Ai lần đầu tiên gặp Út Thứ đều phải giật mình kinh ngạc, nhất là đàn bà, bởi vì nó đẹp trai đến lạ lùng, một vẻ đẹp hoàn hảo như pho tượng David của Michelangielo vậy. Mái tóc loăn xoăn vờn nhẹ trước trán, nụ cười tươi tắn, Út Thứ là một thanh niên dũng cảm và tốt bụng. Trong lúc đào, chỗ nào khó khăn nhất thì chỗ đó có Út Thứ. Nhiều lần trong lúc đào trúng phải những hầm đạn chôn giấu, lúc đó ai cũng dạt ra cả, chỉ có Út Thứ là dám xông pha, dùng một chiếc len để đào từ từ...mà ở những vùng đất VN này, cái chuyện đào gặp phải những trái rocket to xù là chuyện quá bình thường, từng có chuyện một nông dân trong lúc cuốc đất, cuốc nhằm quả mìn nổ lớn đến nỗi khi gia đình đến chỉ thấy còn những mảnh vụn thịt ... Nhiều khi trong lúc đào gặp cả một hầm quân nhu từ thời xưa, những thùng đạn, vải dù, bi-đông bằng inox của Mỹ qua thời gian vài chục năm chôn dưới đất vẫn còn nguyên xi...
Buổi chiều hôm ấy về nhà Út Thứ, đó là một ngôi nhà tranh vách lá trong một khu vườn rất rộng đầy lá vàng rơi. Một bà già Nam bộ gầy gò có đôi mắt trũng sâu, hai gò má hóp nhăn nheo đang ngồi trước sân tỏ ra vô cùng mừng rỡ khi thấy Út Thứ về và lại dẫn theo một người bạn.
Bà già chính là bà nội của Út Thứ...
Trong nhà chỉ có một bộ ván ngựa và một cái tủ thờ...
Trên cái bàn thờ cũ kỹ là bảy tấm hình, bảy người đàn ông...
Ông già trong tấm hình có lẽ là ông nội của Út Thứ.
Trong sáu tấm hình còn lại có một người là cha của Út Thứ.
Một người có vầng trán cao và đôi mắt rất sáng.
Một người cũng có vầng trán cao và đôi mắt rất sáng, nhưng thêm bộ ria mép nom rất oách.
Có người đội nón tai bèo còn có người thì lại mặc quân phục sĩ quan VNCH.
Trong sáu người đó thì ba người theo MTDTGPMN còn ba người là lính VNCH.
Những người con của bà mẹ đã từng cùng sinh ra, cùng lớn lên và vui đùa bên nhau, bên những hàng dừa nước, bên những đụn rơm, cùng nhau ra đồng cắt lúa, cấy mạ, đào hang bắt chuột, bắt lươn, cùng tắm chung một dòng sông, uống chung một giếng nước.... Nhưng khi trưởng thành thì chiến tranh làm cho họ phải chia lìa, thậm chí trở thành kẻ thù chĩa súng vào nhau giữa hai chiến tuyến... Nhưng rồi linh hồn họ lại cùng nhau trở về căn nhà bé nhỏ của người mẹ, không điều gì có thể chia cách họ khỏi vòng tay bao la của người mẹ...
Mẹ già chờ con ngồi đếm lá rơi
Đếm bao nhiêu lá mà con chưa về
Ngày xưa con bé ngây thơ
..................................
Giờ đây con đã đi xa
Mẹ già chờ mong con hoài...
Sự chờ đợi của Người Mẹ là sự chờ đợi của cả nhân loại, ngày xưa thì mẹ già chờ những người con, còn bây giờ thì bà chờ đợi thằng cháu. Sau khi cha mất, mẹ Út Thứ bỏ nhà ra đi khi nó mới được hai tuổi, kể từ đó gánh nặng dồn hết lên đôi vai già nua của bà nội. Nhưng càng lớn Út Thứ càng ham vui, từ khi vào DK xã Út Thứ hầu như đi suốt ngày, suốt đêm, không mấy khi ở nhà...