Câu 6: Đường lối xây dựng văn hóa trong thời kì đổi mới?

v  Quan điểm chỉ đạo về xây dựng và phát triển văn hóa:

Ø  Một là, văn hóa là nền tảng tinh thần của Xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế XH

-       Văn hóa là nền tảng tinh thần của XH

Văn hóa được tạo thành bởi một hệ các giá trị tạo nên bản sắc của mỗi dân tộc, các giá trị này thấm nhuần trong mỗi con người và cả cộng đồng, được tiếp nối qua các thế hệ, được vật chất hóa bền vững trong cấu trúc kinh tế XH. Nó tác động hằng ngày đến cuộc sống vật chất tinh thần của mọi thành viên bằng môi trường văn hóa XH

-       Văn hóa là động lực thúc đẩy sự phát triển

+    Văn hóa là kết quả của sự sang tạo con người thể hiện tiềm năng sáng tạo của dân tộc. Vì vậy nó là nguồn lực nội sinh cho sự phát triển của dân tộc đó

+    Kinh nghiệm đổi mới thành công chứng minh luận điểm trên

+    trong nền kinh tế tri thức thì tri thức, kỹ năng trở thành nguồn lực quan trọng nhất cho sự phát triển

+    Vai trò động lực và điều tiết của văn hóa trong kinh tế thị trường

+    Vai trò động lực của văn hóa trong hội nhập và bảo vệ môi trường

+    Văn hóa có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc bồi dưỡng, phát huy nhân tố con người và Xây dựng XH mới

-       Văn hóa là một mục tiêu của phát triển

+    Mục tiêu: dân giàu nước mạnh, XH công bằng dân chủ văn minh là mục tiêu văn hóa

+    Chiến lược phát triển KT-XH xác định: mục tiêu và động lực chính của sự phát triển là vì con người, do con người. Đó là chiến lược phát triển bền vững.

+    Trong thực tế nhận thức và hành động, mục tiêu kinh tế vẫn thường lấn át mục tiêu XH. Văn hóa vẫn thường bị xem là đứng ngoài kinh tế. Hệ quả là kinh tế có thể tăng trưởng nhưng văn hóa bị suy giảm.

Ø  Hai là, nền văn hóa mà ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc

-       Tiên tiến là yêu nước là tiến bộ

-       Tiên tiến không chỉ về nội dung tư tưởng mà cả trong hình thức biểu hiện, trong phương tiện chuyển tải nội dung

-       Bản sắc dân tộc bao gồm cả những giá trị văn hóa truyền thống bền vững của dân tộc Việt nam; thể hiện sức sống bên trong của dân tộc.

-       Bản sắc dân tộc còn đậm nét cả trong các hình thức biểu hiện mang tính dân tộc độc đáo

-       Bản sắc dân tộc cũng phát triển

Ø  Ba là, nền Văn hóa VN là nền văn hóa thống nhất mà đa dạng trong cộng đồng các dân tộc VN

-       Hơn 50 dân tộc trên đất nước VN đều có những giá trị và bản sắc văn hóa riêng, bổ sung cho nhau.

-       Cả cộng đồng các dân tộc VN có nền văn hóa chung thống nhất

-       Thống nhất cả bao hàm tính đa dạng, đa dạng trong sự thống nhất

Ø  Bốn là, xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân, do Đảng lãnh đạo, trong đó đội ngũ tri thức giữ vai trò quan trọng.

-       Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng thì xây dựng văn hóa là công việc do mọi người cùng thực hiện

-       Văn hóa là thẩm thấu trong mọi lĩnh vực của đời sống XH do đó thực hành văn hóa là hoạt động hàng ngày của mỗi người dân

-       Quần chúng là người hưởng thụ, tiêu dung phổ biến sáng tạo và lưu giữ các tài sản văn hóa

-       Các thành phần kinh tế cùng tham gia xây dựng phát triển văn hóa

-       Các lực lượng văn hóa luôn giữ vai trò nòng cốt

Ø  Năm là, văn hóa là một mặt trận; xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp cách mạng lâu dài, đòi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự kiên trì thận trọng

-       Văn hóa là một mặt trận của cách mạng VN, quan trọng và gian khổ không kém mặt trận kinh tế, mặt trận chính trị

-       Hoạt động xây dựng và chống trong văn hóa là quá trình cách mạng lâu dài khó khăn phức tạp và cần có ý chí cách mạng có tính chiến đấu tính kiên trì thận trọng

Ø  Sáu là, giáo dục đào tạo cùng với khoa học và công nghệ được coi là quốc sách hàng đầu

-       Trong văn hóa theo nghĩa rộng thì giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ là các lĩnh vực có tầm quan trọng đặc biệt trong thời đại kinh tế tri thức

-       Nhận thức được điều này ngay từ hội nghị TW2, khóa VIII (tháng 12/1996) Đảng ta đã xác định: cùng với giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu

-       Trong thực tế điều hành chúng ta đã chưa làm đúng nhận thức này. Hai lĩnh vực này đang có nhiều lúng túng, bất cập

v  Chủ trương xây dựng và phát triển nền văn hóa

·         Một là, phát triển văn hóa gắn kết chặt chẽ và đồng bộ hơn với phát triển kinh tế XH

-       Khi xác định mục tiêu phát triển văn hóa phải căn cứ và hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế XH, phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế và ngược lại

-       Phải xây dựng chính sách kinh tế trong văn hóa để gắn văn hóa với hoạt động kinh tế, khai thác tiềm năng kinh tế của văn hóa

-       Phải xây dựng chính sách văn hóa trong kinh tế để chủ động đưa các yếu tố văn hóa thâm nhập vào các hoạt động kinh tế XH

·         Hai là, làm cho văn hóa thấm sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống XH

-       Đó là con đường để các giá trị văn hóa trở thành nền tảng tinh thần bền vững của XH trở thành động lực phát triển kinh tế XH

·         Ba là, bảo vệ bản sắc dân tộc, mở rộng giao lưu tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại

-       Giữ gìn bản sắc dân tộc phải đi liền với chống lạc hậu lỗi thời trong phong tục tập quán và lề thói cũ

-       Chủ động tham gia hội nhập và giao lưu văn hóa với các quốc gia, xây dựng những giá trị mới của văn hóa đương đại

·         Bốn là, đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý nội dung, phương pháp dạy và học thực hiện chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa chấn hưng nền giáo dục VN

·         Năm là, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động khoa học vè công nghệ: phấn đấu đến năm 2010 năng lực khoa học và công nghệ nước ta đạt trình độ của các nước tiên tiến trong khu vực trên một số lĩnh vực quan trọng

·         Sáu là, xây dựng và hoàn thiện các giá trị mới và nhân cách con người VN trong thời kì công nghiệp hóa hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.