong luật hình sự do tòa án nhân danh nhà nước áp dụng đối với người thực hiện tội phạm theo một trình tự riêng biệt, nhằm trừng trị cải tạo giáo dục người phạm tội và ngăn ngừa tội phạm.

+

Các loại hình phạt

:

Hệ thống hình phạt là tổng thể các hình phạt do nhà nước quy định trong luật hình sự và được sắp xếp theo một trình tự nhất định tùy thuộc và mức độ nghiêm khắc của mỗi hình phạt.

Điều 21 Bộ luật hình sự phân chia hệ thống hình phạt thành hai nhóm: Hình phạt chính và Hình phạt bổ sung.

- Các hình phạt chính: là hình phạt cơ bản được áp dụng cho một loại tội phạm và được tuyên độc lập với mỗi tội phạm tòa án chỉ có thể tuyên án độc lập một hình phạt chính.

+Cảnh cáo

+Phạt tiền

+Cải tạo không giam giữ

+Trục xuất

+Tù có thời hạn

+Tù chung thân

+Tử hình

- Các hình phạt bổ sung: là hình phạt không được tuyên độc lập mà chỉ có thể tuyên kèm theo hình phạt chính. Đối với mỗi loại tội phạm tòa án có thể tuyên một hoặc nhiều hình phạt bổ sung nếu điều luật về tội phạm có quy định các hình phạt này.

+Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định

+Cấm cư trú

+Quản chế

+Tước một số quyền công dân

+Tịch thu tài sản

+Phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính

+Trục xuất, khi không áp dụng là hình phạt chính

-Việc xử lý người chưa thành niên phạm tội chủ yếu là giáo dục giúp đỡ người đó sửa chữa sai lầm triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội. Vì vậy, khi người chưa thành niên phạm tội thì chủ yếu áp dụng những biện pháp giáo dục phòng ngừa, gia đình nhà trường và xã hội có trách nhiệm tích cực tham gia vào việc thực hiện những biện pháp này.

-Không xử phạt tù chung thân hoặc tử hình người chưa thành niên phạm tội. Nếu phạt tù có thời hạn thì mức án nhẹ hơn mức an áp dụng với người đã thành niên.

+Mục đích của hình phạt

: Bảo vệ chế độ XHCN, quyền làm chủ của tập thể xã hội, BV quyền bình đẳng giữa các đồng bào các dân tộc, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của CD, bảo vệ trật tự pháp luật XCHN, chống mọi hành vi tội phạm, giáo dục ý thức tuân theo pháp luật, đấu tranh chống và phòng ngừa tội phạm.