Câu 8: Đường lối CNH thời kì trước đổi mới
Đường lối CNH đã được hình thành từ đại hội 3 (1960) của Đảng, và thời kỳ trước đổi mới diễn ra trong vòng 25 năm, trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế diễn biến phức tạp, chiến tranh và hậu quả của nó còn để lại rất nhiều, cơ sở vật chất còn lạc hậu, thiếu thốn, tuy nhiên có thuận lợi là quan hệ quốc tế ngày càng được mở rộng. Quá trình CNH thời kì trước đổi mới diễn ra trong 2 giai đoạn: từ 1960-1975 diễn ra ở MB và từ 1975-1985 diễn ra trên cả nước.
· Ở MB: trên cơ sở phân tích đặc điểm của nền kinh tế MB lúc bấy giờ với 3 đặc điểm là: chủ yếu là nền sx nhỏ, ảnh hưởng của chiến tranh vẫn còn và quan hệ quốc tế ngày càng mở rộng thì Đảng ta đã khẳng định sự tất yếu của CNH đối với công cuộc xây dựng CNXH ở nước ta, chúng ta đi lên từ nền NN lạc hậu, không qua giai đoạn TBCN.
CNH XHCN là nhiệm vụ trọng tâm trong suốt quá trình quá độ lên CNXH ở nước ta với cơ cấu kinh tế công nghiệp-nông nghiệp, trong đó công nghiệp nặng là nền tảng.
Mục tiêu cơ bản của CNH XHCN là xây dựng một nền kinh tế XHCN cân đối và hiện đại, bước đầu xây dựng cơ sở vật chất và kĩ thuật cho CHXN. Đó là mục tiêu cơ bản, lâu dài, phải thực hiện qua nhiều giai đoạn.
HNTW 7 (1962) đã nếu phương hướng chỉ đạo cho quá trình xây dựng và phát triển CN là:
- Ưu tiên phát triển CN nặng một cách hợp lí
- Kết hợp chặt chẽ phát triểu công nghiệp với phát triển nông nghiệp
- Ra sức phát triển công nghiệp nhẹ song song với ưu tiên phát triển CN nặng
- Ra sức phát triển CN trung ương, đồng thời phát triển CN địa phương
Về thực chất, đây là sự lựa chọn mô hình chiến lược CNH thay thế nhập khẩu mà nhiều nước trên thế giới đã và đang thực hiện lúc đó.
Đến HNTW 19 (1971) đã điều chỉnh lại, ưu tiên phát triển CN nặng trên cơ sở phát triển CN nhẹ và nông nghiệp.
· Trên cả nước:
Hoàn cảnh lịch sử có những thuận lợi cả nước hòa bình, thống nhất, độc lập,nhân dân ngập tràn khí thế lạc quan, tin tưởng vào Đảng, đội ngũ trí thức đông đảo, là nguồn nhân lực chất lượng cao, tầm nhìn chiến lược trong công tác cán bộ của Đảng, kế thừa những bài học kinh nghiệm của MB, quan hệ quốc tế rộng mở, tạo điều kiện thu hút vốn đầu tư nước ngoài, khoa học công nghệ hiện đại, kinh nghiệm. Bên cạnh đó là những khó khăn là nguồn vốn khan hiếm sau chiến tranh, sự quấy phá của các thế lực thù địch đã gây cho nước ta không ít trở ngại. Trên cơ sở phân tích tình hình cả nước lúc đó, ĐH IV (1976) đã đề ra đường lối:
- Đẩy mạnh CNH XHCN để xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH đưa nền kinh tế nước ta từ sx nhỏ lên sx lớn XHCN
- Ưu tiên phát triển CN nặng 1 cách hợp lí trên cơ sở phát triển CN nhẹ và NN
- Vừa phát triển kinh tế TW vừa phát triển kinh tế địa phương, kết hợp kinh tế TW với kinh tế địa phương trong cơ cấu kinh tế thống nhất
- Đẩy mạnh phân công hợp tác quốc tế trên cơ sở độc lập chủ quyền bình đẳng, không can thiệp vào nội bộ của nhau hai bên cùng có lợi
Đến ĐH V (1982) đã nêu:
- Từ một nền kinh tế nhỏ đi lên, muốn thực hiện được phải cụ thể hóa thành những chặng đường với những bước đi tốc độ nhịp độ phù hợp
- Tập trung sức phát triển NN, coi NN là mặt trận hàng đầu đưa NN lên 1 bậc phát triển XHCN
- Kết hợp CN nặng với CN SX hàng tiêu dùng, xd CN nặng phù hợp với sức phục vụ cho CN nhẹ
ĐH 5 là bước đổi mới trong đường lối của Đảng, tuy nhiên vì không thực hiện nghiêm túc nên đưa đến tình trạng khủng hoảng
Đánh giá: Nhìn chung trong thời kỳ 1960-1985 chúng ta đã nhận thức và tiến hành công nghiệp hóa theo kiểu cũ với các điểm hạn chế:
- Công nghiệp hóa theo mô hình nền kinh tế khép kín, hướng nội và thiên về phát triển công nghiệp nặng.
- Chủ yếu dựa vào lợi thế về lao động, tài nguyên đất đai và nguồn viện trợ của các nước xã hội chủ nghĩa, chủ lực thực hiện công nghiệp hóa là Nhà nước và doanh nghiệp nhà nước; việc phân bổ nguồn lực để công nghiệp hóa chủ yếu bằng cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu trong nền kinh tế thị trường.
- Nóng vội, giản đơn, chủ quan duy ý chí, ham làm nhanh, làm lớn, không quan tâm đến hiệu quả kinh tế xã hội.
Nguyên nhân là do xuất phát điểm của nước ta thấp, mắc những sai lầm trong việc xác định mục tiêu và bước đi, đến ĐH V đã thấy được sai lầm nhưng lại thực hiện k nghiêm túc
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Pro