(Bài nhận xét trên Tiki.vn khoảng gần một năm trước)

Tôi ấn tượng sâu sắc với bìa sách, và chỉ với trích đoạn đơn giản phía sau bìa, tôi đã hoàn toàn bị thuyết phục để mua nó. Không một chút băn khoăn.

Tôi bắt đầu đọc những nhận định về Lolita - một hiện tượng bất thường của văn học thế giới. Tôi biết các lập trường đối nhau chan chát, những tranh luận và cãi vả về cuốn sách không quá dày này. Và trước khi mở cuốn sách ra, tôi đã đặt cho mình câu hỏi: Liệu mình sẽ đứng về phía nào? Sẽ chỉ trích tinh thần cuốn sách như một thứ khiêu dâm và báng bổ? Hay là sẽ chạm đến những tầng sâu của tảng băng trôi?

Lolita mang đến cho tôi cảm giác chỉ có thể diễn tả bằng hai từ "chấn động". Tôi bị ngợp trong thế giới nội tâm của Humbert. Nó quá kì diệu, quá phức tạp, nó được mổ xẻ đến tận cùng, lạng lách mọi ngóc nhỏ để phơi bày ra thiên tài của một ngòi bút.

Cuốn sách khai thác đề tài rất nhạy cảm. Nhìn từ góc độ nào cũng khó có thể chấp nhận được. Dù cứng nhắc hay nhân văn. Ranh giới giữa kiệt tác và rác phẩm mong manh hết sức. Và với tôi, "Lolita" xứng đáng là kiệt tác của mọi thời đại. Để đọc và thấm nó, tôi đã phải vận hết sự tỉnh táo của mình. Tôi ép mình phải tỉnh táo hoàn toàn trước những câu chữ, hình ảnh khêu gợi, để nhìn cho đến tận cùng vấn đề. Nhìn xuyên qua cái bệnh hoạn của nam chính, nhìn xuyên qua cái tục tĩu của nữ chính, để thấy rõ hai chữ BẢN NGÃ được tác giả khai thác tường tận đến mức khó tin.

Tôi thảo luận với bạn của tôi, xem thử giữa Lolita và những cảnh nóng trong ngôn tình có gì khác nhau? Vâng, và câu trả lời là cảnh nóng ngôn tình phục vụ cho mục đích khiêu dâm, còn mọi từ ngữ nhạy cảm trong Lolita đều hướng đến giải thoát cho bản ngã.

Bỏ qua mọi định kiến và tạm thời gác mọi luân lí lại trong đầu, tôi đọc cuốn sách với góc độ khách quan nhất. Tôi nhận ra, nó giống như một bức tranh khỏa thân, mà có mắt sẽ nhìn ra chất nghệ thuật sâu thẳm, có mắt sẽ chỉ thấy trần truồng, thô tục.

Bằng khả năng ngôn ngữ bậc thầy, tác giả đã làm rung chuyển mọi tế bào cảm nhận trong tôi. Tôi sởn gai ốc trước sự tài hoa của tác giả trong việc miêu tả nội tâm, cảm xúc của nhân vật. Tôi chỉ biết phục sát đất và há hốc mồm: tại sao ông ấy có thể viết được như thế?

Tôi còn nhỏ tuổi, nên bằng tất cả tỉnh táo, tôi vẫn chỉ có thể cảm nhận đến thế. Tôi vẫn còn quá non nớt để có được sự vững tâm khi tiếp nhận Lolita. Nhưng tôi biết chắc rằng, cuốn tiểu thuyết là một hành trình khai thác tâm lý xuất sắc bằng một ngòi bút cực kỳ xuất sắc. Có thể nhiều năm sau, khi đọc lại, tôi lại nhìn nhận nó sâu hơn, và chạm xa hơn trong cái thế giới đó.

Lolita - một thế giới xa vời, nguy hiểm lẫn trần trụi đến điên cuồng.

Mỳ Ly.