• Arane Anak Kewan

Di bawah ini merupakan nama-nama anak hewan dalam bahasa jawa / Arane anak kewan ing basa jawa :

Anak ampal jenenge embung
anak angrang jenenge kroto
anak asu jenenge kirik

anak ayam (pitik) jenenge kuthuk
anak ayam (pitik) alas jenenge bekisar
anak babi jenenge gembluk

anak bandeng jenenge nener
anak bantheng jenenge wareng
anak banyak jenenge blengur

anak baya jenenge rete
anak bebek jenenge meri
anak bethik jenenge menter

anak blanak jenenge sandha
anak brati jenenge tongki
anak budheng jenenge kowe

anak bulus jenenge ketul
anak cacing jenenge lur
anak cecak jenenge sawijah

anak celeng jenenge genjik
anak coro jenenge mendhet
anak dara jenenge piyik

anak dhorang jenenge tamper
anak emprit jenenge indhil
anak gagak jenenge engkak

anak gajah jenenge bledug
anak gangsir jenenge clondho
anak garangan jenenge rase

anak gerangpung jenenge drungkuk
anak gemak jenenge drigul
anak glatik jenenge cecrekan

anak gundhik jenenge laron/ rayap
anak iwak saga jenenge beyong/ kocolan
anak jangkrik jenenge gendholo

anak jaran jenenge belo
anak kadhal jenenge tobil
anak kakap jenenge capalak

anak kalajengking jenenge ketupa
anak kancil jenenge kenthi
anak kebo jenenge gudel

anak kecapung jenenge jenthit
anak kemangga jenenge ceriwi
anak kepik jenenge mreki

anak kidang jenenge kemprong
anak kimar jenenge kedah
anak kenjeng jenenge senggutru

anak kenjing dom jenenge undur-undur
anak kintel jenenge kenthus
anak kethek jenenge munyuk / kenyung

anak kodok jenenge precil
anak kombang jenenge engkuk
anak konang jenenge endrak

anak kremi jenenge recak
anak kucing jenenge cemeng
anak kul / kenyong jenenge krikik

anak kupu jenenge uler
anak kura jenenge laos
anak kuthuk jenenge kotesan

anak kwangwung jenenge gendhot
anak laler jenenge set/ singgat
anak lamuk jenenge jenthik

anak lawa jenenge kampret
anak lele jenenge jabrisan
anak lemot jenenge uget-uget

anak lintah jenenge pacet
anak lingsang jenenge beles
anak lodan jenenge jengkelong

anak lutung jenenge kenyung
anak luwak jenenge kuwuk
anak luwing jenenge gonggo

anak macan jenenge gogor
anak manuk jenenge piyik
anak menjangan jenenge kompreng

anak menthok jenenge minthi
anak merak jenenge uncung
anak nyamblik jenenge slira

anak pe jenenge genyong
anak pleting jenenge jaringan
anak sapi jenenge pedhet

anak sembilang jenenge lenger
anak singa jenenge dibal
anak tambra jenenge bokol

anak tawon jenenge gana
anak tekek jenenge celolo
anak tikus jenenge cindhil

anak tongkol jenenge cengkrik
anak tumo jenenge kor
anak ula jenenge kisi / ucet

anak urang jenenge grago
anak wader jenenge sriwat
anak wagal jenenge jendhil

anak walang jenenge dhogol
anak warak jenenge plenging
anak wedus jenenge cempe

anak welut jenenge udhet
anak yuyu jenenge beyes

**

Arane Gamane kewan

Arane Gamane / Senjatane Kewan - Untuk mempertahankan atau melindungi diri dari serangan musuh, hewan mempunyai senjata dalam istilah jawa adalah gamane kewan. Suatu contoh senjatane anjing / asu diarani kuku lan siung.

Berikut Kumpulan Arane Gamane / Senjatane Kewan :

gamane asu arane kuku, siung
gamane ayam jago arane jalu, cucuk
gamane gajah arane tlale. Gading

gamane jaran arane sikil
gamane kidang arane sungu
gamane kebo arane sungu

gamane kombang arane entup
gamane kalajengking arane entup
gamane kepiting, yuyu arane supit

gamane kucing arane kuku, siung
gamane tawon arane entup
gamane tunggeng arane entup

gamane tikus arane kuku, untu
gamane lele arane patil
gamane landhak arane wulu eri

gamane clurut arane gandha
gamane macan arane kuku, siung
gamane rase arane gandha

gamane ula arane wisa / upas
gamane warak arane cula

• Anak Turunane Kewan

Jenenge Anak Turunane Kewan / Nama Anak Keturunan Hewan

Turunane pitik biasa + Pitik Kate : Wareng

Turunane pitik biasa + pitik alas : Bekisar

Turunane pitik biasa + bekisar : Bekikuk

Turunane bebek + menthog : Brati

Turunane jaran + kuldi : Bihal

Turunane dara + puter : Blaster

***

Jenenge Panggonan Kewan / Nama Tempat tinggal hewan

Jaran / kuda : Gedhongan
Manuk / burung : Gowok / bolongan neng wit ( lobang besar pada pohon )

Raja kaya ( kebo, sapi, wedus, dll ) : Kandhang
Pitik / ayam : Kombong

Macan / harimau : Krangkeng
Dara / burung dara : Pagupon

Manuk mangsa ngendhog / burung saat bertelor : Susuh
Tawon / lebah : Tala

Kanggo ngingu iwak / untuk beternak ikan : Tambak / Blumbang

***

• Swarane Kewan

Arane Swara Kewan - Kita sering mendengar suara dari hewan peliharaan kita, suatu contoh kucing mengeong dan lain sebagainya. Tetapi masih banyak sebagian dari kita yang mengetahui arane swara yang di keluarkan oleh hewan terbut.

Berikut Arane Swara Kewan dalam bahasa jawa :

Anjing / asu arane Njeguk, mbaung

Ayam betina / babon arane Petok-petok

angsa / banyak arane Pating krengah

Cicak / cecak arane Ngecek

Merpati / dara arane Mbekur

Gangsir / gangsir arane Ngenthir

Gajah / gajah arane Ngempret

Gemak / gemak arane Melung

Ayam jantan / jago arane Kluruk

Burung jalak / jalak arane Ngoceh

Kuda / jaran arane Mbengingeh

Kuda / jaran arane Mbeker

Jangkrik / jangkrik arane Ngerik

Kerbau / kebo arane Ngowek

Kera / kethek arane Mere

Kijang / kidang arane Mbekiki

Kodok / kodhok arane Ngorek

kumbang / Kombang arane Mbrengengeng

Kucing / kucing arane Ngeong

Burung kutilang / kuthilang arane Ngoceh

Anak ayam / kuthuk arane Kiyik-kiyik

Perkutut / Kutut arane Manggung

Harimau / macan arane Mbaung

Harimau / macan arane Nggero

Burung jalak / menco arane Ngoceh

kijang / menjangan arane Mbekik

Merak / merak arane nyengungong

Ayam / pitik arane Petok-petok

Sapi / sapi arane Mbengah

Ular / Ulo arane Ngakak

kambing / wedhus arane Ngembek

***

Kebiasaane Tingkahe Kewan

Arane Tingkahe Kewan - Apakah ada yang tau hewan yang sukanya matil itu hewan apa? Nah Jawabnya adalah ikan lele. Matil merupakan istilah tinkah hewan dalam bahasa jawa. Yang pengin tau Arane Tingkahe Kewan dalam bahasa jawa bisa dilihat dibawah ini.

Berikut Arane Tingkahe Kewan Dalam bahasa jawa :

Tingkahe Asu / Anjing Arane Nyathek, Nyander

Tingkahe Baya / Buaya Arane Nyamber, Nyarap

Tingkahe Pitik Jago / Ayam Jago Arane Nladung, Mendel

Tingkahe Pitik Babon / Ayam Betina Arane Memeti, Nladung

Tingkahe Bebek / Bebek Arane Nyosor, Mbondoli

Tingkahe Celeng / Babi Hutan Arane Nggandhil, nyronggot

Tingkahe Dara / Merpati Arane Kalangan

Tingkahe Iwak / Ikan Arane Nylurut

Tingkahe Jaran / Kuda Arane Nyepak, Mbrakot

Tingkahe Kidang / Kijang Arane Nggayor

Tingkahe Kebo / Kerbau Arane Nyundhang

Tingkahe Kuthuk / Anak Ayam Arane Milar

Tingkahe Kucing / Kucing Arane Nyakar

Tingkahe Lele / Lele Arane Matil

Tingkahe Manuk / Burung Arane Nyamber

Tingkahe Macan / Harimau Arane Nubruk

Tingkahe Sapi / Sapi Arane Nyundang, Nyepak, Nyepak

Tingkahe Tawon / Kumbang Arane Ngentup

Tingkahe Tikus / Tikus Arane Nacah, Ngrikiti

Tingkahe Ula / Ular Arane Ngntal, Nyembur

Tingkahe Wedhus / Kambing Arane Mbijing, Gembling

***

Rupane / Ulese Kewan

Rupane Asu / Anjing Belang, Ireng, Putih, Kuning, Kembang telon

Rupane Dara / Merpati Megan, Klawu, Ireng, Gambir, Tlampik, celap

Rupane Jangkrik / Jangkrik Jlitheng, Jragem, Jrabang

Rupane Jaran / Kuda Kembang Duren, Tutul, Pancal Panggulng, rajeg, Dhawuk

Rupane Kucing / Kucing Kembang Telon, Candra Mawa, Kembang Asem

Rupane Kebo / Kerbau Lamus, Bule

Rupane Macan / Harimau Tutul, Loreng

Rupane Pitik Jago / Ayam Jago Wiring Galih, Wido, Klawu

Rupane Pitik Babon / Ayam Betina Tulak, Blorok, Lurik Sekul, Godhang, Sang-gabuwana

Rupane Sapi / Sapi Plonthang

Rupane Wedhus / Kambing Ireng Mulus,Kendhit

***

Sebutane Mangan

1 Mangane asu : Nyokot
2 Mangane babi : Nyosor
3 Mangane baya : Nyaplok
4 Mangane buta : Mbadhog
5 Mangane diyu : Mbadhog
6 Mangane celeng : Nggogos
7 Mangane glathik : Nisil
8 Mangane kebo : Nyenggut, nggayemi
9 Mangane sapi : Nyenggut, nggayemi
10 Mangane kethek : Ngrokoti, ngemil
11 Mangane macan : Nggaglak
12 Mangane manuk : Notol, nucuk
13 Mangane pitik : Notol, nucuk
14 Mangane singa : Mangsa
15 Mangane tikus : Ngrikiti
16 Mangane ula : Nguntal
17 Mangane wedhus : Nyenggut, nggayemi
18 Mangane wong : Buka, saur (wayah pasa), sarapan (wayah esuk),
Madhang (wayah awan/sore), Menthong (watara awan lan sore)

***

Carane Ngundang Kewan

1 Anjing asu carane ngundang Jih, jih
2 angsa banyak carane ngundang Kati, kati
3 Bebek bebek carane ngundang Ri, ri, ri
4 Merpati dara carane ngundang Tu, tu, tu
5 Kuda jaran carane ngundang Ki, ki, ki
6 Kerbau kebo carane ngundang o-ek, o-ek
7 Kucing kucing carane ngundang Pus, pus
8 Entog menthog carane ngundang Thi, thi, thi
9 Ayam pitik carane ngundang Kur, kur ,kur
10 Sapi sapi carane ngundang Meh, meh
11 Kambing wedhus carane ngundang Mi, mi, mi

***