(lần đầu viết truyện, mong mọi người đọc và ủng hộ. Ai đọc thi cho mình ít comment ý kiến, để mình hoàn thành truyện tốt hơn :))

Năm Đại Bảo thứ tư.

Rằm thắng Tám. Ánh trăng tròn vành vành trên cao, soi tỏ cả những con đường. Ánh sáng len lỏi qua từng kẽ lá, soi rọi từng mái ngói. Đêm đã khuya nhưng nhiều nhà trong kinh thành vẫn còn sáng đèn. Trung thu năm nay không được náo nhiệt như những năm trước. Hoàng đế vừa mới băng hà, lại được tung tin là có gian thần hãm hại khiến người dân lo lắng không yên. Cả kinh thành nhà nhà đều chìm trong không khí u buồn tang tóc, vải trắng khăn tang phủ khắp nơi. Thời buổi loạn lạc khiến người ta thật hoảng sợ, nước mất vua như rắn mất đầu. Không ai biết nay mai sẽ có biến cố gì nữa. Trung thu này, người người nhà nhà trước cúng bái tổ tiên, cầu bề trên ban phúc cho con cháu, sau làm tiệc đoàn viên, ăn bánh ngắm trăng cùng nhau quây quần. Cái không khí gia đình ấm cúng này khiến người ta vững dạ hơn trước những tai ương sắp tới.

Trăng tròn phết thứ ánh sáng vàng nhạt lên khắp mọi nơi, chiếu đến không chỉ đường phố hoa lệ mà còn sáng lên nhà tù tăm tối bản thỉu, hôi hám. Ánh sáng lọt qua khe song sắt nhà tù, cùng với ngọn lửa của bó đuốc hừng hực chiếu rọi lên khuôn mặt già nua khắc khổ của một vị lão thần trạc tuổi lục tuần. Chỉ mấy ngày trong đại lao người ta đã không thể nhận ra bóng dáng của một vị quan dáng vẻ ung dung tự tại, cốt cách khiêm nhường đáng quý mà thay vào đó là một cụ già với mái tóc bạc phơ rối mù, làn da nhăn nheo, quần áo nhếch nhác. Ông khẽ thở dài, từng nếp nhăn hằn rõ trên khuôn mặt như đang cố ép vào, kìm nén không để nước mắt rơi.

Rằm tháng Tám. Tết trung thu. Tết đoàn viên. Gia tộc ông giờ đây sẽ không thể hưởng cái cảm giác đoàn tụ bên nhau nữa rồi. Ngày mai, án tru di tam tộc đã định, kiếp nạn này không thể tránh khỏi. Nguyễn Trãi nắm chặt tay thành nắm đấm, mắt hằn lên tia giận dữ. Con người ông, anh minh cả một đời, giờ đây lại bị bọn nịnh thần mưu sát hãm hại. Quá đau lòng. Thật quá đau lòng. Ông không cam lòng khi cả gia tộc ba đời đều không thể sống sót, không thể đoàn viên. Nguyễn Trãi thấy thật hổ thẹn với lòng mình, với gia tộc họ Nguyễn. Chức Tả ty Hữu Gián nghị Đại phu ông đã không làm tròn bổn phận, không thể làm can vua loại bỏ những kẻ nịnh thần như Lê Ngân, Phạm Vấn, để chúng một tay che trời làm loạn, giết vua vu họa cho Nguyễn tộc. Tất cả đã chấm hết, ngày mai phải lên đoạn đầu đài, ông thực sự chết không nhắm được mắt.

Phía sau lưng Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Lộ ngồi dưới nền đất lạnh lẽo, hai tay ôm mặt. Bà có ngờ đâu vua một ngày đến Lệ Chi viên lại mang họa sát thân, cả gia tộc mang tội giết vua mà không cách nào tự thanh minh.

“Thần thiếp bản thân mang trọng tội, lại bị ép cung để liên lụy đến cả Nguyễn tộc, tội này của thần thiếp, có chết cũng không gột hết.”

Nguyễn Trãi quay lại, ngồi xuống vuốt mái tóc rối của Nguyễn Thị Lộ, đau lòng nói:

“Tình nghĩa phu thê ta, há có phải ngày một ngày hai mà không thấu hiểu nhau? Chỉ trách bọn nịnh thần quá gian xảo, tìm cách hãm hại ta bằng mọi cách, dù không ép buộc được nàng, bọn chúng cũng không bỏ qua cho ta. Nếu là số trời đã định, mệnh này của ta cũng không thoát được. Ta chỉ muốn biết, đêm hôm ấy, rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì? Ta không muốn sau này chết đi, vợ của ta lại lưu truyền tiếng xấu muốn đời.”

“Chàng cũng hiểu Đức hoàng thượng đối với thiếp tình sâu nghĩa nặng như tình dì cháu, nhưng lại có những kẻ đặt điều làm vấy bẩn thanh danh thiếp. Đêm hôm ấy, Đức hoàng thượng nói chuyện với thiếp, giọng đầy đau thương. Đức hoàng thượng thực sự cô đơn, người sống trong vương giả nhưng lại cô quạnh, không ai hiểu nỗi lòng người. Trong hậu cung vì tranh chấp thái tử mà lộng quyền, hãm hại nhau, khiến vua đau đầu. Trong triều, đại thần như Phạm Vấn, Lê Ngân dù đã bị giáng chức nhưng vẫn tiếp tục làm bậy, khiến vua bất lực. Một Đức hoàng thượng tài đức, luôn che chở cho con dân là thế nhưng lại bị quân thần mê hoặc làm cho mơ hồ.”

“Nói như vậy, hẳn Đức bệ hạ đã muốn giệt trừ hậu họa, nhưng không ngờ bọn gian ác kia quá tinh ranh, dám cả gan lập mưu giết vua.”

“Đúng vậy, đêm ấy, thần thiếp đã ngồi lắng nghe rất lâu. Đức bệ hạ nói với thần thiếp về những ước muốn cải cách của người về một Đại Việt hùng mạnh, sánh vai với Đại Minh. Người cũng hối hận vì đã không nghe lời chàng ban chiếu đại xá cho bảy tên trộm cắp trẻ người non dạ ấy. Một câu: việc nhân nghĩa cốt ở yên dân, đối với Người, nghe dễ làm khó, huống chi còn có bọn nịnh thần bên cạnh không ngừng kích động.”

“Đến gần sáng, không hiều sao thần trí của thiếp trở nên mơ hồ, thiếp đi một lúc, khi tỉnh lại thì Đức hoàng thượng đã băng hà. Quan quân ập vào đưa hoàng thượng và bắt thần thiếp đi, một lời cũng không cho giải thích.” Nguyễn Thị Lộ nghẹn ngào nói.

“Hay cho một âm mưu được tính toán tỉ mỉ! Đức bệ hạ muốn làm một đấng minh quân, đáng tiếc đã muộn. Lão thần muốn làm một trung thần đời đời kiếp, đáng tiếc đã không còn được nữa. Ngày mai, lão thần cũng Nguyễn tộc sẽ xuống âm ty để bồi tội cùng với người.” Nguyễn Trãi ngẩng đầu về phái ánh trăng khảng khái nói.

“Nợ quân thân chưa báo được 
Hài hoa còn bợn dặm thanh vân”­­­(1)

“Quét hết sầu lo, dựa cỏ bồng

Tâm như nước sáng, nghĩ mênh mông”(2)

...

Trong cái nhà ngục tối tăm bẩn thỉu, suốt đêm ấy, vẫn có một người tử tù hướng về phía ánh trăng, xúc động mà ngâm thơ...

Không khí trong kinh thành ảm đạm, thế nhưng lúc này ở Hoàng thành, trong đình Vân Mai nhìn ra vườn Thượng Lâm, một thiếu phụ trẻ tuổi đang nằm trên tràng kỷ ngắm trăng. Bên cạnh bàn là một bàn tiệc với đủ loại cây trái, đĩa bánh trung thu thơm phức. Hai bên người là một đám kẻ hầu người hạ, xúm xít bóp chân, bóp vai, quạt mát. Khuôn mặt người phụ nữ xinh đẹp nhưng sắc sảo, đôi mắt lộ lên vẻ hung ác không hề che dấu, miệng khẽ cười nhếch mép khiếp người ta không thể đoán được ả đang nghĩ gì. Ả duỗi đôi tay thon dài cầm một miếng bánh cho vào miệng. Bánh trung thu thơm phức, mùi vị rất bùi, không bị ngấy. Cảm giác ngon này là vì vị bánh hay hay ngon vì mộng trong lòng đã thỏa mãn?

Đúng lúc này, một viên nội quan bước nhanh vào đình, cúi xuống hành lễ. Nguyễn Thị Anh mỉm cười, ngồi thẳng dậy nhìn sâu vào đôi mắt của kẻ dưới kia.

“Tạp Thanh, cho ta biết mọi chuyện thế nào rồi?”

“Bẩm Đức hoàng hậu, mọi chuyện đã theo đúng sắp xếp của người. Thần đã cho người mua chuộc hết tất cả quan viên của vụ án, từ thái y đến quan phá án, đồng thời cho bắt hết tất cả người hầu đêm hôm đó ở Lệ Chi viên. Tất cả bọn chúng sẽ chết cùng gia tộc Nguyễn Trãi. Vụ án này sẽ khép lại, chắc chắn không có một kẻ nào dám điều tra lần nữa.”

“Tốt, người làm rất tốt. Phải diệt tận gốc bọn chúng để ai cũng không thể nhúng tay vào chuyện Nguyễn Trãi. Hừ, tên Nguyễn Trãi kia dám liều mình cứu Ngô phi làm hỏng chuyện tốt của ta, lại còn nắm trong tay bí mật của ta, ta không thể để cho hắn còn sống.”

“Nhưng thưa Đức hoàng hậu, thần vẫn rất lo lắng. Cho đến bây giờ, chúng ta vẫn chưa tìm được tung tích của Ngô phi, không biết Ngô phi đã sinh hạ hoàng tử hay chưa. Hơn nữa, thưa hoàng hậu...một số người nhà Nguyễn Trãi đã bỏ trốn, trong đó có một người thiếp họ Phạm của Nguyễn Trãi cùng người con trai Anh Vũ.”

“CÁI GÌ? Tại sao có thể bọn chúng trốn thoát dễ dàng như thế? Mau chóng cho quan binh lục soát khắp các nơi cho ta. Dán cáo thị truy nã mẹ con ả họ Phạm kia, ai bắt được liền ban thưởng 100 quan. Còn về phần Ngô phi, cứ cho ám vệ thu thập tin tức, ầm thầm điều tra rồi thủ tiêu ngay. Ta không thể làm lớn chuyện này. Còn Đinh Liệt và Nguyễn Xí, hai kẻ này cũng biết bí mật của ta, không thể giữ lại được. Người nhanh chóng cho một số quan triều đình phe ta đặt điều vu cáo bọn chúng rồi tống vào ngục. Ta phải giết sạch không còn một mống bè đảng của Nguyễn Trãi!”

“Vâng, thưa hoàng hậu, thần sẽ cho người thi hành ngay.” Tạp Thanh cúi đầu, chuẩn bị lui xuống.

“Chậm đã!” Nguyễn Thị Anh gọi Tạp Thanh quay lại.

“Hoàng hậu có gì phân phó ạ?”

“Nói cho ta biết tình hình Dương Chiêu nghi và Lạng Sơn Vương thế nào?”

“Bẩm Hoàng hậu, Dương Chiêu nghi vẫn đang oán thán Người, nhưng không dám làm điều gì bất kính vì Lạng Sơn Vương còn nhỏ tuổi, nhưng để chắc chắn, thần đã cho quân ngày đêm canh gác ở cung điện của hoàng tử và của Dương Chiêu nghi. Cũng không còn thế lực nào ngả về Dương chiêu nghi nữa.”

“Ha ha, cái đám quan lại kia cũng rất nghe lời nhỉ. Kẻ thức thời mới là trang tuấn kiệt. Thông minh lắm, bọn chung cũng biết gió nào nên theo rồi. Đợi con trai Lê Bang Cơ của ta làm vua, có được hoàng quyền trong tay, sẽ đuổi hẳn mẹ con Dương Chiêu nghi ra khỏi cung, đỡ làm bẩn con mắt ta. Thiên hạ này, giang sơn này giờ đã là của mẹ con ta, há còn ai tranh giành nữa?”

Tạp Thanh khép nép, nịnh nọt lấy lòng:

“Hoàng hậu nói rất phải.”

“Được rồi, ngươi lui xuống đi. Nhớ kĩ, phải giải quyết quốc tang cho tốt, để con trai ta lên ngôi trong thời gian sớm nhất. Còn nữa, ngày mai ngươi cho đội quân tinh nhuệ nhất giải phạm nhân ra pháp trường. Ta không muốn bọn kia lên đến đoạn đầu đài rồi vẫn có kẻ làm loạn muốn cướp pháp trường. Ngươi rõ chưa?”

“Bẩm hoàng hậu, thần rõ rồi ạ, thần sẽ đi làm ngay.”

Khi Tạp Thanh lui xuống, Nguyễn Thị Anh vẫn tiếp tục ngồi ở đình Vân Mai tiếp tục ngắm trăng. Ả cười lên một tiếng cười đầy khoái trá và thỏa mãn. Tiếng cười rùng rợn vang vọng khắp cung đình, làm một đám cung nữa hầu hạ lạnh hết sống lưng... 

Sáng hôm sau, người dân toàn kinh thành sức sốt ngạc nhiên khi triều đình ban chiếu tru di tam tộc nhà Nguyễn Trãi. Chiếu cáo bay đầy trời: “Phụng thiên thừa vận, Hoàng hậu thay mặt Tiên đế chiếu viết: do không được vua coi trọng và sủng ái, Thừa chỉ Nguyễn Trãi sinh lòng oán hận, xúi giục người thiếp là Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ âm mưu giết vua tại Lệ Chi Viên, để lập hoàng tử của Tiệp dư Ngô Thị Ngọc Dao làm hoàng đế. Nay triều đình ban chết cho tam tộc Nguyễn Trãi, chém vào giờ Ngọ, riêng Nguyễn Thị Lộ trực tiếp giết vua, ban cho hình thức dìm nước đến chết. Khâm thử.”

Người dân ai cũng bàng hoàng sửng sốt. Con người thanh liêm, anh minh sáng suốt như Nguyễn Trãi, làm sao có thể làm ra những chuyện tày đình như thế. Năm xưa, Thái tổ tiên đế nhờ có Nguyễn Trãi mới có thể thuận lợi dẹp tan quân Minh, lên ngôi hoàng đế. Không ai không thể quên bản “Bình Ngô đại cáo”, khí thế vang dậy đất trời với tư tưởng lấy dân làm gốc. Nhờ con người chính trực, yêu nước thương dân ấy, nhân dân mới có cuộc sống ấm no như ngày hôm nay. Một con người như thế, chắc chắn không thế bất trung với nước, bất kính với vua được.

Khi đoàn xe áp tải đi trên đường lớn, đi qua từng hàng người nối dài, nhân dân vốn hay mỉa mai, châm chọc những tử tù nay lại cúi gằm xuống, xót xa. Có người không kìm được mà rơi nước mắt. Nếu có thể, họ tình nguyện cầu xin để được tha tội cho Nguyễn Trãi. Nhưng tội giết vua quá lớn, những kẻ dân đen con đỏ như họ liệu có đủ sức thay đổi bản án nghiệt ngã này?

Hòa trong dòng người đông đúc là một thiếu phụ dắt tay một cậu bé, mặt người bịt kín không để người ngoài thấy, lặng lẽ đi theo đám xe tù. Tay cậu bé nắm thành quyền, bước chân trở nên vội vã gấp gáp, hận một nỗi không thể chạy lên phá tan chiếc cũi kia.

Đoàn xe cứ chậm rãi đi đến pháp trường cạnh bờ sông. Quan binh tiến lên mở cũi, đưa từng phạm nhân lên đoạn đầu đài. Xung quanh dân xuống đầu quỳ xuống, như để tỏ lòng xót thương với vị quan đáng kính của họ. Sau khi viên quan đọc bản cáo trạng, hai tên lính tiến lên xách lấy tay Nguyễn Thị Lộ lúc này đã rũ rượi, kéo vào lồng sắt rồi đem đến bờ sông. 

Cảnh tượng trước mắt khiến người ta phải nổi da gà. Quan quân xách cái lồng lớn nhốt vị nữ tử tù đến trước bờ sông, cột chặt dây ở bốn góc khiêng lên một chiếc thuyền đi đến giữa hồ, trực tiếp cho người dìm mạnh xuống sông. Tiếp tục, lồng sắt lại được kéo lên, sau đó lại dìm xuống, rồi lại kéo lên, rồi lại dìm xuống, hơn chục lần như thế, đến khi người ở trong lồng sắt thoi thóp rồi tắt thở, mới dừng lại. Quan binh mở lồng ra, lôi cái xác đã ướt sũng, buộc đầy đá vào chân rồi quẳng xuống nước một cách không thương tiếc. Người dân sởn hết cả gai ốc, không ngờ hình phạt này lại đau đớn và tàn khốc đến thế.

Sau khi hành hình Nguyễn Thị Lộ, viên quan giám sát tiếp tục cho đao phủ tiến lên hành quyết những người còn lại. Bỗng chốc trời nổi mây đen, sấm chớp đùng đoàng. Nguyễn Trãi ngẩng mặt lên nhìn trời. Từng giọt mưa năng hạt hơi xuống, lộp độp, làm ướt đẫm khuôn mặt và quần áo vị tử tù già. Phải chăng ông ông trời cũng đang giận dữ, đau thương trước nỗi oan ức của ta. Có ông trời thấu lòng, có nhân dân làm chứng, đời này ông không còn gì phải nuối tiếc. Có chăng là nỗi canh cánh trong lòng với hậu thế. Tru di tam tộc là họa diệt môn, không biết Nguyễn tộc còn có thể có hậu thế?

Nguyễn Trãi từ từ nhắm mắt lại, bình thản đón nhận cái chết. Chết thực ra không có gì đang sợ, chỉ là kết thúc sự sống ở nơi này để bắt đầu một kiếp sống khác. Nếu có kiếp sau, Nguyễn Trãi chỉ ước được làm một kẻ tầm thường như biết bao con dân khác, ung dung tự tại với thú vui đồng ruộng, không phải nhiễm bụi chốn quan trường, kẹt giữa âm mưu giết chóc và tranh giành quyền lực. Nếu có thể có kiếp sau...

Đao phủ mặt mày dữ tợn chậm rãi bước về phía tử tù, rút đao ra. Hơn mười năm làm trong cái nghệ sinh tử chém giết này, đây là lần đâu tiên hắn không muốn cầm đao chém người. Cả nhà hắn, đều mang ơn thừa chỉ Nguyễn Trãi, nhờ ngài ấy mà cuộc sống sung túc đầy đủ. Bây giờ phải cầm đao đi hành quyết ân nhân của mình, hắn làm sao mà thi hành đây. Nhưng lệnh quan trên không thể cãi, hắn cũng đành bất lực.

Tên đao phủ run run giơ đao lên cao, lên hết sức lực chém mạnh xuống...

“KHÔNG!!!!!!!!!!”

Hàng trăm người dân gào lên nức nở trong màn mưa, đặc biệt là đứa bé đeo mạng che mặc. Cậu bé nắm chặt tay, trong mắt phừng phừng lửa giận, lao lên về phía đoạn đầu đài. Người thiếu phụ ra sức kéo tay cậu lại, nhẹ nhàng lắc đầu. Bây giờ vẫn chưa phải lúc...

Cậu bé quỳ rạp xuống đất, cảm giác đau đớn bất lực vì không thể làm gì đang thiêu đốt cả tim gan. Cậu còn quá bé để có thể bảo vệ những người cậu yêu thương. Cậu phải lớn, phải trở nên mạnh mẽ lên để báo thù. Một giọt nước mặn mặn rơi vào khóe môi, không biết là giọt mưa, hay là nước mắt...

Sét vẫn đánh đùng đoàng trên bầu trời Đại Việt, mưa vẫn rơi xối xả, hòa lẫn với từng dòng máu đỏ thẫm...

Chú thích: (1) trích trong “Ngôn chí 11” (Quốc âm thi tập)

                 (2) trích trong “Vượt bể”