Hôm sau đội đi đồng làm cỏ lúa, đôi dép biến mất nên tôi phải đi bằng đôi chân cha sinh mẹ đẻ. Hiện trường lao động cách trại BC khoảng 6 hoặc 7 km sâu trong cánh đồng, qua đồng băng đồng, qua kinh lội kinh. Tôi không nhớ chỉ tiêu diện tích được giao là bao nhiêu nhưng nhiều lắm so với sức khỏe của người bình thường.

Uống trà ăn khô, ẩm thực kỳ quái của phạm nhân

Tâng man biến đâu mất, không chung mâm với ai nên khi xin nước uống ai cũng lắc đầu, hoặc không thèm trả lời, tôi đành tìm vũng nước trong xúc miệng cho đở khát, khát cháy cổ vì trời nóng như đổ lửa. Đội hình lao động dàn thành hàng ngang, tôi tụt lại phía sau khá xa, đuối sức. Cán bộ giám sát tên Xa bước xuống:

-Anh Linh chỗ đầu bờ quét dọn cho sạch để trưa cán bộ ăn cơm... Đức chấm chỉ tiêu cho anh này...

Nắng đứng bóng, PN di chuyển đến giữa ruộng khô để ăn uống nghỉ trưa,cán bộ vũ trang chốt các điểm cao xung quanh trên các bờ bao, không có cây lớn nên cán bộ cũng chịu cảnh nắng nóng như tù. PN từng nhóm một dùng củi khô, áo mưa dựng lều bạt, nấu mì gói làm canh ăn cơm, tôi không thành mâm nào nên cởi áo tù che mặt ngủ. Đang mơ màng chợt nghe cái gì đó rớt trên bụng, ổ bánh mì thịt, bóng người mặc cảnh phục đã đi qua tôi chỉ thấy lưng, ôi! Quới nhân, tôi ăn ngấu nghiến và còn được Đức đại bàng kêu đến mâm cho uống trà.

Ngày lao động hôm sau cũng tương tự, rút kinh nghiệm tôi gia nhập vào mâm Tùng lé và không phải lo về hậu cần. Buổi trưa lúc tù nghỉ lao động trời đang nóng như chảo lửa bổng tối sầm, nước đổ như thác, tối đen. Lệnh tập hợp, điểm danh vang rền, PN xếp thành hàng đi về trại, ban đầu mát mẻ sau lạnh thấu xương.

Được nghỉ sớm, khắp láng trại bày trà lá ăn khô tán dóc, thấy tôi ngạc nhiên họ giải thích "lấy trà thay rượu", về sau tôi cũng nghiện thú ẩm thực kỳ quái này.

Chuyện lạ trong thiên nhiên: chim rớt lịch bịch, chuột cúm giò

Đức đại bàng nói cán bộ Xa rất nhân đạo đã cứu tôi vì nếu không tôi sẽ phải đứng học 2 giờ nội quy vì thiếu chỉ tiêu và ảnh hưởng xếp loại thi đua.

-Trại này có đại bàng không anh Đức?

-Ngày xưa trại nào cũng có đại bàng, tù đã khổ càng khổ hơn vì bị đại bàng trấn cướp đồ thăm nuôi. Khoảng năm 80,90 nhà báo Trần Tử Văn của báo Công an TP có loạt bài đại bàng trong trại giam nên mấy ổng ra tay diệt hết đại bàng. Trong trại PN bầu đội trưởng và hội đồng tự quản phạm nhân, cán bộ quản lý dựa trên hệ thống này, mỗi đội có cán bộ quản giáo, giống như giáo viên chủ nhiệm, còn trong nội bộ trại có cán bộ trực trại quản lý, đại bàng bây giờ không có đất sống... Hoàng Linh có thấy bồ câu rất nhiều phải không, bồ câu là linh vật của trại này, không ai được phép đụng chạm đến, tù mà bắt bồ câu thì bị phạt nặng ngay... Ngày mai đội đi mót lúa, anh Hoàng Linh sẽ còn thấy nhiều chuyện kỳ lạ hơn, chỉ cần tù gầm lên chim trời rớt xuống, chuột trong hang phải bò ra nộp mạng...

-Kim mao sư vương Tạ Tốn?

-Không phải sư tử hống trong phim chưởng, tù hống...

Đúng như vậy, khi đội được chia ruộng mới gặt để mót lúa, anh em ào xuống cùng lúc, những con chim nước thấy động bay vụt lên, anh em thót bụng lại và gầm lên "mầy", chim rớt lịch bịch và ngay lập tức bị tóm gọn, chuột cống nhum to bằng bắp chân người lớn bung khỏi hang lủi đầu chạy trốn "mầy": chuột cúm giò tê liệt tại chỗ và bị tù vồ lấy.

Những ngày tháng đi đồng kéo dài với đủ loại việc như mót lúa, làm cỏ lúa, suốt lúa, bồi bùn, thu hoạch mía, thu hoạch dừa... người tôi đen như cục than nhưng cứng cáp hơn, còn bên trong bệnh gì không biết! Nhưng rắc rối cũng bắt đầu kéo tới: tắm mất xà bông, đánh răng mất kem đánh răng, ăn cơm mất nồi thịt kho, thăm nuôi túi xách bị rọc, đang ngủ bị ai đó đạp vào bụng... Tôi xin cán bộ chuyển đội khác và cũng nhờ Đức đại bàng cho tiếp cận anh Hai, án 18 năm, người được coi là có uy tín nhất trong PN.

-Chúng tôi án dài nên chỉ xin được hai chữ bình yên, rừng nào cọp nấy, anh là cọp còn chúng tôi chỉ là cắc ké kỳ nhông, xin anh quan tâm giúp đỡ để anh em cải tạo tốt.

Anh Hai gật đầu, thế là các hiện tượng quấy rối biến mất, tôi được chuyển đội 2, lao động tách vỏ hạt điều. Đội trưởng là anh Chín chó.

Trại giam có gíam thị mới , ông là người địa phương công tác tại trại này hơn 10 năm và rất thương tù. Giám thị tiến hành thay đổi cơ sở vật chất để việc lao động học nghề và sinh hoạt của PN được nâng cao hơn như xây dựng nhà xưởng, hệ thống cung cấp nước, thư viện, cà phê văn hóa, sân bóng, thành lập đội văn nghệ... những cải cách mạnh mẽ này khiến không khí trong trại vui nhộn hơn, giảm bớt những việc gây rối đánh nhau, cờ bạc...