4.8.68

Vẫn là những ngày công tác dồn dập, khó khăn vẫn đến từng giờ từng

phút vậy mà sao lòng mình lại thấy ấm áp niềm tin. Phải chăng nụ cười trên

đôi môi còn thoáng nét đau buồn của người học sinh trẻ ấy làm mình dịu đi

mọi suy nghĩ về riêng tư? Phải chăng vì tiếng hát lạc giọng vẫn vang lên khi

lòng người trai ấy vẫn đang rớm máu vì hai cái tang đè nặng lên ngực. Đó

là lời nhắc nhở rằng mình hãy học tập cho được tinh thần lạc quan kỳ diệu.

Vâng tôi xin học tập và học tập không ngừng để giữ vững niềm tin cách

mạng mà các đồng chí đã dạy tôi bằng cuộc sống chiến đấu kiên cường của

các đồng chí.

Và mình đã vui, lời ca lại cất lên sau những giờ lao động mệt nhọc.

Lòng sung sướng biết bao khi thấy rằng có rất nhiều đôi mắt nhìn mình

cảm thông thương yêu mến phục. Đó là đôi mắt của những học sinh mong

đợi mình lên lớp. Đó là đôi mắt của các bệnh nhân mong mình đến bệnh

phòng... Vậy là đủ rồi Th. ạ, đừng có đòi hỏi cao hơn nữa. Cả Đức Phổ này

đã dành cho mình một tình yêu thương trìu mến. Đó là một ưu tiên rất lớn

rồi.

***

Chị Hai về mang tin buồn: Anh Dũng đã chết vì bị Mỹ bắt sống và giết

tại chỗ.

Đau xót biết chừng nào!

Không lẽ quyển sổ nhỏ này cứ ghi tiếp mãi những trang đầy máu hay

sao. Nhưng Thùy ơi! Hãy ghi đi, ghi cho đầy đủ tất cả những máu xương,

mồ hôi nước mắt của đồng bào ta đã đổ hai mươi năm nay. Và ở những

ngày cuối của cuộc đấu tranh sinh tử này, mỗi sự hy sinh càng đáng ghi,đáng nhớ nhiều hơn nữa. Vì sao ư? Vì đã biết bao nhiêu năm rồi ta chiến

đấu hy sinh và niềm ky vọng đã như một ngọn đèn rực sáng trước mắt, ở

cuối đoạn đường, hôm nay gần đến đích thì ta ngã xuống.

8.6.68

Trời chưa sang thu nhưng mỗi buổi sáng về đã thấy lành lạnh. Phải

chăng cái lạnh giữa núi rừng đã khiến mình cảm thấy cô đơn? Không đâu

Thùy ơi, Thùy đứng dối với chính mình. Thùy đang buồn - một nỗi buồn

mà dù Th. có được biết bao nhiêu yêu thương của bao nhiêu người cũng

không che lấp nổi. Thùy ơi! Biết trả lời sao khi đời vẫn có những người ti

tiện nhỏ nhen. Làm sao mà biết được? Và như một dòng suối nước chảy

trong veo nhưng đôi chỗ vẫn có những vũng nước đọng ven bờ đá. Dù sao

dòng suối vẫn đẹp, ta nhìn cả dòng suối và yêu cái nên thơ của nó chứ ai lại

vì một vũng nước nhỏ mà ghét bỏ nó.

M. ơi, M. cũng như dòng suối ấy chăng? M. cũng là dòng nước chảy rì

rào êm đẹp và cũng còn những vũng nước đọng ven bờ? Thùy là người đi

giữa rừng, nghĩ sao đây? "Mong rằng đó là một lời thề độc trong truyện cổ

tích trớc những dư luận phù thủy. Mà những chuyện như vậy không nên có

ở tâm hồn trong sáng và tế nhị như Th.".

M. bảo Th. quên đi những điều đã làm ảnh hưởng niềm tin ở nhau ư?

Không đâu M. ơi! Niềm tin bằng mười năm thương nhớ đợi chờ đâu phải dễ

sứt mẻ, nhưng khi đã sứt mẻ lại không dễ gì mà hàn gắn.

Cho nên chẳng biết nói sao. M. ơi, nếu trong chuyến đi này, M. không

trở về nữa thì sao? Ôi, sao chúng ta chỉ đem đến cho nhau những đau buồn,

mà nói cho đúng hơn là sao M. cứ gieo đau buồn lên trái tim một người con

gái sôi nổi yêu thương và tràn đầy hy vọng ở cuộc đời?

14.8.68

Những buổi chiều như chiều nay, nắng vàng yếu ớt đang xuyên qua

khung cửa. Rừng cây im lặng... Cái nóng bỏng của cuộc chiến đấu ngoài

kia không về đến đây chăng? Mình lặng yên lắng nghe tiếng rì rầm thảo

luận của các nhóm học sinh đang ôn thi. Học sinh! Sao lòng mình tràn ngập

mến thương đối với những người em ấy. Nhất là đối với Thuận một cán bộcủa lớp. Thuận ham học, chăm làm, hồn nhiên và rất tế nhị. Điều cơ bản

làm mình thương Thuận là hoàn cảnh đau xót của Thuận và cái nghị lực phi

thường của Thuận - hai chiếc tang còn trên ngực, mình vẫn thấy Thuận có

những phts ngồi lặng yên một mình đăm đăm suy nghĩ và khẽ thở dài.

Nhưng trước mặt mọi người và trong mọi lĩnh vực công tác Thuận luôn giữ

được vẻ hăng say, sôi nổi. Nhìn Thuận học và làm ít ai hiểu được điều gì đã

xảy ra với Thuận. Bỗng dưng mình so sánh Thuận với Nghĩa - đứa em trai

mới của mình và thấy ở Thuận có những nét đáng yêu, đáng quý như

Nghĩa. Muỗn xem Thuận như một đứa em để mình sưởi ấm cho cuộc sống

tình cảm cô đơn đau xót của Thuận. Mà có nên như vậy không nhỉ? Xét kỹ

đi.

Buổi chiều hôm ấy 26 tháng 1 năm 67 mình rời Phổ Hiệp ra đi. Sân nhà

Thường đông nghịt những người đến đưa tiễn mình. Xúc động làm mình

lúng túng, chẳng biết làm gì mình ngồi xuống cạnh mẹ Thường bốc củ bảo

vào thúng. Lúc ngẩng lên mình bỗng sửng sốt vì một đôi mắt đăm đăm nhìn

mình, đôi mắt đen to rất hiền, long lanh nước mắt. Đôi mắt nhìn mình buồn

vô hạn và tràn ngập một tình thương yêu thiết tha. Đó là đôi mắt của

Khiêm.

Mình quen Khiêm trong những ngày ác liệt của mùa khô 1967 khi mình

về công tác tại Phổ Khánh. Người giáo viên trẻ ấy đã đến với mình bằng cả

tình thương mến và cảm phục rất chân thành. Tâm hồn những người đã qua

thời học sinh có những nét dễ cảm thông nhau. Những ngày nằm dưới công

sự mình kể cho Khiêm nghe về Paven15 và Ruồi Trâu, về những bài thơ

mình yêu thích

Ai viết tên em thành liệt sĩ

Bên những hàng bia trắng giữa đồng

Nhớ nhau anh gọi em, đồng chí

Một tấm lòng trong vạn tấm lòng

Khiêm cũng rất thích các bài Núi Đôi, Quê Hương.Rồi Khiêm kể cho mình nghe cuộc đời học sinh vào tù ra tội của

Khiêm. Khiêm đã ở tù ba năm, đi khắp nhà lao tỉnh, Huế... Bọn giặc đánh

đập nhiều lần làm Khiêm gầy yếu.

Mới đầu chỉ là mến nhau nhưng sau mình trở nên thân với Khiêm

bằng một tình bạn rất đỗi trong trắng và chân thành. Công tác đồng bằng

được một thời gian, mình về căn cứ. Từ buổi xa Khiêm đến nay gần một

năm rồi nhưng mình vẫn cảm thấy có một đôi mắt đen buồn, long lanh nước

mắt đang nhìn mình trong buổi chia tay.

Ai có ngờ lần chia tay đó lại là vĩnh biệt. Khiêm đã chết rồi! Trong

một buổi đi càn giặc Mỹ đã tìm thấy công sự của Khiêm. Chúng mở nắp

cống sự, Khiêm vọt lên dùng quả lựu đạn duy nhất trong tay quăng vào lũ

giặc. Bọn quỷ khát máu sợ hãi nằm rạp xuống. Khiêm chaỵ được một đoạn

nhưng quả lựu đạn chó chết đã câm, bọn giặc chồm dậy đuổi theo Khiêm và

đến băm nát người Khiêm. Khiêm chết rồi, đôi mắt đen dịu hiền giờ đây mở

trừng căm giận. Mái tóc đen xanh của Khiêm giờ đây đẫm máu và bụi cát.

Những hạt cát của quê hương quyện vào mái tóc của người thanh niên anh

dũng. Chiếc áo Ninfan màu xám giờ đây rách nát và loang lổ máu. Chiếc áo

ấy Khiêm đã mặc hôm đầu tiên gặp mình, cũng chiếc áo ấy Khiêm đã cùng

Th. len lỏi trên con đường nhỏ hẹp đầu gai lưỡi hùm của 31, 32, 33, Quy

Thiện của 15, 19 "chú trung hải"16

. Và cũng chiếc áo ấy một đêm trăng đẹp

từ Phổ Khánh trở về. Gió lạnh từ biển thổi vào làm Kh. khẽ run. Th. đã đưa

chiếc áo của Quế cho Khiêm mặc, trên nền áo xám giản dị nổi bật màu đỏ

đậm đà như lời Khiêm hôm ấy: "Thùy ơi! Trên đời này trừ ba má, Khiêm

không ai thương ai hơn Thùy, kể cả người yêu Khiêm".

Khiêm đã hy sinh rồi! Nghe tin mình bàng hoàng không tin là sự

thực. Khi đã chắc chắn Kh. chết, mình không khóc, có phần bình thản nữa.

Mình đã dùng nghị lực khống chế nỗi xúc động. Nhưng mỗi giây phút qua

đi, nỗi đau thương mới lớn dần và giờ đây nước mắt mình giàn giụa. Mình

khóc một mình bên ngọn đèn khuya, những gọt nước mắt mằn mặt chảy dài

trên mặt rồi rơi xuống lăn trên vạt áo mình. Khiêm ơi, có cách nào nghe

được lời Thùy nói một lần nữa hay không? Hãy nghe đây lời hứa trả thù

cho Khiêm. Hứa bằng đau thương xé ruột, bằng căm thù bầm gan. Và hứa

bằng cả thương nhớ không bao giờ phai nhạt. Nghe chăng Khiêm, người

bạn bất tử trong lòng tôi!20.8.68

Viết đơn vào Đảng, niềm vui thì ít mà bực dọc thì nhiều. Tại sao con

đường đi của một đứa tiểu tư sản bao giờ cũng nhiều chông gai đến vậy?

Đành rằng vì tính chất giai cấp, nhưng mình vẫn thấy rõ một điều ngoài cái

lẽ dĩ nhiên ấy. Có một cái gì đó bắt bẻ, gọi là bắt bí của một vài cá nhân có

trách nhiệm. Chẳng biết nói sao, đời nó là như vậy đó. Dù thành tích anh có

cố gắng bao nhiêu cũng không bằng một anh khác ở thành phần cơ bản chỉ

vừa mới giác ngộ bước đầu. Hường hồi còn sống thường động viên mình

rằng đó là chỗ hơn của một người tiểu tư sản!!! Hơn gì? Hơn khó khăn, hơn

cực nhọc hở Hường? Mình như một đứa con không gia đình lâu ngày tìm về

mẹ nhưng người mẹ ghẻ còn bận nâng niu những đứa con riêng nên thờ ơ

lạnh nhạt với đứa con chồng. Muôn người đã tạo nên một người hiền vĩ đại

là Đảng, nhưng trong muôn người mẹ ấy có một người mẹ (và chắc không

phải một người đâu) y hệt là một bà mẹ ghẻ trong câu chuyện cổ tích!

27.8.68

Một cas mổ quan trọng đã kết quả: thận giập nát đã được may lại. Máu

ngừng chảy, nước tiểu người bệnh nhân ấy đã trong lại bình thường. Lẽ ra

niềm vui ấy sẽ tràn trề, một mạng người được cứu sống nhưng sao mình rất

bình thản trước nụ cười và đôi mắt cảm phục của người bệnh nhân ấy. Một

dòng máu đã ngưng chảy nhưng bao dòng máu khác đã chảy và đang chảy?

Phải hàn gắn được vết thương trên mình tổ quốc chúng ta kia. Bọn Mỹ như

những con quỷ khát máu đang cắn trộm chúng ta. Bao giờ đuổi được hết

chúng ra khỏi đất nước Việt Nam lúc đó máu mới ngừng chảy.

29.8.68

Nhận thư Thúy Phượng từ Quy Nhơn gửi về. Chưa hề được gặp cô cháy

xinh đẹp ấy, nhưng mình thương Phượng vì lòng nhiệt tình, vì cuộc đời của

Phương. Trong dịp đầu xuân, Phượng trên đường đi tòng quân đã bị Mỹ tập

kích bắn bị thương và ở tù từ đó đến nay. Vừa rồi Phượng đã thoát khỏi lao

tù nhưng còn suy yếu nên chưa về được.

Cầm lá thư Phượng gửi về, một tờ pơ luya dài nét chữ mềm mại bỗng

nhiên mình nhớ tới Khiêm và thương Khiêm vô hạn. Phượng là bạn học củaKhiêm, rất quý Khiêm. Nếu còn sống mình hy vọng một tình cảm tốt đẹp sẽ

đến với những người ấy. Hôm nay Phượng ở tù về nhưng Khiêm không còn

nữa. Phượng ơi, nói như cháu đó, những người đã ngã xuống một cách vẻ

vang như vậy là hạnh phúc rồi. Còn chúng ta... chúng ta cần phải sống với

ngọn lửa căm thù cháy rực trong tim, phải dùng ngọn lửa ấy đốt cháy kẻ

thù. Nhớ nghe Phượng, hãy nhớ rằng trên mảnh đất hôm nay đã thấm đượm

máu và nước mắt chúng ta hai mươi năm rồi.

30.8.68

Mỗi ngày nghe tin thắng lợi trên hai miền đất nước, niềm vui tràn ngập

nhưng nỗi buồn cũng nặng trĩu tâm tư.

Vì sao ư? Vì còn giặc Mỹ thì còn đau thương tang tóc, vì còn giặc Mỹ

thì không có một hạnh phúc nào cả.

Anh Liên vào chơi hỏi vì sao mình xử sự như xưa nay đã đối với M.? Vì

sao hở anh, có trăm ngàn lý do mà chẳng hiểu nên giải quyết cách nào khác

cách giải quyết của em. Anh tưởng rằng em không đau khổ ư? Không đâu,

nụ cười trên môi không phải là nụ cười trong lòng. Em không muốn nghĩ

tiếp những điều mà càng nghĩ chỉ càng thấy buồn da diết. Em biết tin ai. Tin

M.? Hay tin trăm nghìn dư luận quanh chuyện riêng tư của em? Em làm

theo ai? Theo mơ ước của em hay theo một thực tế mà rất nhiều người đã

chỉ cho em thấy?

Đừng hỏi nữa, tiếng súng trên chiến trường đang vang dậy, hãy lắng

nghe tiếng súng ấy và làm như khẩu hiệu "Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để

chiến thắng" ấy.