Sáng sớm tâu chuyển bánh . Bọn cai dõng phát cho mỗi người một nắm cơm , gói muối vừng nhỏ bọc bằng lá chuối khô.. Giữa toa có hai thùng nước nước lá vối loãng và vài ba cái bát sứt mẻ để uống. Dù bị trói tay , nhưng mọi người vẫn  có thể di chuyển trên sàn tầu.. Chắc bọn lính đã tính trước khi trói mọi người . Sáng tỏ mặt  người , một thằng xưng là cai gọi mọi người dậy và nói qua loa sắt cầm tay, rằng mọi người được đi phu cao su bên Cao miên . Hắn cho lính cầm bản công ta, tức là hợp đồng lao động , và bảo từng người lăn tay vào  đấy.. Thế là mẹ và bác Hoàn đã bắt đầu thành phu cao su.
Tầu chạy ba ngày đêm gì đấy thì đến Sài  gòn. Sau  được lên xe tải đưa sang Cao miên.  Mẹ kể đến Mê mốt thì xe dừng lại, mọi người được đưa vào khu nhà ở của phu phen. Mẹ kể khu nhà ở rộng khoảng 5 đến 6 mẫu ta. Bao gồm 2  dẫy nhà , mỡi dẫy khoảng 50 nhà , mỗi nhà diện tích khoảng gần100 mét vuông , chung vách nhau,  mái  lợp tôn , vách bằng ván  gỗ cao su già bỏ đi sau khi hết hạn khai thác mủ. Nhà hình ống , có gian ngoài và gian trong  như nhau , gian ngoai kê giường ngủ , gian trong trống trơn , gian này hình như bố trí  cho các gia đình đông người . Có cửa sau  ra cái sân nhỏ . Ngoài cùng là nhà bếp và nhà xí . Con trai đông nên chúng xếp 5 đến 6 người  ở một nhà. Đàn bà thì chúng xếp bốn mụ một nhà. Mẹ ở gần ngay bên nhà anh trai nên yên trí. Mẹ kể suốt hành  trình mẹ không buồn lắm , vì mẹ đã có ý đồ đi khỏi nhà từ trước rồi.  Đi để khỏi phải ép gả bán cho con trai ông phó Đô
Tháng  đầu mỗi người được phát   3 đồng bạc Đông  dương , khoảng 2 yến gạo  trắng  ,khoảng 1 cân cá khô , rau thì tự kiếm... Phu cũ trồng rau đủ loại,nhiều nên họ bán cho rất rẻ. Trong khu nhà ở có 1 nhà bán la ghim theo   tiếng bồi của tây,  nay ta gọi là tạp hóa... .Có gần như đủ cả...muối ,dầu hỏa , xà bông, thuốc là. Vài ngày sau tất cả theo ông cai lên xe tải  vào rừng cao su già cỗi , chặt và  đem cây  về ,cứ tính mỗi người một cây .
Cây già đã chặt mang về được cắm sâu xuống đám  đất gần khu nhà ở... Thì ra là họ dùng những cây này để dậy thợ  mới tập cạo mủ cao su.

Mỗi người được phát  dao cạo mủ và nghe ông cai dậy cạo mủ cao su.   Cạo  mủ cao su phải đúng cách thì mới có nhiều mủ và không hại cây. Ai làm sai nhiều là bị ông cai lấy roi cao su ra quật thẳng thừng.  Ngày hôm đầu hai anh em không bị ăn roi.... Nhưng tuần đầu tiên cả hai đều bị quật vào người, đêm về  đau ê ẩm.Sau hai tuần học , đến tuần thứ ba ,mọi người phải cạo  mủ cho ông xếp tây xem..Chi vài người phải tập cạo thêm nữa... Tất cả chuẩn bị đi cạo ở lô ,  đồn điền cao su thường có   tới 7 lô , mỗi lô vài mẫu tây, phu cao su cạo mủ lần lượt từ  lô1 đến lô 7    rồi lại quay vòng lại.  Như vậy không phải cây cao su ngày nào cũng phải nhả mủ   Thế là mẹ và anh thành phu cao su thực sự.,.