" Con bán kẹo gừng mô, ra ngay."

Cánh cửa sắt loảng xoảng hé mở, bản mặt đao phủ và cái thân hình to lớn, vuông chằn chặn của tên cai ngục đứng chắn gần kín cả khuôn cửa. Con Nghệ Trác đang ngồi ở xó buồng cạnh Chi Lợi chăm chú đếm lại số tiền bán kẹo được. Nghe gọi, nó vội vàng gấp nhỏ tập giấy bạc đen bẩn, nhàu nát đút nhanh vào túi áo, cài kim băng lại. Nó đứng lên dạ một tiếng thật to. nó ngỡ người ta gọi để thả nó ra tù nên tiếng dạ nghe mừng rỡ như tiếng reo. Tay chụp cái mũ phở lên đầu, tay quàng dây đeo rá kẹo qua cổ, nó hấp tấp chạy ra.

" Dạ cháu đây ạ."

Nó nói giọng nịnh nọt, ngọt sớt ra. Cái dáng bé quắt của nó đứng khúm núm trước tên cai ngục giống như con chuột nhắt trước con mèo cụ. Ðáp lại vẻ mừng rỡ xun xoe của nó, tên cai ngục trừng mắt chửi:

" Tổ cha mày, để mũ với rá kẹo lại đó, đi người không theo tao."

"Dạ cháu tưởng bác gọi để tha cháu ra."

" Tha? Có tha về âm tì địa phủ kia."

Con Nghệ Trác mặt tiu nghỉu lột mũ, cởi rá kẹo đặt xuống đất.Nó theo tên cai ngục bước ra khỏi buồng giam, đi sát sau lưng như sợ bị lạc.
Khoảng hai mươi phút sau, từ phía gian phòng lấy cung, bỗng dội lên tiếng trẻ con kêu rống thảm thiết.

" Cháu lạy các bác. Các bác tha cho cháu. Úi chao ôi đau quá...Cháu lạy các bác.Ai cứu tôi với.Làng nước ơi. Ai cứu tôi với."

Tiếng nó kêu la van lạy mỗi lúc một to, chuyển động cả khu nhà. Tất cả những người trong buồng giam đang nằm phải ngồi bật hết cả dậy, nháo nhác nhìn ra phía cửa. Ai nấy đều ngơ ngác, kinh ngạc. Người nó nhỏ như củ khoai thế, không biết lấy hơi sức đâu mà nó la to đến như vậy. Thật giống như con ếch oang. Từ trước đến nay, tiếng quát tháo của tụi nhân viên tra tấn vẳng xuống buồng giam rõ mồn một, bữa nay cũng bị chìm lấp trong tiếng kêu la của con Trác. Nghe tiếng kêu la chuyển nhà chuyển cửa của nó ai cũng tưởng nó đang bị đè ra lột da hay cắt tiết. Tiếng kêu la của nó bùng lên đột ngột như thế nào thì cũng lẳng lặng tắt đột ngột như vậy. Lát sau nghe tiếng nó khóc hu hu ngoài sân và tiếng chửi rủa quen thuộc của viên cai ngục:

" Tổ cha mày. Chiều ni tao cho nhịn đói, coi mày còn hơi sức mà la nữa không."

Ngay đến tụi ty An ninh cũng phải ngạc nhiên. Có lẽ từ ngày có cái ty An ninh, chúng chưa gặp một đứa Việt Minh nào bị tra khảo mà la to chuyển nhà chuyển cửa, đến ngoài đường cũng nghe tiếng như cái con bé bằng củ khoai này.
Nó bước vào buồng giam, mọi người nhìn nó càng ngạc nhiên hơn. Nó chỉ bị đánh sơ sơ. Hai má hai vệt tím, trên cổ một lằn roi . áo quần nó không bị rách chỗ nào . Khi cửa buồng giam đóng lại, mọi người xúm đến hỏi:

" Họ làm chi em mà em la to đến thế?"

" Họ đập ạ."

" Đập đau không?"

" Dạ hai tát tai, một roi da."

" Thế mà nghe em la trên đó, dưới này cứ tưởng họ đang lột da em."

" Nhờ em la to họ mới đập ít. Không thì họ ăn thịt em rồi."

Nhiều người bật cười. Anh thợ máy vừa cười vừa nói:

" Đúng là to đầu mà dại, nhỏ dái mà khôn. Mai có bị điệu lên hỏi cung, anh cũng phải học em la to để họ bớt đập đi mới được."

ông cụ hỏi:

" Thế chớ họ khép cháu vô tội chi?"

" Dạ họ nói cháu là Việt Minh hạng nặng, đáng tội tử hình."

" Thế cháu có đúng là Việt Minh thật như cái cô mang cả ngàn tờ truyền đơn kia không?"

ông cụ chỉ về phía Chi Lợi.

" Dạ cháu đi bán kẹo gừng chớ có biết Việt Minh Việt miết chi mô, nhưng cháu sợ họ đánh chết mất, nên họ hỏi chi cháu cũng nhận hết."

" Thế họ hỏi những cái chi?"

" Dạ họ hỏi cháu có phải tên là Diệp Thư Hoa không. Cháu nói cháu tên Gái sau cải thành Nghệ Trác, thế là họ quất cháu một roi da. Họ hỏi cháu có làm cái chi báo cho Việt Minh không? mày có dẫn Việt Minh vô đánh đồn Hộ Thành không? Mày có đi rải truyền đơn với con Chi Lợi, mật danh là Lợi sứt không?"

Anh thanh niên có dáng dấp là học trò hỏi chen vô:

" Thế họ có hỏi em làm trưởng ban ám sát không?"

" Dạ có. Họ hỏi nhiều thứ lắm, hỏi tối tăm mặt mũi, em không nhớ hết. Họ dọa không khai họ lấy kìm nung lửa rứt thịt vứt cho chó ăn. Thế là em nhận hết."

Nó bật khóc thành tiếng. Ông cụ an ủi:

" Thôi đứng khóc nữa cháu ơi, mai mốt răng họ cũng xét lại, thấy cháu vô tội, họ lại thả ra thôi."

Con Trác sịt mũi, đưa ống tay áo quệt nước mũi, mếu máo nói:

" Họ nói mấy bữa nữa, họ giao cháu cho Tây mũi đỏ bắn chết. hu hu."

"Có bắn cái con c*c..."

một người nào đó buột miệng văng tục. Con Trác đang khóc, chợt im bặt, đảo mắt lơ láo nhìn khắp gian buồng, hớt hải hỏi:

" Cái mũ với cái rá kẹo gừng của em mô rồi?"

" Chị cất cho đây rồi."

Chi Lợi nói. Nó bước vô ngồi phệt xuống cạnh Chi Lợi, nói rủ rỉ:

" Có được họ tha về mà mất cái mũ với cái rá này thì mụ chủ hành hạ cho còn cực hơn ở tù chị ạ."

Chi Lợi nhìn nó ngồi co ro, ốm o gầy còm như con mèo đói, thấy khó tin chính nó vừa mới la hét chuyển cái ty An ninh. Người ta nói những người ăn to nói lớn miệng phải rộng hoác, mà con này miệng nhỏ chum chúm như đít gà.
Chi Lợi tò mò hỏi:

" Thế ở nhà, lúc bị chủ đánh em có la to như vừa rồi không?"

" Em còn la to hơn nữa kìa. Mụ chưa đụng đến người em đã la rồi. Mụ càng đánh, em càng la to, thế là mụ phải thôi đánh. Mụ sợ hàng xóm nghe tiếng, cho mụ là đồ bạc ác bất nhơn. Em mà không la to được như thế thì em chỉ còn da bọc xương."

" Nhưng em lấy hơi sức mô mà la to được thế?"

"Lúc đầu la còn nhỏ, cứ la nhiều thì giọng to ra, khó chi chị. Chị đừng dại, họ đập mình mà mình cứ nín im? Họ mạnh tay mình phải mạnh miệng."

nó hạ thấp giọng hỏi Chi Lợi:

" Thế chị có phải tên là Chi Lợi không?"

" Ừ."

" Còn Thư Hoa là ai thế chị? Bạn chị à?"

" Ừ."

" Chị nớ nhỏ bằng em hay lớn hơn em?"

" Lớn hơn một chút."

" Chị ấy cũng là Việt Minh à?"

" Việt Minh hạng nặng."

" Chị ấy tài giỏi lắm à?"

" Tài nhất. Cậu ta đã từng dám đứng trên thành cầu đông Ba nhảy cái ùm xuống sông, chìm nghỉm lại còn suýt bắt được con cá gáy to bằng hai bàn tay."

Con Nghệ Trác vừa nằm xuống, nhưng mải nghĩ ngợi chuyện gì đó, nó chống tay ngồi dậy hỏi:

" Có ai nhỏ bằng em đây mà đi Việt Minh không chị?"

" Khối. Ở đội chị còn có đứa nhỏ hơn em, nhưng đánh Tây anh dũng hết chê."

Ðêm đó, hai đứa nằm co quắp sát bên nhau, trằn trọc cho đến tận khuya, mỗi đứa theo đuổi một ý nghĩ. Cả hai cùng lặng lẽ khóc không thành tiếng.

____________________________

Chi Lợi bỗng sực nhớ từ hôm bị bắt đến nay nó chưa đi ngoài. Nó lo lắng nghĩ bụng- "Mình bị táo lâu ri e sinh bệnh mất. Ở tù, ăn ngày hai vắt cơm bằng hai cái trứng ngỗng với muối, bị tra tấn, lại thêm mắc bệnh nữa chỉ có chết". Nó đứng bật dậy, đi ra cửa gọi to:

"ông cai ơi, cho tui đi ca bi nê, tui đau bụng lắm."

Không có tiếng trả lời, nó ráng sức gọi to hơn. Lát sau có tiếng tên cai ngục chửi rủa từ đằng xa:

" Tổ cha con mô đó? Làm cái chi mà la làng la nước lên thế hứ?"

" Dạ, tui đau bụng quá. Ông mở cửa cho tui đi ca bi nê."

" Nè nói chi, đến chiều đi một thể."

" Nhưng tui đau bụng lắm. Tui không nhịn được."

Tiếng nhiều người trong buồng giam phụ họa.

" Ông làm ơn làm phước cho nó đi chứ nó sắp ỉa ra quần rồi ông ơi."

Tiếng tên cai ngục cáu kỉnh chửi rủa, tiếng khóa cửa lách cách mở.

" Tổ cha mày. Đi, lại đằng dãy nhà tiêu kia."

Chi Lợi loạng choạng bước ra khỏi buồng giam. Lúc đó vào khoảng 10 giờ sáng. Nó thấy quáng mắt vì ánh nắng mới tươi vàng rực rỡ. Nó liếc nhìn tên cai ngục. Một tay hắn cầm đôi đũa, chắc hẳn đang ăn dở bửa cơm.
Nó bước đọc theo cái sân rải đá dăm, cỏ mọc lún đầu. Nó thấy buốt nhói đến tận óc. Hai gan bàn chân bị đánh sưng phồng, dẫm lên đá dăm đau xé ruột. Nó co rúm người, nhón gót bước bằng năm đầu ngón chân.

" Ði mau lên."

Tên cai ngục bợp gáy Chi Lợi, nó cố nén đau, nhón chân nhanh về phía dãy nhà xí.
Dãy nhà xí có bốn gian, hai gian mái ngói thủng nát, cánh cửa xiêu vẹo. Hai gian mới được sửa lại có cửa đóng nẹp sắt. Ðứng chờ tên cai ngục mở chốt cửa gian nhà xí thứ hai.
Chi Lợi đưa mắt quan sát rất nhanh địa hình địa vật chung quanh. Dãy nhà xí nằm bấu vào bức tường cắm mảnh chai dọc khu vườn. Phía bên kia tường nhô cao một hàng cây phượng, mù u, vông đồng. Chắc ngoài đó là đường phố. đặc biệt có một cành cây phượng mọc vươn qua bức tường, là là gần sát nóc cái chuồng xí mà tên cai ngục đang mở chốt. Không hiểu sao. Chi Lợi thấy trống ngực mình đập mạnh một cách kỳ lạ. Nó bước lên mấy bậc tam cấp nhầy nhụa, lọt vào bên trong nhà xí. Một đàn nhặng xanh bay vù lên như một đám mây. Cứt đái, giấy lộn, lá khô, rác, ngập ngụa không có chỗ mà đặt chân. Mùi hôi thối xông lên nhức óc.
Tên cai ngục khạc nhổ, đóng ập cửa lại, đập chốt sắt:

" Cứ việc ngồi yên trong đó. Lúc mô tau ra mở mới được ra. Mày mà gọi ầm lên thì đừng có trách tau ác."

Tiếng bước chân nặng nề của tên cai ngục xa dần. Một quyết định bất ngờ vụt lóe lên trong đầu Chi Lợi , làm tim nó đập mạnh đến nỗi nó phải đưa tay lên ôm ngực.

Trốn. Cái âm thanh của từ ngữ gai góc dễ sợ này dồn dập vang dội khắp cơ thể nó, và có một sức hấp dẫn ghê gớm không sao cưỡng lại được. Vốn liều lĩnh và rất nhanh trí, chỉ một khoảnh khắc nó đã phác xong kế hoạch đào tẩu. Nó bặm môi bặm miệng, hai tay cố hết sức xoắn vặn bẻ gãy một đoạn dây thép treo lòng thòng ở góc tường. Ðoạn đây thép ở chỗ xoắn vặn đốt cháy năm đầu ngón tay nó, nhưng nó không buông rời cho đến lúc bẻ gãy. Nó dùng đoạn dây thép xâu qua cái đinh khuy trên cánh cửa, và buộc xoắn nhiều vòng quanh cái đinh lớn đóng trên tường "để tụi hắn phải loay hoay mất ít nhất mười lăm phút mới mở được cửa" - Nó nghĩ vậy. Thấy một viên ngói vỡ dưới chân, gợi lên trong óc nó một sáng kiến. Nó cúi nhặt viên ngói làm cái xẻng xúc từng đống cứt trát lên cánh cửa. nó cười gằn:

"Tao cho cả lò Việt gian tụi bay ăn cứt."

Một chân nó đạp lên cái thanh gỗ nẹp cửa, một chân đạp vào góc tường, gắng hết sức vươn người bíu lấy mép cửa bên trên, đu người lên. Cạnh thành cửa như dao cắt đúng vào chỗ rộp phồng gần gót chân. Nó cắn chặt răng để khỏi bật tiếng rên. Bàn tay trái bíu chặt mép cửa, bàn tay phải vươn hết sức cố bám được cái xà gỗ trên đầu. Khi buông bàn tay trái ra để bám tiếp vào xà gỗ phía trên, nó suýt tuột tay rơi xuống miệng hố xí. Nhưng với một sự gắng sức khủng khiếp nó đã giữ được khỏi rơi. Nó co hai chân đưa lên quặp chặt thành xà gỗ, rồi lật người ngồi được lên trên.

Nó run run quỳ lên thành xà gỗ, một tay dỡ  ngói. Cành phượng xum xuê lá và khoảng trời xanh lơ hiện ra ngay trên đầu nó. Nó gỡ thêm bốn viên ngói nữa để đủ vừa người chui lọt. Nó thận trọng xếp những viên ngói dỡ ra lên cái xà gỗ. Nó đứng thẳng người chui qua chỗ thủng lên mái ngói. Ngồi khom mình trên mái ngói, nó đưa mắt quan sát chung quanh. Phía dãy nhà làm việc thoáng có bóng người đi lại. Xung quanh vắng ngắt, yên tĩnh. Nó đứng hẳn lên, đánh đu vào cành cây, và co hai chân quấn vào một nhánh mọc ngang. Ðèo sức nặng của nó, cành cây hơi sà xuống một chút. Nó cố hết sức để cành cây khỏi rung động mạnh, lật mình bò lên được bên trên cành.

Nó bò như một con mối, dọc theo cành cây. Bên dưới nó đã là lề đường phố xanh rì cỏ dại. Trong một giây phút nhìn thấy đường phố thân thuộc, bỗng nó muốn từ bỏ ý định vượt ngục này. Nó thấy có lỗi vì còn con Nghệ Trác. Con bé vẫn nằm co ro trong cái buồng giam tạm bợ, nhơ nhớp kia. Vốn dĩ nếu được nó sẽ dắt theo cả con bé đi cùng.

Sắp sửa ôm thân cây tụt xuống, nó chợt thấy có hai người đi xe đạp ngang qua. ứng phó rất nhanh, nó liền vươn người, với tay hái một trái phượng đung đưa trước mặt, giả bộ vừa trèo lên hái quả phượng. Một người đạp xe chậm lại, nhìn lên hỏi:

" Đứa con nít kia. Mày muốn chết hay sao mà mày dám trèo cây ở khu vực hung thần ni."

" Dạ, dạ em xuống ngay đây. em lỡ không biết."

chờ cho hai người đạp xe quá lên trước, nó mới tụt thật nhanh xuống gốc. Hai chân nó vừa chạm lớp cỏ mềm hè phố, cả người nó run lên, may ra thì mình sẽ thoát. ý nghĩ đó làm cho con tim muốn nhảy ra khỏi lồng ngực, nghẹt thở.
Ðường phố này rất vắng người qua lại. Nó quyết định rất nhanh, đi về phía sông Hương, qua đò, sang bên kia phải qua được sông trước khi tụi hắn biết mình trốn. Nếu không qua kịp thì nguy mất. Sang bên đó rồi sẽ tính sau.
Có điều, thời gian rất gấp mà nó không dám chạy. Chạy gặp người qua lại, tất họ sinh nghi. Nếu không may chạm trán tụi bảo vệ quân, cảnh sát thì thế nào chúng cũng đoán mình là tù trốn. Mặt mũi sứt mẻ gớm ghiếc, áo quần rách như tổ đỉa, khó giấu lắm. Nó gần như nửa đi nửa chạy, thấp thỏm bàng hoàng như chạy trốn khỏi một giấc mộng.

_______________________________

Khoảng hai mươi lăm phút sau, tên cai ngục mắt đỏ gay như cổ gà chọi, chếnh choáng hơi men, vừa xỉa răng vừa đi ra dãy nhà xí. Hắn mở chốt cửa, bước lùi lại, đứng tránh sang một bên, nạt:

" Nào, đi ra. Mau lên cho ông nội mày về nghỉ trưa."

Nhưng cửa vẫn đóng im, bên trong không động tĩnh. Hắn cáu kỉnh chửi:

" Tổ cha mày. Mày chết rấp trong đó sao mà không chui ra há?"

Vẫn không có tiếng trả lời. Hắn bước lại, giật cửa nhưng cánh cửa chặt cứng như đã bị chốt ở bên trong. Hắn nổi điên, đấm cửa rầm rầm quát:

" Mày muốn bóp dái ngựa hay sao mà dám chọc tau hả?"

Hắn cho là Chi Lợi chốt cửa lại để chọc tức hắn.

" Mở ra. Mở ra. Tổ cha mày chuyến này thì tau giết chết."

Hắn giật giật cánh cửa. Vẫn không một tiếng trả lời. Hắn bắt đầu chột dạ, ghé sát mắt vào một khe ván hở, nhìn vào bên trong. Hắn bật kêu một tiếng rụng rời:

" Đứa tù con nít trốn mất rồi."

Hắn toát hết mồ hôi, tỉnh hẳn cơn say ngà ngà.
Nghe tiếng kêu hoảng hốt, hai tên lính Bảo vệ xách súng chạy lại. Cả ba đứa phụ nhau, đứng dạng chân chèo, giật mạnh cánh cửa. Cái đinh khuy Chi Lợi buộc dây thép bật tung. Cánh cửa mở toang, những tảng phân quánh đặc lúc nãy Chi Lợi xúc trát lên cánh cửa, theo đà giật quá mạnh, bắn tung tóe vào đúng giữa mặt cả ba đứa như một loạt đạn ria. Chúng hớt hải đưa tay lên vuốt mặt và cùng ré lên một tiếng ghê sợ:

" Ui chao ui. Cứt."

Chúng vuốt mặt, rảy tay, khạc nhổ, quay cuồng như phải bỏng. Gian nhà xí trống rỗng, chúng nhìn lên mái ngói một lỗ thủng lớn. Vừa tiếp tục vuốt mặt khạc nhổ, chúng vừa chạy ngược chạy xuôi la lối om xòm:

" Đứa tù con nít chui qua mái ngói trốn mất rồi."

Phút chốc cả ty An ninh nhốn nháo. Nhiều tên đổ xô ra nhìn ngó gian chuồng xí mái ngói bị dở tung. Ðứa nào cũng lắc đầu:

" Đứa oắt ni gớm thiệt."

Tên chủ sự ty An ninh đấm bàn, xô ghế, chửi mắng bọn tay chân:

" Ðồ ăn hại. Tụi bay gác xách thế à? Bay mà không tìm thấy nó, tao cho vô tù cả nút. Ðể cho một đứa con nít mới nứt mắt trốn thoát giữa ban ngày ban mặt, thì dân chúng nó còn coi cái ty An ninh ra cái cứt gì nữa. Một lũ ăn hại. một lũ ăn hại."

Hắn hối hả gọi điện thoại báo cho các trạm kiểm soát các ngả vào thành phố, tả hình dáng đứa tù trốn. Hắn huy động tất cả lực lượng hành động của ty An ninh, phóng xe đạp, xe máy đi lùng bắt. Viên cai ngục lo lắng hoảng sợ hơn cả mặt dính trát đầy cứt nhưng hắn chẳng kịp rửa, mở cửa buồng giam thét lác:

"Thằng mô biết nó trốn ngả mô thì khai ra ngay."

_______________________________

15:45/17/12/2021