Trong thi đàn hiện đại Việt Nam, Xuân Quỳnh là một nữ thi sĩ thường đem đến những vần thơ rực lí tưởng, hoài vọng tuổi trẻ, nhưng phần lớn là trong bom đạn chiến tranh, giữa muôn vàn chết chóc. Giống như biết bao nhiêu thanh niên khác, ở nơi tuyến lửa, khi mà biết bao kỉ niệm êm đềm của tuổi thơ vọng về giữa những đợt bom Mĩ dội, nữ thi nhân cũng khát khao: 'Tôi sẵn lòng đem hiến cả đời tôi/ Cho cát trắng và gió Lào quạt lửa'. Song, bên cạnh đó, cháy lên trong thơ Xuân Quỳnh còn là khát vọng hạnh phúc đời thường mà đong đầy lo âu, khiến ta thường hay bắt gặp trái tim người phụ nữ luôn lo lắng về sự mong manh hữu hạn của tình yêu. Trái tim ấy ủ ấm và khiến cho rất nhiều thi phẩm thăng hoa, mà tiêu biểu trong số đó là bài thơ "Sóng" – một nốt ngân nhạy cảm và tinh tế của Xuân Quỳnh.

*** "Sóng" được chắp bút năm 1967 – thời điểm mà Xuân Quỳnh có chuyến đi thực tế tại biển Diêm Điền (Thái Bình). Khi ấy, nhà thơ có thời gian nhìn lại chặng đường đã qua, để rồi hướng đến hạnh phúc trong tương lai mà viết nên bài thơ này. Đây là bài thơ tình duy nhất khép lại tập "Hoa dọc chiến hào" (xuất bản năm 1968). Với thể thơ ngũ ngôn hiện đại cùng cách ngắt nhịp linh hoạt, bài thơ đan cài khéo léo hình tượng sóng và hình tượng nhân vật trữ tình "em", cho thấy những khám phá liên tục về sóng, cũng là khám phá của Xuân Quỳnh về vẻ đẹp của tình yêu đôi lứa trong tâm hồn người phụ nữ. Thông qua hình tượng "sóng", tác giả bộc lộ khát vọng tình yêu và hạnh phúc, vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người.

*** Từ xưa đến nay, tình yêu luôn là "mảnh đất có cánh", đủ sức bay bổng để khơi nguồn cảm hứng cho các nhà thơ. Ta nhớ mãi những câu thơ của Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương từ thời trung đại, rồi cũng đắm chìm trong sự chếnh choáng men say với thơ tình Xuân Diệu... Còn Xuân Quỳnh, một nhà thơ nữ trưởng thành trong thời kì giải phóng dân tộc, đã thể hiện tình yêu của mình qua hình ảnh "sóng" – một sự tiếp nối và sáng tạo độc đáo trong định nghĩa về tình yêu, đã thêu dệt nên sắc điệu trữ tình cho bài thơ.

Sóng" là bài thơ tình rất giàu giá trị nội dung và nghệ thuật. Những thủ pháp nghệ thuật như nhân hóa, ẩn dụ, so sánh, đối lập được vận dụng cùng thể thơ ngũ ngôn giàu nhịp điệu..., tất cả đã thể hiện được những gì tinh tế và đẹp đẽ nhất của tâm hồn người phụ nữ, một trái tim nhạy cảm luôn khao khát yêu thương. Nhịp điệu của sóng, nhịp điệu của tâm hồn đã làm hiện lên một vẻ đẹp rất nữ tính của Xuân Quỳnh, một vẻ đẹp giàu lòng trắc ẩn và suy tư. Trong thơ Xuân Quỳnh không hề có dấu vết của lễ giáo gia phong, không có những quan niệm khép mình của Phương Đông xưa , cũng không có cái táo bạo của phương Tây hiện đại. Những gì trong thơ Xuân Quỳnh lại là sự tự do, là cái vĩnh hằng trong tình yêu của một người phụ nữ hiện đại, với tất cả tâm tình chảy ra từ suối nguồn vô tận của yêu thương.

*** "Sóng" không mang lối tư duy về mối quan hệ giữa các hình ảnh đối lập trong tự nhiên như trong Đường thi (đối lập giữa những biểu hiện bên ngoài và tính chất bên trong), mà tứ thơ của nó những mặt đối lập ở bên trong của tâm trạng của người đang yêu. Bởi thế, bài thơ vẫn như rì rào tiếng sóng, tiếng của tình yêu sau bao năm tháng, nó vẫn cất lên đầy say đắm, vẫn chảy hoài , chảy mãi cho tâm sự và khát vọng bất tử hóa tình yêu của muôn người ở muôn thế hệ.